Ogród w czwartym kwartale

Październik

- zbieramy jabłka, gruszki, śliwki, pigwy, pigwowce, najpierw największe, jabłka i gruszki wytrzymują do -3 st, węgierki zbieramy do połowy października, można zasuszyć w piekarniku w 60 st, potem dzień w temperaturze pokojowej, pigwy i pigwowce nadają się na przetwory, nalewki i do herbat, świeże owoce przechowujemy w suchym, chłodnym miejscu, wybieramy zdrowe, nierobaczywe, nie nadgnite

- z drzewek usuwamy zwiędłe owoce i zakopujemy je, obcinamy chore pędy, zdejmujemy pułapki i opaski lepowe, odcinamy części porażone rakiem drzew owocowych 15 cm pod zmianami, rany smarujemy balsamami ogrodniczymi, ścinamy gałęzie z czerwoną gruzełkowatością

- pod drzewkami i krzewami rozrzucamy obornik lub kompost, można stosować jesienne bezazotowe nawozy, mączkę bazaltową, sypiemy je pod roślinami i przekopujemy ziemię

- sadzimy drzewa i krzewy owocowe, drzewka muszą mieć miejsca okulizacji 5-10 cm nad ziemią, agrest i porzeczki sadzimy 5 – 7 cm głębiej niż rosły w ściółce, maliny i borówki 2-3 cm głębiej niż w ściółce, potem podlewamy je, kopczykujemy ziemią, nie przycinamy, szczególnie sadzimy rośliny z odkrytymi korzeniami

- w doniczce z wilgotnym piaskiem przechowujemy pestki brzoskwini, moreli, śliwek, wiśni, czereśni i przechowujemy je do grudnia, w grudniu zakopujemy je w ogrodzie i przykrywami igliwiem lub liśćmi, w marcu siejemy je na miejsce docelowe

- ostatni raz plewimy ogródek

- robimy oprysk na parcha jabłoni

- zbieramy marchew, pietruszkę, rzodkiewkę, rzodkiew, rzepę, kalafiory, brokuły, szpinak, kalarepę, kopiemy ziemniaki, zbieramy i kisimy kapustę, przed kiszeniem trzymamy ją 3 dni w 17 st, by pozbyć się goryczy, można 8-10 dni przed zbiorem endywii wybielić jej liście, przykrywając ją wiadrami lub spinając liście razem, by światło nie dochodził, zbieramy ostatnie pomidory i trzymamy do dojrzenia w ciepłym, jasnym miejscu np. na parapecie, zielone pomidory można wykorzystać do przetworów

- miejsce, gdzie przechowujemy warzywa korzeniowe i rzodkiew trzymamy w piwnicy, by miały wilgotno, czosnek i cebulę na suchym strychu

- zwiędłe części roślin zostawiamy w glebie jako nawóz lub zbieramy do kompostownika

- chociaż palenie części roślinnych towarzyszy ludzkości od początku jej istnienia (drewno to pierwsze paliwo grzewcze i kuchenne) teraz jest to zakazane

0 na rabatch i zagonach przekopujemy ziemię, obornikujemy ją lub kompostujemy, można rozsiać nawóz mineralny

- sadzimy zimową dymkę w odstępach 25x6 cm i na głębokości 5 cm, pod koniec listopada przykrywamy ja włókniną przed mrozem

- sadzimy zioła, dojrzałe przesadzamy do doniczek

- sadzimy rośliny cebulowe, w tunelach ozdobne kapusty i zimowe sałaty

- usuwamy liście zimozielonych ziół, osłaniamy je włókniną przed mrozem, wykopujemy warzywa do pędzenia, wieloletnie korzeniowe rosnące w gruncie zabezpieczamy przed mrozem

- siejemy wczesne chabry, nagietki lekarskie, ostróżki pospolite, smagliczki nadmorskie, by wcześnie zakwitły, silnie podlewamy i zabezpieczamy po pierwszych przymrozkach agrowłóknina, gałązkami iglaków lub suchymi liśćmi siewki dwuletnich malw, dzwonków, naparstnic, bratków, jeśli ziemia nie jest zamarznięta sadzimy cebulki wiosennych kwiatów, arisemę, eukomis, cynobrówkę, galtonię, kamasję, sternbergię przykrywamy suchymi liśćmi, słomą lub gałązkami świerku

- wykopujemy cebule, bulwy i kłącza dalii, mieczyków, tygrysówki, frezji, sprekelii, trytonii, weltheimii, pacioreczników i fiołków afrykańskich, kiedy pierwsze przymrozki zważą ich liście, odcinamy rośliny do 10 cm nad ziemią i wyciągam, tak by ich nie uszkodzić, suszymy je przez kilka dni w przewiewnym miejscu i przechowujemy w skrzynkach przysypane korą, torfem lub piaskiem w suchym pomieszczeniu

- sadzimy drzewa i krzewy ozdobne, jeśli miały odkryte korzenie przycinamy, liściaste sadzimy po opadnięciu liści, kiedy ziemia nie jest zmarznięta, na głębokości bryły korzeniowej mieszamy ziemię z hydrożelem

- kopczykujemy 20-40 cm ziemi róże, hortensje, różaneczniki

- odcinamy sadzonki zdrewniałych pędów, trzymamy je w chłodnym pomieszczeniu w skrzynce z piaskiem do wiosny

- dalej rozmnażamy byliny z wierzchołkowatych sadzonek, można je też przesadzać, kopiemy dół, przysypujemy w nim korzenie, podlewamy, zasypujemy resztą ziemi, gdy woda wsiąknie, potem glebę udeptujemy

- usuwamy rośliny, ich części, oraz nawiane liście z oczka wodnego, są do tego siatki, egzotyczne rośliny, topian, salwinię, hiacynt wodny przenosimy do domu

-doniczkowce podlewamy 2 razy w tygodniu lub rzadziej, ograniczamy podlewanie roślin balkonowych, iglaki podlewamy bardziej, rośliny na balkonie okrywamy styropianem lub agrowłókniną, zabieramy do domu begonie bulwiaste, begonie zimujemy w skrzyneczkach z piaskiem w 5-10 st np. w piwnicy lub garażu, gdy jest ciepło, zabieramy je w listopadzie

- na początku miesiąca zaczynamy pędzić hiacynty i tulipany w doniczkach

- grabimy trawnik z liści, można użyć odkurzaczy do liści, iw drugiej połowie października kosimy go ostatni kosimy go ostatni raz, rozbieramy, czyścimy, oliwimy i składamy kosiarkę

Listopad

- kończymy zbiory, mogą być jeszcze jesienne malin, usuwamy suche owoce, uszkodzone, porażone pędy, grabimy opadłe licie i owoce, zakopujemy je, gminy organizują też zbiory liści i owoców, zwalczamy kędzierzawość liści brzoskwini

- wokół pni tworzymy osłonki przed zającami, obwijamy je papierem pakownym lub plastikowymi osłonkami

- osłaniamy drzewka i krzewy przed mrozem, szczególnie potrzebują tego morele, brzoskwinie, jeżyna bezkolcowa, orzech włoski i winorośl, tworzymy wokół pędów wysoki na 25 cm kopczyk z ziemi i kory, jeżynę odwiązujemy od podpór, kładziemy pędy na ziemi i przysypujemy ziemią lub okrywamy słomianą matą

- oglądamy zbiory i chore owoce i warzywa, nagdniłe, uszkodzone wyrzucamy

- dalej można zbierać warzywa korzeniowe, kapustne i pory, zebrane teraz warzywa dobrze się kiszą, zbieramy jarmuż, jemy tylko zdrowe, środkowe liście, żółte odrzucam, jarmuż przechowywać w lodówce do 3 dni, trzeba go od razu zjeść

- do końca usuwamy niejadalne części roślin, zdrowe dajemy na kompost, ziemię przekopujemy celem jej spulchnienia i pozbycia się poczwarek i larw szkodników, ścinamy nadziemne części szparagów

- można uprawiać cykorię w pomieszczeniach, na początku listopada wykopujemy ją, ścinamy liście do 2,5 cm nad korzeniem, odcinamy korzonki boczne i skracamy korzeń do 20 cm, kilka dni trzymamy w przewiewnym miejscu, potem dajemy do pojemnika z odpływami i podstawką 10 cm warstwę ziemi, wkładamy korzenie, podlewamy, zasypujemy ziemią, podlewamy, przykrywamy innym pojemnikiem, gdy ziemia przeschnie podlewamy do podstawki

- tworzymy kompost, rozrzucamy obornik, przekopujemy nawozy zielone i stosujemy mineralne nawozy

- usuwamy liście, jeśli są zdrowe ściółkujemy nimi lub przerabiamy na kompost, można użyć ogrodowego odkurzacza, usuwamy nadziemne części bylin, rośliny jednoroczne, przekwitłe kwiatostany, nasienniki, chore części roślin

- można sadzić drzewa i krzewy, ale trzeba zabezpieczyć je przed mrozem, do połowy listopada sadzimy wrzosy

- okrywamy rośliny ozdobne agrowłókniną, słomą, wrażliwe magnolie i różaneczniki ściółkujemy kora sosnową, trocinami, igliwiem i liśćmi,róże kopczykujemy zimozielone berberysy, różaneczniki okrywamy słomianymi matami lub gałązkami iglaków, otulamy ziemię nad cebulkami narcyzów, hiacyntów, tulipanów, szafirków, żonkili, krokusów i lilii 5 cm warstwą liści, kory, pociętej słomy, torfu

- podlewamy iglaki, rośliny zimozielone i pozostałe rośliny

- pobieramy zdrewniałe sadzonki jaśminu i ligustra, sprawdzamy karpy dalii, bulwy begonii, kłącza kanny, uszkodzone usuwamy, torf, którym są okryte musi być stale lekko wilgotny

- ryby ze stawów i oczek wodnych przenosimy do akwariów i innych zbiorników, wodę wypompowyjemy, w większych zbiornikach z wodą można zostawić mrozoodporne rośliny

-terakotowe i gliniane pojemniki opróżniamy i zabieramy do domu z balkonu, także zabieramy do domu rośliny, w czasie wietrzenia zabieramy doniczki z parapetu, by kwiaty nie przemarzły

doniczkowce podlewamy jak w październiku, palmy i inne rośliny o dużych liściach myjemy z kurzu, stawiamy pojemnik z wodą obok grzejnika by nawilżyć powietrze, kaktusy wnosimy do widnych pomieszczeń z 10 st. C, amarylis i zygokaktus dajemy w cieplejsze miejsce, kiedy pojawią się paki podlewamy je

-trawnik grabimy z liści, narzędzia, czyścimy, ostrzymy, zabezpieczamy smarem, kosiarki rozbieramy i czyścimy noże i sprzęt, trzymamy narzędzia w suchym miejscu

Grudzień

- owoce przechowujemy w pokoju z 0 st. C i wilgotnością 90%, usuwamy gnijące okazy, regularnie przeglądamy przechowalnię, którą wietrzymy, by pozbyć się etylenu

- winorośl w szklarni przycinamy do 3 oczek, w sadzie uzupełniamy kopczyki, sprawdzamy stan osłon przeciwmrozowych, naprawiamy uszkodzenia, kładziemy nowe i usypujemy nowe kopczyki, gdy stare się rozpadną

- pod koniec grudnia bielimy pnie, by nie dopuścić do zgorzeli i pęknięć kory, stosujemy plastikowe koszulki i osłonki sadownicze przed gryzoniami, powieszone 1 m nad ziemią mydełka toaletowe owinięte w papier odstraszą sarny

- sprawdzamy stan kory, wszelkie rany i uszkodzenia smarujemy maścią ogrodniczą

- po pierwszych przymrozkach pobieramy zrazy do szczepienia z grusz, moreli, brzoskwini, czereśni, później z jabłoni, śliw, wiśni, na zrazy dajemy pędy jednoroczne z pąkami, zrazy wiążemy w pęczki i przysypujemy wilgotnym piaskiem, jeśli będą długo trzymane piasek przysypujemy trocinami i śniegiem, pobieramy sadzonki zdrewniałe z winorośli i porzeczek, przechowujemy je jak zrazy

- przygotowujemy sprzęt do cięcia, ostrzymy sekator i tniemy drzewka owocowe

- robimy ostatnie prace w polu, czyścimy i konserwujemy narzędzia

- ozime szpinak, sałatę, roszponkę, cebulę okrywamy agrowłókniną, w bezśnieżne zimy podwójną warstwą oraz słomą, korą, gałązkami iglastymi, liśćmi, pietruszkę, selery, trybulę przenosimy do inspektu przykrytego matą z trzciny

- zbieramy brukselkę, jarmuż, seler, por, roszponkę, pietruszkę, pasternak przed zamarznięciem gleby

- na polu rozprowadzamy obornik, kiedy ziemia odmarznie zmieszamy go z glebą, w bezśnieżne zimy rozprowadzamy liście lub słomę na działce, by ziemia nie zamarzła

- można pędzić w domu szczypiorek, pietruszkę (ona lubi 15 st i umiarkowanie wilgotną glebę), selery

- sprawdzamy i uzupełniamy okrycia roślin ozdobnych, korony iglaków obwiązujemy sznurkiem, by śnieg ich nie złamał, okrywamy słomą, torfem, gałązkami iglaków i kora sosnową cebulki tulipanów, narcyzów i inne cebulaczki

- sprawdzamy przechowywane karpy, bulwy, kłącza, uszkodzone wyrzucamy

- wieszamy ptakom kulki z ziarnem, kosy lubią jabłka, rudziki płatki owsiane, robimy karmnik z daszkiem, który regularnie czyścimy, usuwamy odchody, stare jedzenie, uzupełniamy nowe, karmnik musi mieć poidełko z ciekłą wodą

- pobieramy z krzewów zimozielonych sadzonki zdrewniałe

- dy w oczku wodnym zamarznie woda robimy przerębel, można dać styropianowy

- ścieżki posypujmy chlorkiem magnezu lub popiołem z pieca, nie dają suszy fizjologicznej i popiół nawozi ziemię, MgCl2 wstrzymuje zamarzanie do -50 st

- można pobudzić kiełkowanie nasion cytrusów w doniczce

afelandrę, skalnicę, agapant, kliwię zimujemy w 10-12 st lub oświetlamy lampami dla roślin

- kamelia japońska tworzy pąki, by zakwitła musi mieć 15 st, zraszamy ją i trzymamy odwrócona jedna stroną do światła

- pędzone tulipany mają liście, przenosimy je do jasnego pokoju w 18 st.

- żywą choinkę codziennie zraszamy, trzymamy w jasnym i chłodnym pokoju, podlewamy, dobrze wynieść ją na balkon

- gwiazda betlejemska potrzebuje światła, podlewania, 18-20 st, wilgotnego powietrza, braku przeciągów, teraz kwitną fiołek afrykański i cyklamen perski

- unikamy deptania trawnika, jeśli pojawi się na nim lód kruszymy go, inaczej rozwinie się pleśń śniegowa, gdy planujemy założyć trawnik, teraz przekopujemy ziemię i pozostawiamy przekopaną w ostrej skibie

Na podstawie strony https://poradnikogrodniczy.pl/ wcześniej zalecano palić uszkodzone części roślin, teraz nie wolno. W jednym miesiącu nakazano zniszczenie przez spalenie chorych części, ale obecnie to jest zakazane pod groźbą mandatu, więc nie róbcie tego.