Ekologia roślin 1

Ekologia zajmuje się zależnością organizmu od środowiska i zależnościami między organizmami, oraz przystosowaniem się organizmów do warunków środowiska.

Ekologia populacyjna bada zmiany liczebości, mechanizmy zmiany liczebności, czynniki kształtujące rozmieszczenie organizmów w przestrzeni, przystosowanie do zmiennych środowiska, genetyczna strukturę populacji. Genetyka ma duże znaczenie, sa organizmy o róznych sposobach rozmnażania. Roslinym mają podział ze względu na typ  wzrostu, sa aklonalne (monoklonalne) i klonalne (poliklonalne), aklonalne tworzą jeden pęd nadziemny - unitarny typ wzrostu, rosl.ina rosnie na wysokość, nie powiela liczby pedów. Maja generatywną reprodukcję, nie wytwarzają organów rozmnażania wegetatywnego, są jednoroczne lub dwuletnie, wyjątkiem są  drzewa, niektóre żyją kilkaset lat. Niecierpek drobnokwiatowy Impatiens partiflora jest jednoroczny, jodła Abies sp. jest wieloletnia. klonalne są wielopędowe - iteratywny typ wzrostu, mają oba sposoby rozmnażanbia, generatywny i wegetatywny. Są długowieczne, mają duże zdolności do rozprzestrzeniania się i kolonizowania nowej przestrzeni. Są wielopędowe, mają wiele jednostek nadziemnych, łaczą je organy podziemne np. korzenie u ryzofitów, rozłogi, łodygi, kłącza, cebule u kaulofitów. U sasanki zwyczajnej Pulsatilla vulgaris korzenie łączą kilka pędów nadziemnych, pędy mają liście, rozrastają się. korzenie się rozrastają jest korzeń główny, dzilei się na potomne, to reprodukcja wegetatywna, sasanka to ryzofit. Kaulofity maja bulwy np. kokorycz pełna Corydalys solida, z bulwy rosnie jeden pęd, tworzą się bulwy potomne, stara zanika, nowe przejmują jej funkcje. Sa gatunki robiące kłącza z krótkimi międzywięźlami to np. kosaciec syberyjski Iris sibirica, sa przyrosty, jest zwarta kępa, krótkie międzywięźla i gatunki z długimi np. konwalia majowa Convallaria majalis, długie mięzywięźla, podział kłączy, daje nowego osobnika. Śnieżyczk aprzebisnieg Galanthus nivalis ma cebule, poziomka Fragaria vesca robi rozłogi, są one nad lub pod powierzchnią. Uszkodzenie daje nowe osobniki. Klonalne maja iteratywny typ wzrostu, są 3 procesy, rozrastanie, obumieranie i odnawianie. Trwaja one cały czas życia rosliny. Rozrastanie to pomnażanie jednostek naziemnych i powiększanie organów podziemnych, rośnie areał osobniczy, osobniki pomnażają swoje organy, najstarsze pędy i organy podziemne obumierają. Osobnik się starzeje i dzieli na wiele jednostek potomnych o tym samym genotypie. Powstaja klony. Odnawianie polega na zastępowaniu starych fragmentów nowymi. roślina długo jest w jednym miejscu. Nie znamy wieku tej rosliny, znamy wiek środowiska. Reprodukcja wegetatywna to 2 sposoby: odłączanie fragmentów osobnika, belwek, organów lub komórek i stopniowe rozrastanie osobnika i jego podział. Odłączanie rozmnóżek jest np. u Lantana dundifera. Rozmnażanie może być przez rozrastanie i podział osobnika, najstarsze organy pekają i powstają nowe osobniki potomne. Długowiecznośc takich roslin, osobniki żyją dlugo w jednym miejscu, można określić ich wiek, łatwiej określić wiek pojedynczego pędu, mogąś żyć rok. Populacja widłaka spłaszczonego Diphasiastrum complanatum ma 850 lat, zajmuje powierzchnię 250 m2, orlica pospolita Pteridium aquilinum, kostrzewa czerwona Festuca rubra zyje 1000 lat. Mają dużą zdolność do kolonizowania przestrzeni, przebadano 48 gat. klonalnych, 22 z nich stanowiło jednoklonalną populację, całe stanowisko to był jeden klon np. turzyca błotna Carex acutiformes. Dąbrówka rozłogowa Ajuga reptans szybko wnika między inne gatunki i tworzy płat. Trzcina Phragmites sp. zajmuje duże przestrzenie. Sposób koloniozowania przestrzeni związany jest z morfologią. Strategia wzrostu partyzancka jest u gatunków rozłogoeych, mają długie i delikatne międzywięźla między pędami, mają duży areał osobniczy. Krótkie integracje genet. Pędy wnikają pomiędzy inne rosliny i szybko wypelniają te przestrzenie, to stratego guerilla. Stratetegia falangowa jest u roslin kepkowych o zwartej budowie z mocnymi i krótkimi międzywięźlami, długie integracje genet, mały areał, wysoki wzrost, idą ku słońcu, są wyskokie, wolno wypełniaja przestrzeń, tu są kosaciec syberyjski Iris sibirica, wiązówka Filipendula sp., trzęślica modna Molinia caerulea. Podstawowe jednostki demograficzne roślin: genet/geneta to osobnik genetyczny, roślina dowolnej wielkości, w dowolny sposób zakorzeniona, o dowolnej wielkości i morfologii, powstała z nasion (zygoty). Jest kolejno stadium siewki, ma liścienie, osobnik młodociany (juwenilny), dorosły ma organy rozrodcze. Genet u aklonalnych 1 pęd to 1 osobnik, u klonalnych znamy genet, gdy wychodujemy go z nasienia np. w laboratorium. Klonalne sa wielopędowe, mają kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt lub kilkaset pędów. Rameta to rozgałęzienie, pęd .ub gr. pedów odłączona od macierzystego i zyjąca samodzielnie. Klon to zbiór ramet niezależnych morfologicznie i fizjologicznie powstałych ze wzrostu wegegtatywnego. w terenie nie można rozróżnić klonu od genety. Gożdzik okazały Dianthus superbus, turzyca darniowa Carex cespitosa, i kosaciec syberyjski są niemożliwe do rozróznienia genety i klony. Określamy je skupieniem ramet lub pedów. Rameta to np. pęd kwiatowy lub wegetatywny, u tilapii japońskiej Tilapia japonica uznajemy za ramet rozetę liści, czyli grupę liści wyrastających z jednego miejsca (2 lub więcej liści). Rameta to gr. pędów np. u jaskra rozłogowego Ranunculus repens, turzycy dwupiennej Carex dioica. Cykl życiowy rosliny zatrzyna sie od nasiona, potem sa siewki, maja 1 lub 2 liścienie, jest faza juwenilna, trwa do wytworzeniakwiatów i owoców w fazie reprodukcji, jest faza starzenia (senilna), okres postreprodukcyjny, potem roślina obumiera. Klonalne zamiast obumrzeć odnawiają się.