Ekologia roślin 4

Porównianie gatunków i cykli zyciowych, jest wiele gat. z taka sama elestycznością (odpornością na zmiany środowiska), porównujemy ich cykle zyciowe. Robimy trójkąt wzrostu, każdy gatunek wpisujemy do niego, są w nim wartości od 0 do1. Są gatunki semelparyczne i iteroparyczne, iteroparyczne mogą mieć małą reprodukcję np. gat. leśne, drzewiaste. Drzewa mają modele wieku są w oparciu o słoje przyrostu wtórnego. Analizujemy 3 parametry: wzrost, stazę i reprodukcję. Można uzyć grafów do wyrażenia danych. Są dwa stanpowiska, porównujemy elestyczności wyrażone w procentach, patrzymy na populację, analiza retrospektryczna, sa dane z poprzednich lat, porównujemy je ze sobą, porównujemy potem reakcję dwóch gat. Bierzemy pod uwagę czynniki kontrolowane np. podlewanie albo zmienne środowiskowe, których nie kontrolujemy np. pogodę.

Ochrona populacji roślin, znając cykl życiowy modelujemy go i odkrywamy wrazliwe punkty. Modele dotycza roslin o derwanych od środowiska, populacji innych roslin, grzybów, bakterii i zwierząt. Robimy badania taksonomiczne i fitogeograficzne, inwentaryzujemy stanowiska, poznajemy biologięgatunku, identyfikujemy zagrożenia, opracowujemy i realizujemy plany ochrony. Poznajemy biologie gatunku, badamy teren, na którym on rosnie, szacujemy liczbe osobników np. dziewięćsiała popłocholistnego Carlina oponoportifolia 13000 osobników. Ilość zależy od sezonu i metod szacowania. Licząc osobniki nan łące liczymy i oznaczamy wszystkie osobniki np. farbą, można się pomylic. Gr. badaczy dzieli teren na transekty, znakuje osobniki i liczy tam gdzie ich duzo, pobiera losowo z dużej próby mniejsze i wylicza zagęszczenie os. na jednostke powierzchni porośniętej przez nie. Porównując populacje musimy znać srednie zagęszczenie,  zakładamy powierzchnie badawcze i analizujemyosobniki oraz sledzimy ich los. Modele macierzowe przepisujemy na układ przestrzenny, porównujemy ich stosunek do siebie. Sledzimy taka sama liczbę osobników i patrzymy czy cos nie wypada. Za rok wybieramy tyle samo i patrzymy na przejścia i co jest w przestrzeni, patrzymy na zmianę zagęszczenia i struktury wiekowej, porównując strukture wiekową liczymy słupki, badamy iklośc osobników na powierzchni, patrzymy na ich udział procentowy. Trudno dobrac metodyke porównania bardzo dużych i bardzo małych populacji, małe albo zanikjaą albo się tworza. Uwzględniamy obecnośc dużych imałych populacji.Badania dempgraficzne robimy na dużych-min 100 os. Podczas inwentaryzacji spisujemy stadia rozwojowe, ile siewek, juwenilnych, generatywnych, senilnych, gdy nie da się znaleść siewek wysiewamy nasiona z tej populacji na tych stanowiskach. Liczymy uszkodzenia liści, dignozujemy coroby, obserwujemy zapylaczy. Pomozna jest literatura. Wiele gatunków nie da się rozróznić, pomagają badania DNA. Patrzymy co jest w populacji, a co było dawno temu. Przy pomocy markerów molekularnych badamy pokrewieństwo, obcopylnośc, samozgodnośc-mozliwośc samozapylenia. Jest duże zróżnicowanie genetyczne pomiędzy populacjami, małe w populacji u samoniezgodnych roslin. sa izolowane stanowiska populacji. Populacja genetyczna to badany przez nas fragment łaki z żyjącymi tam osobnikami. Gdy trawy robia łany przyjmujemy jednostki do 20 m. Rozłogi są pod pow. ziemi. Badania gen. mówia ile jest osobników, duża zmienność gen. łanu trawy są w więksozści przypadków samoniezgodne. Badania na storczykach Orchidaceae mówia ile w populacji jest osobników. Obcopylne rosliny maja dużą zmienność gan. wewnątrz populacji, niska między popalacjami. W populacjach z małą ilościa klonów każde źdźbło może inny genotyp. Badania demograficzne są długotrwałe, kosztowne, musi być odp. próba, trudno ocenić genotyp. Sekwencje tandemowe w genomie, możan znaleść wiele części genomu bez zmian, mało części kodujących w egzonach, mało niekodujących w intronach. Trudno ozanczyc genotyp. Ocena w poziomie zmienności genotypu klonu. Badamy próby, patrzymy na mutacje somatyczne, częśc mutacji u roslin nie ma wpływu na rosliny. Ocena ilości i mieszańcowości osobników, rosliny mieszają się dowolnie w obrebie populacji nie ma barier, między populacjami też nie, mieszaja się gatunki i rodzaje. Obnizona płodnośc F2 niż rodziców, one wypadaja z populacji, brak wpływu na rozmnażanie wegetatywne. Patrzymy co wiemy o roślinie np. jakośc podłoża, klimat, wilgotność, pH, ukształtowanie terenu, gdy jest dużo roślin, znaczy, że środowisko jest odpowiednie, wyjątek, nie ma roślin bo nasiona nie dotarły. Znając odp. środowiskowyznaczamy niowe dobre dla danego gat. środowiska-introdukcja, środowisko może nie byc optymalne np. rosliny murawowe zyja na polach uprawnych np. len włochaty Linum hirsutum i oman wąskolistny Inula ensifolia, konkuruje on z innymi roslinami. Rosliny murawowe zyją na glebach o niskiej zawartości w związki azotu, oszczędnie nim gospodarują, brak wody i zmienny dostęp do wody,  na murawach, są wrażliwe na konkurencję, wiosną wysadzamy je na 2 m rabatce. Plastycznośc fenotypowea, to, że roślina żyje w danym środowisku znaczy, że może sprostać tamtym warunkom. Długowieczne mają długą ekstynkcję, krajobnraz zmienia się szybciej niż andążąją rośliny, gdy środowisko się zmieni gat. zyje 100-200 lat, gdy bez zmian populacja ustępuje nie jesteśmy świadkami zmian. Poznajemy je badaniami demograficznymi i gen. Porównujemy strukturę wiekową, ilość juwenilnych mówi o ekspansji, chyba, że gatunek jest klonalny, robimy macierze, wymierające populacje mają dużo senilnych i wegetatywnych. Pojedyncza obserwacja nic nie mówi, jednoroczny epizod rozsiewania nasion u wieloletnich wystarczy do zachowania zmienności genetycznej, poliploidyzacja, poliploidyzacja chroni przed chowem wsobnym. Badania cytologiczne u kłosownicy pierzastej Brachypodium pinnatum i leśniej B. sylvaticum są populacje allopoliploidów 2n+liczba, x to podst. liczba chromosomów. Określamy jakość środowiska w zbiorach roslin, notujemy wszytskie zagrożenia dla danej populacji idla innych populacji. znaczenie ma niszczenie stadiów rozwojowych np. jedzenie nasion, u astrowate Asteraceae robią duzo nasion zjadanie przez pasozyty, zjadanie łodyg i korzeni przez roślinożerców i pasożyty, skażenia antropogeniczne. BAdamy dany gatunek, znamy jego taksonomię, mogą być dwa takie same gatunki, ale zachowują się inaczej, prowadzimy obserwacje ekologiczne. Pokaszuja one róznice podgatunków, jeden storczyk kwitnie wiosną, drugi latem. Robimy plany ochrony roślin, które realizujemy, ochrona pasywna: monitoring i badanie wpływu czynników abiotycznych, zmian klimatu, fragmentacji i degradacji siedlisk, bezpośrednie niszczenie stanowisk, budowa dróg, miast, szos, długa izolacja siedlisk niszczy populację, ale może przez wiele lat być bez wpływu, kłosownica pierasta rośnie nan wszytskich typach muraw, ale nie poza nimi. Populacje mogą by,ć zróżnicowane lub nie, mogą żyć tylko w danych warunkach siedliskowych (1 typ krajobrazu). Pomiar historii, czytamy stare mapy i opisy np. opis przyrody przy Krakowie sięga 200 lat do tyłu, obserwujemy zmiany z przełomu 19 i 20 w. Zniszczono dzikie lasy, każdy skrawek ziemi wykorzytsano na miasta, pola uprawne, rośnie fragmentacja siedlisk, zagrożone sa rzadkie gat, roslin. Zależności biotyczne, ograniczenie zapylania, przepływu pylku, ograniczenie dyspercji nasion, interakcje z gat. obcymi (inwazyjnymi), ekspansywnymi, wypas i wydeptywanie, zmiany klimatu, zmiany genotypu, rosliny z sadów wkraczaja łąki, kielkuje ich pula nasion. Transport budowlany, rozsiewanie nasion przez ludzi, przewożenie nasion na inne miejsca, konkurencja, zagłuszanie wzrosru innych roslin, konkurencja pod pow. ziemi, długie kłącza odbierają substancje odżywcze innym, szybka ekspresja, klony zajmują miejsce na bardzo długo. Aktywna czynnie chronimy, wysadzamy, nawozimy, usuwamy pasożyty. Kłosownica jest niska, robi klony w 1 miejscu, klony stacjonarne, sa z małych kępek i rozet połączonych długimi kłączami, rozłogi idą dalej, kępki trwaja lata, pędy jednoroczne, kępa trwa w jednym miejscu, tworzy pod ziemią rozłogi, trwale zajmuje miejsce innym gat. Dzisiaj wypas i deptanie nie mają znaczenia, dryf genetyczny, utrata losowa genów w każdej populacji chów wsobny daje utratę allelu s, odp. on za rozrodczośc lub bezpłodność. Spada generatywne rozmnażanie i poziom adaptacji, genet może być zmienny, dlugowieczny, średniej skali ekologicznej, plastyczny genotypowo. Pokolenie roślin może żyć ponad 1000 lat, rośliny odbudowują zmiennośc. efekt załozyciela, rosliny macierzyste genetycznie uboższe niż potomne.