Ekologia roślin 5

budowa roślin w zal. od środowiska. Klasyczny typ budowy, wiązki przewodzące, peryderma lub kora pierwotna, budowa liścia dotyczy mezofitów, czyli organizmów zamieszkujących środowiska zaspakające wszystkie ich potrzeby, rosliny przystosowują się do bardziej ekstremalnych środowisk. Rośliny wodne, hydrofity to różne grupy systematyczne, o różnej budowie anatomicznej, morfologii i organizacji. żyją w dozie, to ich naturalne środowisko, moga byc całkowicie zanurzone, mieć nadwodne części np. liście lub pływające organy, helofity sa ziemno-wodne (błotne), żyją na podmokłych terenach. Rosliny wodne maja wspólne cechy budowy, słabo rozwinięty system przewodzący wodę, brak lub słabo rozwinięte drewno, brak lub słabo rozwinięte aparaty szparkowe, są odporne na opór wody, wrazliwe na zgniatanie, mają centralnie położone wiązki przewodzące, w okół nich sa przestwory międzykomórkowe z gazem podobnym do powietrza, nie zakorzeniają się, reguluja swoja głebokość np. w zimie ida na dno. Kłącza i korzenie sa dobrze rozwinięte, opieraja się nurtowi w spokojnej wodzie, w suchym środowisku zanikają, rozwijają się fakultatywnie. Sa tu rogatek Ceratophyllum sp., pływacz Utricularia sp., wolfia bezkorzeniowa Wollfia arrhiza. korzenie sa zmodyfikowane np. u rzęsy mniejszej Lemna minor lub ich nie ma np. u wolfi bezkorzeniowej. Mają hydrapody, włoski usuwające wodę, cienka kutikulę, w wodzie jest mało światła i O2, duża pow. liścia, częśto liście są rozczłonkowane na nitkowate paski, sa długie, walcowate, sieciowate sa u onowodka Aponogeton sp., długie tasmowate liście mają nurzaniec Valisneria sp., onowodek madagaskarski Aponogeton madagascariensis. Zasennikowate Podostemonaceae maja prostą budowę, zyją w chłodnych, nasłonecznionych, szybkopłynących wodach, nie maja organów, całe ciało rosliny wygląda tak samo. Rośliny wodne pływające, liście pływają lub wystaja ponad powierzchnię, powierzchnia liścia pokryta jest woskowymi substancjami u grzybieni Nymphaea sp., brodawkami u lotosu Nelumbo sp., włoskami u salwinii Salvinia sp., są uwypuklenia blaszki liściowej, jest to po to bhy woda nie docierała do blaszki liściowej, są zagięcia dookoła liśćia tworzące misę u wiktorii królewskiej Victoria regia, liść ma też stomatody-urządzenia do wydzielania wody. Rosliny pływające mają dobrze rozwinięty miękisz palisadowy, dobrze rozwinięte szparki wodne i przestwory międzykomórkowe, pomiędzy włoskami są komory powietrzne, pistia Pistia sp. ma szparki wodne, wiktoria liście zagięte przy brzegach i otworki, żeby woda spływała z liścia, lotos ma brodawki, które powodują, że na pow. liścia woda zbija się w kulki jak rtęć, woda skupia sie na brodawka, sa pomiędzy nimi kanaliki wodne, kropla wody dotyka szczytów brodawek, nie dotyka liścia, na brodawkach jest wosk. Wykorzystano tę strukturę do produkcji płaszczów przeciwdeszczowych, pokryć samochodów itd, pastą dentystyczn a obłozono liście, po zastygnięciu zdięto ją i wyłozono ją żywicą, powstał wzór pow. liścialotosu-efekt lotosu, na podst. stóp gekona zrobiono tapętę, która ma haczyki przytrzymujące ją do ściany. Lotos orzechodajny Nelumbo nucifera ma jadalne nasiona, jest kwiatostan. Przykłady roslin wodnych salwinia pływająca Salivinia natans, pistia rozetkowa Pistia stratiotes, nurzaniec śrubowy Valisneria spiralis, onowodek kędzierzawy Aponogeton crispus, papirus Cyperus alternifolius, hiacynt wodny Echhornia crassipes ma ogonki liściowe wypełnione powietrzem, rozmnaża się przez rozlogi, szybko zajmuje nowe przestrzenie, tworzy zwarte połaci, inwazyjny w tropikach, odcina rodzimym roślinom dostęp światła i one gniją. Żabiściek Hydroharis sp. ma blaszki liściowe z tk. przewietrzającą, korzeń nie dociera do dna, rdestnica pływająca Potamogeton natans zakorzenia się w dnie liście są na powierzchni. są też salwinia pływająca to paproc wodna, rzęsa drobna Lemna minor i grzybienie. Grzybienie maja skleroidy, pojedyncze komórkie sklerenchymatyczne. Paprocie wodne nie zakorzeniaja się do dna. Pistia ma na liściach włoski pomiędzy, którymi jest powietrze, unosi się w wodzie, na brzegach liścia ma szparki wodne, wątrobowiec wgłębka wodna Riccia fluitans. Rosliny błotne helofity to np. tatarak zwyczajny Acorus calamus, robi się z niego jadalny olejek tarakowy. Higrodfity to rosliny wilgociolubne, związane są z wilgotnym podłożem i powietrzem, suszęm moga przetrwać nasiona i organy spichrzowe pobierające wodę, szybko te rośliny tracą wodę. Mają słabo rozwinięte korzenie i naczynia, cienkie liście, słąby mezofil, duże przestwory międzykomórkowe, komórki epidermy są cienkościenne, duże, żywe, mają silna transpirację, martwe komórki ją ograniczają, szparki są po obu stronach liści, wzniesione aparaty szparkowe na, hydrapody włoski pobierające wode i nutrienty, włoski gruczołowe wydzielającwe wodę, gruczoły wyglądające jak kropki, duża pwoierzchnia organów transpiracji, woda wypływa, z liścia, aksamitna pow. liścia, cienka kutikula, gutacja, wydzielanie wody. u na szyje szczawik zajęczy Oxalis acetosella, niecierpek Impatiens sp. w lasach deszczowych jest pilea Pilea pepermioides z rodziny pokrzywowatych Urticaceae, od spodu liśli maja hydatody, bagonia Bagonia sp. ma duże liście, w ogonkach jest kolenchyma wzmacniająca żywe wloski, wakuole mają druzy ze szczawianu wapnia, rrozmnaża się przez sadzonki liściowe. Malina Rubus sp. na wilgotnej glebie robi pączki boczne, ma dobrze rozwiniętą kolenchymę.