Ekologia roślin 6

Paprotniki Pteridophyta to grupa sztuczna, nie ekologiczna, jest zróżnicowana, tworzy ją wiele linii filogenetycznych, lubią wilgotne środowiska, są cieniolubne, niektóre lubia słońce. Są zielne, nie przyrastaja na grubość, dominuje sporofit, gamefit może być duży, zielony, samożywny, plechowaty, może być płaski, bulwkowaty, sercowaty, okrągły, może być zagrzebany w podłożu i mieć miekoryzę, współpracuje z grzybami. Są tu paprociowe Polypodiopsida, skrzypowe Equisetophyta i widłakowe Lycopodiophyta, Rozmnażanie przez zarodniki, kopalne miały nasiona, zalążnie były na liściach, kiełkowała do nich łagiewka pyłkowa. Podobne do sagowców Cicadopsida. Jest to grupa zróżnicowana anatomiczne. Psilotum sp. to paproć z drobnymi, łuskowatymi liśćmi, bez korzeni, ma czarne podziemne pędy, mikoryzę, P. viridum m awiązkę przewodzącą haplostelę, prostą budowę, na obwodzie walca osiowego sklerenchymę, od 17 w powst. wiele odmian w Japonii. Podziemny gametofit ma mikoryzę, orzęsiony plemnik powstaje w anteridium (plemni) i komórka jajowa z rodni (archegonium). P. complanatum to archeofit. Tmesipteris sp. ma podzielną blaszkę liściową. Liście, które obrastaja kłodziny (odpowiednik łodygi) paperoci drzewiastych dają wrażenie przyrostu na grubośc. Paprocie maja marystelę, haplostele, aktynostelę, diktiostelę na przekroju poprzecznym łodygi widać jedna stelę, inne mają wiele stel. Każda wiązka m aswoją endodermę, wiązki sa hadrocenrtryczne, drewno w środku, łyko na zewnątrz. Endoderma ma odłożone związki fenolowe, pod epidermą jest sklerenchyma. Paprocie drzewiaste olbrzymkowate Cyatheales mają do kilkunastu m wys. Rosną w ciepłym klimacie bez zim. Drzewa maja pień z wtórnymi elementami drewna i łyka, paprocie nie maja przyrostu na grubośc, kłodzinę obrastają korzenie przybyszowe, jest wiele gat. drzewiastych np. diksonia Dicksonia sp., olbrzymka Cyathea sp., alsofila Alsophila sp., paprocie zwykłe to Cibotium barometz, Blechnum spicant, lodea sp. Olbrzymka kupera Cyathea cooperi jest uprawiana na zimę musdi być chowana w domu. Z włosków z kłodzin C. barometz robiono wełnę, legenty o barankach rosnących na drzewie, w rzeczywistości paproci. Blechnum cycadifolium i B. brasiliense jest ozdobna. Widliczka Selaginella sp.Zanikcica skalna Asplenium nidus rozmnaża się wegetatywnie. Paprotka zwyczajna Polypodium vulgare też, złota P. aureum. Widłaki to epifity z runa, wiązka przewodząca oddzielona kanałem powietrznym, jest w nim zawieszona tkanka drzewna, otoczona floemem, ryzofory (pędy) maja dodatni geotropizm, rosną to podłoża, stara gr. ma strobilez mirkosporami i makrosporami. Chloroplasty są w epidermie, zebrane w jeden duży bizynoplast. Epifity to glony, mszaki, paprotniki, porosty i keaitowe. Porost to np. brodaczka Usnea sp. Podział epifitów epifile są na liściach, u nas sa glony, porosty i mszaki w tropikach, mszaki zyja na dużych liściach wieloletnich roslin, epifity korowe, ich nasiona kiełkuja w załamaniach kory, w korze są korzenie, epifity detrytusowe, w załamanich kory i gałęzi gromadzi się detrytus, częśto w gniazdach mrówek. Drugi podział to przygodne epifity, mogą zyć bez rośliny np. drzewa, u nas żyją na spróchniałym wierzbach Salix sp. na czubku drzewa to niecierpek Impatiens sp., pokrzywa Urtica sp., porzeczka Ribes sp., hemiepisity kiełkują na innych roslinach, tam rozwijają się siewki, ukorzeniają się te rośliny w podłożu, są rosliny rosnące na skałach, na nich są mszaki, na łodygach tez są mszaki. Cechy epifitów kwiiatowych i paprotników: kseromorfizm, gruba kutikula, sztywne, grube liście, tkanki wzmacniające, gruba epiderma, struktury ułatwiające pobieranie wody, jest heterofilia-liście gromadzące wodę i detrytus, zarodnionośne oraz fotosyntetyzujące, heterozycja korzenie czepne, asymilujące i pobierające wodę, lekkie diaspory, wiatropylne u paproci i storczyków, duże, słodkie owoce, ptaki roznoszą nasiona. Zanokcica Asplenium sp. i drynaria Drynaria sp. ma kolumnowate liście, martwe gromadzą detrytus, narastają tam korzenie przybyszowe. jest tu rodzina trojeściowatych Asclepiadaceae np. Dischidia rafflesiania, ma korzenie gromadzace w srodku deszczówke i detrytus, marzanowate Rubiaceae np. Hydnophytum sp. i Myrmecopodia sp. mają w liściach otwory, tam mrówki znoszą amrtwe owady, wyścielając nimi kanały absorbujące związki mineralne, które są do nich znoszone. Sa tam przestrzenie pobierające minerały, ananasowate Bromeliaceae mają rozety liściowe z wodą i detrytusem, mają włoski absorbujące wodę i związki mineralne, liście tworzą lejkowate rozety, tam zbiera się woda, w tych zbiorniczkach żyją biocenozy: bakterie, glony, owady, pierwotniaki, rzekotki, drzewołazy. Żaby składają tam jajo rozwija się jedna kijanka, zjada owady i jest głodna, samica składajej niezapłodnione jajo do jedzenia. Sa liście przykwiatostanowe u oplątwy brodaczkowatej Tillandsia usnoides jest podobna do porostu, ma włoski. pod epidermą są żywe komórki i martwe, których protoplasty ulegają apoptozie, reszta tworzy welamen, który chłonie wodę jak gąbka. Storczykowate Orchidaceae mają 30000 gat., 800 rodzajów 100000 kultywarów, w chodowli nasiona nie kiełkuja, zarodek jest prosty, żeby się rozwijać potrzebuje grzybni. Dzisiaj choduję się te gryzby, korxzenie maja welamen, wiele warstw martwych komórek pod epiderma, które chłoną wodę jak gąbka, pod nim jest egzoderma, endoderma i związki przewodzące. korzenie sa zielone, kora pierwotna i miękisz mają chloroplasty. Teaniophyllum sp. ma korzenie asymilujące, brak liści, Gongora sp. ma pseudobulwy pedy o różnych kształtach, zarodnionośne są u góry lub u podstawy. Pseudobulwa powst. z  jednego międzywięźla (heteroblastyczna) lub z kilku (homoblastyczna), jest przy sympodialnych pędach rosnie cały czas, stara część zamiera, młodsze kwitna dalej, monopodialny rosnie do góry. Tworzą się tu korzenie powietrzne, Stanhopea sp. robi pachnące kwiaty, kwiatostan przerasta posłoże i ciężkie kwiaty wyrastają od dołu, maja duzo wzorków. Wanilia Vanilia sp. ma jadalne torebki, przyprawa. rosliny mięsożerne, ok. 600 gat. różne rodziny i grupy ekologiczne, różne linie ewolucyjne, Aldrovanda sp. 1 gat. aldrowanda pęcherzykowata Aldrovanda vesiculosa, brokina Broccinia sp. 2 gat. Byblis sp. 7 gat., katopsis Catopsis sp. 1 gat., C. berteroniana, cefalotus Cephalotus sp. 1 gat. cefalotus bulwkowaty Cephalotus follicularis, darlingtonia Darlingtonia sp., 1 gat californijska D. californica, rosiczka Drosera sp., pływacz Utricularia sp., muchołówka Dionaea sp. Mają syndrom mięsożerności, czyli cechy pozwalające zwabic, zatrzymac, uwięzić, zabić, strawić i wchłonąć związki organiczne z ciała ofiary, każda roslina naczyniowa ma te cechy, wabią kwiaty, unieruchamiają i porażaja włoski parzące, lepiące włoski unieruchamiają, u mięsożernych zespół tych cech jest w pułapce, która tpo przekształcony liść, pułapka wabi, więzi, zatrzymuje,, trawi owady, niektóre nie mają enzymów trawiennych, ale wykorzytsuja bakterie i pluskwiaki. Typy pułapek: dzbanek to liść lub rozeta liściowa np. u anasowatych Bromeliaceae z aktywnymi elementami blaszki liściowej lub emergencjami, czynne pułapki sa ruchome, bierne nieruchome, aktywne ma rosiczka i tłustosz Pinguicula sp., bierne to byblis i aldrowanda. Pęcherzyki z czapeczka to następny typ pułapek, pęcherzyk to woda, gdy wpadnie do niej owad jest z nia zasysany do środka i trawiony. sieci lownesystem rur z otworami, który zwęża się i prowadzi do komory trawiennej jest u katpurnicowatych Sarraceniaceae np. kapturnica Sarracenia sp. i darlingtonia. u niektórych mięsożernych trawią enzymy bakterii. Klejące pułapki u kiwi Actinidia sp. 20 gat. u darlingtonii liście maja przestrzenie bez chloroplastów, jest wyrostek jako języczek węża z nektarnikami, ląduje owad na języczku, idzie do środka pulapki, idzie do swiatła-części bez chlorofilu. Kapturnica zyje w Ameryce Płd, torfowiskach Europy-w Austrii im Czechach, podobna budowa pułapki do darlingtonii, owad szuka w niej innych owadów. Hliamfora Heliamphora sp. żyje w kwarcytowcyh i piaskowcowych górach Brazylii i Górach Stołowych. dzbanek-wieczko dzbanka robi dużo nektaru, ma ładny zapach i włoski skierowane w dół u kapturnicy, owad slizga się w dół pow łoskach. Katopsis z ananasowatych to epifit, rozeta liści tworzy zbiornik z deszczówka, gdzie topia się owady, Broccinia redutta ma enzymy trawienne, dzbanecznik Nepenthes sp. jego przodek był mięsożerny, ale mięsożerność zanikła dla 3 gatunków, jest spokrewniony z muhcołówką, u aldrowandy nektarniki sa na pow. mieszka dzbanka, ma własne enzymy, gł. proteazy, sa w płynie bez bakterii, zanim zamek się otworzy u mlodych osobników jest perystom, który zanika jest silnie nawilzona pow. pułapki, sa nektarniki, owad idzie do nektaru, mrówki tam zyją, jedza nektar, żyją w pułapce i przestrzeni ogonków liściowych, ida do płyna, łowia owady, ich idchody wchłania roslina, mrówki chronia ja przed ryjkowacami, jest dziurka w nektarniku. kokorniak Aristolochia sp. i darlingtonia nie maja antocyjanów w wakuolach, owad wpada do pułapki, idzie do swiatła. Mogą być włoski przyciągające termity w pułapkach. Anatomia dzbanka, ma blaszki włosowe, owady dzięki włoskom na nogach chodza po szkle i innych gładkich pow., włoski wbijają sie w szczeliny, blaszki zatrzymuja odnóza i zanieczyszczaja je, owad nie może wyjść ze dzbanka, w pułapce są gruczoły trawienne, nietoperze i tupaje robią odchody do dzbanków dzbaneczników, niektóre gat, maja boczne wieczko, gdzie jest skonsolidowany nektar, wabi małe ssaki i ptaki, one oddaja tam odchody, mało te gat. łowią owadów, więcej odchodów, rosliny owadożerne jedza owady, mięsożerne nicienie, skorupiaki, pierwotniaki, glony, małe kręgowce, wiele organizmów jedzą. Cephalotus sp. rosnie w Australii, żyje na dnie jezior, nadaje sie do akwarium, są amłe robia duże dzbanki, mjaą dwa typy liści, fotosyntetyzujące i zakończone dzbankeim, w dzbanku sa gruczoły enzymatyczne, robia enzymy trawienne, połapki mogą być w rozrosniętych ogonkach liściowych, gdzie topia się owady, byblis ma duże włoski ze sluzem i siedzące trawienne, w pułapkach może być robiona żywica, przyklejaja się do niej owady. współpraca roslin z pluskwiakami atakującymi owady, jedza owady, odchody idą na liść, epiderma liścia pobiera związki mineralne, pająk je pluskwiaki, daje odchody. Rosolistnik portugalski Drosophyllum lusitalicum żyje  wAustralii, na silnie nasłonecznionych klifach, od morza sa mgły, chlonie z nich wilgoć. Mięsożerne zyja w wilgotnym środowisku, w niskim pH, unikaja CaCO3, malo azotu i fosforu w glebie, tłustosz i rosolistnik maja włoski z elementami wiązki przewodzącej, 2 emergencje to śluz i enzymy trawienne, rosiczka 150 gat.ma kilka typów liści, 1 zginają pułake do ofiary, inne robia sluz, i enzymy to aktywna, klejąca pułapka, liść się zgina, ma włoski klejace. rosiczka wonna Drosera odorata ma holokinetyczne chromosomy, bez przewężenia pierwotnego. Tłustosz łapie drobne owady, klejąca, aktywna pułapka, liść zagina się, ma duże włoski ze śluzem, małe z enzymami, łapie małe owady np. mrówki i muszki. Niektóe mięsożerne łapia iz abijaja owady, które jedza pluskwiaki i daja odchody do pułapki. Stylidium sp. jest zagrozony, ma pułapki zatrzaskowe, mleczniki Glaux sp. zamykaja blaszke liściową, mają na niej włoski z enzymami, pływacz średni U. intermedia ma pęcherzyki, rośnie na śląskich torfowiskach, U. pubescens ma włoski w kształcie litery H,  pułapce żyją glony, enzymy robia wloski, glon robu enzymy egzogenne. Pupałapki zastępuja korzenie u Gemala sp. z madagaskaru, dotatni geotropizm, pułapka ma szyjke i komorę, są dwa ramiona, po ktorych idzie owad. Sagowce Cicadopsida to nie jest grupa ekologiczna, ale klasa nagonasiennych mają cechy wspólne, anatomie i morfologię. rosna w centralnej i Płd. Ameryce i w częsci Azji. Sa w górach i na niżu. W Starym Świecie są sagowiec Cycas sp., Encephalartos sp., Macrozamia sp., Lepidozamia sp., Bovenia sp., Stangeria sp. Maja korzeń palowy, liście, sawannowe mają węższe blaszki liściowe niż leśne, ochrona przed słońcem, w Afryce zyje kilkadziesiąt gat. cykasów. W nowym Świecie są Ceratozamia sp., Dioon sp., Zamia sp., Chigua sp., Macrocycas sp., Lepidozamia sp., Microzamia sp. Sagowce były użytkowane, nasiona maja skrobię i białko, jedzono je robiono z nich mąkę, z dioonu jest ciasto na tortille. budowa sagowca, ma kłodzinę, odpowiednik pnia, sa podobne do paproci drzewiastych, mają dużo wtórnego miekiszu, mało drewna, kłodzinę otaczają ogonmi liściowe i łuski, chronia przed pożarami, spod nich odbijaja pąki, są 3 typy korzeni, palowe, przybyszowe i koralowe, które dorastaja do pow. gruntu i swiatła, żyją tam bakterie i sinice wioążące N2 np. Nostoc sp., sagowce mają dobrze rozbudowane liście, Encephalartos sp. ma rozbudowane, Zamia sp. ma 50 cm szerokości. Niektóre maja kłodzinę w gruncie, poniżej jest korzeń palowy, na pow. gruntu są liście, jest tak u bowenii i stangerii (polskie nazwy takie same jak łacińskie), mogą miec krótką kłodzinę, duzo korzeni przybyszowych np. u cykas, lepodozamii i makrozamii, niektóre cykasy maja kilkunastometrową kłodzine. Liście sagowców w paleozoiku, gdy była duża wilgotność były całobrzegie, ze spadkiem wilgotności był podział blaszki liściowej. Ewolucja sporofilu zpyłkiem i zalążkami. Jest strobil żeński lub sa liście z zalążkami bez strobila np. u niektórych cykasów, wszystkie sa rozdzielnopłciowe. Mają 1 lub 2 duże żeńskie szyszki lub dużo małych męskich, nie stwierdzono wyodrębnionych chromosomów płci. wiatropylnośc, relikty zapylają ryjkowce, są różne rodzaje sagowców, maja różny rozwój, część rozwija się w strobilach, gdzie dojrzewa. Jst strobil z pyłkiem ryjkowce jedzą go i przenoszą pyłek na żeński strobil, który ma zapach, mają termogenezę, wytwarzają ciepło, są cieplejsze od otoczenia, obok rodzaju Gingko sp. maja orzęsione plemniki, idą łagiewką pyłkową do zalązni, łagiewka pęka, 2 plemniki w płynie idą do zalążni, są orzęsione jak u paprotników, nasiona maja spoczynek, zarodek leżykilka miesiędzy i kiełkuje, zalążek rośnie. Może iśc łagiewka do zalążni i byc spoczynek przed post. zarodka, zapłodnienie jest po 0,5-1 roku. Nasionio dojrzewa, zarodek kielkuje. wiele nasion dojrzewa poza organizmem macierzystym. Zewnętrzna część nasiona jest zmięśniała to osnówka, jedzą ja ptaki i gryzonie, każda łuska szyszki ma 2 nasiona w strobilu. Sagowce sa zagrożone, zamię i cykasy można kupić, w płd Afryce jest kilkadziesiąt gat. Encephalartos horridus jest pustynny, ma duże, sztywne liście, duzo sklerenchymy, aparaty szparkowe na spodzie liścia. Bowenia ma liście kilkadziesiątkrotne podzielone, podziemne korzenie, duzy spichszowy korzeń, małą, krótka łodygę, jest owadopylny, są 2 gat. w Austarlii. W Australii są dwa gat. lepidozamii L. hopei ma 11 m wys., borygeni wycinali w niej stopnie i szli po nasiona, L. paperosmona ma dużą, sztywna kłodzinę. Jest kilkadziesiąt gat. makrozamii, niektóre są małe, inne duże, można je uprawiać w małych doniczkach jako bonsai np. M. moorei, sadzi się sagowce w postaci pozbawionej liści i korzeni kłodziny tak sprzedawany jest np. Cycas revoluta, kłodziny pryska sie fungicytami dla ochrony. Jeden gat, zamii żyje w suchym siedlisku, dwa w wilgoci, Z. furfuracea ma liście z kutnerkiem, który tracą po dojrzeniu, Z. pseudoparasitica to epifit, jego nasiona jedza nietoperze i roznosza je po dnie lasów, z dna jedzą je szczury. Chigua miał 2 gat. już nie ma tego rodzaju, miał w liściu 1 gł. nerw, zamia ma równoległe unerwienie liścia. Microcycas colocoma ma cebule, zachował się na ostańcach wapiennych, w Europie najwięcej ich w Czechach. Cycas sp. ma kilkadziesiąt gat., kłodzina w podłożu, gat. C. multipinnata i kilka innych mają podzieloną blaszkę liściową, reszta ma niepodzielona, zwykle kilka podziałów blaszki liściowej, najstarszy ma 150 lat. Liśc C. revoluta w Niedziele Palmową w Watykanie święcą zamiast palmy wielkanocnej, Dioon w Meksyku służy do święcenia w Niedziele Palmową, Dioon podule jest jadalny (podule-jadalny), ma dobrze rozwinięte wiązki przewodzące i sklerenchymę, liście są sztywne, znosi brak wody. Pasozyty transportują wodę i związki odżywcze przez fizjologiczny most haustoriami-organem pobierającym zw. odżywcze z innych tkanek np. z łozyska u płodów zwierzat. Rosliny przyłaczają cała wiązkę przewodzącą lub tylko drewno, moga nie mieć fotosyntezy, jemioła Viscum sp. ma fotosyntezę, całkowite pasożyty nie mają fotosyntezy, pasozyty mogą mieć słabą fotosyntezę i słabe plastydy. 15 rodzin kwiatowych,m 2 gat. nagonasiennych z rodziny zastrzalinowatych Podocarpaceae, z kwiatowych sa kaniankowate Cuscutaceae, gązewnikowatych Loranthaceae, raflezjowatych Rafflesiaceae. Są dwie klasyfikacje pasozytów: częściowe i całkowite, częściowe pobieraja wodę i minerały, całkowite również asymilaty, obligatoryjne potrzebują do życia i rozwoju gospodarza, fakultatywnemogą zyć samodzielnie, ale wtedy są słabsze. Obligatoryjne to jemioła Viscum sp., Phoradendron sp., rodzina gązewnikowatych Loranthaceae. Pasożyty bytujące na korzeniach to korzeniowe są tu przedstawiciele zarazowatych Orobanchaceae, raflezjowatych, piestrzennikowatych Hydnoraceae, pasożyty niefotosyntetyzujące bez chlorofilu, to kanianka Cuscuta cassytha, pasozyty zewnętrzne, wyrastają z gospodarza na zewnątrz, np.raflezjowate. Fakultatywne to trędownikowate Scrophulariaceae, drzewo sandałowe Santalus sp. Całkowite pobierają od gospodarza wszystko czego potrzebują, częściowewodę i związki mineralne, spokrewniony z jemiołą Arcentridium sp. Nagozalążkowe sa w płn. Afryce, owoce jedza ptaki, oddają odchody z nasionami na gałeziach. Pharandendron sp., jemioła mniejsza Viscum minimum cała wrastaw  łodygę sukulentów z wilczomleczowatych Euphorbiaceae, widać ją tylko w czasie kwitnienia, w czasie kiełkowania nasiono tworzy haustoria, wytwarzane sa na nich związki rozpuszcające kutikule, siewka wrasta do środka. Łodygowe są na łodydze, korzeniowe na korzeniu. Zarazowate rosną na murawach kserotermicznych np. zaraza Orobanche sp. żyje w Europie płd., Aeginetia indica ma pojedynczy kwiat zaraza kwiatostany, nasiona zarazowatych są lekkie, roznoszone przez wiatr, niewiele znajduje gospodarza, A. indica żyje na trawach, zaraza bluszowa Orobanche hederae zyje pare lat, żyje na ziołach i bluszczu, lubi ciepło. Łuskiewnik różowy Lathrea squamaria rośnie na drzewach i krzewach w Polsce i Europie Zachodniej, podłacza się do drewna, asymilaty pobiera z korzeni do pączków, magazynuje je w tk., potem pobiera wode i minerały. Pnące to kanianka i raflezja Rafflesia sp. żyje na pelargoniach Pelargonium sp. i fikusach Ficus sp. C. cassythia rosnie w Śródziemnomorzu i Afryce. Balanophora sp. żyje w Afryce. Domacja to domki dla różnych organizmów. to zagłebienia w liściu, łodydze i korzeniu, żyja w nich mrówki i roztocza zjadaja grzyby atakujące rosline i roslinożerne owady, jest korzyśc i dla rosliny i dla zwierzęcia, myrmekodomacja to domki dla mrówek, najprostsze to wgłebienia liścia przy krawędziach nerwów, dzbanki dzbaneczników Nepenthes sp. Myrmecodia tuberosa i Hydnophytum formicarium to epifity, ich hipokotyl rozrasta się, jest w środku pusty zyja  w nim mrówki, w domacjach absorbowane sa związki mineralne z odchodów zwierząt, pseudobulwy u storczykowatych Orchidaceae, Myrmecophila sp. tworzy w puzczy diabelskie ogroby, dominuje kilka gat., mrówki niszczą konkurencje rosliny, myrmekodomacja to powiększone, puste domki dla mrówek, gdzie chodują one czerwce, mrówki biorą cukry od roslin, akacja Acacia sp. domacjum to otwór. Paprotniki Microgramma brucella, ma puste bulwy, gdzie mrówki robia gniazda, Lecanopteris sp., płaskla Platycerium sp. maja liście zarodnionośne i fotosyntetyzujące, P. madagascariensis ma woski, storczyki też maja odmacja. rosliny współpracujące z mrówkami maja ciałka odżywcze z białkami, skrobia i tłuszczem. Mrówki chodza po roslinie i zbierają te ciałka, atakując zwierzęta jedzące roslinę. Również pająk je te zwierzęta, ciałka to wytwory epidermy, sa pozakwiatowe nektarniki, epiderma ma włoski przypominające gruczołowe robia one ciałka odżywcze, pieprz Piper sp.  ma puste w srodku pędy, mrówki robia tam gniazda, są komórki odżywcze zjadane przez mrówki, elajosomy sa na nasionach, mrówki zbieraja nasiona do gniazda i jedza je. Pozakwiatowe nektarniki np. u marakuji Passiflora sp., ida do nich mrówki i osy i niszczą owady roslinożerne. Puste ogonki liściowe u jesiona Fraxinus Excelsior. 3 hipotezy powst. nektarników: nektar potrzebują mrówki, roslina robi go by nie niszczyły liści, kwiatów, mrówki robia nawóz nawożący ziemię, niszczą roslinożerne owady, domacja odciągaja od kwiatów i liści mrówki. W domacjach żyją roztocza, mrówki, żaby, pierwotniaki, bakterie, kaktus ma pozakwiatowe nektarniki, w zimnie przenikają przez nie pasożytnicze grzyby, usuwaja nadmiar nektaru. Moduły liściowe dla bakterii u pochrzynowatych Discoreaceae, marzankowatych Rubiaceae bakterie idą do zarodka z rosliny macierzystej, korzenie koralowe z sinicami i bakteriami wiążącymi azot atmosferyczny. Kserofity, rosliny suchych środowisk, sa sukulenty i sklerofity. Sukulenty mają miękisz wodny, wakuole ze śluzem np. kaktusy Cactaceae, sklerofity nie gromadzą wody, spadek transpiracji, gruba epiderma, kutikula, włoski na powierzchni, zwijanie liści, woski, sukulenty też ograniczaja transpirację np. liście przekształocne w ciernie