Fauna miasta

Tym razem będzie o zwierzętach żyjących w miastach. Największą rolę w kształtowaniu fauny miasta odgrywają ludzie i ich działalność powodująca ekstremalne przekształcenie środowiska, tereny zurbanizowane mają charakterystyczny zespół cech biotycznych, abiotycznych i technicznych, wpływających na skłąd gatunkowy, rozmieszczenie i liczebnośc zwierząt, w mieście są charakterystyczne zespoły zwierząt zamieszkujące różne typy środowisk: zieleń miejską, budynki, ciągi instalacyjne itd. przekształcenie środowiska i działalnośc człowieka dają czasem bardzo dogodne warunki dla występowania niektóych zwierząt.
Synantropizacja to proces niezależnego od człowieka zasiedlania osad ludzkich: miast, wsi, pojedynczych zabudowań przez zwierzęta, synurbizacja to zasiedlanie przez zwierzęta wnętrza miast, synurbizacja to element syn atropizacji, która jest częścią zmian antropogenicznych.
Pochodzenie fauny miejskiej: zwierzęta stale bytujące w mieście, które sukcesywnie zasiedlają nowe tereny i zwiększają swoją liczebność; gatunki synurbijne i synantropijne. Zwierzęta pozamiejskie, któe przetrwały okres zabudowy i urządzania i przystosowały się do nowego środowiska. Zwierzęta, które wnikają czynnie lub biernie do miast z innych środowisk. Gatunki celowo sprowadzane przez ludzi, jeśli potrafią przystosować się do nowych warunków środowiska.
Cechy zespołów fauny miejskiej: mała różnorodnośc gatunkowa i zmiana stosnków dominacji, wtórne gat. synantropijne i synurbijne są liczniejsze od pierwotnych gat.; duża plastycznośc populacji szybko dostosowująca się do nowych gatunków; stały proces wnikania nowych gat., które po pokonaniu barier np. behawioralnych zajmują nowe siedliska; duża presja udomowionych drapieżników, kota i psa.
Korzystnywpływ środowiska miejskiego na faunę: odpowiedni mikroklimat, ciepło, sucho, izolowane budynki dają niższe koszty termoregulacji u stałocieplnych, dominują gatunki termofilne i kserofilne, są tu imigrancji z innych krain zoogeograficznych np. neotropikalna mrówka faraona, etiopdka mucha domowa, orientalny karaluch. Nadmiar pokarmu: odpadki komunalne, wysypiska smieci, rzeźnie, magazyny, sklepy, mniejsza konkurencja o zasoby, mniejsza presja drapieżników, zabudowa i infrastruktura jako miejsce bytowania i migracji, opieka ludzi: buddki lęgowe, dokarmianie. Zrzuty ciepłej wody z elektrociepłowni, elektrowni i ciepłowni.
Niekorzystny wpływ antropopresji na faunę miast: małe zasoby wodne ograniczają liczebnośc fauny glebowej, stała obecnośc ludzi i płoszenie zwierząt, duże natężenie hałasu i pole elektromagnetyczne zaburzające orientację przestrzenną zwierząt, zanieczyszczenie środowiska metalami ciężkimi, oświetlanie parków, ulic i zabytków jako pułapka dla owadów, u ptaków z kolei wydłuża okres żerowania, gęsta sieć kominikacyjna i zabudowania oddzielają areały bytowania wielu gatunków zwierząt na wiele oddzielnych populacji, bariery wpływają głównie na faunę glebową i naziemną, słabo na awifaunę. Infrastruktura techniczna to poważne zagrożenie np. kolizje ptaków z budynkami, porażenie elektryczne i oparzenia termiczne, ruch kominikacyjny i zwiekszone kolizje ptaków, owadów, płazów i ssaków z samochodami powodują ich smierć, zubożenie szatyroslinnej, spadek ilości ściółki, wzbogacenie flory przez obce gatunki roslin, prowadzenie zabiegów ogrodniczych degraduje faunę glebową i wodną, brak miejsca do rozrodu i ukrycia się.
Zmiany liczebności niektórych grup zwierząt w porównaniu z terenami miejskimi: spadek populacji fauny saprofaunicznej, roslinożernych bezkręgowców żerujących na zewnętrznych częściach roślin, gatunków higrofilnych, ssaków owadożernych, płazów, awifauny, gł. drapieżników, wzrost populacji przędziorkó i mszyc żerujących na drzewach przy jezdni, gatunków termofilnych i kserofilnych np. pluskwiaków, mrówek, niektórych muchówek, fitofagów o ssącym typie aparatu gębowego np. mszyc, endofitofagów np. minowców, biedronek, niektórych kręgowców np. kosa, grzywacza, myszy polnej. W mieście skraca się czas trwania rozwoju larwalnego, rośnie długośc ciał młodocianych osobników-dużo jedzeniea, śmiertelność osobników młodocianych-wypadki, duże zagęszczenie naraza je na choroby, rośnie indeks serca ze względu na stres-kontakt z ludźmi, maszynami i wysiłek-ucieczka, rośnie ilośc anomalii morfologicznych-metale ciężkie, promieniowanie, spada antropofobnia, dystans ucieczki przed ludźmi, nie ma miejsca, przyzwyczajaja się, przyspieszony termin lęgów w stosunku do dzikich populacji, cieplej i oświetlenie ulic i parków wydłuża dzień, rośnie rozrodczość, ciepło i jasno i jedzenie, rośnie śmiertelność-choroby, anomalie morfologiczne, stres, wypadki, rośnie liczba lęgów- światło i ciepło, zagęśzczenie populacji, mało miejsca dużo osobników, rosnie śrdednia dł. zycia-pokarm, brak drapieżników spotykanych w naturze, maleje migracyjność, światło i pokarm są cały rok, rosnie wskaźnik serca przez wysiłek ucieczka przed ludźmi i maszynami, rosnie udział młodych osobników populacji wiosną, szybszy rozród ze względu na klimat, procent samców, samce są słabsze genetycznie, więc gorzej znoszą głód, intensywnośc rozrodu jesienią, dłużej ciepło i widno, rosnie przeżywalnośc zimą-jedzenie, kryjówki, rośnie ciężar ciała, jedzenie, spada tempo dojrzewania samic, dłuższe życie oznacza wolniejszy rozwój, nie musi się spieszyć by wydac potomstwo.
Zagrożenia dla siedlisk, upraszczanie siedlisk i ich przesuszanie, brak wody i biogenów, zmniejszanie powierzchni płatów i ich izolacja, zabudowywanie, usuwanie starych drzew dziuplastych i martwych, schronienie dziuplakó i wiewiórek, deficyt drzew i krzewów wydających owoce zapewniające pokarm.
Wskazania dla ochrony fauny miejskiej: zachowanie róznorodności gatunkowej i siedliskowej, zwiększenie powierzchni siedlisk i zachowanie lub przywrócenie ich naturalnych cech, stały monitoring stanu siedlisk i fauny, edukacja ekologiczna. 
Przyczyny ekspansji ptaków w środowisku miejskim: rosrost przestrzenny miast powoduje powstanie luki w środowisku, którą mogą zająć ptaki, przyjazny stosunek ludzi, brak prześladowań, pomoc np. budki lęgowe, dokarmianie, wraz z rozwojem nowoczesnej urbanistyki wprowadza się wiele obszarów zieleni miejskiej-nowoczesne osiedla-Ruczaj, Nowa Huta, zalesienie hałd na Śląsku, mniej naturalnych wrogów i myśliwych, łągodniejszy mikroklimat, oświetlenie uliczne, dłuższy okres żerowania i lęgów, nadmiar różnorodności pokarmu, wysokie budynki to atrakcyjne i bezpieczne miejsce gniazdowania.
Głowne typy budowy siedlisk ptaków w mieście: strefa zwartej zabudowy, tereny przemysłowe i ruderalne, tereny zielone, wody-miejskie odcinki rzek, stawy, mokradła, zbiorniki. W Krakowie zabodowa, drogi i nieużytki stanowią 56,1%, grunty orne 20,5%, łąki i pastwiska 4,6%, sady 0,6%, lasy i zadrzewienia 4,4%, zieleń osiedlowa 13,7%, wody 0,1%. Ptaki związane ze strefą zwartej zabudowy to gołębie, kawki, wróble domowe, kopciuszki, jerzyki, oknówki, kosy, kwiczoły, szpaki, zięby, dzwońce, kapturki, ptaki zyjące wśród zieleni miejskiej: sierpówki, grzywacze, kowaliki, modraszki, sikory bogatki, sroki, gawrony, ptaki środowisk ruderalnych: wrony siwe, sójki, dzierlatki, białorzytki, gatunki związane ze środowiskiem wodnym: krzyżówki, głowienki, łyski, łabędzie nieme, błotniaki stawowe, mewy smieszki, w miastach żyje pustułka, dużo jej w Berlinie, Pradze i Poznaniu.
Zagęszczenie populacji pustułki zwyczajnej Falco tinnunculus w wybranych miastach Europy: w Warszawie na pow. 494 km2 w latach 1985-2000 oznaczono 60 par lęgowych, zagęszczenie wynosiło 12 par/100km2; w Poznaniu na obszarze 229 km2 w roku 1991 było 55 par lęgowych, zagęszczenie wyniosło 24 pary/100 km2; w Pradze na 497 km2 w 1985-89 oznaczono 200 par lęgowych i zagęszczenie 20 par/100 km2, w latach 2000-2002 było 300 par, zagęszczenie wyniosło 60 par/100 km2; w Berlinie na pow. 892 km2 w latach 1994-1998 oznaczono 200-240 par lęgowych, zagęszczenie wynosiło 22-27 par/100 km2; w Hamburgu na pow. 747 km2 w latach 1997-2000 było 150 par lęgowych, zagęszczenie wynosiło 20 par/100 km2. W pokarmie pustułki w Pradze dominują norniki polne, wróble, więcej jeróżnych innych ptaków, mniej niż wróbli je owadów, mniej innych ssaków, w centrum Warszawy je głównie norniki polne, potem inne ssaki, owady, wróble, ale więcej innych ptaków ogółem, na Ohocie w Warszawie najwięcej je norników polnych, wróbli, innych ptaków, owadów, w Toruniu głównie norniki polne, owady i inne ssaki, mało ich je, w Chełmży głównie norniki, mniej owadów, jeszcze mniej innych ssaków, w Papowie Biskupim głównie dużo je noriników polnych, mało innych ssaków, mało owadów i maleńko wróbli. W Poznaniu wprowadzono projekt ochrony pustułek.
Ssaki miasta w Parku Tysiąclecia i Rybitwy jest 69,6% nornika polnego Microtus arvalis, 3,2% darniówki zwyczajnej Microtus subterraneus, 8,6% badylarki Micromys minutus,  8,5% mysz polnej Apodemus agrarius, 4,9% inne myszy Apodemus sp. 0,4% ssaków owadożernych Insectivora. W okolicach III Kampusu UJ jest 48% nornika zwyczajnego Microtus arvalis, 14% nornika burego Microtus agrestis, 26% myszy polnej Apodemus agrarius, 5% myszy leśnej Apodemus flavicollis, 5% myszy zaroślowej Apodemus sylvaticus, 1% nornicy rudej Myodes glareolus.
Wg. ludzi największy problem stanowi dzik Sus scrofa dlatego, że ma zdolnośc adaptacji do najbardziej zróznicowanych warunków siedliskowych, liczebnośc tego gat. wzrasta w Europie od lat 50 XX w. Dominuje w Hiszpanii-Saragossie i Barcelonie, kilkunastu miastach w Niemczech gł. w Berlinie, gdzie jest 7-8000 dzików, od połowy lat 90. odstzreliwuje się 1000 osobników rocznie, w Polsce szybki rozrost populacji dzika miał miejsce po II wojnie światowej, dziś dziki zasiedlają praktycznie teren całego kraju, w tym kilkanaście miast: Trójmiasto, Kraków, Szczecin, Wrocław, Bydgoszcz. Problemy z dzikami to wypadki drogowe, w Krakowie ok. 20 kolizji rocznie, niszczenie trawników, klombów, ogrodów, dewastowanie ogrodzeń w okół posesji i ogrodów, niepokojenie i napastowanie ludzi, przenoszenie chorób odzwierzęcych.
Lis Vulpes vulpes: w Londynie zyje 10000 lisów, władze miejskie rozprowadzają ulotki informujące włąścicieli domów, że należą one do świata dzikiej przyrody i należy żyć z nimi w harmonii, tolerować je.
Kuna domowa Martes foina średni areał osobniczy wynosi 0,1 km2, czyli 10 razy mniejszy naż dla osobników zamieszkujących tereny niezurbanizowane. Konflikt z ludźmi: hałas głosy godowe, tupot, zniszczenia w budynkach, zanieczyszczenie-odchody, kłaczki, znakowanie terytorium, zniszczenia w samochodach-np. w Stuttgardzie kuny uszkadzają 2% parkujących samochodów, w całych Niemczech kuny niszczą instalację w 200000 samochodach rocznie, szkopdy wynoszą 80 mln Euro.