iryzacja

Iryzacja, tęczowanie to zjawisko optyczne wynikające z interferencji światła białego odbitego od powierzchni przezroczystych lub półprzezroczystych sklładających się z wielu warstw o róznych właściwościach optycznych. Powstaje na powierzchni baniek mydlanych jako odbicie promieni świetlnych od wewnętrznej i zewnętrznej warstwy bańki oraz interferencji (nałożenia) odbitych fal. Tu częśc światła odbija się od zewnętrznej powierzchni, częśc od środkowej, odbite fale nakladają sie na siebie, my widzimy sumę odbitych fal w postaci róznych kolorów (długości fali). Iryzacja zachodzi na powierzchni ciał satłych złozonych z cienkih warstw, światło przechodzi przez nie, część odbija sie od zewnętrznych, częśc światła przenika głebiej i odbija sie od kolejnych warstw.
Iryzacji podlegaja też minerały, tu wyrózniamy labradoryzację, labradorescencję, czyli odbicie światła od inkluzji (wrostków) ciał obecnych na powierzchni minerału, każdy wrostek odbija część swiatła, które ulega interferencji, tu jest światło gł. niebieskie i zielone, jest u labradoru i spektrolitu. Opalescencja światło ulega rozproszeniu na spękaniach i szczelinach, jest mlecznobiała poświata, jest m. in. w opalu. Schillerescencja polega na odbiciu światła od róznej grubości warstewek albitu lub rys i spękań naprężeniowcyh, jest w ortoklasie, adularze, odbicie swiatła w szczelinkach zachodzi w krysztale górskim. Tu widzimy kolory tęczy.
W chmurach gł. kłebiastych soczekowatych Altocumulus lenticularis, rzedziej w kłebiastych  Cumulus, kłebiasto-pierzastych Cirocumulus czy kłębiasto-warstwowych Stratocumulus. Powstają w wyniku dyfrakcji (załamania) światła.
W biologii zachodzi na perłowych warstwach muszli mieczaków np. łodzików, perłopławów, skrzydłach motyli np. mieniaka tęczowca Apatura iris, skrzydłach innych owadów np. żuka gnojowego Geotrupes stercorarius, biegacza zlocistego Carabus auratus, kruszczycy złotawki Cetonia aurata, piór ptaków np. kolibry, paw zwyczajny Pavo cristatus, sierści ssaków np. mandryla Mandrillus sphinx, łusek gadów i ryb.