Pirofity

Czynnikiem ludzkim determinującym pożary lasów są niedopałki, niedogaszone, źle zabezpieczone ogniska, podpalenia, wyrzucone butelki. Od neolitu do wczesnego średniowiecza stosowano gospodarkę żarową, ludzie wypalali lasy pod pola uprawne i domy, popiół z pożaru był wykorzystywany jako nawóz iplony wschodziły większe przez kilka lat. Po wyjałowieniu gleby przenoszono się w inne miejsce wypalając kolejne połacie lasu. Podobnie wypalano stepy. Las odradzał się 30-50 lat, stepy krócej. Potem role ognia przejęły siekiery. Do dziś gospodarkę żarową stosuje się w Laosie, krajach Ameryki Pd, Skandynawii, Obok ludzkiej działalności są naturalne pożary lasów w strefach suchych, nie tylko w tropikalnych, ale również w tajdze, gdzie wskutek kontynentalnego klimatu powietrze jest suche. Suche powietrze powoduje łatwy zapłon i utrudnia gaszenie pożarów. W strefie międzywzrotnikowej dotyczą pożary pory suchej. Pożary od pioruna dotyczą każdego miejsca na Ziemi, kiedy jest wilgotno są pożary pojedynczych drzew, gdy sucho jest pożar wierzchołkowy, wiatr przenosi ogień po koronach. Pożary przyziemne są gdy płonie ściółka, grust, próchnica, od pioruna lub zapłon gazów z rozkładającej się materii organicznej. Pożary ziemne dotyczą lasów torfowych, gdzie w ziemi są torf, mursz lub nawet pokłady węgla, częśto przyczynąsą źle zabezpieczone ogniska i zapłon gazów. Rośliny narażone na pożary przystosowały się do nich i nawet są im porzebne do rozmnażania np. szyszki sosny Banksa są zamknięte przez nawet 100 lat, dopiero ogień otwiera je i uwalnia nasiona, tak samo owoce eukaliptusa, które otwierają się w ogniu. Eukaliptus zrzuca korę, walec osiowy ma dużo wody w wiązkach przewodzących więć się nie pali, w porze suchej drzewo zrzuca warstwę korka, liście tworzą olejki eteryczne, które podsycają ogień, po spaleniu liści eukalipttus wypuści nowe, odtworzy korę, nasiona wykiełkują i cykl zaczyna się od nowa. Dąb korkowy i mamutowiec olbrzymi są przystosowane do pożarów. Mamutowiec ma grubą korę. Dąb ma gruby korek, korek słabo przewodzi ciepło, bardzo słabo sie pali, więc żywe tkanki nie przegrzewają się, zanim korek się wypali ogień gaśnie. Nasiona mamutowca kiełkują w wysokiej temperaturze, łupina nasienna musi być spalona. Często kora jest uwodniona i nie pali się. Rośliny przystosowane do pożarów to pirofity. Pirofity to również trawy, nadziemne części szybko się palą w niskiej temperaturze, reszta rośliny zostaje pod ziemią, po pożarze wypuszcza zielone pędy, tak samo wrzos. Pirofity pasywne mają izolujący korek, uwodniona kore, która chroni przed przegrzaniem walec osiowy, aktywne, potrzebują do rozwoju i kielkowania ognia, pirofile same wzniecaja ogień poprzez olejki eteryczne jak eukaliptus.

Eukaliptus Eucalyptus sp. z rodziny mirtowatych na siewce liście naprzeciwległe, siedzące, lekko obrastają łodygę, na starszych krótkoogonkowe, lancetowate, skrętoległe, stopniowo zrzucane przez cały sezon, układaja się prostopadle do słońca w południe, płatki i dizalki zrosłe,kwiaty białe, różowe, żółte, wielopręcikowe, owoce to zdrewniałe torebki, rosnie w Australii, Nowej Zelandii, Indonezji.

Dąb korkowy Quercus suber rodzina bukowate, pn Afryka i pd Europa, kora popękana, prosty pień z czasem garbi się i krzywi, liście ciemnozielone, klapowane, ząbkowane, owalne, spodem szare i owłosione, męskie kwiaty w kotkach, żeńskie na krótkich szpułkach tworzą pęczki od 1 do 3, owoce to żołedzie na łuskowanych, szarych szypułkach, gatunek charakterystyczny dla makii.

Mamutowiec olbrzymi Sequoiadendron giganteum z cyprysowatych, na wschodzie gór Sierra Nevada, gęsta, stożkowata, potem eliptyczna korona, prosty pień,miękka, gruba, czerwona kora, bruzdowana, popękana, łuszcząca się, młode drzewka są zielone, spiralne,łuskowate, lancetowate, szydlaste, zielone lub niebieskie igły w 3 szeregach, liście ostre, od spodu jest rowek, góra płaska, jednopienna roślina, szyszki męskie białawe,owalne, żeńskie żeńskie szypułkowe, z czasem brązowieją, dojrzałe szyszki są brązowe podobne do sosnowych, brązowe nasiona. Szyszki mamutowca i wielu innych sekwoi otwierają się pod wpływem ognia.

Sosna Banska Pinus banksana z rodziny sosnowatych, rośnie w Kanadzie i pn-wsch USA, młode sosenki stozkowate, starsze rozpostarte, ciemna, łuszcząca się płatami kora, paki jajowate, czerwono-brązowe,liście w pęczkach po 2 długie, sztywne, ciemne, zimą jaśniejsze, lekko skręcone,mają małe pochwki liściowe, męskie szyszki cylindryczne, żółto-zielone, w grupach na końcach gałązek, żeńskie najpierw owalne, czerownawe, potem długie, zakrzywione, jasnobrązowe, szpiczaste, płaskie łuski, ciemnobrązowe nasiona.

Pirofitom pomaga wysoki wzrost, kiedy płonie dno lasu. Niektóre gatunki mącznicy i sumaka potrzebują ognia do rozwoju. Byliny odporne na ogień szybko schną, w porze pożarów suche części się palą w niskiej temp. Pod ziemią żyje kłącze, które wypuszcza nowe pędy. Są rosliny, które pożary przezywają jako nasiona, z których powstają nowe siewki za nawóz maja popiół. Nasienne łupiny są twarde, dopiero ogien je uszkadza, są takie w Śródziemnomorzu. Warto wspomniec o dyptamie jednolistnym Dyptamus albus z mirtowatych, ma kłącze,ogruczoloną łodygę, nieparzystopierzaste liście, zaostrzone, ząbkowane jajowate odcinki, kwiaty grzbieciste, 5-krotne, różowe, żyłkowane, krókoszypułkowe, zebrane w grona, owoce to pięciokomorowe torebki, wszystko ogruczolone, wydzielane olejki łatwo się palą nie uszkadzając rośliny