światło niebieskie

wiele osób powtarza na temat światła niebieskiego szkodliwe mity, wymyśla się rózne wynalazki rzekomo niwelujące dostęp tychże fal do oka. A jak to wygląda w rzeczywistości? Otóż światło niebieskie jest jedną ze składowych światła białego, wystepuje w świetle słonecznym i świetle tradycyjnych żarówek. Jest to określona długość fali elektromangetycznej, która razem z innymi długościami dającymi inne kolory tworzy światło widzialne. Światło niebieskie zawiera się przedziale o długości fali od 436 nm do 495 nm, pozostałe kolory zawierają przedziały: dł. fali od 380 nm do 436 nm to fioletowy, dł. fali od 495 nm do 566 nm daje zielony, zakres od 566 nm do 589 nm daje kolor żółty, zakres od 589 nm do 627 nm to pomarańczowy, zakres dł. fali od 627 nm do 780 nm to kolor czerwony. Pozostałe kolory są sumą tych podstawowych. Kolory przedmiotów i żywych organizmów jak np. kolor kwiatów w koszyczku chabra bławatka, cykorii podróznika czy przylaszczki pospolitej zawiera barwniki pochłaniające wszystkie dlugości fali oprócz pasma niebieskiego, które odbite trafiaja do naszych oczu i widzimy niebieski kolor. Oczywiście postrzeganie kolorów również zalezy od interpretacji bodźca w mózgu, ale większość kolorów pokrywa się z rzeczywistą długością fali. Oprócz barw kwiattów i barwników roślinnych, są sztuczne farbki, które razem z roślinnymi barwią tkaniny na różne kolory, stąd mamy niebieskie ubrania, pościel, obicia na meble, farby do ścian i płotów. Kolor niebieski jest dla nas przyjemny, uspakaja, poprawia nasrój, samo światlo niebieskie pelni ważne funkcje biologiczne jak regulacja rytmu snu i czuwania oraz synteza waznych neuroprzekaźników. Mamy nawet specjalny receptor światła niebieskiego zawierający barwnik melanopsynę. U ludzi, podobnie jak u innych ssaków melanopsyna jest w subpopulacji światłoczułych komórek zwojowych siatkówki (ipRGCs). To własnie zburzenie przez foton światła melanopsyny prowadzi do pobudzenia bocznego ciała kolankowatego, które bierze udział w procesie widzenia. Więc światło niebieskie jest niezbędne do prawidłowego widzenia. Komórki zawierające melanopsynę mają długą depolaryzację wynikającą z aktywacji białka Gq/G11, zostaje również uwolniony wapń z komórki i utwarcie kanałów jonowych. Melanopsyna występuje głównie w obrębie dendrytów i perikarionów w komórek zlokalizowanych w komórkach zwojowych, których aksony łaczą oko z jądrami nadskrzyżowaniowymi, które są głównym ośrodkiem regulacji zegara biologicznego, kompleksu ciała kolankowatego bocznegobiorącego udział w drodze wzrokowej, uczestniczy w procesach widzenia i uczestniczy w regulacji rytmów okolodobowych, przedpokrywowego jądra oliwki, które bierze udzial w odruchu zwężania i rozszerzania źrenicy, brzusznobocznego jądra przedwzrokowego regulującego procesy snu i czuwania, brzusznej części obszaru okołokomorowego również uczestniczącego w procesach snu i czuwania. Komroki z melanopsyną są wrażliwe na światło, powoduje ono depolaryzację błony komórkowej. do inicjacji reakcji potrzebny jest 11-cis-retinal może byc też trans-retinal, barwnik ten pelni funkcję fotopigmentu i fotoizomerazy retinalu. kiedy kompleks melanopsyna cis-retinal pochłonie foton światła jest aktywacja białka Gq/G11 i stymulacja fosfolipazy C PLC i wzrost stężenia jonów Ca2+ w komórce, powstaje fala wapniowa, w reakcji uczestniczy inozyto-1,4,5-trójfosforan, bierze tu udzial PLC, jest też otwarcie kanałów wapniowych TRPC. U ludzi i zwierząt komórki z melanopsyną adaptują się do zmiennych warunków świetlnych. Taka zmiana w przepływu sygnału informuje o natężeniu światła i jego zmianach w ciągu doby, wiemy, że ilość świała niebieskiego w świetle białym zmienia się w ciągu doby, co wpływa na nasze samopoczucie, zdolność do pracy, humor i wigor. Najwięcej siły mamy, kiedy światła niebieskiego jest najwięcej, najmniej w nocy. Reagujemy też zmiany oświetlenia w ciągu pór roku, dlatego jesienią i zimą czujemy się gorzej niż wiosna i latem. Recepory melanopsyny informują mózg o zmianach oświettlenia wciągu doby i roku i przystosowują do nich metabolizm, regulują odruch zwężania i rozszerzania źrenicy oraz rytm okołodobowy. Dzięki światłu niebieskiemu mamy siłe pracować w dzień i możemy spać w nocy.