Wybrane związki syntetyzowane przez ludzi,...

Kolagen i elastyna to białka przestrzeni mięzykomórkowej odpowiadające za komunikację między komórkami, stabilizujące ich ułożenie w tkankach, uczestniczą w gojeniu się ran, nadają tkanką wytrzymałość na rozciąganie i zginanie. Kolagen to potrójna nic zbudowana głównie z ciągu aminokwasów endogennych białkowych proliny, lizyny i glicyny oraz ich pochodnych niebiałkowych hydroksyproliny i hydroksylizyny, wszystkie one są endogenne-organim wytwarza je z glukozy na szlaku glukozowo-alaninowym w wątrobie, kiedy organizm zaspokoi zapotrzebowanie energetyczne nadmiar glukozy przetwarza w toczego potrzebuje, kiedy brak jakieś aminokwasu endogennego, zmienia glukozę w alaninę, ją w inne aminokwasy endogenne, aminokwasy egzogenne musimy dostarczać z pożywieniem. Oprócz tych kilku ma jeszcze inne aminokwasy, tylko w mniejszej ilości. Kolagen występuje w e wszystkich tkankach zwierząt i ludzi nadaje kształt narządom, bierze udział w ich rozwoju i poprzez mechaniczną odpornośc umożliwia ich pracę. Odporność na zgniatanie. Kolagen powstaje w siateczce endoplazmatycznej szorstkiej, prekursorem jest prekolagen, który daje sygnał kierujący go do cystern siateczki, gdzie enzymy zmieniają go w prokolagen-hydroksylują lizynę i prolinę, powstają łańcuchy białkowe, zaleznie od potrzeby do nich dołączane są cukry glukoza, galaktoza i ich dwucukry. Prokolagen idzie do aparatu Golghiego, tu dołączane są glukoza i galaktozyloglukoza, taka forma jest wydalana na zewnątrz przez pęcherzyki transportowe. Forma ta to tropokolagen, która łączy się, wytwarza wiążania między łańcuchami, powstaje kolagen. Na zgniatanie dają odporność proteoglikany zbudowane z rdzenia białkowego i anych z dwucukrowych glikozaminoglikanów.
Drugim białkiem stabilizującym struktury komórkowe jest elastyna, jest w każdej tkance, nadaje elastycznośc naczyniom krwionośnym, pęcherzykom płucnych, ścięgnom, więzadłom, kanalikom żółciowym, zbudowana głównie z glicyny, proliny i innych aminokwasów, nie ma hydroksylizyny, ma mało hydroksyproliny. Sąsiadująće ze sobą łańcuchy elastyny łączą się desmozyną. Elastyna jest odporna fizycznie i chemicznie. Tropoelastyna jest wydalana do przestrzeni między komórkowej, gdzie część reszt lizynowych oksydazalizylowa zmienia w aldehydy, po 3 aldehydy łączą się z niezmienioną lizyną dając wiązania poprzeczne-desmony.
chondroityna to składnik chrząstki stawowej nadaje jej elastyczność, skąłda się z pochodnej glukozy-kwasy glukuronowego i N-acetylogalaktozaminy, pochodnej galaktozy-galaktoza i glukoza tworzą obecną w mleku laktozę, picie mleka wspiera budowę chrząstki stawowej i zawiera komplet niezbędnych do formowania się narządów aminokwasów, przecież mleko to pokarm niemowląt ssaków w okresie ich najsilniejszego różnicowania się komórek. Chondroityna w postaci siarczanu niweluje tarcie w stawach podczas ruchu i zmniejsza zużycie chrząstki stawowej. Glukozamina to pochodna glukozy z grupą aminową z białekoprekursor chondroityny, kwasu sjalowego, heparyny, glikoprotein. Wiele cennych skłądowych organizmu stanowi pochodną glukozy, chociaż potrafimy wytwarzać aminokwasy endogenne, to potrzebne do nich grupy azotowe są pozyskiwane z białek. Można jeśc kolagen z postaci galaretek, galaret, żelków, wtedy rozłożony w układzie pokarmowym da aminokwasy nie tylko do syntezy klagenu, ale i innych białek-duża ilość proliny, lizyny i glicyny odtworzy łańcuchy kolagenu, można poć mleko i jeśc jego przetwory-niestety nie mają laktozy, źródła galaktozy i glukozy. Apropo's nietolerancji laktozy-biologia zajmuje się metabolizmem zdrowego człowieka, dietetyka chorych, każda choroba wymaga innej diety, stosowanie diety dla chorych przez zdrowych rujnuje zdrowie poprzez niedobory i zaburzone proporcje niezbędnych składników odżywczych.
Za to organizm doskonale radzi sobie z produkcją gfosfolipidów, dlatego wcale nie musimy ich przyjmować. Reszty fosforowe postają w ciele ze związkó fosforu zawartych w jedzeniu, fosfor i wapń wchłaniają się przy udziale witaminy D powstałej w skórze pod wpływem opalania, kąt padania światła słonecznego najbliżyszy kątowi prostemu przez minimum pół godziny na 60% ciała-czyli pół na przód pół na tył, nie da się naraz wystawić 60%, słońce musi być minimum 50 st nad horyzontem i dawka witaminy D niezbędna do przeżycia się wytworzy. Na zimę gromadzimy ją w tkance tłuszczowej, część witamin rozpuszczalnych w tłuszczach zostaje zamknięta w tkance tłuszczowej, skąd uwalnia się zimą, kiedy opalanie jest niemożliwe, a dawniej było mało lub brak jedzenia z witaminą E. dlatego osoby bardzo szczupe pomimo letniego opalania chorują na osteoporoże, wiosną i latem mają witaminę D, ale jest ona zużywana, nie magazynowana-wątroba stanowi słabszy magazyn do tłuszczyku. Do ich wchłaniania potrzebny jest tłuszcz. fosfolipidy są syntetyzowane na błonie siateczki śrdóplazmatycznej cytozolowej i niecytozolowej, gdzie transportują je w flipazy, w aparacie Golghiego są glikolizowane, gdzie dojrzałe dojrzałe fosfolipidy są transportowane w pęcherzykach aparatu na powierzchnię błon komórkowych. Najprostsze lipidy to trójglicerydy, zbudowane z glicerolu i 3 kwasów tłuszczowych, to estry magazynowane w tkance tłuszczowej, kinaza glicerolowa tworzy glicerolo-3-fosforan z glicerolu, może on powstawać w tkance tłuszczowej z fosfodihydroksyacetonu powstająćego podczas trawienia glukozy w cyklu Krebsa przy pomocy dehydrogenazy, koenzym A do.łacza do niego kwas tłuszczowy w postaci acylo-CoA, 2 reszty tłuszczowe estryfikują dajc kwas fosfatydowy, tworzy go acylotransferaza glicerolo-3-fosforanowa, fosfataza fosfatydynowa daje 12-diacyloglicerol, acylotransferaza diacylglicerolowa daje triacyloglicerol. Glicerofosfolipidy mają glicerol, do reszt fosforanowej dołącza się zwiążek polarny, sfingofosfolipidy dostaja sfingozynę-aminoalkohol powstałej w wyniku połączenia palmitoilo-CoA z seryną, jej grupe aminową acyluje acylo-CoA, dołączane są też inne grupy hydroksylowe. Zdrowy człowiek może jeść wszystko, ale nie potrzebuje suplementów.