znany wpływ prób atomowych

Oprócz mniej znanych skutków jak trzęsienia Ziemi i zaburzenia magnetofery, próby jądrowe mają całkiem znane skutki, ale pomijane przez organizacje ekologiczne i służby zajmujące się ochroną środowiska. Chodzi o zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza.

Próby jądrowe ttrwają od polowy latt 40 XX w, a od początku lat 50 ich liczba wzrosła, na wszystkich kontynentach. Do dziś pierwiastki uwolnione ;podczas wprób w latach 50 znajduje się w ciałach organizmów z dna morza. Stężenie obecnego w małych ilościach w attmosferze węgla C14 zostało zwielokrotnione. Węgiel radioaktywny osiadł, dostał się do łańcucha pokarmowego i w ten sposób przeniknął do ciał zwierząt morskich, których szczątki opadły na dno, tam organizmy denne zjadły je i teraz stężenie C14 w ich ciałach przekracza stężenie C14 w wodzie. Cyrkulacja wody w oceanach zajmuje wiele lat, bioakumulacja węgla zachodzi szybciej [https://nypost.com/2019/05/10/radioactive-remnants-of-nuclear-bomb-tests-found-on-ocean-floor/ ]

Testy atomowe są prowadzone na lądzie, pod wodą do 600 m w głąb i 200 m nad Ziemią w powietrzu, zrzucano je z samolotów, do 3320 m wystrzeliwano rakietami. Narodowa Rada Obrony Zasobów oszacowała, że w latach 1945-1980 łącznie zdetonowano 510 megaton, czyli odpowiednik 29 tys bomb zrzuconych na Hiroszimę. Same testy w powietrzu wyniosły 429 Mt. Skażenie zalezy od mocy bomby, miejsca detonacji, prądów atmosferycznych, ukształtowania terenu (wysokie góry zatrzymują pyły), pogody (wiatr, opady). Przed 1950 r nie przywiązywano uwagi do skutków zdrowotnych prób jądrowych. Dopiero obawy o radionuklid strontu-90 w kościach i jego wpływ na zęby dzieci i karmienie piersią zmotywowało PTBP dozakazu prób w 1963 r w atmosferze, kosmosie i pod woda,ale nie pod ziemią. Nie każdy podpisał ten układ, ograniczyło to przedostawanie jodu-131 do atmosfery, ale jod-129, cez-135 i plutton dostały się pod ziemię, przedostawały się wód gruntowych lub były wykopywane. Promieniowanie uszkadza komórki i matteriał genetyczny, uszkodzone komórki obumierają, nienaprawione mutacje powadują nowotwory i deformacje plodu. Radioizotopy z gleby dostają się korzeniami do ciał roslinj i wchodzą do łańcucha pokarmowego. Promieniowanie powoduje głównie białaczki, raka tarczycy i piersi, od inicjacji dorozwoju nowotworu mija 10-40 lat, do dziś skażenie ani zagrożenie nie minęło. Szacuje się związek z danymi izotopami i ich wpływem na zdrowie

ameryk-241 okres półrozpadu 432 lata, skutki zdrowotne, szybko przechodzi przez ciało, ale powoli się rozpada uwalniając radioaktywne cząsteczki, na dłużej zostaje w kościach, może powodować nowotwory kości

jod-131 okres półrozpadu 8 dni, część radioopadu, dostaje się do ciała z pokarmem, kumuluje się w tarczycy, powoduje jej raka.

Cez-137 okres półrozpadu 30 lat, równomiernie rozkłada sie w organizmie, więcej go w mięśniach niż kościach, uszkadza gonady, skutki teratogenne, bezpłodność

krypton-85 czas półrozpadu 10 lat, wychanie powoduje bóle, zawroty głowy,wymioty, często nieuleczalne

stront-90 czas półrozpadu 28 lat,po po.łknięciu przenika do kości, szpiku kostnego i tkanek miękkich, powoduje raka kości i pobliskich tkanek, białaczkę

pluton-239 okres półrozpadu 24400 lat w płucach, szpiku kostnym, wątrobie, małe ilości dają raka płuc, kości, wątroby, chorobę popromienną

tryt, czas półrozpadu 12lat wdychany,wchłania się przez skórę, daje nowotwory,głównie płuc

ksenon 6 godzin niskie stężenia dają skutki jak krypton, duże zabijają od razu.

Ponadtto promieniowanie uszkadza oczy, płuca, skórę, narządy wewnętrzne, gamety.

Mierzymy dawkę pochłoniętą przez masę tkanki na jednostkę czasu,im dłuższy czas ekspozycji tym dawka pochlonięta rośnie, rad, czyli 0,01 GY to dawka pochlonięta przez masę materii,kiur zastapiony Becquerelem toilość rozpadów atomu w czasie sekundy. Jednostka pochłonięta przez masę tkanki żywje uzywana w biologii to rem zastąpiony siewertem.

Skutki: 5-19 remów uszkodzenie chromosomów

20-99 spadek liczby białych krwinek, wymioty, nudności trwające do 4 tygodni,zmęczenie, większe ryzyko chłoniaka i bialaczki, osłabienie doporności,

100-199 w ciągu kilku godzin wymioty, biegunka, spadek odporności, zmęczenie, czasowa męska bezpłodność, zniszczenie tarczycy

200-299 zaostrzenie objawów, zniszczenie komórek krwi,układu pokarmowego, gamet, mieszków wlosowych, uszkodzenia skóry, uszkodzenie chromosomów

300-399 krwawienia z ust,zniszczenie tkanek układu pokarmowego i szpiku kostnego

400-999 ostra choroba popromienna, trwała sterylizacja żeńska, prawie całkowite zniszczenie szpiku, nieywdolność serca

1000-5000 zniszczenie komórek nerwowych i naczyń krwionośnych,nieuleczalna choroba [https://www.ctbto.org/nuclear-testing/the-effects-of-nuclear-testing/general-overview-of-theeffects-of-nuclear-testing/ ].

więcej: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2018GL081514