Piękny dom i ogród, strona 14

Chcąc zaprosić do ogrodu trzmiele postarajmy się o odpowiednie rośliny, są to:
Hyzop lekarski lubi przewiewne, lekkie, suche gleby, lubi słońce, nie znosi cienia, w lutym-marcu wysiewamy w inspekcie, w kwietniu do gruntu, lubi stanowiska południowe i zachodnie
Lawenda wąskolistna w marcu kompostujemy, pod koniec marca sadzimy do gleby, w kwietniu przycinamy 7-12 cm nad ziemią nad 2 oczkiem lub młodym pędem, rocznych nie tniemy, w maju dajemy 30 g nawozu na m2, nasiona trzymane w wilgotnym w piasku w lodówce sadzimy do doniczek w jasnym miejscu w 20 st, w lipcu usuwamy owoce, pobieramy 7-10 cm sadzonki, ukorzeniamy je w wilgotnym piasku z odkwaszonym torfem 1:1, wcześniej moczymy w ukorzeniaczu, szczelnie okrywamy folią, trzymamy w ciepłym miejscu w cieniu, lubi gleby o pH 6,5-7,5, drenaż z potłuczonych doniczek, zbite gleby mieszamy w korą i piaskiem,, piaszczyste przekopujemy głęboko z kompostem, wiosną lub jesienią sadzimy do ogrodu co 30-50 cm, po przemarznięciu ziemi przykrywamy ją 5 cm kory, doniczki w październiku okrywamy styropianem lub korą i stawiamy na warstwie z nich, po przymrozkach dajemy pod dach, można zadołować rośliny bez doniczek w ziemi, wiosną dajemy do doniczek
Mikołajek olbrzymi lubi słońce, umiarkowanie wilgotne i suche, piaszczyste, wapienne podłoże, odporny na mróz i suszę
Popłoch pospolity lubi lekko suche, żyzne gleby, sadzimy w rozstawie 60x70 cm
Mikołajek nadmorski lubi suszę, znosi zasolenie, lubi słońce, jałowe gleby obojętne, nie lubi przesadzania, odporny na mróz
Pysznogłówka ogrodowa lubi lekko kwaśne do obojętnych, żyzne, przepuszczalna gleby stale lekko wilgotne, słońce i półcień, nie lubi suszy, mokrych gleb, podlewamy, ściółkujemy, odporna na mróz, wiosną dzielimy kępki, można siać nasiona
Trojeść amerykańska lubi słoneczne, zaciszne miejsca, gleby od kwaśnych do zasadowych, żyzne, umiarkowanie przepuszczalne gleby wilgotne, toleruje okresowe zalewanie, odporna na mróz, rozmnażamy przez siew nasion, podlewamy, nawozimy, ściółkujemy
Wielosił błękitny lubi słońce i półcień, wilgotne, próchnicze, przepuszczalne, lekko kwaśne gleby, odporna na mróz i krótkie susze, podlewamy, wiosną kompostujemy, raz na rok dajemy wieloskładnikowy nawóz mineralny, siejemy nasiona i dzielimy kłącza
Liatra kłosowa lubi średnio żyzne, próchnicze, przepuszczalne, lekkie ziemie lekko kwaśne do obojętnych, umiarkowanie suche, słońce, półcień, nie lubi wilgotnych, podmokłych gleb, podlewamy w długie susze, mrozoodporna, co kilka lat przesadzamy, bulwy sadzimy na 10 cm głębokości co 20-30 cm do pojemników, usuwamy zwiędłe kwiatostany
Przegorzan lubi słońce, ubogie, piaszczyste, przepuszczalne gleby obojętne do lekko zasadowych, umiarkowanie suche do suchych, mrozoodporny, w maju i czerwcu siejemy na rozsadniku nasiona, siewki sadzimy późnym latem w ogrodzie, można brac odrosty i sadzonki korzeniowe, możliwy samosiew, nie dzielimy kępek
Malwy sadzimy jak najdalej by nie zasłaniały mniejszych roślin, nie lubią piasku i zbitej gliny, lubią żyzne,przepuszczalne, próchnicze gleby o pH 6-7, przed posadzeniem glebę głęboko kompostujemy,m lubią słoneczne stanowisko, zaciszne i osłonięte od wiatru, podlewamy w pierwszym roku bardziej, ziemia nie może być mokra ani zbyt sucha, nawozimy 1-2 razy w sezonie nawozem mineralnym, potrzebują palików do podparcia
Naparstnica lubi żyzne, umiarkowanie wilgotne, próchnicze, ubogie w wapń gleby, półcień, przed sadzeniem ziemię kompostujemy, okazy ściółkujemy liśćmi, plewimy, podlewamy
Bukwica lubi słońce i półcień, przepuszczalne, średnio żyzne, średnio wilgotne gleby, w upały podlewamy, mrozoodporna
Czosnek ozdobny lubi piaszczysto-gliniaste, przepuszczalne gleby, słońce, chłodną, wilgotną pogodę, cebulki sadzone we wrześniu zimują w glebie, po 2-3 latach latem zbieramy cebulki przybyszowe, po przesuszeniu jesienią sadzimy je do ziemi, złocisty kwitnie za rok, olbrzymi i okazały po 2-3 latach
Czosnek niedźwiedzi lubi cień, półcień, żyzne, stale lekko wilgotne, próchnicze, przepuszczalne, lekko kwaśne gleby, letnie podlewanie, wiosenne kompostowanie, nie lubi zimą mokrej gleby, po zaschnięciu ziela nie podlewamy, w doniczkach dajemy ziemię kwiatową z 1.3 drobnego wirku, stawiamy na północnym parapecie, odlewamy gdy wierzchnia warstwa ziemi zaschnie na 1-2 cm, co 2 tygodnie dajemy mało płynnego nawozu, nasiona siejemy jesienią, wiosną lub od września do początku października sadzimy cebulki, latem oddzielamy cebulki przybyszowe
Facelia błękitna odporna na zimno i suszę, lubi przepuszczalne gleby, nie lubi zastojów wody, na słabszych glebach dajemy nawóz wieloskładnikowe NPK 8:20:30, ziemia ma być dobrze uprawiona, odchwaszczona, siejemy od 3 dekady marca do 2 dekady kwietnia, rozstaw 20-x25 cm, głębokość siewu 1-2 cm, nasiona zbieramy w lipcu i sierpniu
Chabry lubią słońce, żyzne, próchnicze, zasobne w składniki pokarmowe ziemie obojętne lub lekko kwaśne, nisko wapienne, nasiona siejemy wiosną lub jesienią-wtedy ściółkujemy glebę, w inspekcie siejemy w marcu, rozstaw 25-30x15 cm, młode podlewamy, można uszczykiwać
Aster alpejski lubi żyzne, przepuszczalne, wapienne gleby, słońce, ciepło, umiarkowane podlewanie, utrzymywanie się lekkiej wilgotności ziemi
Aster krzaczasty sadzonki wierzchołkowe pobieramy w maju i czerwcu, wiosną dzielimy kępy, lubi żyzne, przepuszczalne, wapienne, umiarkowanie wilgotne gleby, ciepłe, słoneczne miejsce, regularne nawożenie, podlewanie w suszę, jesienne sadzimy od marca do maja, wiosenne od września do listopada, by ukorzeniły się przed zimą
Aster nowoangielski lubi żyzne, przepuszczalne, wapienne gleby obojętne do lekko zasadowych, umiarkowanie wilgotne, słońce, mrozoodporny, jesienią przycinamy pędy nisko nad ziemią, można przyciąć wiosną, potrzebuje podpór, późną wiosną od maja do czerwca pobieramy sadzonki zielne wierzchołkowe, w suszę podlewamy
Kłosowiec pomarszczony lubi każdą glebę ogrodową, żyzną, próchniczą, przepuszczalną lekko kwaśną do obojętnej, umiarkowanie wilgotną i słońce, nie lubi mokrych, ciężkich gleb, na zimę ściółkujemy i okrywamy, po 3-4 latach odmładzamy przez podział kępek, w marcu siejemy nasiona do gruntu, można sadzić sadzonki
Niecierpki lubią słońce i półcień, przepuszczalne, próchnicze, żyzne, lekko wilgotne gleby, nasiona siejemy w marcu i kwietniu na rozsadę, pod koniec maja sadzimy do ziemi
Ostróżka letnia siejemy nasiona od marca do czerwca lub od września do października do ziemi w rozstawie 50x80 cm, kiełkują po 20-30 dniach, lubi żyzne, piaszczysto-gliniaste, głęboko uprawiane, ciężkie, lekko wilgotne gleby, słońce, osłonięte od wiatru miejsce, siewki i nasiona odporne na chłód
Miodunka lubi cień i półcień, żyzne, próchnicze, przepuszczalne, lekko kwaśne do obojętnych, umiarkowanie wilgotne gleby, nielubi suszy i słońca, ziemie wokół ściółkujemy kompostem, nasiona siejemy, wiosną i jesienią dzielimy kępki
słonecznik zwyczajny lubi słońce, żyzne, zasobne w składniki pokarmowe lekko wilgotne gleby, nawozimy bo wrażliwy na niedobór potasu, molibdenu i boru, w 2 połowie kwietnia i maju siejemy nasiona do gruntu, źle znosi przesadzanie
łubin ogrodowy lubi słońce, kwitnie w czerwcu i lipcu, lubi próchniczą, głęboko uprawioną, lekko kwaśna lub obojętną, średnio wilgotną glebę, lubi słońce, do 6 lat jest w jednym miejscu, na początku maja wysiewamy z nasion w rozstawie 20-30 cm po kilka do rozsadnika lub od razu do gruntu w połowie maja
Orliki lubią słońce lub lekki cień, żyzne, próchnicze,umiarkowanie przepuszczalne podłoże, obojętne, sadzimy wiosną lub jesienią w rozstawie 40-40 cm, karłowate odmiany co 20-25 cm2, trzeba je plewić i nawadniać, nawozimy kompostem lub obornikiem, rozmnażanie przez nasiona robimy od marca do lipca (później można do gruntu), wschodzą po 6-7 tygodniach, kwitnie w czerwcu
Lwia paszcza wyżlin większy, kwitnie na biało, różowo, żółto,czerwono, pomarańczowo, niebiesko, lubi przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby i cień, ma wargowe kwiaty zebrane w grona, języczkowate, krótkoogonkowe liście, łodyga wzniesiona, prosta, ma 70 cm wysokości, od stycznia do kwietnia wysiewamy do skrzynek, w maju do gruntu, uszczykujemy, usuwamy zwiędłe kwiaty, plewimy.
Krokus uprawiamy wiosennego i spiskiego, które kwitną od lutego do kwietnia, jesienny to krokus siewny na szafran, krokusy lubią glebę lekko kwaśną, próchniczą, uprawianą, przed posadzeniem cebulki zaprawiamy preparatami dla krokusów, by chronić je przed grzybami, wiosenne sadzimy od połowy września do połowy października na głębokości 8 cm, jesienne w sierpniu,odległość między cebulkami musi być równa ich średnicy, plewimy w suszę podlewamy, kilka tygodni przed posadzeniem i kwitnieniem glebę nawozimy nawozem fosforowo-azotowym lub kompostem, jesienią ściółkujemy je kompostem dla ochrony przed zimnem i zasilenia, co 4-5 lat, w czerwcu cebule wiosennych wykopujemy, suszymy w 20 st. C, potem czyścimy, dzielimy i sadzimy 15.09-15.10
Pluskwica groniasta lubi wilgotne do umiarkowanie wilgotnych, lekko kwaśne do kwaśnych, przepuszczalne, żyzne gleby z domieszką gliny, minimum 4 godziny słońca, przed kwitnieniem wiosną nawozimy biohumusem lub kompostem, nie znosi przesuszenia, nie lubi przesadzania, odporna na mróz
Goryczka tropikalna lubi rozproszone światło, umiarkowane temperatury, półcień, w domu wschodnie lub zachodnie okno, ziemia ma być wilgotna, woda nie może stać w doniczce ani podstawce, doniczka musi mieć odpływ, zasilamy biohumusem, usuwamy zwiędłe kwiaty, zimuje w świetle, w 15 st z ograniczonym podlewaniem, lubi żyzne, przepuszczalne gleby z drobnym żwirem i perlitem, pędy z korzeniami przybyszowymi oddzielamy od rośliny matecznej i przesadzamy
Tojad Carmichaela lubi słońce i półcień, żyzne, umiarkowanie wilgotne gleby, tojady lubią półcień, żyzne, próchnicze, zasobne w pokarmowe składniki, gliniaste gleby umiarkowanie wilgotne, tojady podlewamy, późną jesienią przycinamy, siejemy nasiona, krzyżówkom dzielimy karpy
Warto zostawić dziki zakątek np., miedzę, część ogrodu, którego nie kosimy, tylko pozwalamy rosnąć chwastom. Domki dla trzmieli to drewniane domki z 2 cm otworem i kulką siana w środku, w marcu i kwietniu montujemy je na kamieniach lub pniakach

Motyle lubią kwiaty trąbkowate dopasowane do ich ssawek. Chcąc zaprosić motyle do ogrodu pamiętajmy, że motyle lubią pachnące kwiaty jak
jeżówka purpurowa lubi ciepłe, słoneczne, osłonięte miejsca, żyzne, próchnicze, przepuszczalne, gliniaste gleby lekko kwaśne do lekko zasadowych-pH 5,5-7,5, podlewamy rano i wieczorem, gleba ma być równomiernie wilgotna, wiosną kompostujemy, w pojemnikach dajemy płynny nawóz dla bylin, musi być drenaż, przycinamy wiosną, nasiona namoczone przez noc w wodzie siejemy od marca do końca kwietnia na odchwaszczonym, słonecznym miejscu, odległość między rzędami to 40 cm, w doniczkach siejemy co 1-2 cm pod 2-4 mm ziemi, 15 cm siewki sadzimy co 30-40 cm, jesienią wykopujemy i dzielimy kępki, doniczki na zimę stawiamy na styropianie i owijamy agrowłókniną, ziemię ściółkujemy
rudbekia lubi żyzne, wilgotne gleby, słońce, nasiona siejemy w kwietniu i maju na rozsadnik, pod osłonami, do skrzynek, ziemi, kiełki są po 2-3 tygodniach, na stałe miejsce sadzimy w sierpniu i wrześniu co 60-80 cm
macierzanka piaskowa lubi ciepłe, słoneczne miejsca, przepuszczalne, lekko kwaśne gleby, w doniczce musi mieć słońce, drenaż, cytrynowa lubi suche, kamieniste gleby, zimowe okrycia, wiosenne przycinanie, na 1 m2 dajemy 10-20 roślin, do gruntu sadzimy w 2 połowie maja, zwyczajna lubi słońce i półcień, przepuszczalne gleby, wczesna lubi suche, jałowe gleby, słońce, na zimę okrywamy przewiewnym materiałem, macierzanki lubią suche, piaszczyste, kamieniste, ubogie gleby, słońce
lawenda wąskolistna lubi duże donice z grubym drenażem, żyzne, lekkie, przepuszczalne, neutralne do lekko zasadowych, wapienne gleby, sadzonkę umieszczamy w ziemi, ubijamy ją, zwilżamy glebę, nasiona chłodzimy w -0-3 st przez 2 miesiące, w marcu i kwietniu siejemy-1 nasionko na doniczkę lub wiele i pikujemy siewki z listkami, przesadzamy co 2-3 lata, latem lubi ciepło i słońce, zimą do 18 st, światło i wentylację, podlewamy gdy ziemia przeschnie, nie może stwardnieć, najwięcej wody potrzeba siewkom, wiosną przycinamy pędy o 1/2, na przełomie sierpnia i września usuwamy przekwitłe kwiatostany, gatunki to spika, szypułkowa, hiszpańska, wąskolistna, francuska
malwy sadzimy jak najdalej by nie zasłaniały mniejszych roślin, nie lubią piasku i zbitej gliny, lubią żyzne,przepuszczalne, próchnicze gleby o pH 6-7, przed posadzeniem glebę głęboko kompostujemy,m lubią słoneczne stanowisko, zaciszne i osłonięte od wiatru, podlewamy w pierwszym roku bardziej, ziemia nie może być mokra ani zbyt sucha, nawozimy 1-2 razy w sezonie nawozem mineralnym, potrzebują palików do podparcia
przetacznik lubi słońce, wysokie lubią gliniaste, świeże do wilgotnych, żyzne gleby, niskie przetaczniki lubią suche, przepuszczalne ziemie, nawet piaszczyste i kamieniste, goryczkowaty lubi wilgotne, sadzimy je w połowie maja, dajemy drenaż na glebę
szałwia błyszcząca lubi żyzne, przepuszczalne, próchnicze, lekko kwaśne, wilgotne gleby, słońce, często podlewamy, nawozimy nawozami dla roślin kwitnących, nie znosi przelania, można zimować w chłodnym, jasnym pokoju
Szałwia omszona lubi żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie suche, luźne gleby, słońce, podlewamy w upał, po przekwitnięciu usuwamy pędy kwiatowe, nie lubi ciężkich, podmokłych ziem, sadzimy na wzniesieniu, mrozoodporna, ale zimą nie może zalegać wokół woda
mięta cytrynowa lubi jasne rozproszone światło, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne gleby, na piaszczystych podlewamy, nawozimy, siejemy nasiona do gruntu lub rozsadnika w kwietniu, pikujemy 2-3 cm siewki, sadzimy od wiosny do jesieni w rozstawie 30 na 30 cm, młode regularnie podlewamy, starsze w suszę, w pojemnikach rano i wieczorem, przed sadzeniem podłoże mieszamy z przefermentowanym obornikiem, powtarzamy po 3-5 latach, w pojemnikach co 2-3 tygodnie nawozimy nawozami wysoko potasowymi, nisko azotowymi, na zimę okrywamy, starsze dzielimy kępy, można pobrać 8-10 cm sadzonki, ukorzeniamy w wodzie, sadzimy w glebie, uszczykujemy wierzchołki
mięta polna lubi żyzne, wilgotne, lekko kwaśne do obojętnych, zasobne w nutrienty gleby, każde warunki świetlne, siejemy nasiona lub dzielimy kłącza
mięta pieprzowa lubi słońce lub lekki cień, żyzne, piaszczysto-gliniaste, wilgotne, wapienne gleby o pH 6-7,5, na zimę okrywamy, nawozimy nawozami organicznymi, podlewamy, w maju siejemy nasiona, do skrzynek od marca do maja, kiełkują w 12-20 st sadzimy w rozstawie 30x30
lilak lubi słońce, ciężkie i średnio ciężkie żyzne, wilgotne, wapienne gleby, nawozy mineralne, ściółkowanie obornikiem, rozmnażamy przez okulizację i odrosty korzeniowe
firletka kwiecista lubi żyzne, lekkie, próchnicze, umiarkowanie wilgotne do umiarkowanie suchych gleby, słońce, odporna na mróz, nie znosi zalania, usuwamy przekwitłe kwiaty, nasiona siejemy w maju i czerwcu na rozsadniku, od sierpnia do września dajemy na stałe miejsce
słonecznik bulwiasty lubi żyzne, próchnicze, średnio wilgotne, przewiewne, głębokie gleby, znosi słabsze, lubi 18-26 st, mrozoodporny, przed sadzeniem glebę przekopujemy, plewimy, nawozimy nawozem mineralnym z wa;niem o potasem, organicznym lub zielnym, można palikować, bulwy tniemy na kawałki o 2-3 oczkach i 50 g, w marcu i kwietniu sadzimy na 10 cm głęboko, jesienią na 15 cm, kopczykujemy, rozstaw 30-60 cm, 70 cm-1 m między rzędami, w pojemniku dajemy drenaż
dalia lubi słońce i lekki cień, zasobne w składniki odżywcze, lekkie, stale lekko wilgotne, przepuszczalne gleby obojętne do lekko zasadowych, podlewanie, nie lubi kwaśnej gleby, jesienią przekopujemy ziemię pod dalie z kompostem lub obornikiem, wiosną podsypujemy wieloskładnikowy nawóz, na słabszych ziemiach co tydzień dajemy florovit, wysokie dalie sadzimy w osłoniętym od wiatru miejscu, dajemy podpory, karpie sadzimy w połowie maja w dołkach wypełnionych żyzną glebą, równomiernie układamy korzenie, wierzchołek przykrywamy 5 cm ziemi, w czasie przymrozków przykrywamy agrowłókniną, jutą, gazetą, kartonem, włókniną, jesienią, gdy przymrozek zważy część nadziemną spulchniamy glebę wokół, wykopujemy karpie, przycinamy pęd na 10 cm, 10 dni suszymy w przewiewnym miejscu, kładziemy korzeniami do góry, przykrywamy wilgotnym torfem lub trocinami, można na godzinę zanurzyć w środku grzybobójczym, opisane karpie trzymamy w 5 st, sprawdzamy ich stan, podeschnięte spryskujemy wodą, porażone wyrzucamy, można podzielić je na części z 1 pąkiem
budleja lubi żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby obojętne do zasadowych ciepłe, słoneczne miejsca osłonięte od wiatru, południowe ściany domu, węglan wapnia w glebie, na zimę zabezpieczamy, odporna na zanieczyszczenie, jedno-dwuletnie okazy sadzimy wiosną na takiej głębokości jak rosła w pojemniku, ziemię wokół ściółkujemy, prowadzenie to spulchnianie i ściółkowanie korą sosnową, torfem odkwaszonym, trocinami, liśćmi gleby, podlewamy w suche wiosną przycinamy o 1.2, ale nie może być mniej niż 1 m od ziemi
wrzosiec lubi przepuszczalne, żyzne, umiarkowanie suche, lekko piaszczyste, kwaśne-pH 4-5,5 gleby, słońce i półcień, nie lubią suchych i mokrych gleb, osłaniamy późną jesienią osłaniamy, sadzimy w osłoniętych miejscach
pierwiosnek lekarski lubi ciepłe miejsca, półcień lub słońce, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby, mrozoodporna
Pierwiosnek storczykowaty nasiona do skrzynek siejemy w kwietniu i maju, do ziemi na przełomie sierpnia i września, lubi przepuszczalne, żyzne, próchnicze, wilgotne gleby, cień, mrozoodporny
floks szydlasty lubi przepuszczalne, piaszczyste, obojętne i lekko kwaśne gleby, zaciszne, słoneczne stanowisko, znosi półcień, podlewamy w upalne, suche lata, co kilka lat pod koniec zimy wycinamy stare pędy, na zimę okrywamy suchymi liśćmi i słomą, dzielimy kłącza lub pobieramy sadzonki wierzchołkowe pobrane w sierpniu i wrześniu, ukorzeniami w skrzynkach z torfem pod osłonami, po 30-40 dniach się ukorzenią, wiosna sadzimy do gruntu, można podłożyć roślinki torfem z piaskiem, utrzymywać stale lekko wilgotne podłoże, płożące pędy wytworzą korzenie, odcinamy je od roślin matecznych pod koniec lata, sadzimy do doniczek, wiosną sadzimy do ziemi, od lipca do września można dzielić kłącza
floks wiechowaty sadzonki sadzimy jesienią, lubią bardzo żyzne, stale umiarkowanie wilgotne gleby, dużą wysokość powietrza, osłonięte od wiatru miejsce, słońce i półcień, nie lubi gliniastych i podmokłych gleb, ściółkujemy je korą ogrodową, torfem, szyszkami i kompostem, w suszę podlewamy, zasilamy nawozami organicznymi, nie znoszą mineralnych, przesadzamy od marca do maja co 4-5 lat, przed zima ścinamy nisko ziele, zimują bez okrywania, rozmnażamy przez podział kęp, sadzonki korzeniowe i pędowe, w kwietniu lub końcem sierpnia wykopujemy karpy, dzielimy na części, usuwamy martwe, zdrewniałe części, korzenie skracamy o 5-10 cm, pędy o 10-20 cm, układamy w dołkach w ziemi co 20-30 cm, podlewamy, ziemię wokół kompostujemy, sadzonki korzeniowe pobieramy od grudnia do marca, tniemy korzenie o średnicy 1,5 cm na kawałki5-6 cm, sadzimy do skrzynek w ciepłym inspekcie, szybko się ukorzenią, wiosną dajemy do ogrodu, pędowe pobieramy od marca do czerwca, ukorzeniamy w wilgotnym torfowym podłożu
goździk brodaty kwitnie w 2 r po wysiewie, w 1 r tworzy kępy sinozielonych liści, kwitnie od maja do sierpnia, kwiaty mają różne kolory, są zebrane w kwiatostany, są pstre, ładnie pachną, odporny na mykozy, nasiona wysiewamy do skrzynek, doniczek lub inspektu w maju czerwcu, używamy mieszanki ziemi kompostowej z torfem i piaskiem w proporcji 1:1:1, można użyć gotowej ziemi ogrodniczej, do gruntu dajemy w sierpniu i wrześniu, samosiewny, lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne, stale lekko wilgotne gleby, zasadowe, nawozy wieloskładnikowe w sezonie, mrozoodporny, słońce
ostrogowiec czerwony lubi ciepłe, słoneczne miejsca, lekki półcień, lekko wilgotne do suchych, dobrze zdrenowane, obojętne do zasadowych gleby, ma zimę przycinamy pędy, przykrywamy stroiszem, w cieplejszych rejonach daje samosiew
werbena patagońska lubi słońce, obojętne lub zasadowe, żyzne gleby, znosi chwilową suszę i półcień, gleba musi być zdrenowana, nie znosi nadmiaru wody, na zimę kopczykujemy lub przykrywamy stroiszem, na przełomie lutego i marca wysiewamy nasiona do doniczek, trzymamy w słońcu, utrzymujemy stale umiarkowanie wilgotną glebę, nasiona muszą mieć stratyfikację od -4 do 4 st, siewki z liśćmi właściwymi pikujemy, do gruntu sadzimy w połowie maja, jeśli zostawimy przekwitłe kwiatostany sama się rozsieje
Cynia wytworna lubi słońce, wszystkie gleby oprócz jałowych, ciężkich, podmokłych, suchych, woli żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, lekko zasadowe, w marcu siejemy nasiona do ciepłych inspektów lub w domu, nasiona nie zagłębiamy, przykrywamy cienką warstwą piasku, utrzymujemy 18 st, siewki z liśćmi pikujemy do gruntu dajemy po 15 maja co 30x15-20 cm, hartujemy je wystawiając na kilka-kilkanaście godzin w cieplejsze dni, podlewamy, plewimy, ściółkujemy korą, przed sadzeniem ziemie mieszamy z nawozem organicznym, w sezonie dajemy mineralne nawozy z duża ilością fosforu i potasu, usuwamy przekwitłe kwiatostany
cynia wąskolistna lubi żyzne, przepuszczalne, wilgotne gleby o pH 7-8, podlewamy w suszę, nasiona w końcu marca i kwietniu siejemy do skrzynek, trzymamy je w 20 st, siewki z liśćmi pikujemy do doniczek z torfową glebą, w 2 połowie maja sadzimy co 15-20 cm
kosmos podwójnie pierzasty lubi przepuszczalne, lekkie, słabo wilgotne, ubogie w składniki pokarmowe gleby, słońce, ciepło, osłonięte od wiatru miejsca, w kwietniu siejemy do inspektu nasiona, po 15 maja sadzimy do ziemi, potrzebuje podpór, wrażliwy na przymrozki
barbula klandońska znosi do -15 st, w pojemnikach zimujemy w pokoju z 5-10 st, wnosimy je przed przymrozkami, wynosimy po 15 maja, lubi ciepłe, słoneczne, osłonięte miejsca pod murem, lekkie, przepuszczalne, suche gleby o pH 7,2-7,5, znosi przeciętne, piaszczysto-gliniaste, obojętne gleby, podlewamy po posadzeniu i w suszę, nie lubi ciężkich, mokrych ziem, nawozimy wiosna rok po posadzeniu, potem 2-3 razy do lipca, używamy wapiennych nawozów ogrodowych, na zimę w gruncie okładamy choiną, wiosną skracamy do miejsca z żywą tkanką
rozchodnik okazały lubi słońce, suche gleby, znosi półcień i jałowe gleby, mrozoodporny
astry lubią żyzne, próchnicze, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, półcień, przed sadzeniem nawozimy glebę nawozami organicznymi lub obornikiem, wrażliwy na suszę, astrów nie uprawiamy 2 razy na tym samym stanowisku, nasiona siejemy do inspektu, od maja do lipca do ziemi
wiciokrzew przewiercień lubi umiarkowanie wilgotne, obojętne, piaszczyste gleby, słońce, cień i półcień, wytrzymuje do -30 st, wiciokrzew japoński lubi słońce, półcień, żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby, osłonięte i zaciszne miejsca, zimą przemarza, do cieplejszych regionów, rozmnażamy przez odkłady i sadzonki zielne, wiciokrzew pomorski lubi przepuszczalne, żyzne, lekko kwaśne do obojętnych gleby umiarkowanie wilgotne, rozproszone światło, nie znosi gleb ubogich, na zimę podstawę pędów przykrywamy grubą warstwą ściółki, nie znosi suszy, podlewamy, nawozimy nawozami mineralnymi lub organicznymi z duża ilością potasu i fosforu, sadzimy jesienią i wiosną 30-40 cm od ścian, wiciokrzew pospolity lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne, lekko wilgotne gleby, rozproszone światło, wiciokrzew Browna lubi żyzne, próchnicze, gliniaste, piaszczysto-gliniaste, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, obojętne, lekko zasadowe gleby, rozproszone słońce, nie lubi suszy, niskiego pH, silnego mrozu, rzadko przycinamy
wiesiołek ozdobny lubi przepuszczalne, średnio żyzne, piaszczysto-gliniaste, gliniaste, umiarkowanie suche gleby, słońce, ciepło, odporny na mróz i suszę, nie lubi przesadzania
kocimiętka lubi słońce, ciepłe miejsce, nie lubi suchych, mokrych, ciężkich gleb, podcinanie, nie tniemy na zimę, wiosna ścinamy przy ziemi, nie trzeba nawozić
chabry lubią słońce, żyzne, próchnicze, zasobne w składniki pokarmowe ziemie obojętne lub lekko kwaśne, nisko wapienne, nasiona siejemy wiosną lub jesienią-wtedy ściółkujemy glebę, w inspekcie siejemy w marcu, rozstaw 25-30x15 cm, młode podlewamy, można uszczykiwać
maciejka lubi słońce i półcień, piaszczysto-gliniaste, zasobne w biogeny, lekko kwaśne do zasadowych gleby, na ubogich co kilka tygodni zasilamy kompostem, wrażliwa na późne przymrozki i wilgoć, siejemy pod koniec kwietnia co kilka tygodni w rzędach co 20-30 cm w odstępach o 10 cm, podlewamy glebę, by bryła korzeniowa nie wyschła, w maju dajemy nawóz, maciejkę plewimy, spulchniamy glebę, nie lubi przesadzania
smagliczka lubi przepuszczalne gleby, słońce, w gruncie nie trzeba podlewać-tylko w suszę, w doniczce umiarkowanie podlewamy, sadzonki pobieramy w sierpniu z półzdrewniałych pędów, sadzimy po ukorzenieniu we wrześniu, lubi suche skalniaki, skalna i górska lubią to samo
żeniszek meksykański lubi próchnicze, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, półcień, ciepło, osłonięte miejsca od wiatru, w maju siejemy nasiona do skrzynki w domu, po przymrozkach wynosimy na zewnątrz lub sadzimy do ziemi, regularnie podlewamy, przycinamy przekwitnięte kwiatostany
pszonak ogrodowy lubi słońce, osłonięte od wiatru miejsca, umiarkowanie wilgotne, wapienne, piaszczyste, przepuszczalne, średnio żyzne, ziemie, po przekwitnięciu przycinamy tuż nad ziemią, znosi do -15 st
żagwin ogrodowy lubi lekkie, przepuszczalne, niezbyt żyzne, umiarkowanie wilgotne, zasadowe, lekko zasadowe gleby, słońce, na zimę okrywamy stroiszem, dzielimy kępki, pobieramy sadzonki, z balkonów można zabrać do domu, można go zabezpieczyć agrowłókniną, styropianem itd. przesadzić wiosną do nowych doniczek dzieląc kępki, nie lubi cienia, mokrej, kwaśnej gleby, w kwietniu można przyciąć
Aksamitka rozpierzchła lubi piaszczysto-gliniaste, wilgotne, lekkie, ubogie gleby, słońce, odporna na upały, krótkie susze, osłonięte od wiatru miejsce, siejemy nasiona w inspekcie na przełomie lutego i marca, w rozsadniku w 2 dekadzie kwietnia, podłoże dla nasion to ziemia kompostowa z piaskiem lub torfem w stosunku 1:1, siejemy na głębokości 1-2 mm, przykrywamy piaskiem, na 1 m2 potrzeba 10 g nasion, kiełkują i rosną w 20-22 st, pikujemy sadzonki o 5 cm długości z 3-4 liśćmi w rozstawie 4x6 cm, młode okazy podlewamy i nawozimy nawozem wieloskładnikowym, zabezpieczamy przed przymrozkami, do ziemi sadzimy w 2 połowie maja w rzędach co 40 cm, odstęp w rzędzie 30 cm, przed sadzeniem mocno podlewamy rozsadę, do gruntu siejemy w 2 połowie maja, aksamitkę rozpierzchłą wysiewamy po Zimnej Zośce, co 2 cm robi,my rowki głębokie na 1 cm, siewki sadzimy co 10 cm do siebie, na stałym miejscu w rozstawie 20x30 cm, lubi słońce, przeciętne, przepuszczalne, ubogie, suche gleby, usuwamy przekwitłe koszyczki, na balkonie co miesiąc zasilamy rozpuszczalnymi w wodzie nawozami z małą ilością azotu dla kwitnących roślin, wąskolistna lubi lekkie, próchnicze, przepuszczalne, umiarkowanie suche gleby, słońce, półcień, odporna na chłód i suszę, warto dokarmiać nawozami niskoazotowymi, plewimy, na początku kwietnia siejemy do inspektu, po zimnej Zośce do gruntu, błyszcząca lubi piaszczyste, gliniaste, ciężkie gleby, słońce, nasiona siejemy do inspektu wiosną do ziemi ogrodowej z piaskiem w stosunku 1:1, siejemy płytko, uklepujemy ziemię i równomiernie sypiemy nasiona, przykrywamy je małą warstwą gleby, trzymamy w ciepłym pokoju, podłoże utrzymujemy wilgotne, siewki są 2-3 tygodniach, pikujemy je do półlitrowych pojemników, w gruncie sadzimy 30x30 cm, do gruntu po przymrozkach, czasem przezimuje w gruncie
Larwy bytują na pokrzywie, driakwi, ostrożniach, ostach, podbiale, łopianie, trawy, dzikie baldaszkowate i grochowate, warto pozostawić zachwaszczony fragment ogrodu lub miedzę, gdzie larwy mogą dojrzewać. Motyle lubią łąki kwietnie, maliny i jeżyny

hyzop pod koniec kwietnia siejemy do gruntu nasiona, wschodzą po 8-14 dniach, na miejsce stałe sadzimy w maju w rozstawie 30x30 cm, lubi przepuszczalne, wapienne, lekkie, zasadowe i lekko zasadowe, umiarkowanie suche gleby, słońce, ciepło, nie lubi ciężkich, kwaśnych, wilgotnych ziem, cienia, na zimę ściółkujemy lub okładamy stroiszem

Bazylia lubi ciepłe, słoneczne, osłonięte od wiatru miejsce, żyzne, przepuszczalne gleby o pH 6-6,4 nie lubi przesadzania, latem spryskujemy liście wodą, umiarkowanie podlewamy, usuwamy kwiatostany
Chili lubi lubi ciepłe, słoneczne, osłonięte od wiatru miejsce, żyzne, próchnicze, dobrze przepuszczalne, łatwo nagrzewające się gleby, nie lubi zalania, wrażliwa na chłód,nasiona moczymy 24 godziny w wodzie, siejemy na tackach, trzymamy w 20 st pod folią perforowaną, temperatura nie może spaść poniżej 14 st, do gruntu dajemy na przełomie czerwca i maja, podlewamy, nawozimy, uszczykujemy wierzchołki, zapylamy pędzelkiem, plewimy, glebę spulchniamy, doniczki wnosimy do domu w chłody
Cząber lubi słoneczne, osłonięte od wiatru miejsca, każdą glebę, znosi suszę, nasiona siejemy w kwietniu, przykrywamy cienką warstwą gleby, umiarkowanie podlewamy
majeranek lubi słońce, umiarkowanie wilgotne gleby lżejsze, żyzne, przepuszczalne, ciepłe, dobrze spulchnione, wapienne, w 2 połowie kwietnia siejemy nasiona, wcześniej można siać do skrzynek i sadzić po 15 maja, przed posadzeniem glebę mieszamy z zwapnowanym kompostem, sadzimy po 2-3 sztuki co 15-30 cm, plewimy
kolendra nasiona siejemy w rowkach 1-1,5 cm w rzędach co 30 cm do połowy kwietnia, lubi słońce, ciepłe, lekkie gleby, słońce, nie lubi wilgotnych, kwaśnych, plewimy, spulchniamy glebę w międzyrzędziach
rukola lubi słońce, nasiona siejemy na przekopanej z obornikiem ziemi 3 lata po kapustnych w rzędach co 15-20 cm, ziemię ugniatamy, podlewamy, kiełkują w 10 st, nasiona siejemy w marcu do inspektu i szklarni, rukolę plewimy, podlewamy, spulchniamy glebę
rzeżucha ogrodowa lubi słońce, półcień, żyzne, piaszczysto-gliniaste, obojętne do lekko kwaśnych gleby, nasiona siejemy od wiosny do jesieni, przykrywamy cienką warstwą gleby, przygniatamy
koper lubi słońce, osłonięte od wiatru miejsca, żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne gleby dobrze spulchnione, co 2 tygodnie siejemy nasiona od wiosny do jesieni, glebę przyklepujemy, podlewamy, uszczykujemy liście
trybula lubi półcień, nie lubi słońca, suszy, lubi umiarkowanie wilgotne, średnio żyzne, umiarkowanie lekkie, przepuszczalne gleby i pH 5-8, nie lubi ciężkich, zaskorupiających się, w doniczkach podlewamy, nasiona siejemy od końca marca do końca kwietnia i późnym latem, nasiona mieszamy z piaskiem, plewimy, spulchniamy ziemię, obornikujemy, kompostujemy, podlewamy
pietruszka lubi żyzne, próchnicze, piaszczysto-gliniaste gleby o pH 6,5 nie lubi kwaśnych kamienistych, ciężkich, podmokłych, zaskorupiających się, lubi 16-18 st, znosi do -9, lubi słońce, ciepło, nasiona siejemy w rzędach co 10-20 st na głębokości 1,5-2 cm, późne odmiany co 30, siewki przerywamy co 4-6 cm, nasiona podkiełkowujemy-moczymy w 20-30 stopniowej wodzie przez dobę, wilgotne nasiona trzymamy w tej samej temperaturze na szalkach przez 1-2 dni, wschodzi 15-20 dni po siewie
czosnek lubi żyzne, próchnicze gleby, słabsze obornikujemy, w 2 roku sadzimy czosnek, sadzimy na przełomie października i listopada lub marca-kwietnia, ząbki odrywamy od główki w czasie sadzenia, sadzimy co 6-7 cm w rzędach na głębokości 5 cm,
cebula nasiona kiełkują w 5 st, siejemy 5-20 kwietnia w rzędach co 20 cm na głębokości 1,5-2 cm, przerywamy co 5-10 cm, lubi żyzne, próchnicze, piaszczysto-gliniaste, suchawe gleby, jesienią przekopujemy na 15-20 cm przerobionym obornikiem, podlewamy i plewimy
oregano lubi ciepło, słońce, umiarkowanie suche, niezbyt żyzne gleby przepuszczalne, obojętne, nie znosi zbyt wilgotnych, wytrzymuje do -20 st, nasiona siejemy z piaskiem, przykrywamy 0,5 cm gleby, sadzonki sadzimy w odległości 30x30 cm, młode podlewamy
lubczyk lubi ciepłe, słoneczne miejsce, znosi cień i półcień, lubi lekkie, przepuszczalne, dobrze uprawione, spulchnione, luźne, żyzne, zasobne w próchnicę, biogeny i wapń gleby, nie lubi suchych, zlewnych, gliniastych, kwaśnych, jałowych, na zimę kopczykujemy kompostem lub słomiastym obornikiem, nasiona siejemy na 2-3 cm w sierpniu lub późną jesienią przed przymrozkami, sierpniowe siewki sadzimy wczesną wiosną, jesienne latem, podlewamy, spulchniamy glebę, plewimy
por lubi słońce, ciepło, zaciszne miejsca, siejemy na przełomie marca i kwietnia, na parapecie od 20 stycznia do 15 marca, rozsadę sadzimy między 20 marca i 15 kwietnia, na zimowy zbiór między 20 czerwca i 10 lipca, nasiona siejemy na 1 cm głębokości, kiełkują po 10-20 dniach, odległość między rzędami 30 cm, między porami 10 cm, plewimy, podlewamy w suszę,5 tygodni po posadzeniu na nieobornikowanych glebach dajemy nawóz organiczny, można używać gnojówek, lubi żyzne, próchnicze gleby o pH 5,8-6,5, wilgotne, nie lubi ciężkich, zbitych, piaszczystych, nasiona kiełkują w 16 st, lubi 18-22 st
seler lubi żyzne, próchnicze, obojętne, lekkie gleby, nie lubi ciężkich, wapiennych, kwaśnych, podmokłych, ubi słońce, na ubogich glebach siejemy w 1 roku po oborniku, na lepszych w 2, co kilka dni podlewamy, codziennie od końca sierpnia do końca września, plewimy i spulchniamy glebę, nie uprawiamy po selerowatych
mięta cytrynowa lubi jasne rozproszone światło, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne gleby, na piaszczystych podlewamy, nawozimy, siejemy nasiona do gruntu lub rozsadnika w kwietniu, pikujemy 2-3 cm siewki, sadzimy od wiosny do jesieni w rozstawie 30 na 30 cm, młode regularnie podlewamy, starsze w suszę, w pojemnikach rano i wieczorem, przed sadzeniem podłoże mieszamy z przefermentowanym obornikiem, powtarzamy po 3-5 latach, w pojemnikach co 2-3 tygodnie nawozimy nawozami wysoko potasowymi, nisko azotowymi, na zimę okrywamy, starsze dzielimy kępy, można pobrać 8-10 cm sadzonki, ukorzeniamy w wodzie, sadzimy w glebie, uszczykujemy wierzchołki
mięta polna lubi żyzne, wilgotne, lekko kwaśne do obojętnych, zasobne w nutrienty gleby, każde warunki świetlne, siejemy nasiona lub dzielimy kłącza
mięta pieprzowa lubi słońce lub lekki cień, żyzne, piaszczysto-gliniaste, wilgotne, wapienne gleby o pH 6-7,5, na zimę okrywamy, nawozimy nawozami organicznymi, podlewamy, w maju siejemy nasiona, do skrzynek od marca do maja, kiełkują w 12-20 st sadzimy w rozstawie 30x30
melisa lubi ciepłe, słoneczne, osłonięte od wiatru miejsca, radzi sobie w półcieniu i wilgoci, lubi żyzne, wilgotne gleby lekkie, przepuszczalne, dobrze spulchnione, wapienne, zasobne, jesienią dajemy dobrze rozłożony kompost, zabezpieczamy na zimę, nasiona siejemy w marcu do inspektu, po 15 maja sadzimy go gruntu, na stałe miejsce za rok w lipcu, dzielimy starsze kępki
rozmaryn lubi słońce, przepuszczalne, zasadowe, wapienne gleby, nasiona siejemy w marcu w ciepłym, słonecznym miejscu, starsze kępki dzielimy, wrażliwa na mróz, odporna na suszę lekko podlewamy, co 2-3 tygodnie nawozimy małymi dawkami, odcinamy gałązki o 15 cm długości z kilkoma parami lici, sadzimy do ziemi, doniczki wnosimy do pokoju z 10 st na zimę, w gruncie może nie przeżyć
szczypiorek lubi półcień i słońce, żyzne, próchnicze, przepuszczalne, torfowe, piaszczyste, wapienne, lekko zasadowe, umiarkowanie wilgotne gleby, mrozoodporny, siejemy do gruntu w kwietniu, sadzimy po kilka cebulek w maju, plonuje 3-4 lata
estragon lubi ciepło, słońce, piaszczysto-gliniaste gleby wilgotne o pH obojętnym do zasadowego, podlewamy suchą glebę, na zimę okrywamy słomą, początkiem kwietnia sadzimy sadzonki, dzielimy stare kępy
tymianek lubi przepuszczalne gleby umiarkowanie wilgotne, wapienne o pH 5,5-6,5, nie lubi suchych, podmokłych, kwaśnych, podłoże mieszamy z nawozem organicznym, nasiona siejemy od kwietnia do maja na głębokości 0,5-1 cm, odległość między rzędami to 40 cm, plewimy, spulchniamy glebę, nawozimy od późnej wiosny do końca lata, podlewamy w suszę, okrywamy na zimę
zioła lubią ciepłe, osłonięte od wiatru, słoneczne miejsca, żyzne, lekkie, przepuszczalne gleby o pH 6-6,5, ciężkie mieszamy z grubym piaskiem, spulchniamy

Niecierpek lubi słońce i półcień, przepuszczalne, próchnicze, żyzne, lekko wilgotne gleby, nasiona siejemy w marcu i kwietniu na rozsadę, pod koniec maja sadzimy do ziemi

osteospermum lubi żyzne, przepuszczalne, piaszczyste, lekko kwaśne do obojętnych, umiarkowanie wilgotne do umiarkowanie suchych gleby ogrodowe, słońce, odporna na suszę i w ziemi lekkie przymrozki, można do wody przy podlewaniu dodać nawóz dla roślin kwitnących, od października do stycznia pobieramy sadzonki, nasiona siejemy w styczniu lutym do skrzynki

begonia Begonia królewska lubi rozproszone światło, lekkie, przepuszczalne, lekko kwaśne gleby, podlewamy przegotowaną wodą, gdy wierzchnia warstwa podłoża przeschnie, w podstawce kładziemy wilgotne kamyki, nie lubi zraszania, zimą ograniczamy podlewanie, w czasie wegetacji dajemy rozcieńczone nawozy wieloskładnikowe, na balkon dajemy po 15 maja

Begonia stale kwitnąca lubi żyzne, próchnicze, lekko kwaśne, stale lekko wilgotne gleby, słońce, półcień, wrażliwa na suszę, nawozimy nawozami dla kwitnących roślin i ekologicznymi, nasiona siejemy do ciepłych, jasnych szklarni z 20-23 st, przykrywamy folią podlane, utrzymuje ziemie stale wilgotną, kiedy wyjdą kiełki otwieramy folię na coraz dłużej, kiedy są liście pikujemy do doniczek, sadzonki do gruntu na początku czerwca co 15-30 cm, do doniczek

Begonia zwisająca lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne, stale wilgotną glebę, gliniastą z domieszką kompostu, torfu i piasku, rozproszone światło, nie lubi zalewania, zimna, w październiku wykopujemy karpy, trzymamy w skrzynkach przysypane torfem w 2-10 st, w lutym-marcu sadzimy do skrzynek, trzymamy w jasnym pokoju w 18 st, wrażliwa na zimno, do ziemi w 2 połowie maja na głębokości 5-8 cm, z balkonu wnosimy w październiku do domu

bodziszek krwisty lubi przepuszczalne, średnio żyzne, lekko zasadowe, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, półcień, nie lubi mokrych gleb, mrozoodporna, rośnie w 1 miejscu wiele lat, rozmnażamy przez podział kępek i korzeniowe sadzonki

goryczka ,lubi lekkie gleby zasadowe, jesienne lubią kwaśne, wszystkie lubią przepuszczalne,zasobne w materię organiczną ziemie, ciężkie gleby rozcieńczamy piaskiem lub drobnym żwirkiem, ubogie zasilamy kompostem, niskie lubia słońce, ale nie za silne, wyższe półcień, nasiona wysiewamy jesienią do stycznia, jeśli w inne pory roku trzymamy 4 tygodnie w lodówce, podczas wiosenno-letniego wysiewu trzeba je wtedy podlewać, sadzonki pobieramy późna wiosną i latem, niskie dzielimy przez podział, letnio-wiosenne po kwitnięciu,jesienne wczesna wiosną

kaczeniec błotny lubi podmokłe, gliniaste gleby, lekko kwaśne, obojętne, słońce, toleruje półcień, mrozoodporna, siejemy nasiona lub dzielimy kępki po kwitnieniu

konwalia majowa lubi próchnicze, przepuszczalne, wilgotne gleby o pH 7-7,1, półcień, kłącza dzielimy od połowy października do połowy listopada, kłącza dzielimy na 10-12 cm, sadzimy w rozstawie 20-25x10-12 cm

serduszka okazała lubi cień, przepuszczalne, zasobne w nutrienty gleby, półcień, młode lubią obojętne gleby, starsze o pH 5,6-6,5, nie lubi słońca, ale przy dobrej wilgotności przeżyje, nie lubi ciężkich, mokrych ziem, przed sadzeniem ziemie przekopujemy, obornikujemy, można ziemie z dołka pomieszać z kompostem, co 50 kopiemy dołki większe od bryły korzeniowej, sadzimy, przysypujemy 3-4 cm ziemi, podlewamy, na 1 m2 wejdą 1-3 sztuki, na zimę ściółkujemy kompostem, który wiosną mieszamy z glebą, nawozimy nawozami wieloskładnikowymi o opóźnionym działaniu z dużą ilością fosforu i potasu, wiosną lub jesienią dzielimy bryłę korzeniową, na początku lipca przycinamy suche części, nasiona siejemy od sierpnia do października po zbiorze w mieszance ziemi liściowej, torfu, piasku 1:1:1, muszą 6 tygodni mieć -4-0 st, potem skrzyni dajemy do szklarni z 12-15 st, po 8-12 tygodniach sadzimy do takiego samego podłoża 1-5 sztuk do doniczek, wiosną po 15 maja do gruntu, po zakończeniu kwitnienia wykopujemy bryłę korzeniową i dzielimy ją nie uszkadzając korzeni, pędy boczne pobieramy wiosną odziomkowe ze zdrewniałą piętką, kładziemy do doniczki z 1:1 torfu i piasku, każda sadzonka ma mieć 2 węzły dla korzeni, trzymamy w inspekcie lub szklarni w 18 st, podlewamy, późnym latem dajemy na stałe miejsce

Serduszka piękne lubią lekki cień, północne stanowisko pod drzewami i krzewami, żyzne, próchnicze, wilgotne gleby, mrozoodporny

orliki lubią słońce lub lekki cień, żyzne, próchnicze,umiarkowanie przepuszczalne podłoże, obojętne, sadzimy wiosną lub jesienią w rozstawie 40-40 cm, karłowate odmiany co 20-25 cm2, trzeba je plewić i nawadniać, nawozimy kompostem lub obornikiem, rozmnażanie przez nasiona robimy od marca do lipca (później można do gruntu), wschodzą po 6-7 tygodniach, kwitnie w czerwcu

glicynia kwiecista lubi słońce, ciepło, osłonięte od wiatru miejsca, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, piaszczyste, próchnicze gleby, potrzebuje podlewania, nawożenia i osłaniania przed mrozem

krzewy to

jaśminowiec lubi słońce, półcień,wilgotne gleby, przepuszczalne o pH 8, po kwitnieniu wycinamy odrosty, łatwo się ukorzeniają,kwitnie w maju i czerwcu

ognik szkarłatny  lubi żyzne, przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste, gliniaste, obojętne lub lekko zasadowe, ubogie w wapń gleby umiarkowanie wilgotne, słońce, odporny na suszę i zanieczyszczenie, mrozoodporny, w marcu wycinamy martwe, uszkodzone pędy, formujemy 2 razy w r w czerwcu i końcem sierpnia

lilak lubi słońce, ciężkie i średnio ciężkie żyzne, wilgotne, wapienne gleby, nawozy mineralne, ściółkowanie obornikiem, rozmnażamy przez okulizację i odrosty korzeniowe

tamaryszek lubi słońce, lekkie, piaszczyste gleby, nie znosi ciężkich, podmokłych, przemarza w srogie, bezśnieżne zimy, znosi zasolenie i zanieczyszczenie gleby, nie lubi przesadzania, młode podlewamy w suszę, kompostujemy, ukorzeniamy sadzonki pędowe, o połowę przycinamy pędy po posadzeniu, dalej drobnokwiatowy przycinamy o 1/3 długości, starsze usuwamy, pięciopręcikowy i francuski w marcu kwietniu przycinamy o 2/3 bujne pędy, usuwamy chore, wiotkie, suche, stare pędy

złotokap lubi żyzne, świeże, wapienne, obojętne, lekko wilgotne gleby, osłonięte miejsca, słońce, znosi krótkie okresy suszy, odporny na mróz, namoczone nasiona siejemy w maju do inspektu, sadzonki namoczone w ukorzeniaczu wiosną sadzimy do ziemi lub inspektu, wczesnym latem pobieramy sadzonki zielone, sadzimy do skrzynek z torfem i piaskiem, wiosną dajemy do gruntu

Pnącza balkonowe są dekoracyjne, szybko rosną, zasłaniają przed sąsiadami, najlepsze są jednoroczne, posadzone w maju dorosną kilka metrów, są zielone do przymrozków, bluszcze są odporne na chłody, powojniki o groszek pachnący kwitną. Potrzebują podpór już od chwili posadzenia, by łodyżki mogły się przyczepić, można użyć uniwersalnej ziemi dla balkonowców lub dla danego gatunku, potrzebne kilka cm drenażu na dnie, doniczka czy skrzynka zależy od gatunku, clematisy wolą doniczki, winobluszcze i wilce skrzynce, w upalne dni podlewamy 2 razy dziennie, moczymy ziemię, nie liście, nawozimy nawozami dla pnączy. Odmian powojników jest kilka tysięcy, są białe do fioletowych, wymagania glebowe zależą od gatunku, na balkony i tarasy nadają się te o słabszym wzroście, te gatunki lubią słońce i półcień, stale lekko wilgotną glebę, dla początkujących dobre są drobnokwiatowe, włoskie. Groszek pachnący dorasta do 2 m, lubi słoneczne balkony, ma wiele kolorów, chmiel japoński ma małe wymagania, lubi osłonięte od wiatru miejsca, bluszcz pospolity lubi każde warunki, nie musi mieć podpór, łatwo go kształtować, wilec ziemniaczany lubi ciepłe, słoneczne miejsca, ma bordowe lub zielone liście, komponuje się z kwiatami, kokornak ma gęste pędy, potrzebuje mniej podpór, wisteria ma bujne, pachnące kwiaty, lubi osłonięte od wiatru, słoneczne miejsca, żyzne, średnio suche gleby, popularne są fioletowe kwiaty, mogą być różowe, białe, niebieskie, potrzebuje podpór, dorasta do 3 m.

na słonecznym balkonie kwiaty lepiej rosną, cieniste lubią tawułka, niecierpki, czosnek niedźwiedzi, koperek, kolendra, estragon, begonie, większość ziół lubi balkony kupujemy je w sklepach ogrodniczych, u gospodarzy, nie w supermarketach, gdzie są słabsze i chore, skrzynki i donice myjemy, dajemy świeżą ziemię, kilka warstw drenażu, gliniane długo trzymają wilgoć, kupione roślinki zawsze przesadzamy z plastikowych doniczek. Stokrotki kwitną do listopada, osteospermum, stokrotka afrykańska nadaje się do skrzynek z innymi kwiatami. Dostępne są ziemie uniwersalne dla większości roślin, ziemie dla kwiatów, ziół, dla danego gatunku np. pelargonii, nie używamy ziemi z poprzedniego sezonu.

W dobie inflacji ważny jest własny sad, duży ogród pozwala na drzewka i krzewy owocowe jak porzeczki, agrest, borówki, średni pod warzywa-pomidory, ogórki, mały na kwiaty i zioła. W kwietniu sadzimy chrzan, kolendrę, w maju bazylię, cząber, estragon, koper, majeranek, melisę, pietruszkę, szczypiorek, w czerwcu koper włoski, miętę, oregano, rozmaryn, szałwię, tymianek, cebulę siejemy w marcu, kwietniu, pod osłoną w marcu, rozsady w kwietniu, maju, zbieramy w lipcu i sierpniu, bober siejemy w marcu i kwietniu, pod osłoną w lutym, marcu, rozsady w kwietniu, zbieramy w lipcu, brokuł pod osłoną siejemy w marcu-kwietniu, rozsadę od kwietnia do lipca, zbiory od lipca do października, burak ćwikłowy siejemy od kwietnia do czerwca na grządkę zbieramy od lipca do października, dynię siejemy w maju, pod osłoną w kwietniu, rozsadę w maju, zbiory od września do października, fasolkę siejemy d maja do lipca, zbieramy od lipca do września, kalafior pod osłoną siejemy w marcu, rozsady od kwietnia do maja, zbieramy od czerwca do września, kapustę pod osłoną siejemy w marcu-kwietniu, rozsada w maju-czerwcu, zbiory w czerwcu do października, marchew siejemy w marcu-kwietniu, zbiory w czerwcu do października, ogórki siejemy w maju, pod osłoną w kwietniu, sadzimy w maju, zbieramy od czerwca do sierpnia, paprykę pod osłonami siejemy w marcu, kwietniu, rozsadę w maju czerwcu, zbieramy od lipca do września, pietruszkę siejemy w marcu-kwietniu do ziemi, zbiory od lipca do września, pomidory siejemy pod osłonami od marca do maja, rozsadę od maja do czerwca, zbiory od czerwca do września, por siejemy w ziemi i pod folią od marca do kwietnia, roszadę od kwietnia do maja, zbiory w październiku listopadzie, sałatę siejemy od kwietnia dom czerwca pod osłonami od lutego do lipca, rozsadę w maju, zbiory od czerwca do października, selery pd osłonami siejemy w marcu, rozsadę w maju, zbiory od lipca do października. Porzeczka czerwona owocuje od czerwca do sierpnia, odporna na choroby i mróz, lubi każdą glebę, porzeczka czarna odporna na mróz, choroby, owoce dojrzewają w połowie lipca, łatwa w uprawie, agrest biały obficie owocuje od czerwca do sierpnia, odporny na mróz, lubi żyzne ziemie, borówka amerykańska bluecrop znosi do -30 st mrozu, lubi słońce, żyzne, średnio wilgotne gleby, owoce dojrzewają w połowie sierpnia, 2 krzak daje 8 kg owoców, malina laszka owocuje na przełomie czerwca i lipca ma duże owoce, zabezpieczamy przed mrozem, świdośliwa smoky ma jagodowo-porzeczkowe jagody, lubi słońce, osiąga 4 m, łatwy w uprawie, minikiwi owoc ma wiele witamin, jadalny ze skórką-jest miękka, lubi rozproszone światło, osłonięte miejsca, owocuje w sierpniu, szybko owoce opadają, jagoda kamczacka owocuje rok po posadzeniu, osiąga 1,5 m, lubi lekki cień, odporna na mróz, 1 krzew daje 5 kg jagód, jeżyna navaho lubi lekko kwaśną, żyzną glebę, odporna na mróz, choroby, bez kolców, wolno rośnie, owocuje na przełomie sierpnia i września. Modne jabłonie-cortland wicki stara odmiana, sadzimy wiosną i jesienią, dojrzewa na przełomie września i października, owoce przechowują się do lutego, mrozoodporna, lubi słońce, małe wymagania glebowe, papierówka-oliwka żółta odporna na choroby i mróz, łatwa w utrzymaniu, kwitnie w maju owocuje w połowie lipca, jabłoń czerwonomiąższowa owoce mają przeciwutleniacze, czerwony miąższ, smakują truskawkami, dpbre na przetwory, dojrzewają we wrześniu, odporne na mróz, osiągają 3 m, są drzewka z różnymi odmianami jabłoni. Grusze-konferencja odporna na mróz, nie wymagająca, owocuje 3 lata po posadzeniu, kwitnie w kwietniu, owocuje pod koniec września, red faworytka ma smaczne, ładne owoce w połowie sierpnia, średnio odporna na mróz i parcha, grusza margarita łączna masa owoców do 900 kg, lubi słońce, żyzne gleby, zabezpieczamy przed mrozem, odporna na choroby, owocuje we wrześniu. Czereśnie-kordia ma duże, słodkie owoce, średnio odporna na mróz, owocuje w 3 roku od posadzenia w połowie lipca, vega ma silny smak, owocuje początkiem lipca, mrozoodporna, lubi żyzne, niekwaśne gleby. Morela early orange owocuje rok po posadzeniu, ma słodko-kwaśne owoce, dojrzewają w połowie lipca, odporna na choroby i mróz, lub próchniczą, żyzną ziemię, są owoce z morelami i śliwkami na 1 pędzie. Śliwa węgierka ma dobre owoce, nadają się na przetwory, odporna na mróz, lubi próchniczą, wilgotną glebę. Orzech laskowy webba orzechy dojrzewają na przełomie września i października, ma małewymagania glebowe, osiąga 6 m.

Rośliny ozdobne są jadalne, lecznicze i trujące, trujące są konwalie, naparstnice, przebiśniegi, szafirki, hiacynty, narcyzy, tulipany, bluszcz, powojnik, cisy, ostrokrzewy. Mięta, bazylia, lubczyk są jadalne, mięta, bazylia odstraszają komary i kleszcze. Kocimiętka kwitnie od maja do września, odstrasza komary i kleszcze, wabi koty, komarzyca kwitnie latem, zapachu ludzie nie czują, straszy komary, źle znosi inne rośliny, bazylia kwitnie w lipcu i sierpniu, odstrasza komary, przyprawa, wrotycz pospolity kwitnie od czerwca do sierpnia, odstrasza kleszcze, pachnie jak kamfora, trujący, rozmaryn lekarski kwitnie na przedwiośniu, odstrasza kleszcze, lubi słońce, przepuszczalną ziemię, żeniszek kwitnie od czerwca do przymrozków, wszędzie się zmieści, odstrasza muchy i komary, lawenda wąskolistna kwitnie od czerwca do października odstrasza komary, kleszcze, muchy, silnie pachnie, mięta pieprzowa kwitnie od lipca do sierpnia, odstrasza muchy, rozrasta się, tymianek kwitnie od końca maja do końca czerwca, owady nie lubią cytrynowego zapachu, przyprawa kuchenna. Trujące są: złotokap trują kwiaty i nasiona, które mogą opadać na warzywa, dają zawroty głowy, krwawe wymioty, paraliż dróg oddechowych, uduszenie, hortensja cała truje, nie jemy, daje ból żołądka, wymioty, jaskier truje cały, szkodzi sok, daje wymioty, biegunkę, poraża układ nerwowy, konwalia trują kwiaty, liście, jagody, myjemy ręce po zerwaniu, poraża pracę serca, tojad truje cały, daje wymioty, dreszcze, biegunkę, drętwienie, bukszpan truje cały, myjemy ręce po kontakcie, daje wymioty, biegunkę, kolce, dreszcze, drgawki, duszności, piwonia leczy, ale nie stosujemy na własną rękę, ostrokrzew kolczasty trują liście, owoce, szczególnie one, dają wymioty, biegunkę, ból żołądka, senność, zaburzenia rytmu serca, paraliż, mak polny, szkodą łodygi i płatki, nie jemy, otumania i otępia, szalej jadowity, trują kłącza, łodygi, daje utratę świadomości, drgawki, mdłości, wymioty, pieczenie w ustach, ślinotok, rozszerzenie źrenic, trudności w oddychaniu.

Można posadzić tropikalne rośliny np. mrozoodporne bananowce z południa Indii i Himalajów, dorastają do kilku m, agawa meksykańska, harwardzka i agawa Utah też wytrzymają zimę-mają 70 cm średnicy, liście długie na 70 cm, są niebieskozielone. Podobnie urosną mrozoodporne kaktusy, na zimę ich nie podlewamy, by woda w miękiszu nie zamarzła. Palmy szorstkowce zabezpieczone przeżyją zimę w ogrodzie, paproć łosie rogi i storczyki np. bletilla pasiasta porosną pnie drzew, palma Brahea armata wytrzymuje do -10 st, aktinidia ostrolistna też przetrwa zimę, kroton wytrzymuje zimę.

Planując ogród warto narysować szkic, na kartce kredkami rysujemy kolory kwiatów, planując uwzględniamy termin kwitnienia, ekspozycję, wymagania, sadzimy gatunki kwitnące po sobie, by ogród był piękny przez cały sezon. Można dodać ozdobne trawy i iglaki. Bukszpany można przyciąć w różne figury: wazony, smoki, figury szachowe itd. warto posadzić floks szydlasty, serduszka okazałe, irysy, ubiorek wiecznie zielony, w styczniu mamy ciemiernik. W lutym kwitnie miodunka wąskolistna, miłek wiosenny, zawilec gajowy, gęsiówka kaukaska, przylaszczka, fiołek wonny, pierwiosnek różowy, stokrotka pospolita, śnieżyca wiosenna, złoć żółta, krzewy to dereń, forsycja, oczar omszony. Marcowe kwiaty to miodunka wąskolistna, gęsiówka kaukaska, zawilec gajowy, miłek wiosenny, fiołek wonny, przylaszczka, pierwiosnek różowy, stokrotka pospolita, złoć żółta, tulipan, śnieżyca pospolita, krzewy to forsycja, dereń, oczar omszony. W kwietniu kwiaty to szafirek, puszkinia, narcyz, irys żyłkowanym psiząb, omieg, bratki, floks szydlasty, żagwin ogrodowy, krzewy to tawuła, migdałowiec, barwinek, magnolia, mahonia, pigwowiec, w maju kwiaty to niecierpek, osteospermum, begonia, bodziszek krwisty, goryczka, kaczeniec błotny, konwalia majowa, serduszka, orlik, glicynia, krzewy to jaśminowiec, glicynia, jaśmin,ognik, lilak, tamaryszek, złotokap. W czerwcu są kwiaty-celozja, żeniszek, werbena, portulaka, nemezja, nagietek, gazania, lilia ogrodowa, goździk brodaty, łubin ogrodowy, piwonia ogrodowa, krzewy to róża, żylistek, berberys, pięciornik, żarnowiec, w lipcu kwitną mieczyk, rdest, cynia, czarnuszka damasceńska, dziwaczek, lwia paszcza, nemezja, płomyk karłowy, dziewanna ogrodowa, naparstnica, krzewy-dereń, hortensja, budleja, lawenda wąskolistna. W sierpniu mamy szarłat zwisły, onętek, chaber bławatek lobelię, wilec purpurowy, paciorecznik, zimowit, milin amerykańskikrzewy-milin amerykański, kasztanowiec drobnokwiatowy, indygowiec krzewiasty, ketmia syryjska. We wrześniu są słonecznik, języczka pomarańczowa, płomyk Drummonda, aster chiński, goździk chiński, kleome, krzewy to hortensja bukietowa i rącznik. W październiku jest aksamitka tytoń oskrzydlony, lobelia, czubatka, dzielżan ogrodowy, rozchodnik, rudbekia, w listopadzie chryzantema, kapusta ozdobna, kamelia. Można wysiewać kwiaty stopniowo, by dłużej kwitły, słoneczniki dłużej owocują, jak w sierpniu ptaki wyjedzą wszystkie owoce słonecznika będzie długa, ostra zima. Szafirki, pierwiosnki, tulipany z supermarketu tez się rozrastają jak są dobrze uprawiane. Modne są figurki ogrodowe krasnali, piratów, łabędzi, lwów, zwierząt, fontanny itd.

własne ule to duży wydatek, potrzeba drewnianych uli, podkarmiaczki, ramek do uli, podkurzacza dla pszczół, kombinezonu, miodarki do odsysania miodu z plastrów, rodziny pszczelej, to wszystko kosztuje, do tego książki, szkolenia, kursy. Trzeba mieć miejsce na podwórku-oddalone od domu, spokojne. Pszczoły chorują, infekcja wyniszcza cały ul, dlatego trzeba więcej uli i rodzin. Ilość miodu zależy od roku, złe lata to 0 kg, potem od 10 do 25 kg rocznie. Miód rzepakowy obniża ciśnienie, leczy choroby dróg oddechowych, przeziębienia, przyspiesza gojenie ran. Akacjowy łagodzi nadkwasotę, skurcze żołądka i jelit, ułatwia zasypianie. Lipowy odkaża, wyksztuśny, przeciwgorączkowy, uspokaja. Spadziowy wzmacnia serce i układ krążenia, wspiera odporność, przecireumatyczny. Faceliowy przeciwbakteryjny, obniża toksyczność kawy, herbaty, papierosów, alkoholu. Wielokwiatowy pomaga w chorobach wątroby, pęcherzyka żółciowego, łagodzi alergie. Na podstawie gazet Dobre Chwile z 12 maja 2023 i 28 kwietnia 2023 oraz Fakt Piękny Ogród.