Piękny dom i ogród, strona 43

Wiele roślin uprawnych potrzebuje nawożenia, szczególnie te rosnące długo w jednym miejscu, wieloletnie drzewa i krzewy oraz byliny, nawożone rośliny bujniej owocują. Drzewka i krzewy nawozimy wiosną granulowanymi lub rozpuszczonymi w wodzie nawozami mineralnymi albo organicznymi-przekompostowanym obornikiem lub kompostem. Nawóz dajemy na szerokość korony. Mineralne nawozy muszą mieć dużo azotu, fosforu, potasu-można stosować jednoskładnikowe nawozy oraz magnez, wapń, żelazo, bor, najlepsze są gotowe mieszanki biogenów z podanym dawkowaniem. Młode drzewka w pierwszym roku wzrostu pierwszy raz nawozimy w połowie maja, drugi raz w połowie czerwca, gdy wiosenny przyrost jest silny, nawozimy raz a solidnie na początku maja, starsze drzewka potrzebują mniej azotu. Starsze drzewka nawozimy co roku wiosną nawozami mineralnymi lub co 3-4 lata kompostem albo obornikiem. Co 3-4 lata jesienią wapnujemy glebę pod drzewkami celem zrównoważenia jej pH.

Wiosną drzewka ściółkujemy kompostem, robimy warstwę grubości 2-5 cm wokół drzewka i mieszamy z ziemią w pochmurny dzień. Obornik najlepiej stosować przed posadzeniem drzewka w ilości 120 g na m2, rozkłada się on w miesiąc uwalniając przyswajalne dla roślin składniki odżywcze, można zrobić z niego roztwór wodny do podlewania drzewek.

Dobierając nawóz warto poznać chemizm gleby w ogrodzie, uniwersalne nawozy stosujemy dla roślin w wieku do 4 lata stosujemy w dawce 40-60 g/m2, dla starszych 60-80 g/m2. Glebę azotujemy na przełomie marca i kwietnia, w 1 i 2 roku dajemy 50g, w 3 i 4 dajemy 80 g. Na lekkich glebach wystarczy 60-120 kg azotu na hektar. W dawkach: 1/3 w marcu, 1/3 po kwitnieniu, 1/3 po 20 czerwca , na ciężkich 2/3 w marcu i 1/3 po kwitnieniu, jeśli przyrosty były duże nawozimy dolna dawką wiosną następnego roku, jeśli nie było przyrostu nie dajemy 2 i 3 dawki. Jako źródło fosforu dobra jest mączka kostna lub granulat o składzie 8% azotu, 24% fosforu, 21% potasu i 9% siarki dajemy wiosną 4-6 kg/100m², podczas sadzenia można zmieszać nawóz z mączką kostną, którą samą stosujemy co 2-3 lata. Źródłem potasu jest siarczan potasu, przed owocowaniem dajemy 3-6 kg na 100 m² , w trakcie owocowania 2-4. Można użyć popiołu drzewnego, zależnie od drewna udział potasu się zmienia, najlepiej mieszać go z kompostem i dawkować 30-50 g/m2. Wiosenne źródło magnezu to saletrzak magnezu, dajemy go dla młodych drzewek od 1-4 lat 2,2-4,4 kg saletrzaka/100m², powyżej 4 lat 3,6-7,3kg/100m² [https://poradnikogrodniczy.pl/nawozenie-drzew-owocowych-wiosna.php]

Maliny ukorzeniają się na głębokości 5-25 cm, porzeczki i agrest na głębokości 10-35 cm, porzeczka czarna i malina są wrażliwe na zasolenie. Jagodowe krzewy lubią żyzne, umiarkowanie przepuszczalne gleby o dobrej strukturze, nie lubią ciężkich, za lekkich i zlewnych gleb. Agrest lubi pH 5,5=6,2, malina pH 5,5-6,5, porzeczki 6-6,7. Przed posadzeniem krzewów mieszamy podłoże z obornikiem lub kompostem, które rozkładając się dostarczą składników odżywczych, w pierwszych latach uprawy stosujemy nawóz zielony np. z gorczycy. Przed nawożeniem nawozami trzeba zbadać chemizm gleby, niezdrowe jest też przenawożenie. Wiosną stosujemy nawozy azotowe, latem i jesienią potasowe i fosforowe, jagodowe nawozami azotowymi nawozami co roku, agrest i porzeczki potrzebują 80-120 kg azotu na hektar, maliny 60-100 kg na Ha. Pierwszą dawkę dajemy na początku kwitnienia, drugą po kwitnieniu, trzecią 2 tygodnie później. Saletrę amonową i mocznik dajemy dolistnie. Jagodowe potrzebują 2 razy więcej potasu niż fosforu, wiosną dajemy siarczan potasu, wczesną jesienią sól potasową. Na kwaśnej glebie dajemy po zakończeniu kwitnienia ok. 500kg/ha dolomitu na gleby ubogie, 300kg/ha na gleby średnio zasobne, wtedy nie stosujemy innych nawozów ani obornika. Gdy jest zimno i wilgotno, a rośliny kwitną dajemy dolistnie nawóz z borem. Nadmiar azotu i potasu dają uwodnienie owoców [https://muratordom.pl/ogrod/pielegnacja-roslin/nawozenie-malin-porzeczek-i-agrestu-kiedy-i-jak-stosowac-nawozy-aa-WC14-SNRK-aatU.html].

Jeżyna lubi wilgotne, żyzne, lekko kwaśne, zasobne gleby, nie lubi podmokłych i zlewnych gleb, przed posadzeniem mieszamy glebę z kompostem. Nawozy dla jeżyn muszą mieć dużo azotu i potasu, nadają się saletra amonowa lub siarczan potasu. Co 2 lata obornikujemy je dawką 2-5 cm obornika na m2, gdy nie ma obornika jesienią rozprowadzamy po ziemi 1 m2 30 g siarczanu potasu, 30 g superfosfatu, wiosną 50 g saletry amonowej , po 25 g na początku maja, 25 w połowie czerwca, jeśli stosujemy obornik, zmniejszamy dawki nawozów o połowę. Potrzebuje podlewania [http://www.wodr.poznan.pl/baza-informacyjna/technologia/produkcja-roslinna/produkcja-ogrodnicza/sadownictwo/item/2773-jagodnik-przydomowy-je%C5%BCyna-bezkolcowa

https://zielonyogrodek.pl/ogrod/warzywnik-i-sad/4384-uprawa-jezyn-w-ogrodzie]

Truskawki i poziomki nie lubią przenawożenia, bezpieczne są nawozy organiczne. Wiosna usuwamy uszkodzone i chore części bylin, potem kompostujemy, można ściółkować grubą warstwą materiału jako wolno działający nawóz i ochrona przed chwastami. Nawozy mineralne tylko dla truskawek i poziomek [https://muratordom.pl/ogrod/pielegnacja-roslin/wiosenna-pielegnacja-truskawek-i-poziomek-aa-XQjn-SWFo-jBWt.html]

Morwa czarna nie potrzebuje nawozów. Borówkę nawozimy regularnie nawozami zapewniającymi kwaśne pH. Lubi kwaśną, próchnicza, przepuszczalną, wilgotną glebę. Ja obkładam sosnowymi gałązkami.

Ogrodnicy radzą stosować nawozy dla borówek, pierwsze nawożenie jest po przekwitnięciu pod koniec marca, drugie na początku czerwca, jesienne nawożenie jest w październiku. Nawóz sypiemy wokół krzaczka lub podlewamy rozpuszczonym w wodzie, specjaliści stosują dolistne nawozy. Na zimę ściółkujemy korą iglaków, igliwiem, szyszkami, trocinami na sezon do trzech. Nawozy wiosenne i jesienne mają inny skład pierwiastków [https://www.medme.pl/artykuly/nawozenie-borowki-amerykanskiej-jak-czym-i-kiedy-program,73136.html].

Dawniej rolnik wywoził obornik spod krów i świń na pole. Wczesną wiosną rolnicy wywozili na pola obornik i rozsypywali go, kiedy nadchodziła pora siewu gnój rozłożył się do przyswajalnej dla roślin formy. Kiedy obornik wysypywano jesienią orano go razem z warstwą ziemi. Kiedy używano dołów kloacznych, wywiezione odchody mieszano z kompostem ze zgniłych warzyw i odpadków i fermentowano to na pryzmach, potem mieszaninę sprzedawano rolnikom jako nawóz.

Dziś gnojowica to mieszanina odchodów i moczu ludzi i zwierząt, zmieszana z wodą nie ma nierozpuszczalnego potasu, ale stosowana w całości ma wiele cennych pierwiastków, wadą gnojownicy jest możliwość, dlatego trzeba rozkładać ją na polu na zimę lub wiosną przed okresem wegetacji zaraz po roztopach. Obornikujemy na głębokość 20-25 cm. Potem nie trzeba już nawozić. Ludzka gnojowica jest zanieczyszczona wieloma chemikaliami, dawniej uzywano tylko mydła i ługu, ług to zasada sodowa, która reaguje z kwasami zawartymi w kale tworząc sole, dziś używa się proszków do prania, detergentów, wiele osób używa zamienników mydła, warto uzywac biodegradowalnych środków piorących i płynów do mycia naczyń, a do ciała zwykłego mydła i szamponu. W Belgii i Holandii używa się ludzkiej gnojowicy z szamb i kanalizacji jako nawozu. Dobrze mieszać ludzki nawóz z torfem i kompostem. Takim nawozem można nawozić łąki, rosliny pastewne i jadalne oraz drzewka i krzewy owocowe.

Nie trzeba się bać bakterii, flora jelitowa nie przetrwa konkurencji z florą gleby, kiedy materia organiczna zostanie rozłożona. Część flory jelitowej i glebowej się pokrywa, więc cały czas mamy z nią kontakt. Zanim rosliny wyrosną materia organiczna rozłoży się przy pomocy chrząszczy, pierścienic, mięczaków i protistów do związków organicznych przyswajalnych dla roślin. Mogą zostać jaja tasiemców i innych pasożytów, dlatego trzeba myć owoce i warzywa, te wymyte w supermarketach wydotykane przez każdego wcale nie są bezpieczniejsze, muchy mogą przenieść jaja pasożytów z odchodów dzikich zwierząt na owoce i warzywa nawet w domu. Pamiętajmy, że sarny, jelenie, dziki, żbiki i wszystkie inne zwierzęta wydalają kał i mocz, a w lesie ani na łące nikt tego nie sprząta. Odchody są naturalnym elementem ekosystemu.

Rośliny bagienne

kaczeniec (knieć błotna), kwitnie odmarca do czerwca,lubi gleby wiglotne, bagienne, półcień i słońce, żółte, talerzykowate długoszypułkowe kwiaty, liście nerkowate,krabowane, odziomkowe w rozecie, łodygowe drobne, łodyga pusta

kosaciec żółty łodyga obła, wzniesiona, liście równowąskie, zaostrzone, obejmują łodygę pochwami, kwiaty zółte,wyrastają w kątach przysadek, kwitnie tylko 2 tygodnie, kłącze może być pod wodą, lubi wilgoć, rozmnażamy przez nasiona lub podział kłączy,

kosaciec japoński liście kutnerkowate, równowąskie, kwiaty fioletowe,latem potrzebuje mokrego środowiska, zimą suchego, gleba musi być kwaśna,urodzajna, z obornikiem lub kompostem, kwitnie od połowy czerwca

czermień błotna płożące ziele z gąbczastym kłaczem, duże, calobrzegie sercowate liście z lekkimi kończykami, ogonki liściowe mięsiste,kwiaty to kolby otoczone białym liściem, owoce to czerwone jagody, lubi slekki cień, kwitnie od maja do końca lipca, odporna na szkodniki i mrozy

tojeść rozesłana łodyga ukorzenia się w węzłach, liście okrągłe,jasnozielone, naprzeciwległe, żółte,talerzykowate kwiatypo 1 lub 2 w kątach liści, kwitnie od maja do września, lubi gleby wilgotne,obojętne, gliniaste, średnio żyzne, lubi cień, pędy warto okryć na zimę,

żabieniec babka wodna kłącza zgrubiałe, długoogonkowejajowate liście w rozetach, kwiaty białoróżowe z żółtymi nasadami, długoszypulkowe, 3-płatkowe, 3-działkowe w wiechach,kwitnie do czerwca do września, lubi słońce lub półcień, sadzimy 10-40 cm pod wodą, bulwy zimuja w wodzie

sit równowąskie, cienkie zwinięte liście, otwartepochwy liściowe, kwiaty zebrane w kłoski, rozmnażamy przez podział kłącza lub z nasion, lubi slońce lub półcień, lubi wilgoć, kwitnie latem

niezapominajka błotna cienkie, pełzające, podziemne kłącze, płożąca, owłosiona, kanciasta łodyga, liście lancetowate, owłosione, siedzące, kwiaty niebieskie, białe, 5-działkowe kwiaty, 5 szerokich płateczków, kwiaty białe lub niebieskie, owoc to rozłupnia, kwitnie od kwietnia do czerwca, lubi słońce lub półcień, mokre lub wilgottne gleby z duża ilością azotu

kalla (kalia) podziemne, spichrzowe kłącze, liście z jasnozielonymi kropkami, długoogonkowe, strzałkowate, kkwiaty zebrane w żółe kolby z białym, różowym, żółtym liściem podkwiatostanowym, gleby 3 części kompostu na 1 część torfu, lubią półcień, lattem temp. W dzień 24-28 st.nocą 16-18, kwitnie latem

kroplik owłosione pędy, liście ogonkowe, strzałkowate, naprzeciwległe, kielich 5-działkowy, korona dwuwargowa, kwiaty białe, żółte, pomarańczowe, brązowe, fioletowe lub różowe zebrane w grona lub w kątach liści, ogordowy ma białe kwiaty purpurowo nakrapiane, liście ząbkowane, kwitnie od maja do lipca, lubi słońce,cień lub półcień, gleby wilogtne, żyzne, obojętne lub lekko zasadowe, wrażliwy na mróz i suszę, zimujemy w doniczce 1/3 gliny reszta kompost, rozmnażamy przez wysiew nasion

wiązówka błotna wzniesiona, prosta, naga łodyga, nieparzystopierzaste liście z ząbkowanymi, półokrągłymi przylistkami, białe kwiaty zebrane w wiechy, po 5 działek i płatków, zdrewniałe, członowate kłącze, włókniste korzenie, owoce to niełupki, lubi gleby wilgotne lub podmokłe, żyzne, słońce lub półcień, rozmnażamy przez podział kłacza albo wysiew nasion, kwitnie w czerwcu i lipcu

bobrek trójlistkowy prosta, naga łodyga, ulistnienie skrętoległe, całobrzegie, lancetowate liście wyrastają po 3 na długich ogonkach. Białe kwiaty zebrane są w grona na długich szypułkach, pięciodziałkowy, dzwonkowaty kielich, pięciopłatkowa korona, płatki sa wewnątrz owłosione, znamię słupka dwudzielne, owoce to kuliste torebki,kwitnie w maju i czerwcu, lubi cień, znosi kwaśną wodę, mrozoodporny, potrzebuje koszy, które chronią przed rozrastaniem się

tułacz pstry (pstrolistka sercowata) liście sercowate, ogonkowe, zielono-czerwone,kwiaty zebrane w kłosy z 4 białymi podsadkami, cienkie kłącze, owoce to torebki, lubi ciepło, miejsca zaciszne, słońce lub półcień, gleba próchnicza, kwitnie od lipca do września

krwawnica pospolita prosta, kanciasta, owłosiona, rozgałęziona łodyga, ulistnienie naprzeciwległe, liście rozety są sercowate, owłosione na nerwach, łodygowe są lancetowate, górne leżą skrętolegle, podsadki są małe, kwiaty są fioletowe, okółkowe, zebrane w grona, długie działki kieliszka, krótkie działki kielicha, 6 działek i płatków, kielich owłosiony, owoce to torebki, mrozoodporna, lubi słońce lub półcień, wilgoć, kwitnie od czerwca do września

jeżogłówka gałęzista rozgałęziona, pełzająca łodyga z rozłogami i bulwkami, ulistnienie skrętoległe, równowąskie liście obejmują łodyge nasadami, są trójkanciaste, zaostrzone, widać linię grzbietową, kwiaty zebrane w główki zebrane skrętolegle w kłosy, kwiaty żeńskie mają białe kolce, męskie są ciemne, pojedyncze kwiaty niepozorne, owoce to pestkowce lubi podloże piaszczysto-gliniaste, słońce lub lekki cień, mrozoodporna, wiosną rozmnażamy przez rozłogi, kwitnie od czerwca do sierpnia, tak samo kwitnie pokrewna, najmniejsza w lipcu i sierpniu, pojedyncza w czerwcu i lipcu, wszystkie lubią takie samo oświetlenie i gleby

pałka wodna wąskolistna prosta wzniesiona, sztywna, walcowata łodyga, długie, zielone, wzniesione, rynienkowate liście, jednopienna roślina rozdzielnopłciowa, kolby męskie wyżej, żeńskie niżej, owoce to jednonasienne orzeszki, lubi slońce lub lekki półcień, gleby ubogie, kwitnie od czerwca do sierpnia,

pałka szerokolistna kłącze pełzające, łodyga prosta, liście równowąskie, zaostrzone, pochwa spiralna, kwiaty zebrane w kłosy, kłosy męskie z kilkoma przysadkami i żeńskie bez są na jednej roślinie, owoce, owoce to jednonasienne orzeszki, kwitnie do lipca do września, lubi slońce,gleby wilgottne, pałki sadzimy jesienią lub wiosną

lobelia szkarłatna liście krótkoogonkowe, języczkowate, kwiaty dzwonkowate, czerwone w kłosach z podkwiatkami, lubim gleby żyzne, próchnicze, slońce łub lekki cień, mrozoodporna, kwitnie od lipca do października

jaskier wielki grube kłącze, wzniesiona łodyga, owłosiona, liście odziomkowe lancetowate, łodygowe też, ale węższe, żółte, 5-krotne talerzykowate kwiaty, owoce zbiorowe z orzeszkami, kwitnie od czerwca do sierpnia, mrozodoporna, lubi wilgoć i słońce

strzałka wodna łodyga i rozłogi wyrastają z bulwy, podwodne liście są długie, siateczkowate, nawodne jajowate, nadwodne strzałkowate, heterostylia jest czyli 3 rodzaje liści, kwiaty białe, trzypłatkowe, zebrane w wiechę, płatki wolne, sadzimy na głębokości 25 cm, mrozoodporna, lubi slońce,ciepło, żyzne i lekko kwaśne podłoże, kwitnie latem

tatarak zwyczajny podziemne, czołgające kłącze, proste, pojedyncze łodygi, podługowate liście rozety, żółtozielone, obupłciowe kwiaty zebrane w kolby, wąskie, łuseczkowate, odwrotnie jajowate działki, na szczycie zaostrzone i kapturkowate, 6 pręcików z długimi nitkami i kremowymi pylnikami, 1 trójkomorowy i trójkanciasty słupek, znamię siedzące i gąbczaste, owoce to czerwone jagody, kwitnie od czerwca do końca lipca, może stać w wodzie do 20 cm, rozmnażamy przez podział kłącza, kwitnie od czerwca do końca lipca

Wody płytkie (30-50 cm):

grzybieńczyk wodny ma pływające liście, wszędzie oprócz korzeni jest miękisz powietrzny z przeztworami międzykomórkowymi, ulistnienie srkętoległe,liście okrągłe z sercowatymi nasadami, kwiaty żółte, 5-krotne, kwitnie w czerwcu i lipcu, lubi słońce

pałka wodna jak wyżej

lilia wodna (grzybienie białe) liście duże, okrągłe, owłosione z nasadami wciętymi i długimi ogonkami, kwiaty białe, wielopłatkowe, kielich ma 4 działki, płatki ułożone spiralnie, wielonasienny owoc, lubia słońce, sadzimy w koszach, gdzie na 2 części gliny, przypada 1 część piasku, na tym musi być warstwa żwiru, nie lubi torfu ani gleby ogrodowej, trzeba przymocować drucikiem, by się ukorzeniły, nawozimy nawozem mineralnym rozdzielamy co 2-3 lata kłącze, rany zabezpieczamy węglem drzewnym, na zimę kosze z liliami przenosimy do domu, kwitnie od czerwca do wrzesnia

kosaciec żółty jak wyżej,

głębokie (50-150)

grążel żółty długie, czołgające się rozgałęzione kłącze, ma blizny po opadłych liściach, pływająće, długoogonkowe liście, owalne, nasady głęboko wcięte, sercowate, żółte kwiaty z 5 działkami i wieloma pąłtkami, trójkanciaste szypułki, owoce to butelkowate torebki, kwitnie od maja do sierpnia, lubi wody stojące, słońce, sadzimy w koszach jak lilię wodną

rdestnica pływająca rozgałęziona łodyga, podwodne liście rozgałęzione, cienkie, nitkowate, pływające duże, owalne, końce lekko zaostrzone, ogonki są długie, drobne, zielonkawe kwiaty zebrane w kłosy na długiej szypułce, zimują kłącza i pączki zimowe, lubi słońce, jest mrozoodporna, kwitnie od kwietnia do sierpnia

Rdestnica połyskująca silnie rozgałęzione, pływające pędy, liście wrzecionowate, zaostrzone u nasady i na końcu, krótkoogonkowe, kwiaty zebrane w kłosy, zimuje w zbiorniku, lubi słońce lub półcień, kwitnie od czerwca do sierpnia

grzybieńczyk wodny liście długoogonkowe, okrągłe, nasady sercowate, kwiaty żółte, talerzykowate na długich szypułkach, płatki trójkątne, kwitnie w czerwcu i lipcu, lubi słońce

okrężnica bagienna bylina z czołgającym się kłączem, wzniesiona łodyga, odziomkowe liście zebrane w rozetę, łodygowe okółkowe, liście nieparzystopierzastosieczne, talerzykowate, białe kwiaty z żółtymi oczkami zebrane są w grona, 5 płatków i działek, owoce to torebki, lubi lekki cien, żyzne, torfowe podłoże, kwitnie od maja do lipca

rośliny podwodne, np.

moczarka kanadyjska proste korzenie są zredukowane, może ukorzeniać się w podłożu, długa, cienka, nitkowata, okragła, silnie rozgałęziona lodyga, ma kanały z powietrzem, dzieki nim unosi się w wodzie, ulistnienie okółkowe, po 3 liście w okółku, są jajowate lub róznowąskie, okółki sa skręcone wzdłuż łodygi, liście są ząbkowane, zaostrzone lub tępe, u nasady maja całobrzegie łuski, kwiaty pojedyncze, drobne, rozdzielonopłciowe, siedzące, rosną w kątach liści, są w osłonce z 2 jajowatych listków, kwiatostan wystaje nad wodę, męskie mają okwiat w okółku, listki okółka zewneetrznego sa zielone, wewnętrznego białe, nitki pręcików są zrosnięte w kolumienke, głowki pręcików tworzą żagiel, kwiaty żeńskie mają eliptyczne zielone listki okółka zawenętrznego, wewnętrznego sa rózowe, zaląznia tworzy oś okwiatu, z pomiędzy listkó wyrasta słupek z 3 znamionami, owoce to jagony z wrzecionowatymi nasionami, lubi wody z sodem, potasem, fosforanami i innymi minerałami, temperatury 15-20 st, słabe światło

wywłócznik wodny nieparzystopierzastosieczne liście, łodygi rozgałęzione, lubi słońce lub półcień, sadzimy na głębokości 0-8- cm.

rogatek sztywny długie, silnie rozgałęzione pędy, nitkowate liście są widlasto rozgałęzione na nitkowate odcinki, ulistnienie okółkowe, sa modyfikacje liści przypominające korzenie, którymi mogą sie ukorzeniac, niepozorne kwiaty bez okwiatu, maja wiele pręcików i 1 słupek, owoce to jajowate orzeszki, całkowicie mrozoodporny, lubi słońce lub półcień

rośliny pływające

hiacynt wodny ma bulwy z miękiszem powietrznym nadającym mu pływalnośc, liście jajowate, duże, długoogonkowe, fioletowe kwiaty zebrane w grona, górny płatek niebieski, lubi słońce, rozrasta się przez kłącze, dzielimy je i przenosimy do innego zbiornika, zimujemy fragment rosliny w chłodnym pomieszczeniu-15 st. w naczyniu z wodą, kwitnie od czerwca do sierpnia

osoka aloesowa rozetka grubych, sztywnych, mięsistych, piłkowanych, języczkowatych, zaostrzonych, pływających liści, skrócony ped, kłącze z rozłogami, nitkowate korzenie, białe kwiaty z 3 płatkami zebrane są w kwiatostany na szczycie pędu kwiatowego, kwiatostan ma 2-6 kwiatów męskich lub 1-2 żeńskie, słupek ma widlaste znamie, owowce to torebki, kwitnie do maja do sierpnia, lub słońce lub półcień, mrozoodporna,zimuje na dnie, lubi lekko kwaśne wody

pistia rozetkowa (sałata wodna, topian) wolno pływające rozety odwrotnie szeroko klinowatych, owłosionych, karbowanych liści, kwiaty bialawe, jeden żeński otacza kilka męskich, korzenie zwisają w wodzie,owoce to jagody, lubi slońce lub półcień,ciepło 25-27 st. wilgotne powietrze, kwitnie w maju i czerwcu, wrażliwa na zimno

żabiściek pływający duże, sercowate, tępo zakończone liście rozety mają przy wiązkach przewodzących przestwory powietrzne, pływają po powierzchni wody, kwiaty szypułkowe, białe, trójpłatkowe, maja kilka lub kilkanaście pręcików w 4 okółkach, słupek podzielony do połowy długości, korzenie nitkowate i ogonki liściowe sa pod wodą, ma pączki zimujące, sadzimy go wiosną, lubi słońce, toleruje słaby cień, lubi żyzne wody zasadowe, kwitnie latem, atakuja go mszyce i slimaki, trzeba je usuwać, żabiściek ukorzenia się w glebie

salwinia pływająca liście okółkowe, nawodne okrągłe, podwodne siateczkowate, 1 z 3 liści w okółku czerpie wodę i biogeny, zimuje w postaci przetrwalników na dnie zbiornika, lubi słońce

rzęsa wodna drobne, okrągławe listeczki, zredukowany okwiat, pojedyncza rzęsama 1 liśc i 1 korzonek pojedynczy, tworzą kolonię po kilka rzęs, oczyszcza wodę z zanieczyszczeń mineralnych,chemicznych i bakterii, lubi słońce

azolla karolińska uproszczona paproć wodna ma drobne, łuseczkowato zachodzące na siebie liście, długie, nieparzyste korzenie, włoski, po których woda spływa, lubi miękkie wody bez przepływu, słońce lub lekki cień, wrazliwa na mróz, symbiozuje z glonami wiążącymi N2

kotewka orzech wodny podwodna lodyga z kanałami powietrznymi, silnie korzenie ukorzeniają go w dnie, są pierzaste korzenie przybyszowe, długoognkowe, romboidalne liście rozety jesienią czerwienieją, działki na łdugiej łodydze,4 lancetowate działki, 4 białe płatki, 4 pręciki 1 słupek, owoce to orzechy, kwitnie ood czerwca do sierpnia, lubi slońce lub półcień

Jak zdobyć do ogródka dzikie wiśnie, jabłonie, mirabelki, czeremchę, bez? Można wykopać młode roślinki i potraktować tak jak sadzonki ze sklepu, drzewka i krzewy owocowe zwykle rosną kępami. Jeśli dzikie okazy rosną na czymś podwórku np. rodziny, przyjaciół można zrobić sobie odkłady, które potem wykopiemy i posadzimy wg instrukcji dla danego gatunku.

Odkład polega na zakopaniu w glebie gałęzi lub pędu, wtedy on się ukorzeni, puści nowe pędy w górę-tu gdzie jest merystem komórki macierzyste wyczuwając pion wytworzą nowe korzenie, wyczuwając górę nowe pędy, wtedy można pęd odkopać, podzielić na sadzonki z pędami i korzeniami i wkopać u siebie. Odkłady można robić na leszczynie, porzeczce, malinie, jeżynie (one same się przewracają i ukorzeniają), agreście, jaśminowcu, klonie, kalinie, hortensji ogrodowej, tawule, magnolii, oczarze, żylistku, porzeczce krwistej, różanecznikach.

Odkład prosty

Roślina mateczna musi być młoda, ziemie wokół rozpulchniamy, mieszamy z kompostem lub obornikiem, jeśli jest bardzo zwięzła np. gliniasta mieszamy ją z piaskiem, zdrowy, wiosna lub jesienią silny pęd zginamy na wysokości 25 cm, z części, która będzie w glebie odrywamy gałązki i liście, można go przyciąć, po zetknięciu z ziemi warto go przymocować, by się nie wyprostował, lekko posypać ziemią i podlać. Nowy pęd trzeba regularnie podlewać, by ziemia nie przeschła, po roku sprawdzamy czy się ukorzenił, jeśli tak można go przekopać do swojego ogródka

Odkład wielokrotny

Nadaje się dla giętkich roślin np. pnączy, wiosna lub jesienią długi, zdrowy pęd kładziemy na ziemi, w kilku miejscach przysypujemy glebą, można miejsca, które będą pod ziemią naciąć, nad glebą musi być przynajmniej 1 pąk, podlewamy pęd, kiedy podziemne miejsca się ukorzenią i pojawią nadziemne pędy, tniemy pęd główny na sadzonki i przekopujemy w docelowe miejsce

Odkład wierzchołkowy

nadaje się do jeżyn i jeżynomalin, wiosną odginamy główny pęd, wierzchołek wzrostu zakopujemy na 7-10 cm w ziemi, podlewamy, po kilku tygodniach się ukorzeni, jesienią przesadzamy w nowe miejsce

Odkład pionowy, kopczykowanie

Stosujemy u drzewek owocowych i ozdobnych zrzucających liście np. derenia, lilaka, wokół nasady rośliny z nowymi pędami sypiemy kopczyk, roślinę trzeba przygotować, wybrany fragment przyciąć do 8 cm nad ziemią, kiedy zrośnie do 20 cm sypiemy kopczyk, dwa razy w roku dosypujemy ziemi, tego samego roku jesienią lub wczesna wiosną za rok można odkopać sadzonki, roślina mateczna przy każdym zakopanym pędzie wytworzy nowe korzenie, takie pędy można podzielić na sadzonki

Odkład powietrzny

Dla roślin ze sztywnymi, łamliwymi pędami, których nie można zginać, kalmii, magnolii, różaneczników, doniczkowych roślin domowych, wybrany pęd nacinamy, sypiemy do rany ukorzeniacza, okładamy wilgotnym torfem, owijamy folią, mocujemy sznurkiem, górna część wiązania musi być luźniejsza, by tamtędy podlewać odkład, gdy wytworzy korzenie przybyszowe odcinamy poniżej nich, sadzimy w nowym miejscu [https://poradnikogrodniczy.pl/odklady.php]

Sadzonki zdrewniałe, czyli tegoroczne pędy, proste, bez gałązek, mają żywy kolor. Pobieramy je od października do marca, ale nie w czasie mrozów, najlepiej do końca listopada, przed mrozami. Odcinamy je i dzielimy na części grubości i długości całego ołówka, można odmierzyć ołówkiem odpowiednie części, górę sadzonki, czyli ołówkowego odcinka obcinamy ukośnie 1 cm nad ostatnim pączkiem, dół obcinamy prosto, proste końce posypujemy ukorzeniaczem, wsadzamy do doniczek, rozsadnika lub gleby w docelowym miejscu, doniczkę wypełniamy uniwersalna ziemia i żwirkiem w stosunku 1:1, sadzimy na głębokości 2/3 długości, by wystawały 1-2 pąki, mocno podlewamy, donicę trzymamy w chłodnym miejscu np. piwnicy, nieogrzewanej szklarni, garażu, zimnym inspekcie, kiedy ziemia wyschnie podlewamy, wiosną sadzonki się obudzą, latem podlewamy i nawozimy płynnym nawozem pobudzającym wzrost liści i korzeni, gdy pojawią się nowe pędy, znaczy, że sadzonki się przyjęły, jesienią dajemy je do gruntu. Jeśli nie można od razu ich posadzić, trzeba owinąć w foliowy woreczek i przechować w lodówce do czasu posadzenia. Rozmnażamy tak bez czarny, tawułę, ligustr, derenie, forsycję, kaliny, śnieguliczki, tamaryszki, wierzby, hortensję bukietową, budleję Dawida, jaśminowiec wonny, krzewuszkę cudowną, pęcherznicę kalinolistną, porzeczkę białą, porzeczkę czarna, porzeczkę czerwoną, agrest, winorośle, pięciornik, złotlin, żylistek, porzeczka krwista. Drzewa to katalpa, morwa, platan, wierzba, topola, pnącza to kiwi, rdest Auberta, winobluszcz, wiciokrzew. Głóg, ostrokrzew i berberys mają za twarde drewno, by udało się je w ten sposób rozmnożyć [http://www.bezogrodek.com/2016/11/sadzonki-zdrewniale-rozmnazamy-krzewy.html#].

Sosna oścista lubi lekko kwaśne, przepuszczalne, suche, piaszczyste, umiarkowanie żyzne gleby, słońce, nie potrzebuje nawożenia, odporna na suszę, upał, mróz, zanieczyszczenia

Sosna pospolita lubi słońce, lekkie, przepuszczalne, próchnicze, lekkie, piaszczyste, gliniaste, umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne pH 4,5-6, słońce, toleruje półcień, sadzimy wiosną lub jesienią, młode osobniki podlewamy, także zimą, na piaszczystych glebach obornikujemy, odporna na zanieczyszczenia i choroby grzybicze

Sosna żółta lubi większość gleb, także suche i żwirowe, słońce, odporna na zanieczyszczenia, nie lubi cienia, potrzebuje światła

Sosna czarna lubi piaszczyste, jałowe, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, łatwa w uprawie, odporna na zasolenie i zanieczyszczenie gleby, toleruje półcień, znosi mróz i silne wiatry, lubi gleby wapienne, w pierwsze lata ją podlewamy, nawozimy kompostem, obornikiem lub wapiennymi nawozami, trzeba stosować gnojówki np. z pokrzywy, wrotyczu, czosnku, krwawnika na szkodniki

Sosna limba lubi żyzne, próchnicze, świeże, przepuszczalne, wilgotne gleby, słońce, odporna na silne wiatry, szkodniki i choroby, toleruje zanieczyszczenia, jedynie bardzo silny mróz może ja uszkodzić

sosna wejmutka lubi słońce, półcień, gleby żyzne, lekko kwaśne, mrozoodporna, nie lubi zanieczyszczeń i gleb wapiennych

sosna oścista lubi słońce, wszystkie gleby, odporna na susze i mróz, dobrze się czuje na suchych glebach

sosna gęstokwiatowa lubi każdą, dobrze zdrenowaną glebę ogrodową, osłonięte, zaciszne miejsca, słońce i półcień, wrażliwa na suszę, w mroźne wietrzne zimy przemarza

jodła balsamiczna lubi umiarkowanie wilgotne, kwaśne, żyzne gleby, półcień, osłonięte miejsca, lubi ciepłe, nie lubi suszy

Jodła kaukaska lubi żyzne, gliniaste, umiarkowanie wilgotne gleby, kwaśne lub lekko kwaśne, słońce i półcień

Jodła koreańska lubi przepuszczalne gleby od umiarkowanie wilgotnych do wilgotnych, od lekko kwaśnych do lekko zasadowych, nie lubi zasadowych, woli półcień, odporna na mróz i okresowe susze

jodła pospolita lubi wilgotne podłoże, półcień, żyzne, gliniaste, wilgotne gleby od lekko kwaśnych po zasadowe gleby, nie znosi suszy, wrażliwa na chłód, przemarza w mroźne zimy, na zimę owijamy agrowłókniną

Jodła kalifornijska lubi słońce, ubogie, przepuszczalne gleby umiarkowanie wilgotne, odporna na mróz, susze i zanieczyszczenia

Kosodrzewina lubi piaszczyste gleby o pH 4-8, przeciętne, toleruje każda glebę, nie znosi tylko podmokłej i bagnistej, lubi słońce, znosi półcień

Cyprysik nutkański lubi słońce, lekko kwaśne gleby ogrodowe, średnio wilgotne, odporny na mróz

Jałowiec pospolity lubi słońce piaszczyste, przepuszczalne, jałowe gleby, odporny na zanieczyszczenia i suszę, sadzonki ukorzeniamy w mieszance torfu z piaskiem

Jałowiec wirginijski lubi gleby przepuszczalne, lekkie, piaszczyste, suche, lekko kwaśne lub obojętne, odporny na mróz i zanieczyszczenie

Modrzew europejski lubi żyzne, przepuszczalne, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, nie lubi gleb suchych, piaszczystych i mokrych, gliniastych, odporny na mróz, zanieczyszczenia, dobrze znosi cięcie

Cyprysik Lawsona lubi żyzne, świeże, umiarkowanie wilgotne, czyste gleby o pH ok. 6, ciepło, słońce, ale znosi półcień, lubi dużą wilgotność powietrza, nie znosi zimna, suszy, zanieczyszczeń, jest podatny na choroby

Świerk czerwony lubi żyzne, gliniaste gleby od lekko kwaśnych do obojętnych, umiarkowanie wilgotne do wilgotnych, cień lub półcień, sadzimy wiosną lub jesienią, ;potrzebuje podlewania, także zimą, ściółkowania, można stosować organiczne nawozy

Świerk kaukaski lubi przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną glebę, od lekko kwaśnej do kwaśnej, cień i półcień, zaciszne, osłonięte miejsca, nie lubi wapiennych gleb, dobry na wschodnie stanowiska, w czasie suszy i zimy podlewamy, stosujemy gnojówki przed szkodnikami, lubi ściółkowanie i organiczne nawozy

Świerk serbski lubi słońce, ciężkie, zasobne w składniki pokarmowe, zasadowe gleby, ściółkowanie, odporny na mróz i zanieczyszczenia, podlewamy, nawozimy nawozami organicznymi, szczególnie w pierwszych latach uprawy

Świerk biały lub przeciętne, kwaśne do obojętnych przepuszczalne gleby, słońce i umiarkowane podlewanie

Świerk pospolity lubi słońce, żyzne, próchnicze, świeże, piaszczysto-gliniaste, lekko wilgotne gleby, wilgotne powietrze, nie lubi cienia i zanieczyszczeń

Świerk kłujący lubi słońce, odporny na zimno,suszę i zanieczyszczenia, lubi każdą glebę, toleruje piaszczyste gleby, wrażliwy na cień, rozmnażamy przez szczepienie

Świerk Brewera lubi słońce, półcień, osłonięte miejsca, gliniasto-piaszczyste lub ogrodowe, próchnicze, lekko wilgotne, kwaśne gleby, odporny na mróz, młode osobniki trzeba zabezpieczać przed mrozem

Świerk czarny lubi żyzne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce lub lekki cień, sadzimy go wiosną lub jesienią, ściółkujemy, nawozimy, podlewamy, młode osobniki traktujemy ekologicznymi gnojówkami, może rosnąc na podmokłych glebach

Daglezja zielona lubi świeże, żyzne, przewiewne, próchnicze, głębokie, wilgotne gleby, słońce, ale cienioznośna, odporna na suszę, wrażliwa na zanieczyszczenia

Metasekwoja chińska lubi przepuszczalne, żyzne, wilgotne gleby, słońce i półcień, odporna na zalewanie, zanieczyszczenia i morzy, wrażliwa na suszę, młode osobniki okrywamy na zimę agrowłókniną, wrażliwa na choroby grzybowe

mikrobiota syberyjska lubi żyzne, wilgotne,przepuszczalne, lekko kwaśne lub obojętne gleby, wrażliwy na suszę, w suchszych ziemiach lubi półcień,mrozoodporna

Modrzew europejski lubi słońce, odporny na mróz i zanieczyszczenie, lubi każde gleby oprócz zalewowych, ciężkich, gliniastych, piaszczystych, suchych

Żywotnik zachodni lubi wapienne, bardzo wilgotne gleby, wilgotne powietrze,słońce, nie lubi cienia, wysiewamy go z nasion, które zbieramy na przełomie października i listopada, wysiewamy w kwietniu, można pobrać sadzonki, wkopujemy je pod szkłem w bardzo wilgotnej ziemi, sadzimy wczesna wiosna lub latem, wrażliwy na zanieczyszczenia

Żywotnik zachodni lubi słońce, wilgotne, wapienne gleby, wilgotne powietrze, nasiona zbieramy na przełomie października i listopada, wysiewamy w kwietniu, siewki osłaniamy przed mrozem

Żywotnik wschodni lubi słońce, wapienne, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne, głęboko uprawiane gleby, ciepłe, słoneczne, osłonięte od wiatru stanowiska, wilgotne powietrze, wysiewamy z nasion,które zbieramy na przełomie października i listopada, wysiewamy w kwietniu,można pobrać sadzonki, wkopujemy je pod szkłem w bardzo wilgotnej ziemi, sadzimy wczesna wiosna lub latem, młode zabezpieczamy na zimę agrowłókniną

Żywotnikowiec japoński lubi słońce, lekki cień, żyzne, próchnicze, wilgotne gleby, miejsca osłonięte od silnego i zimnego wiatru, można go formować

Cis pospolity lubi żyzne, ogrodowe gleby, od lekko kwaśnych do zasadowych, wilgotne, słońce i cień, mrozoodporny, przycinamy w marcu i kwietniu

Cis pośredni sadzimy sadzonki na glebach wapiennych, przepuszczalnych, żyznych, wilgotnych, lubi słońce i półcień, nie lubi suchych ani podmokłych gleb

Choina kanadyjska lubi żyzne, przepuszczalne, lekko kwaśne lub obojętne wilgotne gleby, półcień, na zimę trzeba okrywać, wrażliwa na upał, silny wiatr, zanieczyszczenia, nasiona stratyfikujemy w lodówce, wysiewamy do zimnego inspektu lub szklarni, można do gruntu w kwietniu i na początku maja, siewki potrzebują cieniowania i pielęgnacji

Cypryśnik błotny mrozoodporny, ale w zimniejszych miejscach trzeba go okrywać na zimę, lubi podmokłe gleby, nie lubi torfowych, kwaśnych gleb, lubi słońce i dużą wilgotność powietrza, musi mieć osłonięte stanowisko, wytwarza pneumatofory, korzenie oddechowe, kiedy ma za mokro

jałowiec skalny lubi słońce, lekkie, lekko zasadowe gleby, piaszczysto-gliniaste, przepuszczalne ziemie, lubi przycinanie, formowanie, na zimę obwiązujemy sznurkiem, by się nie odkształciła korona, rozmnażamy z nasion i sadzonek

jałowiec łuskowy lubi słońce, suche lub umiarkowanie wilgotne gleby, woli gleby ubogie, piaszczyste, przeciętnie ogrodowe, lekko kwaśne

jałowiec rozesłany lubi światło, słońce, każdą glebę oprócz ciężkich i mokrych, woli jałowe, przepuszczalne, piaszczyste, kamieniste gleby, nie lubi wilgotnego powietrza i cienia, lubi upał, trzeba go plewić, nawet z trawy

jałowiec sabiński nie lubi mokrych, ciężkich, okresowo zalewanych gleb, poza tym lubi każdą glebę, lubi słońce lub półcień