Kategoria

Przyroda, strona 102


sie 30 2021 bobry na życzenie
Komentarze (0)
przyroda 

Bóbr Castor sp. ma 2 gatunki:

Bóbr europejski Castor fiber brązowe futro, małe oczka i uszka, nieowłosiony duży ogon, przednie łapy chwytne, tylne z błona pławną, głowa przechodzi w opływowy tułów, małe oczka pokryte przezroczystą powieką, małe uszka podczas nurkowania zamykają fałdy skórne, bóbr waży do 29 kg i osiąga do 110 cm długości, to największy gryzoń w Europie, monogamiczne, rodzinne, terytorialne, budują żeremia, mieszkają w podziemnych tunelach z wejściami pod wodą, tunele maja spiżarki z gałązkami, którymi bobry ścierają zimą siekacze, pomieszczenia gdzie spia i się bawią, jelito slepe jest 2 razy dłuższe od ciała bobra, żyją tam bakterie pozwalające trawić celulozę z gałęzi, odbyt i gonady uchodzą do pseudokloaki, którą czyszczą mechanicznie, matki czyszczą kloaki dzieciom, obok odbytu są gruczoły przyodbytowe w workach strojowych, wytwarzaja substancje zapachowe, po których bobry się rozpoznają. W styczniu lub lutym raz w roku sa gody, młode rodzą sie w kwietniu, przez miesiąc ssą mleko matki, nocą śpią w dzień zwiedzają, z czasem przechodza na nocny tryb życia, po 3 latach opuszczają dom i zakładaja własne rodziny. w październiku gromadzą zapasy zimowe, zimuja w żeremiach, które jesienia odbudowują, roslinożerne jedzą liście, rosliny zielne, zimą korę i łyko z gałązek, wytwarzają 2 rodzaje odchodów, pierwsze po wchłonięciu witamin i biogenów zjadają i celuloza trawiona jest w jelicie slepym, następne ostateczne są usuwane jako resztki. zamieszkuje umiarkowane strefy Europy i Azji [http://natura.wm.pl/zwierzeta/54/Bobr-europejski].
Bóbr amerykański, kanadyjski Castor canadensis brązowe futerko, opływowy kształt ciała, szeroki, płaski ogon, oczka małe z przezroczystą powieką, małe uszka w czasie nurkowania zatyka fałd skórny, od naszego bobra różni się szerszą klatka piersiową i węższym tułowiem, jest większy, waży do 32 kg i ma od 90 do 117 cm dł. sierśc czarnobrązowa, ma gruczoły przyodbytowe, pokarm i styl zycia podobny do naszego bobra. Ich jelita są dłuższe, dlatego jedza kore, łyko, grybsze części roslin niż bobry europejskie. gody są w styczniu i lutym, między kwietniem a czerwcem samica rodzi od 1 do 4 młodych, które widza od urodzenia, szybko ucza się pływać, karmione mlekiem sa przez ok. 3 miesiąće, potem jedza rosliny, z rodzicami są przez 2 lata. Zamieszkuje umiarkowane strefy USA i Kanady.
Bobry zamieszkuja przubrzeża rzek i jezior, często zalesione, wygryzają drzewa, gryząc do okoła pnia, drobią je, z gałęzi robią żeremia i zapsy na zimę. Potrafią zmienić las w rozlewisko, żeremia blokują dalszy przepływ rzeki, powodują wylewy wody na pobliskie tereny, ale tworzy sie zapobiegająca powodziom strefa bezpieczeństwa, takie rozlewiska stanowią dom dla roslin i zwierząt terenów podmokłych.

 

sie 30 2021 Konie hodowane w Polsce na życzenie
Komentarze (0)
przyroda 

 Polski Związek Hodowców Koni zarejesrtował następujące rasy konia domowego Equus caballus:

Konie rasy małopolskiej powstał przez krzyżówkę koni rasy arabskiej i angielskiej, niektóre nadaja się do jazdy wyczynowej, każdy nadaje się do lekkiego transportu, jazdy wierzchowej, rekreacji, mają dobry metabolizm, są łagodne, wyglądem przypominaja konie arabskie, hodowane głównie w województwach pd-wsch.
Konie rasy wielkopolskiej są suma cech koni  poznańskich, trakeńskich i wschodniopruskich, mogą mieć cechy koni angielskich i hanowerskich, nadaja się do jazdy wierzchowej, rekreacyjnej, sportowej i do zaprzęgów, hodowane są w woj. zachodnich.
Polskie konie szlachetne półkrwi powstałe w wyniku krzyzowania koni ras szlachetnych półkrwi (małopolskiej i wielkopolkiej) z Polski i zzagranicy, na terenie całego kraju wystepują w jeździe wierzchowej, sportowej, rekreacyjnej, rzadziej w transporcie.
Konie rasy sląskiej to masywne półkrwi angielkie konie, to krzyżówki  rasy oldenburskiej i częściowo wschodnio-fryzyjskiej, głównie koń transportowy, ale i wierzchowiec oraz koń do jazdy rsportowej, prywatnie hoduje się je w województwach południowo-zachodnich.
Konie rasy zimnokrwistej samcami rozpłodowymi były ogiery rasy ardeńskiej i belgijskiej, to duże i średnie konie pociągowe, sa dobrze umięśnione, hodowane w woj. pn, pn-wsch i środkowych.
Konie rasy konik polski rodzima, prosta rasa konia, powstała na bazie tarpana, sa doskonale przystosowane do polskich warunków klimatycznych, geologicznych i mikrobiologicznych, są odporne, wytrzymałe, długowieczne, maść myszata, maja pręgę wzdłuz grzbietu, nadaja się do lekkiej jazdy pod siodłem dla młodzieży.
Konie rasy huculskiej to górska rasa pochodząca ze wschodnich Karpat, to wytrzymałe, odporne, silne konie jutrzne i wierzchowe, nadaja sie do lekkich zaprzęgów, agroturystyki i hipoterapii, jest to rezerwa genów koni rodzimych.
Kuce do 148 cm wzrostu i małe konie do 156 cm, rodzimy jest np. kuc feliński [http://pzhk.pl/sprawy-zwiazkowe/pzhk/rasy-koni/].
Umaszczenie koni, czyli kolor sierści, jednolite:
Kasztanowaty, cisawy, rudobrązowe lub rudożółte ubarwienie, ogon i grzywa mogą byc jasniejsze.
Ciemnokasztanowaty-ciemnobrązowa sierść, grzywa i ogon ciemniejsze.
Gniady, ciało w róznych odcieniach brązu, od jasnego do bardzo ciemnego, koniec nóg, ogon i grzywa czarne.
Skargogniady, dół nóg, ogon i grzywa czarne, sierść na ciele ma brązowe i czarne włosy, mogą być jasniejsze plamy.
Izabelowaty, jasna, żółtawa sierść, grzywa i ogon mogą być jasniejsze od reszty ciała.
Bułana żółtawa lub popielatobura sierść, na grzywie i ogonie z domieszką czarnej, kończyny czarne.
Kara, cała sierść czarna.
Siwa konik rodzi się umaszczony podstawowo. z czasem siwieje, sierść ma włosy o kolorze danej maści i białe.
Biała, sierśc biała, brak pigmentu.
Polamino to synonim izabelowatej, kremowa sierść.
Myszata, ogon i grzywa czarne, reszta sierści szara.
Umaszczenie złozone:
Srokota na podstawowym kolorze sierści zależnym od maści są białe, nieupigmentowane plamy, sa odmiany tobiano, biały koń z kolorowymi plamami na głowie klatce piersiowej, łopatkach, zadzie,często kłodzie, nogi są białe; overo, nieregularne, postrzępione białe plamki na bokach, brzuchu, karku, głowie, zadzie, kłodzie; tovero to połaczenie obu typów.
Tarantowata niewielkie, ciemne plamki na białej sierści.
Umaszczenie mieszane:
Maść dereszowata, plesniawa głowa, szyja, kończyny są maściste głównie gniade, czarne lub kasztanowe, tułów białe proporcje bawr białej i maścistej są 1:1, są odmiany  gniadodereszowata, kasztanowatodereszowata, karodereszowata, bułanodereszowata, izabelowatodereszowata, zależnie od barwy.
Siwa w hreczce, na białym lub siwym koniu są czarne lub brązowe małe plamki.
W ubarwieniu podstawowym sa białe plamy:
Skarpetka-plama na nodze konia w formie białego pasa obejmującego pęcinę,
Koronka-plama na nodze konia w formie wąskiego białego paska obejmującego nasadę kopyta,
Pończoszka-plama na nodze konia w formie wąskiego białego pasa obejmującego staw skokowy,
Gwiazdka-odmiana na pysku konia w formie pojedynczej białej plamy występującej mniej więcej na wysokości oczu,
Chrapka-plama na pysku konia w formie pojedynczej białej plamy pomiędzy nozdrzami, chrapami konia,
Łysina-plama na głowie konia w formie podłużnego białego pasa różnej szerokości, zwykle odpowiadającej odległości pomiędzy oczami konia ciągnącego się wzdłuż całego pyska,
Strzałka-plama na pysku konia w formie podłużnego białego pasa o rozszerzonym górnym końcu, zwężającego się ku dołowi; zwykle zaczyna się nieco powyżej oczu konia,
Latarnia-na pysku konia podobna do szerokiej łysiny, zachodząca częściowo na oczy i pysk konia, lekko rozszerzona u góry.

 

Konie to wierne, mądre, oddane zwierzęta, mające doskonała pamięć, przywiązujące się do ludzi, rozpoznające ich, to zwierzęta towarzyszące jak psy i koty, które są takimi samymi przyjaciółmi, są cierpliwe i spokojne, dlatego nadają się do rehabilitacji.
sie 30 2021 Paulownia i tulipanowiec
Komentarze (0)
przyroda 

Dziś opiszę dwa rodzaje roślin. Paulowania z paulowniowatych Paulowniaceae z rzędu jasnotowców Lamiales oraz tulipanowiec z magnoliowatych Magnoliaceae z magnoliowców Magnoliales. 

Tulipanowiec Liriodendron ma 2 gatunki:
Tulipanowiec amerykański Liriodendron tulipifera stozkowata, zwarta korona, gruby pień, szara lub brunatna spękana kora, pędy gładkie ze sladami po opadłych liściach, owalne pączki, dłoniaste, czworokątne, 4-klapowe liście, klapy przypominają rególarne rogi, ogonki jasne, dlugie, nasada lekko wklęsła, liście są równolełe do siebie, kwiaty dzwonkowate, z czesem się rozwierają, u nasady i na końcu żółte, w środku pomarańczowe, grube pręciki otaczają masywny slupek, owoce to 1-2-nasienne, dwuskrzydełkowe orzeszki w szyszkowatych owocostanach, grube, głebokie korzenie, biel kremowożółty, twardziel zielony lub brunatny, roslina ozodobna, ale rzadko uprawiana.
Tulipanowiec chiński Liriodendron chinense szarobrunatna kora, liście 4 klapowe, głeboko powcinane, długoogonkowe, klapy u nasady są większe jak skrzydła, u końca mniejsze jak rogi, w środku jest kąt, nasada lekko wklesła, ogonek gruby, brązowy, zielony okwiat, 5 płatków w kształcie dzbanuszka, 5 rozwartych działek, liczne pręciki otaczaja duży słupek, owoce to orzeszki, rzadka roslina nawet w przyrodzie.
Paulownia ma 7 gatunków:
Paulownia catalpifolia rozłozysta korona, szarobrązowa kora, sercowate liście ogonkowe, całobrzegie, trąbkowate kwiaty fioletowe, na końcu mają 5 okrągłych łatek, 5 owalnych, masywnych, czerwonawych działek, duże kwiaty moga mieć w koronie plamki.
Paulownia elongata kora brązowa w ciemniejsze podłużne plamy, stożkowata korona, duże, całobrzegie, owłosione, dloniaste liście, mają kilka rogów, na końcu największy, ogonkowe, ogonki duże, groniaste kwiatostany z fioletowymi, trąbkowatymi kwiatami z 5 okrągłymi łatkami, 5 rozwartych działek okwiatu, kwitnienie przed pojawieniem sie liści.
Paulownia fargesii duże drzewo, duże owalne, alobrzegie,  liście, koniec zaostrzony, nasada okrągła, krótki ogonek, duże kwiatostany z fioletowych, trąbkowatych kwiatów z 5 okragłymi łatkami i 5 rozwartymi działkami, środek korony nakrapiany ciemnofioletowo i z żółtym środkiem.
Paulownia Fortunego Paulownia fortunei rozłozysta korona, brązowa kora, fioletowe trąbkowate kwiaty, 5 okrągłych, płaskich łatek na końcu, ciemne plamki w środku, odstające, krótkie działki, kwiaty 5-krotne, duże groniaste kwiatostany, liście sercowate, łagodnie zakończone, całobrzegie, ogonkowe, nasady sercowate.
Paulownia kawakamii pomarszczone, owalne, całobrzegie, zaostrzone na końcu liście, lekko sercowate nasady, liście ogonkowe, ogonki omszone, kwiaty fioletowe, trąbkowate, 5-krotne, kielich rozwarty, korona ma 5 okrągłych łatek, w środku sa ciemne plamki i podłużne, żółte pasy, ciemna kora.
Paulownia taiwaniana zaostrzone jajowate liście, nasada sercowata, liście ogonkowe, całobrzegie, skrętoległe, jasna kora, brazowe, trąbkowate 5-krotne kwiaty, łatki głeboko wycięte, kielich rozwarty, środek w żółtobrazowe plamy, kwiatostan groniasty.

 

Pawłownia omszona, cesarska Paulownia tomentosa luxna korona, prosty pień, gładka, szara kora, naprzeciwległe, całobrzegie liście ogonkowe o sercowatych nasadach, na końcu zaostrzone, dzwonkowate, rozdzielone na 5 okrągłych łątek kwiaty, kielich ma 5 łatek, kwiaty fioletowe, zerbane sa w grona, owoce to torebki wielonasienne, roslina ozdobna, nadaje sie na biomasę.
sie 30 2021 Błędne ogniki
Komentarze (0)
przyroda 

Błędne ogniki czyli światła unoszące się nad bagnami, mokradłami i torfowiskami, w mitologii słowiańskie mają mistyczne pochodzenie, w rzeczywistości są to świetliki, robaczków świętojańskich, które błskami światła przywabiaja partnerów rozrodczych, samice niktórych gatunków wysyłają światła przywabiające przedstawicieli innych gatunków, by ich zjeść. Światło powstaje w wyniku rozkładu białka licyferyny przy omocy enzymu lucyferazy. Jesyt to bioluminescencja. Każdy organizm emitujący światło jak ryby głebinowe, glony, małżoraczki, kałamrnice, widłonogi, parzydełkowce, promienice, organizmy planktonowe, bakterie, grzyby, świetliki mają inną konformację lucyferyny i lucyferaz, charakterystyczną dla gatunku. W przypadku bęłdnych ogników liczy się bioluminescencja świetlików. Świetliki są ruchome i widoczne na duże odleglości. Lucyferyna jest w fotocytach, czyli komórkach połozonych części odwłoka pod płtykami pancerza pozbawionymi pigmentu. Są też komórki zawierające kryształki kwasu moczowego, który odbija światło i wzmacnia jego jasność. Badania nad tym porcesem rozpoczął w 1885 r Rahaël Dubois. Samice niektórych gatunków są bezkrzydłe, często jednak świetliki świecą latając lub siedzą na roslinach.

Drugim powodem powstawania błednych ogników jest samozapłon gazów pochodzących z rozkładu martwych szczątków organicznych (fragmentów roslin, liści, szczątków zwierzęcych, rozkłądających się owocników grzybów itd.) np. metanu. O ile świetliki aktywne sa nocą, o tyle zapłon gazów jest w nocy widoczny, za dnia światło słoneczne maskuje śwaitło gazów. Świetliki śweicą na zielono, kolor płomienia gazu zalezy od gazu. Bakterie beztlenowe mogą powodować samozapłon martwych szczątków, któe zwykle mają łatwopalny fosfor (noaturalny składnik mineralny komórek, makroelement), czy siarkę. Na bagnach w wyniku rozkładu powstaje też siarkowodór, fosforowodór, chlorowodór (one też są naturalnym składnikiem atmosfery). Fosfor pali się białym płomieniem.
Na bagnach powstają duże ilości metanu, czyli gazu bagiennego, który moze być wykorzystany jako paliwo, tylko, że same bagna są wartościowe przyrodniczo jako ekosystem hydrofitów, helofitów, torfowców, mszaków, grzybów i zwierząt (bezkręgowców, ptaków), ich istnienie w skali geologicznej jest krótkie, dlatego warto je chronić. Metan pali sie na niebiesko, gazy unosza się w powietrzu, rozgrzane są od niego lżejsze i ida do góry. Czasem ogniki gonia czlowieka, jest to spowodowane ruchami czlowieka, czlowiek idąc porusza powietrze, które porusza cząsteczki danego gazu, gdy czlowiek się zatrzyma ognik tez się zatrzyma. Płomyki są poruszane wiatrem, wtedy mogą wykonywac ruchy niezależnie od ruchów ludzi i zwierząt, które wpływaja na ich ruch tak jak czlowiek. 

 

Czasami ognikiem może byc piorun kulisty, ale do tego wyładowania potrzeba specjalnych warunków tj. burzy. Na epwno są pikne i ciekawe, warte obejrzenia. Nie stanowią zagrożenia dla żywych organizmów, duża wilgotnośc na bagnach zapobiega rozprzestrzenianiu się ognia na rośliny czy ich szczątki. Ogniki sa naturalnym elementem bagien. Świetliki jako owady są ruchome.
sie 30 2021 Pamięć komórkowa
Komentarze (0)
przyroda 

Trudny temat. Zjawisko istnieje jako np. pamięć immunologiczna, gdy makrofagi zmienione w komórki prezentujące antygen są prekursorem powstania linii limfocytów wyspecjalizowanych przeciw konkretnym antygenom, produkcja określonych przeciwciał przeciw danym toksynom np. bakteryjnym czy mikotoksynom. Wiemy, że środowisko zmienia ekspresję genów np. wiemy, że np. ludzie przebywający dużo na słońcu mają więcej enzymów dehydratacyjnych i naprawczych niż ci ukrywający sie przed nim. Takie zmiany ekspresji genów wywołane czynnikami środowiska bada epigenetyka.

Takie zmiany moga być trwałe lub długotrwałe, z czasem zanikają, gdy zmieni się środowisko np. osoba, która najpierw opalała się, a potem przestała z czasem może zmniejszych produkcję tych enzymów, a odpornośc nabyta może zaniknąć np. na gruźlicę, tężca itd. Czasem zmiany utrwalają się w następnych pokoleniach np. odporność szczurów na środki stosowane do deratyzacji.
Typem pamięci komorkowej jest pamięc obszarów mózgu odpowiadających za utraconą kończynę, mimo iż po amputacji nie działają bodźce w tkankach, nie ma tam mięśni ani nerwów, w mózgu pozostaje pamięć o amputowanej kończynie i człowie przez dlugi czas jeszcze ją czuje, nawet wrażenia bolowe. Pamięc komórkowa to też zapotrzebowanie komórek na energię, ludzie przyzwyczajeni do dużych dawek kalorii gorzej znoszą głód niż ludzie jedzący mniej, potrzeba czasu by organizm się przyzwyczaił do zmiany podaży kalorii. Zwiększone tempo metabolizmu u sportowców, które utrzymuje się po zaprzestaniu uprawiania sportu.
Jak to się ma do przeszczepów? Tu nie można zrzucić winy na czynniki genetyczne, gdyż dawcy i biorcy dobierani sa pod tym względem bardo dokładnie. Ale doświadczenie róznych ludzi to tlumaczy, czynniki zewnętrzne na jakie te osoby były narażone wpłynęły na pracę ich komórek, po dokonaniu przeszczepu w przeszczepionym organie cechy wywołane tymi czynnikami pozostały. 
Pamięć to zdolność to gromadzenia i przetwarzania informacji, powstaje w ośrodku pamięci w mózgu, również pewne formy pamięci w komórkach np. pamięc immunologiczna, ale też mechanizmy odporności u roslin, antybiotykooporność bakterii. wiemy, że nie tylko przewodzenie impulsów nerwowych, ale wszelkie połączenia międzykomórkowe odbywają się przy udziale depolaryzacji komórki, przy pomocy pomp jonowych, reakcja komorki do uwolnienie jonów wapnia z siateczki śródplazmatycznej, ucieczka jonów wapnia i potasu z komórki, wniknięcie jonów sodu i chloru do wnętrza, by nastąpiła kolejna depolaryzacja musi byc repolaryzacja, tak jest we wszystkich komórkach.

 

Lekarze są temu zjawisku sceptyczni. Epigenetyka może odpowiedzieć na pytanie o pamięć komórkową czy tkankową np. czy serce osoby przyzwyczajonej do większej liczby jedzenie przeszczepione osobie mniej jedzącej nie będzie domagać się takiej samej liczby kalorii jak za życia dawcy? Czy narząd osoby przyzwyczajonej np. do zimna (przyspieszenie metabolizmu) lub ciepła (zwolnienie) nie zachowa swojego tempa metabolizmu (wiele osób mówi, że można się przyzwyczaic do danych warunków pogodowych, mnie się do zimy nie udało przyzwyczaić przez całe zycie). Czy szpik kostny osoby, która uodporniła się na jakis antygen nie będzie o tym pamiętał po przeszczepie? A obecnośc wirusów, które wplywają na metabolizm komórek? Nie każdy jest patogenny, a niegroźne priony (też są takie, nie wszystkie powodują choroby). One mają wplyw na funkcjonowanie tkanek, wraz z przeszczepem dostaja się do ciała dawcy. Wirusów będących włączonych w DNA czy RNA nie sposób ise pozbyć w czasie kiedy są włączone w materiał genetyczny, a wpływają na syntezę róznych białek.