Piękny dom i ogród, strona 38

Drzewko szczęścia to grubosz jajowaty, który ma liście ciemnozielone lub czerwonawe na brzegach, ma jajowate, krótkoogonkowe liście, rozgałęzione łodygi, w przyrodzie dorasta do 4 m, w domu ma 1 m. Grubosze mają liście pokryte meszkiem. Lubi światło, najlepiej im na południowym parapecie, gdzie jednak liście mogą czerwienieć, dlatego trzeba go bardziej podlewać, latem lepiej czuje się w ogrodzie, ale deszczówka nie może zalegać, latem ziemia ma być lekko wilgotna, zimą podlewamy rzadziej, woda ma być ugotowana, odstana, miękka, dobrze znosi suche powietrze, najlepiej podlewać raz a dobrze, potem dopiero, gdy ziemia przeschnie, podłoże ma być piaszczysto gliniaste z dodatkiem próchnicy, doniczka musi mieć drenaż na 2 cm drobnych kamieni, najlepsza jest ziemia dla kaktusów z piaskiem w stosunku 3:1, wiosną zasilamy długodziałającym nawozem lub od wiosny do jesieni co 4 tygodnie nawozem rozpuszczonym w wodzie do podlewania, latem dobrze czuje się w ogrodzie, nocne chłody pobudzają go do kwitnienia, ale deszczówka nie może zbierać się w podstawce, najlepsza temperatura to 20-22 st. znosi spadek do 10, przesadzamy, kiedy korzenie wychodzą z doniczki lub gdy się przewraca, jak go rozmnażamy odcinamy starsze, zdrewniałe pędy i ukorzeniamy je w wilgotnym piasku, przesadzając podcinamy korzenie, rozmnażamy przez sadzonki pędowe, odcinamy 5-6 cm pędów, usuwamy dolne liście odkładamy je na 1-2 dni w spokojne miejsce, by cięcia przeschła, potem sadzimy do wilgotnego torfu z 5-6 cm warstwą piasku, wcześniej moczymy w ukorzeniaszu, ukorzenią się w temp 23-25 st. można ukorzenić z pojedynczych liści, kładziemy je na mieszankę perlitu i ziemi lub mieszanki dla kaktusów, musi być stale wilgotna, od 2 do 8 tygodni zajmuje wytworzenie nowych sadzonek z liści i łodyg, jak mają 5 cm, można je oderwać od liścia i ukorzenić w ziemi jak wyżej. Szkodniki, miseczniki usuwamy watką namoczoną w mydlinach z szarego mydła lub z detergentem, którą przemywamy liście i łodygi, mączniak wymaga środków owadobójczych dla roślin doniczkowych do kupienia w sklepie ogrodniczym.

Jeśli chcemy mieć warzywa i owoce wolne od chemii rolnej musimy sami założyć ogródek warzywny. W tym roku jeszcze można posadzić sadzonki i zasiać nasiona, jesień natomiast to doskonały czas na sadzenie drzewek i krzewów owocowych. W naszym klimacie można uprawiać truskawki, maliny, jeżyny, agrest, porzeczki, śliwy, jabłonie, wiśnie, grusze, czereśnie, poziomki, jagody, ostrężyny, aronię, w cieplejszych miejscach morele, brzoskwinie, nektarynki, z warzyw można posadzić lub posiać  pomidory, kapustę, paprykę, sałatę, ziemniaki, cebulę, czosnek, szczypiorek, pory, groch, fasolę, groszek siewny, bób, brukselkę, brokuły, kalafiory, kukurydzę, marchew, pietruszkę, selery, buraki, rzodkiewke, rzepę, kalarepę, koper, rzodkiew, sałatę, ogórki, cukinię, dynię, patisony, słonecznik, w doniczkach można uprawiać pomidory, szczypiorek, cebulę, czosnek, paprykę, rzodkiewkę, rzerzuchę, zioła mozna uprawiać tak w ogródku jak i w doniczkach: majeranek, czomber, oregano, miętę pieprzową itd. Bazylia nadaje się do uprawy w doniczkach. W domu i ogródku można mieć wiele ziół z zagranicy mietę cytrynową, melisę itd. Do ekologicznych upraw nie potrzeba wiele ziemi, dla zaspokojenia potrzeb na lato 4-osobowej rodziny wystarczy działka 100x100 m, ale już mniejsze działeczki dają uzupełnienie diety, ekoloigczne ogródki to także pomoc dla pszczół, w końcu większośc roślin użytkowych jest zapylana przez pszczoły. Plewione ręcznie działki dają szansę na zakwit i wydanie nasion chwastom polnym, któe są nie tylko źródłem nektaru, ale i są niezwykle ważne dla zachowania bioróżnorodności. Ruch na świeżym powietrzu dotlenia, wzmacnia układ krążenia, obniża ciśnienie, kontakt z przyrodą relaksuje, jest ważny dla zachowania równowagi. Własnoręczna opieka nad rośnami daje wiele satysfakcji, a efekty pracy sa widoczne niemal od razu, latem będziemy mieli świeżych warzyw i owoców dostatek, dodatkowo koszt ponosimy tylko kupują sadzonki i nasiona, owoców i warzyw potrzebujemy przez cały rok, na zime możemy robic przetwory, dżemy, marmolady, powidła, soki, mrozonki, brokuły, kalafiory, fasola, bób, groszek, kukurydzę można zamrozić, także truskawki, sliwki, wiśnie, czereśnie. Jabłka i gruszki, ziemniaki, marchew, buraki, cebula, dynie, czosnek, kapusta, pietruszka, selery, pory dobrze i długo się przechowują, dodatkowo z kapusty możny robić kiszonki. Niektóre odmiany jabłoni, gruszy, sliw wydają owoce do października, są jabłka dojrzewające w zimie, właściwie pokarmów roslinnych ze sklepu będziemy potrzebowali tylko od lutego do maja, chyba, e surowe zastąpimy przetworami i mrozonkami. trudno sie przechowuja, ale można je ukisić lub zakonserwować w occie i jeść przez cała zimę, podobnie kapus. Z truskawek, jagód, poziomek, malin, śliwek, porzeczek, agrestu, aronii, marchwii, pietruszki, selera, pomidorów, ogórków, dynii, cukinii, papryki itd. można zrobić przeciery, które długo są zdatne do spozycia. Śliwki, żurawine, jagody, morele, brzoskwinie,jabłka, gruszki, wiśnie, czereśnie mozna też suszyć, owoce suszymy w gorącym i przewewnym miejscu pilnując by nie zapleśniały. Mozna kupić specjalne suszarki do owoców i warzyw, warzywa musimy pokroić na cienkie plastry, owoce na połówki, małe owoce w całości. W sklepach ogrodniczych sa dostępne ozdobne odmiany cytrusów: cytryn, pomarańczy, mandarynek, lim, które także sa jadalne, nie są za smaczne, ale nadają sie na przetwory i dodatki do sałatek wieloowocowych. Uprawiane w doniczkach zioła nadają sie zarówno jako przyprawy jak i składniki potraw np. bazylia jest skłądnikiem sałatki greckiej. Warzywa i owoce pochodzące z ekologicznych upraw, uprawiane tradycyjnymi metodami są o wiele smaczniejsze i zdrowsze od tych uprawianych na hurtową skalę, które wydają się bez smaku. Lepszym rowiązaniem od doniczek jest szklarenka, w kótrej można ustawić donice lub posadzić rośliny bezpośrednio do ziemi, zima lepsze są doniczki, taka szlarenka chroni rosliny, którym mogłyby zaszkodzić kuchenne opary, warto też jeden pokój przeznaczyć na doniczki z roślinkami.

Hortensja ogrodowa Hydrangea macrophylla liście owalne, gęste ulsitnienie,ciemnozielone, mogą mieć jaśniejsze plamy, białe, niebieskie lub różowe kwiaty zebrane w kuliste baldachogrona, dorasta do 1,5 m.

Hortensja bukietowa Hydrangea paniculata krzew zrzucający liście, dorasta do 4 m wysokości, duże, jajowate, ciemnozielone liście, kwiaty zebrane w stożkowate wieszki, kwiaty najpierw białe, potem purpurowe, duże płonne i delikatne płodne

Hortensja krzewiasta Hydrangea arborescens luźny krzew ok 2 m wysokości, szerszy niż dłuższy, duże ząbkowane, szerokojajowate, zaostrzone liście, kwiaty białe, zebrane w kuliste baldachogrona

Hortensja pnąca Hydrangea petiolaris liście jajowate, ząbkowane, skrętoległe, jesienią czerwienieją, małe białe kwiateczki zebrane w płaskie baldachogrona.

Hortensja dębolistna Hydrangea quercifolia liście dłoniaste, szeroko klapowane, kwiaty fiolotowopurpurowe zebrane w stożkowate wieszki, krzew o zwartym pokroju

Hortensja miękkowłosa Hydrangea heteromalla luźny krzew o owalnych, ząbkowanych liściach z kończykami, kwiaty białe zebrane w płaskie baldachogrona, duże, okazałe, brzeżne kwiaty płonne i małe, środkowe płodne

Hortensja piłkowana Hydrangea serrata niski, szeroki, luźny krzew o liściach dużych zaostrzonych, ząbkowanych, skrętoległych i kwiatach zebranych w szerokie, płaskie baldachogrona, brzeżne kwiaty są płonne i duże, środkowe, płodne i małe

Hortensja lubi gleby lekkie, żyzne, przepuszczalne wilgotne, potrzebuje stałej wilgoci, źle znosi suszę, w półcieniu lepiej się rozkrzewia, w słońcu lepiej kwitnie, w cieniu radzi sobie gorzej, nie lubi mrozu, na zimę trzeba zabezpieczać włókniną lub słomą całe krzewy, późna jesienią i wczesną wiosną trzeba okrywać w czasie nocy i przymrozków, gleby musi być kwaśna, można ją zakwasić sosnowym igliwiem lub kwaśnym torfem, warto je przycinać wiosną, usuwać starsze gałęzie i przekwitnięte kwiaty, by wkładała energię w produkcje nowych kwiatów nie owoców, ziemia wokół musi być sale wilgotna, ale nie przelana, w suszę warto ja podlewać rano i wieczorem. Hortensja w zasadowym środowisku zmienia kolor kwiatów na niebieskie, ale szybko marnieje, więc lepiej pozostawić gleby kwaśne, wtedy ma kwiaty różowe, są odmiany z białymi kwiatami. Lubi łagodny klimat, ciepły, morski, wymaga zabezpieczeń przed zimnem i utrzymywania wilgotnej, ale nie mokrej gleby.

Często spotykamy stare, zaniedbane sady. są one cenne ze względu na obecność starych, niespotykanych już odmian roślin użytkowych m. in. drzew i krzewów. Polska Akademia Nauk oraz Naukowcy z Wydziału Botaniki UJ poszukują takich odmian, zwłaszcza nasion do ocalenia. Stare odmiany to m. in. jabłonie: grochówka, jakubek, kosztela, cesarz Wilhelm, grusze: dobra Ludwika, bergamotka złocista, bera ulmska i biała, śliwy: lubaszka, opal, renkloda zielona, węgierka zwykła, sliwa brzoskwiniowa, czereśnie: buttnera czerwona, czarna póxna, hedelfińska, sercówka nieszawska, przybrodzka, rózowa wielka, wiśnie: goryczka królewska, lubeńska, hortensja, królewska itd.[http://stareodmiany.pl/]. Krzewy to m. in. porzeczki: gigant z Boskoop, biała z Juteborga, rosenthala czarna, lakstona, heros, maliny: kamencid, latbam, progress, rubin, preussen, agretst: biały plenny, biały triumf, czerwony triumf, książę majowy, siewka Maurera, najwcześniejszy żółty, malopolski, sa też byliny jak truskawki: czerwony kapturek, Afryka, klimaks, perła Pragi, Regina [http://stareodmiany.republika.pl/index.html]. Istnieja tez odmiany, dziś już nie wystepujące w uprawach, które można spotkach w starych, zdziczałych sadach.
Jak odnowić taki ogród? Przede wszystkim trzeba usunąć wszelkie, niepotrzebne samosiejki konkurujące z drzewami i krzewami o wodę, biogeny i slońce czyli np. głogi, tarniny, brzozy, wierzby itd. Trzeba wyciąć na przełomie marca i lutego stare gałęzie, jedni podają, że wystarczy wyciąć jeden pęd z kilku rozgałęzień łodygi, inni, że trzeba wyciąć wszystkie, nowe gałazki będą miały większe owoce, wychodzące wilki (mlode gałazki, wyrastające z istniejących gałęzi), bedą miały lepszy dostep do światła, obcina się zostawiając trochę starych pędów, na których wyrosną nowe. Tak samo przycinamy krzewy jak porzeczki, maliny, agrest, plewimy krzewy i byliny np. truskawki, jesienią truskawki obcinamy, w marcu wycinamy uschnięte pędy krzewów, obcinamy gałęzie i pędy malin na kilkadziesiąt cm, starsze można obciąć na kilkanaście, odrosną odnowione, troche potrwa zanim porządnie zaowocują. Trzeba usuwac liście, grabic jesienią, starsze drzewa są wrazliwsze na choroby niż młode, liście mozna przerobic na kompost by nawozić nimi roslinki. Warto usunąć chwasty wokół roslin by nie odbierały im wody i związków mineralnych, truskawkom obcinamy liście jesienią do kilku cm nad ziemią. Trzeba je wiosną w kwietniu-maju zasilić nawozem z esklepu ogrodniczego. Na zimę drzewa i krzewy warto ocieplić słoma i wapnem, wiosną zasilic kompostem. Warto przesadzić nowe truskawki z rozłogów w inne miejsce, stare jest wyjałowione przez długotrwałą obecność roslin, które pobrały z niej to czego potrzebowały, zmiana miejsca da dostęp do potrzebnych biogenów, jesienią (wrzesień-pażdziernik) przesadzamy truskawki w inne miejsce. Również stopniowe odmładzanie drzewek przez obcięcie 1 pędu nie kilku naraz u drzew oraz obcięcie kilku pędów krzewu przy ziemi, a reszty niewielkie przycięcie o kilka cm. Przycięte wiosną rosliny moga owocować na przyszly rok [http://mojafirma.infor.pl/nieruchomosci/ogrod/drzewa-i-krzewy/269356,Jak-odmlodzic-starsze-krzewy.html]. Krzewy czerwonych i białych porzeczek przycinamy nisko, nawozimy i kładziemy ściółkę, jeżyny i jeżyno-maliny i ich mieszańce pozbawiamy suchych, zdrewniałych pędów [http://www.zielonyogrodek.pl/jak-odmlodzic-stare-krzewy-owocowe]. 

Zimowit jesienny kwitnie od sierpnia do września, lubi wilgoć, słońce, zasadową, przepuszczalną, zasobną w składniki pokarmowe glebę, bulwy przybyszowe oddzielamy od macierzystej w czerwcu po zbrązowieniu liści, sadzimy w lipcu i sierpniu na głebokości 12-15 cm, nie lubi częstego rpzesadzania, przed przesadzaniem zaprawiamy je środkiem grzybobójczym,liście ywpuszcza wiosną, łodygę kwiatonośną późnym latem

Kocanki ogrodowe kwitna od lipca do października, lubia przepuszczalne,lekko kwaśne, piaszczysto-próchnicze, wilgotne gleby, słońce, sadzimy od maja do gruntu, w pokoju siejemy do donic w marcu i kwietniu, potrzebuja plewienia

Wrzosy sadzimy w słonecznych miejscach w glebie o pH 3,5-5, sadzimy je wymieniając 15 cm gleby na kwaśny torf, lubia suszę, ze sklepu sadzimy co 20-30 cm, podlewamy malo a często,woda nie może stać w glebie, w doniczce wrzosy ze sklepu przesadzamy, dajemy warstwę keramzytu, na wierzch dajemy korę sosnową, doniczki muszą być szerokie, 15 cm średnicy i płykie, w podstawkach nie może stać woda, lubią słońce,ale nie za ciepło, z dala od kaloryfera muszą stać

Chryzantemy lubią gleby żyzne, przepuszczalne, słoneczne miejsca, sadzimy późna wiosną po przymrozkach, lubia slońce, zasilanie kompostem lub dobrze rozłozonym obornikiem, można przyciąć pęd główny, gdy są pąki kwiatowe co 2 tygodnie nawozimy płynnym nawozem, na zime je przycinamy do 15 cm nad ziemią, można wykopać karpy i przechować w chłodnym, jasnym pokoju, wszystkie doniczkowe wnosimy do domu

Pernetia spiczasta kwitnie od maja do czerwca, ma ozdobne owoce, lubi słońce, półcień, kwaśne,próchnize, umiarkowanie wilgotne gleby,zaciszne miejsce,

Mech koralowy, nertera płożąca, lubi jasne stanowisko,ciepłe, ale nie bezpośrednie słońce, lubi lekko wilgotne podłoże,. Nie lubi podlewania z gory, w czasie kwitnienia temp. 18-20 st,w czasie spoczynku 8-10, wiosnalub w sierpniu przesadzamy do żyznego, próchniczego, przepuszczalnego podłoża z ziemi liściowej, piasku i torfu z warstwą keramzytu, lubi miękką wodę do podlewania, odczyn gleby ma być kwaśny lub obojętny

Ajania lubi cień,od połowy sierpnia wymaga miesiąca 14 godzinnego cienia, lubi słońce,gleba musi być tylko średnio wilgotna, zbieramy sadzonki wierzchołkowe lub rozlogi, zimujemy w chłodnym pokoju

Kapusta ozdobna lubi słońce, umiarkowanie wilgotne, średnio żyzne gleby, nasiona wysiewamy do rozsadników od marca do czerwca, potem zadzimy w odległości 30-50 cm

Piątak lancetowaty kwitnie od czerwca do późnej jesieni, lubi ciepło i słońce, lubi osłonięte od wiatru, wilgotne stanowisko,gleba żyzna,próchnicza, obojętna lub zasadowa, nie lubi kwasnego pH gleby, trzeba zasilac wieloskładnikowymi nawozami i usuwać zwędłe kwiaty, nie znosi temperaur pon 5 st, zimujemy go w temp. 10-15 st. w jasnej piwnicy, w lutym i marcu pobieramy sadzonki wierzchołkowe, ukorzeniamy je w wilgotnej glebie, nadaje się do doniczek, lubi ciepłe,zaciszne miejsce, żyzne,próchnicze gleby, słońce, podlewanie, na południowo-zachodnie balkony

miechunka woli żyzne gleby, lubi wilgotne podłoże i słońce, z nasion wysiewamy na przełomie marca i kwietnia, w maju po przymrozkach kładziemy do ogrodu, trzeba regularnie podlewać

goryczka kwitnie wiosną i latem,lubi lekkie gleby zasadowe, jesienne lubią kwaśne, wszystkie lubią przepuszczalne,zasobne w materię organiczną ziemie, ciężkie gleby rozcieńczamy piaskiem lub drobnym żwirkiem, ubogie zasilamy kompostem, niskie lubia słońce, ale nie za silne, wyższe półcień, nasiona wysiewamy jesienia do stycznia, jeśli w inne pory roku trzymamy 4 tygodnie w lodówce, podczas wiosenno-letniego wysiewu trzeba je wtedy podlewać, sadzonki pobieramy późna wiosną i latem, niskie dzielimy przez podział, letnio-wiosenne po kwitnięciu,jesienne wczesna wiosną

Mrozy (starzec popielny)lubi każdą glebę ogrodową,ale musi mieć słońce, nie lubi nadmiaru wody, szkodzą mu mokre laa, ciężkie,mokre gleby, woli przesuszenie, sadzimy na górce, by woda spływała, wiosną nna przełomie marca i kwietnia robimy wysiew nasion, kładziemy je do ciepłego inspektu, pikujemy dodoniczek, radzi się obciąc wierzchołek pędu, do grunu wsadzamy po przymrozkach,mozna przyciąć pęd główny

Astry są gatunki wiosenne np. alpejski, letnie np. gawędka, jesienne np. nowoangielski,nowobelgijski, krzaczasty, potrzebuja słońca i wilgoci, ale nie zbyt dużego mokra, astry wieloletnie co 2-3 lata w kwietniu lub maju wykopujemy, dzielimy kłącze i przesadzamy w inne miejsce, na zime przykrywamy je gałązkami iglaków

Psianka koralowa lubi słońce, chłód, zimą 10-15 st. pod koniec zimy 0, dużą wilgotność powietrza, stale wilgotne, ale nie mokre podłoże, spryskiwanie wodą liści

Oman wielki lubi słońce i półcień, kwitnie w lipcu i sierpniu, gleby wilogtne i zasobne w składniki pokarmowe, można wysiać z nasion lub sadzonek, rzeba go plewić

Szczeć sukiennicza kwitnie od czerwca, lubi słońce, raz w roku nawozimy ja kompostem,gleby zasadowe lub obojętne, umiarkowanie wilgotne

konwalie (ozdobne owoce) kwitnie w maju, lubi półcień i cień, próchnicze, wilgotne,lekko kwasne gleby, rozsadzamy prze podział kłącza w sierpniu,wykopujemy kępkę, rozdzielamy kępki, wkopujemy w inne miejsca, kepki muszą mieć 20 cm odległości, przepuszczalną glebę, kompostujemy je obornikiem lub liśćmi z lipy i leszczyny

Hortensja lubi żyzne, próchnicze,przepuszczalne,lekkie, wilgotne gleby, nie znoszą gliniastych,ciężkich,zalewowych, lubią słońce i półcień, w czasie wzrostu i kwitnienia nawozimy nawozem do hortensji, w sezonie nawozimy 2-3 razy lub raz na 10 dni nawozem płynnym, najpóźniej pod koniec sierpnia, sadzimy do dołu 2 razy większego od bryły korzeniowej, glebę mieszamy z kwaśnym torfem, po opadnięciu liści usypujemy kopczyk z igliwia lub rozdrobnionej kory, gałęzie związujemy w stożek

żurawki kwitną na przełomie czerwca i lipca, mają dekoracyjne liście, lubią półcień i cień, umiarkowane wilgotne,przepuszczalne gleby, wiosenne nawożenie nawozem mineralnym w granulkach lub 2-3 razy w sezonie płynnym, na zime okrywamy agrowłókniną

https://www.hortorus.pl/popularne-jesienne-kwiaty/

https://zielonyogrodek.pl/ogrod/zakladanie-ogrodu/3741-jesienne-kwiaty-galeria-zdjec