Przyroda, strona 58

Podobnie proces termonastii zachodzi u krokusa w Polsce rośną krokus spiski Crocus scepusiensis ogonkowe, lancetowate liście, prosta łodyga z pojedynczym fioletowym lub żółtym kwiatem, kwiat ma pomarąńczowy słupek, 6 płatków korony, owoce to trójkomorowe torebki i krokus wiosenny Crocus vernus prosta łodyga, równowąskie, lekko zaostrzone liście, fioletowe, rózowe, białę lub żółte kwiaty, pomarańczowy słupek, 6 płatkó, owoce to trójkomorowe torebki. Krokus wiosenny jest ozdobny, spiski chroniony,
Liście zwija natomiast szczawik zajęczy Oxalis acetosella cienka, pełzająca łodyga z rozłogami, liście odziomkowe, trójlistkowe, ogonkowe, odcinki sercowate, białe, fioletowo żyłkowane, pięciopłatkowe kwiaty, krótkie, zrośnięte u nasady działki kielicha, płatki szerokie. Pojedynczy słupek i 10 pręcików. Owoc to naga, zaostrsona torebka. Roślina lecznicza, liście i kwiaty działają moczopędnie, leczą krzywicę i miażdżycę, zaburzenia menstruacji, licie sa jadalne, rośnie na polach, podwórkach, miedzach, ugorach. Z roslin ozdobnych jest szczawik trójkątny Oxalis triangularis łuskowate kłącze, krótkie rozłogi, cienkie łodygi, tójlistkowe, długoogonkowe liście, sercowate, siedzące listki, są bordowe, zielono otoczone, kwiaty białe, dzwonkowate, 5-krotne, promieniste, długie płatki, pojedynczy słupek, 10 pręcików, naga, długa, 5-kątna torebka, tu stulanie liści warunkuje zmiana cisnienia turgorowego u podstawy blaszki liściowej, woda odparowuje z komórek, tracą one turgor i liście się zwijają.
Mimoza reaguje na sejsmonastie, czyli dotyk, ma rozgaęłzione, zdrewniałę łodygi, liście naprzemianległe, podwójnie pierzaste, fioletowe, rurkowate kwiaty zebrane są w główki, owoce to wielonasienne strąki, mimoza wstydliwa Mimosa pudica jest w Polsce, mimoza reaguje na dotyk, ma staw przegubowy, czyli poduszeczki, w których zmienia się turgor, sa one u nasady liści, dotyk jednego znich zmienia w nim turgor, listki stykają sie ze sobą oddziałując na siebie.
Cykoria podróżnik Cichorium intybus rozgałęziona, szorstko owłosiona u nasady łodyga. Liście są małe, siedzące, całobrzegie, lancetowate, nasada sercowata. Dolne liście są pierzastodzielne, tworzą przyziemną rozetę, są owłosione od spodu. Niebieskie, języczkowate kwiaty zebrane są w koszyczek na szczytach łodyg i w kątach liści. Kwiatostany zwijają się wieczorem. Listki okrywy są gruczołowato owłosione. Owoc to odwrotnie jajowata niełupka z wieńcem łusek. Korzeń palowy, brunatny, gruby, mięsisty. Roslina lecznicza, ziele działa moczopędnie i żółciopędnie. Roslina jadalna, młode listki nadają się na surówki, korzeń dodaje się do kawy zbozowej. 
Ziarnopłon zwyczajny Ficaria verna płożąca łodyga może się rozgałeziać, są cienkie korzenie i maczugowate bulwy korzeniowe, liście sercowate, calobrzegie, nagie, ogonkowe, dolne mają w kątach jajowate bulwki, ulistnienie skrętoległe, kwiaty szypułkowe, okwiat ma 3 zielone działki, kilka wolnych, żółtych płatkó korony, płatki i działki osadzone są spiralnie, owoce to omszone nielupki. Kwiaty zwijają się w pochmurne i chłodne dni. Roslina ozdobna i lecznicza, ziele pomaga przy hemoroidach i brodawkach.
Storkotka pospolita Bellis perennis wzniesiony, owłosiony kłabik, walcowate, rozgaęłzione kłącze, łopatkowate, ogonkowe liście w różyczce, kwiatostany koszyczki, brzeżne białe kwiaty języczkowate, środkowe żółte rurkowate, na noc się zwijają, owoce to odwrotnie jajowate torebki, roślina ozdobna i lecznicza kwiaty lecza krwawienia z płuc z pęcherza moczowego, działają przeciwgorączkowo, moczopędnie, przczyszczająco, reguluja miesiączki.
Kokoryczka okółkowa Polygonatum verticillatum łodyga kanciasta, gładka wzniesiona, nieorzgałęziona, czołgające, rozgałęzione kłącze, szorstkie, równowąskie, okólkowe liście, szesciokrotne kwiaty zwisające na szypułkach w kątach liści, mają 6 działek kielicha, kielich rurkowaty, 6 pręcików, zwijają się w zimnie, owoce to kilkunasienne, ciemno granatowe jagody.
Kokoryczka wielokwiatowa Polygonatum multiflorum obła łukowato zgięta łodyga, czołgające, rozgaęłzione kłącze, skrętoległe, jajowate, siedzące liście coraz mniejsze ku górze, kwiaty białe, dzwonkowate, zebrane w jednostronne grona, kielich rurkowaty, owoce to czarne jagody z kilkoma nasionami, roślina ozdobna i lecznicza, kłącze działa moczopędnie, aseptycznie, przeciwreumatycznie, obniża poziom glukozy w cukrzycy.
Kokoryczka wonna Polygonatum odoratum naga, kanciasta, łukowato zgięta w dół łodyga, czołgające rozgaęłzione kąłcze, podłużne eliptyczne liście, nasadami obejmują łodygę, są zaostrzone, całobrzegie, maleją ku górze, białe, rurkowate, 6-działkowe kwiaty zebrane w jednostronne grona, owoce to czarne, kilkunasienne jagody, roślina lecznicza kłącze i kwiaty działają w niewydolności krążenia, zadyszce, nerwicy serca, żołądka, kamicy żółciowej, obrzękach, nadciśnieniu, kamicy moczowej, kaszlu, pękaniu naczyń krwionośnych, roślina ozodbna. U kokoryczek kwiaty zwijają się w zimnie.
Wąsy czepne wyki to przekształcone liście w Polsce są: Wyka brudnożółta Vicia grandiflora kanciasta, wiotka, rozgałęziona łodyga, liście z przylistkami z miodnikami, liście pierzaste, listki owalne, po 2 żółe kwiaty wyrastaja w kątach liści, długie skrzydełka.Pierzaste wąsy czepne,  owoce to spłaszczone strąki. Rosnie na polach, miedzach, przydrożach.
Wyka czteronasienna Vicia tetrasperma cienka, naga, rozgałęziona, wijąca się łodyga, parzystopierzaste liście zakonczone są wąsami czepnymi, strzałkowate przylistki, fioletowe kwiaty z ciemnymi żyłkami, są motylkowe i zebrane w grona, owoc to równowąski, nagi, żółty strąk, nasiona sa kuliste i brunatne, rozgałęzione korzenie palowe. Strąki maja 4 nasiona, pasza dla zwierząt, rośnie na polach, miedzach, ugorach, przydrożach.
Wyka drobnokwiatowa Vicia hirsuta wiotka, kanciasta, rozgałęziona, owłosiona łodyga, liście pierzaste z równowąskich listków, błakitne kwiaty motylkowe, zrosłodziałkowy, ząbkowany kielich, kwiaty zebrane są w grona na szypułkach, straki są dwunasienne i owłosione. Rosnie na polach, miedzach, przydrożach, w zaroslach, na łakach.
Wyka kosmata Vicia villosa miękko owłosiona, wiotka, pokładająca się łodyga, pierzastodzielne liście z owalnymi odcinkami na końcu mają wąsy czepne, motylkowe, fioletowe kwiaty zebrane są w grona na długich szypułkach. Owoc to kilkunasienny strąk. Roślina pastewna, rosnie na polach, miedzach, przydrożach, ugorach.
Wyka pannońska Vicia pannonica łodyga miekko owlosiona, długie liście złożone z owalnych listków, żółte kwiaty motylkowe zebrane są w grona, działki kielicha są odstające, owoc to owłosiony strąk, nasiona sa gładkie i matowe. rosnie na polach, miedzach, przydrożach.
Wyka pstra Vicia dasycarpa rozgałeziona, płożąca lodyga, liście złożone z równowąskich odcinków, niebieskie lub fioletowe kwiaty zebrane są jednostronne w grona, płatki tworzą rurkę, owoce to strąki. Rośnie na polach, miedzach, przydrożach, nieużytkach.
Wyka ptasia Vicia cracca pokładająca się, owłosiona, rozgałeziona, granista lodyga wyrasta z podziemnego, rozgałezionego kłacza, liście nieparzystopierzaste, liście są podługowate i orzęsione, u ich podstawy są strzałkowate, całobrzegie przylistki, para pierwszych listków i ostatni są przekształcone w wąsy czepne, kwiaty wyrastają w gronie na szypułkach w kątach liści, kwiaty sa siedzące, niebieskie, mają ciemne plamy na płatkach, owoce to gładki, slniące strąki, miodniki sa u podstawy pręcików, roślina miododajna, roslina pastewna. Rosnie na polach, miedzach, przydrożach.
Wyka siewna Vicia sativa naga lub lekko owłosiona, cienka łodyga, pierzaste liście z jajowatymi listkami, na końcu mają wąsy czepne, u podstawy przylistki, fioletowe, szerokie kwiaty na krótkich szypułkach zebrane są w grono, owoc to żółty płaski strąk z okrągłymi nasionami. Roslina pastewna, rosnie na polach, miedzach, łakach, przydrożach.
Wyka wąskolistna Vicia angustifolia pnąca łodyga, pierastodzielne liście z równowąskich, zaokrąglonych na szczytach listków, oś zakończona jest wąsem czepnym. Kwiaty motylkowe są rózowofioletowe i wyrastają w kątach liści. owoce to nagie straki. Rosnie na polach, miedzach, przydrożach, łakach.
Pułapki również sa przekształconymi liśćmi, polskie rosliny mięsożerne są opisane w oddzielnym wpisie. Podobnie omówione zostały również rosliny pnące.
Berberys pospolity Berberis vulgaris ma kolce, liście są jajowate, ząbkowane, po 3 wyrastają z 1 miejsca, mają długie ogonki, kwiaty są małe, żółe, płatki i działki szerokie, 6 miodników, pręciki odginają się w strone owada pod wpływem dotyku, kwiaty zebrane są w grona, owoce to jajowate jagody, roslina ozdobna, jadalna, owoce nadają się na soki, dżemy, syropy, konfitury i marmolady, lecznicza, korzeń, liście, korę, owoce stosuje sie jako środki lecznicze, liście leczą choroby nerek, dró żółciowych, wątroby, pęcherzyka żółciowego, owoce leczą krwawienia z nosa, choroby bakteryjne i gorączke.
Gdy jest zimno, stula się również mniszek lekarski Taraxacum officinale gruby, prosty, nierozgałęziony, długi, spichrzowy korzen, łodyga to zielony lub brązowy, początkowo owłosiony pusty kłębik, liście rozety nagie i pierzastodzielne, w środku maja naczynie z sokiem mlecznym. Kwiaty sa obupłciowe, języczkowe, żółte, zebrane w koszyczek, na długiej szypule, po jednym na każdej lodydze, listki orkywy odginaja sie w dół. Owoc to niełupka z puchem kielichowym, ma długi dziobek, niełupki zebrane są w kulistym owocostanie, dmuchawcu, wiatrosiewnośc, przedprątność, roślina paszowa i lecznicza, kwiat i korzenie, wywar z korzeni leczy choroby dróg żółciowych, wątroby, podnośic odporność, roslina jadalna, liśćie nadaja się na sałatki. Rosnie na podwórkach, miedzach, przydrożach, w polach, ogródkach.
Hyponastia to zamykanie się kwiatu, epinastia otwieranie.
Maciejka lewkonia dwupłatkowa Matthiola longipetala podnosząca się rozgałęziona łodyga, lancetowate liście, kwiaty fiolletowe, otwierają się w nocy, mają 4 płątki, owoce to łuszczyny, roslina ozdobna.
Goryczka wiosenna Gentiana verna podziemne kłącze z rozłogami, niska, czterokanciasta łodyga, rozetka owalnych, zrośniętych nasadami liśćmi, krótsze, cieńsze, naprzemianległe liście łodygowe, kwiaty zrosłorurkowy kielich, niebieska pięciopłatkowa korona, przykoronek z białych płatków, owoc to dwudzielna torebka.
Grzybienie białe Nymphaea alba długoogonkowe, pokryte śluzem i włoskami liście unoszą sie na powierzchni wody, kształt blaszki liściowej okrągły, blaszka mocno wcięta przy nasadzie, od spodu są fioletowe, długoszypułkowe, czterodziałkowe, białe kwiaty, długie, spiralnie ułożone płatki, wiele pręcików z nitkami zrosniętymi z zalążnią i 1 słupek z wielodzilenym, żółtym znamieniem, grube, pełzająće, walcowate kłącze, owoce to zielone jagody, roslina ozodbna i lecznicza, korzęń uspakaja, reguluje pracę serca, leczy choroby układu oddechowego i macicy, służy do pielęgnacji włosów, z kwiatów robi się wodę kwiatową. 
Grzybienie północne Nymphaea candida pełzające, walcowate kłącza, długoogonkowe, pływające liście z komorami powietrznymi, mają wloski ze sluzem, sa okrągłe, u nasady głęboko wcięte, klapy wcięcia zachodzą na siebie, kwiaty sa białe, długoszypulkowe, działki z wierzchu zielone, w środku białe, wiele spiralnie ułozonych płatków, wiele spiralnie ułozonych pręcików, te w śrdoku mają nitki szersze od główek, owoce to zielone, wielonasienne jagody.
za granicą jest kaktus pałczak Cereus sp. pokrój kolumnowy, długie ciernie, może się rozgałęziać, długo i gruboszypułkowe kwiaty ze zróżnicowanym okwiatem, działki są ciemniejsze, łodyga się przewęża, roslina ozdobna.
Gazania lśniąca Gazania rigens rozgaęłziona łodyga, całbrzegie, lancetowate liście, kwiaty zebrane w koszyczki brzężne języczkowate żółte, pomarańczowe lub różowe, środkowe pomarańczowe, roślina ozdobna z Ameryki Płd. Koszyczki otwierają się w pełnym słońcu.
Kaktusy np. Echinopsis subdenudata pokrój kulisty, widoczne fałdy na łodydze, są skupienia białych, cienkich, igiełkowatych, cierni, białę wielopłatkowe i wielopręcikowe kwiaty na długiej szypulce.
Gymnocalycium mihanowichi kulisty pokrój, widoczne żebra, okółki długich, igiełkowatych cierni, duże, wielopłatkowe kwiaty, płątki w wielu rzędach, szepyłki guzkowane, zielone działki, żółte płatki.
Kurzyślad polny Anagallis arvensis łodyga rozgałęziona, czterokanciasta, płożąca, ukorzenia się, ulistnienie naprzeciwległe lub okółkowe, liście siedzące, jajowate, ogróczolone, kwiaty szypułkowe wyrastaja w kątach liści, są niebieskie lub czerwone, płatki sa karbowane, ogróczolone, działki lancetowate i całobrzegie, krótsze od korony, pręciki przyrastaja dow wnętrza kwiatu, owoc to torebka z wieczkiem, korzeń jest bardzo rozgałęziony, roslian lecznicza, pomaga w zaburzeniach psychicznych. Rosnie na polach, przydrożach, nieużytkach. Kwiaty otwierają się w słońcu. Powój polny Convolvulus arvensis z korzenia głównego wyrasta wiele korzeni bocznych z pączkami przybyszowymi, nitkowaate, podziemne kłącze, łodyga zwija się w okół innych roslin, ulistnienie skrętoległe, lancetowate liście ze strzałkowatymi nasadami, kwiaty białe lub rózowe, lejkowate, mają małe podkwiatki, owoc to torebka z brunatnymi nasionami, roslina miododajna, zapylana przez motyle, rosnie w polach, na miedzach i przydrożach.
Jastrzębiec kosmaczek Hieracium pilosella nierozgaęłziona, bezlistna łodyga, liście odziomkowe odwrtonie jajowate, zwężone ku nasadzie, biało owłosione  zich kącików idą rozłogi, kwiaty zebrane w koszyczki, brzeżne jezyczkowe sa żółte, okrywy koszyczka łuskowate, owłosione, owoce to żeberkowane niełupki, roslina lecznicza, leczy wrzody żółdka i dwunastnicy, biegunki, czerwonke, kamicę nerkową, choroby płuc, rany, wrzody, czyraki, rppną wysypkę.
Pajęcznica liliowata Anthericum liliago bezlistna łodyga, nierozgaęłziona, równowąskie, zaostrozne liście rozety, białe kwiaty zebrane w grona, niezróżnicowany okwiat z 6 listków w 2 rzędach.
Szczawik zajęczy Oxalis acetosella cienka, pełzająca łodyga z rozłogami, liście odziomkowe, trójlistkowe, ogonkowe, odcinki sercowate, białe, fioletowo żyłkowane, pięciopłatkowe kwiaty, krótkie, zrośnięte u nasady działki kielicha, płatki szerokie. Pojedynczy słupek i 10 pręcików. Owoc to naga, zaostrsona torebka. Roślina lecznicza, liście i kwiaty działają moczopędnie, leczą krzywicę i miażdżycę, zaburzenia menstruacji, licie sa jadalne, rośnie na polach, podwórkach, miedzach, ugorach.
Dziwaczek szkarłatny Mirabilis coccinea rozgaęłziona łodyga, podługowate liście, czerwone, zrosłopłatkowe, 5-krotne, trąbkowate, czerwone lub rózowe kwiaty, niewielkie ząbkowate działki, roślina ozdobna.
Dziwaczek jadalny Mirabilis expansa rozgałęziona lodyga, skrętoległe liście, po dwa zrosłe nasadami, liście jajowate, bulwiaste korzenie, 5-krotne, żółte, trąbkowate kwiaty, roslina ozdobna i jadalna, bulwa jest jadalna.
Dziwaczek Jalapa Mirabilis jalapa rozgałęziona łodygajajowate liście, po 2 zrosnięte nasadami, skrętoległe ulistnienie, kwiaty różnokolorowe trąbkowate, zrosłodziałkowe, wolne, duże płatki, 5 działek i płatków, kwiaty zebrane w baldachogrona, owoce to orzeszki, roslina ozdobna.
Dziwaczek długokwiatowy Mirabilis longiflora jajowate liście zaostrozne na końćach, silnie rozgaęłziona łodyga, kwiaty o rurkowatym kielichu, 5-krotne, białę, wnętrze rurki fioletowe, roslina ozdobna.
Wiesiołek Oenothera sp. łodyga rozgałęziona, liście całobrzegie lub pierzaste, listki owalne lub jajowate, kwiaty żółte, 4-płatkowe, roslina lecznicza, ziele leczy choroby skóry, atopowe zapalenie skóry, reumatoidalne zapalenie stawów, miażdżycę, cukrzycę, choroby serca.

W tym wpisie przedstawię rosliny, które z powodu zimna lub braku światła stulają swoje kwiaty. Ruchy roślin mają różny przebieg, czas prezentacji od kontaktu do ruchu. Bodziec elektryczny przewodzony lub chemiczny. Nieaktywny związek staje sioę aktywny np. u mimozy Mimosa sp. i jest dalej przewodzony. Stopień wrażliwości rosliny na bodziec jest uwarunkowany stanem fizjologicznym, głód go obniża. Ruchy dodatnie, w kierunku bodźca, ujemne w przeciwnym kierunku dpo bodźca i niezależne od kierunku bodźca. Ruchy są wzrostowe, turgorowe, wygięcia (zmiany torsyjne), gdy jedna str. organu rośnie szybciej, odchyla się on od pionu np fasola Phaseolus sp. ma zielne pnącze, trójlistkowe, dłoniaste liście, zaostrzone, owalne listki, są całobrzegie, kwiaty motylkowe zabrane w grona, 5 zrośniętych działek, 5 płatków, owoce to płaskie strąki, ma przekształcone liście w ąsy czepne i krąży w okół drążka. Podział ruchów organów roslinnych: tropizmy, nastie, torsje, ruchy mechaniczne organów, ruchy swobodne to taksje np. u bakterii, jednokomórkowych glonów i gamet męskich. Wewnątrzkomórkowe tropizmy to ruchy uwarunkowane kierunkowym działaniem bodźca, są to najczęściej ruchy wzrostowe, wyjątek to ruch heliotropowe, które są turgorowe np. fototropizm, wygięcie organu w odp. na bodziec świetlny, reakcja może byc typu dodatniego np. koleoptyle traw, pędy roślin, owocniki niższych grzybów, ujemny mają korzenie czepne, powietrzne, korzenie siewek słonecznika Helianthus sp. słoneczniki mają proste, sztywne łodygi owłosione i duże, ogonkowe, owłosione liście, kwiaty zebrane w koszyczki, żółte, płonne jezyczkowate brzeżne i środkowe, brązowe rurkowate, owoce to niełupki i gorczycy Sinapis sp. - u nas gorczyca jasna Sinapis alba wzniesiona, rozgałęziona i owłosiona łodyga, naprzemianległe, owłosione, pierzastoidielne liście, listki ząbkowane, owalne, liście ogonkowe, kwiaty żółte, 4-krotne, zebrane w baldachodgrono, 6 pręcików 1 słupek owoce to łuszczyny, roślina miododajna oraz gorczyca polna Sinapis arvensis purpurowa, wzniesiona, owłosiona łodyga, liście dolne szosrstkie, lirowate, ogonkowe, łodygowe owalne, nagie ząbkowane, krzyżowe, żółte, 4-krotne kwiaty, owoce to czterokanciaste łuszczyny, roślina miododajna, korzenie większości roślin są słabo lub niewrażliwe na działanie bodźca świetlnego.
Niektóre organy głównie o budowie grzbietobrzusznej mają plagiotropizm, ustawiaja się do kierunku działania swiatła pod pewnym kątem, odp. reakcji fototropicznej zmienia się w czasie rozwoju rosliny np, szypułki kwiatowe lnicy bluszczykowatej Linaria cymbalaria Cymbalaria muralis nitkowata, gęsto ukorzeniona, czerwonawa łodyga, liście dłoniaste, okrągławe, nasady sercowate, długoogonkowe, skrętoległe, kwiaty na długich szypułkach, góna warga dwudzielna, mała, okrągławe łatki, dolna trójdzielna, okrągłe łatki, środkowa największa, jasnolila kwiaty, owoce to kuliste torebki, roslina ozdobna, na początku maja dodatni fototropizm, po zapyleniu ujemny. Mechanizm tego ruchu ma 3 hipotezy. 1 nierównomierny rozkład auksyn, pod wpływem oświetlenia auksyny idą z oświetlonej strony organu na str. zaciemnioną, przyjmuje się, że część zacieniona jest elektrododatnia, cz. oswietlona elektroujemna, anion auksynowy idzie na elektrododatnią część (zacienioną), tam jest szybszy wzrost. 2 asymetrie w bazypetalnym transporcie auksyn. 3 degradacja IAA po oświetlonej stronie. Geotropizm wywołuje reakcja organu na siłę przyciągania ziemskiego, dodatni mają korzenie główne roślin, pędy mają ujemny. Gdy korzenie rosna skośnie do kierunku działania grawitacji to plagiogeotropizm. Kłącza i rozłogi rosnące poziomo mają diageotropizm, geotropizm boczny jest gdy silniejszy jest wzrost 1 str. organu niż 2. Organy roslinne np. pąki kwiatowe mają geotorsję, są zawsze ustawione tą samą stroną org. do góry. Teorie percepcji bodźca geotropicznego. Teoria statolitów zakłada, że pewne składniki komórki (skrobia) gromadzą się przy dolnych ścianach i ich ciśnienie na cytoplazme pobudza wzrost, usunięcie skrobii hamuje odpowiedź geotropiczną. Efekt geoelektryczny uwzględnia zjawisko przemieszczania sie jonów w polu grawitacyjnym, efekt ten zaobserwowano w paskach bibuły filtracyjnej nasączonej roztworem soli, kationy szybciej dyfunduja w dół niż aniony, dolna strona uzyskuje ładunek dodatni, efekt przyspiesza przemieszczanie się auksyn do dodatnio naładowanej strony. Chemotropizm to wygięcie wzrostowee w odp. na niejednakowe stęż. zw. chem. w środowisku. Gazowy z O2, CO2 itd. to aerotropizm, dodatni lub ujemny, dodatni ma grzyb pleśniak Mucor sp. , odp. on na stężenie cukru w otoczeniu 0,01% ma dodatni. Chemotropowe reakcje maja znaczenie w łączeniu się komórek płciowych, ułatwiaja kiełkującym grzybom pasożytniczym wnikanie do tkanek roślinnych gospodarzy, nasienne wykorzystuja go do kiełkowania łagiewek pyłkowych, które przez znamię i szyjke słupka kierują się do zalążn - dodatnii, reakcję chemotropiczna maja też korzenie np. odp. na odpowiedni gradient stęż. wody to hydrotropizm. Haptotropizm to odp. rosliny na bodziec dotykowy, tu kierunek ruchu wyznacza miejsce pobudzenia np. wąsy czepne, tu w warunkach występowania reakcji powstaja szybkozmieniające sie różnice ciśnień, które wytwarzają się przy zetchnięciu organu z ciałem stałym o szorstkiej powierzchni. Strona pobudzona rośnie wolniej, do odbioru bodźca trzeba receptora, mechanoreceptory odp. za percepcje bodźca, gdy gpo nie odbiorą nie ma reakcji. Ma tu znaczenie budowa komórki, błon RE i cytoplazmy. Mechanoreceptory przyjmujące bodziec są w siateczce środplazmatycznej u berberysu Berberis sp. jest tu deformacja cytoplazmy w stronie pobudzonej, odp. to wynik szybkiego wzrostu str. niepobudzonej. Sicyos angulatus z rodziny dyniowatych Cucurbitaceae odbiera ciężąr 0,25 mikrograma i reaguje. Traumatotropizm to odp. na bodziec zranienia prawdopodobnie wynika z różnicy stęż. auksyn, str. niezraniona rośnie szybciej. Termotropizm to odp. na temp., dodatni gdy działa w stronę ogrzewania, ujemny gdy w przeciwnym kierunku. Ruch zwiążany ze zmiana turgoru. Ruchy heliotropow w organach efektorowych np. poduszeczkach liściowych, częściach ogonków liściowych graniczących z blaszką liściową. Ruch ten ma 3 gr. diaheliotropowe ruchy, paraheliotropowe i orientacja mieszana. Ruch diaheliotropowy daje prostopadłe ułożenie blaszek liściowych do padania promieni słonecznych, by maksymalnie je absorbować, rosliny śledzą zmiany kąta padania promieni słonecznych. w ciągu dna, przed płd wyprzedzają kierunek padania promieni o 15-20 st.  po południu o tyle samo opóźniają.  Szybkośc reorientacji wynosi ok. 10-15 st/ha. np. u ślazu zaniedbanego Malva neclecta. fazy nocnej reorientacji liści zachodzą od razu po zachodzie słońca. Jest wyrównanie turgoru w komórkach motorycznych w przeciwstawnych partiach organu efektorowego, ustawienie blaszki i ogonka liścia, reguluje to wewnętrzny zegar biologiczny, reorientacja potencjału liścia daje wyprzedzenie kąta padania promieni słonecznych przy  wschodzie słońca. Paraheliotropowy to równoległe ustawienie blaszek do wektora promieni słonecznych, ogranicza absorbcję promieni słonecznych, cos0-1 dla 1 jest zatrzymanie fotosyntezy, cel to utrzymanie optymalnej temp. liścia, redukcja transpiracji. U łubinu Lupinus sp. przy ruchu liście opadaja w dół, liście traw zwijają się. Więcej CO2 rosliny wiążą przy ruchach paraheliotropowych niż diaheliotropowych. Przed i po płd wartości wiązania CO2 obu typów się sumują.u  67% chwastów pęd wyrasta po wykiełkowaniu,jest tu heliotropizm. Tropizmy to dostosowanie się do światła, paraheliotropowe mało go absorbują, brak stresu świetlnego, diaheliotropowe dużo, silne światło niszczy chloroplasty, stres świetlny, ochrona to paraheliotropizm. Daiheliotropowe ruchy kwiatów, młode słoneczniki Helianthus sp. śladza światło, gdy słońce jest na zachodzie, wszystkie kwiaty są wzrócone na zachód. U roslin alpejskich np. dębika równolistnego Dryas integrifolia jest odbicie światła od płatków na słupek i ogrzewają go w zimnie, żeby zarodek róśł szybciej. U słonecznika szybciej dojrzewa pyłek i nasiona, ciepło wabi owady. Te ruchy regulują temp. kwiatów, przyspieszaja wzrost org. reprodukcyjnych, dojrzewanie komórek jajowych, wzrost łagiewki pyłkowej, daja częste wizyty owadów.Orientacja mieszana to połaczenie obu typów ruchu. Nastie to ruchywywołane działaniem bodźca, którego kierunek nie wpływa na reakcje rośliny, zachodzą w org. o budowie grzbietobrzusznej, wywołuje je niejednakowy wzrost morfologicznie górnej i dolnej  str. lub nierównomiernym turgorem obu opozycyjnych części organu efektorowego, gdy szybciej rośnie górna strona organu to epinastia, gyd dolna to hyponastia. Są termonastie i fotonastie, termonastie odp. na zmiany temp. krokus Crocos sp. o 0,2 st. C, tulipan Tulipa sp. 1-2 st. C, okwiat tulipanu rozwija sie na zewnątrz gdy niska temperatura, podstawy zewnętrznego okwiatu rosną w wyższej i kwiat się otwiera. Fotonastie, kwiaty otwierają się w dzień, zamykają w noc np. szczawik zajęczy Oxalis acetosella, gencjana Peoctaninum coeruleum lub zamykają w dzień i otwieraja w nocy np. koniczyna Trifolium sp., bnieć Silene sp. Haptonastie, są tigmonastie i sejsmonastie, tigmonastie to bodziec dotykowy, sejsmonastie to wstrząsy. Ruchy turgorowe liście i kwiaty roślin mięsożernych, ruchy liści, organy chwytne, pułapki np. u muchołówki Dionaea sp., pływacza Utricularia sp., ruchy elementów kwiatu np. zagięcie pręcików u berberysu Berberis sp., płatki, słupki, znamiona słupków u storczyków. Szybkośc przewodzenia bodźca: pułapka muchołówki 60-70 m/s, nerw kota 85-165 m/s. Bodziec daje poencjał receptorowy, sumuje się jest czynnościowy zw. z przemieszczeniem ładunku w plazmolemie, wzrost potencjału czynnościowego ze wzrostem przepuszczalności komórek motorycznych dla K+ i Cl-, zmiany turgoru, spada kurczenie się organów i ich zamykanie, mimoza opada 10-15 min. Ruch muchołówki, zakończenie liścia tworzy aparat chwytny ma 2 płaty, w środku jest wiązka przewodząca, część środkowa robi układ efektorowy, na płatkach są 3 włoski, żeby pułapka się zamknęła muszą być 2 razy zmiany pobudzeń, 1 lub 2 włosek musą być pobudzone, nie cały wlosek jest wrażliwy, tylko podstawa włoska jest wrażliwa, po pobudzeniu idzie bodziec jako impuls elektryczny, idzie do ogonka liścia, pułapka się zamyka. Ruchy owada podrażniaja włoski i się zamyka, ale nie cała, ma enzymy trawienne, które trawią ciało owada. Trawi 2 go tygodnie. Mięsożerne żyją w środowiskach ubogich w azot i fosfor, chwytają ziwerzęta i uzupelniaja niedobory. Są tu muchołówka, pływacz, rosiczka Drosera sp., u poływacza pęcherz ma 2 warstwy komórek wewnętrzną i zewnętrzną, w śroku jest otwarta pułapka, ma dotykowe włoski chwytne, owad pływający idzie do pułapki, stężenie związków zmieniających cieśnienie osmotyczne jest większe w pulapc niż na zewnątrz, wessanie ofiary podrażnia włoski, które od razu zamykają się, w środku pęcherz ma dużą objętość, wypompowana jest z niego woda, pęcherz się zamyka, iodą do niego enzymy trawienne i owad jest trawiony. Grzyb Dactylella brahiopoda robi pierścienie z 3 komórek, ruch daje podrażnienie pęcherzyka, tam wpełza, trawią go egzoenzymy grzyba. Ruchy roslin chronią przed roslinożercami, owad ucieka z zamkniętego kwiatu i ułatwia zapylanie kwaitów, mięśożerne rosliny, dgzie mało N i P mają ruchy polegające na zmienie turgoru lub objętości komórek. bodziec ponadprogowy na zasadzie wszystko albo nic. ruchy zależą od gatunku, rosiczka nie ma sejsmonastii, ma wolny ruch wzrostowy, owad się przylepia, kwas mlekowy na jego ciele daje wzrost komórek podstawki, hamujący i stymulujący i pułapka się zamyka. Nyktynastie, ruchy senne np. u fasoli płatki kwiatu ,motylkowatego w dzień są otwarte w nocy zamknięte, to ruchy turgorowe uwarunkowane przeciwstawną wartościa turgoru w obu opozycyjnych częściach poduszeczki liściowej, ma ona dół i górę, gdy kwiat jest otwarty duży turgor ma dół, gdy zamknięty góra. Jest to uwarunkowane czynnikami zewnętrznymi (zegarem biologicznym), zw. jest to z przemiennym transportem jonów K+ i Cl- pomiędzy obiema częściami poduszeczki. Zamykanie liścia  wnocy chroni przed nadmierną utrata ciepła i wpływem światła gwiazd i księżyca i wydłużeniem fotoperiodu. Tropizmy dotyczą pędów, korzeni, liści mają wzrostowy charakter, wyjątek to heliotropizm ma turgorowy, zależą od natężenia bodźca, organu i kierunku bodźca, nastiemają bodziec ponadprogowy (wszystko lub nic), dotyczą płatków, poduszeczek organów grzbieto-brzusznych, są wzrostowe lub turgorowe. Chemonastie zależą od bodźca chemicznego to m. in. ruchy aparatów szparkowych w odp. na O2 i CO2 i pułapka pływacza. Taksje to ruchy swobodne roślin lub organów, są to swobodne ruchy lokomotoryczne, zależą od bodźca zewnętrznego, maja je bakterie, sinice, grzyby. Typy reakcji topiczna (topotaksja), zależy od kierunku działania bodźca, są dodatnie i ujemne. Fobiczne nie zal. od kierunku bodźca, zawsze komórka ucieka. Działają tu rózne czynniki. Chemotaksje, komórki np. plemniki ida w kierunku chemoatraktantów wydzielanych przez komórke jajową. Ruchy mechaniczne niezależą od kierunku działania bodźca, są to ruchy martwych elementów rośliny owoców, zawijki paproci, torebki mchów, szyszek. Rosna kwiatostany, są to ruchy higroskopowe spowodowane nierównomiernym pęcznieniem i wysychaniem ścian, co jest wynikiem róznic w grubości i budowie chemicznej, gdy ruchy daja otwieranie się organów przez wysychanie i zamykanie przez pęcznienie to kseronastie, mają znaczenie przy rozsiewaniu nasion np. torebka nasienna mydlnicy Saponaria sp. w ząbkach torebki sa grube ściany zewnętzne, chude wewnętrzne, ruchy kohezyjne np. pierścienie paproci ściany pierścienia są grubsze str. wewnętrznej, cieńsze od zewnątrz, szybciej schnią zewnętrzne, niezgrubiałe ściany daje rozerwanie pierścienia, ruchy eksplodujące np. u niecierpka Impatiens sp. torebka ma 5 owocolistków, w  srodku jest lozysko z nasionami od spodu maja grubościenne komórki kolenchymy, na zewnątrz cienkościenne komórki miękiszowe, one szybciej schną, kurczy się tkanka oporowa, zdo środka agina się owocolistek, dotyk zmienia turgor. Puszka zarodnionośna na kolumelli u mchów, chłonie wodę, rosnie turgor rozrywa ją, schnie i wysypuje zarodniki. Grzyb pleśniak i Pilobolus rośnie u nich w zarodniach turgor, zarodnki strzelają w górę. Wewnątrzkomórkowe ruchy cytoplazmy moga pyć cyrkulacyjne np. we włoskach tymotki Phleum sp. i rotacyjny dookoła komórki u roslin wodnych ruch chloroplastów np. u Funaria hydrometica, mchu rosnącego na wypaleniskach. W układzie światła słabego chloroplasty są na górnej i dolnej ścianie, silnego idą na środek, rosnie transmisja energii przez liść. układ płaski chloropklasty na górnej i dolnej ścianie zwiększaja absorbcję, profilowy światło przechodzi do ścian bocznych, środek komórki przepuszcza je, reakcja obronna. Skrętnica Spyrogira sp. ma wstążkowaty chloroplast silne światło daje zagęszczenie spirali, słabe rozejście się odp. za to receptor światła niebieskiego. Zielenica mużecja Mougeotia sp. płytkowaty chloroplast ma układ płaski światło obraca go, jest ruch profilowy kontrolowany przez fitochrom.
Tulipan Tulipa sp. jest tu wiele gatuinków różniących się kolorem kwiatów i liści oraz kształtem płatków, łodyga prosta, sztywna, gładka lub owłosiona, liście podługowate, jajowate, lancetowate lub języczkowate, wszystkie bezogonkowe, kwiaty z 3 wewnętrznych i 3 zewnętrznych listków okwiatu niezróżnicowanych na kielich i koronę, zachodzi w kwiecie zjawisko termonastii, w wyższej temperaturze szybciej rośnie górna strona listkó i kwiaty się rozwijają, gdy jest zimno szybciej rośnie dolna strona i kwiaty się stulają, owoce to trójdzielne, trójkomorowe torebki. Oba gatunki to rośliny ozdobne.

Zaraza alzacka Orobanche alsatica jasnożóła lub rózowa łodyga, groczołowato owłosiona ma łuskowate liście, kwiaty w kątach łuskowatych przysadek zebrane sa w kłosy,długa korona, górna warga ma 2 łatki, dolna 3, owłosiona szyjka słupka, owoce to torebki, kwiaty w gronach.
Zaraza bladokwiatowa Orobanche pallidiflora żółtawa lub czarwonawam, ogróczolona, łuseczkowate liście, kwiaty grzbieciste, jajowate wolne działki kielicha, biała lub żóła ciemno ogróczolona korona, kwiaty w gronach.
Zaraza bluszczowa Orobanche hederae nierozgaęłziona łodyga, zredukowane liście, kwiaty w kłosach korona ma zwężenie i rozszerzenie, jest łukowato zgięta, biała z czerwonymi żyłkami, kwiaty w gronach.
Zaraza błekitnawa Orobanche coerulescens żółtawa, wełniście owłosiona, ogruczolona łodyga, liscie łuseczkowate, kwiaty grzbieciste, działki lancetowate, kłosy jajowate, zgięta, niebieska, przewęzona na środku korona, żółtawa nasada korony i słupek.
Zaraza czerwonawa Orobanche lutea łodyga prosta, zielonkawa, lekko, biało wołosiona, kwiaty grzbieciste, korona lekko rozwarta, łukowato zgięta, równoległe do podłoża, liliowa, dolna warga 2-dzielna, górna 3-dzielna, kwiaty w gronach.
Zaraza drobnokwiatowa Orobanche minor wzniesiona, mięsista, pojedyncza, gruba łodyga, skrętoległe, łuseczkowate, bezzieleniowe liście, kwiaty grzbieciste, siedzące, dwudziałkowe kwiaty, rurka korony długości kielicha, biała, żółto i fioletowo żyłklowana korona, wąska gardziel, owoce to elipsoidalne torebki, kwiaty w gronach.
Zaraza galezista Orobanche ramosa gałęzista, gruczołowato owłosiona łodyga z łuseczkami z liści, pęd kwiatowy nad ziemią, kwiaty grzbieciste, długoszypułkowe, w kątach przysadek, przewężona korona w pobliżu nasady pręcików, korona żółta z niebieskim brzegiem, dzwonkowaty, 4-działkowy kielich, kwiaty w gronach.
Zaraza goryczelowa Orobanche picridis wąska, fioletowa lub żółtawa łodyga, drobne, trójkątne liście, biała, ogruczolona korona, rozdęta gardziel, kwiaty grzbieciste, fioletowe znamie słupka, górna warga odgięta, kwiaty w gronach.
Zaraza krwistoczerowa Orobanche gracilis czerwonawa łodyga, liście w dole jajowate, w góze lancetowate, grzbieciste kwiaty wolne działki, dzwonkowate, czerwone kwiaty, żółte, purpurowo obrzeżone znamię kwiaty w gronach.
Zaraza macierzankowa Orobanche alba wzniesiona, gruba, mięsista, gruczołowato owłosiona łodyga, liście łuskowate, kwiaty grzbieciste, białe, lancetowate, wolne działki, brak podkwiatków, dolna warga ząbkowana, górna odgięta, korona ogruczolona i kropkowana na fioletowo, kwiaty w gronach.
Zaraza piaskowa Orobanche arenaria zielonkawa łodyga, liście łuskowate, kwiaty grzbieciste, krótkoogonkowe, mają po 2 podkwiatki, dzwonkowaty, 4-5-działkowy kielich, niebieskobiała korona, kwiaty w gronach.
Zaraza przytuliowa zwyczajna Orobanche caryophyllacea wzniesiona, żółtawa łodyga, liście zredukowane do brązowych łusek, fioletowawe, ogruczolone, dwuwargowe, grzbieciste kwiaty w gronach.
Zaraza wielka Orobanche elatior rózowa, gruczołowato owłosiona łodyga, liście zredukowane, kwiaty grzbieciste, zebrane w grona, dwudziałkowy kielich, korona najpierw jest rózowa potem żółknie, owoce to jajowate torebki.
Zaraza żółta Orobanche flava wzniesiona, nierozgaęłziona łodyga, części nadziemne tylko w czasie kwitnienia i owocowania, liście zredukowane do skrętoległych łusek, kwiaty grzbiecioste zebrane w kłosy, sa żółte, czerwonawa góna warga dzieli się na 2 łatki, rurka korony stopniowo sie rozszerza, 1 słupek o nagiej szyjce, 4 pręciki, owoce to elipsoidalne torebki z wieloma nasionami.

W Polsce rosną rośliny będące pasożytami całkowitymi, które pobierają asymilaty wodę i sole mineralne od innych roślin oraz półpasożyty pobierające wodę i sole mineralne ale zdolne do fotosyntezy.
Półpasożyty:
Zagorzałek nadbrzeżny Odontites litoralis prosta, wzniesiona łodyga, liście języczkowate, długie, lekko karbowane, ulistnienie naprzeciległe, przysadki fioletowe, lekko karbowane języczkowate, kwiaty fioletowe, dwuwargowe, góna warga zaokrąglona, dolna kilkudzielna, długa rurka, kwiaty w gronach, rosną w katach przysadek, owoc to torebka.
Zagorzałek późny Odontites vernus łodyga rozgałeziona, prosta, gałązki wyrastaja pod kątem prostym i łukowato sie wznoszą, liście lancetowate, siedzące, piłkowane, nasady są zwężone, kwiaty dwuwargowe, różowe, owłosione, dolna warga płaska, górna trójłatkowa, rurki korony sa długie, kwiaty zebrane są w grona, rosną w kątach przysadek, owoce to podłużne torebki.
Zagorzałek wiosenny Odontites verna łodyga rozgałeziona, liście lancetowate, siedzęce, przysadki lancetowate, mają kilka karbów po bokach, kwiaty zebrane w grona jednostronne w katach przysadek, kwiaty są długorurkowe, dwuwargowe, fioletowe, górna warga tarczowata, dolna trójdzielna, odcinki sa proste i zaokrąglone, owoce to torebki.
Zagorzałek żółty Odontites lutea łodyga rozgałęziona, łukowato zgięta w górę, drobne, lancetowate liście o nasadach odwrotnie strzałkowatych, ulistnienie skrętoległe, żółte, dwuwargowe kwiaty zebrane są w grona w katach liści, górna warga owalna, dolna trójdzielna, boczne odcinki sa owalne, środkowy szeroki, owoce to torebki.
Świetlik błękitny Euphrasia coerulea nierozgałęziona łodyga, międzywęźla dłuższe od liści, liście jajowate, tępo ząbkowane, owłosione, kwiaty niebieskie, dolna warga ma żółtą plamkę i ciemne prążki, żółta gardziel, szyjka śłupk odgięta w dół, owoce to torebki z delikatnymi szczecinkami.
Świetlik gajowy, zwarty Euphrasia nemorosa rozgałęziona łodyga, wiele krótkich międzywęźli, liście i przysadki, jajowate, ząbkowane, nagie, kwiaty białe, gorna warga zakońćzona na niebiesko, dolna ma żółtą plamkę i ciemne prążki, owoce to torebki z delikatnymi, prostymi włoskami.
Świetlik Kernera Euphrasia kerneri łodyga prosta, wzniesiona, liście jajowate, ząbkowane, przysadki lancetowate, kwiaty liliowe, dolna warga trójdzielna, każda część ma po 2 ząbki, górna ma fioletowe prązki, po bokach odgałęzień dolnej wargi jest po nfioletowej prędze, owoce to torebki.
Świetlik łąkowy Euphrasia rostkoviana łodyga sztywna, słabo rozgałęziona, ulistnienie naprzeciwległe, liście jajowate, ząbkowane, owłosione, kwiaty grzbieciste, kielich zrosłodziałkowy z 4 działek, płatki białe, żółta plamka na dolnej wardze, górna maleńka, fioletowe żyłki na płateczkach, 1 słupek, 4 dwusilne pręciki, owoce to dwunasienne, jajowate torebki, brunatne, gładkie, błyszczące nasiona, krótkie, ucięte kłacze, roslina lecznicza, ziele działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, pomaga w bakteryjnym i alergicznym zapaleniu spojówek, zespole suchego oka, uszczelnia naczynia krwionosne w oku. 
Świetlik maleńki Euphrasia minima krótka, nierozgałęziona łodyga, szerokie, nerkowate, ząbkowane liście, kwiaty w kątach liści, są fioletowe lub żółte, dolna warga 3-dzielna, środkowy odcinek szeroki, boczne wąskie z kilkoma fioletowymi prążkami, górna całobrzega, parasolowato zgięta, owoce to torebki.
Świetlik nadobny, bezostny Euphrasia picta wzniesiona, bardzo słąbo rozgałęziona łodyga, liście naprzeciwległe, okrągławe, dolne mają nasady klinowate, górne są jajowate, ząbkowane, na dole mają hydatody, ząbkowane przysadki, kwiaty grzbieciste, wargowe, białe, górna warga foletowa z ciemnymi żyłkami, ma żółte plamki, dolna trójdzielna, odcinki równe, wcięte na końcach, owoce to torebki z delikatnymi i prostymi szczecinkami.
Świetlik salzburski Euphrasia salisburgensis proste, rozgałęziona łodygi, liście głeboko ząbkowane, lancetowate, krótkie, przysadki też lancetowate i głęboko ząbkowane, liliowe kwiaty, drobna, na końcu karbowana górna warga odgina się do tyłu, dolna trójdzielna, odcinki dwudzielne na końcach, żółta gardziel, owoce to torebki.
Świetlik tatrzański Euphrasia tatrae prosta, nierozgałęziona łodyga, liście dłoniastodzielne na 3 odcinki, brzegi karbowane, liście owłosione, kwiaty w kątach liści, fioletowe, góna warga jest parasolowato zgięta, tworzy daszek, dolna trójdzielna, końce łątek mają wcięcie i 2 karby, boczne odcinki mają po fioletowym prążku, górna warga gęsto prążkowana, owoce to torebki.
Świetlik wiosenny Euphrasia vernalis prosta łodyga, jajowate, karbowane, owłosione liście, białe, dwuwargowe kwiaty zebrane w grona w kątach liści, góna warga parasolowato zgięta, brzeg odgięty w górę, dolna trójdzielna, odcinki z 2 karbami, boczne mają po fioletowej prędze, owoce to torebki.
Świetlik wyprężony Euphrasia stricta łodyga rozgałęziona, pędy łukowato wzniesione, naprzeciwległe, jajowate liście z ostrymi ząbkami, kwiaty dwuwargowe, białe lub lilabiałe, żółta plama na trójdzielnej, dolenj wardze, końce odgałęzień, amją 2 karby, górna warga jest parasolowato zgięta, owoce to torebki, roslina lecznicza, pomaga w chorobach oczu.
Świetlik wątły Euphrasia micrantha wzniesiona, cienka, delikatna łodyga z wieloma międzywęźlami, liście drobne, jajowate, ząbkowane, gładkie, kwiaty białe lub lila, dwuwargowe, dolna warga ma fioletowe prążki i żółtą plamkę, jest trójdzielna, końce rozgałęzień mają po 2 karby, górna warga parasolowato zgięta, ma fioletową plamę w środku przy wejściu do gardzieli, owoce to torebki z prostymi, delikatnymi szczecinkami.
Szelęznik Borbasa Rhinanthus borbasii łodyga rozgałęziona, okrągła na przekroju, liście lancetowate, ząbkowane, szerokie w nasadach, skrętoległe, siedzące, nasady sercowate, kwiaty zerbane w grona, ząbkowane, jajowate przysadki, kwiaty żółte, dwuwargowe, dolna warga drobniejsza, szeroka rurka korony.
Szelężnik mniejszy Rhinanthus minor wzniesiona, pojedycncza, łodyga może się rozgaęłziać, podługowate, ząbkowate liście, przysadki nagie, ząbkowane, trójkątne, kwiaty grzbieciste, żółte, zebrane w grona, rosna w kątach liści na szczycie łodygi, górna warga podzielona na ząbki przypominające karby, kielich nagi ma brzegi owłosione, dolna warga odstająca.
Szeleżnik większy Rhinanthus serotinus wzniesiona, owłosiona łodyga, nie rozgałęzia się, może rozgaęłziać sie w górze, ulistnienie naprzeciwległe, liście lancetowate, pszysadki trójkatne, nagie, ząbkowane, kwiaty zebrane w kłosy, są zółte, dwuwargowe, nagi, rozdęty kielich, dolna warga zamyka gardziel, wargi mają ząbek na szczycie, górna warga jest długa wyrasta ponad okwiat, słabe korzenie, są przyssawki, owoce to rozdęte torebki.  
Szeleżnik włochaty Rhinanthus alectorolophus prosta, rozgałęziona, owłosiona łodyga, liście podługowate, wowłosione, kwiaty żółe, trójkatne, bladozielone, ząbkowane przysadki, wargi zaokrąglają się przy gardzieli, rurka maczugowato poszerza sie od nasady, owoce to torebki.
Szeleżnik wysokogóski Rhinanthus alpinus proste, rozgałęzione, brunatne łodygi, liście lancetowate, zabkowane, skrętoległe, trójkątne, przechodzące w długie dzióbki, ząbkowane przysadki, kwiaty zebrane w grona w kątach przysadek, są żółe, dwuwargowe, dolna warga ma 3 długie, trójkatne ząbki, góna jest łukowato zgięta, szeroka gardziel, szeroka rurka korony.
Leniec alpejski Thesium alpinum zdrewniałe, podziemne kłącze z cienkimi rozłogami, naga, rozgaęłziona łodyga, liście równowąskie, skrętoległe, nagie, kwiaty rosną w kątach długich podsadek, zebrane są w grona, kwiaty mają po 2 podkwiatki, kwiaty sa białozielonkawe, promiensite, 4 płatki, 4 pręciki, 1 słupek, owoce to kuliste, żeberkowane orzeszki.
Leniec bezpodkwiatkowy Thesium ebracteatum wzniesiona, cienka, rozgałęziona łodyga, liście lancetowate,  białe, 5-płatkowe kwiaty zebrane w grona, mają długie szypułki i lancetowate, długie podsadkami, rosna w kątach przysadek, owoce to długoszypułkowe, kuliste, żeberkowane orzeszki,
Leniec łakowy Thesium pyrenaicum wzniesione, okrągłe na przekroju, rozgałęzione łodygi, równowąskie liście, lancetowate przysadki, po 22 podkwiatki, kwiaty zebrane w grona, są białe, 5-płatkowe, promieniste, szerokie, trójkątne płatki, owoce to żeberkowane orzeszki.
Leniec pospolity Thesium linophyllon wzniesiona, rozgałęziona łodyga wyrasta z kłącza z rozłogami, ulistneienie skrętoległe, liście równowąskie, białe, 5-krotne kwiaty w wiechach, są przysadki, podsadki i podkwiatki, żeberkowate owoce to orzeszki na długich szypułkach.
Jemioła pospolita Viscum album rozgaęłzione łodygi, liście nakrzyżległe, jajowate, podłużne, zamiast korzeni są ssawki, kwiaty małe, zółte, zredukowane, dwupiennośc, owoce to białe, nibyjagody.
Viscum coloratum rozgałęziona, zielona łodyga, nakrzyżległe, jajowate, wąskie liście, żółte, zredukowane kwiaty po 3 w okółku, czerwone nibyjagody.
Bartsja alpejska Bartsia alpina czerwonawa, podnosząca się łodyga z długimi włoskami, rozgałęzione kłącze pokryte łsukami, liście naprzeciwległe, siedzące, jajowate, karbowane brzegi, kwiaty filetowe, grzbieciste, zebrane w grona, 4 działki, 2 wargi korony, góna niepodzielona, dolna ma 3 łatki, kwiaty owłosione, słupek 1 z nitkowatą szyjką, 4 pręciki, owoce to torebki z puchem kielichowym i dzióbkiem.
Gnidosz błotny Pedicularis palustris wzniesiona, prosta, naga, pusta w środku, nierozgałęziona łodyga, liście siedzące, żółtozielone, pierzastodzielne, odcinki karbowane, lancetowate, grzbieciste kwiaty wyrastają w kątach liści, zebrane są w grona, mają długie szypułki, dwuwargowy, pekaty kielich trwały, owłosiona, fioletowa korona, górna warga ma 2 łatki, dolna zamyka wejście do gardzieli, 1 śłupek, 4 dwusilne pręciki, miodniki u podstawy słupka, owoce to okrągłe, dwukomorowe torebki z puchem kielichowym, przyssawkami wrasta w ciało gospodarza.
Gnidosz dwubarwny Pedicularis oederi prosta, wzniesiona, nierozgałęziona łodyga, nasada otoczona łuskami, liście lancetowate, pierzastodzielne, tępo zakończone, podwójniekarbowane, podłuzne odcinki, kwiaty żółte, grzbieciste, 5-dzaiłkowy kielich, działki odginają się, korona żółta, dolna warga ma 3 łatki, górna 2, tworzy dzióbek, jest orzesiona, 4 dwusilne pręciki, owoce to torebki z dzióbkiem.
Gnidosz Hacqueta Pedicularis hacquetii prosta, nierozgałęziona, tępa, wzniesiona, owłosiona, liście pierzastosieczne, piłkowane odcinki, listki lancetowate, liście trójkatne, grzbieciste, krótkoogonkowe kwiaty zebrane sa w kłosy, trójkątne, owłosione działki, korona żółta, dwuwargowa, owoce to torebki.
Gnidosz królewski Pedicularis sceptrum-carolinum naga łodyga, pierzastodzielne, podługowate liście rozety,  listki karbowane, jajowate, zaokrąglone, łodygowe sa elipsoidalne, skrętoległe, karbowane, grzbieciste kwiaty w kłosach, 5 jajowatych, ząbkowanych działek, jasnożółte, rozdęte kwiaty, dolna warga na końcu czerwona.
Gnidosz okazały Pedicularis exaltata duże, jajowate, podługowate lub trójkątne liście pierzastodzielne, nagie, skrętoległe liście, kwiaty skrętoległe grzbieciste, działki całobrzegie, płatki zrośnięte w nagą rurkę. Chroniony.
Gnodosz okółkowy Pedicularis verticillata wzniesiona, nierozgałęziona, płytko ukorzeniona łodyga, ulistnienie naprzeciwległe, liście sa lancetowate, pierzastodzielne, owlane, tępo zakończone, ząbkowane odcinki, liście odziomkowe sa większe, grzbieciste, bardzo krótkoogonkowe, fioletowe, dwuwargowe kwiaty zebrane są w grona, kielich ma 3-5 działek, korona dwuwargowa, górna warga hełmiasta, 4 dwusilne pręciki, 1 słupek, owoce to torebki z eliptycznymi nasionami.
Gnidosz rozesłany Pedicularis sylvatica nierozgałęziona łodyga, w środku prosta, boczne podnoszące sie, siedzące, podługowate liscie i jajowate listki pierzastodzielne, grzbiecioste kwiaty zebrane w grono obejmujące prawie całą łodygę, zrosłodziałkowy, dwuwargowy, rozdęty kielich, purpurowa, długorurukowa korona, góna warga krótsza i odstająca, 1 słupek, 4 dwusilne pręciki, miodniki u nasady słupka, owoce to dwukomorowe, ogrągłe torebki otoczone kielichem, ssawkami wrasta w korzenie gospodarzy.
Gnidosz sudecki Pedicularis sudetica krótkie, walcowate kłącze, zielona, bezlistna łodyga, pierzastodzielne, lancetowate liście, odziomkowe długoogonkowe, łodygowe krótkoogonkowe i skrętoległe, wełnisto owłosione,. zmniejszające sie ku górze przysadki, owoce to dwukomorowe, wielonasienne torebki, cienkie, brunatne korzenie z przyssawkami. 
Przeniec biały Melampyrum saxosum łukowato wzniesiona łodyga, ostre, lancetowate liście, kwiaty grzbieciste, dolna warga biała, górna ma purpurowe prążki, działki ząbkowate.
Pszeniec brodaty Melampyrum barbatum proste, wzniesione, nierozgałęzione łodygi, liście lancetowate, długie liście podkiwatostanowe, kwiaty sa żółe, zebrane w grona w kątach trójkatnych przysadek, kwiaty dwuwargowe, dolna warga dwudzielna, górna niepodzielona.
Pszeniec gajowy Melampyrum nemorosum wzniesiona, dwurzędowo owłosiona łodyga, liście jajowate, zaostrzone, krótkoogonkowe, nakrzyżległe, ząbkowane, górne przysadki fioletowe, kwiaty grzbieciste, dwuwargowe, w kątach przysadek leża, zebrane są w grono, gardziel zamknięta, działki lancetowate, fioletowo-żółte kwiaty, owoce to jajowate torebki.
Pszeniec grzebieniasty Melampyrum cristatum wzniesiona, omszona łodyga, ostre, równowąskie, całobrzegie liście, kwiaty w 4 rzędach tworzą 4-groniasty kwiatostan, rynienkowate, ząbkowane przysadki, na końcahc cąłobrzegie, kwiaty fioletowe, rurka korona dłuższa odkielicha, zrosły kielich z owłosiona rurką.
Pszeniec Herbicha Melampyrum herbichii rozgałęzione, proste łodygi, liście lancetowate, nasady strzałkowate, ogonki krótkie, są podsadki i podkwiatki o kształtach identycznych jak liście ale sa mniejsze od liści, po 2 kwiaty sa żółe, wargowe, rurka rozdęta, górna warga 2-dzielna, dolna 3-dzielna, kwiaty zerbane w jednostronne grona.
Pszeniec leśny Melampyrum sylvaticum wzniesiona, dwurzędowo owłosiona, rozgałeziona lekko łodyga, liście lancetowate, krótkoogonkowe, ostre, całobrzegie przysadki, żółte, grzbieciste kwiaty zebrane w grona, rozwarta korona, górna rurka wysklepiona, owłosiomna, dolna zgięta w dół, działki lancetowate, kielich równy rurce korony lub dłuższy.
Pszeniec polski Melampyrum polonicum rozgałęziona, rozesłana łodyga, liście jajowate, zaostrzone, krótkoogonkowe, okrągłe nasady, fioletowe górne przysatki, dolne zielone kształtem wszystkie przypominaja liście, zółte dwuwargowe kwiaty, cienka rurka korony, gardziel szeroka.
Pszeniec różowy Melampyrum arvense wzniesiona, rozgałęziona łopdyga, liście lancetowate, całobrzegie, siedzące, naprzeciwległe, pierzastodzielne, foletowoczerwone przysadki, dwuwargowa, cienkorurkowa, szerokogardzielowa, rózowa lub żółta, kwiaty są w gronach.
Pszeniec zwyczajny Melampyrum pratense wzniesiona, czterokanciasta łodyga, naga lub słąbo owłosiona, ulistnienie naprzeciwległe, liście lancetowate, całobrzegie, krótkoogonkowe,  przechodzą w przysadki, kwiaty zebrane w szczytowe grona, są ustawione poziomo, dwonkowaty, nagi kielich z 4 działek, korona grzbiecista, żółta, gardziel zamknięta, rurka prosta, owoce to jajowate, nagie, podłużne torebki.
Pasożyty zupełne:
Korzeniówka pospolita Monotropa hypopitys bezzieleniowa roślina, biała łodyga z łuseczkowatymi liśćmi, rozgałęzione kłącze, korzenie nie mają włośników, białe lub żółte liście przylegają do łodygi, kwiatu dzwonkowate, bezbarwne, obupłciowe, jest kielich i korona, działki odstają od korony, są lancetowate, płatki lekko odgięte.
Korzeniówka mniejsza Monotropa hypophegea bezzieleniowa, łuskowate, owalne liście, prosta łodyga, kwiaty w jednostronnym gronie, równoległe do podłoża.
Kanianka amerykańska Cuscuta gronovii pnąca, żółtozielona łodyga z przyssawkami, zredukowane liście jako niepodzielne łuseczki, drobne kwiaty w kulistych pęczkach, owoce to kuliste torebki z kilkoma nasionkami.
Kanianka koniczynowata Cuscuta trifolii nitkowata, bezzieleniowa łodyga z przyssawkami, liście łuseczkowate, kwiaty w drobnych pęczkach. Pasożyt zupełny roślin zielnych, może chyba żyć na drzewach. Pasozyt obligatoryjny.
Kanianka lnowa Cuscuta epilinum pnąca, pojedyncza lub rozgałęziona łodyga, zielonożółta lub rózowawa, lancetowate liście, kwiaty siedzące, drobne, zielone w kulistych kwiatostanach, ostre płatki zrośnięte w rurkę, półkoliste osklepki przylegają do gardzieli, owoce to kuliste torebki z wieczkami.
Kanianka macierzankowata Cuscuta epithymum pnąca łodyga z przyssawkami, zredukowane, łuseczkowate, bezzieleniowe liście, drobne, obupłciowe, promieniste kwiaty w pęczkach, owoce to kilkunasienne torebki, korzenie zanikaja tuż po wykiełkowaniu.
Kanianka polna Cuscuta campestris zielono-żółta lub pomarańczowa łodyga, liście zredukowane do łuseczek, kwiaty w pęczkach, drobne, promieniste, obupłciowe, owoce to torebki.
Kanianka popsolita Cuscuta europaea czerwona, rozgałęziona łodyga, rózowe kwiaty w trąbkowatymi koronami zebrane w główki, owoce to torebki kuliste z wieczkami.
Kanianka wielka Cuscuta lupuliformis pnącze, ma przyssawki, zredukowane, bezzieleniowe łuseczki, kwiaty drobne, obupłciowe, promieniste w pęczkach, owoce to torebki, gł. na wierzbach i krzewach.
Kanianka wonna Cuscuta suaveolensi żółtozielona, rozgałęziona, pnąca roślina, łuseczkowate liscie, białe, promieniste, 5-płatkowe, rurkowate kwiaty.
Cuscuta cesatiana brązowozielone, pnące łodygi, drobne listeczki, kwiaty rurkowate, 5-zabkowe w główkach, owoce to torebki.
Cuscuta australis zgniłozielone, rozgałezione łodygi, łuskowate listki, kwiaty białę, trąbkowate w główkach.
Łuskiewnik różowy Lathraea squamariapodziemne, łuskowate, rozgałęzione kłącze, liście łuskowate, bezzieleniowe, pod ziemią na kłączu, kwiaty na pędzie kwiatowym nadziemnym, grzbieciste kwiaty w gęstych gronach, kielich rurkowaty, różowy, dwuwargowa korona,  na korzeniach drzew i krzewów.
Zaraza alzacka Orobanche alsatica jasnożóła lub rózowa łodyga, groczołowato owłosiona ma łuskowate liście, kwiaty w kątach łuskowatych przysadek zebrane sa w kłosy,długa korona, górna warga ma 2 łatki, dolna 3, owłosiona szyjka słupka, owoce to torebki, kwiaty w gronach.
Zaraza bladokwiatowa Orobanche pallidiflora żółtawa lub czarwonawam, ogróczolona, łuseczkowate liście, kwiaty grzbieciste, jajowate wolne działki kielicha, biała lub żóła ciemno ogróczolona korona, kwiaty w gronach.
Zaraza bluszczowa Orobanche hederae nierozgaęłziona łodyga, zredukowane liście, kwiaty w kłosach korona ma zwężenie i rozszerzenie, jest łukowato zgięta, biała z czerwonymi żyłkami, kwiaty w gronach.
Zaraza błekitnawa Orobanche coerulescens żółtawa, wełniście owłosiona, ogruczolona łodyga, liscie łuseczkowate, kwiaty grzbieciste, działki lancetowate, kłosy jajowate, zgięta, niebieska, przewęzona na środku korona, żółtawa nasada korony i słupek.
Zaraza czerwonawa Orobanche lutea łodyga prosta, zielonkawa, lekko, biało wołosiona, kwiaty grzbieciste, korona lekko rozwarta, łukowato zgięta, równoległe do podłoża, liliowa, dolna warga 2-dzielna, górna 3-dzielna, kwiaty w gronach.
Zaraza drobnokwiatowa Orobanche minor wzniesiona, mięsista, pojedyncza, gruba łodyga, skrętoległe, łuseczkowate, bezzieleniowe liście, kwiaty grzbieciste, siedzące, dwudziałkowe kwiaty, rurka korony długości kielicha, biała, żółto i fioletowo żyłklowana korona, wąska gardziel, owoce to elipsoidalne torebki, kwiaty w gronach.

Rośliny w mojej okolicy można podzielić na roślinność zielną, czyli łąki, przydroża, miedze, pola uprawne i zaroślową, która porosła dawne, nieuprawiane od lat pola na pagórkach, na które nie wjadą traktory. Formacje zieleń to trawy, tymotka, rajgras, kupkówka, chwastnica, perz, wiechlina, mozga, trzciny na terenach podmokłych i rośliny zielne dwuliścienne: babka lancetowata i wielka, rdest ptasi, kolankowaty, powojowaty, powój, dziurawiec, dziewanna, nawłoć, wrotycz, ostrożeń polny, starzec, przymiotno, oman, jaskry, ziarnopłon, fiołki, przetacznik perski, polny, ożankowy, różyczkowaty, pokrzywy, jasnoty biała, różowa, purpurowa, plamista, komosa, łoboda, bylica, lepnica, krwawnik, chabry łąkowe i bławatki, maki, glistnik dymnice, żywokost, żmijowiec, cykoria, jastrzębiec, bodziszki łąkowy, drobny, cuchnący, okrągłolistny, wilczomlecz sosnka, komonica, koniczyna biała, białoróżowa, polna, łąkowa, lucerna, cieciorka, wyka ptasia i polna, nostrzyk, groszek łąkowy i polny, przytulia czepna, pospolita, łąkowa, psianka, miechunka, dziurawiec, wiesiołek, dziewanna, niecierpki pospolite, gruczołowate, barszcz pospolity i Sosnowskiego, podagrycznik, szczwoł, szczawik zajęczy i żółty, szczaw, chrzan, gorczyca polna, tobołki polne, tasznik, łuskiewnik, rzeżucha łąkowa, stulicha psia, poziewnik szorstki, miękkowłosy, pstry, szanta, głowienka, mięta, żółtlica, łoczyga, rogownica, gwiazdnica, lepnica, mydlnica lekarska, łopian, podbiał, mlecze, mniszek lekarski, rumian psi i żółty, rumianek, maruna, złocień, bluszczyk kurdybanek, wierzbówki, dąbrówki, stokrotki, poziomki, len pospolity, świerzbnica, driakiew, czarcikęsik, czarcikęs, kurzyślad polny, wierzbownice, ostróżeczki, dzwonki jednostronne, polne, drobne, pięciornik gęsi i kurze ziele, lnice, ślaz zaniedbany. Dodatkowo na miedzach i przy drogach rosną jeżyny, zdarzają się zdziczałe jabłonie, śliwy, mirabelki. Na zadrzewionych lipami, klonami, brzozami, bukami, wierzbami rośnie barwinek pospolity.

W zadrzewieniach są paprotki zwyczajne, w lesie orlica zwyczajna, wietlica samicza, na miedzach i przydrożach skrzyp polny. Jest wiele gatunków mchów, glewików, wątrobowców.

W zaroślach rosną róże psie, różne gatunki głogów, czeremchy, tarnina, leszczyna, kalina koralowa, kruszyna pospolita, wśród nich są brzozy, wiązy, wierzby, graby, olchy, topole, lipy, jesiony, klony, dęby, buki. Drzewa te rosną przy drogach i rzece. Gatunki klonu to pospolity, polny, jawor, jesionolistny, platanolistny. Nad rzeką i przy drogach mamy brzozy, klony, topole biała i czarną, kasztanowce, akacje, jawor, graby, wiązy, jesiony, olchę czarna i białą, ale też śnieguliczkę i leszczynę. Przy polnych drogach są jeżyny, poziomki i rośliny zielne. Pośród zadrzewień i zakrzewień rośnie czarny bez, zdarzają się dzikie lilaki. Na dawnych podwórkach są sosny, jodły, świerki i modrzewie, które nie są charakterystyczne dla niżu. Często zdarzają się orzechy włoskie, pigwy i pigwowce. Na starych podwórkach są przebiśniegi, przylaszczki, pierwiosnki, prymulki, tulipany, krokusy, szafirki, cebulice, śnieżniki. W okolicach lasu z lip, buków, dębów, sosny i jodły są zawilce gajowe i fiołki leśne, wszędzie są psie, wonne i polne. W wielu miejscach w pobliżu podwórek rosną niezapominajki.

Miejscami zarośla zmieniły się w laski brzozowo-wierzbowe z domieszką lipy, buka, olchy, topoli, grabu, wiązu,

Na terenach zalewowych rosną różne gatunki wierzby, głównie łoza, płacząca, uszata, wiciowa, które tworzą kępki jak poduszki, tam też rośnie dużo trzciny, kaczeńce. Dawniej na zboczach wzgórz były dziewięćsiły bezłodygowe, popłocholistne i pospolite, ale straciły siedlisko, kiedy zbocza zarosły krzewami i młodymi drzewkami.