Przyroda, strona 75

Dziś opiszę piekne owady latające, ważki Odonata to rząd latających owadów drapieżnych, są to owady hemimetaboliczne-larwy przypominają imagines, osobniki dorosłe, larwy żyją w wodzie, mają gryzący aparat gębowy-maskę, oddychają skrzelotchawkami, nie mają skrzydeł. Dorosłe mają parę dużych oczu, 3 przyoczka, krókie czułki i gryzący aparat gębowy, skryzdła są duże, błoniaste, żyłkowane, przezroczyste, mogą mieć plamki, odwłok samców ma szczecinki zmienione w szczypce służące do przytrzymywania samic w czasie kopulacji, samice mają pokłdełko, jaja skłdają w tkankach hydrofitów, imagines i larwy jedzą inne bezkręgowce. Kopulacja ważek to bardzo ciekawe zjawisko, narząd kopulacyjny samców jest na poziomie 2 segmentu w okolicy tułówia, otwór rozrodczy samicy jest na końcu odwłoka, w czasie kopulacji samiec zgina odwłok by przybliżyć narząd kopulacyjny do otworu rozrodczego samicy by umieścić w nim pakiet spermy, rzeby ułatwic sprawę łapie ją szczypczykami między głową a tułowiem, ona zgina odwłok by dostać się do jego narządu kopulacyjnego, ta pozycja to serduszko, złączone ważki przypominają kształtem serce. W Polsce jest 75 gatunków ważek:
Podrząd różnoskrzydłe Anisoptera rodzina gadziogłówkowate Gomphidae:
Gadziogłóka pospolita Gomphus vulgatissimus samiec ma czarny tułów i odwłok, długi, cienki odwłok, tułów ma na segmentach poprzeczne szare plamy, odwłok podłużne stanowiące kreskę, niebieskie oczy, przezroczyste, wpadające w czerń skrzydła, czarne żyłki, niebieskie oczy, samica czarny tułów i lekko rozszerzony odwłok, po bokach odwłoku na segmentach są żółte, podłużne plamy, na tułowiu zlewają się w jedną wielka, czrne odnóża, oczy zielonkawe, otwór zółte okolice aparatu gębowego, przezroczyste, czarno zyłkowane skrzydła, z czasem żółty kolor zielenieje.
Gadziogłówka żółtonoga Gomphus flavipes rozszerzony koniec odwłoka, samiec i samica podobne, zółe plamy zalewają cały tułów, na odwłoku zlewaja się w podłużne pasy, są podłużne, żółe plamy na nogach, zielono-szare oczy.
Trzepla zielona Ophiogomphus cecilia głowa i tułów mają zielone plamy, odwłok ma żółte plamy na każdym segmencie, od spoduy są zielonkawe plamy, samica ma wierzch tułowia oliwkowy, samiec żywozielony, na końcach skrzydeł od strony odwłoku są podłużne czarne plamy, żółte oczy, koniec odwłoku jest rozszerzony.
Smaglec mniejszy Onychogomphus forcipatus żółte plamy na czarnym tułowiu i odwłoku, oczy samca zielone, samicy niebieskozielone lub niebieskie, koniec samca odwłoka rozszerzony, odwłok samicy jest prosty, gesto, czrno żyłkowane skrzydła, samica ma brudnożółte plamy na odwłoku, samiec żółte.
Rodzina szklarkowate Corduliidae:
Miedziopierś górska Somatochlora alpestris samiec czarny tułów zielono-niebiesko opalizujący, odwłok mniej opalizujący czarny, owłosiony, niebieskozielone oczy, samica czarna matowa, odwłok owłosiony, wrzecionowaty, ielone ocy, czarno użyłkowane skrzydełka.
Miodopierś metaliczna Somatochlora metallica ciemnozielone, zielono opalizujące ubarwienie całego ciała w tym oczu, samica zgniło zielona, zielono opalizująca, tułów ma owłosiony, obie płcie mają zielonkawe i zielono użyłkowane slrzydełka.
Miodopierś północna Somatochlora arctica samiec czarny, tułów owłosiony, odwłok węższy u nasady, oczy zielone, skrzydła czarno użyłkowane, mają czarne podłużne plamki na końcach, samica ma czarny tułó, zielony, omszony odwłok, pierwsze segmenty tułowia maja żywozielone koł z pomarańczowymi końcami, szare oczy, za oczami pierścień szareych włosków.
Miodopiers zółtoplama Somatochlora flavomaculata samiec ma brązowe oczy, brązowy tułów i odwłok z pomarańczowymi plamami, są na segmentach z boków tułowia, czarne żyłki, czarne, podłużne plamki na końcach skrzydeł z przodu ciała, samica czarna, ma zielone oczy, brązowe plamy na tułowiu i pomarańczowe na segmentach z boku odwłoka, czarne żyłki i podłużne plamki z przodu, na końcach skrzydełek.
Przeniela dwuplama Epitheca bimaculata zółta, czarnooka samica, ma beżową plamę wzdłuż odwłoku, biało zyłkowane skrzydła, samiec brązowy z brudno zółtymi plamami na tułowiu i po bokach odwłoku, brazowe oczy, brązowe żyłki, nasady skrzydełek zółtobrązowe, pomarańczowe plamy na 1 segmencie tułowia.
Szklarka zielona Cordulia aenea samiec ma zielone oczy, brązowy tułów, odwłok zielono opaliujący, przezroczyste, czarno żyłkowane skrzydła z podłuznymi, czarnymi plamkami na końcach, samica brązowo-zielona, opalizuje na brązowo, żyłki ma brązowe, oczy brązowe, pękaty początek odwłoka.
Szklarnikowate Cordulegastridae:
Szklarnik górski Cordulegaster bidentata samiec i samica mają czarny tułów i odwłok, żółte, poprzeczne plamy na wierzchu odwłoku i po bokach tułowia, zielone oczy, czarne użyłkowanie, skrzydł wpadają w czerń.
Szklarnik leśny Cordulegaster boltoni samiec i samica zielone oczy, czarne ciało, żółte pasy na odwłoku i tułowiu, przezroczyste, brązowo żyłkowane skrzydła, żółty przód głowy.
Ważkowate Libellulidae:
Lecica białoznaczna Orthetrum albistylum samiecniebieskie oczy, czarny tułów i odwłok z kremową plamą na wierzchu do 2/3 odwłoku, po bokach tułowia są kremowe plamy, samica zielone oczy, brudnożółte plamy na wierzchu tułowia i odwłoka, młode mają zółe plamy, obie płcie mają czarno użyłkowane skrzydła.
Lecica mała Orthetrum coerulescens samica brązowe ciało, szaroniebieskie oczy, brązowe użyłkowanie skrzydeł, samiec niebieskie odwłok, brązowy tułów owłosiony tułów, niebieskie oczy, brązowo użyłkowane skrzydła, brązowe, podłużne plamki na końcach skrzydeł.
Lecica południowa Orthetrum brunneum samiec czarne żyłki, niebieskie ciało, niebieskie oczy, samica brązowopomarańczowe ciało, niebieskie oczy, oboje mają brązowe użyłkowanie skrzydełek i brązowe, podłużne plamy na ich końcach.
Lecica pospolita Orthetrum cancellatum samiec brązowe ciało z niebieskim nalotem, tułów owłosiony, niebieskie oczy, brązowe żyłki i brązowe podłużne plamki na końcach skrzydeł, samica brązowa ma czarne, podłużne pasy przez całą długość po bokach tułowia, brązowe oczy, brązowe żyłki i podłużne plamy na końcach skrzydeł.
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum samiec czerwony, czarne żyłki i podłużne plamy na końcach skrzydeł, oczy czerwone, samica brązowa, tułów owłosiony, oczy brązowe, czarne żyłki, brązowe, podłużne plamki na końcach skrzydełek.
Szablak nadobny Sympetrum striolatum samiec odwłok czerwony, tułów brązowy, owłosiony, oczy brązowe, brązowe żyłki i brazowe podłużne plamy na końcach skrzydeł, samica boki tułowia żółte, odwłoka beżowe, wierzch brązowy, spód czarny, żyłki brązowe, brązowe, podłużne plamy na końcach skrzydeł, oczy u góry brązowe z dołu zielone.
Szablak południowy Sympetrum meridionale ceglasto brązowy tułów i oczy, czerwony odwłok, żyłki brązowe, podłużne plamy na końcach skrzydeł też, samica beżowy spód, jasno brązowy wierzch i oczy, brązowe żyłki i delikatne plamki na końcach skrzydeł.
Szablak przepasany Sympetrum pedemontanum samiec tułó i oczy brązowe, czerwony odwłok, żółte żyłki, poprzeczne, brązowe opaski na końcach skrzydeł, pomarańczowe, podłużne plamki na nie zachodzą, samica brązowe oczy, odwłok i tułów, żyłki jasnobrązowe, ich zagęszczenie tworzy na końcach skrzydeł poprzeczne opaski, jasnoróżowe plamki podłużne zachodzą na nie.
Szablak spłaszczony Sympetrum depressiusculum samiec zielona głowa i spód tułowia, wierzch tułowia i odwłok brązowe, czarne plamki po bokach odwłoka na każdym segmencie po 2, oczy brązowe, samica spód zielonkawy, kremowe plamy na bokach na każdym segmencie, wierzch brązowy, na odwłoku między brązem i beżem są czarne plamy przez cała jego długość, oboje mają brązowe żyłki i podłużne plamki na końcach skrzydeł.
Sablak szkocki Sympetrum danae samiec czarny, po bokach tułowia ma zielone plamy, po bokach owłoku brązowe plamy, czarne oczy, żyłki i podłuzne plamki na końcach skrzydeł, tułów i nasada odwłoka lekko owłosione, samica tułów i nasada odwłoku owłosione, spód szary, wierzch brązowy, zółozielonkawe plamy po bokach tułowia, góra oczu  brązowa, dół zielony, brązowe żyłki i plamki na końcach skrzydeł.
Szablak wedrowny Sympetrum fonscolombei samiec czerwone głowę, odwłok i wierzch tułowia, brązowe oczy, boki tułowia są brązowe w zielonkawe plamy, skrzydła brązowo-czerwono żyłkowane, brązowa plamka na końcach, samica caiło zółte, po bokach biegną zielonkawe plamy z czarnymi otoczkami, oczy niebiesko-brązowe, żyłki żółte, koniec odwłoka ma czarno obwiedzione, żółte plamy.
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum samiec wierzch tułowia brązowy, owłosiony, spód i boki w ceglaste plamki, odwłok ceglasty, brązowe żyłki, ceglaste plamki na końcach skrzydeł, brązowo-ceglaste oczy samica brązowa, 1 segment tułowia ciemniejszy, oczy brązowe, czarne żyłi, szare plamy na końcach skrzydeł.
Szablak żółty Sympetrum flaveolum samiec brązowy tułów w ciemniejsze, podłużne pasy po bokach odwłoku, brązowe oczy, brązowe żyłki i delikatne plamki na końcach skrzydełek, samica szary spód, zielony wierzch, zielonkawe, czarno otoczone plamki po bokach ciała, brązowo-zielone oczy, brązowe żyłki i plamki na końcach skrzydeł.
Szafranka czerwona Crocothemis erythraea samiec czerwony, żyłki jasne, czerwone plamki na końcach skrzydeł, oczy czerwone, samica beżowa, nasady skrzydeł beżowe, oczy beżowo-niebieskie.
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata samiec jasnobrązowy, tułów owłosiony, koniec odwłoka ciemnoszary, oczy czarne, podłużne, brazowe plamy u nasady skrzydeł, po 2 czarne, podłuzne plamki na skrzydłach, czarne oczy, samica brązowa, koniec odwłoka czarny, żółte, podłużne plamy po bokach, brązowe oczy, żółte żyłki, u nasady skrzydeł brązowo-żółe plamy, po 2 małe, czarne plamki na brzegach skrzydeł, spód odwłoka i tułów owłosione.
Ważka płaskobrzucha Libellula depressa samiec niebieski, brązowy owłosiony tułów, niebieski odwłok, ciemnobrązowe plamy u nasady skrzydeł, podłużne, czarne plamki na końcach skrzydeł, ciemnobrązowe oczy, samica żółtobrązowe oczy i wierzch tułowia, żółty odwłok z jasnożółtymi plamami po bokach, czarne, żółto żyłkowane plamy u nasady skrzydeł i szare plamy na ich końcach.
Ważka żółta Libellula fulva samiec niebieski oczy i odwłok, owłosiony tułów i koniec odwłoka szare, gęsto żyłkowane skrzydełka, samica brązowy, owłosiony tułów, jaśniejszy odwłok, niebieskie oczy, czarne plamki na końcach skrzydeł, końce czarne, 2 jasnobrązowe plamy po bokach odwłoka na jego końcu, niebieskie oczy. 
Zalotka białoczelna Leucorrhinia albifrons samiec szary, owłosiony, jasny tułów, ciemny, szary dowłok i oczy, skrzydła mają krótkie plamki na końcach, samica szara, na wierzchu tułowia i na początku odwłoka są żółe plamy, skrzydła mają długie, czarne plamki i pomarańczowe nasady, oczy są brązowe.
Zalotka czerwonawa Leucorrhinia rubicunda samiec szary, czerwone plamy na wierzchu ciała, oczy brązowe, bordowe plamy na końcach skrzydełek, szary koniec odwłoku, widać nieznaczene, bordowe pręgi pomiędzy segmentami, samica oczy brązowe, ciemnoszare, owłosione ciało, brązowe plamy na odwłoku, czarne plamki na skrzydłach.
Zalotka spłaszczona Leucorrhinia caudalis samiec biała nasada odwłoka, koniec czarny, brązowoczarny tułów, brązowe oczy, biaęł plamy na końcach skrzydeł, samica brązowe oczy, czarny koniec odwłoka, część bliżęj tułowa ma jansnobrązowe plamy, czarny, owłosiony tułów, brązow-zielone nasady skrzydeł, czarne, podłużne plamy na ich końcach.
Zalotka torfowcowa Leucorrhinia dubia samiec czarny, tułów owłosiony, czerwone plamy na wierzchu tułowia, na odwłoku, trochę dalej niż w środku są 2 pomarańczowe plamy jedna za drugą, ciemnobrązowe oczy, czarne, krótkie plamki na skrzydłach, samica szare ciało, brudno żółte plamy na odwłoku, na każdym segmencie oprócz końcowych, jasnobrązowe plamy na tułowiu, brązowe oczy, jasno szare zyłki i podłużne plamki na skrzydłach.
Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis samiec szary, jasnoszaro owłosiony tułów, odwłok szary w brązowe plamki na każdym segmencie, ostatnia jest żółta, brązowe oczy, czarne plamki na końcach skrzydeł, samica czarna, żółte plamy na segmentach na odwłolku, czarna nasada tylnich skrzydeł, czarne, długie plamki na ich końcach, brązowe oczy, samiec i samica maja koniec odwłoka bez plam, ona ma żółte opaski między segmentami.
Żagnicowate Aeshnidae:
Husarz mniejszy, jeziorny, ciemny Anax parthenope samiec czarny odwłok z pasem niebieskich plamek na wierzchu, wypukła, owalna, niebieska nasada odwłoka z szarą opaską, tułów pekaty, brązowy, jego spód jest zielony, zielone oczy, czarne żyłki, brązowe plamy na końcach skrzydeł, samica zielone, beżowo otoczone oczy, beżowy spód zielony wierzch, gruby, pękaty tułów, cienki odwłok, 2 różki na głowie.
Husarz wędrowny Hemianax ephippiger samiec brązowe ciało, czarne plamy na odwłoku, nasada odwłoka pękata z niebieską plamą, brązowe oczy i plamy na skrzydłach, samica brązowa, oczy brązowe, brak niebieskiej plamy, oboje mają szeropkie tułowie i wąskie odwłoki.
Husarz władca Anax imperator samiec niebieskie oczy, jajowaty, niebieski tułów ze zgniłozielonym wierzchem, niebieski wąski odwłok ze smugą czarnych plamek na wierzchu, brązowe, wąskie plamy na skrzydłąch, samica, tułów zielony, oczy zielone, odwłok jasny, beżowy, z brązowymi plamami po bokach i na wierzchu i na spodzie plamy tworzą smugę.
Żagnica jesienna Aeshna mixta brązowe oczy, ceglastobrązowy tułów, początek odwłoka brązowy w białe plamy u dołu oddzielone czarnymi opaskami, od połowy czarny, na każdym segmencie sa pary białawych plam, na początku oddzielone u dołu czarnymi opaskami, ciemnobrązowe plamy na skrzydłach, samica brązowe oczy, żółty tułów z brązowym wierzchem, zielonożółty odwłok ma na wierzchu brązowe, czarno obwiedzione plamy, jasnobrazowe plamy na skrzydełkach.
Żagnica południowa Aeshna affinis spód odwłoka żółty, boki zielone, wierzch niebieski, góa brązowa i owłosiona, szeroka nasada odwłoka niebieska w czarne plamki, potem plamki zlewają się w czarne tło, są na nim niebieskie plamki, brązowe plamy na skrzydełkach, samica brązowe, zielono otoczone oczy, tułów ma oliwkowy spód, brązowy wierzch, na odwłoku i spód i wierzch są brązowe, boki odwłoka oliwkowe, na wierzchu są niewielkie oliwkowe plamki, brązowe plamki na skrzydełkach.
Żagnica północna Aeshna caerulea samiec niebieskie oczy, brązowy, owłosiony tułów, niebieskie plamy na odwłoku układadają się w rysunek, brązowe plamy na skrzydełkach, samica brązowa, ma po bokach drobne, białę plamki, oczy brązowe, plamy na skrzydłach brązowe. 
Żagnica ruda, żagiew ruda Aeshna isoceles brazowe ciało, oczy zgniłobrązowe tak jak opaski na odwłoku, każdy segment ma taka opaske, cieniutkie, brązowe plamki na skrzydełkach, samica oczy zielone, ciało ceglastobrązowe, spód odwłoka beżowawy, tułów owlosiony, brązowe,. wąskie plamy na skrzydłach.
Żagnica sina Aeshna cyanea samiec szeroki, brązowy tułów w zielone plamy, odwłok brązowy w zielone plamy bo bokach segmentów na wierzchu i niebieskie po bokach odwłoka, koniec odwłoka ma niebieskie wierzchy segmentów, samica oczy oliwkowe, tułów oliwkowy w brązowe plamy, góra odwłoku sina w ciemnobrązowe plamy, dół ciemnobrązowy w sine plamy, białę plamy na skryzdłach.
Żagnica torfowa, sitowa Aeshna juncea samiec ciemnobrązowe, wpadające w czerń ciało, niebieskie plamki na tułowiu i dwłoku, tu są też białe plamy i czarne opaski na każdym segmencie, żyłki brązowe, plamy na skrzydłach ciemnobrązowe, samica ma zielone oczy, brązowe ciało w zielone plamy, plamki maja czarne otoczki, brązowe żyłki i plamki na skrzydłach.
Żagnica torfowcowa Aeshna subarctica samiec brązowe, bęłkitno otoczone oczy, brązowe ciało w błekitne plamki, żyłki i plamki na skrzydłąch brązowe, samica brązowe oczy, żyłki i plamy na skrzydłąch, ciało brązowe w zielonkawe plamki, spód ciała zielonkawy.
Żagnica wielka Aeshna grandis samiec ceglastobrązowy, niebieska plmka u nasady odwłoka i niebieskie plamki z czarnymi, poprzecznymi kreskami na oczach, ceglastobrązowe żyłki i długie plamy na skrzydłach, samica brązowa u nasady odwłoka ma podłużne pary zielonkawych plamek, ma brązowe oczy z zielononiebieskimi kreskami, żyłki i długie plamy na skrzydłach brązowe.
Żagnica zielona Aeshna viridis samiec niebieskie oczy, zielony tułów w podłużne, brązowe pasy, odwłok niebieski w brązowe plamy z oliwkowymi opaskami między segmentami, samica oczy zielone, tułów zielony w brązowe, podłużne pasy, odwłok ma zielone boki, wierzch i spód ma brązowe plamy zlane w jednolite tłow, żyłki i plamki na skrzydłach brązowe.
Żagnica zwyczajna żagniczka pospolita, wiosenna Brachytron pratense samiec niebieskie oczy w ciemne plamy, zielony tułów w brązowe plamy zlane tak, że zieleń tworzy 2 podłużne pasy na wierzchu tułowia, odwłok ma boki brązowe, wierzch brązowy w niebieskie pary plam na segmentach, spód owłosiony, brązowe żyłki i cieniutkie plamki na skrzydłach, samica oczy zielone, brązowy, owłosiony tułów w zielone plamki, odwłok brązowy w mdło zielone plamki, bardzo cienkie, brązowe plamki na ksrzydłach.
Ważki różnoskrzydłe Zygoptera.
Rodzina łątkowate Coenagrionidae:
Iglica mała Nehalennia speciosa samiec czarna, niebiesko opalizująca głowa, zielonoczarne oczy, tułów z niebieskim spodem zielonym wierzchem i brązowymi bokami, brązowy odwłok z niebieskim końcem, samica granatowe oczy z czarnymi środkami, niebieski tułów, boki maja białe, brązowe i zielone pasy, niebieski początek odwłoka, odwłok opalizująco zielony, koniec biały w czarnoniebieskie pasy po bokach, brązowe żyłki, białę plamy na skrzydłach.
ŁĄtka dzieweczka Coenagrion puella samiec głowa i oczy czarne, boki oczu niebieskoczarne, tułów niebieski w podłużne czarne plamy, niebieski odwłok z czarnymi, cienkimi opaskami, 2 ostatnie segmenty niebieskie, 2 poprzednie brązowe z niebieską opaską pomiędzy nimi, brązowe plamy na skrzydłach, samica oczy brązowe, od spodu zielonkawe, jasny, pudrowozielony spód tułowia, wierzch ma czekoladowe, podłużne pasy, odwłok niebieskawy od spodu, na wierzchu opalizująco brazowy, na granicy segmentów są niebieskawe pasy.
ŁĄtka jeziorna oczobarwnica jeziorna Erythromma lindenii samiec czarna głowa, oczy niebieskie, tułów niebieski, na wierzchu ma czarne, podłużne pasy, odwłok niebieski ma czarny, podłużny pas, łączący się z szerokimi opaskami na segmentach, 2 ostatnie segment niebieskie, 2 poprzednie brązowe, niewielkie, bezowe plamki na skrzydełkach, samica brązowa głowa, zielone oczy, zielony tułów, tylko na wierzchu ma brązowe, podłużne plamy, boki 2 pierwszych segmentów odwłoka zielone, reszty niebieskie, wierzch brązowy, spód jasnobrązowy, niewielkie, pudrowe plamki na skrzydełkach.
ŁĄtka ozdobna, turzycowa Coenagrion ornatum samiec spód głowy i oczu niebieski, wierzch czarny, spód ciała niebieski, tułów ma czarny wierzch, wierzch odwłoka ma czarne plamy, na końcu odwłoka zlewają się w czarne tło, zostają niebieskie plamy, samica zielonooliwkowy spód, wierzch ma czarne, podłużne pasy, odwłok ma niebieski wierzch, oczy zielone, czarny wierzch głowy, prawie kwadratowe, ciemne plamki na skrzydłach.
Łatka stawowa Coenagrion hastulatum samiec wierzch głowy czarny z zielonkawym pasem, spód i oczy oliwkozielonkawe, ciało niebieskie, tułów ma czarne podłużne pasy, odwłok czarne opaski, 2 ostatnie segmenty niebieskie, 2 poprzednie czarne, czarne plamki na ksrzydełkach, samica oczy i góa głowy czarne z zielona plamą, dół zielony, ciało zielone, tułów ma na wierzchu podłuzne, brazowe, opalizujące plamy, odwłok ma długie, zasłaniające cały wierzch, spód odwłoka brązowy, czarne plamy na skrzydełkach.
Łatka wczesna, nietoperzówka Coenagrion pulchellum samiec oczy czarne, głowa niebieska, na wierzchu ma czarne plamy, ciało niebieskie, czarne, zlane plamy na wierzchu, tułowia na odwłoku zlane w szerokie pasy, są niebieskie opaski na odwłoku, 2 ostatnie segmenty niebieskie, 2 wcześniejsze brązowe, ciemnobrązowe plamki na skrzydłach, samica czarne oczy i góra głowy z poprzecznym beżowym pasem, spód głowy niebieski, bezowy tułów w czarne, podłużne pasy, odwłok ciemny, w pary niebieskich., jajowatych plamek na każdym segmencie, na końcu odwłoka są niebieskie i czarne opaski, czarny plamki na skrzydełkach.
Łątka wiosenna Coenagrion lunulatum samiec dół głowy i oczu zielony, wierzch czarny, niebieskie plamki na oczach, spód ciała zielony, wierzch tułowia niebieski w czarne, opalizujące na zielono, podłużne pasy, wierzch odwłoka ma szerokie, brązowe, opalizujące pasy na niebieskim tle, koniec odwłoka niebieski, czarny kwadrat na końcu skrzydła, samica oczy brązowe z białymi i jasnobrązowymi plamami, spód ciała zielony, boki zielononiebieskie, wierzch brązowy, 2 niebieskie pasy po bokach wierzchu tułowia, niebieskie opaski na odwłoku, czarne kwadraty na końcach skrzydeł.
Łątka zalotna Coenagrion scitulum tułów owłosiony, spód ciała zielony, wierzch niebieski, podłużne, ciemnobrązowe plamy na wierzchu tułowia i poprzeczne, grube na wierzchu odwłoka, ostatni segment w plamki 2 poprzednie niebieskie, poprzednie brązowe, szare romb na skrzydle, samica spód zielony, boki niebieskie, czarne podłużne plamy na tułowie, poprzeczne na odwłoku, są też podłużne plamy na odwłoku, odchodza od poprzecznych, brązowoszary romb na końcu skrzydła.
Łątka zielona Coenagrion armatum samiec spód zielony, wierzch brązowy, tylko na głowie podprzeczna zielonkawa plama, czarny koniec odwłoka, 2 poprzednie segmenty zielone, czarny romb na skrzydle, samica spód i boki zielone, wirzch tułowia i odwłoka brązowy, ale koniec tułowia, początek i koniec odwłoka sa zielone, oczy u góry zielone, brazowy romb na skrzydełku.
Łunica czerwona Pyrrhosoma nymphula samiec czerwony oczy, wierzch tułowia brązowy, oplizujący, czerwony odwłok, 3 ostatnie segmenty mają brązowe, zgniło zielono opalizujące pasy, brązowy romb na skrzydle, samica brązowe oczy, czarny tułów na wierzchu, po bokach ma podłużne, brązowe i czerwone pasy, tułó owłosiony, odwłok czerwony w czarne, brązow opalizujące opaski połączone podłużna pręgą, końcowe segmenty brązow opalizują, spód odwłoka różowy,  czarne romby na skrzydłach.  
Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum samiec niebieski, głowa i tułów owłosione, niebieskie ciało, na tułowiu podłużne, ciemnobrązowe pasy, na odwłoku poprzdnie, ciemne romby na skrzydłach, niebieskie oczy, samica brązowe oczy, ciemnobrązowe, opalizujące na ziolonobrązowo pasy na odwłoku i tułowiu, spód ciała, kremowy, 2 kremowe pasy na wierzchu tułowia.
Oczobarwnica większa Erythromma najas samiec czerwone oczy, niebieski spód tułowia, brązowy wierzch, niebieskosiny odwłok lekko przechodzi w brązowe opaski na segmentach, 2 ostatnie segmenty niebieskie, 2 poprzednie brązowe, samica zielone oczy, zielony spód, brązowy wierzch, zgniłozielone plamy na wierzchu tułowia, brazowy romb na skrzydle.
Oczobarwnica mniejsza Erythromma viridulum oczy i wierzch tułowia brazowe, boki niebieskie, między niebieskim i brązem na tułowiu s.ą czarne plamy, odwłok brązowy, pierwsze segmenty mają niebieskie boki, ostatnie sa niebieskie, ten graniczący z brązwymi ma brązowy wierzch, brązowy romb na skrzydle, samica zielone oczy, zielony pas na wierzchu tułowia między brązowymi pasami, boki niebieskie, boki początku tułowia, wierzch brązowy, środek odwłoka brązowy, koniec zielony, głowa i tułów owłosione.
Tężnica wytworna Ischnura elegans nogi i tułów owłosione, tułów niebieski, ma czarne, podłużne pasy na wierzchu, na odwłoku zlewają się w 1 pas, boki odwłoka brązowe, 3 od tyłu segment niebieski, niebieskoczarny romb na skrzydle, samica nbiebieskie oczy i boki tułowia, boki środku odwłoka brązowe, brązowe pasy na wierzchu tułowia, przedzielone 2 niebieskimi, spód odwłoka jasnobrązowy, koniec i początek niebieskie, 3 segment od tyłu cały niebieski, głowa i odwłok owłosione, brązowy romb na skrzydle.
Tężnica mała Ischnura pumilio samiec zielonne zgniło oczy i spód tułowia, spód odwłoka zielony, wierzch tułowia ma podłużne, brązowe plamy, między nimi sa zielonkawe pasy, boki tułowia zielonkawe, brązowy wierzch odwłoka, 2 ostatnie segmenty niebieskie na wierzchu, samica boki tułowia zielone, pudrowy spód, ciemnobrązowy wierzch, niebieskawy spód odwłoka, 2 ostatnie segmenty na spodzie są szarawe, wierzch odwłoka brązowy, brazowa łezka na końcu skrzydła, oboje maja brązowe żyłki.
Pałatkowate Lestidae:
straszka pospolita, zimówka rudawa Sympecma fusca samiec beżowy, na wierzchu tułowia ma ceglaste i brązowe pasy, na odwłoku ma podłużne, zlewające się czekoladowe plamy, beżowe oczy w brązowe plamy, brązowy pas na boku skrzydłą po zewnętrznej stronie, głowa i odwłok owłosione, samica góra oczu brązowa, dół szarawy, spód tułowia szarawy, wierzch ceglasty z brązowym pasem w środku i czarnymi po bokach, spód i bokmi odwłoka pomarańczowe, na wierzchu są ceglaste plamy, na 3 ostatnuch segmentach zlane i czarno obwiedzione, nogi, tułów i głowa owłosione, brązowa pręga na boku skrzydełek.
Straszka północna syberyjska Sympecma paedisca samiec szary tułów i głowa sa owłosione, oczy szare w ciemne plamy, odwłok szary, na wierzchu tułowia są czarne wzory, czarne plamki na wierzchu odwłoka, nogi owłosione, ceglasty romb na skrzydełku, samica spód tułowia biały, boki tułowia i odwłok różowe, oczy brązowe w ciemniejsze plamki, wierzch pomarańczowy, brązowe plamy idą przez wierzch tułowia i odwłoka.
Pałątka południowa Lestes barbarus samiec zielone oczy, zielonkawy, pudrowy odwłok, opalizujące na brązowo, zielone pasy na tułowiu i odwłoku i na głowie, brązowo-biały prostokąt na wyzystkich skrzydłach, samica tułów i pierwszy segment odwłoka zielone, na wierzchu tułowia zielone pasy, zileone plamy ciągną sie wzdłuz wierzchu zielonkawego odwłoka, oczy na górze brązowe na dole zielone, nogi owłosione, skrzydła maja brązowo-biały prostokąt.
Pałątka niebieskooka, podobna Lestes dryas samiec niebieskie oczy, błękitny spod tułowia i 3 ostatnie segmenty odwłoka, brązowy wierzch tułowia i plamy wzdłuż odwłoka zlewajace się w pręgę opalizują na brązowo, czarne prostokąty na skrzydełkach, tułów owłosiony, czarna głowa, samica ceglasta, oczy ceglasta, brązowa, opalizująca na zielono głowa, na wierzchu zielone pasy, na odwłoku zlewające się ciemne, zielone, opalizujące na zielono plamy, brązowe prostokąty na skrzydłach.
Pałątka pospolita Lestes sponsa samiec szary, zielone, oplaizujące plamy na wierzchu tułowia i zlewające się w pręge na odwłoku, góra oczu ciemnoszara, dół jasno, brązowy prostokąt na skrzydełku, owłosiony tułów, samica jasnoszara, boki tułowia zielone, wierzch, brązowo-zielony, opalizujący, brązow-zielone plamy opalizujące zlewają sie w pręgę w zdłuż odwłoka, oczy to brązowe koła otoczone jaśniejszym brążem, u dołu szare, czarny prostokąt na skrzydle.
Pałątka mała Lestes virens samiec niebieskoczarne oczy, u dołu błekitne, spód tułowia błękitny, wierzch zielony, brązowo opalizujący, odwłok na spodzie zielonkawy na wierzchu ma pręgę z opalizujących na zielono-brazowo zielonych plam, 2 ostatnie segmenty błękitne, odwłok owłosiony, brązowy prostokąt na skrzydle, samica zielono-brązowe oczy, spód żółty, boki tułowia w czarne pasy, wierzch w zielone, opalizujące plamy, czarny, opalizujący wierzch odwłoka, jasnobrąowy prostokąt na skrzydle, zielone, ostatnie segmenty.
Pałątka wielkoplama Lestes macrostigma samiec błękitny, wierzch tułowia i oczy niebieskie, wierzch odwłoka zielony i opalizujący, pierwszy segment odwłoka niebieski, 2 ostatnie i telson-ostatni segment przy odbycie błekitne, czarny prostokąt na skrzydle, samica spód tułowia błękitny, wierzch niebieski, pierwszy i ostatnie segmenty odwłoka niebieskie, wierzch odwłoka brązowy, spód niebieski, brązowy prostokąt na skrzydełku, czarno-niebieskie oczy.
Pałątka zielona Chalcolestes viridis samiec spód tułowia niebieski, odwłoka oliwkowy, oczy czarno-brązowe, boki tułowia żywo zielone, zielony, opalizujący na brązowo i zielono wierzch tułowia i odwłoka na całej długości, brązowy prostokąt na skrzydle, samica spód tułowia błękitny, boki tułowia i spód odwłoka zielonkawe, oliwkowe, wierzch odwłoka i tułowia zielone, brązowo i zielono opalizujące na całej długości, zielone oczy, biały prostokąt na skrzydle.
Pióronogowate Platycnemididae:
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes samiec spoód, boki i śrdoek odwłoka błękitne, czarne, cienkie pręgi na odwłoku, 3 ostatnie segmenty mają czarny rysunek, czarne, podłuzne pasy na tułowiu, jasno niebieskie oczy, czarna głowa, dowłok owłosiony, brązowy prostokąt na skrzydełku, samica odwłok rózowy z brązowym, cienkim pasem po bokach, wierzch tułowia pomarańczowy, spod rózowy, oczy brązowe, u dołu rózowe, 2 brazowe, sąsiadujące ze sobą prostokąty na skrzydle.

Widelnice żyją w pobliżu wód, mają płaską głowę, długie czułki, błoniaste skrzydełka, gryzacy aparat gębowy.  Skrzydła kładą jedną parę na drugiej wzdłuż tułowia. Jedzą bakterie, glony, pierwotniaki, inne bezkręgowce, grzyby,martwe szczątki roslin. Samica nosi jakiś czas jaja pod odwłokiem, nimfa żyje w wodzie, imago na lądzie w pobliżu wody, gdzie składane sa jaja. Larwy są w wodzie 1-3 lata, dorosłe żyją kilka tygodni, nie jedzą, mają zapasy tłuszczu nagromadzone w stadium nimfy. Przeobrazenie niezupełne. Są tu:
Perłowate Perlidae:
Perla maxima czarne ciało, 2 pary czerno użyłkowanych skrzydełek, spód odwłoka zielono-brązowy, pierwsza para skrzydeł brązowa, 2 jaśniejsza.
Widelnica paskowana Perla margonata bardzo ciemno brązowe ciało, brązowe skrzydełka

.Nieszczeta Vemoura variegata brazowe nogi, czarne ciało, czarne, czarno użyłkowane skrzydełka.

Nemoura cinerea ceglasto brązowa lub czarna nimfa, imago smukłe, skrzydełka ciemne rozszerzają sie ku zaokrąglonym końcom, ciało czarne, skrzydełka ciemnobrązowe, mleczoczekoladowa nimfa.
Nemoura cambrica miodowo-ceglasto-brązowawe ciało i beżowe skrzydełka w ciemniejsze plamki, rozszerzone od wąskiej nasady ku zaokrąglonym końcom, ceglastobrazowe skrzydełka, ceglasta nimfa.
Nemoura lacustris czekoladowe ciało, brązowe skrzydełka, rozszerzone od nasady,.
Nemoura avicularis brązowa nimfa, imago szarobrązowe, skrzydełka szarozielonkawe z brązowymi żyłkami.
Nemoura dubitans czarne ciało i czarno użyłkowane skrzydełaka tez czarne, brązowa nimfa z ceglastym odwłokiem.
Widłogon Perlodes microcephala brązowe ciało, żółte kropki na wierzchu ciała, głównie odwłoku, czarno użyłkowane skrzydełka.
Perlodes mortoni brązowe ciało, brązowe skrzydełka z ciemnymi, czekoladowymi żyłkami.
Perlodes dispar brązowe ciało nimfy ma żółto otoczone segmenty.
Chloroperla torrentium zielone ciało imago, na wierzchu segmentó są czarne, trójkątne plamki, zielonkawe skrzydełka, brązowa nimfa w jaśniejsze, bęzowe plamki po bokach ciałą.
Chloroperla tripunctata jasnozielone ciało, długa głowa, skrzydełka zielonkawe, czarne oczka, tułów pod nasadą skrzydełek brązowy.
Chloroperla grammatica brązowe ciało, przezroczyste, czarno użyłkowane skrzydełka.
Chloroperla susemicheli zgniłozielone ciało, jaśniutkie, pudrowe skrzydełka.

W tym wpisie opiszę wybrane jętki, jakie można spotkać w Polsce. Są małe lub średnie, przednie kszrydłą są duże, przezroczyste, widoczne użyłkowanie, para tylnich skrzydełek jest zredukowana, dorosłe mają zredukowany aparat gębowy, nie jedzą, nimfy mają gryzący typ aparatu gębowego. Są oczy i przyoczka, w tyle odwłoka larwy maja skrzelotchawki, stopa ma 1 pazurek, u dorosłcyh rpzewód pokarmwoy wypełnia powietrze, imago żyje 1 dzień, na głowie są długie czułki, odwłok ma długie szczecinki, larwy zyja w wodzie, dorosłe na lądzie. Przeobrażenie niezupełne.
Rodzina wyskórowate Potamanthidae:
Wyskór złocisty Potamanthus luteus żółe oczy, jasno brązowe skrzydła, zakrzywiony w górę odwłok,wierzch brązowy, spód żółtobrązowy, samica ma ciemne kropki po bokach, odwłok ma długie widełki.
Ephemeridae:
Jętka góska/duńska Ephemera danica samiec żółtobrązowe ciało i skrzydłą, oczy w czarne plamy, wierzch tułowia w brązowe plamy, czarne kropki po bokach, odwłok i tułów maja brązowe plamy na wierzchu, plamy na tułowiu wyglądają po bokach jak lustrzane odbicia, samica ma brązowe plamy na weirzchu odwłoka, dużą plamę na tułowiu, brązowe oczy, zewnetrzny bok skrzydeł żóły, żółte ukośne pasy na przednich skrzydłach odchodzą od żółtego brzegu, reszta skrzydła bezowa.
Jętka pospolita Ephemera vulgata samiec brązowe ciało, czarne, zlewające się plamy na wierzchu tułowia, odwłoka i głowy, długie, zygzakowate widełki, długie czułki, czarne żyłki i plamki na skrzydełkach, samica ciało i ksrzydął brązowe, wierzch i boki tułowia są czarne, czarne plamki na wierzchu segmentów odwłoka.
Hexagenia bilinatea samiec brązowy spód, ciemnobrazowy, prawie czarny wierzch, ciemnobrązowe ząbki odchodzą od wierzchu na boki ciała, czarne żyłki na skrzydełkach, brązowy tułów, samica tułów brązowy, odwłok zgniłobrązowy, mna na segmentach na wierzchu ciemniejsze romby z jaśniejszymi rombami, bezowa głowa z czarnawą górą i oczami, brązowe żyłki na skrzydełkach, spód odwłoka ciemniejszy.
Murzyłkowate Baetidae: Rodzaj Baetis ma pastelowe barwy od niebieskiego po błekitny, szary, brązowy, miodowy, samica mają duże cozy, podzielone podłużną bruzdą:
Baetis alpinus samiec brazowe cialo, czarna pręga ze zlanych plam ciągnie się od głowy do przedostatniego segmentu odwłoka, ostatni jest brązowy, telson ciemniejszy, samica brązowa w ciemniejsze plamy na segmentach.
Baetis alternate brązowe ciało, ciemniejsze, szerokie opaski na segmentach, wierzch tułowia ciemniejszy.
Baetis atrebatinus brązowe ciało, segmenty odwłoka ciemne, jasne opaski pomiędzy segmentami, wierzch tułowia czarnawy, oczy brązowe, żyłki czarne, samica spód jasnobrązowy, wierzch ciemny, na granicach segmentów odwłoka są jasne opaski w kolorze tułowia.
Baetis buceratus samiec brązowe ciało, wierzch tułowia czarny, oczy brązowe, jasno otoczone, odwłok ma brązowe obręcze na segmentach pomiędzy nimisą jasne opaski, ostatnie segmenty brązowe, samica ciało brazowe wierzch tułowia czarny, brązowe segment z jasnymi opaskami.
Baetis calcaratus brązowe ciemno uplamione ciało, plamy sa na wierzchu ciała.
Baetis digitatis samiec czerwone oczy, brązowe ciało, szaroniebieskie skrzydełka, samica ma zielone lub żółte oczy, brazowe ciało i szaroniebnieskie skrzydełka.
Murzyłka dwuskrzydłowa Baetis dipterum przzroczyste skrzydełka, jest tylko pierwsza para, bardzo długie czułki.
Baetis fuscatus samiec żółte oczy, brazowy tułów, początek odwłoka zielony, koniec żółty, niebieskie skrzydełka, rozwidlenie zielone, samica zółta, oczy brazowe, jaśniejszy spód, szare skrzydełka.
Baetis gemellus żłtozielonkawy kolor, brązowe oczy.
Baetis muticus czarny tułów i początek odwłoka, srodek przezroczysto-mleczno-biały, koniec brązowy, 3 od końca segmenty dowłoka jaśniejszy, niebieskawe skrzydełka, samica czarny tułów, brazowy odwłok z jaśniejszymi, zółtawymi opaseczkami na granicach segmentów, białe rozwidle nie na odwłoku, biaęł odnóża.
Beatis niger samiec ciemnobrązowe ciało i ciemne skrzydełka, oczy ciemnobrązowe, samica czarny tułów, głowa i oczy, odwłok brązowy z pomarańczowymi opaskami pomiędzy segmentami, jasniejsze opaski na odwłoku, błękitne skrzydełkai rozwidlenie z tyłu, białę nogi.
Baetis rhodani samiec czarny wierzch tułowia, spód i głowa zgniłozielone, oczy czarne, odwłok ma brązowe segmenty oddzielone zgniłozielonymi opaskami, przezroczyste, brazowawe skrzydełka, samica brązowe oczy i ciało, jaśniejsze opaseczki na spodzie odwłoku, ciemny wierzch tułowia i odwłoka, przezroczyste skrzydełka, młoda samiczka żółta, czerwonooka. 
Baetis scambus czekoladowo brązowe ciało, brązowe oczy z czarnymi pasami, koniec odwłoka jasniejszy, zielono-brązowy, przezroczyste skrzydełka, samica ciemnobrązowe ciało, jasne opaski na odwłoku, czarne oczy, młoda ma zielonkawy spód i ciemnozielony wierzch, skrzydełka użyłkowane brązowo.
Baetis venustulus ciało brązowe.
Beatis vernus samiec brązowe ciało, tułów owłosiony, początek odwłoka jasny, perłowy, reszta brązowa z ajsnymi opaseczkami na granicy segmentów, brązowe oczy, przezroczyste skrzydełka, samica  brązowe oczy, zółte ciało, przezroczyste skrzydełka, spó tułowia jasnożółty, sa opaseczki na granicach segmentów.
Zmarzłocikowate Heptageniidae:
Ecdyonurus dispar samiec czarne oczy, pomarańczowe ciało w czekoladowe pasy, przezroczyste skrzydłą, samica ciało jasnobrązowe w ciemnobrązowe pasy, skrzydła brązowe, oczy czarne.
Ecdyonurus venosus samiec wierzch w brązowe ciemniejsze i jaśniejsze pasy, skrzydął przezroczyste, spód rdzawobrązowy, oczy ciemnobrązowe, samica jasniejszy spód, boki i wierzch ciemnobrązowe, ciemniejsze niż u samca, skrzydłą mają niebieski odcień, oczy czarne, rozwidlenie czarne, ciało owłosione.
Ecdyonurus torrentis samiec ciało żółte w brązowe, cienkie, skośne pasy, brazowe skrzydełka w ciemniejsze plamy, samica brązowa, skośne, ciemne plamy po bokach segmentów, brazowe oczy, ceglaste skrzydła w brazowe plamy.
Ecdyonurus aurantiacus samiec brązowawy, w ciemnie palmy, samica żółty spód, brązowe plamy na segmentach odwłoka, żółte oczy i skrzydełka w czarne plamki.
Ecdyonurus insignis samiec ciemnobrązowy odwłok w czarne, ukośne pasy, wierzch tułowia i oczy czarne, skrzydełka czarno użyłkowane, brzeg czarny, samica zielonooliwkowa w ukośne brązowe pasy po bokach segmentów odwłoka i na tułowiu, oczy moro, czarne żyłki, wierzch skrzydełek żółty.
Epeorus sylvicola samiec brązowe ciało w czekoladowe, ciemne pasy na odwłoku, tułów ma pierwszą połowę jasnobrązową, drugą ciemnobrązową, brązowe oczy i żyłki, samica ma brązowe oczy i tułów czerwony dowłok w brązowe pasy, brązowe żyłki i jasnobrązową plamę na skrzydełku.
Epeorus alpicola samiec beżowobrązowe ciało w brazowe opaski na segmentach, spó ciała z brązową pręgą idącą przez cała długość, przezroczyste skrzydełka, brązowe żyłki, czarne oczy, samica brązowa w brązowe pasy, brązowe żyłki.
Epeorus assimilis samiec oczy czarne, wioerzch tułowia czarny, spód ciała jasnobrązowy, na wierzchu odwłoka są brązowe, poprzeczne plamy, skrzydełka na początku mają żółtą plamę, brązowe żyłki, na brzegu czarna plama, reszta przezroczysta, młody samiec beżowy w ciemniejsze plamki na odwłoku, samica brązowa w ciemne opaski na dowłoku.
Epeorus fragilis samiec szare oczy, miodow ciało, brązowe, ukośne pasy na segmentach, początek odwłoka szarozielony, przezroczyste skrzydełka, samica jasnomiodowa, wierzch tułowia i odwłok zielonkawo oliwkowe z ciemnomiodowymi opaskami na segmentach, koniec odwłoka jasnomiodowy, skrzydełka mętno-przezroczysto-miodowe.
Epeorus frisoni samiec oczy szare, tułów i koniec dowłoka brązowo-zielonkawe, odwłok szary, przezroczyste skrzydełka z brązową plamą na końcu, samica miodowo-brązowa, spód jaśniejszy, żółtawy, na odwłoku są cieniutkie, brązowe opaski, szare, obwiedzione brązowo oczy, przezroczyste skrzydełka.
Epeorus hesperus nimfa rdzawa, jednolicie ubarwiona.
Epeorus longimanus samica miodowa, ciemniejszy odwłok, przezroczyste skrzydełka, oczy brązowe.

Pisząc o krzewach Polski pominęłam derenie, więc opisuję je teraz. U nas występują:
Dereń biały Cornus alba krzew z pokładającymi się i ukorzeniającymi gałęziami, starsze pędy są czerwone, jesienią fioletowawe, jajowate, krótkogonkowe liście, jesienią żółkną, białe, 4-krotne kwiaty w baldachogronach, 4 długie pręciki, 1 słupek w środku, białe lub niebieskawe owoce-pestkowce, roslina ozdobna, u nas zdziczała, lubi wilgotne gleby, mało wymagający, odporny na mróz.
Dereń właściwy, jadalny Cornus mas krzew lub małe drzewko, naprzeciwległe, jajowate liście z kończykami i krótkimi ogonkami, kwiaty zebrane w kuliste baldachy z 4 podsadkami, baldachy zebrane są w naprzemianległe grona, óżłta, 4-płatkowe kwiaty, 4 pręciki, 1 słupek, owoce to czerwone, podłużne pesktowce, cierpki smak, roslina jadalna, owoce je się na surowo, w dżemach, sokach, nalewkach i innych przetworach, roslina ozodbna, rosnie na glebach wapiennych, odporny na susze i zanieczyszczenia, rz drewna robi się koła zębate, roslina kosmetyczna, kora dezynfekuje jamę ustną.
Dereń rozłogowy Cornus sericea krzew z czerwonawymi gałęziami, jajowate, szerokie, zaokrąglone na końcu liście mają krótkie ogonki, białe, 4-krotne kwiaty z 4 pręcikami zebrane są w płaskie podbaldachy, owoce to białe pestkowce, roslina ozdobna lubi jasne stanowiska, odporna na zanieczyszczenia, niewymagająca co do gleby, roslina inwazyjna, porasta skraje lasów.
Dereń sidwa Cornus sanguinea krzew, gałązki brunatnozielone, jesienią krwistoczerwone, duże, jajowate, zwężone ku nasadzie liście z delikatnym kończykiem, krótki ogonek, duża blaszka, obustronnie zielone, jesienią czerwienieją, białe kwiaty mają 4 długie pręciki, 1 słupek, 4 ostre, długie płatki zebrane są w podbaldachy, owoce to niebieskie, kuliste jagody, roslina jadalna, dojrzałe owoce sa jadalne, kosmetyczna, z nasion robi się mydło, ozdobna, odporny na mrozy i zanieczyszczenia, lubi każdą glebę, lubi śwaitło.
Derenie uprawiane:
Dereń kousa Cornus kousa krzew lub małe drzewo o stozkowatej koronie, nakrzyżległe, jajowate, zwężone ku zaostrzonemu końcu liście, jesienią są czerwone lub pomarańczowe, 4 białe, jajowate, zaostrzone podsadki kwiatowe, kwiaty drobne, zielone, owoce to długoszypułkowe pestkowce, roslina uprawna, lubi półprzepuszczalną, wilgotna glebę, słoneczne stanowiska, pochodzi z Azji.
Dereń drzewiasty, pagodowy Cornus controversa dla odmiany drzewo,eliptyczne, skrętoległe liscie z bardzo krótkimi ogonkami i zaokrąglona blaszką, jesienią czerwienieją, kwiaty są białe, 4-krotne, płatki zaostrzone, kwiaty zebrane w baldachogrona, kuliste, drobne, niebieskie owoce, ozdobna roslina odporna na mrozy i zanieczyszczenia, lubi wszystkie gleby i słońce.
Dereń kwiecisty Cornus florida krzew lub rzewo o szerokiej, nieregularnej koronie, cienkie powiginane pędy, zielone potem z sinozielonym nalotem potem brązowawe, jajowate, zaostrzone, owłosione, krótkoogonkowe liście, z wierzchu zielone, od spodu białawe, drobne, żółte lub zielone kwiaty z okwalnymi, wciętymi na końcach 4 białymi podsadkami, wcięcia sercowate, rózowawe, podsadki mogą byc całe rózowe lub podłuzne, zalezy od odmiany, kwiaty zebrana w podbaldachy, owoce to cylindryczne, czerwone pestkowce, roslina ozdobna, lubi zyzne, przepuszczalne, wilgotne, obojętne lub kwaśne gleby, wrażliwy na mróz, z twardego drewna robi się czółenka w tkalniach, wielokrążki, oprawy do narzędzi, i główki kijów golfowych, roslina barwierska, z korzeni pozyskać można czerwony barwnik, roslina lecznicza, kora i korzenie leczą malarię. W Polsce jest w Ogrodzie Botanicznym UJ.
Dereń kanadyjski Cornus canadensis krzew z zielonymi gaąłzkami, owalne, krótkoogonkowe, skrętoległe liście są zaostrzone, mogą tworzyć kończyki, drobne, białe kwiaty z kremowymi słupkami, każdy kwiat ma 1 słupek, płatki sa kremowe, długie, kwiaty 4-krotne, kwiaty zebrane w baldachogrona, czerwone, kuliste owoce, roslina ozdobna, lubi wilgotne, chłodne, ocienione miejsca, żyzne, przepuszczalne, wilgotne gleby.
Dereń skrętolistny Cornus alternifolia krzew lub niskie drzewo o poziomych gałązkach, liście są skrętoległe, okrągławe, ogonkowe, jesienią stają sie pomarańczowe, ogonki sa krótkie, koniec leciuteńko zaostrzony, kremowe, kuliste kwiaty zebrane są w podbaldachy, mają bardzo długie pręciki, owoce to czarno-niebieskie jagody na czerwonych, długich szypułkach, roslina ozdobna, mrozoodporna, lubi półcień lub słońce, żyzne, średnio wilgotne, dobrze przepuszczalne gleby, preferuje kwaśne gleby.

Tym razem opiszę rośliny ogrodowe o ozdobnych liściach, które zdobią gdy nie ma kwiatów.
Klon jesionolistny Acer negundo nieregularna, szeroka, nisko rozgałeziona korona, oliwkowa kora jest gładka, potem pęka, są brodawki, ulistnienie naprzeciwległe, liście nieparzystopierzaste, listki jajowate, piłkowane, wierzch owłosiony, szczytowy odcinek jest dłoniastodzielny na 3 łatki, żółkna jesienią. Męskie kwiaty są wiszące, żeńskie zebrane w grona. Owoc złozony z 2 skrzydlaków. Roslina miododajna. Piekna roslina rozsiewana z sadzonek, bez specjalnych wymagań glebowych, lubi słoneczne miejsca, przycinania się rozrasta.
Klon palmowy Acer palmatum gładka, szara lub szarobrązowa kora, głęboko wycięte 5-7 klapowe liście dłoniaste, zielone, potem żółkną i pomarańczowieją i czerwienieją, purpurowe, drbone, 5-działkowe i 5-płatkowe kwiaty zebrane w kwiatostany, owoce to brązowe lub czerwone orzeszki z rozwartymi skrzydełkami-skrzydlaki, roslina ozdobna, potrzebuje żyznej, stale lekko wilgotnej gleby, słonecznego stanowiska i przycinania, uprawiana z sadzonek,, niektóre odmiany sa bardzo wrażliwe na mróz, ma wiele ozdobnych odmian, niektóre mają cały rok czerwone liście, inne liście dwukolorowe-zielone z czerwonymi obwódkami.
Klon rdzawy, śniady Acer rufinerve ciemnozielona, poprzecznie prążkowana, popekana kora, rozłozysta korona, dłoniaste, trójklapowe, zielone, u nasady czerwono owłosione liście, jesienią są czerwono-pomarąńczowe, drobne, żółte lub zielone kwiaty zebrane w grona, owoce to orzeszki, najpierw skrzydełka są zielone, potem czerwone, cały owoc to skrzydlak, surowe zimy sa dla niego niebezpieczne.
Klon Shirasawy Acer shirasaviensis drzewo lub krzew o kulistej koronie, gładka, szarobrązowa kora, sztywne, dłoniaste, 11-klapowe liście, brzegi podwójnie, ostro piłkowane, zielone, latem żółkną, jesnienią pomarańczowieja i czerwienieją, ogonki są czerwone, drobne, rózowo płatkowe i kremowo działkowe kwiaty, owoce to skrzydlaki, orzeszki z rozwartymi skrzydełkami, mrozoodporny, lubi słońce lub półcień, lubi wilgotne gleby.
Modrzewnica zwyczajna, północna Andromeda polifolia krzewinka, rosnie w Polsce, długie, rozgałęzione podziemne pędy, nadziemne wzniesione, wiotkie gałązki, skórzaste, zimozielone, wąskolancetowate liście o podwiniętych brzegach, krótkoogonkowe, sinawe od spodu, od góry zielone, zwisające na czerwonych szypułkach kwiaty zebrane są w szczytowe baldachogrona od 2 do 8 kwiatów, kielich 5-działkowy, dzwonkowata korona 5-płatkowa, płątki białe lub różowe, 1 słupek z długa szyjka i grubą zalążnią, 10 pręcików z wyrostkami na szczycie, owoce to 5-komorowe torebki, wznosi się ku górze, roslina ozdobna, mrozodporna, lubi cień i kwaśna glebę z torfem kwaśnym.
Berberys Thunberga Berberis thunbergii ciernisty, silnie rozgaęłziony krzew, całobrzegie, owalne, zielone, żółte lub czerwone liście, drobne, zółte kwiaty zebrane w grona, są 5-krotne, owoce to czerwone jagody, odporny na mróz, zanieczyszczenia powietrza i zasolenie gleby, choroby i szkodniki, trzeba przycinać zagęszczone gałęzie i usuwać stare pędy.
Berberys pośredni Berberis media rozłożysty, gęsty, ciernisty krzew, ciemnozielone, błyszczące, odwrotnie jajowate, drobne liście, zółte, 5-krotne kwiaty w gronach, podłużne, czarne, małe jagody, lubi słońce lub półcień, brak wymagań co do gleby, odporny na mrozy i zanieczyszczenie powietrza.
Berberys ottawski Berberis ottaviensis ciernisty krzew o jajowatym pokroju, zielone, odwrotnie jajowate liście, są zielone, żółe, 5-krotne kwiaty w gronach, jajowate, czerwone jagody, liście jesienią czerwienieją, mają niebieskawy połysk, lubi slońce lub półcień, każdy odczyn gleby, sadzimy sadzonki.
Brzoza brodawkowata Betula pendula kora młodych drzew jest pomarańczowa, z czasem bieleje, pęka,łuszczy się, liście są klinowate, podwójnie piłkowane, mają nagie ogonki, młode liście sa lepkie. Kwiaty zebrane są w długie, walcowate, żółte kotki. Owoce to eliptyczne, trójklapowe orzeszki ze skrzydełkami. Roślina lecznicza, liście działaja moczopędnie, odtruwająco, wzmacniająco, leczą zapalenie nerek, gościec, łuszczyce, choroby dróg moczowych. Z drewna robi sie węgiel kwas octowy, smołę, metanol.
Bukszpan wieczniezielony, zwyczajny Buxus sempervirens kulisty, zwarty krzew, eliptyczne, skórzaste, naprzeciwległe, ciemnozielone liście, drobne, zóławe kwiaty w gronach, męskie są z 4 listków owkiatu i 4 pręcików, żeńskie mają 4-8 listków, słupek z 3 znamionami, owoce to torebki, drewno jest surowcem do produkcji mebli i ozdób, roslina ozodbna, lubi słońce i cień, obojętne lub lekko zasadowe gleby, przed zimą trzeba go podlać by zapewnić mu zapas wody, dobrze znosi suszę ale jest wrażliwy na mróz.
Wrzos zwyczajny, pospolity Calluna vulgaris zimozielona krzewinka, gałęzie rozesłane po ziemi, naprzeciwległe, drobne, igiełkowate liście, 4-krotne, drobne, ózowoliliowe kwiaty dzwonkowate zebrane w grona szczytowe, 4-działkowy, ząbkowaty kielich, owoc to torebka z 4 komorami, ma drobne nasionka, ziele leczy choroby nerek, układu moczowego, reumatyzm, działą moczopędnie, przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, uspakajająco, roslina miododajna, ozdobna, odporna na mróz, lubi kwaśna, mało żyzną, żwirową glebę.
Surmia bignoniowa, zwyczajna Catalpa bignonioides drzewo z krótkim pniem i szeroka koroną, duże, szerokie, jajowate lub sercowate liście, koniec zaostrzony, od spodu omszone, dzwonkowate, 5-płatkowe kwiaty zebrane w wiechy, biało-żółta, fioletowo nakrapiana korona, owoce to długie, cienkie torebki, mają przegrodę, owłosione nasionka, owoce utrzymuja się na drzewie do wiosny, lubi słońce, żyzną, przepuszczalną, lekka glebę, młode drzewka są wrażliwe na mróz.
Surmia pośrednia Catalpa erubescens drzewko ze stożkowatą, potem owalną korona, sercowate liście, młode purpurowobrązowe, starsze zielone, białe kwiaty zebrane w wiechy, owoce to długie stronki, utrzymują się do wiosny na drzewie, młode wrażliwe na mróz, lubią żyzną glebę i osłonięte stanowisko.
Grujecznik japoński Cercidiphyllum japonicum stożkowata lub walcowata korona, może być wiele pni, gałęzie rosna do ziemi, naprzeciwległe, całobrzegie, owalne lub okrągławe liście, koniec zaostrzony, nasada sercowata, brzegi ząbkowane, wierzch zielony, spód niebieskozielony, wiosną czerwonawe, latem niebieskawozielone, a jesienią jaskrawożółte, pomarańczowe lub czerwone, kwiaty męskie to pęczek czerwonych precików zebranych w pachwinach paczków, żeńskie mają skręcone znamiona słupków, dwupiennośc, owoce to błyszczące, jasnozielone mieskzi z brązowymi nasionami, roslina ozdobna, lubi półcień, żyzne, wilgotne, lekko kwaśne lub obojętne gleby, odoporny na szkodniki i choroby.
Judaszowiec kanadysjki Cercis canadensis małe drzewo o rozłożystej koronie, popielata lub czarna kora, sercowate, całobrzegie, zaokrąglone liście, najpierw brązowozielone, potem jasnozielone, potem żółte, rózowe kwiaty motylkowe w pęczkach, rosną na pedach i wyrastają z pnia, owoce to spłąszczone, zielone strąki, roslina ozodbna wrażliwa na mrozy, lubi ciepłe stanowiska.
Choisia trójlistkowa Choisya ternata intensywnie zielone, potem żółte, błyszczące, wrzecionowate liście w okółkach, 5-krotne, białe kwiaty w wiechach, płatki wrzecionowate, lubi słońce lub półcień, wytrzymuje mrozy do -10 st. C.
Dereń biały  Cornus alba krzew z pokładającymi się i ukorzeniającymi gałęziami, starsze pędy są czerwone, jesienią fioletowawe, jajowate, krótkogonkowe liście, jesienią żółkną, białe, 4-krotne kwiaty w baldachogronach, 4 długie pręciki, 1 słupek w środku, białe lub niebieskawe owoce-pestkowce, roslina ozdobna, u nas zdziczała, lubi wilgotne gleby, mało wymagający, odporny na mróz, lubi wilgotne, podmokłe gleby, torf, odporny na suszę i mróz, zanieczyszczenie powietrza, słoneczne stanowiska.
Dereń właściwy, jadalny Cornus mas krzew lub małe drzewko, naprzeciwległe, jajowate liście z kończykami i krótkimi ogonkami, kwiaty zebrane w kuliste baldachy z 4 podsadkami, baldachy zebrane są w naprzemianległe grona, óżłta, 4-płatkowe kwiaty, 4 pręciki, 1 słupek, owoce to czerwone, podłużne pesktowce, cierpki smak, roslina jadalna, owoce je się na surowo, w dżemach, sokach, nalewkach i innych przetworach, roslina ozodbna, rosnie na glebach wapiennych, odporny na susze i zanieczyszczenia, z drewna robi się koła zębate, roslina kosmetyczna, kora dezynfekuje jamę ustną.
Leszczyna pospolita Corylus avellana wzniesione gałezie tworzą szeroka koronę, gładka, popielata kora ma poziome kreski z korka, ulistnienie skrętoległe, owalne, podwójnie pilkowane liście z kończykami, są owłosione, maj sercowate nasady i drobne łezkowate przylistki, roslina jednopienna, męskie kotki są długie, zółte, wyrastają po 2-4, żeńskie są na krótkopędach, widać tylko czerwone znamiona, pyłek jest żółty, owoce to bezbielmowe orzechy, owocnia jest zdrewniała, zrosnięta z okrywą nasienną, ma okrywę z 3 zrosniętych podkwiatków. Roslina uprawna i jadalna, orzechy są jadalne. roslina ozdobna, z drewna robi się węgiel rysunkowy.
Perukowiec podolski Cotinus coggygria zaokrąglona korona krzewu, żółte drewno, skrętoległe liście są jajowate, czerwone, całobrzegie, jesienią żółkną, pomarańczowieją lub czerwienieją, drobne, długoszypułkowe, rózowe kwiaty zebrane są w wiechy na końcach pędów, roslina ozdobna, lubi każdą glebę, nawet piaszczystą i wapienną, lubi słońce lub półcień, mrozoodporna, są odmiany zielonolistne.
Wawrzynek Burkwooda Dapchne Burkwoodii krzew o okółkowych, odwrotnie lancetowatych, zielonych, kremowo obrzeżonych, siedzących liściach, jasnorózowe, 4-krotne, trąbkowate kwiaty zebrane w główki, owoce najpierw są żółte potem czerwonobrązowe, lubi ciepłe, słoneczne stanowiska n glebach wapiennych, żle znosi dużą wilgotność gleby.
Oliwnik srebrzysty Elaeagnus communata drzewo o nierególarnej koronie, brązowe, srebrzyście opalizujące pędy, skrętoległe, podłuznie jajowate, srebrzyste, na obu końcach zaostrzone, krótkoogonkowe liście, kwiaty żółte, zebrane w kątach liści, trąbkowate, owoce to pestkowce, mrozoodporny, lubi suche, sloneczne stanowiska, półprzepuszczalne, lekkie, przewiewne gleby.
Trzmielina Fortune'a Euonymus fortunei gęsto ścielący sie, niski krzew z korzeniami przybyszowymi, na których sa nowe pędy, zimozielone, skózaste, eliptyczne, górą błyszczące liście, jesienią są purpurowe, białe, dzbanuszkowate drobne kwiaty w gęstych wieszkach, roslina ozdobna, lubi żyzną, próchniczą, lekko wilgotną glebę, lubi słońce i lekki półcień, silniejszy mróz jest dla niej groźny, trzeba chronić przed mrozem, przycinać młode pędy, dobrze zrobić pergolę, po której będzie sie pnąć.
Trzmielina japońska Euonymus japonicus pnąca roslina o owalnych, bardzo którtko ogonkowych liściach, białe, 4-płatkowe kwiaty zebrane w baldaszki, nadaje sie do przysłonięcia altanek, wrażliwa na mróz, lubi luźną, żyzną, obojętną glebę.
Buk zwyczajny Fagus sylvatica gładka, popielata kora, z czasem staje sie szorstka i pomarszczona. Liście są jajowate, feliste, u góry błyszczące, u dołu owłosione, mają owłosione ogonki, ulistnienie skrętoległe. Pączki liści są lancetowate. Młode liście i pędy są owłosione. męskie kwiaty zebrane są w koszyczki, maja czerwonawy, rurkowaty okwiat, kwiaty żeńskie wyrastają po dwa w miseczkowatej, czteroklapowej okrywie, pyłek jest kulisty i porowaty, owoce to trójgraniaste orzeszki-bukiew są w owłosionej torebce-kupuli. Drewno nadaje sie na meble, owoce to pokarm dzików, lubi słońce lub półcień, żyzną, wilgotną, próchniczą glebę.
Glediczja trójcierniowa Gleditsia triacanthos drzewo o luxnej, nieregularnej koronie, ulistnienie skrętoległe, zlozone, parzystopierzaste liście, zielone, eliptyczne listki zaokrąglone z obu stron, pęd i gałązki pokryte sztywnymi, trójdzielnymi kolcami, promieniste, zielonożółte kwiaty zebrane w grona, owoce to płaskie, czerwone, błyszczące, skręcone strąki, lubi gleby przepuszczalne, średnio wilgotne i ubogie, odporna na suszę.
Bluszcz zwyczajny  Hedera helix giętka łodyga oplata drzewo, rozgałęzione, ukorzenione, liście jajowate, z wierzchu ciemnozielone, faliste, nasady sercowate, obupłciowe, drobne, 5-krotne kwiaty zebrane w kuliste wiechy, owoce to okrągłę, granatowe pestkowce. Roślina ozdobna i lecznicza, liście działaja wyksztusnie, przeciwzapalnie, żółciopędnie, przeciwgoścowo, leczą zapalenie oskrzeli, wzmagają krwawienie miesiączkowe, trądzik,. pokrzywke, odmrożenia, łagodzą ból przyreumatoidalnym zapaleniu stawów, wyicąg koi skórę, leczy celulitis, roślina miododajna. Woli gleby próchnicze, świeże i słoneczne stanowiska, jest tolerancyjny.
Rokitnik zwyczajny Hippophae rhamnoides rozgaęłziony krzew lub drzewo z młodymi pędami zakończonymi kolcami, mają jajowate miedziane pączki, młode gałązki sa miedziane, starsze szarawe, pędy z cierniami tworzą rozgaęłzienia 2 rzędu, liście sa lancetowate, krótkoogonkowe, srebrzysto omszone, wierzch szarozielony, spód srebrzysty, podwinięte brzegi, roslina dwupienna, kwiaty męskie są zółozielone rosną w pęczkach, żeńskie pojedynczo, owoce to pomarańczowe pestkowce, roslina ozdobna, jadalna, owoce nadaja się na soki, dżemy i przetwory, lecznicza, wzmacnia odpornośc, działa przeciwbólowo, leczy reumatyzm, choroby żoładka, skóry, przeziębienia, leczy konie z robaków, poprawia wygląd ludzkiej skóry, opóźnia starzenie, odporny na mróz, suszę, zanieczyszczenia powietrza, lubi silne zasolenie.
Hortensja omszona Hydrangea aspera krzew o grubych i sztywnych pędach, rozrasta sie przez korzenie, młode pędy owlosione, starsze mają łuszczącą sie korę, duże, lancetowate, owlosione, ciemnozielone liście, fioletowe, purpurowe, niebieskie, talerzykowate kwiaty płodne wewnątrz kwiatostanu i białe, płonne brzeżne, lubi cień i półcień, kwasne lub obojętne gleby, nie potrzebuje przycinania.
Ostrokrzew Meservy Ilex meserveae krzew o zwartym pokroju i fioletowych pędach, sztywne, skózaste, owalne, ostro ząbkowane liście, ząbki tworzą kolce na brzegach blaszki lisciowej, kubkowate kwiaty zebrane w pęczki w kątach liści, dwupienność, żółte lub czerwone jagody to owoce, lubi żyzną, lekko wilgotną glebę, słoneczne stanowiska, ale toleruja cień, mrozoodporne, wrażliwsze odmiany powinny byc zimą osłonięte od wiatru.
Ligustr vicaryi Ligustrum vicaryi gęsty krzew o łocistych liściach, proste, rozgaęłzione pędy, liście eliptyczne, błszczące, zaostrzone, nasady szeroko klinowate, drobne, rurkowate, białe, pachnące kwaity zebrane w walcowate wiechy, granantowe, kuliste owoce, lubi każą glebę, od piaszczystej po cieżką gliniastą, lubi słońce, cień i półcień, wrażliwy na zimno.
Suchodrzew mirtolistny Lonicera nitida dobrze rozkrzewiony krzew, jasnobrązowa kora, liście owalne lub jajowate, naprzeciwległe, drobne, białe kwiaty, owoce to purpurowe jagody, lubi gleby próchnicze, świeże, cień, wrażliwy na mrozy, przymarza do ziemi w zimie.
Nandina domowa Nandina domestica niski, zwarty krzew, liście jajowate, zwinięte, krótkoogonkowe, zaostrzone na końcu, jesienią czerwienieją, białe kwiaty zebrane w stozkowate wiechy, czerwone owoce, lubi gleby przepuszczalne, kwasne, słoneczne stanowiska.
Pęcherznica kalinolistna Physocarpus opulifolius krzew o wyprostowanych pędach, ciemnobrązowa, łuszcząca sie kora, owalne, 3-klapowe liście, białe lub rózowe, talerzykowate kwiaty zebrane w wiechy, owoce to czerwone mieszki z żółtymi nasionkami, roslina ozdobna, lubi słoneczne stanowiska, każdy rodzaj gleby, mrozodporna.
Topola amerykańska Populus deltoides duże, nisko rozgaęłzione drzewo o luźnej koronie, purpurowobrązowe pędy, trójkątne, szerokie liście, najpierw są purpurowe, potem zielone, potem brązowe z czerwonym ogonkiem, dwupienna, męskie kwiaty sa w kotkach, są czerwone, żeńskie zielone, kwiaty są w gronach, puszyste owoce, torebki z włosami nasiennymi w gronach, mrozoodporna, dobrze znosi zanieczyszczenia lubi slońce i lekki półcień.
Topola Prunus fremontii rozłożyste drzewo, grube konary, sercowate liście, nasady lekko uwypuklone, końce zaostrzone, żółkna jesienią, ogonki krótkie, kwiaty żeńskie zielone, kubeczkowate zebrane w grona, męskie to kotki, dwupienna, owoce z puszkiem, torebka z włosami nasiennymi. 
Topola kanadyjska Populus canadiensis rosłe drzewo z szeroka i wysoką koroną, zgrubiały pień, szara, głęboko bruzdkowana kora, trójkątne liście, nasady sercowate, ogonki krótkie, końce zwężone, blaszka ząbkowana, kotki męskie czerwone i błszczące, żeńskie zielone w gronach, owoce to torebki z włosami nasiennymi, drewno dobre na celulozę.
śliwa wiśniowa Prunus cerasifera niskie drzewo, prosty, smukły pień, luxna korona, cienkie, odwrotnie jajowate liście są delikatnie piłkowane, ciemnoczerwone, purpurowe, brązowawe, białe, długoszypułkowe, talerzykowate, 5-krotne kwiaty, owoce to żółte lub czerwone pestkowce, roslina miododajna i ozdobna, lubi piaszczyste, lekkie gleby, dobrze znosi susze, słońce, mozna ją szczepić.
Czeremcha zwyczajna Prunus padus ma wiele pni, korona jest ciemna, brązowa, ma smukłe, przylegające do gałązek pędy, są widoczne przetchlinki. Ulistnienie skrętoległe, liście jasnozielone, eliptyczne, piłkowane, w kątach nerwów mają włoski, od spodu sa szare, maja gruczołki miodnikowe. Pięciopłatkowe, białe kwiaty o długich płatkach zebrane są w grona. Owoce to kuliste, czarne pestkowce. Roślina ozdobna i lecznicza, młode liście odkażają. Drewna używa się w stolarce.
Sumak odurzający Rhus typhina krzew lub niskie drzewo, parasolowata korona, grube, owłosione pędy, nieparzystopierzaste liście z owalnymi, cienkimi listkami, czerwienieją, pomarańczowieją i żółkną jesienią, roslina dwupienne, drobne kwiaty zebrane sa w stożkowate wiechy, rozległe korzenie płytko położone, owoce to pestkowce, żółte drewno, roślina miododajna, owoce są jadalne, lubi słońce, odporny na chorby i szkodniki, trzeba usuwać odrosty korzeniowe, nie trzeba przycinać korony.
Róża czerwonawa Rosa glauca nagie, ciemnoczerwone, oszzronione gałązki, krzew, nieparzystopierzastodzielne liście, listki owalne, piłkowane, nagie, owłosione na nerwie, 5-krotne, rózowe, jasniejsze w środku kwiaty, wolne, nagie słupki, znamiona skupione w główkę, owoce to drobne, czerwone lub pomarańczowe hipancja, roslina ozodbna, lubi każdą glebę, słoneczne stanowisko, mrozoodporna.
Wierzba Boydii Salix Boydii karłowate drzewko, czerwonobrązowe gałązki, szerokie, eliptyczne, omszone, mięsiste liście, nasady sercowate, ogonki króciutkie, kwiaty bez okwiatu zebrane w kotki, dwupienna, lubi gleby wilgotne, nie lubi piaszczystych i suchych, mrozodporna, odporna na zanieczyszczenia, potrzebuje słońca, ale jest wrazliwa na suszę.
Wierzba alpejska Salix alpina  mały płożacy rkzew z długimi, płożacymi gałęziami, młode gałązki sa zielone, starsze brunatne, włochate, szpiczaste pączki, odwrotnie jajowate, zaostrzone na końcach, krótkogonkowe liscie, całobrzegie, skrętoległe, dwupienna, kwiaty zebrane w kotki o purpurowych łuskach, kwiaty wyrastają z liśćmi męskie mają 1 miodnik, wolne pylniki, młode słupki owłosione, z czasem łysieja, roslina ozdobna, lubi słoneczne stanowiska, kamieniste podłoże, suche warunki.
Wierzba szwajcarska Salix helvetica mały, gęsty, okrągławy krzew, mlode pędy są biało filcowato owłosione, odwrotnie jajowate, delikatnie zaostrzone, tepe lub zaokrąglone liście, żęńskie kotki o purpurowo-czerwonych przysadkach, słupki siedzące, szyjki dołem owłosione, kotki męskie dwubarwne, owłosione, wolne nitki pręcików, owoce to wołosione, podłużne, pekające 2 klapami torebki, dwupienna, roslina ozdobna.
Wierzba płożaca Salix repens cienkie, nagie zagięte gałęzie, brązowa kora, słabo owlosione, tępe pąki, liście złożone z lancetowatych, całobrzegich odcinków na krótkich ogonkach, nie ma przylistków, kotki sa na owłosionych, dwukolorowych przysadkach, żeńskie sa podługowate, siedząće, słupki mają krótkie trzonki, męskie sa jajowate, pylniki są brunatne, nasady pręcików są owłosione, jest 1 miodnik. Owoce to torebki otwierające sie spiralnie skręconymi klapami. Roslina ozdobna i miododajna, roślina dwupienna, nie potrzebuje specjalnej gleby, tylko przycinania zwieszających sie pędów.
Wierzba sachalińska Salix udensis rozłożysty krzew, spłaszczony, krótkoogonkowe, lancetowate, zwężone na końcach liście, kotki męskie żółte, kotki żeńskie szare, młode kwiatostany są srebrzyste, lubi wilgotne, ubogie w wapń gleby, lubi słońce, jest doporna na mróz.
Wierzba fińska Salix finmarchica karłowata wierzba, brązowe gałązki, jajowate, krótkoogonkowe liście, końce zaokrąglone, srebrzyste, kwiatostany to kotki, w męskich kotkach widac żółe pylniki, kotki gęsto pokrywaja gałazki, dwupienna, płożaca, lubi wilgotne, próchnicze gleby, słoneczne lub półcieniste stanowiska.
Bez czarny Sambucus nigra zielona kora z wiekiem szarzeje, widać na niej przetchlinki, czerwone pączki, nieparzystodzielne liście mają eliptyczne, zaostrzone odcinki, mogą mieć nitkowate przylistki, białe, pięciopłatkowe kwiaty z 1 słupkiem i 5 pręcikami zebrane są w płaskie baldachogrona, owoce to czarne pestkowce, są jajowate, rpslina lecznicza, kwiaty działaja przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo, napotnie, wyksztusnie, moczopędnie, leczą gorączke i biegunki, zapalanie spojówek, owoce nadają się do spozycia po przetworzeniu np. jako herbatki, konfitury itd. Roslina ozdobna. Mrozoodporny, potrzebuje półprzepuszczalnej gleby, slońca lub półcienia.
Tawuła brzozolistna Spirea betulifolia krzewy o okrągłym pokroju, zielone, jajowate, krótkoogonkowe liście, końce zaokrąglone, białe, 5-krotne kwiaty zebrane w baldachy, lubi wilgotne gleby, mrozoodporna. 
Tawuła japońska Spiraea japonica zwarty krzew o sztywnych pędach, liście jajowate, piłkowate, o ostrcyh końcach, rózowe kwiaty z długimi pręcikami zebrane w baldachogrona, roslina ozdobna, wysadzana z sadzonek, lubi słońce i dobrze nawożona glebę, wiosną trzeba ją przycinać.
Tawuła van Houtte'a Spiraea vanhouttei rozłożysty krzew, łukowato wygięte gałęzie, jajowate, krótkoogonkowe, zaostrzone liście, przypominaja trójkąty, starsze żółkną, białe pięciopłatkowe kwiaty talerzykowate zebrane w baldachy, odporna na mrozy, suszę, zimno i zanieczyszczenia, lubi każdą glebę ogrodniczą, preferuje gleby żyzne i wilgotne.
Wiąz holenderski Ulmus hollandica drzewo o szarej korze, owalnej koronie, liście owalne, brzegi podwójnie ząbkowane, wieksze ząbki maja wiele mniejszych ząbków, ogonki krótkie, starsze liście żółkną, pęczki drobnych kwiatów ze zrosniętym kielichem, drobne płątki, wystają pręciki na zewnątrz, pęki w kątach liści, owoce to orzeszki ze skrzydłami, skrzydlaki, lubi słońce lub półcień, odporny na susze, lubi żyzne gleby.
Wiąz pospolity Ulmus minor kora szara, bruzdowana, cienkie, czerwone, paki, jajowate, zaostrzone liście, jeden bokm maja mniejszy, karbowana blaszka liściowa o piłkowanym brzegu, kwiaty zbiałymi pręcikami zebrane są w pęczki. Owoc to jajowaty skrzydlak, roslina ozdobna.
Kalina koralowa Viburnum opulus krzew o luznej niesymetrycznej koronie, szara kora, kuliste przetchlinki, nakrzyżległe, brunatne paki, dłoniaste, trójdzielne, ząbkowane liście na średnich ogonkach, ulistnienie naprzeciwległe, palowy system korzeniowy, długie korzenie przybyszowe, białe, trąbkowate kwiaty zebrane w baldachogrona, 5 okragło zakończonych płatków, kielich z niewielkich ząbków, owoce to czerwone pestkowce, roślina lecznicza, kora działa przeciwskurczowo, leczy robaczyce, dusznice bolesną, leczy choroby układu oddechowego zwierząt, roslina jadalna po ugotowaniu i innej obróbce cieplnej je się owoce, pozyskuje sie z nich czerwony barwnik, z gałązek robi sie pręty i druty, roślina ozdobna, drewno nadaje się na opał, robi sie z niej podkładki dla innych roslin, lubi mokre gleby, bardzo wilgotne, lubi każde natężenie światła, potrzebuje przycinania.
Krzewuszka cudowna Weigela florida zwarta korona krzewu, jajowate, naprzeciwległe, zólto obrzeżone, piłkowane liście krótkoogonkowe, rózowe, dzwonkowate kwiaty w kątach liści pojedynczo lub grupowo, lubi słońce, półcień, wilgotną, zyzna glebę. 
Klon zwyczajny Acer platanoides okrągłu pień z popekaną kora, pączki sa oliwkowe, młoda kora oliwkowa, dłoniastodzielne, ogonkowe liście, zielone kwiaty zebranme są w baldachogrona, mają 5 działek, 5 płatkó, 8 prręcików, 1 słupek. Owoc złozony z 2 skrzydlaków, skrzydła dłuższe od orzeszków. Roslina miododajna.
Klon jawor Acer pseudoplatanus prosty pień, kora szara, z czasem ma żłobienia, nakrzyżległe pąki z zielonymi łuskami, liście z wierzchu żywozielone, od spodu szarawe, dłoniastodzielne, ogonkowe, piłkowane, ogonki sa rynienkowate, nasady sercowate, ulistnienie nakrzyżległe, żółtozielone, pięciokrotne kwiaty zebrane są w grona. Owoce złozone z 2 skrzydlaków, orzeszki są kuliste, skrzydła długie. Roslina miododajna.
Klon jesionolistny Acer negundo nieregularna, szeroka, nisko rozgałeziona korona, oliwkowa kora jest gładka, potem pęka, są brodawki, ulistnienie naprzeciwległe, liście nieparzystopierzaste, listki jajowate, piłkowane, wierzch owłosiony, szczytowy odcinek jest dłoniastodzielny na 3 łatki. Męskie wkiaty są wiszące, żeńskie zebrane w grona. Owoc złozony z 2 skrzydlaków. Roslina miododajna. Sadzony z sadzonek, brak wymagań co do gleby, lubi słoneczne miejsca.