Przyroda, strona 76

Tym razem opiszę rośliny ogrodowe o ozdobnych liściach, które zdobią gdy nie ma kwiatów.
Klon jesionolistny Acer negundo nieregularna, szeroka, nisko rozgałeziona korona, oliwkowa kora jest gładka, potem pęka, są brodawki, ulistnienie naprzeciwległe, liście nieparzystopierzaste, listki jajowate, piłkowane, wierzch owłosiony, szczytowy odcinek jest dłoniastodzielny na 3 łatki, żółkna jesienią. Męskie kwiaty są wiszące, żeńskie zebrane w grona. Owoc złozony z 2 skrzydlaków. Roslina miododajna. Piekna roslina rozsiewana z sadzonek, bez specjalnych wymagań glebowych, lubi słoneczne miejsca, przycinania się rozrasta.
Klon palmowy Acer palmatum gładka, szara lub szarobrązowa kora, głęboko wycięte 5-7 klapowe liście dłoniaste, zielone, potem żółkną i pomarańczowieją i czerwienieją, purpurowe, drbone, 5-działkowe i 5-płatkowe kwiaty zebrane w kwiatostany, owoce to brązowe lub czerwone orzeszki z rozwartymi skrzydełkami-skrzydlaki, roslina ozdobna, potrzebuje żyznej, stale lekko wilgotnej gleby, słonecznego stanowiska i przycinania, uprawiana z sadzonek,, niektóre odmiany sa bardzo wrażliwe na mróz, ma wiele ozdobnych odmian, niektóre mają cały rok czerwone liście, inne liście dwukolorowe-zielone z czerwonymi obwódkami.
Klon rdzawy, śniady Acer rufinerve ciemnozielona, poprzecznie prążkowana, popekana kora, rozłozysta korona, dłoniaste, trójklapowe, zielone, u nasady czerwono owłosione liście, jesienią są czerwono-pomarąńczowe, drobne, żółte lub zielone kwiaty zebrane w grona, owoce to orzeszki, najpierw skrzydełka są zielone, potem czerwone, cały owoc to skrzydlak, surowe zimy sa dla niego niebezpieczne.
Klon Shirasawy Acer shirasaviensis drzewo lub krzew o kulistej koronie, gładka, szarobrązowa kora, sztywne, dłoniaste, 11-klapowe liście, brzegi podwójnie, ostro piłkowane, zielone, latem żółkną, jesnienią pomarańczowieja i czerwienieją, ogonki są czerwone, drobne, rózowo płatkowe i kremowo działkowe kwiaty, owoce to skrzydlaki, orzeszki z rozwartymi skrzydełkami, mrozoodporny, lubi słońce lub półcień, lubi wilgotne gleby.
Modrzewnica zwyczajna, północna Andromeda polifolia krzewinka, rosnie w Polsce, długie, rozgałęzione podziemne pędy, nadziemne wzniesione, wiotkie gałązki, skórzaste, zimozielone, wąskolancetowate liście o podwiniętych brzegach, krótkoogonkowe, sinawe od spodu, od góry zielone, zwisające na czerwonych szypułkach kwiaty zebrane są w szczytowe baldachogrona od 2 do 8 kwiatów, kielich 5-działkowy, dzwonkowata korona 5-płatkowa, płątki białe lub różowe, 1 słupek z długa szyjka i grubą zalążnią, 10 pręcików z wyrostkami na szczycie, owoce to 5-komorowe torebki, wznosi się ku górze, roslina ozdobna, mrozodporna, lubi cień i kwaśna glebę z torfem kwaśnym.
Berberys Thunberga Berberis thunbergii ciernisty, silnie rozgaęłziony krzew, całobrzegie, owalne, zielone, żółte lub czerwone liście, drobne, zółte kwiaty zebrane w grona, są 5-krotne, owoce to czerwone jagody, odporny na mróz, zanieczyszczenia powietrza i zasolenie gleby, choroby i szkodniki, trzeba przycinać zagęszczone gałęzie i usuwać stare pędy.
Berberys pośredni Berberis media rozłożysty, gęsty, ciernisty krzew, ciemnozielone, błyszczące, odwrotnie jajowate, drobne liście, zółte, 5-krotne kwiaty w gronach, podłużne, czarne, małe jagody, lubi słońce lub półcień, brak wymagań co do gleby, odporny na mrozy i zanieczyszczenie powietrza.
Berberys ottawski Berberis ottaviensis ciernisty krzew o jajowatym pokroju, zielone, odwrotnie jajowate liście, są zielone, żółe, 5-krotne kwiaty w gronach, jajowate, czerwone jagody, liście jesienią czerwienieją, mają niebieskawy połysk, lubi slońce lub półcień, każdy odczyn gleby, sadzimy sadzonki.
Brzoza brodawkowata Betula pendula kora młodych drzew jest pomarańczowa, z czasem bieleje, pęka,łuszczy się, liście są klinowate, podwójnie piłkowane, mają nagie ogonki, młode liście sa lepkie. Kwiaty zebrane są w długie, walcowate, żółte kotki. Owoce to eliptyczne, trójklapowe orzeszki ze skrzydełkami. Roślina lecznicza, liście działaja moczopędnie, odtruwająco, wzmacniająco, leczą zapalenie nerek, gościec, łuszczyce, choroby dróg moczowych. Z drewna robi sie węgiel kwas octowy, smołę, metanol.
Bukszpan wieczniezielony, zwyczajny Buxus sempervirens kulisty, zwarty krzew, eliptyczne, skórzaste, naprzeciwległe, ciemnozielone liście, drobne, zóławe kwiaty w gronach, męskie są z 4 listków owkiatu i 4 pręcików, żeńskie mają 4-8 listków, słupek z 3 znamionami, owoce to torebki, drewno jest surowcem do produkcji mebli i ozdób, roslina ozodbna, lubi słońce i cień, obojętne lub lekko zasadowe gleby, przed zimą trzeba go podlać by zapewnić mu zapas wody, dobrze znosi suszę ale jest wrażliwy na mróz.
Wrzos zwyczajny, pospolity Calluna vulgaris zimozielona krzewinka, gałęzie rozesłane po ziemi, naprzeciwległe, drobne, igiełkowate liście, 4-krotne, drobne, ózowoliliowe kwiaty dzwonkowate zebrane w grona szczytowe, 4-działkowy, ząbkowaty kielich, owoc to torebka z 4 komorami, ma drobne nasionka, ziele leczy choroby nerek, układu moczowego, reumatyzm, działą moczopędnie, przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, uspakajająco, roslina miododajna, ozdobna, odporna na mróz, lubi kwaśna, mało żyzną, żwirową glebę.
Surmia bignoniowa, zwyczajna Catalpa bignonioides drzewo z krótkim pniem i szeroka koroną, duże, szerokie, jajowate lub sercowate liście, koniec zaostrzony, od spodu omszone, dzwonkowate, 5-płatkowe kwiaty zebrane w wiechy, biało-żółta, fioletowo nakrapiana korona, owoce to długie, cienkie torebki, mają przegrodę, owłosione nasionka, owoce utrzymuja się na drzewie do wiosny, lubi słońce, żyzną, przepuszczalną, lekka glebę, młode drzewka są wrażliwe na mróz.
Surmia pośrednia Catalpa erubescens drzewko ze stożkowatą, potem owalną korona, sercowate liście, młode purpurowobrązowe, starsze zielone, białe kwiaty zebrane w wiechy, owoce to długie stronki, utrzymują się do wiosny na drzewie, młode wrażliwe na mróz, lubią żyzną glebę i osłonięte stanowisko.
Grujecznik japoński Cercidiphyllum japonicum stożkowata lub walcowata korona, może być wiele pni, gałęzie rosna do ziemi, naprzeciwległe, całobrzegie, owalne lub okrągławe liście, koniec zaostrzony, nasada sercowata, brzegi ząbkowane, wierzch zielony, spód niebieskozielony, wiosną czerwonawe, latem niebieskawozielone, a jesienią jaskrawożółte, pomarańczowe lub czerwone, kwiaty męskie to pęczek czerwonych precików zebranych w pachwinach paczków, żeńskie mają skręcone znamiona słupków, dwupiennośc, owoce to błyszczące, jasnozielone mieskzi z brązowymi nasionami, roslina ozdobna, lubi półcień, żyzne, wilgotne, lekko kwaśne lub obojętne gleby, odoporny na szkodniki i choroby.
Judaszowiec kanadysjki Cercis canadensis małe drzewo o rozłożystej koronie, popielata lub czarna kora, sercowate, całobrzegie, zaokrąglone liście, najpierw brązowozielone, potem jasnozielone, potem żółte, rózowe kwiaty motylkowe w pęczkach, rosną na pedach i wyrastają z pnia, owoce to spłąszczone, zielone strąki, roslina ozodbna wrażliwa na mrozy, lubi ciepłe stanowiska.
Choisia trójlistkowa Choisya ternata intensywnie zielone, potem żółte, błyszczące, wrzecionowate liście w okółkach, 5-krotne, białe kwiaty w wiechach, płatki wrzecionowate, lubi słońce lub półcień, wytrzymuje mrozy do -10 st. C.
Dereń biały  Cornus alba krzew z pokładającymi się i ukorzeniającymi gałęziami, starsze pędy są czerwone, jesienią fioletowawe, jajowate, krótkogonkowe liście, jesienią żółkną, białe, 4-krotne kwiaty w baldachogronach, 4 długie pręciki, 1 słupek w środku, białe lub niebieskawe owoce-pestkowce, roslina ozdobna, u nas zdziczała, lubi wilgotne gleby, mało wymagający, odporny na mróz, lubi wilgotne, podmokłe gleby, torf, odporny na suszę i mróz, zanieczyszczenie powietrza, słoneczne stanowiska.
Dereń właściwy, jadalny Cornus mas krzew lub małe drzewko, naprzeciwległe, jajowate liście z kończykami i krótkimi ogonkami, kwiaty zebrane w kuliste baldachy z 4 podsadkami, baldachy zebrane są w naprzemianległe grona, óżłta, 4-płatkowe kwiaty, 4 pręciki, 1 słupek, owoce to czerwone, podłużne pesktowce, cierpki smak, roslina jadalna, owoce je się na surowo, w dżemach, sokach, nalewkach i innych przetworach, roslina ozodbna, rosnie na glebach wapiennych, odporny na susze i zanieczyszczenia, z drewna robi się koła zębate, roslina kosmetyczna, kora dezynfekuje jamę ustną.
Leszczyna pospolita Corylus avellana wzniesione gałezie tworzą szeroka koronę, gładka, popielata kora ma poziome kreski z korka, ulistnienie skrętoległe, owalne, podwójnie pilkowane liście z kończykami, są owłosione, maj sercowate nasady i drobne łezkowate przylistki, roslina jednopienna, męskie kotki są długie, zółte, wyrastają po 2-4, żeńskie są na krótkopędach, widać tylko czerwone znamiona, pyłek jest żółty, owoce to bezbielmowe orzechy, owocnia jest zdrewniała, zrosnięta z okrywą nasienną, ma okrywę z 3 zrosniętych podkwiatków. Roslina uprawna i jadalna, orzechy są jadalne. roslina ozdobna, z drewna robi się węgiel rysunkowy.
Perukowiec podolski Cotinus coggygria zaokrąglona korona krzewu, żółte drewno, skrętoległe liście są jajowate, czerwone, całobrzegie, jesienią żółkną, pomarańczowieją lub czerwienieją, drobne, długoszypułkowe, rózowe kwiaty zebrane są w wiechy na końcach pędów, roslina ozdobna, lubi każdą glebę, nawet piaszczystą i wapienną, lubi słońce lub półcień, mrozoodporna, są odmiany zielonolistne.
Wawrzynek Burkwooda Dapchne Burkwoodii krzew o okółkowych, odwrotnie lancetowatych, zielonych, kremowo obrzeżonych, siedzących liściach, jasnorózowe, 4-krotne, trąbkowate kwiaty zebrane w główki, owoce najpierw są żółte potem czerwonobrązowe, lubi ciepłe, słoneczne stanowiska n glebach wapiennych, żle znosi dużą wilgotność gleby.
Oliwnik srebrzysty Elaeagnus communata drzewo o nierególarnej koronie, brązowe, srebrzyście opalizujące pędy, skrętoległe, podłuznie jajowate, srebrzyste, na obu końcach zaostrzone, krótkoogonkowe liście, kwiaty żółte, zebrane w kątach liści, trąbkowate, owoce to pestkowce, mrozoodporny, lubi suche, sloneczne stanowiska, półprzepuszczalne, lekkie, przewiewne gleby.
Trzmielina Fortune'a Euonymus fortunei gęsto ścielący sie, niski krzew z korzeniami przybyszowymi, na których sa nowe pędy, zimozielone, skózaste, eliptyczne, górą błyszczące liście, jesienią są purpurowe, białe, dzbanuszkowate drobne kwiaty w gęstych wieszkach, roslina ozdobna, lubi żyzną, próchniczą, lekko wilgotną glebę, lubi słońce i lekki półcień, silniejszy mróz jest dla niej groźny, trzeba chronić przed mrozem, przycinać młode pędy, dobrze zrobić pergolę, po której będzie sie pnąć.
Trzmielina japońska Euonymus japonicus pnąca roslina o owalnych, bardzo którtko ogonkowych liściach, białe, 4-płatkowe kwiaty zebrane w baldaszki, nadaje sie do przysłonięcia altanek, wrażliwa na mróz, lubi luźną, żyzną, obojętną glebę.
Buk zwyczajny Fagus sylvatica gładka, popielata kora, z czasem staje sie szorstka i pomarszczona. Liście są jajowate, feliste, u góry błyszczące, u dołu owłosione, mają owłosione ogonki, ulistnienie skrętoległe. Pączki liści są lancetowate. Młode liście i pędy są owłosione. męskie kwiaty zebrane są w koszyczki, maja czerwonawy, rurkowaty okwiat, kwiaty żeńskie wyrastają po dwa w miseczkowatej, czteroklapowej okrywie, pyłek jest kulisty i porowaty, owoce to trójgraniaste orzeszki-bukiew są w owłosionej torebce-kupuli. Drewno nadaje sie na meble, owoce to pokarm dzików, lubi słońce lub półcień, żyzną, wilgotną, próchniczą glebę.
Glediczja trójcierniowa Gleditsia triacanthos drzewo o luxnej, nieregularnej koronie, ulistnienie skrętoległe, zlozone, parzystopierzaste liście, zielone, eliptyczne listki zaokrąglone z obu stron, pęd i gałązki pokryte sztywnymi, trójdzielnymi kolcami, promieniste, zielonożółte kwiaty zebrane w grona, owoce to płaskie, czerwone, błyszczące, skręcone strąki, lubi gleby przepuszczalne, średnio wilgotne i ubogie, odporna na suszę.
Bluszcz zwyczajny  Hedera helix giętka łodyga oplata drzewo, rozgałęzione, ukorzenione, liście jajowate, z wierzchu ciemnozielone, faliste, nasady sercowate, obupłciowe, drobne, 5-krotne kwiaty zebrane w kuliste wiechy, owoce to okrągłę, granatowe pestkowce. Roślina ozdobna i lecznicza, liście działaja wyksztusnie, przeciwzapalnie, żółciopędnie, przeciwgoścowo, leczą zapalenie oskrzeli, wzmagają krwawienie miesiączkowe, trądzik,. pokrzywke, odmrożenia, łagodzą ból przyreumatoidalnym zapaleniu stawów, wyicąg koi skórę, leczy celulitis, roślina miododajna. Woli gleby próchnicze, świeże i słoneczne stanowiska, jest tolerancyjny.
Rokitnik zwyczajny Hippophae rhamnoides rozgaęłziony krzew lub drzewo z młodymi pędami zakończonymi kolcami, mają jajowate miedziane pączki, młode gałązki sa miedziane, starsze szarawe, pędy z cierniami tworzą rozgaęłzienia 2 rzędu, liście sa lancetowate, krótkoogonkowe, srebrzysto omszone, wierzch szarozielony, spód srebrzysty, podwinięte brzegi, roslina dwupienna, kwiaty męskie są zółozielone rosną w pęczkach, żeńskie pojedynczo, owoce to pomarańczowe pestkowce, roslina ozdobna, jadalna, owoce nadaja się na soki, dżemy i przetwory, lecznicza, wzmacnia odpornośc, działa przeciwbólowo, leczy reumatyzm, choroby żoładka, skóry, przeziębienia, leczy konie z robaków, poprawia wygląd ludzkiej skóry, opóźnia starzenie, odporny na mróz, suszę, zanieczyszczenia powietrza, lubi silne zasolenie.
Hortensja omszona Hydrangea aspera krzew o grubych i sztywnych pędach, rozrasta sie przez korzenie, młode pędy owlosione, starsze mają łuszczącą sie korę, duże, lancetowate, owlosione, ciemnozielone liście, fioletowe, purpurowe, niebieskie, talerzykowate kwiaty płodne wewnątrz kwiatostanu i białe, płonne brzeżne, lubi cień i półcień, kwasne lub obojętne gleby, nie potrzebuje przycinania.
Ostrokrzew Meservy Ilex meserveae krzew o zwartym pokroju i fioletowych pędach, sztywne, skózaste, owalne, ostro ząbkowane liście, ząbki tworzą kolce na brzegach blaszki lisciowej, kubkowate kwiaty zebrane w pęczki w kątach liści, dwupienność, żółte lub czerwone jagody to owoce, lubi żyzną, lekko wilgotną glebę, słoneczne stanowiska, ale toleruja cień, mrozoodporne, wrażliwsze odmiany powinny byc zimą osłonięte od wiatru.
Ligustr vicaryi Ligustrum vicaryi gęsty krzew o łocistych liściach, proste, rozgaęłzione pędy, liście eliptyczne, błszczące, zaostrzone, nasady szeroko klinowate, drobne, rurkowate, białe, pachnące kwaity zebrane w walcowate wiechy, granantowe, kuliste owoce, lubi każą glebę, od piaszczystej po cieżką gliniastą, lubi słońce, cień i półcień, wrażliwy na zimno.
Suchodrzew mirtolistny Lonicera nitida dobrze rozkrzewiony krzew, jasnobrązowa kora, liście owalne lub jajowate, naprzeciwległe, drobne, białe kwiaty, owoce to purpurowe jagody, lubi gleby próchnicze, świeże, cień, wrażliwy na mrozy, przymarza do ziemi w zimie.
Nandina domowa Nandina domestica niski, zwarty krzew, liście jajowate, zwinięte, krótkoogonkowe, zaostrzone na końcu, jesienią czerwienieją, białe kwiaty zebrane w stozkowate wiechy, czerwone owoce, lubi gleby przepuszczalne, kwasne, słoneczne stanowiska.
Pęcherznica kalinolistna Physocarpus opulifolius krzew o wyprostowanych pędach, ciemnobrązowa, łuszcząca sie kora, owalne, 3-klapowe liście, białe lub rózowe, talerzykowate kwiaty zebrane w wiechy, owoce to czerwone mieszki z żółtymi nasionkami, roslina ozdobna, lubi słoneczne stanowiska, każdy rodzaj gleby, mrozodporna.
Topola amerykańska Populus deltoides duże, nisko rozgaęłzione drzewo o luźnej koronie, purpurowobrązowe pędy, trójkątne, szerokie liście, najpierw są purpurowe, potem zielone, potem brązowe z czerwonym ogonkiem, dwupienna, męskie kwiaty sa w kotkach, są czerwone, żeńskie zielone, kwiaty są w gronach, puszyste owoce, torebki z włosami nasiennymi w gronach, mrozoodporna, dobrze znosi zanieczyszczenia lubi slońce i lekki półcień.
Topola Prunus fremontii rozłożyste drzewo, grube konary, sercowate liście, nasady lekko uwypuklone, końce zaostrzone, żółkna jesienią, ogonki krótkie, kwiaty żeńskie zielone, kubeczkowate zebrane w grona, męskie to kotki, dwupienna, owoce z puszkiem, torebka z włosami nasiennymi. 
Topola kanadyjska Populus canadiensis rosłe drzewo z szeroka i wysoką koroną, zgrubiały pień, szara, głęboko bruzdkowana kora, trójkątne liście, nasady sercowate, ogonki krótkie, końce zwężone, blaszka ząbkowana, kotki męskie czerwone i błszczące, żeńskie zielone w gronach, owoce to torebki z włosami nasiennymi, drewno dobre na celulozę.
śliwa wiśniowa Prunus cerasifera niskie drzewo, prosty, smukły pień, luxna korona, cienkie, odwrotnie jajowate liście są delikatnie piłkowane, ciemnoczerwone, purpurowe, brązowawe, białe, długoszypułkowe, talerzykowate, 5-krotne kwiaty, owoce to żółte lub czerwone pestkowce, roslina miododajna i ozdobna, lubi piaszczyste, lekkie gleby, dobrze znosi susze, słońce, mozna ją szczepić.
Czeremcha zwyczajna Prunus padus ma wiele pni, korona jest ciemna, brązowa, ma smukłe, przylegające do gałązek pędy, są widoczne przetchlinki. Ulistnienie skrętoległe, liście jasnozielone, eliptyczne, piłkowane, w kątach nerwów mają włoski, od spodu sa szare, maja gruczołki miodnikowe. Pięciopłatkowe, białe kwiaty o długich płatkach zebrane są w grona. Owoce to kuliste, czarne pestkowce. Roślina ozdobna i lecznicza, młode liście odkażają. Drewna używa się w stolarce.
Sumak odurzający Rhus typhina krzew lub niskie drzewo, parasolowata korona, grube, owłosione pędy, nieparzystopierzaste liście z owalnymi, cienkimi listkami, czerwienieją, pomarańczowieją i żółkną jesienią, roslina dwupienne, drobne kwiaty zebrane sa w stożkowate wiechy, rozległe korzenie płytko położone, owoce to pestkowce, żółte drewno, roślina miododajna, owoce są jadalne, lubi słońce, odporny na chorby i szkodniki, trzeba usuwać odrosty korzeniowe, nie trzeba przycinać korony.
Róża czerwonawa Rosa glauca nagie, ciemnoczerwone, oszzronione gałązki, krzew, nieparzystopierzastodzielne liście, listki owalne, piłkowane, nagie, owłosione na nerwie, 5-krotne, rózowe, jasniejsze w środku kwiaty, wolne, nagie słupki, znamiona skupione w główkę, owoce to drobne, czerwone lub pomarańczowe hipancja, roslina ozodbna, lubi każdą glebę, słoneczne stanowisko, mrozoodporna.
Wierzba Boydii Salix Boydii karłowate drzewko, czerwonobrązowe gałązki, szerokie, eliptyczne, omszone, mięsiste liście, nasady sercowate, ogonki króciutkie, kwiaty bez okwiatu zebrane w kotki, dwupienna, lubi gleby wilgotne, nie lubi piaszczystych i suchych, mrozodporna, odporna na zanieczyszczenia, potrzebuje słońca, ale jest wrazliwa na suszę.
Wierzba alpejska Salix alpina  mały płożacy rkzew z długimi, płożacymi gałęziami, młode gałązki sa zielone, starsze brunatne, włochate, szpiczaste pączki, odwrotnie jajowate, zaostrzone na końcach, krótkogonkowe liscie, całobrzegie, skrętoległe, dwupienna, kwiaty zebrane w kotki o purpurowych łuskach, kwiaty wyrastają z liśćmi męskie mają 1 miodnik, wolne pylniki, młode słupki owłosione, z czasem łysieja, roslina ozdobna, lubi słoneczne stanowiska, kamieniste podłoże, suche warunki.
Wierzba szwajcarska Salix helvetica mały, gęsty, okrągławy krzew, mlode pędy są biało filcowato owłosione, odwrotnie jajowate, delikatnie zaostrzone, tepe lub zaokrąglone liście, żęńskie kotki o purpurowo-czerwonych przysadkach, słupki siedzące, szyjki dołem owłosione, kotki męskie dwubarwne, owłosione, wolne nitki pręcików, owoce to wołosione, podłużne, pekające 2 klapami torebki, dwupienna, roslina ozdobna.
Wierzba płożaca Salix repens cienkie, nagie zagięte gałęzie, brązowa kora, słabo owlosione, tępe pąki, liście złożone z lancetowatych, całobrzegich odcinków na krótkich ogonkach, nie ma przylistków, kotki sa na owłosionych, dwukolorowych przysadkach, żeńskie sa podługowate, siedząće, słupki mają krótkie trzonki, męskie sa jajowate, pylniki są brunatne, nasady pręcików są owłosione, jest 1 miodnik. Owoce to torebki otwierające sie spiralnie skręconymi klapami. Roslina ozdobna i miododajna, roślina dwupienna, nie potrzebuje specjalnej gleby, tylko przycinania zwieszających sie pędów.
Wierzba sachalińska Salix udensis rozłożysty krzew, spłaszczony, krótkoogonkowe, lancetowate, zwężone na końcach liście, kotki męskie żółte, kotki żeńskie szare, młode kwiatostany są srebrzyste, lubi wilgotne, ubogie w wapń gleby, lubi słońce, jest doporna na mróz.
Wierzba fińska Salix finmarchica karłowata wierzba, brązowe gałązki, jajowate, krótkoogonkowe liście, końce zaokrąglone, srebrzyste, kwiatostany to kotki, w męskich kotkach widac żółe pylniki, kotki gęsto pokrywaja gałazki, dwupienna, płożaca, lubi wilgotne, próchnicze gleby, słoneczne lub półcieniste stanowiska.
Bez czarny Sambucus nigra zielona kora z wiekiem szarzeje, widać na niej przetchlinki, czerwone pączki, nieparzystodzielne liście mają eliptyczne, zaostrzone odcinki, mogą mieć nitkowate przylistki, białe, pięciopłatkowe kwiaty z 1 słupkiem i 5 pręcikami zebrane są w płaskie baldachogrona, owoce to czarne pestkowce, są jajowate, rpslina lecznicza, kwiaty działaja przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo, napotnie, wyksztusnie, moczopędnie, leczą gorączke i biegunki, zapalanie spojówek, owoce nadają się do spozycia po przetworzeniu np. jako herbatki, konfitury itd. Roslina ozdobna. Mrozoodporny, potrzebuje półprzepuszczalnej gleby, slońca lub półcienia.
Tawuła brzozolistna Spirea betulifolia krzewy o okrągłym pokroju, zielone, jajowate, krótkoogonkowe liście, końce zaokrąglone, białe, 5-krotne kwiaty zebrane w baldachy, lubi wilgotne gleby, mrozoodporna. 
Tawuła japońska Spiraea japonica zwarty krzew o sztywnych pędach, liście jajowate, piłkowate, o ostrcyh końcach, rózowe kwiaty z długimi pręcikami zebrane w baldachogrona, roslina ozdobna, wysadzana z sadzonek, lubi słońce i dobrze nawożona glebę, wiosną trzeba ją przycinać.
Tawuła van Houtte'a Spiraea vanhouttei rozłożysty krzew, łukowato wygięte gałęzie, jajowate, krótkoogonkowe, zaostrzone liście, przypominaja trójkąty, starsze żółkną, białe pięciopłatkowe kwiaty talerzykowate zebrane w baldachy, odporna na mrozy, suszę, zimno i zanieczyszczenia, lubi każdą glebę ogrodniczą, preferuje gleby żyzne i wilgotne.
Wiąz holenderski Ulmus hollandica drzewo o szarej korze, owalnej koronie, liście owalne, brzegi podwójnie ząbkowane, wieksze ząbki maja wiele mniejszych ząbków, ogonki krótkie, starsze liście żółkną, pęczki drobnych kwiatów ze zrosniętym kielichem, drobne płątki, wystają pręciki na zewnątrz, pęki w kątach liści, owoce to orzeszki ze skrzydłami, skrzydlaki, lubi słońce lub półcień, odporny na susze, lubi żyzne gleby.
Wiąz pospolity Ulmus minor kora szara, bruzdowana, cienkie, czerwone, paki, jajowate, zaostrzone liście, jeden bokm maja mniejszy, karbowana blaszka liściowa o piłkowanym brzegu, kwiaty zbiałymi pręcikami zebrane są w pęczki. Owoc to jajowaty skrzydlak, roslina ozdobna.
Kalina koralowa Viburnum opulus krzew o luznej niesymetrycznej koronie, szara kora, kuliste przetchlinki, nakrzyżległe, brunatne paki, dłoniaste, trójdzielne, ząbkowane liście na średnich ogonkach, ulistnienie naprzeciwległe, palowy system korzeniowy, długie korzenie przybyszowe, białe, trąbkowate kwiaty zebrane w baldachogrona, 5 okragło zakończonych płatków, kielich z niewielkich ząbków, owoce to czerwone pestkowce, roślina lecznicza, kora działa przeciwskurczowo, leczy robaczyce, dusznice bolesną, leczy choroby układu oddechowego zwierząt, roslina jadalna po ugotowaniu i innej obróbce cieplnej je się owoce, pozyskuje sie z nich czerwony barwnik, z gałązek robi sie pręty i druty, roślina ozdobna, drewno nadaje się na opał, robi sie z niej podkładki dla innych roslin, lubi mokre gleby, bardzo wilgotne, lubi każde natężenie światła, potrzebuje przycinania.
Krzewuszka cudowna Weigela florida zwarta korona krzewu, jajowate, naprzeciwległe, zólto obrzeżone, piłkowane liście krótkoogonkowe, rózowe, dzwonkowate kwiaty w kątach liści pojedynczo lub grupowo, lubi słońce, półcień, wilgotną, zyzna glebę. 
Klon zwyczajny Acer platanoides okrągłu pień z popekaną kora, pączki sa oliwkowe, młoda kora oliwkowa, dłoniastodzielne, ogonkowe liście, zielone kwiaty zebranme są w baldachogrona, mają 5 działek, 5 płatkó, 8 prręcików, 1 słupek. Owoc złozony z 2 skrzydlaków, skrzydła dłuższe od orzeszków. Roslina miododajna.
Klon jawor Acer pseudoplatanus prosty pień, kora szara, z czasem ma żłobienia, nakrzyżległe pąki z zielonymi łuskami, liście z wierzchu żywozielone, od spodu szarawe, dłoniastodzielne, ogonkowe, piłkowane, ogonki sa rynienkowate, nasady sercowate, ulistnienie nakrzyżległe, żółtozielone, pięciokrotne kwiaty zebrane są w grona. Owoce złozone z 2 skrzydlaków, orzeszki są kuliste, skrzydła długie. Roslina miododajna.
Klon jesionolistny Acer negundo nieregularna, szeroka, nisko rozgałeziona korona, oliwkowa kora jest gładka, potem pęka, są brodawki, ulistnienie naprzeciwległe, liście nieparzystopierzaste, listki jajowate, piłkowane, wierzch owłosiony, szczytowy odcinek jest dłoniastodzielny na 3 łatki. Męskie wkiaty są wiszące, żeńskie zebrane w grona. Owoc złozony z 2 skrzydlaków. Roslina miododajna. Sadzony z sadzonek, brak wymagań co do gleby, lubi słoneczne miejsca.

Typ: stawonogi Arthropoda
Podtyp: szczękoczułkowce Arachnomorpha
Gromada: pajęczaki Arachnida
Podgromada: roztocza Acari
Nadrząd: dręcze Parasitoformes
Rząd: kleszcze Ixodides
Są tu 2 rodziny mające pancerz twarde Ixodidae i pozbawione pancerza miękkie (obrzeżkowe) Argasidae.
Kleszcze to najwieksze roztocza. To pijące krew głównie kręgowców pasożyty zewnętrzne. Ciało kleszczy orkywa rozciągliwy, cienki oskórek, układ krążenia to zatoka zylna, skąd hemolimfa jest wypychana ruchami ciała, pierwsza para podnózy ma narząd Hallera, to zagłębienie ze szczecinkami zasłoniętymi blona, reaguje na węch i zmiany wilgotności. Mają tyjkowaty hypostom, przypominający harpun ryjek z ząbkami, którym wbija się w ciało gospodarza, za pomocą śliny przykleja go do ciała, hypostom zbudowany jest ze zrośniętych szczękoczułek i nogogłaszczek, podstawa ryjka jest ze zrośniętych bioder nogogłaszczek, na końcu sa kolce, ząbki, od ryjka odchodzą głaszczki talpi, mają 4 czlony, mają szczękoczułki z tnącymi blaszkami, szczękoczułki moga być wysuwane do przodu i przecinaja skórę gospodarza, potem do rany idzie hypostom. Są 4 pary odnóży, pierwsza ma narząd Hallera. biodra łączą odnóża z brzuszną strona ciała, na brzusznej stronie ciała pośrodku jest otwór płciowy, bardziej w tyle odbytowy, boki ciała mają blaszki z przetchlinkami-peritremae. Samica jest większa ma niewielka tarczke grzbietową, która u mniejszego samca pokrywa cały grzbiet. Larwa kleszcza to nimfa. Przeobrażenie niezupełne, nimfa jest podobna do dojrzałego kleszcza, nie ma rozwiniętych narządów płciowych.
Najbardziej znany jest kleszcz pospolity/psi Ixodes ricinus, zyje w całej Europie do 2000 m n. p. m. Lubi wilgotne i zacienione miejsca. Ona ma 7-8 mm, on 1-2 mm, atakuje owce, psy, koty, kopytne, ludzi, pijąc krew rozciąga się gromadząc ją w wolu, zapas może starczyc na rok, ślina kleszcza ma cementująca substanję przyklejającą hypostom z gospodarzem.
Kleszcze zyja w wysokich trawach, w lasach na roslinach zielnych i niskich krzewach. Głownie zyją w łąkach i lasach, wspinają się na rośliny zielne, byliny i niskie rkzewy by stamtąd atakowac gospodarzy. siedząc na spodniej stronie liści i na gałązkach potrącanych przez gospodarzy spadają na nich, do 2 godzin szukają miekkiego, cienkiego, wilgotneho naskórka, który mogą łątwo przeciąć by sie przykleszczyć, przykleszczają sie i ssą przez kilka dni, nabite odchodzą same. znieczulają miejsce ukłucia, tak, że gospodarz nie wie, że ma kleszcza.

Rząd kosarze Opiliones tak jak kleszcze należy do szczękoczułkowców, ale do gromady pajęczaków Arachnida. Ogólne cechy szczękoczułkowców to zmiana 1 pary odnózy w szczypce-szczękoczułki (chelicery), zastępuja one szczeki, nie ma tu zuwaczków, szczękoczułki sa giętkie, leżą nad otworem gębowym, 2 para odnózy zmienia się w nogogłaszczki, sa chwytne, żujące lub czuciowe, reszta to odnóza kroczne, głowotułów okrywa główna częśc układu nerwowego tu sa proste oczy, na początku odwłok był posegmentowany, teraz tworzy opistosomy, odwłok łaczy się z głowotułowiem, sa w nim narządy rozrodcze, oddechowe, układ krążenia, część układu nerwowego, koniec układu pokarmowego, możemieć telson-wyrostek ogonowy. Wodne szczękoczułkowce oddychaja skrzelami, lądowe płucotchawkami w kształcie rurek i blaszek, moga oddychac cała pow. ciała i przy pomocy ukł. pokarmowego, pająki mają rozciągnięte płucotchawki na kształt kartek ksiązki, po brzusznej stronie są otworki, stigmy, gdzie jest wymiana gazowa. Układ odoechowy to duże naczynie w odwłoku, ma mięśnie i system żyłek i tętniczek rozprowadzających hemolimfę z tlenem do ciała. układ nerwowy jest w glowotułowiuw odwłoku sa tylko zwoje, ich liczba zalezy od gatunku, od centralnego układu nerwowego ida nerwy oczne, pajęczaki maja oczy, wloski czuciowe na odnózach narządy lirowate i szczelinowe, mają wzrok, węch i dotyk, wyrużniaja wibracje podłoża i powietrza, nie słyszą.
Kosarze mają długie odnóza, nie maja kądziołków przędnych, ciało jest drobne, kuliste, bez wyodrębnionego głowotułowia i odwłoka, kosarz ścienny Opilio parietinus jest szarobrązowy, zyje wśród roslin i w domach, nogogłaszczki kończą się szczypcami, po bokach oczu sa gruczoły robiące kwaśno pachnąco, obronną wydzielinę, brak gruczołów jadowych. Kosarz pospolity Phalangium opilio zyje na polach w strefie umiarkowanej, zamieszkuje tez domy, ma długie odnóza, nogogłaszczki nie sa chwytne, brak gruczołów jadowych i przędnych. ma zdolność autotomii, jak drapieznik chwyci jego odnóze odrzuca je i ucieka, odnóże drga zajmująć drapieznika, zaniepokojony huśta swoje ciało. zjada materię organiczną, bezpośrednie zaplodnienie. Kosarze są nocne, dzień spędzają w zacienionych miejscach. W Polsce mamy 31 garunków m. in
Opilio canestrinii  
Opilio dinaricus brazowe ciało 
Opilio saxatilis ma brazow-szare ciało w żółte plamki.
Wszystkie kosarza sa do siebie podobne róznią się deseniem ciała i romiarami. Poruszają się z gracją, ruszają odnózami, ale tułów jest nieruchomy, stąd skojarzenie z tancerzami. dł. ciała od 5 mm do 16 cm. często przebywaja w trawie na murach i skałach. wielu jest drapieznikami, wtedy nieruchomo czekają na ofiarę ukryte pośród liści.

Tu przedstawię najprostsze organizmy morskie.
Gromada Beztkankowce Parazoa nie maja tkanek, tylko grupy komórek, nie osadzone na blaszkach podstawnych i nie połączone ze sobą, komórki sa omnipotencjalne, przez całe zycie proliferują i zmieniaja funkcję,
Płaskowce Placozoa to najprostszy typ zwierząt z jednym gatunkiem Trichoplax adhaerens zyjącym w ciepłych morzach tropikalnych, jest to mały wielokomórkowy organizm zbudowany z 2 warstw grzbietowej i brzusznej, oddziela je bezpostaciowa substancja mezoglea mająca komórki odpornościowe i białka, jedzą pierwotniaki i martwą materie organiczną trawia w uwypukleniu brzusznej warstwy (jamie trawiennej) powstałej przy kontakcie z pokarmem, wakuole wydzielają do niej enzymy trawienne, wchłanianie jest przez kosmki i rzęski, oddychanie i wydalanie przez blone komórkową. Komórki warstwy grzbietowe sa spłaszczone, maja rzęski i jedną wić, ich cytoplazma ma tłuszcz, jądra zepchnięte sa do środka, pomiędzy komórkami sa krople tluszczu, brzuszna warstwa ma cylindryczne komórki, zwrócone prostopadle do mezoglei, niekóre komórki maja więcej rzęsek z makrokosmkami, gdzie jest duzo aparatów Golgiego i wakuole wydzielają one enzymy trawienne, nie tu kropli tłuszczu, wzdłuż ciała sa włókniste komórki z duża ilością mikrotubul i mikrofilamentów, są kurczliwe odp. za pełzakowaty ruch, reaguja na światło n drodze chemicznej (brak układu nerowowego), rozmnażaja sie pączkowaniem i dorosłe osobniki tworza komorki jajowe, nie znaleziono plemników, mozliwośc partenogenezy, bruzdkowanie cąłkowite równomierne.
Gąbki Polifera tworza kolonie, ciało gąbki to worek z otworem na szczycie-osculum, wnętrze ciała to jama paragastralna-spongocel, ścianę ciała budują 2 warstwy komórek, maja otwory-pory przez, które wlewa sie woda, zewnętrzna warstwa dermalna to pinakoderma, wewnątrzna gastralna choanoderma, pomiędzy nimi jest bezpostaciowa galaretowata substancja z igielkami wapiennymi-spikulami tworzącymi szkielet gąbki-mezohyl, pinakoderma ma rombowate, spłąszczone, przylegające do siebie pinakocyty, w porach sa porocyty, sa beczkowate maja kanalik, którym płynie woda, choanoderma ma choanocyty, komórki kołnierzykowate, sa gruszkowate, zwężenie ma kołnierzyk z mikrokosmków, z pomiędzy kołnierzyków wyrasta 1 wić, choanocyty sa zwrócone witkami do wnętrza jamy paragastralnej, witki powoduja ruchy wody, choanocyty wyłapuja i trawia pokarm, który wpływa z wodą do spongocelu. Mirkokosmki moga się kurczyć i zamykac pory. Choanocyty wchłaniają kosmkakami pokarm i trawią go. W mezohylu sa igły tworzace szkielet gąbki, moga mieć rózne kształty. Są sigmowate, igrekowate, jednoosiowe, trójosiowe, pręciki, duże to makrosklery, małe mikrosklery, igły robia amebocyty komórki wędrujące po mezohylu, maja kształt ameby, poruszaja się pseudopodiami, biora udział w rozmnażaniu, zmieniają sie w komórki rozrodcze i przetrwalniki, w Polsce jesienia ciała gąbek rozpadaja się na gemmule, które opadaja na dno, są otoczone osłonka z otworkiem, mikropyle, w osłonce sa handtelkowate igiełki amfidy, w środku sa amebocyty, archeocyty, wiosna wychodza na zewnątrz przez mikropyle i dziela w gąbki. Rozmnażanie płciowe, amocyty zmieniaja się w komórki rozrodcze, są 3 gromady gąbek Calcarea wapienne, Hexactimellida sześciopromienne, szkliste i Desmospongiae różnoszkieletowe, wapienne maja igiełki z węglanu wapnia, szkliste z krzemionki, róznoszkieletowe z CaCO3 i włóknistego białka sponginy, ona uelastycznia szkielety, gąbki do mycia, są 3 typy morfologiczne gąbek, Askon, miały niepofałdowana choanodermę, juz ich nie ma, Sykon, choandorma pofałdowana do mezohylu, juz ich nie ma, Leukon, sa dzisiaj bardzo pofałdowana choanoderma z mezohylem. gąbki maja też totipotencjalne komórki macierzyste archecyty, czyli amebocyty dzielą się w komórki płciowe, miocyty, skleroblasty-igły krzemionkowe, spongocyty, igły wapienne, gąbki filtruja pokarm, który trafia do spongocelu, choanocyty fagocytuja pokarm, archeocyty roznoszą go po komórkach, woda wychodzi otworem osculum, tak tez odbywa się wymiana gazowa, gąbki nie maja gonad, komórki płciowe powstają z archeocytów w mezoglei, komórki jajowe zostają w gąbce, plemniki są wypuszczane do wody, plemniki wplywają kanalikami do ciała gąbki, tam jest zaplodnienie, w rozwoju jest przenicowanie listków zarokowych, nie ma ekto i endodermy, bezpłciowe rozmnażanie to pączkowanie i gemmule, które robią jesienia gąbki słodkowodne, rupka archeocytów otacza się oslonka sponginową, usztywnioną amfidyskami, czyli elementai szkieletowymi, reszta gąbki obumiera, wiosna archeocyty wychodzą przez mikropyle i róznicują się w gąbkę, gąbki sa gospodarcze, do mycia, szkieletowe sa skałotwórcze, oddychaja cała pow. ciała.  
Tkankowce właściwe Eumetazoa maja tkanki, komórki sa osadzone na blaszkach podstawnych, zróznicowane połaczone połaczeniami międzykomorkowymi. Diblastica dwuwarstwowe i Triblastica trójwarstwowe.
Dwuwarstwowe, maja ciało z 2 warstw tkanek, ekto i endodermy, ektoderma jest na zewnątrz.
parzydełkowce Cridaria 2 postacie w cyklu zyciowym osiadły, bezpłciowy polip (woreczek z ramionami na szczycie i otworem pomiędzy) i wolnozyjąca i płciowa meduza, kształt parasola, część zewnętrzna to exumbrella, wewnętrzna to subumbrella, wklęsła częśc ma otoczony rmaionami otwór gębowy, najczęściej sa 4 ramiona z parzydełkami. To grupa z rpekambru, dziś jest 9000 gat. są wodne, morskie, stułbia Hydra i hederyka Rydera Craspedacusta sowerbyi są słodkowodne, maja od wielkości mikroskopijnych do2 m. Parzydelkowce maja 2 warstwy, ektodermę okrywającą i endodermę, gastroepidermę, wyściela ona jame chłonno-trawiącą, oddziela je bezpostaciowa mezoglea, zachowuja os oralną adoralna, odpowiadaja symetrią gastruli, symetria 2-promienista, u meduz była 4, są 2 postacie polip i meduza, polip jest cylindryczny, na szczycie ma stożek gębowy z otworem w środku otoczonym czulkami, ramionami, utwierdza go stopa do podłoża, u hydropolipa, u stułbiopławów jest jama okrągła u scyfopolipa, u krązkopławów ma 4 przegrody na poprzecznym przekroju u antopolipa u koralowców jest dnie wpuklenie, dwubocznie skurczony przełyk. Meduza to dzwon lub parasol o skróconej osi ciała z otworem gębowym u dołu Hydrozoa maja hydromeduzę, Scyphozoa scyfomeduzę, Cubozoa kostkomeduzę, Anthozoa nie mają. Hydromeduzy maja fałd żagielek, scyfomeduzy nie mają, parzydełkowce tworzą kolonie maja parzydełka, knidocyty, cecha synabormoficzna, w czasie rozwoju prajelito zmienia sie w jamę chłonno-trawiącą, ona trawi i rozprowadza pokarm, jeden otwór ma funkcje otworu gębowego i odbytowego, jama to układ pokarmowy, trawienie mieszane, najpierw zewnątrzkomórkowe, potem komórkowe, najpierw w jamie chłonno-trawiącej, gdzie wydzielane sa enzymy trawienne, potem w komórkach gastroepidermy, gdzie pokarm jest fagocytowany, wstepne trawienie polega na rozbiciu złozonych związków na proste, brak układu oddechowego, wydalniczego i krążenia, oddychają cała pow. ciała, wydalają bezpośrednio do wody, układ nerwowy to sieci, sa prymitywne narządy zmysłów, są komórki nabłonkowo-mięśniowe jako muskulatura, są z ekto i endodermy, prosty układ rozrodczy. Hydrozoa mają gonady z ektodermy u Anthozoa i Scyphozoa z endodermy. Przemiana pokoleń, meduza rozmnaża sie płciowo, polip bezpłciowo. Urzęsiona larwa, planula. 
Stułbiopławy Hydrozoa tu dominuje polip, to worek z 4 ramionami na szczycie i otworem gębowym pomiędzy nimi połaczonym z jama gastrowaskularna, do podłoża przyczepia sie stopa, jest ektoderma z sześciennych komorek z jądrami, to komórki nabłonkowo-mięśniowe sa tylko u parzydełkowców, gdzie przylegaja do mezohylu maja długie wyrostki, włókienka kurczliwe, odpowiadaja za ruch, są lekko zaostrzone komórki z długim wyrostkiem-parzydełka, knidocyty, porażaja ofiary i bronią. Stułbiopławy maja je gł. w ektodermie ramion, parzydełko jest półkoliste, w srodku ma zwiniętą nić zakonczoną haczykiem lub lepka substancją, neurotoskyna, gdy cos płyni obok ramion i dotknie knidocytu, ściska go, knidocyl, nic jest wyrzucana i haczyk wbija sie w to coś wsrzykując jad. Stopa ma duzo komórek gruczołowych z substancjami klejącymi, na szczycie polipa sa komórki interstycjalne, one dzielą sie i goja rany przez cąłe zycie to komórki macierzyste dzielące sie w inne typy komórek. Endoderma ma te same komórki co ektoderma, ma komórki gruczołowe, wydzielające do jamy enzymy trawienne, mezohyl jest cienki, nie ma komórek, układ nerwowy to duże wypustki komórek tworzące sieć na całej pow. ciała s między mezohylem a ektodermą, bezkierunkowy ukł. nerwowy bez mózgu, meduza ma podobną budowę do polipa, ale na brzegach tarczy meduzy sa skupiska komórek czuciowych, kopalia, maja statocyty, informuja o połozeniu ciała w wodzie, są komórki pigmentowe i światłoczułe, zmysł chemiczny, węch tez jest. u krążkopławów Scyphozoa dominuje meduza, u stułbiopławów polip, u meduz kostkowych Cubozoa sa tylko sześcienne meduzy. Meduzy rozmnażają sie płciowo, tworzą  czasowe gonady, robia plemniki i komórki jajowe, gamety uwalniane sa do wody, jest zapłodnienie krzyżowe zewnętrzne (obojnaki) powstaje wydłuzona, orzęsiona larwa, planula, pływa, znajduje w podłozu miejsce, osadza się, przyczepia, jest młodociany polip scyfistom, rozwija się w dorosłego polipa może byc bezpłciowe pączkowanie, z bocznej sciany wyodrębnia sie pączek, rosnie w innego polpa, odrywa sie od macierzystego, osiada na pdołozu i tam zyje. Potem polip przestaje pączkowac poprzecznie dzieli sie powstaje strobila (strobilizacja to ten proces), fragmenty ciała odryaja się od strobili, ą to płyajće larwy efiry, rozwijaja się w meduzy tak jest u krązkopławów, u stułbiopławów dominuje polip, rozmnaża sie pączkowaniem, niektóre polipy nie odrywają sie od macierzystego, powstaja kolonie, gdzie róne osobniki moga pełnic rózna rolę, z długimi ramionami i wieloma parzydełkami i jama pobierają pokarm, sa funkcje pokarmowe, obronne maja długie ramiona, parzydełka, ale nie maja jamy, reszta nie ma ani jamy ani ramion, pełni funkcje rozrodcze, powstają z nich drobne, rozmnażające się płciowo meduzy, powstają po zapłodnieniu planule, osadzają sie  wpodłożu powstają polipy pączkujące, budujące nowe kolonie. Cewiopławy Scyphozoa maja kolonie polipów i meduz, mają rózne rozmiary, pływają w morzach, na szczycie kolonii sa meduzy wypełnione powietrzem, one unosza kolonie, reszta ma funkcje pobierania pokarmu, obrony i rorodczą. Hydrozoa maja 2 rzędy stułbiowców Hydroidea i cewiopławów rurkopławów Siphonophora. Dominuje polip, jest osiadły, zyje pojedynczo lub w koloniach, na zewnątrz jest epiderma powstała z ektodermy, ma komórki nabłonkowo-mięsniowe, maja wypustki z mikrofibrylami, komórki interstycjalne amebowate, niezróżnicowane, mebrionalne komórki macierzyste, dziel się w inne komórki, 3 typ to knidocyty, sa na ramionach, w okół otworu gębowego, otoczone sa kapsułka, w środku jest jama z płynem, w jamie skręcona nic zakończona haczykiem, przy podrażnieniu nic jest wyrzucana na zewnątrz, na zewnątrz knidocytu jest worek czuciowy knidocyl i wieczko zamykające kapsułke, w razie czego sie otwiera, są 3 typy knidocytów: 1 z płynem paralizującym, 2 z substancją zlepiającą, 3 z nicią owijajacą sie wokół ofiary. knidocyty bronia i zdobywaja pokarm, sa komórki nerwowe, brak centralizacji układu nerwowego, cała meduza reaguje na dotyk, czuciowe komórki odbierają bodźce ze srodowiska za pomocą wyrostków na pow. komórek nerwowych, kolejny typ komórek to gruczołowe na stopie, tworzą lepkie substancje przyczepiające polip do podłoża, Galaretowata mezoglea nie ma komórek, gastroepiderma z endodermy nie ma knidocytów ani komorek czuciowych, ma komórki nabłonkowo-mięśniowe-właściwa komórka i wypustki z miofibrylami, komórki te odp. za trawienie zewnątrzkomórkowe, komórki nerwowe, gruczołowe, trawią wydzielaja enzymy trawienne do jamy. Budowa kolonii, polipy rzadko żyja samotnie, z polipa założycielskiego powstaje kolonia, jest podział polipów (specjalizacja polimorficzna) na gastrozoidy-zdobywają pokarm i trawią go, maja najbardziej typową budowę, machozoidy, długie ramiona, wiele parzydełek, brak otworu gębowego, chronia kolonie przed drapieznikami, gonozoidy rozmnażaja się przez pączkowanie, tworzą meduzy, u stłubii polip rozmnaża sie płciowo. cały rok pączkuje, jesienia rozmnaża sie płciowo, u parzydełkowców gonady powst. czasowo z komórek interstycjalnych, plemniki opuszczaja macierzysty organizm i zapładniaja innego osobnika, wewnętrzne zapłodnienie, larwa to planula, stułbia nie ma larwy, larwa jest w planktonie, osiada jako polip, duża zdolnośc regenarcji polipów, odtwarzają uszkodzone części. Cewiopławy tworza kolonie do 1000 osobników, mają one i meduzy i polipy, mogą mieć 20 m dł. jest polimorfizm polipów i są rozrodcze, odżywcze, obronne, pneumatofory leża na szczycie kolonii, mają komory powietrzne dzieki, którym kolonia unosi sie na wodzie, rodzaje meduz w koloniach: gonofory, rozmnażają sie płciowo, dzwony pływne, odp. za poruszanie sie kolonii, komórki nabłonkowo-mięsniowe maja bardzo duzo mikrofibryli, okrywy ochraniają całą kolonie, budowa anatomincza jest taka sama jak u Hydrozoa. Tu jest żeglarz portugalski (bąblownica bąblowana) żyja w ciepłcyh morzach, 2 populacje po 2 str. równika, wyglądaja jak lustrzane odbicie, idą z wiatrem do równika, nie toleruja zimna.
Koralowce Anthozoa maja tylko polipy, sa większe od hełbiopławów, maja szeroka stopę, na szczycie jest więcej ramion otaczających otwór, prowadzący do rurowatego uwypuklenia ścian-gardzieli, endoderma jest pofałdowana, fałdy przyrastaja do gardzilei, sa to przegrody, nieprzyrastające to faldy, sa rózne przegrody, jama nie jest jednorodna. Octocoralia to koralowce ośmiopromienne, maja 8 przegród, Hexacoralia maja 6 lub wielokrotnośc liczby 6 przegród, są sześciopromienne. W ściance ciała sa otwory cyklidy, jst ich rózna liczba. Koralowce tworzą kolonie, z których sterczą tarcze gębowe z ramionami, kolonie sa duże, tworzą szkielety, w środku kolonii tworzą skały z martwych koralowców, przyrost kolonii jest wolny, w środku sa skały koralowe otoczone kolonią. Szkielety sa przezroczyste, delikatne domki (teki). Szkielet jest organiczny, wapienny lub mieszany, parzydełka to spirocysty lub nematocysty. Koralowce rozmnażają sie masowo wyrzucając plemniki i jaja do morza, zapłodnienie zewnętrzne, jest larwa planula, która zyje w planktonie, potem osiada jako inicjator nowej kolonii.
Żebropławy Ctenophora są kuliste, żyja w morzach, maja na szczycie narząd zmysłowy, maa w środku jamę otwór pomiędzy 2 ramionami, ramiona sa długie, maja komórki wydłuzone z jądrami, kolocyty mają kleistą substancję, pokarm przykleja sie do niej, maja 8 żeber w okół ciała z igiełek. sa w Bałtyku, jest 90 gat. znanych, zyjących w morach, są wolno pływające, nie osiadają, mają ciało z 2 półkul, na dolnej jest otwór gębowy, na górnej narząd szczytowy, nie tworzą kolonii, maja ekto i endoderme, , między nimi jest mezoglea, maja 98% wody, symetria dwupromienista, wynika z obecności 2 ramion, ramiona maja komórki z rzęskami i lepkie kolloblasty, mają kapsułke, włókno proste i spiralne, zwinęte w okół prostego, kapsułke pokrywaja ziarna skerecyjne, wydzielaja lepka wydzielinę, wystaja ponad ektoderme, po podrażnieniu włókno spiralne wyrzucane jest na zewnątrz i może owijac się wokół ofiary i przyciągać ja do komórki, narząd ruchu z 8 rzędów południkowych płytek, powst ze sklepionych rzęsek, rzęski ruszają się, a osobnik z nimi. Narząd szczytowy odp. za równowagę, koordynuje ruch rzęsek, nie ma parzydełek, jama chłonno-trawiąca ma skomplikowana budowę systemu kanałów, trawienie mieszane, brak szkieletu, układu wydalniczego i oddechowego (oddychaja cąła pow. ciała, wydaklaja też do wody), nie ma ukł. krążenia. Dzielą się na ramieniowce Tentaculata, maja krzaczasto podzielone 2 ramiona, niektóre jako osobniki młodociane i bezramieniowce Nuda bez ramion.