Przyroda, strona 49

Nauka badająca kamienie wykorzystywane w jubilerstwie to gemmologia, któa podlega pod geologię. Półszlachetne kamienie, mające mniejszą wytrzymałość od kamieni szlachetnych zwane ozdobnymi są wykorzystywane do pordukcji biżuterii, breloczków i ozdób, jest ich wiele typów i odmian. Tu przedstawię tyle ile dam radę.
Agat agathus-dobry to wielobqarwna odmiana chalceonu, ma naprzemianległe, kolorowe warstwy, występuje w geodach, ma rózny kształt chemiczny, czarnobiały lub czarny agat to onyks.
Akwamaryn aqua marina-woda morska, ma błekitny lub niebieskozielony kolor, kamień szlachetny z inkluzjami, czyli wypełnieniem jam w strukturze kryształu innymi minerałami, występuje w skałach granitowych, gł. pegmatycie i skałach hydrotermalnych.
Amazonit, niebieskozielony pudrowy krzemian, odmiana skalenia, mikrolinu, rzadki kamień półszlachetny, zawiera biały labit i ponad 1% tlenku ołowiu, występuje w głebokich skałach magmowych, pegmatycie, granicie, ma słupkową i tabliczkową strukturę krystaliczną.
Ametryn fioletowożółta odmiana kwarcu, ametyst połączony z cytrynem.
Ametyst fioletowy kwarc mleczny, ma żelazo, kryształy o pokroju słupkowym, rzadziej igiełkowym, wystepuje jako szczotki krystaliczne w druzach, geodach, szczelinach, w prózniach pogazowych skał bazaltowych, tworzy zbite i ziarniste skupienia.
Apatyt apato-oszukiwać, fosforan, tworzy kryształy sześcioboczne, o pokroju słupkowym, igiełkowym lub tabliczkowym, w skupieniach zbitych, ziarnistych, nerkowatych, wystepuje we wszystkich typach skał. 
Awenturyn rzadki, zielony krzemian, odmiana kwarcu i łusek miki, rzadki kamień, na korlaiki, broszki, kolczyki.
Azuryt pospolity, niebieski węglan, tworzy tabliczkowe i słupkowe kryształy, w skupieniach  zbitych, ziemistych, ziarnistych, kulistych, jest kruchy, zastępuje miedź w miejscach jej utlenienia.
Black stone, czarny kamień półszlachetny, na biżuterię i do akwarium.
Bronzyt brązowoszary, pospolity krzemian, piroksen o pokroju krótkosłupkowym, tabliczkowym, igiełkowym, włoskowym, tworzy zairniste, zbite, blaszkowate, promieniste, włókniste skupienie, w skałach zasadowych, rzadziej w kwasnych i objętnych.
Chalcedon, odmiana skrytoksystalicznej krzemionki zbudowana z kwarcu i moganitu, niebieski, prześwitujący, może zmieniać temperaturę pod wpływem temperatury, tworzy geody i konkrecje, ma iryzację, opalescencję, występuje w krzemianach, chalcedonitach i innych skałach oraz w skaąłch wulkanicznych.
Chryzokola chryzos kolla złoto i klej, pospolity niebieski krzemian, tworzy skupienia nerkowe, groniaste, kuliste, także naskorupienia, może miec glin, żelazo, mangan, wystepuje w strefach utlenienia rud miedzi.
Chryzopraz, chrysos złoto i prasinos zielonkawy, prazer, zielonobiały minerał, odmiana chalceonu z domieszką niklu, ogrzewanie i swiatło słoneczne dają blaknięcie wystepuje w niklonośnych strefach wietrzenia skał ultrazasadowych.
Cytryn szlachetna odmiana kwarcu, żółty kwarc, citrus drzewo cytrynowe, kitros cytryna, w melafirach tworzy geody, występuje jako rzeczne otoczaki, skłądnik pegmatytów i utworów hydrotermlnych, żółty kolor dają wrostki wodorotlenku żelaza.
Fluoryt fluere płynąć, 6 lub 8-ścienne kryształy, tworzy naloty, naskorupienia i żyły, w druzach tworzy szczotki krystaliczne i bliźniaki krzyzowe, fluorescencja w ultrafiolecie, jest w żyłach hydrotermalnych, skałach osadowych, pegmatytach, kolor żółty, różowy, zielony, niebieski, czarny.
Granat granatus owoc granatu, sa podobne do jego ziaren to powszechna odmiana krzemianu, ma magnez, wapń, żelazo II, mangan w pierwszej części wzoru, w drugiej żelazo III, glin, chrom, tytan, cyrkon, wanad i na końcu krzemionkę, tworzą skupienia ziarniste, zbite, i naskorupienia, sa w skałąch metamorficznych, gnejsach, mikach łupkowych, moga tworzyc skały granatowe.
Heliotrop, krwawnik ciemnozielona odmiana chalceonu z czerwonymi plamkami tlenku żelaza, ma aktynolit, wystepuje w niklonośnych strefach wietrzenia skał zasadowych.
Hematyt haema krew, błyszcz żelaza, tlenek żelaza III, tworzy kryształy izometryczne, krótkosłupowe, grubobeczułkowate, tabliczkowe, płytkowe, czasem igiełkowe, jest w e wszystkich głównych skupieniach skał, żelazak czerwony w skupieniach zbitych i skrytokrystalicznych, błyszcz żelaza w grubokrystalicznych, mika żelazna drobnoziarnistych, cienkotabliczkowych, krwawnik skorupowych i naciekowych, szklane głowy groniastych, kulistych i nerkowatych, róza hematytowa rozetowych, smietana hematytowa proszkowych, ziemistych i pylastych, towarzyszy magnetytowi i pirytowi.
Howlit, bardzo rzadki minerał, krzemian, nazwa pochodzi od Henryego Howa, perłowy, miękki, pylasty, turkmenit imituje turkusy, powstaje przez ewaporacje jeziorną, jest z colemanitem, boraksem i gipsem.
Jadeit, łańcuchowy krzemian, piroksen, jednoskośny układ krystaliczny, nierówny, muszlowy przełam, barwa biała, żółta, zielona, rózowa, tworzy włókniste skupienia lub agregaty włókniste, czarny to chloromelanit, astrydyt ciemnozielony jest w łupkach krystalicznych i skąłach przeobrażonych.
Jaspis iaspis cętkowany kamień, skała osadowa zbita, ziarnista, z chalceonu i kwarcu, brazowy, żółty, czerwony, zielony, w skałach osadowych, basanit drobnoziarnisty, czarny, jaspis agatowy, zrośnięty z agatem, żółty, brązowo, zielono nakrapiany, jaspis egipski, kwarc niklowy, żółty i czerwony, jaspis pejzazowy, brązowy z tlenkiem Fe, pasiasty to struktura warstwowa z róznej szerokości pasów, z Nunkirchen białoszary, mookait ma rózowe lub jasnoczerwone chmurki, rogowiec, drobnoziarnisty, szary, brązowozielony, czarny, silex żółte i brązowoczerwone plamy lub pasy, unakit różowy z kwarcu i chalceonu.
Kamień księżycowy odmiana ortoklazu, albit rozproszony w adularze, albit tworzy listewkowate wrostki, perłowniebieska poświata-adularyzacja, inne skalenie mogą mieć podobne własciwości.
Karneol nieprzezroczysty, czerwonobrązowy krzemian, trygonalny, skrytokrystaliczny, czerwony, koralowy, brązowoczerwony i koralowy, brazowy, fluorescencja w UV, wystepuje w skałach z chalceonem.
Kunzyt jubilerska odmiana spodumena, nazwa pochodzi od mineraloga Kunza, rózowofioletowy minerał zmanganem, bardzo rzadki.
Kwarc kryształ górski, krzemian przestrzenny, przezroczysty, zbudowany z SiO2, tworzy szczotki krystaliczne w geodach, kawernach, szczelinach skalnych, odmiany ziarniste, skrytokrystaliczne, naskorupienia i inkrustacje, przewodzi ciepło, ma inkluzje ciekłe, gazowe i stałe, wysokotemperaturowy alfa piramidowy kształt powstaje z magmy, niskotemperaturowy beta powstaje z par i roztworów wodnych, najpospolitszy minerał w skorupie ziemskiej, w skałach magmowych przesyconych krzemionką i osadowych.
Kyanit dysten, cyanit, tworzy spłaszczone, wydłużone kryształy tabliczkowe, listewkowe, czasami słupkowe lub pręcikowe, w formie skópień ziarnistych, płytkowych, igiełkowych włóknistych, promienistych, kruchy, zprzezroczysty, skłądnik bogatych w glin skał przeobrażonych.
Labradoryt krzemian, plagioklaz, składnik skał magmowych, kryształy słupkowe, tabliczkowe, kolor niebieski, fioletowy, złocisty, zielony, iryzacja schillerescencja, inkluzje innych minerałów, jest też z skałach przeobrażonych.
Lapis lazuli skała metamorficzna z przeobrażeń utworów węglowych, ma głównie krzemian lazuryt i sodality, jest jako otoczaki w aluwiach, niebieski kolor, ma siarkę, struktura zbita i drobnoziarnista.
Larvikit, norweski kamień ksieżycowy, odmiana skalenia, szary kolor.
Lawa wulkaniczna czarny lub brązowy produkt aktywności wulkanicznej 
Malachit pospolity, ciemnobrunatny węglan, kryształy slupkowe, igielkowe lub włosowe, tworzy naskorupienia i naloty, jest w skupieniach zbitych, ziemistych, nerkowatych, groniastych, wtórny minerał z utlenienia miedzi z azurytem i kuprytem.
marmur skała metamorficzna z przeobrażenia skaleni i dolomitów, materiał budowlany, rzeźbiarski i architektoniczny.
Morganit, odmiana berylu, przezroczysty, różowy, ma domieszki cezu, litu, rubidu, manganu, jest w pegmatytach i skałach okruchowych, łupkach biotytowych i skałach hydrotermalnych, ma inkluzje, wrostki jedno i dwofazowe.
Noc Kairu szkło adwenturynowe, kamień tysiąca słońc, czarne szkło z opiłkami żelaza i miedzi, sztuczny kamień, piasek pustyni to odmiana brązowa z połyskującymi drobinkami.
Koral kamień ze szkieletów koralowców Corrallium, zbudowany z węglanu wapnia, wrażliwe na wysoką temperaturę i kwaśne pH, występują w ciepłych morzach i oceanach
Obsydian, izofir, kwaśna skała wylewna, naturalne szkło powstałe w wyniku stygnięcia magmy brunatny, ciemnoszary, oliwkowy, falisty-ma pofałdowane wstęgi i smugi, iryzujący, tęczowy-ma iryzację złocistą, niebieską, zieloną, purpurowa, śniezny ma białe kryształy w kształcie płatków sniegu, kwitnący, czarny z białymi sferolitami, onyksowy ma ciemne i jasne paski, połyskliwy, skrzący połysk, gazowe pęcherzyki lub mikrolity.
Onyks odmiana chalceonu o równoległym ułożeniu warstw, powstają w pustkach skał wulkanicznych.
Opal upala drogi kamień, mineraloid z krzemianów, opalizujący, w skupieniach groniastych, kulistych, nerkowatych, naskorupieniach, tworzy inkluzje, konkrecje, szkielety przestrzenne, powstaje w wyniku działania wody w skorupie ziemskiej, produkt hydrotermalnych procesów niskich temperatur metasomatycznych i wietrzeniowych.
Piryt pyr ogień, żelazo z siarczkiem, 6,8,12-ścienne lub pięcioboczne kryształy izometryczne, ma domieszki niklu, kobaltu, cynku, miedzi, złota i srebra, skupienia zbite, groniaste, ziarniste, skorupowe, graniste, wietrzeje na powietrzu, we wszystkich typach skał, krystalizacja magmy w procesach hydrotermalnych i pneumatolitowych, w skałach metamorficznych i osadowych
Praz zielony chalcedon, prason por, w złożach niskotemperaturowych, występuje z inymi minerałami.
Prehnit nazwa pochodzi od pułkownika Hendrika von Prehna, pospolity rodingit powstaje powstaje przez rodingityzację wskutek niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych, glinokrzemiany wstęgowane, tworzy kryształy kryształy tabliczkowe, rzadziej słupkowe i igiełkowe, w skupieniach zbitych , ziarnistych, naciekowych, groniastych i kulistych, jest w druzach i szczelinach skalnych, kruchy, skupienia włókniste błyszczą jedwabiście, produkt hydrotermalnych przeobrażeń skał magmowych.
Rodonit rhodon róża, rzadki minerał, czerwony krzemian z czarnymi tlenkami magnezu, kryształy słupkowe, tabliczkowe, w skupieniach zbitych zairnistych lub włóknistych, ma Fe, Mg, Sn, w skałach metamorficznych, skarnach, marmurach, wapieniach.
Rubin minerał szlachetny z tlenków glinu, od rózwego do czerwonego, zawiera chrom, ma inkluzje, wyspępuje w skałach metamorficznych bogatych w Al.
Ryolit, liparyt, podobny do granitu, skała wylewna o skłądzie chemicznym takim jak magma, kwaśny odczyn, budowa krystaliczna, porfirowa, afanitowa, porowaty.
Sodalit kamień niebieski, rzadki krzemian, skaleniowiec, izomeryczny, rzadko krystaliczny, kruchy, pokrój slupkowy, koloer niebieski, w magmowych fonolitach, sjenitach i trachitach.
Sugilit kamień pierścieniowy, fioletowy, czerwony lub fioletowoczerwony, krzemian, rzadko krystaliczny o pokroju słupkowym i tabliczkowym, skupienia zbite, drobnoziarniste, igiełkowe i promieniste, w sjenitach eryginowych w skałach przeobrażonych.
Smaragd smaragdos zielony, przezroczysty, zielony krzemian, ma ciekłe, mineralne i gazowe inkluzje, w skałaach przeobrażonych wapieniach i łupkach mikowych, cenny kamień szlachetny.
Turkus kalait, rzadki fosforan, skupienia zbite, nerkowate, skrytokrystaliczne, niebieskozielony z ciemnymi plamkami, brązowymi, szarymi i czarnymi zyłkami innych minerałów, może mieć Fewrażliwy na światło, pot i czynniki chemiczne, minerał strefy wietrzenia kruszców miedzi.
Turmalin alait, krzemian turmali przyciąganie popiołu przez minerał, trygonalny układ krystalograficzny, barwny, pokrój słupkowy, pręcikowy, igiełkowy, skupienia zbite, ziarniste, promieniste, pręcikowe, igiełkowe, są kruche, przezroczyste, wykształcają kryształy wrosłe i narosłe, archoit, rzadki, bezbarwny, rubelit czerwony szlif schodkowy i tabliczkowy, drawit żółtobrunatny, brunatnozielony, brunatnoczerwony, rzadko niebieski, indigolit, indikolit, ciemnoniebieski, verdelit zielony szlif schodkowy lub tabliczkowy, szaerlit czarny, syberyt fioletowoniebieski lub fioletowoczerwony.
Tygrysie oko nieprzezroczysty kwarc z efektem kociego oka, migotliwy, efekt dają etlonione krokidolit, tremolit i krosyt, szklisty, żółty lub jansobrązowy tlenek krzemu, przełam muszlowy, rzadki, kruchy.
unakit odmiana zielonego jaspisu, ma zielony epidot, czerwonoróżwy feldspar, kwarc, .
Perła wytwór małzy perłopławów z rodzajów Pteria i Pinctata, zbudowany z węglanu wapnia w postaci aragonitu i białkowej konchioliny, układ mikrokystaliczny,  białe, białoróżowe, kremowe, różowe, żółte, szare, ciemnoszare i czarne z refleksem zielonym, niebieskim lub oberżynowym białawe lub biało-zielonawe o tęczowym połysku, żółtawe, zielonkawe lub czarne, sa perły słodko i słonowodne zaleznie od małzy, okrągłe sa okrągłe, barokowe nierególarne, w kształcie kropli jak gruszka lub kropla, w kształcie guzika, jednostrzonnie wypukłe lub płaskie, w szktałcie ziarna drobne i niesymetryczne, połówkowe, półwypukłe, ćwiartkowe, z 3 stron okrągłe z 1 płaskie, inne kolorowe, kolory: białe, czarne, brązowe, niebieskie, kremowe, kremowo-rózowe, rózwe, fancy białe lub kremowe wpadaja w różowy, kremowo-rówowe fancy, białe silnie wpadają w róż.

Pajęczyna, nić przędna pająka, tworzona też przez motyle, larwy chruscików, much, przędziorkowce, zaleszczotki, wije, u pająków na końcu odwołoka są kądziołki przędne, czyli gruczoły wytwarzające nić jedwabną, jest to zastygająca w powietrzu substancja, główny składnik nici to fibroina, białko zbudowane z wiele powtarzających sie sekwencji glicyny, seryny, glicyny, alaniny, glicyny, alaniny, alaniny, seryna porzeplatane sa glicyną, która stanowi 40% tego białka. Fibroina pozostaje w sekwencji beta harmonijki, nici fibroinowe połączone sa klejem jedwabnym-serycyną, zbudowana głównie z seryny, reszt glicyny i kwasu asparaginowego. Serycyna to skleroprotoina, fibrylarne białko włókienkowe, czyli białko strukturalne, budujące elementy komórki. Pająki maja na końcu odwłoka strukturę z od kilkuset do kilkuset tysięcy ujśc gruczołów przędnych, sericteriów produkujących nici jedwabne. Nici przędne robione są jako nici asekuracyjne, na których pająki i larwy zjeżdżają z wysokości, sieci łownych, czyli pajęczyny pająków, nici lokomotorycznych np. babie lato unoszące sie z wiatrem i zabierające pajaka ze sobą, zbiorników powietrza u wodnych, oprzędu, czyli kokonu u larw np. jedwabników i oplątu czyli sieci nici przytrzymujacych poczwarke w podłożu. Pająki tworza tez kokony ochraniające jaja. Sieci łówne pokryte sa lepka substancją, do które j przylepiaja się ofiary, pająki wplataja też suche nici by same się nie przykleiły.
Pajęczyna pająka jest 2 razy mocniejsza do stalowego drucika tej samej grubości, może też rozciągnąć się do 1/3 długości, jedwab wytwarzany przez jedwabniki np. morowowego Bombyx mori czy dębowego Atheraea pernyi jest wykorzystywany do produkcji materiałów na ubrania i biżuerię z kordonków. Są plany wykozystania nici pająków do produkcji ubrań, nici chirurgicznych itd. jednak cięzko chodowac pająki, które w niewoli zjadaja sie wzajemnie. A naturalne zbiorowiska pająków np. w opuszczonych domach, stodołach czy kamienicach tworzą za mało przędzy i jest ona długo produkowana.

śluzowce - Z czasem śluźnia wypełza z podłoża, tworzy grudki, będące zarodniami, wytwarzają zarodniki, może być 1 zarodnia lub więcej. Ściana zarodni to pierwoszczowocnia, okrągła zarodnia to zrosłozarodnia, gdy wiele małych zrosniętych komorami to wolne zarodnie, pojedyncza zarodnia to pseudozrosłozarodnia. Zarodniki powstają, gdy cytoplazma gromadzi się wokół jąra, otacza błoną i ściną,jest 2n, dzieli się mejotycznie, 3 jądra degenerują, 1 opuszcza zarodnię, ma postać ameby lub uwicionego wiciowca, 2 takie zarodniki łączą się w zygotę i powstaje nowy organizm. Stemonitales nie ma ekto i ednoplazmy, ma część frontalna i żyły zarodnie na trzonkach i kolumienkę, kolumellę z nićmi, włośniami, które chronią przed równoczesnym wysypem zarodników. Liceales mają faneroplazmodium z frontem, żyłami i endo i ektoplazmą, są zrostozarodnie z włośnią rzekomą. Prawdziwa ma wodniczki, rzekoma to pseudowłośnia ze ścianą zrośniętą z nićmi. Cykl życiowy śluzowca, 2n śluźnia skupia się wokół jąder, wokół nich skupia się cytoplazma, otacza się ścianą, powstają zarodniki,gdy wici są niezłączone ze ścianą (peridium) jest włośnia właściwa, gdy są to włośnia rzekoma, w zarodnikach jest mejoza, 3 komórki obumierają, 1 opuszcza zarodnię jako myxameba, jest mała, gdy jest wilgotno wypuszcza 2 wici i jest myxmonada, rozmnażają się, powstają 1n zarodniki, maja różne znaki, kopulują, powstają zygoty, są 2-jądrową, fuzja jąder, jest ameba 2n, podział jąder, powstaje plazmodium, gdy jest sucho monada traci wici i jest amebą, kopulacja to syngamia.

Lęgniowce - Grzybnia lęgniowców tworzy pływkowe zarodniki zoospory, w środku zoosporangium są poprzeczne ściany wtórne, septy. Tworzą się przy powstawaniu organów rozrodczych, zarodniki 1 rzędu mają 2 wici z mastigonemami, potem tracą wici, tworzą ścianę, jest zoospora 2 typu, z jej boku wyrastają nowe wici, zoosopora pływa wiciami do dołu, wici mocują do podłoża,rozwija się grzybnia. Płciowe rozmnażanie to oogamia, jest oogonium, w środku są komórki jajowe oosfery, plemnia, anteridium, przyłącza się do lęgni, z plemni kiełkują kanały, wrastają do lęgni, nimi komórki plemnikowe idą do lęgni. Jest zapłodnienie powstają przetrwalniki oospory. W lęgniach i plemniach jest mejoza. Oospora otaczają się ścianą komórkową, kiełkują strzępki, powstaje nowa grzybnia. Zoosporangia są długie lub okrągle. Peronosporales mają zoosporangia na długich strzępkach, odrywają się od nich i są wiatrosiewne, ta strzępka to sporangiofor, trzonek zarodnionośny, są to pasożyty roślin lądowych, tworzą też pływki. Gdy zarodnik padnie na wilgotny liść tworzy zarodniki 2 typu. Wnikają do roślin przez aparaty szparkowe.

Najprościej rozróżnić pyłki roślin na podstawie sposobu zapylania, pyłek roślin wiatropylnych jest drobny, sypki, liczny, ziarno pyłku ma często uwypuklenia egzyny wypełnione powietrzem, które pozwalają mu się unosić na duże odległości, pyłek roślin owadopylnych jest dużo, lepki, słodki ma cukry, dużo biogenów, witamin, ziarna są zlepione w poręczne agregaty, pyłek hydrofitów jest zlepiony śluzem w tratwy, które łatwo unoszą się na powierzchni wody, u roślin podwodnych często nie ma egzyny, która chroni przed wysychaniem lub jest zredukowana.

Palinologie dzielimy na areopalinologię, czyli obecność pyłków i zarodników w powietrzu, ma znaczenie dla osób uczulonych na konkretny rodzaj pyłku, palinologię medyczną (jatropalinologię) czyli wpływ pyłków na reakcje alergiczną w ciele człowieka, a także na prozdrowotne jedzenia działanie pyłku pszczelego, kopropalinologię, czyli obecność pyłku w odchodach, w ten sposób analizuje się pożywienie zwierząt, a także można prześledzić trasy ich wędrówek, pyłek się nie trawi, więc na podstawie obecność pyłków w odchodach można stwierdzić w którym miejscu zwierzę jadło, melissopalinologia bada obecność pyłku w miodzie, pyłek roślin zapylanych przez owady wzbogaca miód o witaminy, cukry proste i biogeny, palinologie sądową o obecności pyłku na ubraniu i włosach i paleopalinologię czyli obecność pyłku w osadach kopalnych pozwalającą odtworzyć roślinność oraz miejsce pochodzenia osadów. Pyłek pszczeli zawiera witaminy, biogeny oraz te same składniki aktywne co ziele roślin leczniczych, ale w mniejszych ilościach. Jest to pyłek kwiatowy zebrany i częściowo przetworzony przez pszczoły.

Grzyby skoczkowce to pojedyncze komórki, mogą tworzyć ryzomycellum, czyli pozbawioną jąder grzybnię tylko główna komórka ma jądro, reszta nie ma, powodują choroby ziemniaka, wiosną wytwarzają zarodniki pływki, zoospory. Protoplast haploidalny wnika do środka. Tworzą orzęsione gamety z centriolami i kinetosomami. Komórki się rozmnażają, dzielą się i tworzą pływki. wiosną komórka przechodzi mejozę, powstaja pływki, w komórce gospodarza pływka traci wić, powstaje postać ameboidalna, po kariokinezie powstaje wielojądrowa grzybnia, w niej rozwijają się zoospory, jesienią wytwarza gamety i powstaje zygota z 2 wiciami. Jest grzybnia p[łciowa i bezpłciowa, są zarodniki nieruchome aplanospory, między szczytem trzonka a ścianą zarodni jest kolumella-przedłużenie zarodni, grzybnia tworzy rozgaęłzienia-ryzoidy, odchodza one od głównej nici grzybni stolonu, na nim są zarodnie.

Podstawczaki - workowce mają 2 postacie komórek i strzępek, strzępki mają przegrody, septy, dzielą one grzybnię na segmenty, w środku jest otwór pora, przez nią płynie cytoplazma zwana mikoplazmą i organella. Saccharomycotina mają formę komórkową i strzępkową, komórki mają drożdżaki, to formy drożdżoidalne, jedna powstaje gdy ściana poprzeczna zaciska się, druga w wyniku pączkowania, jedno jądro idzie do nowej komórki pączka, po oddzieleniu komórki ścianą zmieniają się w worki, w nich zachodzi tam mejoza, powstają 4 jądra, tworzą błony i ściany, powstają zarodniki, jest syngamia, powstaje zygota. Pezizomycotina mają kilka typów worków, grzybnia jest haploidalna, septowana, tworzy żeńskie gametangia askogonia i męskie anteridia, plemnia tworzy włostek, wyrostek przez, który wlewa są zawartość do rodni, jest zapłodnienie bez zlania jąder, są pary jąder sprzężonych-dikariony, czyli jądra obok siebie, jedna para łączy się jest mejoza, cała rodnia zmienia się w worek, komórka z dikarionem może wyróść w nową strzępkę, powstaje grzybnia dikariotyczna, jest przy haploidalnej grzybni, obrasta ją, twardnieje, otacza worek, symbol tej struktury to 1n+(n+n), worek ma dwa rodzaje grzybni, jedne powstają przez zlanie jąder i mejozę, są 4 jądra, po mitozie jest 8, jest cytokineza, powstaje 8 komórek.

Workowce - wytwarzają zarodniki workowe, bezpostaciowa grzybnia zbudowana jest ze strzępek, worek to zarodnia, na zakończeniu strzępek powstaje worek, z zarodnika powstaje grzybnia, na niej są rodnie i plemnie, plemnia robi plemniki, nakłuwa rodnię z komórkami jajowymi, jądra układają się parami, jako jądra sprzężone, jest to dikariofaza, komórka dzieli się w askokarp, może mieć miseczkowatą postać apotecjum, okrągła klejstotecjum, i podobna do klejstotecjum ale z otworkami perytecjum, na końcu ma otwór ostid, którym wysypują się zarodniki, w środku jest tkanka rodzajna hymenium, leżą tam worki, są płonne wstawki parafizy, pseudotecjum to grupa zarodników chroniona ścianą. Tam jest kariogamia, zlanie jader, powstaje zygota, dzieli się mejotycznie, potem mitotycznie, powstaje 8 komórek, przekształcaja się w zarodniki. Mogą tworzyć askostromy czyli owocniki bez ściany, sa drożdży to najprostsze worki, ściana się rozpuszcza są prototunikowe, worki jednotunikowe gdy zostaje jedna warstwa ściany, mogą być dwie ściany zewnętrzna cienka, która pęka i wewnętrzna gruba-dwutunikowe, wieczkowe mają wieczko bezwieczkowe nie, pędzlak i kropidlak mają klejstotecja. stadium doskonałe grzyba to grzybnia rozmnażająca się płciowo, niedoskonałe bezpłciowo. Workowce mają konidiofory, czyli specjalne strzępki z konidiami, konidia to bezpłciowe zarodniki, powstają na szczycie konidioforu przez pączkowanie, potem odrywają się i rozprzestrzeniają, są blastokonidia, powstają przez pączkowanie wzdłuż strzępki i tallokonidia, tallospory komórka strzępki zmienia się w przetrwalnik. Czasem strzępki grzybni nie na konidiach otaczają się ścianami, gromadzą materiały zapasowe i zmieniają się w przetrwalniki chlamydospory. Worek powstaje z komórki macierzystej worka, jest z dikariotycznych zakończeń strzępek, na końcach strzępek jest kariogamia, mejoza, są 4 jądra, jest mitoza, jest 8 jąder, powstaje 8 zarodników, worek to zarodnia hymenium.

Sprzężniowce - to saprofity, w zarodniach powstają spory, gdy 2 osobniki są blisko siebie tworzą gametangia, łączą się powstaje zygospora, czyli przetrwalnik. W niej jest zlanie jader, powstaje diploidalna komórka, przechodzi mejozę, powstaje wiele komórek haploidalnych, pęka ściana zoospory, komórki wysypują się w postaci nitek, na ich szczytach są zarodnie. Tu fragmenty strzępek zbliżają się do siebie, łączą i tworzą gametangium, rozmnażanie to gametangiogamia

U paprotników dominuje sporofit, ma organy: korzeń, krótką, podziemną łodygę, kłącze i liście. U Polypodium sp. liście pełnią funkcję rozrodczą, na spodzie liścia, pod zawijką (induzjum) w skupieniach rozwijają się sporangia (zarodnie). W środku zarodni jest tkanka sporogenna, przechodzi mejozę, z każdej komórki macierzystej powstają 4 spory. Przy suchym powietrzu pierścień zarodni się kurczy, zarodnia się otwiera, zarodniki wysypują się. W podłożu zarodnik kiełkuje w przedrośle. Gametofit jest plechowaty, ma sercowaty kształt. Ma ryzoidy (chwytniki) czerpiące wodę. Wytwarza rodnie i plemnie. W anteridiach powstają orzęsione plemniki. Archegonium ma krótką szyjkę, nad komórką jajową jest komórka kanałowo - brzuszna. Plemniki z wodą płyną do rodni jest zapłodnienie krzyżowe. Powstaje diploidalna zygota, która rozwija się mitotycznie w zarodek, wytwarza on zawiązek korzenia (korzeń zarodkowy). Gametofit odżywia zarodek. Zarodek wytwarza liście, może fotosyntetyzować, wtedy gametofit zamiera.
Skrzyp z kłącza wyrastają obok liści asymilujących tworzy nieasymilujące pędy zarodnionośne. Na szczycie sporofitu jest sporofilostan, to przekształcony liść tworzący zarodnie (sporangia). W czasie przekształcenia jeden z liści zwija się w tarczkę, pod nią powstają zarodnie z tkanką sporogenną. Po mejozie powstają zarodniki z długimi wyrostkami (elaterami, hapterami). W wilgoci się zwijają, rozwijają gdy jest sucho i jest rozsiewanie. Zarodniki kiełkują na wilgotnym podłożu. Z takich samych zarodników powstają przedrośla męskie i żeńskie. Męskie są słabiej rozwinięte, wytwarzaja plemnie z orzęsionymi plemnikami. Na żeńskich powstają rodnie. Gdy przedrośla są blisko siebie, plemniki płyną do rodni i powstaje zarodek, odżywiany przez gametofit żeński. Męski zamiera. 
Widłaki na przykładzie widłaka Lycopodium sp. Widłak może mieć rozgałęzione, ulistnione łodygi, dojrzałe rośliny tworzą pędy rosnące pionowo w górę. Są to kłosy zarodnionośne (sporofilostany). Każda część sporofilostanu to przekształcony liść. Sporofilostan składa się z liści zarodnionośnych (sporofili). Każdy listek tworzy u nasady jedną zarodnię, powstają w nich po 4 zarodniki. W czasie suszy ściana zarodni pęka i wysypują się jednakowe zarodniki. One kiełkują w jednakowe przedrośla. Po 6 - 7 latach z zarodników kiełkują przedrośla o burakowatym kształcie. Młode przedrośle ma mikoryzę z grzybami, żyje pod ziemią, górna część wzrasta na powierzchnię, wytwarza tam rodnie i plemnie. Po 12 - 15 latach dojrzałe przedrośle tworzy rodnie i plemnie. w rodni jest powłoka z wody, plemniki maja dwie wici. Płyną tam plemniki, jest zapłodnienie krzyżowe, powstaje zarodek, który wrasta korzeniem zarodkowym w gametofit i jest przez niego odżywiane. Widłaki rozmnażają się też przez rozmnóżki i rozłogi.
Widliczka Sporofit ma łodygę, liście i korzenie. Gdy dojrzewa tworzy kłosy zarodnionośne ze sporofilami. Na liściach zarodnionośnych powstają różne typy zarodni. Na dolnej stronie są megasporangia tworzące duże zarodniki, na górze są mikrosporangia tworzące małe zarodniki. W megasporangiach dojrzewa tylko jedna megaspora, po mejozie są 4, w mikrosporangiach dojrzewa wiele mikrospor. Zarodniki kiełkują w zarodniach. Z mikrospor rozwijają się gametofity męskie, z megaspor żeńskie. Mikrospora przechodzi jeden podział, powstają dwie komórki, jedna tworzy gametofit męski i przedrośle męskie, druga organ rozrodczy tego gametofitu, czyli plemnię. 8 komórek tworzy ścianę plemni, 4 są plemnikotwórcze. W wyniku ich mitozy powstaje 256 plemników. Plemniki maja po dwie wici. Po rozerwaniu ściany plemni rozsiewają się. W megasporangium powstają 4 megaspory. Jedna rozwija się dalej by oszczędzić substancje odżywcze. Megaspora kiełkuje w żeńskie przedrośle większe od męskiego. Komórki przedrośla dzielą się w plechę, ściana megaspory pęka, część przedrośla wychodzi na zewnątrz., tworzy chwytniki, może żyć na ziemi. Tu tworzą się rodnie. Woda zmywa z góry plemniki do przedrośla żeńskiego. Płyną do rodni. Jest zapłodnienie powstaje zygota, dzieli się w zarodek. Odżywiany jest przez gametofit żeński. Potem się uniezależnia. Gametofit męski jest uproszczony.