Przyroda, strona 86

Drzewa podobnie jak inne organizmy zajmują nowe terytoria, jedne rozsiewają nasiona przy pomocy zwierząt (zoochoria), inne poprzez wiatr (anemochoria). Cykl życia rośliny zaczyna się od powstania nasienia, które może trwać w uśpieniu do wykiełkowania siewki przez wiele lat do obumarcia. Jej celem jest wydanie jak największej ilości nasion i rozprzeszczenienie się na nowe tereny. Są drzewa długowieczne, wolno rosnące, wolno dojrzewające, drzewa te rosną w lasach, dorosłe osobniki zasłaniają koronami światło sloneczne dla młodych drzewek, któe muszą korzystać z 3% światła dostająćego się do nich. Takie drzewka mają słabą fotosyntezę, ale starsze drzewa dokarmiają je przez sieć korzeni, którymi są połączone. wolny wzrost pozwala im osiągnąć stabilną sylwetkę, która skutecznie opiera się wichurą i utrzymuje drzewo w podłożu. Wolno rosnące drzewo wolno zużywa energię i wolno się starzeje, długo żyje i rozmnaża się przez wiele sezonów wegetacyjnych. Jego komórki są małe, odpowiednio nawilżone i napowietrzone, tak, że atakujące np. przez rany drzewo grzyby nie mogą się rozmnażać. Kiedy stare drzewo upadnie, a młode drzewka dosięgną promienie słoneczne zaczynają one szybko fotosyntetyzować i dobudowywać wlasne ciała,ale tozaburza ich sylwetkę, od nasłonecznionej strony mają więcej gałęzi i rosną szybciej, ich komórki są większe, mają więcej wody i są podatniejsze na ataki grybów. Na szczęście drzewa rosną przez całe życie, prześwit szybko się zamyka, a gałęzie mlodych drzewek, do których przestaje docierać światło obumierają i odpadają, przez rany wnikają grzyby, ale rośliny wytwarzają substancje odpornościowe i zasklepiają rany. Tak rosną buki, lipy, dęby, sosny, jodły, świerki. Iglaste i lipy też są wiatrosiewne, ale ich nasiona ze względu na masę nie lecą daleko pomimo aparatu lotnego. Bukiew i żołędzie są rozsiewane przez zwierzęta np. wiewiórki i ptaki, ale te zostawiają blisko innych drzew porastających las. Ich nasiona są pokarmem dla ptaków, które zakopują je w podłożu i młode roślinki rosną w obrębie lasu, podobnie jest,gdy owoc opadnie dzieki sile ciążenia w pobliżu drzewa macierzystego i młode osobniki są w pobliżu dorosłych i starych drzew. Są drzewa szybkorosnące, pionierskie, jak topole, brzozy, wierzby. One są wiatrosiewne, wiatr rozsiewa nasiona na znaczne odległości, które upadają w dowolnym miejscu i rozwijają się. Siewki mają dostęp do słońca, szybko przeprowadzają fotosyntezę, szybko rosną, szybko dojrzewają i wydają wiele nasion. Topole osiki rozmnażają się też poprzez odrośla korzeniowe, ich liście przeprowadzają fotosyntezę po obu stronach blaskzi liściowej. Jedno drzewo tworzy zagajnik, kilka pni jest większe od innych. Pomiędzy takimi szybkorosnącymi drzewami czasem padają nasiona buków, sosen, dębów i te drzewka rosną pomiędzy np. brzozami czy topolami, ich cień zapewnia im powolny wzrost. Brzozy mają obwisłe gaęłzie, które podczas wiatru uderzają o młode drzewka dodatkowo ograniczając ich wzrost. Ale one i tak je przerosną, raz, że są to rośliny większe, dwa, że szybkorosnąće drzewa żyją krocej, szybko się zużywają i próchnieją. Tak też przebiega naturalna sukcesja terenów porzuconych przez ludzi, pierwszymi drzewami, ktore w ciągu 20 lat zarastają ten teren są brzozy, topole i wierzby, które potem są zastępowane przez buki, sosny, jodły, lipy, dęby i świerki. Drzewa wolnorosnące mogą szybko rosnąć na otwartych terenach, ale są wtedy chorowite i szybko próchnieją. Ciekawostka nasionko może trafić na próchno starszego drzewa, wtedy siewka ukorzenia się na nim i roślina wzrasta na próchniejącym drewnie, traktując je jako nawóz. Takie spróchniałe drzewo nazywa się piastunka drzewna.

Wood Wide Web, czyli drewniana sieć jest to podziemna sieć łącząca korzenie drzew danego gatunku. Korzenie drzew jednego gatunku zrastają się przekazując sobie informacje o zagrożeniach np. atakach roślinożerców. Drzewo zaatakowane przez roślinożerców zaczyna wytwarzać gorzkie garbniki i toksyczne dla zwierzęcia metabolity, które chronią jego ciało przed zjedzeniem. Informacja z miejsca nagdryzienia do reszty ciała rośliny przebiega dość wolno (od 1 do 7 cm na minutę), a roślina potrzebuje szybkiej reakcji, a rośliny chcą poinformować o zagrożeniu takżę inne rośliny ze swojego gatunku. W tym celu wydzielają lotne substancje, które informują inne rośliny o zagrożeniu i stymukują u nich wydzielanie obronnych metabolitów. Informacja przekazywana drogą powietrzną zależy od kierunku wiatru, więc rośliny musiały wypracować system komunikacji niezależny od pogody. W tym celu zrastają się korzeniami, przez które przesyłają nie tylko informacje, ale i obronne metabolity, także te wespecjalizowane przeciwko danemu roślinożercy. Poprzez zrosty krozeniowe rośliny wymieniają też asymilaty, zdarza się, że pozbawione liści drzewo np. złamane przez burzę żyje dalej, ponieważ zdrowe drzewa przekazują mu asymilaty poprzez wspólne korzenie, takie drzewo może nawet po kilku latach wypuścić liście i zakwtnąć. Drzewa przekazują również w ten sposób hormony i enzymy potrzebne do przeprowadzania metabolizmu. Nie tylko same drzewa biorą w tym udział, także grzyby mikoryzujące. to co widzimy w ściółce to są owocniki służące rozmnażaniu, właściwa grzybnia żyje pod ziemią w postaci rozgałęzionych nici, strzępek, które oplatają strefę włosnikową drzew, łączą się z komókami wlośnikowymi. Grzyby dostają od drzew produkty fotosyntezy, głównie cukry, same syntetyzując roślinne hormony stymulujące wzrost i kwitnienie drzew i wspierające ich metabolizm, także magazynują szkodliwe dla drzew metale cięzkie i toksyny, które potem odkładają we własnych owocnikach. Grzybnia jednego gatunku może opleść korzenie drzew w całym lesie, o ile drzewa zrastają się w obrębie gatunku, grzyb może opleść korzenie wielu gatunków drzewi dla każego wytwarzać odpowiednie ilości fitohormonów i enzymów. Grzybnie przekazują też informacje w postaci sygnałów chemicznych pomiędzy drzewami, także strzępki róznych osobników zrastają się ze sobą tworząć bardziej skomplikowaną sieć, zdolną przekazywać informacje i między samymi grzybami i między grzybem a rośliną i pomiędzy rżónymi drzewami. Grzyby także przekazują drzewom minerały z ziemi. Grzyb pobiera minerały takie jak azot,  fosfor, magnez, wapń i miedź, za co dostają substancje organiczne powstałe w wyniku fotosyntezy, które mogą przkeazywać innym drzewom, które np. straciły liście w wyniku choroby. Grzybnia może transportować minerały na znaczne odległości i przekazywać je drzewom rosnącym na uboższych glebach. Także woda może dzięki osmozie przenikać strzępkami niczym rurami z gleb bardziej wilgotnych do gleb bardziej suchych wyrównując warunki życiowe drzew żyjących w danym lesie - wilgotność gleny zależy od ukształtowania terenu, w nieckach utrzymuje się bardziej ze wzgórków woda spływa. Od 20 do 80% cukrów może być transportowane drewnianą siecią, która stanowi drogę wymiany informacji i pożywienia pomiędzy drzewami na terenie całego lasu. Takich grzybów oplatających korzenie może być kilka, niektóre są charakterystyczne dla danego gatunku drzewa i łączą tylko drzewa będące przedstawicielami jednego gatunku inne łączą drzewa róznych gatunków. W ten sposób caly las działa jak superorganizm. inny przykład wpsółpracy drzew z innymi organizmami to sinice żyjąće w załamaniach kory u starszych okazów, w załamaniach zbiera się deszczówka, w niej zyją sinice, wiążące azot atmosferyczny, jego związki spływają z deszczem do gleby nawożąc ją dla danego drzewa, które pobiera je włośnikami i wykorzystuje do własnych procesów życiowych. Sieć przypomina wspólny układ krążenia, ktorym płyną hormony, substancje odżywcze i gazy oddechowe. Drzewa przeprowadzają wymianę gazową przez szparki i przetchlinki w korze, ale O2 i CO2 rozchodzą się po całej roślinie za pomocą wiązek przewodzących i w ten sposób są przekazywane przez sieć korzeni do innych drzew. Przypomina też sieć neuronowa, którą płyną informacje o stanie środowiska i dzięki sieci drzewa mogą jednocześnie odpowiedzieć na te zmiany, dostosowując się do nich. Nawet jeśli zmiany te dotknęły jedno lub kilka z nich, pozostałe są na nie przygotowane.

Nagonasienne maja kwiaty w postaci strobili zebranych w strobilostany czyli szyszki. Sagowce  Cycadinae to rosliny drzewiaste podobne do palm rosną w krajach podzwrotnikowych i wzrotnikowych i są dwupienne, kwiaty męskie zebrane są w szyszki zbudowane z wielu łuskowatych lub tarczowatych pręcików ułozonych skrętoległe na osi kwiatowej, każdy ma płonny odcinek szczytowy, a w dole ułożone w grupy woreczki pyłkowe, mikrosporangia, kwiaty żeńskie są zróżnicowane u Cycas revoluta maja postać pióropusza z bezzieleniowych, górą pierzastych owocolistków z zalążkami u dołu, inne sagowce mają uproszczone części płonne z 2 zalążkami, tu szyszkowate kwiaty żeńskie sa podobne do męskich, zalążek ma osłonkę (integoment), okienko (mikropyle) prowadzące do komóry pyłkowej położonej między osłonką i ośrodkiem, ma ona kształt odwróconego lejka. W śrdoku są rozpuszczoen komórki ośrodka, po podziale makrospora dzieli się w bielmo pierwotne, a przy okienku powstają rodnie, sa one we wgłebieniu prabielma, zwanym komorą rodniową, ośrodek oddziela ją od pylkowej, w rodni są 2 komórki szyjki, komórka brzuszna i jajowa, po zapyleniu przez wiatr znajdująca się na zewnątrzkropla cieczy wysycha i wciąga pyłek, ktory wnika do komory pyłkowej, wtedy jej wejście się zamyka, a osłonka pomiędzy nią, a rodniową rozpuszcza się. Ziarno pylku makomórkę przedroślową i komórkę, ktora dzieli się na komórkę łagiewkową (wegetatywną) i generatywną, łagiewkowa wytwarza łagiewkę pyłkową, która wnika do komory rodniowej. Komórka generatywna dzieli sie na ścienną (trzonową) i generatywną właściwą, która dzieli się na dwie plemnikowe, są duże i orzęsione, są to spermatozoidy, są duże, płyną do roni, jedna traci rzęski i łączy się z komórką jajową, pomiędzy zapłodnieniem i zapyleniem mija kilka miesięcy, powstaje zygota. Ona dzieli się w prazarodek, którego najniżej polożone komórki dadzą zarodek właściwy, reszta utworzy wieszadełko (suspensor), który wciśnie zarodek w prabielmo, zarodek tworzy 2 liścienie, ktorymi pobiera substancje odżywcze z bielma, pomiędzy nimi jest pączek i zaczątek korzenia, skierowany w stronę okienka. Osłonka rozrasta sie tworząc lupinę nasienną, jej zewnętrzna część mięśnieje, wnętrze twardnieje, cąlośc przypomina pestkowiec, po okresie spoczynku nasiona kiełkują.

Irysy, czyli kosaćce to popularne rośliny ogrodowe oraz dzikie z rodziny kosaćcowatych Iridaceae. Dobrze rosną w każdej ziemi i na każdym stanowisku, kwitną wiosną i latem. Najlepiej czują się w miejscach nasłonecznionych, dobrze rosną także w miejscach półcienistych. Lubią glebę lekką, przepuszczalną i żyzną o obojętnym odczynie [http://www.zielonyogrodek.pl/znoszace-zacienienie/irys-kosaciec]. Większość ma kwiaty zebrane w szczytowe grona, są wyjątkijedno lub dwukwiatowe. Do dzikich przedstawicieli naszej flory należą:

Działki kielicha stanowią część powabni, mają gruczoły wydzielające susbtancje zapachowe wabiące owady, mogą utrudniać zlodziejom nektaru dostęp do wnętrza kwiatu. Razem z płatkami korony tworzą okwiat. Zdarzają się też barwne działki, które zwiększają barwną pwoierzchnię kwiatu, dzięki czemu jest lepiej widoczny dla zapylaczy, łatwiej go rozróżnić na tle zielonych organów wegetatywnych i z dalszych odległości. Lepiej też owady mogą rozróznić okwiat danego gatunku na tle kwiatów innych roślin.