Archiwum 05 września 2021


wrz 05 2021 Autotomia i zmiana koloru u zwierząt
Komentarze (0)

Niektóre zwierzęta zmieniają kolory, są tu gatunki ryb, ośmiornic i kameleony oraz pająk kwietnik, którego opisałam we wpisie Ciekawe zwierzęta. Organizmy te mają komórki upigmentowane, chromatofory zawierające organella wypełnione barwnikiem, te organella są cytoelastyczne, czyli kurczą się rozkurczają zależnie od nastroju. Kameleony słabo słyszą, więc komunikują się przy pomocy zmiany koloru. Jego skóra nie ma koloru, pod nią są trzy warstwy komórek pigmentacyjnych, czerwona, żółta, niebieska oraz barwniki czarny i biały. Pod wpływem impulsów nerwowych komórki z danym barwnikiem rozszerzają się lub kurczą, a łączna suma powiększonych i zmniejszonych komórek nadaje jego skórze kolor. Kameleon widzi kolor powierzchni na jakiej się znajduje i powoduje rozszerzanie odpowiednich komórek pigmentowych w swoim ciele, by się do niej upodobnić. Dodatkowo jego oczy są pokryte powieka w kolorze ciała i poruszaja się we wszystkie strony niezależnie od siebie [http://trzask.pl/kameleon/] Jednak kameleon zmienia kolor skóry pzede wszystkim po to by poinformować inne kameleony o swoim nastroju, jego kolor jest powiązany z uczuciami, wynika z tego, że droga nerwowa do komórek z mózgu jest ściśle powiązana z odpowiednimi częściami układu limbicznego odpowiedzialnego za uczucia. Inny kolor ukazuje strach, inny gotowość do rozrodu, jeszcze inny spokój. Pod tymi warstwami są komórki zawierające kryształki ułożone w siatkę, są nerwy, które rozciągają warstwę zmieniając odległości między kryształkami i załamywane w nich światło, na odległości między komórkami oraz ich rozmiar wpływają tez hormony m. in. endorfiny, serotonina, adrenalina, hormony płciowe. Upigmentowane komórki to chromatofory [https://www.national-geographic.pl/artykul/wiemy-jak-kameleon-zmienia-kolor-wszystko-przez-krysztalki-pod-skora].

Ośmiornice także zmieniają kolor dzięki chromatoforom, które powiększają i zmniejszają dzięki napięciom mięśni. Chromatofory mają barwniki brązowy, czarny, czerwony i żółty, są otoczone mięśniami, które kurcząc się i rozkurczając zwiększają powierzchnie komórek i obecnych w nich pęcherzyków cytoelastycznych. U ośmiornic związane jest to ze wzrokiem, kiedy ośmiornica widzi zagrożenie albo zmianę koloru otoczenia, w którym się znajduje, jej mózg wysyła sygnał do mięśni otaczających chromatofory, by te skurczyły lub rozszerzyły komórki z danym barwnikiem, suma tych barwników na powierzchni ciała pozwala ośmiornicy wtopić się w tło. U niej zmiana koloru pozwala ukryć się przed drapieżnikami, być niewidzialną dla ofiar oraz informuje o uczuciach np. gotowości do godów, inny kolor pozwala odstraszać drapieżniki,. Ośmiornice maja w skórze komórki reagujące na zmianę oświetlenia, dzięki czemu widzą światło z zamkniętymi oczami [https://oceanconservancy.org/blog/2019/10/07/octopuses-change-color/]

Turbot także upodabnia się do dna zmieniając kolor i wzór na skórze, również poprzez zmianę rozmiaru komórek barwnikowych pod wpływem impulsów nerwowych.

Autotomia to odruchowe odrzucanie części ciała pod wpływem zagrożenia, większość jaszczurek uciekając odrzuca ogony lub ich fragmenty, a strzykwy wystrzykują organy wewnętrzne, by zdezorientować drapieżnika. Jaszczurki mają mięśnie pierścieniowe okrążające ogony na całej długość, mięśnie te zaciskają się w miejscu złapania, odcinają dopływ krwi jak opaska uciskowa i odcinają kości. Kiedy ktoś złapie jaszczurkę za ogon, idzie sygnał do układu nerwowego, skąd płynie sygnał do mięśni pierścieniowych by zacisnąć ogon. Do końca ogonie ciągnie się rdzeń kręgowy, który porusza nim, by zainteresować drapieżnika, który atakuje sam ogon, jaszczurka ucieka, potem z komórek macierzystych odradzają się fragmenty ogona, ale jest on krótszy niż poprzedni, nie ma też kości, tylko chrząstkę. Za to rdzeń kręgowy sięga do końca ogona i odrasta razem z ogonem. Taka regeneracja wymaga dużo energii, jaszczurka jest powolniejsza, więcej siedzi, je i opala się, ponieważ witamina D ma ogromne znaczenie dla budowy chrzęści, mięśni i działanie oraz różnicowanie wszystkich komórek. Nowy ogon już nie może być odrzucony. Ogon odrzucają też hatterie i salamandry, skorupiaki szczypce, kolcomysz fragmenty skóry, z których wyślizguje się by umknąć drapieżnikowi, potem skóra odrasta od brzegów rany w kierunku jej środka jak u nas pod strupem. Skóra kolomyszy ma słabsze połączenia niż skóra innych gryzoni i pęka przy słabszym nacisku [https://zooart.com.pl/blog/jakie-tajemnice-skrywa-ogon-jaszczurki-czemu-jaszczurka-go-zrzuca] Autotomia u strzykwy to ewisceracja, polega ona na wyrzucaniu całych narządów