Pomimo zaleceń wyleżenia grypy czy przeziebienia w łóżku zauważyłam, że ćwicząc czuje sie lepiej, leżenie rzeczywiście rozkłada, ale wystarczy kilka skłonów i przysiadów by poczuć się lepiej. Znam też inne osoby reagujące tak samo. Dlaczego tak sie dzieje?
Otóż podczas wysiłku wytwarzają się kortyzol, działający przeciwzapalnie i adrenalina. Leki przeciw grypie i przeziębieniu jak np. aspiryna obecna również w soku z malin i świeżych owocach czy jej pochodne rónież działaja przeciwzapalnie.
Kortyzol należy do glikokortykosteroidów, do jego syntezy potrzebujemy hydrogenaz C17, C21 i C11. Kortyzol i inne steroidy powstają z cholesterolu pochodzącego z osocza, wytwarzane są w korze nadnerczy. Kortyzol powstaje w warstwie kłębkowatej kory nadnerczy. Cholesterol w nadnerczach jest estryfikowany i magazynowany w kropelkach tłuszcozwych cytoplazmy, ACTH (kortykotropina) i cykliczny AMP aktywują esterazy rozkładające estry na cholesterol, który płynie z do mitochondrium gdzie enzym z cytochromem P-450 powoduje zmianę cholesterolu w pregnenolon, 17-hydroksylaza przyłącza grupe OH- do 17 atomu węgla w 5 pierścieniu wodorowęglanowym, przy grupie O=C-CH3, powstaje 17-hydroksypregnenolon, dehydrogenaza 3 beta-hydroksysteroidowa:delta5,4 izomeraza odłącza wodór przy 3 atomie węgla zostaje grupa ketonowa, powstaje 17-hydroksyprogesteron, 21-hydroksylaza dodaje do reszty wodorwowęglowej grupę OH-, powstaje 11-deoksykortyzol, 11beta-hydroksylaza dodaje grupę OH przy 11 atomie węgla w 2 pierścieniu, powstaje kortyzol. Wiekszość kortyzolu jest od razu uwalaniana do osocza. Wydzielanie kortyzolu zależy od rytmu dobowego, wydzielanie jest największe wcześnie rano, rano tez gorączka spada i czujemy sie lepiej. W osoczu krązy w stanie wolnym lub związany z alfa globuliną transkortyną (globulina wiążącą kortykosteroidy). Synteza kortyzolu wzrasta tez w sytuacjach stresowych i podczas ćwiczeń fizycznych. Kortyzol powoduje rozkład glikogenu w wątrobie i mięśniach uwalniając glukozę do osocza i zwieksza jej stężenie we krwi odżywiając tkanki, stymuluje trzustkę do wydzielania insuliny by komórki mogły wykorzystać tę glukozę, stymuluje wydzielenie adrenaliny i noradrenaliny w nadnerczach, zwiększa resorpcję wody i jonów sodowych a zwieksza usuwanie jonów potasowych w kłębuszkach nerkowych. Podnosi ciśnienie tętnicze krwi. Wpływa na metabolizm tłuszczy i białek, rozkłąda trójglicerydy obecne w tkance tłuszczowej DLa tego wpisu największe znaczenie ma jego działanie przeciwzapalne. Kortyzol hamuje reakcje zapalne w organizmie, dlatego jego pochodne podawane są w czasie ataków uczuleń. Wprawdzie hamuje aktywnośc komórek NK, makrofagów i monocytów, czyli komórek zwalczających patogeny, ale w przypadku grypy to najgorszy jest stan zapalny. Hamuje synteze mediatorów stanu zapalnego: histaminy, serotoniny, bradykininy, enzymów rozkładających tkanki kolagenzay i elastazy, produkcje czynników adhezji międzykomórkowej pozwalających białym krwinka przenikać z naczyń krwionośnych do tkanek i cytokin IL-, IL-2, IL-3, IL4, IL5, IL6, IL8 (interleukin od 1 do 8), TNF gamma, hamuje uwalniane histaminy z eozynofili, osłabia migrację leukocytów, hamuja syntezę leukotrienów i prostaglandyn, białek biorących udział w stanie zapalnym, zwiększa syntezę enzymów rozkładających kininy, które biora udział w stanie zapalnym. Porażają limfopoezę na rzecz erytropoezy, w szpiku wszystkie komórki krwi powstają z 1 linii komórek macierzystych, ścieżka ich powstawania rozgaęłzia sie na późniejszych etapach. W wyniku działania kortyzolu stężenie leukocytów spada a erytrocytów rośnie. Pozostałe hormony jak kortykosteron róznież mają podobne włascwości.
Kortyzol wpływa na synteze adrenaliny i noradrenaliny, sa to pochodne tyrozyny, wytwarzane w komórkach nerwowych, 3-monooksygenaza tyrozynowa tworzy cząsteczke DOPA na szlakach syntezy noradrenaliny, dekarboksylaza DOPA robi dopaminę, beta monooksygenaza zależna od miedzi wytwarza noradrenalinę, która w rdzeniu nadnerczy dzięki N-metylotransferaziefenyloetanoloaminowej metyluje pierwszorzędowa aminę noradrenaliny, powstaje adrenalina. Działa przy połączeniu z receptorami alfa i beta adrenergicznymi. Powoduje ona przyspieszenie akcji serca, zwiększa jego pojemność minutową, wzrost cisnienia tętniczego krwi, rozszerzeniem oksrzeli, stymuluje rozkład glikogenu w wątrobie i mięśniach do glukozy, przyspiesza rozkład lipidów w tkance tłuszczowej, wzmaga działanie pompy sodowo-potasowej w komórkach mięśni.
Hormony te wydzielaja się ilościach odpowiednich by poczuć sie lepiej, ale nie zaburzaja homeostazy, jest to normalny, rekreacyjny wysiłek a nie sport wyczynowy, ćwiczymy tak jakie mamy mozliwości będąc zdrowymi. Ruch pobudza też perystaltyke jelit, często przy grypie są silne zaparcia. Adrenalina powoduje wzrost cisnienia krwi, które podczas gorączki spada a kortyzol obniża temperaturę, dzieki czmu czujemy sie lepiej i chorujemy krócej. Rację mają ci co uważają, że sport to zdrowie.