Komentarze (0)
Danio pręgowany regeneruje płetwy i serce, kijanka żaby szponiastej ogon i kończyny, dorosła salamandra odtwarza kończyny, oczy, szczęki, serce, ogon. Utrata kończyny przez salamandrę powoduje obkurczenie naczyń krwionośnych, by chronić przed wykrwawieniem, rana zarasta naskórkiem, zmienia się on w szczytową czapeczkę nabłonkową AEC, czyli komórki sygnalizacyjne wzywające na miejsce zranienia fibroblasty, które tworzą blastemę, warstwę komórek podobnych do komórek embrionalnych. Komórki blastemy dzielą się i różnicują w tkanki budujące kończynę. Zwykła rana też zarasta naskórkiem, daje napływ fibroblastów i powstanie blastemy. Powstawanie blastemy to powrót fibroblastów do embrionalnych komórek macierzystych, które różnicują się w komórki macierzyste kości, chrzęści, fibroblasty tworzące zrąb tkankowy kończyny. Możliwe to dzięki aktywacji aktywnych w zarodkowej ektodermie genów Fgf8 i Wnt7a, które potem są wyłączane. Ośmiornice potrafią odtworzyć ramiona, zwinka odrzuca swój ogon, dzieciom odrastają utracone opuszki palców, ślimaki dobudowują zniszczone fragmenty muszli.
Strzel bombardier to żuczek, który zamieszkuje suche, słoneczne miedze, ugory, gliniaste i wapienne murawy kserotermiczne w Europie, Zachodniej Azji, na Syberii, ma obok odbytu w odwłoku gruczoły uchodzące do woreczka z 25% nadtlenkiem wodoru i 10% hydrochinonem, zagrożony wtłacza zawartość woreczków do odbytu, gdzie enzymy katalizują reakcję tych związków-utlenianie hydrochinonu do chinonu. W wyniku reakcji powstaje ciecz w 100 st, którą owad wytryskuje w stronę napastnika lub w jego jamie ustnej np. żaby.
Grzyby jak kropidlak czarny, Cunninghamella elegans, Cunninghamella japonica, pędzlak penicylowy, Rhizopus oryzae, drożdże kucharskie rozkładają ropę naftową. Używają do tego monooksygenazy, która jeden atom tlenu dołącza do pierścienia węglowodoru pierścieniowego, drugi redukuje do wody, powstaje epoksyd tlenek arenu, przechodzi samoistnie w fenole, które tworzą koniugaty z kwasem siarkowym, glukuronowym i glukozą, tak są wydalane. Hydroksylaza epoksydowa przekształca epoksyd w trans-dwuhydriol, inna dehydrogenaza rozkłada go do metabolitów z cyklu Krebsa przy udziale NADP+, węglowodory aromatyczne są hydroksylowane w różnych miejscach dając różne związki chemiczne. Grzyby ligninolityczne jak Phanerochaete chrysosporium i boczniak ostrygowaty używają peroksydazy ligninowej i manganowej do rozkładu lignin ze ścian komórkowych malin, peroksydaza utlenia także związki chemiczne o potencjale elektrycznym mniejszym od 7,55 eV, powstają arylowe kationo-rodniki, utleniane są do chinonów, chinony rozkładane aż do związków mineralnych, peroksydaza manganowa utlenia Mn2+ do Mn3+, bierze udział w peroksydacji nienasyconych lipidów i utlenianiu WWA. Podobnie cząsteczki o niskim potencjale utlenia lakaza. Monooksygenazy przenoszą elektrony z NADPH na łańcuch transportu elektronów cytochromu p450,po przyłączeniu O2 dołącza się drugi elektron, 1 atom tlenu redukuje się do wody, od substratu odłącza się wodór, powstaje się rodnik, wiąże atom tlenu zyskuje grupę hydroksylową, rozpuszcza się w wodzie, sprzęga się z cząsteczkami o dużej polarności. U grzybów cytochrom p450 metabolizuje węglowodory łańcuchowe, pierścieniowe, aromatyczne, podlegają one różnym reakcjom rozkładającym je. U nas w wątrobie też detoksykuje toksyny z zewnątrz. Cunninghamella elegans rozkłada fenantren, hydroksylaza epoksydowa działa na niego dając trans dwuhydrodiole, 1,2 hydrodiol, trans 3,4 hydrodiol i trans 9, 10 hydrodiol, tworzą one koniugaty z glukozą, kwasem glukuronorowym, siarczanami, które są wydalane. Na podstawie pracy Biodegradacja związków ropopochodnych przez grzyby strzępkowe Katarzyny Lisowskiej, Jerzego Długońskiego z Katedry Mikrobiologii Przemysłowej i Biotechnologii Uniwersytetu Łuckiego w Łodzi https://rcin.org.pl/Content/129629/POZN271_162439_biotechnologia-2003-no4-lisowska.pdf