biologia i ochrona przyrody

niebieskie kwiaty
przylaszczka pospolita lubi próchnicze, gliniaste, obojętne do zasadowych, wilgotne, wapienne gleby, półcień, cień, podlewamy, nawozimy kompostem, można dać obornik, nie lubi przesadzania, można w czasie kwitnienia lub początkiem lata podzielić kępę
przylaszczka siedmiogrodzka lubi żyzne, próchnicze gleby, półcień, sadzimy wiosną lub jesienią, wrażliwa na suszę i silny wiatr, lubi wilgotne gleby, kępy dzielimy po kwitnieiu, wczesna jesienią lub późną wiosną, utrzymujemy stale lekko wilgotną gleb
brunera wielkolistna sadzimy 7-9 sztuk na 1 m2, lubi żyzne, próchnicze, wilgotne gleby, nie lubi suchych ani mokrych ziem, lubi cień, przed sadzeniem glebę nawozimy kompostem, co roku dajemy nawozy organicznne, w czasie kwitnienia podlewamy rozcieńczonym biohumusem, plewimy, podlewamy w suche, upalne lata, zostawiamy na jesień suche liście celem ochrony przed mrozem, można przykryć gałązkami iglaków, wczesnąw iosną wykopujemy kępy, dzielimy co 3-5 lat, sama się rozrasta
niezapominajka lubi próchnicze, wilgotne gleby, lekki cień do półcienia, nasiona siejemy w rozsadniku od maja do lipca, sewki pikujemy w rozstawie 5x10 cm, we wrześniu dajemy na zagony zapasowe w rozstawie 15x25 cm lub miejsce stałe, na zimę przykrywamy stroiszem lub suchymiu liśćmi
kosaciec syberyjski lubi lekko kwaśne, żyzne, próchnicze, torfowe, wilgotne do podmokłych gleby słońce, lekki cień, obcinamy zeschłe liście, co kilka lat, przesadzamy dzieląc kępy
hortensja ogrodowa lubi żyzhe, próchnicze gleby o pH 4,5-5,5, gdy licie żółkną dajemy kwaśny torf ogrodniczy, nie znosi gliniastych, ciężkich, ubi półcień, wilgoć, podlewamy, ściółkujemy, sadzimy wiosną w pochmurne dni rano, podlewamy mocno, do chwili posadzenia trzymamy w cieniu, w osłoni.ętym miejscu podlewamy, można sadzić wczesną jesienią, ale trzeba zapezpieczyć przed mrozem, glebę zakwaszamy, usuwamy kamienie, chwasty, patyki, dajemy torf wysoki 10-15 l/1,2, przekompostowaną korę sosnową, nawozy zakwaszające, ubogie gleby kompostujemy, przekopujemy z obornikiem, susbtratem torfowym 40-60 kg/10m2, cięzkie gleby rok wcześniej przekopujemy z kilkunastoma cm kory sosnowej, włóknistego torfu, kompostu, jesienią przekopujemy na 20-30 cm, kopiemy dołek 2 razy szerszy od donicy, ale tak samo głęboki, na dnie dajemy kilkanaście cm obornika lub kompostu, kwaśnej ziemi próchniczej i ogrodowej, mieszamy w stosunku 1:1:2, na cięzkiej glebie dajemy kilkanaście cm drenażu ze żwiru, wernikulitu lub kamyczków, przesuszoną bryłę korzeniową moczymy z doniczką, gdy nasioąknie ziemia wyciągamy, przycinamy uszkodzone korzenie, resztę rozluźniamy, sadzimy na głebokości takiej samej jak miały w doniczce, na uźnych, piaszczystych glebach 3-4 cm głebiej, karłowe sadzimy 50x50 cm, duże 100x120 cm, pnąće 30-100 cm od podporu, po posadzeniu ziemię ugniatamy w misę, mocno podlewamy, gdy woda wsiąknie uzupełniamy ziemię, by przykryć korzenie, dajemy 6-10 cm ściółki-kory sosnowej, trocin z iglaków, mieszankę koru i torfu, liści dębowych
len trwały nasiona siejemy latem do gruntu, lubi słońce, umirarkowanie suche, żyzne, obojętne, przepuszczalne gleby, sadzimy po 3-10 sztuk, 16 roślin na 1 m2
ostróżka ogrodowa potrzebuje podparcia, po kwitnieniu kompostujemy i przycinamy przekwitłe kwiaty do 10 cm nad ziemią, sadzonki na zimę okrywamy włókniną, przysypujemy liśćmi, lubi ciepłę, osłonięte, słoneczne miejsce, żyzne, próchnicze, przepuszczalne, stale lekko wilgotne, wapienne, dobrze uprawione gleby
lobelia lubi mało żyzne, próchnicze, przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, półcień, podlewamy, w sezonie dajemy płynny nawóz wieloskładnikowy, przycinamy po kwitnieniu, nasiona siejemy do inspektu w lutym i marcu, do ziemi w kwietniu i maju, w szklarni siejemy w styczniu
funkia lubi żyzne, przepuszczalne, lekko kwaśne gleby o pH 5,5-6, lekko wilgotne, hosty lubią cień i półcień, niektóre odmiany lubią słońce, w kwietniu i na przęłomie czerwca i lipca nawozimy nawozami mineralnymi, wczesną wiosną lub późną jesienią rozkładamy kilka cm kompostu, podlewamy wieczorem głeboko namaczamy glebę, w kwietniu i maju dzielimy kępki
rozmaryn lubi słońce, wapienne, zasadowe gleby, znosi susę, siejemy od kwietnia do maja, młode podlewamy, przed przymrozkami wnosimy do domu, przycinamy wierzchołki
szafirek drobnokiwatowy lubi słońce, gliniaste, wapienne gleby, armeński lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste, gliniaste, lekko kwasne do lekko zasadowych, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, półcień, cebulki sadzimy na głebokości 5-10 st we wrześniu lub październiku, po 2-3 latach przesadzamy, można siać nasiona
ketmia syberyjska lubi osłonięte od wiatru miejsce, słońce, przepuszczalne, zasadowe gleby, potrzebuje okryć zimowych-stożka z agrowłókniny i kopczyka z kory ogrodowej wokół pnia, w zimniejszych miejscach nie przetrwa zimy, lubi kompost, biohumus, nawozy mineralne wiloskładnikowe, wiosna wycinamy przemarznięte pędy, w 1 roku usuwamy słabe pędy, resztę tniemy o połowę, w nasteonych latach prześwietlamy, wycinamy słabe pędy, odrosty, wilki, za duże okazy przycinamy o 2/3 gałęzie, w czerwcu odcinamy wierzchołki pędów o długości 8-12 cm, moczymy w ukorzeniaczu, takie sadzonki zielne sadzimy do skrzynki z mieszanką torfu z piaskiem 1:1, trzymamy je w 15-18 st, ukorzeniowe sadzonki dajemy do doniczek o 7 cm średnicy, zostawiamy w 10-12 st w chłodnym inspekcie, po 2-3 latach dajemy na stałe miejsce, jesienią robimy odkłady-ziemie wokół rozluźniamy, dajemy kompost, pęd nacinamy od spodu, usuwamy liście, naginamy do ziemi, mocujemy unieruchamiając go, przysypujemy glebą, po roku ukorzenione sadzimy na stałe miejsce
czarnuszka damasceńska w marcu i kwietniu siejemy w rzędach co 30-40, wschodzi po 2 tygodniach, lubi słońce, zasobne, średnio luźne, wapienne gleby, nawozimy przed kwitnieniem, plewimy
cebulica syberyjska lubi żyzne, próchnicze, obojętne do lekko kwaśnych, wilgotne gleby, słońce, półcień, podlewamy zwłaszcza w czasie kwitnienia, nawozimy organicznymi nawozami lub rozcieńczonymi dawkami nawozówdla roślin kwitnących
śnieżnik lśniący lubi przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste, piaszczyste, umiarkowanie suche, obojętne gleby, słońce, półcień, nie lubi nadmiaru wody
bratek ogrodowy lubi żyzne, próchnicze, lekko kwasne do obojętnych, umirakowanie wilgotne gleby, słońce, nie lubi suszy, podlewamy rani lub wieczorem nie moczą liści i kwiatów, nasiona siejemy na przełomie czerwca i lipca, 4-listkowe siewki pikujemy do rozsadnika, we wrześniu lub wiosną dajemy na stałe miesjsce
goryczka siedmiodzielna lubi słońce i lekki cień, próchnicze, wilgotne, przepuszczalne gleby żwirowo kompostowe o pH 6-7,5, wiosenna lubi słońce, przepuszczalne gleby wapienne, plewienie, bezlodygowa lubi słońce, lekko kwaśne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne gleby, sadzimy 16 roślin na 1 m2, wąskolistna lubi lekkie, torfowe gleby, półcień, krzyżowa lubi półcień, suche gleby ogrodowe żyzne, zasobne w biogeny, przepuszczalne, alpejska lubi kwaśne gleby, słońce, dynarska lubi słońce, półcień, żwirowo-glianiste, umiarkowanie wilgotne ziemie, dzielimy kępki, siejemy nasiona, krótkołodygowa lub słońce, chłód, półcień, przepuszczalne, żyzne, wapienne gleby, nie lubi mokrych, sadzimy 16 roślin na 1 m2, odporna na mróz, paskowana lubi słońce, przepuszczalne, lekko kwaśne gleby, wilgotne powietrze, sadzimy 9 roślin na 1 m2
Wielosił błękitny lubi słońce i półcień, wilgotne, próchnicze, przepuszczalne, lekko kwaśne gleby, odporna na mróz i krótkie susze, podlewamy, wiosną kompostujemy, raz na rok dajemy wieloskładnikowy nawóz mineralny, siejemy nasiona i dzielimy kłącza
barwinek pospolity lubi półcień, cień, chłodne, wilgotne miejsca, żyzne, próchnicze, zasobne, przepuszczalne gleby, sadzimy w rozstawie 30x40 cm, w suchszy czas podlewamy, dzielimy kępki
ułudka wiosenna lubi cień, próchnicze, przepuszczalne, zasadowe, dobrze zdrenowane gleby, regularne podlewanie, wupał 2 razy dziennie, nie dopuszczamy do przesychania gleby, jesienią przykrywamy stroiszem i gałązkami iglaków, wiosną usuwamy suche liście, nawozimy kompostem lub wieloskładnikowym nawozem mineralnym co 2-3 tygodnie przez cały sezon, kępy dzielimy wiosną i jesienią i sadzimy do gleby, w sierpniu pobieramy sadzonki wierzchołkowe, ukorzeniamy w inspekcie, do gruntu dajemy wiosną, nasiona siejemy do doniczek, ustawiamy w ciepłym jasnym miejscu np. w ogrzewanej szklarni i czekamy, długo kiełkują
zawilec wieńcowy lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne, obojętne do zasadowych, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, półcień, nie lubi zastojów wody, potrzebuje drenażu gleby, nie znosi zasolenia gleby, woli kompost od nawozów mineralnych, ma inne kolory
chabry lubią gleby ubogie w wapń,kwitną przez całe lato, są jednoroczne i byliny, lubią słońce, większośc mrozoodporna, wrażliwsze trzeba okrywać na zime igliwiem, lubia piaszczystą, lekką, zyzną, przepuszczalną, suchą glebę, białawy lubi wapń w glebie, reszta nie, nasiona wiosną od lutego do czerwca wysiewamy w gruncie lub sadzimy sadzonki, nasiona wielkogłówkowego sadzimy do skrzynki w październiku lub listopadzie i wystawiamy na zewnątrz, po przemrożeniu trzymamy w jasnym pokoju w 15 st.
żeniszek meksykański lubi próchnicze, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, półcień, ciepło, osłonięte miejsca od wiatru, w maju siejemy nasiona do skrzynki w domu, po przymrozkach wynosimy na zewnątrz lub sadzimy do ziemi, regularnie podlewamy, przycinamy przekwitnięte kwiatostany
przetacznik bobowniczek nasiona siejemy jesienią lub wiosną, sadzonki pobieramy latem, wczesną wiosną i jesienią dzielimy kępki, sadzimy w płytkiej wodzie lub stale wilgotnej glebie, lubi żyzne gleby, nawożenie, słońce i półcień
Przetacznik długolistny lubi słońce, przepuszczalne, wilgotne, żyzne, lekko kwaśne do kwaśnych gleby, przycinamy przekwitłe kwiatostany, w 3 roku wykopujemy, do dołka wkładamy ziemię zmieszaną z kompostem, znowu sadzimy, mocno podlewamy, wiosną i jesienią siejemy nasiona, od wiosny do początku lata sadzonkujemy pędy, wczesną wiosną i po kwitnieniu dzielimy kępy
Przetacznik rozesłany lubi lekko wilgotne do suchych, ciepłe, wilgotne, obojętne, przepuszczalne, dobrze zdrenowane podłoża, słońce, ciepłe miejsca, odporny na mróz, nie znosi zastojów wody
Przetacznik goryczkowy lubi słońce i lekki cień, żyzne, próchnicze, przepuszczalne, stale umiarkowanie wilgotne, obojętne do lekko kwaśnych gleby, odporny na mróz i krótkie susze wiosną dajemy wieloskładnikowy nawóz, w upały podlewamy
Przetacznik pagórkowy lubi żyzne, świeżę, przepuszczalne, piaszczysto-próchnicze, obojętne do lekko zasadowych gleby, słońce, odporny na mróz, kwitnie od maja do sierpnia, w marcu i kwietniu siejemy nasiona, wiosną i po kwitnieniu dzielimy kępki, robimy sadzonki wierzchołkowe, na początku sezonu nawozimy
Przetacznik armeński lubi słońce, lekkie, przepuszczalne gleby, obcinamy przekwitłe kwiatostany, dzielimy kępy wiosną i po sezonie, odporna na mróz
Przetacznik szypułkowy lubi słońce i półcień, średnio żyzne, umiarkowanie wilgotne podłoże, odporny na mróz i suszę, kwitnie od lipca do września, kępy dzielimy jesienią i wiosną, sadzonki pędowe pobieramy latem
Przetacznik kłosowy lubi suche, przepuszczalne, piaszczyste, zasadowe gleby, słońce, południową ekspozycję, nie lubi zalewania, dobrze mieć drenaż w ziemi, usuwamy przekwitłe kwiaty
ołownik uszkowaty lubi umiarkowanie wilgotne gleby, wodę w podstawce, jeśli jest w donicy, osłonięte od wiatru i deszczu miejsce, słońce, przeciętne gleby ogrodowe, uniwersalne podłoże dla roślin kwitnących od kwietnia do końca sierpnia dajemy nawóz wieloskładnikowy co tydzień, usuwamy zwiędłe kwiaty, zimujemy w 4-12 st

Białe kwiaty:

konwalia majowa lubi cień i półcień, znosi okresowe susze, lubi próchnicze, zasobne w składniki pokarmowe, przepuszczalne, lekko wilgotne gleby o pH 6-7, wczesną wiosną dajemy wieloskładnikowe nawozy, konwalie z doniczek sadzimy przez cały rok o ile ziemia nie jest zamarznięta, kłącza sadzimy w październiku, przed posadzeniem ziemię mieszamy z dojrzałym kompostem, obornikiem i torfem, sadzimy na głębokości 3-5 cm, wierzchołek kłacz ma być tuż pod powierzchnią ziemi, rozstaw 15x20 cm, w suszę podlewamy, gdy słabiej kwitnie dajemy wieloskładnikowy nawóz lub dojrzały kompost. W październiku suche pędy dajemy na kompost, kłącza dzielimy w październiku do początku listopada, wykopujemy z ziemi, czyścimy, tniemy na kawałki o długości 5-6 cm z minimum 1 pąkiem, sadzonki, sadzimy w ziemi w odstępie 15-20 cm lub po kilka w doniczkach, pędzenie-zimą kłącza z dużymi pąkami i tępymi wierzchołkami wykopujemy, czyścimy, skracamy korzenie, sadzimy po kilka w doniczkach z ziemią ogrodową lub mieszanką torfu z piaskiem w stosunku 1:1, doniczki trzymamy w pokoju z 0 st lub osłonięte torfem w ogrodzie początkiem lutego dajemy do jasnego pokoju z 20 st, po 30 dniach dajemy do domu, przekwitnięte dalej podlewamy, jak ziemia rozmarznie sadzimy w ogrodzie, 1 okaz pędzimy tylko raz
zawilec gajowy wiosną lubi słońce, latem półcień, dobrze rośnie w cieniu, najlepiej mu pod drzewami, lubi gleby żyzne, próchnicze, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne, sadzimy jesienią lub wiosną po pofragmentowaniu kępki, nasiona zbieramy 15 maja, by zasadzić nasiona, można ściółkować korą, kompostem korą drzew liściastych, liśćmi i kompostem, plewimy, można dać nawóz wieloskładnikowy, gdy wychodzą pąki, jesienią wykopujemy kępkę, trzymamy w piwnicy lub zimnej szklarni, zimą tniemy kłącze na 3-6 cm z 1 pąkiem śpiącym, układamy je poziomo w skrzynkach z podłożem do ukorzeniania, przysypujemy je ziemią na 2-3 cm, trzymamy w jasnym miejscu, zwilżamy podłoże, po 40-60 dniach są nowe pędy, wiosną sadzimy w rozstawie 25x40 cm
ubiorek wiecznie zielony lubi przepuszczalne, żyzne, lekkie, piaszczysto-gliniaste, obojętne do lekko zasadowych, słabo wilgotne gleby, ciepło, słońce, nasiona wysiewamy do osadnika od kwietnia do czerwca, wiosną-w lutym i marcu i jesienią-sierpniu i wrześniu pobieramy sadzonki wierzchołkowe, rozsadzamy kępki z korzeniami jesienią, nasiona siejemy latem, umiarkowanie podlewamy, na zimę okrywamy, po przekwitnięciu usuwamy kwiatostany, dzielimy rozrośnięte kępki
krwawnik pospolity lubi słońce, suche gleby, przepuszczalne, umiarkowanie żyzne gleby lekko zasadowe do obojętnych, radzi sobie w półcieniu i na ubogich glebach, nie lubi gliniastych i kwaśnych, na wilgotnych glebach rozwija części zielone, odporny na mróz, zanieczyszczenie, choroby, szkodniki, wszystkie gatunki nadają się do bukietów
tiarella sercolistna lubi próchnicze, przepuszczalne, świeżę, lekko kwaśne do obojętnych, stale wilgotne gleby, półcień, nie lubi ciężkich, zimnych, podmokłych gleb, suszy, piaszczystej ziemi, odporna na mróz, pobieramy sadzonki z końców rozłogów i siejemy nasiona
smagliczka nadmorska lubi żyzne, wilgotne gleby, słońce, znosi suszę, dobrze podlana urośnie nawozimy, podlewamy, zakwitnie 2 raz w sierpniu i wrześniu, dajemy nawóz dla kwitnących kwiatów lub potasowy, można w cieplejszych rejonach wysiać w kwietniu do ziemi, można do skrzynek, siejemy w rzędach co 5 cm, odstęp między rzędami to15 cm, nasiona kiełkują po 2 tygodniach, w marcu siejemy do zimnego inspektu w rozstawie 10x15 cm, w kwietniu sadzimy po 2-3 sadzonki co 30 cm
gęsiówka kaukaska lubi ubogie, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne, wapienne gleby lekko zasadowe, słońce, po przekwitnięciu przycinamy, można wysiać nasiona-samosiewna, można rozdzielić rozetki liściowe
złocień wielki lubi przepuszczalne, średnio żyzne, umiarkowanie wilgotne gleby, ciepłe stanowisko, słońce, usuwamy przekwitłe koszyczki, w chłodniejszych rejonach okrywamy na zimę
agapant afrykański lubi słońce, ciepłe, osłonięte miejsce, przepuszczalne, wilgotne, piaszczysto-gliniaste gleby zasobne w składniki odżywcze, końcem zimy sadzimy kłącza do pojemnika o pojemności 5-6 l, przykrywamy 5 cm ziemi, w 2 połowie maja wynosimy donicę na zewnątrz, podlewamy mocno nie przelewając, na dnie donicy musi być keramzyt, drobny żwirek jako drenaż, po podlaniu dajemy hydrożel, zimą pilnujemy by ziemia nie wyschła, w sezonie dajemy nawozy dla kwiatów kwitnących, początkiem kwitnienia dajemy wolno działający nawóz wieloskładnikowy, przesadzamy, gdy doniczka robi się za ciasna do doniczki większej 1 nr, gdy temperatura spada do 10 st przenosimy do pomieszczenia z 5-8 st, ograniczamy podlewanie, wiosną hartujemy wietrząc pokój z rośliną, po 2-3 tygodniach wynosimy
lilak pospolity lubi słońce, żyzne, wilgotne, obojętne do lekko zasadowych, wapienne gleby, nawozy mineralne, ściółkowanie obornikiem, rozmnażamy przez okulizację i odrosty korzeniowe, nie lubi piaszczystych, podmokłych i jałowych gleb, młode okrywamy na zimę, po posadzeniu przycinamy o połowę pędy, podlewamy w suszę, sadzimy jesienią, można nawozić nawozami organicznymi, ściółkujemy podłoże, co kilka lat usuwamy stare, zdeformowane, słabe pędy i odrosty korzeniowe
hortensja bukietowa lubi żyzne, wilgotne, lekko kwaśne do kwaśnych gleby o pH 4,5-6, nawozimy dobrze przefermentowanym kompostem lub obornikiem, wieloskładnikowym nawozem niskowapiennym lub nawozami dla hortensji, przed zimą kopczykujemy korą, trocinami lub próchniczą ziemią, tniemy co roku na przełomie marca i kwietnia, sadzone wiosną tniemy krótko, sadzone latem wiosną za rok, grubsze pędy tniemy nad 2 parą pąków, wątłe wycinamy, starsze tniemy na 4-5 pąkiem, starym okazom wycinamy stare pędy nad szyjką korzeniową
jaśminowiec wonny lubi słońce, półcień, gliniaste, umiarkowanie wilgotne gleby, przepuszczalne, lekko zasadowe do obojętnych, najlepsze pH 8, po kwitnieniu robimy cięcie gałęzi, łatwo się ukorzeniają, młode okrywamy przed wiosennymi przymrozkami, odporna na mróz
magnolia gwiaździsta lubi żyzne, wilgotne, przepuszczalne, lekko kwaśne gleby, nie lubi wapiennych, podlewamy od maja do lipca, młode okazy potrzebują okrycia przed silnymi mrozami, pąki kwiatowe wytrzymują do -15 st, rośliny do -25 st, drzewka sadzimy w kwietniu, glebę wokół ściółkujemy torfem i korą, jesienią dajemy więcej ściółki, nie lubi cięcia, nie lubi cięcia
czereśnia jest obcopylna więc musi mieć inne drzewka obok, lubi ciepło, sucho, słońce, przewiewne, umiarkowanie wilgotne żyzne, ciepłe gleby o pH 6,7-7,1, najlepsze są płowe i brunatne, piaszczyste, gliniaste, czereśnie sadzimy w październiku, listopadzie lub marcu, nie sadzimy w śnieg, mróz i deszcz, wykopujemy dołek większy o 5 cm od tego w szkółce, usypujemy kopczyk, po którym spłyną korzenie, wcześniej mieszamy ziemie z nawozem, zasypujemy, podlewamy, udeptujemy
przebiśnieg lubi lekko kwaśne, żyzne, wilgotne gleby, półcień, chłód, plewimy i podlewamy w suszę, siejemy nasiona lub dzielimy cebulki potomne kiedy liście są zielone wykopujemy cebule, można zebrać nasiona lub czekać na samosiew, cebulki sadzimy we wrześniu co kilka cm
śnieżyczka lubi półcień, wilgoć, gleby wilgotne, żyzne, przepuszczalne, próchnicze, lekkie, od kwaśnych do lekko zasadowych, ale najlepsze są kwaśne, rozmnażamy przez cebulki przybyszowe, sadzimy końcem września, co kilka lat cebulki wykopujemy w czerwcu, sadzimy od razu lub trzymamy w temperaturze 17-20 st przykryte piaskiem lub trocinami, można siać
narcyz biały lubi żyzne, przepuszczalne gleby, przed posadzeniem przekopujemy je z kompostem, nie znosi ciężkich, wilgotnych, gliniastych gleb, lubi słońce, można też sadzić pod drzewami liściastymi, można jesienią podsypać kompostem zimujące cebulki, sadzimy je końcem sierpnia i we wrześniu, w suchą wiosnę podlewamy, usuwamy przekwitłe kwiaty, cebulki wykopujemy co 4-6 lat kiedy zaschną części zielone
śniedek baldaszkowaty lubi słońce, średnio wilgotne gleby, we wrześniu sadzimy cebule na głębokości 8-10 cm, zimuje w gruncie, daje dużo cebulek przybyszowych, znosi cień
rogownica kutnerowata lubi przepuszczalne, średnio żyzne gleby ogrodowe, słońce, odporna na suszę, po kwitnieniu przycinamy, siejemy nasiona, pobieramy sadzonki z ukorzenionych pędów i dzielimy kępki, samosiewna
tawuła szara lubi słońce, niewielki cień, przepuszczalne, próchnicze, żyzne gleby, odporna na mróz, odporna na suszę, mróz, zanieczyszczenia
laurowiśnia wschodnia lubi glebę żyzną, przepuszczalną, próchniczą, stale lekko wilgotne, obojętną lub zasadową, lubi półcień, cień, miejsce ciepłe,osłonięte, zaciszne, wymaga ściółkowania, okrycia na zimę luźna otuliną, w czerwcu i lipcu obcinamy zdrewniałe gałęzie, zanurzamy w ukorzeniaczu i ukorzeniamy w piaszczysto-gliniastym, wilgotnym podłożu,kwitnie w maju
kalina koralowa lubi słońce, żyzną, próchnicza, wilgotną glebę, na słabej kompostujemy, w suszę podlewamy, odmładzamy w lipcu-sierpniu przycinając pędy 30 cm nad ziemią, sadzimy sadzonki zielone, odkłady, szczepimy, dzikie z odrostów i nasion
jastrun lubi żyzne, świeże, piaszczysto-gliniaste, gliniaste, przepuszczalne, umiarkowanie suche, żyzne, przepuszczalne, obojętne gleby, słońce, półcień, mrozoodporna, w marcu nasiona siejemy do skrzynek, trzymamy w 22 st, siewki pikujemy do doniczek trzymamy w 12-15 st, sadzimy w połowie maja do ziemi, wolą gleby ubogie, lubi wapienne gleby, nie lubi ciężkich gleb
lilia biała lubi słońce, przepuszczalne, wapienne gleby, sadzimy w połowie lata na głębokości 3-5 cm, po 4-5 latach przesadzamy kiedy po kwitnieniu część nadziemna zasycha, cebule wykopujemy końcem lipca, suszymy, oddzielamy cebulki przybyszowe, sadzimy w nowym miejscu
juka karolińska lubi słońce, przepuszczalne, umiarkowanie zasobne w składniki pokarmowe do ubogich gleby wapienne, nie znosi wilgoci, zalewowych gleb, podmokłej ziemi, sadzimy na wzniesieniach, by woda spływała, na zimę związujemy liście na szczycie w kucyk sznurkiem, po ustąpieniu mrozów rozwiązujemy
tojeść orszenilowa lubi słonce, półcień, stale wilgotne gleby, nie lubi suchych,
świecznica, pluskwica groniasta lubi półcień, cień, żyzne, świeże, przepuszczalne, stale wilgotne gleby, trzeba mocno regularnie podlewać, nie znosi przesuszania, wiosną dajemy kompost, wiosną i jesienią dzielimy kłącza, najlepsza świeża gleba z kruszoną gliną
ciemiernik biały lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne, bogate w wapń, obojętne do lekko zasadowych, umiarkowanie wilgotne gleby, półcień, cień, odporny na mróz, nasiona siejemy od razu po zbiorze, nie lubi przesadzania, można spróbować od razu po przekwitnięciu

Zarówno brak kwiatów, plamki, łamliwe łodyżki, żółknięcie i opadanie liści mówi o brakach w glebie biogenów, opady wypłukują organiczną frakcje gleby, różne rośliny podbierają sobie biogeny, słońce i jego brak także wpływa na chemizm gleby.
Kiedy liście i łodygi fioletowieją oznacza to brak fosforu w glebie, taka roślina słabiej kwitnie i ma mniej owoców, brak azotu daje żółknięcie całych starszych liści powoduje. Brak potasu daje zwijanie liści w łódeczkę, żółknięcie ich krawędzi i opadanie, korzenie stają się długie i wątłe. Brak magnezu powoduje żółknięcie starszych blaszek liściowych i jaśnienie nerwów-mozaikowatość. Brak wapnia to zwinięte haczykowato starsze liście, zdeformowane młode listki, plamki na młodych owocach. Przy braku żelaza liście szybko brunatnieją i gniją. Brak siarki powoduje niesmaczne owoce, blednięcie liści i żółknięcie między nerwami. Widząc takie objawy trzeba dać dolistny rozpuszczalny nawóz z danym biogenem. Nawozimy w pochmurny dzień, kiedy nie pada, roślina musi być sucha. Gleby kwaśne lepiej przyswajają żelazo, obojętne azot, siarkę, fosfor, magnez, obojętne i zasadowe potas. Miernik ogrodniczy kosztuje 12 zł i można nim sprawdzić pH gleby. Na podstawie porad z magazynu Dobre Chwile z 8.09.2023 r

Coraz częściej zdarzają się chłodne, deszczowe lata, rośliny ozdobne pochodzące z cieplejszych stref klimatycznych nie zawsze wytrzymują chłód. Zimy są coraz dłuższe, podobnie jak wiosenne i jesienne okresy chłodu. Odbija się to na ogrodach np. późne przymrozki niszczą zawiązki owoców, pąki i kwiaty, przez co nawet silnie kwitnące drzewka i krzewy wydają mało owców np. porzeczki owocujące tylko na pokładających się gałązkach, które ominęła fala zimnego powietrza i mocno ukwiecone jabłka wydające mało owoców. Także rośliny ozdobne zostają porażone, szczególnie, gdy fala mroźnego powietrza zetnie pąki i kwiaty. Chcąc mieć piękny ogród można postawić na łąki kwietne i pozostawienie chwastów-to rośliny odporne na warunki atmosferyczne, kwitnące jeśli mają miejsce lub postawić na rodzime rośliny praz te pochodzące z północy.

Odporne rośliny to:
jarząb pospolity lubi lekkie, przepuszczalne, lekko kwaśne, piaszczyste gleby, ale toleruje też zasadowe, lubi słonce, półcień, umiarkowanie wilgotną ziemię, nie znosi cienia, ciężkiej, mokrej ziemi, odporna na mróz i zanieczyszczenie, siejemy nasiona i szczepimy
brzoza brodawkowata lubi suche, żyzne, przepuszczalne gleby, słońce, nie lubi zasadowych gleb, młode podlewamy, starsze są odporne na susze, znosi zanieczyszczenia, nie musi być nawożona
grab zwyczajny lubi świeże, żyzne gleby, znosi piaszczysto-gliniaste, wapienne, suche, mady, okresowo zalewane też, znosi cień, lubi słońce, odporny na mróz, dopiero dłuższe susze i zalewanie powoduje jego schnięcie, raz na rok dajemy wieloskładnikowe nawozy, lubi przycinanie, rozmnażamy z odrostów korzeniowych i sadzonek, nasiona potrzebują 4-6 miesięcy stratyfikacji
wiśnia ptasia lubi przepuszczalne, żyzne, próchnicze, wapienne gleby, słońce, półcień, umiarkowaną wilgotność gleby, znosi spadek temperatur do -27 st, nasiona siejemy do gruntu w listopadzie, by była stratyfikacja, sadzonki można sadzić wiosną
modrzew europejski lubi żyzne, przepuszczalne, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, nie lubi gleb suchych, piaszczystych i mokrych, gliniastych, odporny na mróz, zanieczyszczenia, dobrze znosi cięcie
świerk pospolity lubi słońce, żyzne, próchnicze, świeże, piaszczysto-gliniaste, lekko wilgotne gleby, wilgotne powietrze, nie lubi cienia i zanieczyszczeń
cis pospolity lubi żyzne, ogrodowe gleby, od lekko kwaśnych do zasadowych, wilgotne, słońce i cień, mrozoodporny, przycinamy w marcu i kwietniu
wierzba krucha lubi żyzne, żwirowo-piaszczyste, umiarkowanie wilgotne do wilgotnych gleby, znosi okresowe zalewanie, lubi słońce
wierzba biała lubi żyzne, próchnicze, wilgotne gleby blisko wody, odporna na mróz, pędy łatwo ukorzeniają się, lubi przycinanie, lubi słońce, nie znosi suszy
lipa drobnolistna lubi przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste, zasobne gleby, słonce i półcień, w pojemniku można sadzić przez cały sezon, bryłę korzeniową jesienią lub wiosną, lubi przycinanie, toleruje zanieczyszczenie
czeremcha zwyczajna  lubi żyzne, próchnicze, świeże, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, półcień, na suchych glebach choruje
buk zwyczajny lubi świeże, żyzne, piaszczysto-gliniaste lub gliniaste gleby, nie lubi wapiennych i zalewowych, lubi wilgotne powietrze, szkodzą mu majowe przymrozki, lubi słońce, toleruje cień, od czerwca podlewamy, woli chłodne lata
klon pospolity lubi słońce i półcień, każdą glebę oprócz podmokłych i kamienistych, mrozoodporny, młode okazy podlewamy, na piaszczystych glebach nawozimy nawozami organicznymi, sadzonki bezlistne sadzimy wczesną wiosną lub jesienią
bez czarny lubi słońce, ciepło, półcień, gorzej mu na południowym stanowisku, lubi przepuszczalne, próchnicze, średnio wilgotne, zasobne w wapń i azot gleby o pH 5,5-6,5, odporny na zanieczyszczenia i mróz, młode podlewamy w suszę, sadzimy na stałe miejsce jesienią i wiosną
kalina koralowa lubi słońce, żyzną, próchnicza, wilgotną glebę, na słabej kompostujemy, w suszę podlewamy, odmładzamy w lipcu-sierpniu przycinając pędy 30 cm nad ziemią, sadzimy sadzonki zielone, odkłady, szczepimy, dzikie z odrostów i nasion
głóg dwuszyjkowy lubią świeże, żyzne, przepuszczalne gleby, nie lubią przesadzania-mają gęste korzenie, lubią słonce i półcień, odporny na mróz, suszę i zanieczyszczenia
głóg jednoszyjkowy lubi świeże, żyzne, przepuszczalne gleby, nie lubią przesadzania-mają gęste korzenie, lubią słonce i półcień, odporny na mróz, suszę i zanieczyszczenia
liguster pospolity lubi żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, toleruje półcień i słabsze gleby, nawet piaszczyste, odporny na mróz, suszę i zanieczyszczenie, dobrze znosi cięcie formujące
jałowiec pospolity odporny na suszę, upał, mróz, zanieczyszczenia, dobrze znosi cięcie, lubi przepuszczalne, lekko wilgotne i umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne do kwaśnych gleby, ściółkowanie korą, słońce, nie trzeba podlewać, przycinać, nawożenia
dzika róża lubi słońce i półcień, wszystkie gleby oprócz kwaśnych, ubogich i podmokłych, odporna na mróz
wawrzynek wilcze łyko kwitnie od lutego do kwietnia, lubi półcień lub cień, gleby próchnicze, świeże, wilgotne, wapienne, o pH 4,5-7, chłodne, wrażliwy na suszę oraz nagrzewającą się, schnącą i kwaśną glebę, , musi mieć stale wilgotne gleby, odporny na mróz, do dołka dajemy kompost z liści lub ziemię ogrodową z odkwaszonym torfem, podlewamy przez cały czas
bluszcz pospolity lubi cień i półcień, świeże, żyzne, umiarkowanie wilgotne wapniowe gleby, trzeba go podlewać, źle znosi suszę, na zimę osłaniać podstawę
barwinek pospolity lubi półcień, cień, chłodne, wilgotne miejsca, próchnicze, zasobne, przepuszczalne gleby, sadzimy w rozstawie 30x40 cm
wrzos zwyczajny lubi słońce, lekkie, piaszczyste, ubogie, kwaśne gleby o pH 3,5-5, przed posadzeniem na glebach ciężkich dajemy 10 cm drenażu, nawozimy nawozami dla roślin kwasolubnych
stokrotka pospolita lubi przewiewne, żyzne, przepuszczalne, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne, próchnicze gleby, słońce, półcień, siejemy nasiona, dzielimy kępy, ogrodowe odmiany wrażliwe na mróz, siejemy w czerwcu, latem pikujemy na stałe miejsce, na zimę mocno okrywamy roślinki, podlewamy, ogławiamy
przylaszczka pospolita lubi cień, półcień, miejsca pod drzewami i krzewami, próchnicze, stale wilgotne, wapienne gleby, nie lubi przesadzania, jak musimy to kwitnące wiosną
bodziszek czerwony lubi słońce, suche i średnio wilgotne gleby, znosi częściowy cień, na początku sezonu dajemy nawóz organiczny, kompost, wieloskładnikowy nawóz mineralny
firletka poszarpana lubi słońce i lekki cień, wszystkie gleby, byle przepuszczalne i wilgotne, przycinamy przekwitłe kwiaty, odporna na mróz, dzielimy kępki, siejemy nasiona, samosiewna
goździk siny lubi przepuszczalne gleby, piaszczysto-próchnicze, obojętne lub zbliżone do obojętnego, umiarkowanie suche, nie lubi podmokłych, mrozoodporny, sporadycznie można dawać rozcieńczone dawki nawozu wieloskładnikowego potasowo-fosforowego, siejemy nasiona w maju i czerwcu, można dzielić kępki, na 1m przypada 10-12 sztuk, lubi słońce
dąbrówka rozłogowa lubi próchnicze, świeżę, obojętne, umiarkowanie wilgotne gleby zasobne w biogeny, półcień, na bezśnieżną zimę przykrywamy ją gałązkami iglaków, wiosną usuwamy przemarznięte części, na wilgotniejszej ziemi znosi słońce
lilia złotogłów lubi słońce, żyzne, piaszczysto-gliniaste, umiarkowanie wilgotne gleby, sadzimy od końca września i w październiku na głębokości 10 cm, od wiosny zasilamy nawozimy dla kwitnących roślin, latem podlewamy, oddzielamy cebulki przybyszowe, szkodzą jej wiosenne przymrozki coraz częstsze i późniejsze
pierwiosnek lekarski lubi ciepłe miejsca, półcień lub słońce, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby, mrozoodporny
nawłoć pospolita lubi gleby od suchych do wilgotnych, słońce i półcień, odporna na mróz i suszę, samosiewna, nad ziemią przycinamy przekwitłe okazy
konwalia majowa lubi próchnicze, przepuszczalne, wilgotne gleby o pH 7-7,1, półcień, kłącza dzielimy od połowy października do połowy listopada, kłącza dzielimy na 10-12 cm, sadzimy w rozstawie 20-25x10-12 cm
dzwonek skupiony lubi przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, obojętne do lekko zasadowych gleby, słońce, półcień, w gruncie mrozoodporna i tolerancyjna co do gleby, wycinamy przekwitłe pędy, dzielimy rozłogi lub siejemy nasiona, w doniczce podlewamy
krwawnik pospolity lubi słońce, suche gleby, przepuszczalne, umiarkowanie żyzne gleby lekko zasadowe do obojętnych, radzi sobie w półcieniu i na ubogich glebach, nie lubi gliniastych i kwaśnych, na wilgotnych glebach rozwija części zielone, odporny na mróz, zanieczyszczenie, choroby, szkodniki, wszystkie gatunki nadają się do bukietów
parzydło leśne lubi żyzne, próchnicze, obojętne, wilgotne gleby, półcień, cień, osłonięte od wiatru stanowisko, systematyczne podlewanie, nawożenie, mrozoodporna, znosi słońce
drżączka średnia lubi słońce, żyzną, próchniczą, [przepuszczalną glebę lekko kwaśną, czasem trzeba podlewać, wiosną przycinamy, nasiona siejemy od końca kwietnia do połowy maja, ale trzeba poczekać aż temperatura osiągnie 13 st, coraz później przychodzą stałe, sadzimy kilka nasion do dołka, dołki kopiemy spiralnie
trzęślica modra lubi wilgotne, średnio żyzne lekko kwaśne gleby, słońce i półcień, odporna na mróz, wytrzymała
śmiałek darniowy lubi słońce, umiarkowanie wilgotne, próchnicze gleby, znosi półcień i krótką suszę, odporna na mróz, dzielimy kępy lub siejemy nasiona, samosiewny
rajgras wyniosły lubi ciepłe, słoneczne miejsce, żyzne, próchnicze, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, wapienne gleby, radzi sobie z suchymi, piaszczystymi, nie lubi zacienionych, zimnych, mokrych, wrażliwy na deptanie, spasanie, niskie koszenie
wytrzymałe są też rośliny górskie darenkowate, które chłoną wodę i utrzymują ciepło:
floks szydlasty lubi przepuszczalne, piaszczyste, obojętne i lekko kwaśne gleby, zaciszne, słoneczne stanowisko, znosi półcień, podlewamy w upalne, suche lata, co kilka lat pod koniec zimy wycinamy stare pędy, na zimę okrywamy suchymi liśćmi i słomą, dzielimy kłącza lub pobieramy sadzonki wierzchołkowe pobrane w sierpniu i wrześniu, ukorzeniami w skrzynkach z torfem pod osłonami, po 30-40 dniach się ukorzenią, wiosna sadzimy do gruntu, można podłożyć roślinki torfem z piaskiem, utrzymywać stale lekko wilgotne podłoże, płożące pędy wytworzą korzenie, odcinamy je od roślin matecznych pod koniec lata, sadzimy do doniczek, wiosną sadzimy do ziemi, od lipca do września można dzielić kłącza
goryczka bezłodygowa lubi przepuszczalne, niskowapienne, piaszczysto-gliniaste, próchnicze ziemie stale umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne, słońce, nienagrzewające się miejsce, źle zimuje w wilgotnym podłożu
janowiec skrzydlaty lubi słońce, suche, piaszczysto0gliniaste lub gliniaste gleby o pH 4-6, znosi mróz do -23 st
klarkia wdzięczna lubi średnio żyzne, przepuszczalne, wapienne, umiarkowanie wilgotne gleby, chłód, słońce, pod koniec maja siejemy do gruntu lub na przedwiośniu do skrzynki, pikujemy siewki do doniczek, siewki wietrzymy, w maju dajemy do ziemi
miłek letni lubi przepuszczalne, próchnicze,wilgotne gleby, słońce i lekki cień, kwitnie w połowie lata, wrażliwy na mróz
narcyz cyklamenowy lubi słońce, umiarkowanie wilgotne, lekkie, przepuszczalne gleby, szkodzą im bezśnieżne zimy, późne przymrozki, na przełomie września i października sadzimy zaprawione przeciw grzybom cebulki na głębokości 10-15 cm normalne i 8 cm miniaturowe, pod koniec lipca wykopujemy cebule, w suszę podlewamy, wiosną dajemy nawozy mineralne potasowo-fosforowe lub organiczne, ściółkujemy,
przelot pospolity lubi słońce, wapienne, przepuszczalne gleby, odporny na mróz, kwitnie od maja do sierpnia, na rabaty i do skrzynek
ramonda pirenejska lubi cień, chłodne stanowisko, glebę próchniczą, przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną, wapienną,
rdest pokrewny kwitnie od czerwca do października, lubi gleby próchnicze, żyzne, gliniasto-piaszczyste,wilgotne lub średnio wilgotne, słońce i półcień, przemarza tylko w bezśnieżne zimy, rozmnażamy przez podział kępek i wysiew nasion, lepiej wysiać do skrzynek i posadzić do ogrodu po przymrozkach
Rozchodnik ogrodowy lubi słońce, przepuszczalne, słabo żyzne gleby ogrodowe, znosi suche ziemie, na żyznych i wilgotnych traci pokrój, odporny na mróz, wycinamy stare pędy
rozchodnik okazały lubi słońce, suche gleby, znosi półcień i jałowe gleby, mrozoodporny Rozchodnik karpacki lubi słońce, południowe miejsce, średnio żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie suche gleby, nie znosi gleb gliniastych, ciężkich, podmokłych, mrozoodporny, od kwietnia do maja lub od października do listopada sadzimy co 50 cm, do dołków dajemy kompost, kilka tygodniu po posadzeniu podlewamy, starsze w czasie suszy, nawozimy mineralnymi potasowo-fosforowymi nawozami tylko na glebach bardzo ubogich, starszym dzielimy kępki
Rozchodnik ostry lubi ubogie, lekkie, piaszczyste gleby zasadowe, suche, piaszczyste, żwirowe, słońce, nie lubi nadmiaru wody i cienia, dzielimy okazy, pobieramy sadzonki pędowe, dzielimy kępki, siejemy nasiona, samosiewny, pędy same się ukorzeniają.
rozchodniki są odporne na suszę, lubią ubogie gleby, urosną na żyznych, lubią słońce, półcień, nie muszą być podlewane, są mrozoodporne, po zimę trzeba wyciąć uszkodzone pędy
rozwar wielkokwiatowy kwitnie od początku lata do końca września, lubi słońce, półcień, przepuszczalne, obojętne, umiarkowanie wilgotne gleby, , nie znosi nadmiernej wilgoci i ciężkiej gleby, przesadzania, znosi suszę, doniczkowe na zimę wkopujemy do gruntu, nasiona zbieramy z dojrzałych torebek, siejemy od marca do kwietnia do ciepłego inspektum do gruntu sadzimy we wrześniu, są sadzonki w doniczkach
sasanka zwyczajna lubi urodzajne, lekkie, piaszczyste, suche, dobrze zdrenowane, przepuszczalne, ubogie, wapienne, obojętne lin zasadowe gleby, słońce i lekki cień, dorosłe dobrze znoszą suszę, nasiona zbieramy gdy oddzielają się od koszyczka, siejemy w 2 połowie lipca, kiełkują po 4-6 tygodniach, zagęszczone kępki można wykopać i podzielić
szarotka alpejska lubi słońce, przepuszczalne, ubogie, zasadowe gleby, znosi wiatr, nie znosi nadmiaru wody, glebę trzeba wapnować na niewapiennych ziemiach, zwięzłe trzeba rozluźnić keramzytem i perlitem, , potrzeba wtedy drenaż, sadzimy wiosną lub jesienią, młode okrywamy na zimę, w doniczkach dołujemy lub zimujemy w jasnym pomieszczeniu, szkodzi im bezśnieżna zima i późne przymrozki, nasiona trzymamy kilka tygodni w lodówce, siejemy do żyznej gleby, kiełkują w jasnym miejscu w 12 st, siewki z 2 liśćmi pikujemy, sadzimy po przymrozkach, raz na kilka lat dzielimy kępy
tulipan dziki cebulki sadzimy we wrześniu i październiku, na przełomie czerwca i lipca wykopujemy cebule, trzymamy w chłodnym, suchym pokoju, lubi słońce, półcień, umiarkowanie wilgotne, obojętne gleby, mrozoodporny, najdłużej kwitnie w chłodne i słoneczne wiosny
ubiorek okółkowy i gorzki lubią przepuszczalne, wapienne, suche gleby, słońce, zasilanie nawozem organicznym lub dla roślin kwitnących, nie lubią kwaśnych gleb, znoszą półcień
ukwap dwupienny mrozoodporny, ale w 1 roku po posadzeniu potrzebuje okrycia, lubi osłonięte, słoneczne miejsca, w cieniu część zielna się rozrasta, nie lubi chłodnych, wilgotnych miejsc, w suszę podlewamy, czasem dajemy nawóz organiczny
wilczomlecz mirtowaty kwitnie od maja do lipca na żółto, lubi piaszczyste, średnio wilgotne, dobrze zdrenowane gleby, słońce i ciepło, w bezśnieżne zimy przemarza, ale wypuszcza nowe siewki, na skalniaki
żągwin ogrodowy lubi lekkie, przepuszczalne, niezbyt żyzne, umiarkowanie wilgotne, zasadowe, lekko zasadowe gleby, słońce, na zimę okrywamy stroiszem, dzielimy kępki, pobieramy sadzonki, z balkonów można zabrać do domu, można go zabezpieczyć agrowłókniną, styropianem itd. przesadzić wiosną do nowych doniczek dzieląc kępki, nie lubi cienia, mokrej, kwaśnej gleby, w kwietniu można przyciąć
rośliny te są skalniakowe, lubią słońce, suszę, światło, południową ekspozycję. W przypadku drzew i krzewów owocowych to tu nadmierne zagęszczenie gałęzi pomaga, bo gąszcz osłania przed chłodem.

Ważki.
Ważki są na Ziemi 300 mln lat, mają głowę, tułów i odwłok, głowa ma czułki, złożone oczy, wargę dolną i górną i żuwaczki, tułów to przedtułów z przednią para odnóży, góra to przedplecze, śródtułów ma przednią parę skrzydeł, drugą parę odnóży, góra to śródplecze, zatułów ma tyle skrzydła i ostatnią parę odnóży. Odnóże ma biodro, krętacz I, II, udo, goleń, stopę. Skrzydło ma węzełek wzmacniający skrzydło i pterostigmę stabilizujący lot. Odwłok ma 10 segmentów, szkielet jest z chityny ma część grzbietową tergit i brzuszną sternit. Na końcu odwłoku samca są przydatki analne i pierwotne i wtórne narządy kopulacyjne, samice mają pokładełka służące do składania jaj, pokładełka otaczają walwy. Każdy segment ma przetchlinki prowadzące do tchawek, czyli porów zakończonych cienką błonką, przez które zachodzi wymiana gazowa, larwy mają skrzelotchawki, jelito tylne i skrzela rektalne. Narządy analne służą do łapania samic. Wewnętrzna budowa ważki to chitynowy szkielet zewnętrzny zbudowany z segmentów, płatków i przyrostków połączonych szwami i listewkami. Układ nerwowy to zwój główny, pierścienie przełykowe otaczające przełyk i zwoje brzuszne rozgałęzione do ciała. Mięśnie to mięsień szyi porusza głową, mięśnie zginające nogi i mięśnie poruszające skrzydełkami. Narządy zmysłów to oczy złożone zbudowane z wielu oczek mających rogówkę i kryształowy stożek skupiający światło, od niego odchodzi nerw wzrokowy ze zwojem ocznym. Dotyk to receptory na powierzchni ciała. Dona warga ma 3 płatki, górna jeden, za dolną są żuwaczki, którymi rozdrabniany jest pokarm, warga dolna służy do łapania pokarmu. Układ pokarmowy to szczęki (żuwaczki), gardziel, żołądek żujący, miażdżący pokarm, żołądek, jelito przednie, środkowe i tylne i zamykany 3 klapami odbyt, tchawki to pory na całym ciele, rozgałęziają się na coraz mniejsze rureczki zakończone błoniastymi balonikami bez chityny wypełnionymi płynem-tracheolami, gdzie jest wymiana gazowa, przetchlinki zamykają się klapami z 2 płateczków są parami na wierzchu i po bokach odwłoku. Oddychanie to skurcz i rozkurcz mięśni tchawek, które powodują wydychanie i wdychanie powietrza. Serce jest po grzbietowej stronie ciała, składa się z rurki-aorty i 8 komór. Serce obsługują mięśnie skrzydlaste. Rozkurcz mięśni daje przenikanie krwi do komór przez pory, skurcz wyrzuca ją do aorty i stąd do ciała-układ otwarty. Układ wydalniczy to cewki Malpighiego-kanaliki odchodzące od układu pokarmowego między jelitem środkowym i tylnym wydalające kwas moczowy jako kryształki. Ważki składają jaja na roślinach wodnych, do wody, w mule, drewnie, są białe, żółte, szare, okrągłe lub podłużne. Rzadko zimują. Z jaj wydobywają się larwy, najpierw prolarwa, nimfa, otoczona błonką, która szybko pęka, wychodzi larwa II rzędu, deutonimfa to stadium trwa kilka lat. Larwy mają układ pokarmowy, oddechowy, krążenia, nie mają gonad i skrzydeł. Po kilku latach jest przeobrażenie niezupełne bez poczwarki. Larwa przyczepia się do gałązek, wykształca dorosłe organy dorosłe i linieje. Imago żyje kilka tygodni, larwa kilka lat.

Jętki
Jętki są podobnie zbudowane do ważek, takie same narządy wewnętrzne, kroczne odnóża, żyją na Ziemi 100 mln lat, maja aparat gębowy typu gryzącego, czułki, złożone oczy z przyoczkami, skrzydła skierowane do góry, żyjące w płynącej wodzie larwy mają stopę z pazurkiem i skrzelotchawki na odwłoku. Jętki po dojrzeniu kopulują, samce giną od razu, samice po złożeniu jaj. Z jaj wylęgają się larwy, które w ciągu kilku miesięcy lub lat-zależnie od gatunku przechodzą do 30 linień bez poczwarek. Ostatnia larwa-nimfa wylatuje z wody, ma skrzydła i tworzy niezdolne do rozrodu subimago. Stadium subimago trwa od 1 dnia do kilkunastu tygodni, potem linieje w imago, czyli imago doskonałe, które odbywa lot godowy. Dorosłe jętki żyją kilka dni.

Widelnice

Widelnice żyją w potokach górskich i strumykach. Mają aparat gębowy typu gryzącego, oczy złożone z przyoczkami, długie czułki, tułów z 3 segmentów-przedtułów, śródtułów, zatułów, lary mają pochewki skrzydłowe zamiast żyłkowanych skrzydeł dorosłych, odwłok z 10. narządy wewnętrzne jak u ważki. Kroczne odnóża. Larwy mają 2 wyrostki na odwłoku, skrzelotchawki są na odwłoku i przy dolnej wardze, samice noszą jaja pod odwłokiem, składają je do wody, tam wykluwają się larwy, po 1-3 latach na brzegu przeobrażają się w imagines, które nie jedzą, tylko korzystają z tłuszczu rozmnażając się.
Ważki to drapieżniki, polują na owady i ich larwy plankton i polują na larwy innych owadów i wodne owady, nimfy jętki i widelnice dorosłe nie jedzą, larwy glony i pokarm roślinny.

Świerszcze, koniki polne, pasikoniki
Świerszcze, pasikoniki, koniki polne mają czułki, oczy złożone, aparat gębowy typu gryzącego-ma dużą górną wargę, 5 głaszczek szczękowych, trójczłonowy głaszczek wargowy, oczy złożone z przyoczkami, są czułki. Narząd słuchu to narząd tympanalny, bębenkowy zrobiony ze skolopoforów rozpiętych na błonie bębenkowej-dwubiegunowej komórki nerwowej, dendryt ma sztyfcik rejestrujący drgania błony. Jest tułów z przedtułowiem, śródtułowiem i zatułowiem, przednie skrzydła są sztywne, zmienione w pokrywy skrzydłowe osłaniające tylne skrzydła, odnóża 3 pary są skoczne, samiec ma narządy strydulacyjne na pokrywach skrzydeł, na nogach narządy bębenkowe, samica pokładełko. Odwłok ma przysadki odwłokowe jako narząd dotyku i słuchu. Narządy wewnętrzne świerszczy, ważek, widelnic, jętek są takie same z racji bycia owadami. Świerszcze mają kilka stadiów larwy bez poczwarki, młodociane nie mają skrzydeł, gonad, rosną, linieją wchodząc w następne stadia, do osiągnięcia imago.
Świerszcze jedzą rośliny, pasikoniki owady, koniki polne trawę, zboża, liście.