biologia i ochrona przyrody

Ani psy ani koty nie potrzebują dużej ilości węglowodanów, psy trawią skrobię, ale jej nadmiar zmienia pH w moczu przyczyniając się do kamieni moczowych i nerkowych. Pies jest mięsożerny, może jeśc zarówno padlinę jak i świeżą zdobycz, psy domowe potafią trawic skrobię, glukoza jest dla nich źródłem energii, jednak wystarczy, żeby węglowodany stanowiły 10% diety. Organizm psa pomimo zmian w układzie pokarmowym jest organizmem mięsożercy i wzrost węglowodanów kosztem tłuszczy i białek zmienia ich pH moczu (trawiąc białka organizm wytwarza amoniak, który wątroba zmienia w mocznik, który wydalany jest z moczem, jednocześnie go zakwaszając), węglowodany w diecie podnoszą pH moczu i mogą powodować kamicę. Ruch ani utrzymywanie wagi nie pomoże, ponieważ nerki i tak filtrują krew, mocz i tak się wytwarza i musi mieć odpowiednie właściwości.
Jeszcze gorzej jest u kota, który jest typowym drapieżnikiem wytwarzającym glukozę z alaniny przy udziale tłuszczu, na drodze glukoneogenezy. Ttrzustka kotów wytwarza niewiele amylazy trzustkowej-drapieżniki nie mają amylazy ślinowej, amylaza trzustkowa rozkłada je do maltozy i maltotriozy, które enzymy jelutowe rozkładają do monocukrów w rąbku szczątkowym, skąd wchłaniane są do krwi przy udziale jonów sodu, zbyt wysokie stężenie glukozy w jelicie blokuje transportery glukozy, która zamiast do krwi idzie do kuwety. U kota transportery glukozy w jelicie SGLT1 i SGLT2 transportują ją aktywnie do naczyń wlosowatych, glukoza żyła wrotna płynie do wątroby, która ja magazynuje. Koty mają mało glukokinazy wątrobowej robiącej glikogen, więc nie są w stanie obniżyć zbyt dużego stężenia cukru w osoczu. U drapiezników glukoza stale wytwarzana jest z białek. Koty do utrzymania poziomu cukru potrzebują stałego dostepu do karmy, głód powoduje u nich stłuszczenie wątroby. Brak adaptacji do dużej podaży węglowodanów powoduje retinopatie, kiedy glukoza reaguje z białkami budulcowymi nabłonków naczyń, kanalików nerkowych, komórek nerwowych itd. w Wielkiej Brytanii i USA, gdzie przeważają karmy oparte na węglowodanach koty chorują na nerki częściej niż w krajach gdzie przeważają karmy mięsne https://barfnekorepetycje.pl/kot-a-weglowodany/
Zarówno psy jak koty mogą być uczulone na plastik, zdarza się, że uczulają tworzywa sztuczne wyścielające legowiska, co skutkuje świądem, gryzieniem się drapaniem, ranami, gorsze jest uczulenie na plastikowe miski, wtedy owrzodzenie dotyczy jamy ustnej co uniemożliwia jedzenie i picie, nosa, co utrudnia oddychanie. W razie objawów na ciele trzeba zmienić legowisko, a w razie ran na pysku zmienić miskę na ceramiczną lub metalową. Warto zaopatrzyc się u weterynarza w maści na alergie, żeby ułatwić gojenie i złagodzić dyskomfort. Najlepsze są hipoalergiczne legowiska pokryte poliestrem lub kodurą w przypadku alergii na tworzywa bawełną wypełnione silikonowymi kuleczkami, ale też wełną, pierzem, wata, w przypadku braku alergii pianką.
Każa zmiana i choroba u zwierzęcia wymaga wizyty u weterynarza i podjęcia leczenia, często stosowania specjalnej diety opracowanej do danego schorzenia np. nerek i stosowania leków.

W filmie K9: Pies, Który Uratował Święta grał biały owczarek szwajcarski inteligentny Scoot, łagodny, wywodzi się od owczarka niemieckiego, gdy urodził się biały miot, w 19 w na dworze Habsburgów hodowano białe owczarki, by komponowały się z białymi strojami i końmi, ale woerzono, że biały kolor jest czynnikiem ryzyka głuchoty, w latach 20 spopularyzował się w USA i Kanadzie, stamtąd trafił do Szwajcarii, która wysłała do FCI wniosek i uznanie, w Polsce zarejestrowany w 2003 r. ma 55-65 cm, 25 kg waży suka, 40 kg waży pies, ma krótką lub długą sierść zawsze dwuwarstwowa z twardego włosa okrywowego i gęstego podszerstka, biały i kość słoniowa. Pojętny, bystry, lojalny, spokojniejszy od owczarka niemieckiego, łagodny, rodzinny, potrzebuje ruchu, lubi dzieci, bywają nieufne i lękliwe, potrzebuje socjalizacji. Regularnie czeszemy. Choruje na rozszerzenie przełyku, mielopatię degeneracyjną, choroby trzustki, zwyrodnienie stawów, biały kolor nie daje głuchoty
Bohaterem filmu Pies, Który Uratował Święta był labrador Zeus-labrador retriever jest łagodny, zrównoważony, ufny, przyjazny, inteligentny, posłuszny, żyje 10-12 lat, pies mierzy 57-62 cm, waży 29-36 kg, suka mierzy 55-60 cm, waży 25-32 kg, sierść jest biszkoptowa, czarna, czekoladowa, ruda, brązowa, może mieć białą plamke na piersi, krótka z podszerstkiem. Labradory wywodza się od psów św Jana pomagających przy połowach w Nowej Fundlandii, powstały w 18 w. do ngli przybyły w 1830 r, rasę spopularyzowali hrabia Malmesbury u lord Eldon John Scott, początkowo były czarne, w 1899 r urodził się pierwszy biszkoptowy w hodowli majora Radclyffe'a. Brytyjski Kennel Club zaakceptował rasę na oczątku 20 w, w 1019 r zaakceptował je Amerykański Związek Kynologiczny. Tadeusz Chwalibóg sprowadził się do Polski w 1986 r. labradory masę dorosłego osiągają w 1 r. podszerstek nie przepuszcza wilgoci, czyścimy uszy, czeszemy futro, po kąpieli suszymy uczy. Labradory są inteligentne, towarzyskie, dobrze się uczą, lubią inne zwierzęta, lubią ruch, bieganie, zabawę w wodzie, w wychowaniu potrzeba konsekwencji. Może wytrzymać do kilku dni bez pana jeśli ma zabawki. Chorują na dysplazję stawów biodrowych i łockiowych, siatkówki, zaćmę, zanik siatkówki, alergie pokarmowe. To najczęściej pracujące psy jako psy towarzyszące osobom niepełnosprawnym. Labrador może jeśc suchą i mokrą karmę, ale dostęp do niej może mieć w czasie jedzenia, dzienną dawkę dzielimy na 2-3 porcje, nie karmimy przed i po wysiłku

bohaterem filmu Timber Pies Odkrywca jest husky Timber. Husky zaprzęgowy pies ze wschodniej Syberii, gdzie żył 3000 lat temu, ciągnął zaprzęgi, w 14 r towarzyszył człowiekowi w wyprawie na biegun północny. Ma proporcjonalną głowę, trójkątne, wysoko osadzone uszy,miewa dwukolorowe oczy-brązowe i niebieskie, pies ma 53,5-60 cm, waży 20,5-28 kg, suka ma 50,5-56 cm, waży 15,5-23 kg. Sierść jest gęsta, bujna, czarna. Biała, ruda, srebrzysta, czekoladowa, złotobiała, czarnobiała, ogon-kitę. Co tydzień czeszemy, w porze linienia co dzień grzebienim o róznej długości zębach do długich włosów i średniej długości zębach do krótkich. Używamy kosmetyków do sierści huskich, kąpiemy sporadycznie z mata antypoślizgową. Husky znosi zimno, ale słabo znosi upał. Żyje 10-14 lat, po zimowym spacerze suszymy futro, bo się przeziębi. Choruje na dysplazję stawu biodrowego-potrzebuje suplementów na stawy, zmętnienie i owrzodzenia rogówki, niedoczynność tarczycy, przemieszczenie cewki moczowej. Energiczny, ruchliwy, radosny, przyjazny, kocha zabawę, przestrzeni, dużego podwórka, spacerów, zabawek, lubi pogonić zwierzęta, przyjazny, musi biegać 40 km tygodniowo, inaczej ucieka, trudno utrzymac go na smyczy. Jest towarzyski, lubi inne psy

Wydra ma jedno z najgęstszych futer wśród zwierząt, pokrywa je łojem, by nie przemakało, poluje na ryby i inne zwierzęta-małe ofiary je płynąc na plecach, duże wyciąga na brzeg, dobrze pływa, kiedy brakuje jej jedzenia wędruje na duże odległości. Wydra ma wrażliwe wibrysy, którymi ustala rozmiar i położenie ofiary. Lubi czyste wody z bujną roślinnością. Zagraża jej likwidowanie starorzeczy, spadek liczby ryb spowodowany zanieczyszczeniem wó, osuszanie bagien, wycinanie trzciny, regulacja rzek, niszczenie nor, kłusowanie
Państwo Susan i Billy z psem Jade wrócili na Szetlandy, skąd Oan Billy pochodził. Pewnego razu Pan znalazł na molo młodą, osieroconą wydrę, nazwał ją Molly. Molly jadła kraby, co nie jest zdrowe dla wydr, więc Pan Bolly zaczął ja karmic rybami, najbardziej lubiła najdroższego łososia. Molly dostała także basenik, w którym mogła oczyścić futerko z soli-jest wydrą rzeczną, a pływa w morzu, więc musi czyścić futerko z soli, futro chroni przed wychłodzeniem, potem Pan Billy pozwolił się wycierać się w swoja kurtkę. Pan Billy łowił dla niej ryby, jeśli nie brały skupował od znajomych, musiał kupić nową zamrażarkę, stara zapełniły ryby, zbudował jej domek z odwróconej łódki z gniazdkiem ze zwiniętej żeglarskiej liny i wełny, potem zbudował drewniany domek z oświetleniem ragującym na czujnik ruchu, kamerami przesyłającymi obraz do swojego telefonu, różowa tapetą i zdjęciami swoim, Żony i psa. Kiedy Molly zachorowała Pani Susan kupiła u weterynarza leki i dała je w rybie pomiędzy skórką i mięśniami. Wydra wyzdrowiała, rosła. Pan Billy uczył ja polować, pokazywał ryby na płyciźnie, rozgarniał muł i wodorosty, Molly nie była zainteresowana, ale kiedy Pani Susan szła na spacer z Jade i molly, wydra polowała, bawiła się z innymi wydrami, poznała samczyka, który podchodził pod dom Małżeństwa, jesienią Pan Billy postanowił pozwolić Molly wrócić na wolność, przestał dawać jej ryby na molo. Wydra odeszła, Pan był smutny, wróciła w ciąży po 2 miesiącach, wiosną dużo leżała, aż urodziła młode, mała wyderka bawiła się z mamą, piła jej mleko, tuliły się, w końcu wróciły na wolność. Jade, która zawsze bawiła się piłką, dostała od swego Człowieka nowa piłkę-suczka brała piłkę w pysk, rzucała sobie, pchała, jak kot, chorziła ze Swoimi ludźmi na spacery i towarzyszyła im w codziennych czynnościach i opiece nad Molly. Na pożegnanie Pan illy zanurkował w morzu, pływał razem z Molly oglądając jej świat. Widywali się jeszcze w czasie spacerów, Molly z dzieckiem na sklale, Panstwo z psem na plaży. 9 marca 2024 r miał premierę fim charliego Hamiltona-Jamesa Billy i Molly: Historia Wydry mówiący o tej relacji, film pokazuje dobrych Ludzi, pokazuje, że można uratować dzikie zwierzę o oddać je naturze, Państwo nie podchodzili do dziecka Molly, żeby nie oswoiło się z ludźmi. Pokazuje też bezwarunkową miłość Żony, która kocha Mężą takim jakim jest

Zimując chryzantemy w gruncie przycinamy je do 15 cm wysokości, okrywamy ściółką, korą, liśćmi, słomą lub kompostem, doniczkowe zimujemy w chłodnym pomieszczeniu bez dostepu do bezpośredniego światła słonecznego rzadko podlewając, po 15 maja sadzimy w ogrodzie. Można odporniejsze gatunki doniczkowe wkopać do gruntu, by zdązyła się ukorzenić-musi być posadzona wiosną od razu po zakupieniu, wtedy dąćy się zaaklimatyzować, taki okaz przed nadejściem mrozów okryć korą lub agrowłókniną, chryzantem nie sadzimy jesienią-nie przezimują. Doniczkowe z balkonu przed zimą przycinamy na 10-20 cm, trzymamy w jasnym, chłodnym miejscu, podlewamy, by nie przesuszyc ziemi, nie nawozimy.
Chryzantemy na balkonie trzymamy na słonecznym, ciepłeym, osłoniętym od wiatru stanowisku, ziemia musi być stale lekko wilgotna, ale nie mokra, umiarkowanie podlewamy, nawozimy, usuwamy zwiędłe kwiatostany, doniczka musi mieć duże odpływy, drenaż-keramzyt, żwirek, żyzną glebę, zimujemy w 5 st, w jasnym pokoju podlewając, by ziemia nie przeschła, kiedy wiosną wypuszcza pączki przenosimy w cieplejsze miejsce, po 15 maja wynosimy na balkon lub dołujemy w ogrodzie.
Chryzantemy należa do róznych odmian i gatunków, u nas dostępne są
Chryzantema arktyczna ma białe kwiaty z żółtymi środkami, pierzaste liście, lubi słońce, średnio zyzne, przepuszczalne gleby, odporna na mróz
chryzantema drobnokwiatowa ma drobne, barwne koszyczki, pierzaste liście, lubi żyzne, próchnicze, obojętne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, sadzimy po 15 maja zaprawiając wczesniej glebe kompostem lbu dobrze rozłożonym obornikiem
chryzantema ogrodowa kwitnie od sierpnia do listopada, lubi słońce, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne próchnicze, żyzne, wilgotne gleby ogrodowe, odporna na mróz
chryzantema fantazyjna ma kolorowe duże kwiaty o zwiniętych brzeznych języczkach, pierzadtoklapowane liście, lubi dobrze zdrenowane żyzne gleby obojętne, słońce
chryzantema wielkokwiatowa ma wielkie, kolorowe kwiaty, owalne, górą zielone, dołem szaro owłosione liście, są byliny, półkrzewy, łodygi proste lub rozgałęzione, lubi słońce, kwitnie od późnego lata do jesieni, lubi słońce, żyzne, przepuszczalne, wilgotne gleby, wrażliwe na mokrą i suchą glebę, sadzimy i przesadzamy od wiosny do jesieni, dajemy naturalne lub sztuczne nawozy, na zimę wykopujemy, zimujemy w domu w skrzynkach z piaskiem w jasnym, cłodnym pomieszczeniu i od nowa sadzimy wiosną, w doniczkach przycinamy na zimę, trzymamy w jasnym, chłodnym pomieszczeniu, minimalnie podlewamy
chryzantema igiełkowa maigiełkowe, zwinięte brzeżne kwiaty, podwójniepierzaste liście, zimuje, lubi słońce, półcień, zyzne, przepuszczalne gleby, odporna na mróz
chryzantema indyjska kwitnie od sierpnia do listopada, ma pierzaste liście, kwiaty białe, żółte, pomarańczowe, bordowe, różowe, fioletowe, płatki mogą mieć znaczenia w innych kolorach, nie znosi cienia, lubi półcień-wystawa zachodnia i wschodnia, podlewamy co 3 dni odstaną 2 dni wodą z kranu, zraszamy, przed siewem nasiona owijamy w wilgotną szmatkę, trzymamy kilka dni w 5 st, sadzimy w wilgotnej ziemi, nasion nie przykrywamy ziemią, pojemniki przykrywamy folią wietrząc czasami, jak wykiełkują usuwamy folię, wzruszamy glebę, sadzimy po 15 maja co 50 cm, glebe spulchniamy, podlewamy, końcem kiwtnienia ścinamy łodygi do 15-20 cm, sadzonki trzymamy zimą w 2-5 st w pojemnikach z wilgotnym piaskiem-sadzonki muszą mieć 20 cm, ukorzeniamy wiosną, dajemy wysokoazotowe nawozy w czasie tworzenia liści i potasowo-fosforowee w czasie kwitnienia, sadzonki pod folia wietrzymy, można ukorzeniać w doniczkach i sadzić pod folią, podlewamy, zimujemy w 5 st, latem trzymamy w ciemnym, dobrze wietrzonym miejscu, kwitną w 10-15 st, lubi żyzne, próchnicze, obojętne gleby, do 4 części gleby ogrodowej dajemy 4 części darni, po 1 części humusu i piasku, w ogrodzie można przygotować glebę, na zimę okrywamy kora lub agrowłókniną-zimuja w ziemi okazy posadzone wiosną do ogrodu
chryzantema Jasoda ma pierzasto klapowane liście, białe kwiaty, kwitnie jesienią, lubi słońce, półcień, umiarkowanie wilgotne, dobrze przepuszczalne gleby, w duże mrozy okrywamy
chryzantema japońska ma drobne, białe koszyczki z żółtymi środkami, dłoniastoklapowane liście, lubi słońce, umiarkowanie wilgotne, żyzne, przepuszczalne gleby, dziki gatunek nie do kupienia, kwitnie jesienią
chryzantema mała to odmiany różnych gatunków, ogółem ma drobne koszyczki, pierzastoklapowane, ciemnozielone liście, kwitnie od września do listopada, odporna na krótkotrwała suszę, słaby mróz, na zimę okrywamy, podlewamy, lubi umiarkowanie wilgotne, żyzne, przepuszczalne gleby dobrze zdrenowane
chryzantema samokrzewiąca kwitnie końcem lata do końca jesieni, ma duże pojedyncze, pełne, półpełne koszyczki, ma języczkwate, szeroko karbowane liście, uszczykujemy wierzchołki, lubi zyzne, próchnicze, zdrenwane gleby neutralne, umarkowanie wilgotne, słońce, sadzimy bryłę korzeniową tuż pod powierzchnią gleby, ubijamy ziemię, oidlewamy, można okryć na zimę, odporna na lżejsze mrozy
chryzantema szlachetna ma duże, kolorowe koszyczki pojedyncze, półpełne i pełne, lancetowate lub pierzastodzielne liście, kwitnie od późnego lata do późnej jesieni, lubi słońce, półcień, regularne podlewanie, żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby, zimowe okrycia, zimujemy w jasnym pokoju w 5 st
chryzantema średniokwiatowa kwitnie od jesieni do wczesnych mrozów, ma rózne kolory średnich koszyczków, ciemnozielone, pierzastoklapowane liście, lubi słońce, umiarkowanie wilgotne, zyzne, przepuszczalne gleby, wieloletnia, na zime okrywamy włókniną, nie lubi przeciągów, podlewamy, nawozimy, doniczkowe zimujemy w jasnym pomieszczeniu

Rojnik górski kwitnie od lipca do sierpnia, ma mięsiste, zaostrzone liście rozety z czerwonymi końcami, rozetki odrywają się od rośliny macierzystej i roznosi je wiatr, rozmnażamy przez rozłogi, lubi słońce, ubogie, suche gleby, odrpony na mróz, ma ózowe kwiaty na rózowych łodygach kwiatonośnych pokrytych różowymi, dachówkowatymi, zaostrzonymi liścmi, nie lubi cięzkiej, mokrej ziemi, znosi cień i półcień
rojnik murowy zimozielona rozetka mięsistych dwubarwnych liści z kończykami, od czerwca do października wydaje rózowe lub purpurowe kwiaty, lubi ciepłe, słoneczne, suche stanowiska, niezbyt żyzne, przepuszczalne, suche gleby, nie lubi ciężkich, gliniastych i mokrych ziem, w suchą bezśnieżną zime okrywamy agrowłókniną przeciw suszy fizjologicznej, plewimy, co 2-3 lata kompostujemy, sadzimy 9-16 roślin na 1 m2, nasiona po 4-6 tygodniowej stratyfikacji siejemy do skrzynek z przepuszczalną glebą, kiełkują w 21 st w słońcu, w kwietniu lub sierpniu oddzielamy od rośliny macierzystej rozetki i sadzimy w pojedynczych doniczkach, po 2-3 tygodniach się ukorzenią
rojnik ogrodowy zielone, zaostrzone liście w rozetkach, duże, gwiazdkowate, czerwone kwiaty, kwotnie latem, lubi suche, piaszczyste, przepuszczalne gleby, słońce, oddzielamy rozetki od kępki i sadzimy w nowym miejscu
rojnik pospolity rozetka mięsistych, szpiczastych, jasnozielonych liści z czerwonymi końcami, żółte, dzwonkowate kwiaty, można dzielić kępkę na nowe rozetki, łatwo się ukorzeniają, odporny na mróz i choroby, lubi słońce, suche gleby, dobry na ubogie, piaszczyste, żwirowe, kamieniste gleby, nie lubi cięzkich i gliniastych, kwitnie latem
rojnik pajęczynowaty donizkowy ma mięsiste, jasnozielone liście rozetki z białymi, pajęczynowatymi włoskami, drobne, ózowe kwiaty na długich łodyżkach, lubi lekkie, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, słonce, odporny na mroz, suche, ubogie ziemie, umiarkowanie podlewamy gdy wierz ziemi przeschnie, stosujemy drenaż, można nawieźc wiosną, usuwamy przekwitłe kwiaty, przez cały sezon można pobierać sadzonki pędowe i dzielić rozety, sadzimy co 10-15 cm, kwitnie od czerwca do sierpnia, w doniczce musi być drenaż i odpływy, nie znsi zastojów wody i nadmiernej wilgoci