biologia i ochrona przyrody

Zagożeniem dla bocianów są linie wysokiego napięcia, na których siadają młode, maszty radiowe, słupy, z którymi mogą się zderzyć, przypadkowe postrzały przez kłusowników, kolizje z pojazdami, zjedzenie zatrutych gryzoni, czasem zdarza się znaleźć rannego bociana-wtedy trzeba wezwać ekopatrol lub pogotowie weterynaryjne dzwoniąc na numer 983. Gminy maja obowiązek zająć się rannymi zwierzętami, zapewnić im opieke weterynaryjną i pobyt w azylu. Możemy sami zakryć bocianowi głowę kawałkiem materiału i zabrać go do weterynarza i azylu. Łapiąc bociana łapiemy go najpierw za dziób, umieszczamy w kartonowym pudle. Jeśli bocian nie odlatuje na zimę, nie może, ale nie ma widocznych obrażeń trzeba dokarmiać go surowym mięsem, surowymi rybami, podrobami, chrząstkami, kostkami, gotowanymi jajkami ze skorupką, złapanymi w pułąpki gryzoniami, ale musimy być pewni, że wcześniej nie zjadły trutki. Bocian tworzy wypluwki z łusek, sierści, piór, musi dostawać nieoczyszczony pokarm, by mógł je wytworzyć, nie dajemy skrobii.
A kiedy znajdziemy wyrzuconego z gniada bocianka, wtedy musimy zapewnić mu ciepło, odpowiedni pokarm-dżdżownice, ślimaki bez muszli, owady, z czasem większe gryzonie, owady i inne bezkręgowce można kupić przynętę dla ryb, zebrać ślimaki, dżdżownice, szarańczaki, dać mielone mięso, podroby, chrząstki z drobymi kostkami-odpady z rzeźni, podajemy z dozownika podobnego do bocianiego dzioba np. z cienkiej rynienki, pimy kropląc wodę na skraj dzioba, usuwamy odchody i wypluwki, trzymamy je w papierowym pudełku wyścielonym tkaniną, w cieple, pod żarówką w odpowiedniej odległości, w gnieździe utrzymujemy 35 st, starszym ptaszkom wystarczy mniej. Po znalezieniu najpierw ogrzewamy ptaszka, zabieramy do weterynarza, on zdecyduje co dalej, jeślimy możemy zając się ptaszkiem musimy karmić co 1-1,5 godziny, poić, gdy po karmieniu pojawi się kał usuwamy, pisklętami zajmujemy się czystymi, umytymi rękami, myjemy ręce po pracy z nimi. Poarm musi być drobny i zwilżony wodą. Im starsze tym rzadziej karmimy, opierzonym dajemy mięso, podroby, chrząstki, kostki, owady, mięczaki, z czasem same spróbują polować, nie nauczymy latać ptaków, ale wyrzucony trzeba zawieźć go do azylu, gdzie nauczą go latać lub zostawią jeśli się nie da, można też zostawić okaleczonego ptaka w domu, bocian może żyć razem z człowiekiem jak zwierzątko domowe, musi mieć swoje miejsce. Tak samo jak rannymi i przez to nielotnymi bocianami możemy zajmować się starszymi ptakami. Wtedy konieczne są wizyty u weterynarza.
Jeśli znajdziemy bocianka, który wypadł z gniazda wzywamy weterynarza, czekając sprawdzamy czy nie jest ranny, rany dezynfekujemy sporytusem lub wodą utlenioną, tamujemy krwawienia.
Pomoc zdrowym bocianom to stawianie słupów, gdzie mogą budować gniazda, zostawianie drzew, masztów, kikutów po drzewach.
Odchody ptaków nadają się na nawóz dla doniczkowych i ogrodowych roślin kwasolubnych-różaneczników, azalii, hortensji, wrzosów, liścieni, żarnowców, bazyny, wrzośców, kasjopeji, hebe, warto sadzić je pod bocianim gniazdem, a sam słup udekorowac bluszczem, jesienią przekooujemy guano z ziemią, wiosną sadzimy roślinki, wokół zostawiamy pusty krąg, gdzie spadają odchody, radzi się spłukiwanie guana z liści.
Transportem rannych zwierząt do weterynarza i azylu zajmują miejscy i gminni urzędnicy ochrony środowiska, w przypadku zagrożenia życia zwierząt i ludzi mogą pomóc policja, straż pożarna, straż miejska i gminna

Rośliny wydają dźwięki. W komfortowych warunkach wydają dźwięki co godzinę. Zranione lub przesuszone wydają 35 dźwięków w ciągu godziny. Częstotliwość wydawanych dźwięków to 20-100 kHz, dzieci i niektórzy dorośli z wrażliwym słuchem słyszą jeszcze 20 lHZ, ale nie słyszą wyższych dźwięków, słyszą je psy, walenie, nietoperze, chomiki. Profesor Lilah Hadany z Uniwersytetu w Tel Avivie nagrała wydawane przez rośliny głosy, potem przerobiła nagranie tak, by było słyszalne dla ludzi. Głosy roślin przypominały pękanie popkornu, zbadano tytoń i pomidory-sadzonki umieszczono w małych pudelkach, otoczono mikrofonami, nagrano nimi zdrowe i podlane roślinki oraz zranione i przesuszone. Prawdopodobnie głosy powstają w drewnie, które przeodzi wodę z korzeni do liści, czasem są w niej bąble powietrza, które pękają wydając głos, podczas suszy bąbli jest więcej, podczas zranień powietrze dostaje się do wiązek przewodzących przez ranę i bąble wydają dźwięki. Opracowano program komputerowy, który porównał ilośc dźwięków i stan środowiska roslin okreslił 70% prawdopodobieństwo wołania roslin w czasie dyskomfortu. Profesor Hadany odkryła też, że wiesiołek na dźwięk przelatującej pszczoły wydziela nektar-poddała wiesiołka działaniu dźwięków wysokich na 158-160 kHz i niskich na 34-35 kHz wytworzonych komputerowo, dźwiękowi pszczoły przelatującej 12,5 cm od wiesiołka i ciszy, zbadała poziom wydzielanego nektaru. Ani cisza ani komputerowe dźwięki nie wpłynęły na jakośc i ilość nektaru-stężenie cukrów wynosiło 12-17%, na głos przelatującej pszczoły-0,05-1 kHz stężenie cukrów wyniosło 20% i więcej. Wiesiołek chciał nakarmić pszczołę, by ta chętniej go odwiedzała, pokazała go innym pszczołom i by jego kwiaty zostały szybciej zapylone. Podczas badania odrywano płatki kwiatom, im mniej płtków tym słabsza reakcja na pszczołę, dźwięki poruszyły płatkami, zareagowały mechanoreceptory na płatkach, sygnał przekazały innym komórkom, które wydzieliły hormony stymulujące zaopatrzenie nektaru w cukry, tak samo reagują mechanoreceptory na korzeniach wykrywające przepłwającą pod nimi wodę-częśtotliwość 200-300 Hz, pobudza to wydzielanie hormonów odpowiedzialnych za wzrost włośników, a w nasionach kiełkowanie w stronę wody
Polscy naukowcy także zbadali dźwięki roślin, naukowcy z Katedry Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i z krakowskiego AGH sprawdzili jak rosliny reagują na stres i suszę. Ustawiono mikrofony w szklarni i badano rozmownośc roślin w ciągu dnia. Dr inż Bartłomiej Chojnacki zauważył, że rośliny częściej mówia w dzień, zbadano też rośliny w komorze bezdźwiękowej z użyciem mikrofonów rejestrującyh dźwięki powyżej 200 kHz. Okazało się, że pomidory emitują częśtotliwości 30-50 kHz, częściej, gdy brakuje im wody. Inżynier Klara Chojnacka chce namierzyć narząd, który emituje dźwięki, badania pozwolom hodowcom lepiej poznawać stany roślin i zaspokajać ich potrzeby. Badanie innych roślin wymaga innych mikrofonó ze względu na ich rozmiary. Polacy badają też winorośl, która również wydaje dźwięki w czasie stresu

https://przekroj.org/duch-cialo/co-slychac-wiesiolku/
https://www.national-geographic.pl/przyroda/zaskakujace-odkrycie-zestresowane-rosliny-krzycza-a-niektore-zwierzeta-sa-w-stanie-je-uslyszec-230331120336/
https://faktywroclaw.pl/20240826356497/pomidory-na-podsluchu-badania-naukowcow-z-wroclawia-nad-roslinnymi-art-35

Sapsali sapsaree rasa znana z filmu Gorące Święta, lwie psy-średnie, kudłate psy z włosami opadającymi na oczy, są złote, brązowe, czerwone, szare, mieszane i inne, cieprliwe, delikatne, przyjazne dla dzieci i zwierząt, dobre dla rodzin, posłuszne, cierpliwe, odważne, ciekawskie, żywe, kochająće, lubią zadowalać ludzi, w 1992 r uznane za skarb narodowy. Rasa uznana przez Koreański Związek Kynologiczny, w Polsce od 2017 r mieszka Maru. Pies pochodzi z Gyeongsan-si w prowincji Gyeongsangbuk-do, ma 55-63 cm, waży 22-30 kg, długowłose mają grzywę zakrywającą oczy-lwoe psy, krótkowłose mają grube ogony, grzywę na szyi i dole ciała, zyje 10-14 lat. Potrzebuje dobrej karmy, dostępu do świeżej wody, potrzebuje ruchu, spacerów, czesania, kąpieli w szamponie dla psów, po kąpieli dokładnie suszymy włosy, przycinamy paznokcie, czyścimy zęby, dajemy rzysmaki dentystyczne, choruje na dysplazję stawu biodrowego, postępujący zanik siatkówki, alergie. Pies bardzo przyjaznie wygląda
Za to w filmie Pies suczkę owczarka belgijskiego Malinois Lulu grały 3 samiczki-Britta, Zuzu i Lana 5, które koordynator do spraw zwierząt wybrał spośród psów z USA, Kanady, Francji i Holandii, każa suczka grała inne emocje i zachowania.
Owczarek belgijski średni pies z krótką lub długą sierścią, żyje 10-14 lat. Profesor Wyższej Szkoły Weterynaryjnej w Cureghem Adolf Reul założył pierwszą hodowlę końce,m 19 w, najpierw zbierał z całego kraju różne psy pasterskie, w 1892 r opracowano wzorzec modyfikowany do 1910 r, ma 4 typy, malinois krótkowłosy, tervueren długowłosy o płowej szacie z czarną maska, groenendael jednolicie czarny długowłosy, lakenois szorstkowłosy, każdy ma zwartą, gęsta sierść i wełnisty podszerstek, ma kwadratową sylwetkę, prosty, umięśniony grzbiet, płaskie czoło, kufę równą lub wieksza mózgoczaszce, nożycowy zgryz, brązowe, migdałowe oczy, średni ogon z lekko zgiętym końcem, pies ma 60-66 cm,suka 56-62 cm, on waży 25-30 kg, ona 20-25 kg, 1-2 razy w tygodniu czeszemy krótkowlose, długowłose codziennie, myjemy zęby, przycinamy pazury, kąpiemy w szamponie odpowiednim do długości wlosa. Potrzebuje ruchu, nuda wyzwala agresję, lękliwość i td, przywiązany do opiekuna, toleruje inne zwierzęta, ale ma problem z tą samą płcią. Terytorialny, zwykle łagodny. Choruje na dysplazję stawów łokciowych i biodrowych, zanik siatkówki postępujący, zaćmę, choroby tarczycy, padaczkę. Pierwszy krótkowłosy miał na imię Tommy, pierwsza hodowla malinoisów to Ter Heide pod pieką Louisa Huyghebaerta, najpopularniejsza rasa psów policyjnych. Dajemy dobre karmy odpowiednie do wieku w proporcji sucha do mokrej 1:1, od 7 miesiąća dajemy 2-3 posiłki dziennie, ale nie przed i po wysiłku

Chryzantemy Dendranthema dzielimy na wielkokwiatowe-trudniejsze w uprawie i odporniejsze drobnokwiatowe, pocodzą z Azji, u nas jest chryzantema Zawadzkiego, w przyrodzie jest ok. 50 gatunków. Symbolizuje radośc, szczęście, dlugie życie. Nadaje się na kwiat cięty, na rabaty i do doniczek. Chryzantemy mają lekko owłosione, skrętoległe, jajowate, pierzasto powcinane liście i kwiaty zebrane w koszyczki-pojedyncze, parasolkowate, kuliste, półkuliste, półpełne, pomponowe, łyżeczkowe, anemonowe, pajęczaste, igiełkowate, płaskie, kędzierzawe, fantazyjne w kolorach białm, kremowym, żółte, różowym, łososiowym, czerwonym, pomarańczowym, brązowym, żółtym, purpurowym, zielonym, fioletowym, dwubarwne, od kilkunastomilimetrowych do 25-centymetrowych. Odmiany standardowe mają duży pojedynczy kwiatostan na końcu pędu, gałazkowe mają rozgałezione pędy zakonczone małymi kwiateczkami.
Chryzantemy lubią słońce, zyzne, próchnicze, przepuszczalne gleby obojętne-pH 7, przed posadzeniem mieszamy glebę z ziemią kwiatowo-bylinową, nie lubi przesuszenia i przelania korzeni, podlewamy umiarkowanie, co 10-14 dni dajemy płynne nawozy z duża ilością potasu, przed posadzeniem zaprawiamy glebę nawozem dla roślin kwitnących, sadzimy co 50-100 cm zależnie od odmiany, po przekwitnięciu przycinamy pędy, roślinę przenosimy do jasnego, cłodnego pomieszczenia, ograniczamy podlewanie, wiosną przenosimy do ogrodu, gdzie zaczynamy nawozić, podlewać i uszczykiwać wierzchołki. Chryzantemy to rośliny dnia krótkiego, kwitną, gdy dzień ma 8-12 godzin, dzień skracamy im osłaniając je matami cieniującymi, pędząc jesienią i zimą trzeba wydłużyć dzień, by rozwinęły organy zielone świecąć ponad 12 godzin jarzeniówkami lub żarówkami. Uszczykujemy je 3 razy, pierwsze uszczykiwanie to odrywanie niezdrewniałych końców pędów, by zostało 5-7 liści, drugi raz, gdy pędy boczne mają 3-4 liście, trzecie początkiem lipca opóźnia kwitnienie. Sadzomy od maja do października, nawozimy od kwietnia do listopada, cieniujemy od maja do września, doświetlamy od października do końca lutego. Rozmnażamy przez kilkucentymetrowe sadzonki zielne, wiosną pobieramy z przyrostów roślin matecznych, ukorzeniamy pod folią w glebie z 1 części torfu wysokiego i 1 części gruboziarnistego piasku w temperaturze 20 st w wysokiej wilgotności powietrza, ukorzeniają się w 3 tygodnie, wtedy sadzimy je pojedynczo do większych doniczek, po 15 maja hartujemy i wynosimy do ogrodu. Nadają się na balkon, taras, schody, groby https://www.target.com.pl/porady-i-inspiracje/poradniki/w-jaki-sposob-uprawiac-i-pielegnowac-chryzantemy/
W ogrodzie lubią słońce, zyzne, przepuszczalne, zasadowe, wapienne gleby, sadzonki sadzimy po 15 maja, przed posadzeniem jesienią stanowisko zasilamy kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem, po 2 tygodniach odrywamy 1,5 cm wierzchołkowego odcinka, w czasie rozwoju pąkó kwiatowych co 2 tygodnie dajemy rozcieńczony nawóz płynny, przed wybarwieniem pąków przestajemy nawozić. Niektóre odmiany jak złocień ogrodowy-obecnie złocienie to rośliny jednoroczne, chryzantemy byliny i odmiany czerwonawe zimują w gruncie, przycinamy je na 15 cm, okrywamy igliwiem przed mrozem w suchej glebie, w wilgotnej wykopujemy chryzantemy, zimujemy w jasnym, chłodnym miejscu-nieogrzanej szklarni. Chryzantemy najlepiej kupić rano 1 listopada lub kilka dni wczesniej trzymając w domu, w jasnym miejscu z daleka od źródeł ciepłą. Wiosną z pędów wyrastających z karpy korzeniowej u nasady pedu główniego odcinamy 5-6 centymetrowe odcinki, dolny koniec moczymy w ukorzeniaczu, sadzimy w doniczce z torfem i piaskiem w stosunku 1:1, podlewamy, chronimy przed podlewaniem, trzymamy w temperaturze od 15 st wzwyż, po 3 tygodniach hartujemy-wietrzymy szklarnię, sadzimy końcem maja https://poradnikogrodniczy.pl/chryzantemy.php
Chryzantemy na Wzystkich Świętych pędzi się w lipcu, podlewa je, nawozi, uszczykuje, zasłania się okna, by dzień trwał do 12 godzin, inaczej zakwitłyby w listopadzie, do domu zanosimy zabezpieczone przed mrozem, podlewamy sprawdzając ziemię palcem. W wazonie codziennie zmieniamy wodę i przycinamy pęd, do wody wkłądamy pęd bez liści i gałązek.
Symbolika chryzantem-czerwona oznacza miłość, różowa oddanie, złocista myślenie o ukochanej osobie https://www.kreator-kwiatow.pl/sklep/index.php?act=viewDoc&docId=198

Poprzednie wpisy o klimacie były katastroficzne, teraz cś optymistycznego-poprzednie małe epoki lodowcowe wydarzały się, kiedy nakładały się na na sienie słabe cykle 90-letnie Gleisberga i słabe 200-letnie cykle Suessa. Obecnie mamy słabiutki cykl Gleisberga, ale silny cykl Suessa, stąd nadzieja, że minimum Landscheitda nie będzie tak dotkliwe jak poprzednie minima, jest nadzieja na ciepłe i lata. Co prawda nie będzie tak jak jeszcze 30 lat temu, kiedy ciepłe lata zdarzały się co roku, ale raz na kilka lat zdarzy się rok taki jak miniony. Raz na kilka lat zdarzy się ciepła jesień czy wiosna. Warto cieszyć się tymi ciepłymi okresami i wykorzystać je jak najlepiej. Nie możemy oczekiwać corocznych upałów i cieplutkich wiosen, ale co 4-6 lat będą się pojawiać.