biologia i ochrona przyrody

Sosna oścista lubi lekko kwaśne, przepuszczalne, suche, piaszczyste, umiarkowanie żyzne gleby, słońce, nie potrzebuje nawożenia, odporna na suszę, upał, mróz, zanieczyszczenia

Sosna pospolita lubi słońce, lekkie, przepuszczalne, próchnicze, lekkie, piaszczyste, gliniaste, umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne pH 4,5-6, słońce, toleruje półcień, sadzimy wiosną lub jesienią, młode osobniki podlewamy, także zimą, na piaszczystych glebach obornikujemy, odporna na zanieczyszczenia i choroby grzybicze

Sosna żółta lubi większość gleb, także suche i żwirowe, słońce, odporna na zanieczyszczenia, nie lubi cienia, potrzebuje światła

Sosna czarna lubi piaszczyste, jałowe, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, łatwa w uprawie, odporna na zasolenie i zanieczyszczenie gleby, toleruje półcień, znosi mróz i silne wiatry, lubi gleby wapienne, w pierwsze lata ją podlewamy, nawozimy kompostem, obornikiem lub wapiennymi nawozami, trzeba stosować gnojówki np. z pokrzywy, wrotyczu, czosnku, krwawnika na szkodniki

Sosna limba lubi żyzne, próchnicze, świeże, przepuszczalne, wilgotne gleby, słońce, odporna na silne wiatry, szkodniki i choroby, toleruje zanieczyszczenia, jedynie bardzo silny mróz może ja uszkodzić

sosna wejmutka lubi słońce, półcień, gleby żyzne, lekko kwaśne, mrozoodporna, nie lubi zanieczyszczeń i gleb wapiennych

sosna oścista lubi słońce, wszystkie gleby, odporna na susze i mróz, dobrze się czuje na suchych glebach

sosna gęstokwiatowa lubi każdą, dobrze zdrenowaną glebę ogrodową, osłonięte, zaciszne miejsca, słońce i półcień, wrażliwa na suszę, w mroźne wietrzne zimy przemarza

jodła balsamiczna lubi umiarkowanie wilgotne, kwaśne, żyzne gleby, półcień, osłonięte miejsca, lubi ciepłe, nie lubi suszy

Jodła kaukaska lubi żyzne, gliniaste, umiarkowanie wilgotne gleby, kwaśne lub lekko kwaśne, słońce i półcień

Jodła koreańska lubi przepuszczalne gleby od umiarkowanie wilgotnych do wilgotnych, od lekko kwaśnych do lekko zasadowych, nie lubi zasadowych, woli półcień, odporna na mróz i okresowe susze

jodła pospolita lubi wilgotne podłoże, półcień, żyzne, gliniaste, wilgotne gleby od lekko kwaśnych po zasadowe gleby, nie znosi suszy, wrażliwa na chłód, przemarza w mroźne zimy, na zimę owijamy agrowłókniną

Jodła kalifornijska lubi słońce, ubogie, przepuszczalne gleby umiarkowanie wilgotne, odporna na mróz, susze i zanieczyszczenia

Kosodrzewina lubi piaszczyste gleby o pH 4-8, przeciętne, toleruje każda glebę, nie znosi tylko podmokłej i bagnistej, lubi słońce, znosi półcień

Cyprysik nutkański lubi słońce, lekko kwaśne gleby ogrodowe, średnio wilgotne, odporny na mróz

Jałowiec pospolity lubi słońce piaszczyste, przepuszczalne, jałowe gleby, odporny na zanieczyszczenia i suszę, sadzonki ukorzeniamy w mieszance torfu z piaskiem

Jałowiec wirginijski lubi gleby przepuszczalne, lekkie, piaszczyste, suche, lekko kwaśne lub obojętne, odporny na mróz i zanieczyszczenie

Modrzew europejski lubi żyzne, przepuszczalne, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, nie lubi gleb suchych, piaszczystych i mokrych, gliniastych, odporny na mróz, zanieczyszczenia, dobrze znosi cięcie

Cyprysik Lawsona lubi żyzne, świeże, umiarkowanie wilgotne, czyste gleby o pH ok. 6, ciepło, słońce, ale znosi półcień, lubi dużą wilgotność powietrza, nie znosi zimna, suszy, zanieczyszczeń, jest podatny na choroby

Świerk czerwony lubi żyzne, gliniaste gleby od lekko kwaśnych do obojętnych, umiarkowanie wilgotne do wilgotnych, cień lub półcień, sadzimy wiosną lub jesienią, ;potrzebuje podlewania, także zimą, ściółkowania, można stosować organiczne nawozy

Świerk kaukaski lubi przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną glebę, od lekko kwaśnej do kwaśnej, cień i półcień, zaciszne, osłonięte miejsca, nie lubi wapiennych gleb, dobry na wschodnie stanowiska, w czasie suszy i zimy podlewamy, stosujemy gnojówki przed szkodnikami, lubi ściółkowanie i organiczne nawozy

Świerk serbski lubi słońce, ciężkie, zasobne w składniki pokarmowe, zasadowe gleby, ściółkowanie, odporny na mróz i zanieczyszczenia, podlewamy, nawozimy nawozami organicznymi, szczególnie w pierwszych latach uprawy

Świerk biały lub przeciętne, kwaśne do obojętnych przepuszczalne gleby, słońce i umiarkowane podlewanie

Świerk pospolity lubi słońce, żyzne, próchnicze, świeże, piaszczysto-gliniaste, lekko wilgotne gleby, wilgotne powietrze, nie lubi cienia i zanieczyszczeń

Świerk kłujący lubi słońce, odporny na zimno,suszę i zanieczyszczenia, lubi każdą glebę, toleruje piaszczyste gleby, wrażliwy na cień, rozmnażamy przez szczepienie

Świerk Brewera lubi słońce, półcień, osłonięte miejsca, gliniasto-piaszczyste lub ogrodowe, próchnicze, lekko wilgotne, kwaśne gleby, odporny na mróz, młode osobniki trzeba zabezpieczać przed mrozem

Świerk czarny lubi żyzne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce lub lekki cień, sadzimy go wiosną lub jesienią, ściółkujemy, nawozimy, podlewamy, młode osobniki traktujemy ekologicznymi gnojówkami, może rosnąc na podmokłych glebach

Daglezja zielona lubi świeże, żyzne, przewiewne, próchnicze, głębokie, wilgotne gleby, słońce, ale cienioznośna, odporna na suszę, wrażliwa na zanieczyszczenia

Metasekwoja chińska lubi przepuszczalne, żyzne, wilgotne gleby, słońce i półcień, odporna na zalewanie, zanieczyszczenia i morzy, wrażliwa na suszę, młode osobniki okrywamy na zimę agrowłókniną, wrażliwa na choroby grzybowe

mikrobiota syberyjska lubi żyzne, wilgotne,przepuszczalne, lekko kwaśne lub obojętne gleby, wrażliwy na suszę, w suchszych ziemiach lubi półcień,mrozoodporna

Modrzew europejski lubi słońce, odporny na mróz i zanieczyszczenie, lubi każde gleby oprócz zalewowych, ciężkich, gliniastych, piaszczystych, suchych

Żywotnik zachodni lubi wapienne, bardzo wilgotne gleby, wilgotne powietrze,słońce, nie lubi cienia, wysiewamy go z nasion, które zbieramy na przełomie października i listopada, wysiewamy w kwietniu, można pobrać sadzonki, wkopujemy je pod szkłem w bardzo wilgotnej ziemi, sadzimy wczesna wiosna lub latem, wrażliwy na zanieczyszczenia

Żywotnik zachodni lubi słońce, wilgotne, wapienne gleby, wilgotne powietrze, nasiona zbieramy na przełomie października i listopada, wysiewamy w kwietniu, siewki osłaniamy przed mrozem

Żywotnik wschodni lubi słońce, wapienne, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne, głęboko uprawiane gleby, ciepłe, słoneczne, osłonięte od wiatru stanowiska, wilgotne powietrze, wysiewamy z nasion,które zbieramy na przełomie października i listopada, wysiewamy w kwietniu,można pobrać sadzonki, wkopujemy je pod szkłem w bardzo wilgotnej ziemi, sadzimy wczesna wiosna lub latem, młode zabezpieczamy na zimę agrowłókniną

Żywotnikowiec japoński lubi słońce, lekki cień, żyzne, próchnicze, wilgotne gleby, miejsca osłonięte od silnego i zimnego wiatru, można go formować

Cis pospolity lubi żyzne, ogrodowe gleby, od lekko kwaśnych do zasadowych, wilgotne, słońce i cień, mrozoodporny, przycinamy w marcu i kwietniu

Cis pośredni sadzimy sadzonki na glebach wapiennych, przepuszczalnych, żyznych, wilgotnych, lubi słońce i półcień, nie lubi suchych ani podmokłych gleb

Choina kanadyjska lubi żyzne, przepuszczalne, lekko kwaśne lub obojętne wilgotne gleby, półcień, na zimę trzeba okrywać, wrażliwa na upał, silny wiatr, zanieczyszczenia, nasiona stratyfikujemy w lodówce, wysiewamy do zimnego inspektu lub szklarni, można do gruntu w kwietniu i na początku maja, siewki potrzebują cieniowania i pielęgnacji

Cypryśnik błotny mrozoodporny, ale w zimniejszych miejscach trzeba go okrywać na zimę, lubi podmokłe gleby, nie lubi torfowych, kwaśnych gleb, lubi słońce i dużą wilgotność powietrza, musi mieć osłonięte stanowisko, wytwarza pneumatofory, korzenie oddechowe, kiedy ma za mokro

jałowiec skalny lubi słońce, lekkie, lekko zasadowe gleby, piaszczysto-gliniaste, przepuszczalne ziemie, lubi przycinanie, formowanie, na zimę obwiązujemy sznurkiem, by się nie odkształciła korona, rozmnażamy z nasion i sadzonek

jałowiec łuskowy lubi słońce, suche lub umiarkowanie wilgotne gleby, woli gleby ubogie, piaszczyste, przeciętnie ogrodowe, lekko kwaśne

jałowiec rozesłany lubi światło, słońce, każdą glebę oprócz ciężkich i mokrych, woli jałowe, przepuszczalne, piaszczyste, kamieniste gleby, nie lubi wilgotnego powietrza i cienia, lubi upał, trzeba go plewić, nawet z trawy

jałowiec sabiński nie lubi mokrych, ciężkich, okresowo zalewanych gleb, poza tym lubi każdą glebę, lubi słońce lub półcień

Dławisz okrągłolistny lubi słońce i półcień, stale lekko wilgotne gleby, ale może rosnąć na suchych glebach, odporny na zanieczyszczenia i mróz

Hortensja pnąca lubi żyzne, próchnicze, wilgotne, ale nie mokre gleby, mrozoodporna, lubi półcień

Glicynia kwiecista lubi słońce, ciepło, osłonięte od wiatru miejsca, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, piaszczyste, próchnicze gleby, potrzebuje podlewania, nawożenia i osłaniania przed mrozem

Bluszcz pospolity lubi cień i półcień, świeże, żyzne, umiarkowanie wilgotne wapniowe gleby, trzeba go podlewać, źle znosi suszę, na zimę osłaniać podstawę

Kokornak wielkolistny lubi cień, żyzne, piaszczysto-gliniaste gleby, solidne podpory, podlewanie w czasie suszy, nawozy organiczne w sezonie wegetacyjnym, w pierwszych latach trzeba go przycinać

Milin amerykański lubi słońce, zasobne, żyzne, przepuszczalne gleby, nawożenie, podlewanie, kopczykowanie na zimę

Powojnik pnący lubi jasne stanowiska ze światłem rozproszonym, żyzne, przepuszczalne gleby, nawozy dla roślin kwitnących z większą ilością fosforu, trzeba go podlewać, ściółkować, by zapobiec schnięciu gleby można ułożyć wokół pędu płaskie kamienie

Rdestówka Auberta lub każdą glebę ogrodową, ale woli żyzne, ale umiarkowanie wilgotną i słońce, można ją przycinać, wrażliwa na mróz, potrzebuje osłon

Winobluszcz pięciolistkowy mrozoodporny, tolerancyjny co do gleby, lubi słońce i półcień, trzeba go ciąć

Winobluszcz trójklapowy lubi słońce, umiarkowanie wilgotne, żyzne gleby ogrodowe, osłonięte miejsca, uszczykiwanie pędów, poradzi sobie na suchych glebach i zasadowych, Winobluszcz trójklapowy lubi słońce, ogrodowe gleby żyzne, próchnicze, lekko wilgotne, odporny na suszę i zanieczyszczenia, potrzebuje ciepłych, osłoniętych od wiatru, zacisznych miejsc, osłon na zimę 

Winobluszcz zaroślowy lubi żyzne, wilgotne gleby, słońce i lekki cień, sadzimy go przez cały sezon, ale nie w przymrozki, potrzebuje podpór, młode osobniki i osłonięte od deszczu podlewamy, sadząc kopiemy dołek 60x60 o głębokości 45 cm, do niego dajemy kompost lub obornik, po posadzeniu ziemię udeptujemy, przymocujemy pędy do tyczek i siatki, w marcu lub kwietniu przycinamy pędy, które zachodzą np. na dachy, latem wycinamy stare pędy, latem i jesienią pobieramy sadzonki, które wkładamy do skrzynek z torfem i piaskiem, sadzonka ma mieć 2 zawiązki liści i 15 cm, trzymamy ją w 15 stopniach, musi mieć wilgotną glebę, odkłady maja mieć 25 cm, sadzimy je w dołku z glebą i piaskiem w zacisznym miejscu, pędy jednoroczne wkładamy do 8 cm dołka ze spulchnionej ziemi

Akebia pięciolistkowa lubi przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, toleruje lekki cień, na zimę trzeba okrywać, nie lubi upału, trzeba ją plewić i raz na kilka lat przycinać

Aktinidia ostrolistna lubi żyzne, ogrodowe, umiarkowanie wilgotne i wilgotne, lekko kwaśne gleby, słońce, mrozoodporna

Przywarka hortensjowa lubi żyzne, próchnicze, wilgotne gleby, słońce, cień i półcień, na zimę trzeba ja osłaniać

Trzmielina Fortune'a lubi słońce, cień, półcień, umiarkowanie wilgotne, żyzne, próchnicze gleby, wysokoazotowe nawozy, może przemarzać w mroźne, bezśnieżne zimy, dobrze znosi cięcie

Winnik tojadowy lubi słońce, przeciętne, ogrodowe gleby

Winnik zmienny lubi umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne gleby, ciepłe, osłonięte od wiatru, słoneczne i półcieniste stanowiska, może przemarzać

Róże pnące lubią światło rozproszone, żyzne, przepuszczalne, gleby, dokarmianie nawozami wieloskładnikowymi i kopczykowanie na zimę

Miesięcznik dahurski lubi stale wilgotne gleby, słońce i półcień, może oplatać budynki, lubi przycinanie

Powojnik górski lubi ciepło, słońce, osłonięte stanowiska, żyzne, umiarkowanie wilgotne, dobrze zdrenowane gleby, obojętne do lekko kwaśnych, strefy mrozoodporności 6-9, trzeba go zabezpieczać na zimę

Powojnik pnący lubi wszystkie gleby i warunki świetlne, wytrzymały i odporny

Powojnik alpejski lubi żyzne, przepuszczalne, lekko zasadowe lub obojętne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce i półcień

Powojnik wielopłatkowy lubi półcień, umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne, gleby ogrodowe, roślina okrywowa i do sadzenia przy ogrodzeniach

Powojnik wielkokwiatowy lubi słońce i półcień, podstawa ma być zacieniona, można wokół posadzić niskie rośliny okrywowe, lubi żyzne, wilgotne podłoże, nie znosi suszy, pH od lekko kwaśnego do zasadowego, rozmnażamy z sadzonek pędowych w lutym marcu tniemy odmiany wcześnie kwitnące na wysokości 100-120 cm, późno do 30-50 cm

Wiciokrzewy lubią słońce i półcień, żyzne, dobrze spulchnione, łatwo nagrzewające się gleby, potrzeba podlewać gdy jest sucho, młode okazy zabezpieczać na zimę

Winorośl japońska lubi słońce, znosi półcień, lubi niezbyt żyzne gleby, podlewamy w czasie suszy, nie potrzebuje nawozów

Większość paproci lubi cień i półcień, wszystkie lubią wilgotne podłoże, musi ono być głęboko spulchnione, wilgotne, próchnicze, większość lubi lekko kwaśne lub kwaśne. W pojemnikach sadzimy paprocie przez cały sezon, najlepiej wczesną wiosną, odpowiednie dla danego gatunku podłoże mieszamy z torfem wysokim, torfem niskim, kompostem, piaskiem, w przypadku skalnych paproci grysem wapiennym, często podlewamy, by ziemia była zawsze wilgotna, glebę ściółkujemy korą sosnową, wystarczy kompost, nie trzeba nawozić, ale nie usuwamy zeschłych liści, chronią przed mrozem i dają próchnicę, rozmnażamy przez podział wczesną wiosną, kiedy pojawiają się liście, można oddzielić sadzonki-rozmnóżki lub wysiać zarodniki

Długosz królewski ma podwójnie pierzaste liście z zarodniami na szczycie, osiąga 150 m, lubi cień i półcień, lekko kwaśne, żyzne, próchnicze i umiarkowanie wilgotne podłoże, dobrze czuje się w pobliżu zbiorników wodnych, sadzimy wiosną, przed posadzeniem mieszamy ziemie z kompostem, w czasie suszy podlewamy, do naturalistycznych ogródków

Pióropusznik strusi ma podwójnie pierzaste liście zebrane w lejek, lubi cień i półcień, żyzne próchnicze, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne gleby, mrozoodporny, trzeba go podlewać, wrażliwy na suszę i bezpośrednie słońce, sadzimy wiosną lub jesienią w najciemniejszych miejscach ogrodu, lubi ściółkowanie, przy odpowiednio wilgotnym podłożu może rosnąć w słońcu, ale łatwo ulega poparzeniu, długosz szybko się rozrasta

Nerecznica samcza ma do 150 cm wysokości, lekko wygięte na zewnątrz pierzaste liście, lubi półcień, cień, umiarkowanie wilgotne, żyzne, próchnicze, lekko kwaśne lub kwaśne podłoże, potrzebuje podlewania, mrozoodporna, może być inwazyjna, jest mocna i szerokolistna, wiosną dzielimy kłącza, możliwy samosiew, na zacienione miejsca np. pod drzewami

Onoklea wrażliwa ma 60 cm wzrostu, podwójnie pierzaste liście, lubi cień i półcień, wilgotne, żyzne, kwaśne, próchnicze podłoże, osłonięte od wiatru miejsce, potrzebuje podlewania, przed posadzeniem nawożenia nawozem organicznym, nie lubi przesadzania, rozmnażamy przez podział kłączy, szybko się rozrasta, nadaje się na zacienione i północne stanowiska

Wietlica samicza lubi osłonięte od wiatru, zacienione miejsce, słońce ją parzy, żyzną, próchniczą, umiarkowanie wilgotną, kwaśna ziemię, sadzimy wiosną lub jesienią, przed posadzeniem mieszamy ziemię z kompostem lubi ściółkowanie igliwiem lub odpadkami organicznymi, nawożenie rozcieńczonymi dawkami nawozu, potrzebuje podlewania, nie toleruje zasolenia gleby, sadzimy ja przy ogrodzeniach, jest duża

Wietlica japońska lubi lekkie, przepuszczalne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne podłoże, cień i półcień, trzeba ją podlewać, trzeba ją okrywać na zimę, rozmnażamy przez podział, podstawową odmianę można przez zarodniki, sadzimy przy murkach, oczkach wodnych, zacienionych rabatkach

Podrzeń żebrowiec ma 40 cm, lubi półcień, cień i wilgotną, przepuszczalną, kwaśną glebę, najlepiej leśne gleby lub lekki torf, sadzimy w grupach na zacienionych rabatkach

Paprotka zwyczajna ma 60 cm, lubi kwaśną, żyzna, próchnicza, przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną glebę, jest mrozoodporna, sadzimy wiosną lub jesienią, nawozimy nawozami organicznymi lub mineralnymi z dużą ilością fosforu, nadaje się do gródków leśnych, wiejskich i naturalistycznych

Zanokcica murowa lubi słońce, wapienne podłoże

Zanokcica skalna osiąga do 30 cm, liście złożone z owalnych listków, lub półcień i słońce, wilgotne, wapienne podłoże, kompostujemy co roku, rozmnażamy przez podział wiosną przed wypuszczeniem liści

Zanokcica zielona to maleńkie kępki o 25-20 cm wysokości, lubią wilgotne, przepuszczalne, wapienne podłoże z rumoszem wapiennym, zanokcice ogólnie lubią szczeliny murków i skalniaki

Języcznik zwyczajny ma całobrzegie, skórzaste, błyszczące liście do 60 cm długości, lubi zacienione, wilgotne, próchnicze miejsce, torfową, piaszczysto-gliniastą, przepuszczalną, próchniczą glebę, półcień, od maja do września nawozimy, rozmnażamy przez podział, nadaje się pod drzewa, krzewy, murki, na zacienione rabatki

Adiantum stopowate, złotowłos ma 50 cm liście, lubi cień i lekko kwaśną, umiarkowanie wilgotną, próchniczą glebę, rozmnażamy przez podział kęp, na cieniste rabatki i zacienione skalniaki

Paprotnica krucha liście mają 30 cm, lubi cień wilgotne, lekko kwaśne podłoże, wilgotne powietrze, wapienne gleby, wrażliwa na zimno, suszę, słońce, potrzebuje podlewania, na ciemne, wilgotne stanowiska, na cieniste rabatki

Cienistka Roberta, zachyłka lubi ziemię kwaśną, próchniczą, żyzną, cień i półcień, rozmnażamy wiosną przez podział, do zacienionych ogródków

Paprotnik szczecinkozębny lubi gleby próchnicze, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, cień i półcień, w słońcu wymaga podlewania, odporny na mrozy, do sadzenia pojedynczo i w skupiskach pod drzewami

Paprotnik zbrojny lubi żyzne, przepuszczalne, wilgotne gleby, osłonięte stanowisko, cień i półcień, wiosną usuwamy stare liście, na zimę zabezpieczamy, do sadzenia pojedynczo lub w grupach pod drzewami

Zachyłka oszczepowata lub kwaśne gleby, wilgotne, cieniste miejsce, jest mrozoodporna, do zadrzewionych i zacienionych ogródków

Wietlica alpejska i oszczepowata lubią cień i półcień, wilgotne, świeże, próchnicze, lekko kwaśne gleby, trzeba je ściółkować, plewić, rozmnażać przez kłącza wiosną, odpowiednio podlewane mogą rosnąć w słońcu, składnik cienistych rabat kwiatowych

Podrzeń nadmorski płożąca paproć lubi cień, wilgotne, przepuszczalne, zasobne, lekko kwaśne gleby, cień i półcień, na zimę przykrywamy gałązkami iglaków

Jesień to czas na sadzenie drzew i krzewów liściastych, na działce i w ogródku sadzimy głównie drzewka i krzewy owocowe, ale popularne są też rosliny ozdobne.  Ekologiczne są żywopłoty. Sadząć młode drzewka i krzewy musimy pamiętać o dopowiedniej odległości między nimi, więźbie. Maleńkie sadzonki kiedyś wyrosną na potężne drzewa i rozłożyste krzewy, musimy obliczyć odległość tak by nie przeszkadzały sobie wzajemnie i żebyśmy mieli wolny dostęp do zbieranych w przyszłości owoców. w przypadku sadzenia żywopłotów, tu z okrytonasiennych wykorzystuje się głównie bukszpany musimy pamiętać o tym, że będąc za daleko nie zapewnią nam odpowiedniej osłony, a za lisko silniejsze osobniki zagłuszą słabsze. Sadząc rosliny musimy pamiętać o odpowiednim nawozie i podlaniu zasadzonych roslinek. Jesienią można także przesadzać iglaki. Ukorzenione już rosliny musimy zabezpieczyć przed przymrozkami, można obwiązać pnie snopkami słomi, przykryć całe rosliny specjalnymi tkaninami dostępnymi w sklepach ogrodniczych, można pokryć pnie specjalną farbą dostępną w sklepie ogrodniczym.
Jesienią musimy zgrabić opadłe liście, które inaczej będą rezerwuarem chorobotwórczych grzybów, po zgrabieniu możemy przerobić je na kompost, który w przyszlym roku posłuży jako nawóz. Do produkcji kompostu potrzebny jest kompostownik, pojemnik, w którym liście będą rozkładać się w obecności tlenu. Liście mielimy przed wrzuceniem do kompostownika, żeby przyspieszyć ich rozkład. Na kompost można użyc też odpadków z kuchni-obierek, łupin, ogryzków, zeschłych, ale nie nadgniłych warzyw i owoców, niejadalnych resztek warzyw np. całe ziemniaki oprócz bulw, które zjadamy, skorupki jajek, błony, skóry, nadmiar tłuszczu z wykorzystanego mięsa itd.
Jesienią wykopujemy cebule roślin cebulowych np. lilii, tulipanów, hiacyntów, krokusów, narcyzów, ziemowitów, szafirków, cebulicy i układamy je w skrzynkach w luźnej warstwie, suszymy bez dostępu promieni słonecznych, potem oczyszczamy z gleby i resztek liści, przechowujemy je w suchych, przewiewnych miejscach w temperaturze ok. 20 st. C. Jesienią także wykopujemy karpy (bulwy) dalii, które również przechowujemy w suchym i przewiewnym miejscu. jesienią zbieramy nasiona roslin, które posiejemy za rok np. słonecznika, kopru, malwy. możemy przekopac ziemie w ogródku, jeśli nie ma tam podziemnych kłączy roślin wieloletnich, gdyż można je uszkodzić.
Ziemię w okół roslin wieloletnich i nadziemnych badyli roslin zielnych ściółkujemy np. korą drzew, można ja kupić w sklepie ogrodniczym lub dostać w tartaku. Ściółkować możemy też obornikiem, trocinami, żwirkiem, który chroni przed ślimakami, obornik powinniśmy wymieszać z glebą.
Nie przycinamy już roslin, rany nie zdążą zagoić się przed przymrozkami, które je dodatkowo uszkodzą. Za to można posadzić cebule roslin cebulastych, jeśli chcemy by zakwitły wczesną wiosną.
Jesienią mozna sadzić rosliny na poplon np. łubin i rzepę, jednak te rosliny zostaną przerobione potem na nawóz, więc lepiej używać kompostu. Jesień to czas zbierania owoców i warzyw: ziemniaków, marchwi, pietruszki, ogórków, cukinii, dynii, pomidorów, bakłażanów, patisonów, papryki, winogron, jabłek, gruszek, śliwek, brzoskwini, moreli, jeżyn, zimowych malin, jesien to także sezon na te warzywa i owoce. Zbierania nasion kopru i malw do posiania w przyszłym roku. 
Po przemrożeniu można zbierać owoce tarniny, jarzębiny, głogu i dzikiej róży i robić z nich przetwory.

Lipiec

- lipiec to miesiąc dojrzewania moreli, porzeczek, agrestu, jagód, borówek, czereśni, wiśni, truskawek, poziomek, wczesnych jabłek, pierwszych śliwek

- drzewka i krzewy podlewamy, w latach urodzaju stosujemy podpory dla gałązek

- po zbiorze przycinamy wierzchołek i prześwietlamy wiśnie oraz wycinamy stare, chore, uszkodzone, zachodzące na siebie gałęzie czereśni, wycinamy maliny, które nie owocowały (stare, zdrewniałe), przycinamy winorośle do 8 liśćmi nad gronami i wycinamy nieowocujące pędy, przycinamy jabłonie i grusze w szpalerach, by na siebie nie zachodziło, przycinamy pędy truskawek do 6 cm, usuwamy ściółkę, podlewamy, nawozimy, kiedy są w jednym miejscu 4 lata wykopujemy je

- zwalczamy mszyce, przędziorki, bawełnice korówkę, parch jabłoni, brunatną zgniliznę i inne choroby

- w suche lata podlewamy warzywa, głównie dynię cukinię, fasolę ogórki, kapustne

- zwalczamy mączniaka, zarazę ziemniaczaną, śmietkę ćwiklaną, połyśnicę marchwiankę, stonkę ziemniaczaną

- nawozimy pomidory i usuwamy boczne pędy z kątów liści

- wysiewamy kolejny raz sałatę, rzodkiewkę, rzodkiew czarna, kalarepę, kapustę włoską, szpinak, koper, sadzimy z rozsady endywię, brukselkę, szpinak, koper włoski

- zbieramy oregano, szałwię, miętę, tymianek, estragon, cząber, kalarepę, brokuły, kalafiory, bober, fasolkę, groch, wczesne i średnio wczesne kapusty, zbieramy dyniowate, patison na przetwory musi mieć 7-10 cm średnicy, zbieramy natkę marchwi, pietruszki, koperku, cebuli, szczypiorku, pora, selera

- wykopujemy cebulki hiacyntów, tulipanów, narcyzów, szachownic, śniedków, czosnków ozdobnych, hiacynty wykopujemy co roku, resztę co 3 lata, usuwamy uszkodzone bulwy, kładziemy je w torfie w przewiewnym, chłodnym miejscu

- rośliny kwitnące i przekwitające podlewamy rzadziej a solidnie, spulchniamy im glebę motyką

- uzupełniamy wodę w oczku wodnym i stawie

- na stałe miejsce można wysiać dziewannę, do rozsadnika niezapominajki, fiołki rogate, stokrotki, po 3-4 tygodniach pikujemy na rabatę lub do inspektu

- ściółkujemy byliny i krzewy, kwasolubne ściółkujemy korą sosnową

- od połowy lipca do połowy sierpnia okulizujemy róże, pobieramy sadzonki półzdrewniałe z drzewek i krzewów liściastych zimozielonych, pobieramy sadzonki wierzchołkowe z wrzosów i ukorzeniamy je w kwaśnym torfie z piaskiem, można rozmnażać je w sierpniu, pozbywamy się szkodników z dalii i złocieni

- podlewamy balkonowce, pelargoniee, petunie i surfinie dwa razy dziennie w upał, roślinki nawozimy zależnie od gatunku co 7-14 dni płynnym nawozem, lobelia, petunia ogrodowa, pelargonia, szafranek, epimedium zakwitną drugi raz, gdy usuniemy zwiędłe kwiatostany

- zwalczamy mszyce na balkonie

- nawozimy raz w miesiącu, podlewamy 2-3 razy w tygodniu, plewimy i przewietrzamy trawnik, intensywnie użytkowany trawnik kosimy co tydzień, słabo użytkowany co 3-4 tygodnie

Sierpień

-tniemy wiśnie, czereśnie, jabłonie, grusze, jabłonie i grusze prześwietlamy by nie zasłaniały owoców starsze gałęzie, wiśnie i czereśnie w drugiej połowie sierpnia po zbiorach, po zbiorze śliwek tniemy śliwy, rany smarujemy maścią ogrodniczą, prześwietlamy agrest i porzeczki, przycinamy maliny, można prześwietlić orzech włoski

- w miejscu gdzie jesienią posadzimy drzewka owocowe wysiewamy teraz zielony nawóz np. facelię, peluszkę

- w połowie sierpnia zakładamy na gałęzie opaski z pułapkami na owocówki śliwkóweczki, które w połowie września zdejmiemy i spalimy

- plewimy truskawki, ścinamy do 5 cm, nawozimy, podlewamy, co 4 lata sadzimy je w miejscu gdzie rosły rośliny cebulowe, aksamitki, gorczyca i motylkowe, nie sadzimy w miejscu pomidorów, glebę przekopujemy i odchwaszczamy na tydzień przed sadzeniem, przed samym sadzeniem na 30 minut zanurzamy korzonki w wodzie, po posadzeniu podlewam, truskawki sadzimy na początku sierpnia

- w sierpniu zbieramy pomidory, paprykę, bakłażany, ogórki, kabaczki, cukinię, fasolkę, brokuły, kalafiory, wczesne marchwie i kapusty, kończymy zbiory tymianku i szałwii, radzi się spalić pozostałości

- sadzimy na zbiór jesienny szpinak, sałatę masłową, endywię, koper włoski, rzodkiew, kapustę pekińską, rzepę, pod koniec sierpnia roszponkę i szczaw, przenosimy z rozsadnika sadzonki sałaty masłowej i kruchej, kalarepy, jarmużu, fenkułu

- po 20 przy suchej pogodzie ogławiamy pomidory, dynię, paprykę, odcinamy do 2 liści nad ostatnim kwiatem pędy, na przełomie sierpnia i września ogławiamy brukselkę, musi mieć 2 centymetrowe główki

- zwalczamy połyśnicę marchwiankę

- przesadzamy iglaki, trzeba je nawieźć i dać szczepionkę mikoryzową, żeby się przyjęły, tworzymy tez sadzonki iglaków, czyli młode, jednoroczne wierzchołki pędów

- w drugiej połowie sadzimy rośliny cebulowe zimowity i krokusy jesienne, później tulipany, hiacynty lilie

- co roku w sierpniu przycinamy lawendę, przycinamy rośliny wodne, by nie odcięły tlenu i przycinamy żywopłot, głównie żywotniki, przycinamy też iglaki: choiny, jałowce, cisy, modrzewie, cyprysiki, ostatni raz tniemy żywopłoty liściaste

- do końca sierpnia pobieramy sadzonki półzdrewniałe, przesadzamy i dzielimy kępki przekwitłych byli, na stałe miejsce przenosimy siewki roślin dwuletnich z wysianych do rozsadnika w czerwcu nasion: stokrotki, bratki, laki, goździk brodaty, malwę ogrodową, dziewannę i dzwonki ogrodowe w czerwcu lub lipcu siejemy od razu na stałe miejsce, jej korzeń źle znosi wykopywanie, pod koniec sierpnia sadzimy piwonię, można ją w sierpniu przesadzać, przesadzamy ją co 5-6 lat

- zwalczamy mączniaka prawdziwego na astrach jesiennych i osutkę sony na sośnie oraz mszyce

- ziemię w doniczkach spulchniamy pazurkami lub grabkami, tak by nie uszkodzić korzeni, zdmuchujemy kurz, a jeśli rośliny lubią zraszanie, zraszamy je, by go usunąć, można go wytrzeć szczotką z bardzo miękkim włosiem, przycinamy zbyt bujnie okazy, pobieramy sadzonki pelargonii, które trzymamy w doniczkach do maja

- teraz można wysiać trawnik, obecny kosimy, kiedy suche lato podlewamy i kosimy wyżej, kończymy stosować na trawniku nawozy azotowe, zaczynami nawożenie nawozami jesiennymi

Wrzesień

- na 2 tygodnie przed dojrzeniem zbieramy jabłka i gruszki, pojawiają się jeżyny, są maliny owocujące do przymrozków, śliwki, wczesne winogrona, powtarzające owocowanie truskawki, owocują orzechy włoskie i leszczyna, zbieramy największe owoce, potem stopniowo dojrzewające, przygotowujemy miejsce w piwnicy, na 3 tygodnie przed zbiorami odgrzybiamy odpowiednie pomieszczenia, zbieramy opadłe owoce, jeśli są całe zjadamy na bieżąco, jeśli nie każą je spalić, ale można zostawić dla ptaków i bezkręgowców, w przyrodzie owoce też gniją i opadają, gnicie daje ciepło potrzebne nasionkom do rozwoju i jest naturalnym procesem w przyrodzie

- przygotowujemy glebę pod sadzenie drzewek owocowych

- usuwamy okazy porażone rakiem bakteryjnym drzew owocowych i brunatną zgnilizną drzew pestkowych, zastawiamy pułapki na owocówki śliwkóweczki z papieru falistego i lepkie pułapki na pędzika poziomek, szkodniki z pułapek niszczymy, usuwamy porażone przez owady maliny

- zbieramy pomidory, które przechowujemy w stałej temp. 10 st, ogórki, paprykę, bober, fasolę, buraki, marchew, pietruszkę, zaczynamy wykopki ziemniaków, zbieramy lubczyk i cząber, zdrowe ciała roślin przeznaczamy na kompost, chore palimy

- do połowy września można wysiać buraki liściowe w rozstawie 40x15 cm, szpinak w rozstawie 3x15 cm, roszponkę w rozstawie 10-20 cm, sadzimy dymkę głębiej i gęściej niż wiosną, wykopujemy rabarbar, dzielimy na sadzonki z 2-3 korzeniami i pączkiem, trzymamy 3 godziny aż przeschną sadzimy w dołku z obornikiem lub kompostem

- wysiane późno warzywa podlewamy, pod koniec miesiąca spulchniamy glebę warzywnika przekopując ją

- siejemy selery i pietruszki do doniczek na parapet

- teraz kwitnie jeżówka, aksamitki, astry, cynie, trzeba im usuwać zwiędłe kwiaty, kwitną wrzosy, trzeba je podlewać, usuwamy zwiędłe róże, można zrobić z róż sadzonki pędowe

- rabaty odchwaszczamy, przekopujemy przed zimą, stawiamy pułapki na turkucie podjadki

- sadzimy zaprawione środkiem grzybobójczym cebule wiosennych kwiatów, warto posadzić czosnek niedźwiedzi, tworzymy wrzosowisko, potrzebują słońca, lekko przepuszczalnej, żyznej gleby o pH 3,5-5, trzeba dać im szczepionkę mikoryzową dla wrzosowatych, wrzesień to ostatni czas na sadzenie roślin dwuletnich jak bratki i stokrotki

- co 5-6 lat przesadzamy i dzielimy byliny przez podział kłączy lub rozłogów, wykopuje się lilie i sadzi w nowym miejscu lub trzyma w woreczku z torfem do wiosny w lodówce w 2-4 st, wykopujemy bulwy mieczyków, suszymy je, dzielimy i trzymamy w chłodnej piwnicy do wiosny, po zaschnięciu wykopujemy bulwy begonii bulwiastej, suszymy trzymamy w skrzynce z torfem lub piaskiem w chłodnym, suchym miejscu, przekwitłe rośliny jednoroczne możemy przeznaczyć na kompost, ale mogą wydać jeszcze owoce i dać samosiew

- w suche, słoneczne dni zbieramy nasiona chabra bławatka, maku polnego, kopru, czarnuszki, maczku kalifornijskiego, nagietka lekarskiego, ostróżki, które trzymamy do wiosny w papierowych woreczkach

- grabimy liście, chociaż też są naturalnym elementem przyrody i stanowią nawóz dla roślin, okrywę przed mrozem, ograniczają parowanie w suche zimy i jesienie, zgrabione na kupkę są domkiem dla jeży

- sadzimy w doniczkach zimozielone balkonowce jak wrzos pospolity

- kończymy nawożenie roślin doniczkowych trzymanych w domu i na balkonie, balkonowce podlewamy rzadziej i mniej obficie, palmy, paprocie, figowce i inne rośliny wystawiane myjemy wraz z doniczkami i wnosimy do domu, sadzimy do doniczek cebulki hiacyntów i innych cebulaczków do zimowego pędzenia

- trawnik kosimy co tydzień, kosimy łąkę kwiatową, drugi raz kosimy, gdy rośliny podrosną, gdy przekwitną kwiaty, w słoneczny dzień rozprowadzamy po trawniku kompost przy pomocy wierzbowej miotełki, można teraz posadzić krokusy na trawniki, by ukorzeniły się przed śniegiem