biologia i ochrona przyrody

Gipsówka ma rozłożyste podziemne korzenie rozrastające się na 2,5 m, kwiaty białe lub różowe, lubi piaszczyste, ciepłe gleby, szczeliny w murach, między kamieniami, lubi ciepło, słońce, osłony przed wiatrem, nie lubi gleb ciężkich i wilgotnych

Melisa lubi średnio żyzne, piaszczysto-gliniaste, zasadowe, wilgotne gleby, słońce, silnie się rozrasta, wysiewamy nasiona lub sadzimy sadzonki zielne na głębokości 5-8 cm, co 10-12 cm w rzędach co 30-40 cm, wiosną przycinamy, zbieramy przez cały sezon

mięta lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne, wilgotne, wapienne gleby, pH 6,0-7,5, nasiona wysiewamy wiosną, gleba musi stale być lekko wilgotna, mięta lubi słońce, regularnie obrywamy

Bazylia musi mieć 5 godzin dziennie światła, doniczki napełniamy ziemią, na wierzch sypiemy nasiona, w 12 centymetrowej doniczce wejdzie 20 nasion, stawiamy doniczkę na podstawce z wodą, na rozsadniku trzymamy w 15-25 st, można zrobić w folii dziurki i przykryć nią doniczkę, położyć w jasnym, ciepłym miejscu, gdy są 4 liście zdejmujemy folię lub wyjmujemy z rozsadnika doniczkę, roślinki pikujemy do nowych doniczek, przed wystawieniem do ogrodu doniczki na dzień wystawiamy na noc wkładamy do domu, wysiewamy wiosną, sadząc w ogródku musi mieć osłonięte od wiatru miejsce, drenaż, przepuszczalną, próchniczą, żyzną glebę, lepiej sadzić w półcieniu na podwyższeniu co ułatwi drenaż

Pietruszka od początku marca do końca kwietnia siejemy pietruszkę lub słońce, lekkie, piaszczysto-gliniaste, dobrze spulchnione gleby bez kamieni, umiarkowanie wilgotne podłoże

kocimiętka lubi lekko wilgotne gleby i słońce, ma niebieskofioletowe grona kwiatów wargowych, dorasta do 20-30 cm, tworzy duże dywany

Kolendra lubi żyzną, ciepłą, przepuszczalną, lekką glebę, słońce, siejemy od marca do sierpnia, lubi miejsce po okopowych i strączkowych, doniczki mają mieć 15-39 cm średnicy i stać w lekkim cieniu, podlewamy, by ziemia był wilgotna, bo wytworzeniu liści lubi ciepło i słaba wilgotność

Malwa różowa lubi słońce, żyzne, przepuszczalne, głęboko uprawiane gleby, od początku maja pryskamy na rdzę 4 razy w sezonie co 2 tygodnie, siejemy nasiona w maju i czerwcu do inspektu i na rozsadnik, siewki pikujemy do doniczek ziemno-torfowych, końce lata sadzimy w rozstawie 30x30 cm, na zimę przykrywamy lekko, po przekwitnięciu ścinamy przy ziemi, wiosną sadzimy na miejsce stałe, potrzebuje podpór, możliwy samosiew

Tymianek lubi słońce, ciepło, przepuszczalne, wapienne gleby umiarkowanie wilgotne, nie lubi gleb mokrych i ciężkich, toleruje gleby piaszczyste, ubogie, w marcu wysiewamy do pojemników z ziemią, ustawiamy je w inspekcie lub szklarni, nasion nie przykrywamy, potrzebują ponad 15 st C, podłoże utrzymujemy wilgotne, podlewamy, po 10-15 dniach są siewki po 4-5 tygodniach pikujemy do osobnych doniczek, po 3-4 tygodniach sadzimy sadzonki do gruntu

Rumianek lubi piaszczyste i gliniaste gleby świeżo uprawiane, żyzne, przepuszczalne, wapienne z piaskiem, słoneczne, południowe miejsca, na stałe miejsce wysiewamy wiosną lub jesienią, nasiona przyklepujemy nie przysypujemy, słabo podlewamy, by nie wymyć nasion

Rozmaryn lubi ciepło, światło, południowe stanowisko, nie znosi nawet małego cienia, lubi przepuszczalne, piaszczyste, zasobne w składniki pokarmowe gleby, towarzystwo szałwii, nie lubi kwaśnych gleb, siejemy na otoczonym kamieniami wzniesieniu, co chroni przed wypłukaniem gleby i nagrzewa roślinki, w czasie upałów podlewamy gdy liście więdną

Szałwia omszona lubi żyzne, luźne, przepuszczalne ziemie umiarkowanie suche, zasobne w składniki pokarmowe, słońce, ma białe, różowe, niebieskie, fioletowe kwiaty, osiąga 40-60 cm, w upał podlewamy, przycinamy pędy kwiatowe,

Szałwia lekarska lubi żyzne, przepuszczalne gleby z piaskiem lub żwirem, obojętne lub lekko zasadowe, toleruje suszę, nie znosi zalewania, gleb zlewnych, podmokłych, ubogich w wapń, jałowych, na zimę okrywamy gałązkami stroiszu lub kupami kompostu, wiosna po zdjęciu osłony przycinamy ziele na 10 cm, na przełomie marca i kwietnia wysiewamy na rozsadnik nasiona, kiełkują w 20 st, sadzonki sadzimy w lipcu, kępy dzielimy jesienią, można użyć sadzonek zdrewniałych, zielnych i półzdrewniałych

Chaber lubi słońce, żyzne, próchnicze, zasobne w składniki pokarmowe ziemie obojętne lub lekko kwaśne, nisko wapienne, nasiona siejemy wiosną lub jesienią-wtedy ściółkujemy glebę, w inspekcie siejemy w marcu, rozstaw 25-30x15 cm, młode podlewamy, można uszczykiwać

Niecierpki lubią ciepło, w 0 st giną, w 5 st słabną, siejemy w 2 połowie maja w rozstawie 15-25 cm,lubią żyzne, przepuszczalne gleby, nie znoszą gliniastych i piaszczystych, w pojemniku podlewamy-ziemia ma być stale lekko wilgotna, można nawieźć nawozem dla roślin kwitnących, zimują w domu, we wrześniu nie nawozimy, przycinamy na 10-15 cm, pod koniec miesiąca wnosimy do domu, wczesną wiosną pobieramy sadzonki pędowe, ukorzeniamy w nowej ziemi na balkonie

Perowskia lubi przepuszczalne, wapienne gleby, nie lubi ciężkich i wilgotnych, lubi ciepło, słońce, sadzimy wiosna lub jesienią, mieszamy żwir i kamyki z gliniastą glebą, w doniczkach mieszamy tyle samo ziemi ogrodowej, doniczkowej i piasku, nie trzeba jej podlewać w gruncie, na zimę trzeba ściółkować liśćmi, w marcu przycinamy 10-20 cm ziele, usuwamy stare pędy ze środka kępki

Rozchodnik okazały lubi słońce, suche gleby, mrozoodporny, toleruje półcień

Tawułka lubi żyzne, wilgotne ziemie, cień, nadaje się nad zbiorniki wodne, na zimę i wiosenne przymrozki okrywamy

Krwawnica pospolita lubi stale wilgotne, umiarkowanie żyzne, ziemie, mrozoodporna, lubi mokre, okresowo zalewane ziemie, woli mokre i żyzne, ale przeciętne ogrodowe toleruje

Żurawka ogrodowa lubi próchnicze, przepuszczalne gleby umiarkowanie wilgotne, obojętne, półcień, na północnym wschodzie trzeba okrywać na zimę agrowłókniną, liśćmi, korą tak samo w mroźne zimy w innych rejonach Polski, jesienią lub wczesna wiosną przesadzamy dzieląc kępki, sadzimy do gleby przekopanej na 30 cm

Jeżówka lubi słońce, ciepłe, osłonięte miejsce, żyzne, próchnicze, przepuszczalne gleby, pH 5,5-7,5, w chłodne wieczory podlewamy równomiernie glebę, znosi okresową suszę, w deszcz nie podlewamy, wiosną zasilamy kompostem, w doniczkach musi być drenaż, wiosną przycinamy, usuwamy zwiędłe kwiaty, od marca do końca kwietnia siejemy nasiona na wyplewione miejsce, można je przez noc moczyć w wodzie, między rzędami ma być 40 cm, w doniczkach z ziemia ogrodową co 1-2 cm układamy nasiona, przykrywamy ziemią na 2-4 mm, kiełkują 2-4 tygodnie, po 8 tygodniach 20-40 centymetrowe sadzonki sadzimy na rabacie, jesienią dzielimy byłe korzeniową

Cynie lubią żyzne, próchnicze, zasobne w składniki pokarmowe, wilgotne gleby obojętne lub zasadowe, ciepło, słońce, nie znoszą suszy, zimnego wiatru, chłodu, w zimne lata i suche też chorują, w marcu siejemy nasiona do skrzynek, trzymamy je w ciepłym inspekcie lub na parapecie w 18-20 st, siewki pikujemy, sadzonki sadzimy po 20 maja-odmiany niskie co 15-20 cm, wysokie co 25-35 cm, można wysiać w 1 połowie maja do gruntu, wtedy kwitną w lipcu i sierpniu

Astry lubią średnio żyzne gleby, ubogie można zmieszać z kompostem, większość lubi słońce, żeniszkowy i biały półcień, wspólne gleby dla astrów muszą mieć dobrą przepuszczalność, dużo składników pokarmowych, średnio lub dużo próchniczy, być świeże do wilgotnych, sadzimy je od marca do maja i od września do listopada, wiosenne sadzimy jesienią, czasem nawozimy, podlewamy w suszę, w marcu przycinamy kilka cm nad ziemią, na zimę kompostujemy, wieloletnie dzielimy i przesadzamy

Trawy osobny wpis o trawach w ogrodzie

Smagliczka lubi przepuszczalne, kamieniste, wapienne gleby, słońce, mrozoodporna, nie trzeba podlewać, górskim i skalnym w sierpniu pobieramy sadzonki półzdrewniałe, sadzimy we wrześniu ukorzenione, radzi sobie na gliniastych glebach, nie trzeba jej nawozić ani podlewać, lubi wapnowanie

Gerbera roślina balkonowa lubi wilgotną ziemię, zraszanie, podlewanie, ziemię ogrodową z drenażem, bryła korzeniowa ma być lekko ponad glebą, lubi torfowe, próchnicze, żyzne, przepuszczalne gleby umiarkowanie wilgotne, obojętne, rozproszone światło, wrażliwe n zalanie i suszę, w czasie wegetacji musi mieć 19-21 st, w czasie spoczynku 10-12 st, zima ograniczamy podlewanie, nie nawozimy, dajemy światło

Stokrotka afrykańska, osteospermum lubi słoneczne, zaciszne miejsce, przepuszczalną glebę, w pojemniku drenaż i ziemię dla kwiatów balkonowych, na rabacie gliniaste i ciężkie gleby mieszamy z piaskiem i żwirem, przez 2 tygodnie po posadzeniu w 2 połowie maja podlewamy, latem podlewamy regularnie umiarkowanie, w upały przerywa kwitnienie, wznawia we wrześniu, pąki twory w chłodne noce, usuwamy zwiędłe kwiaty, w ciepłe jesienie kwitnie do października, szkodzą jej większe mrozy, odporna na przymrozki

Goryczka tropikalna lubi rozproszone światło, umiarkowane temperatury, półcień, w domu wschodnie lub zachodnie okno, ziemia ma być wilgotna, woda nie może stać w doniczce ani podstawce, doniczka musi mieć odpływ, zasilamy biohumusem, usuwamy zwiędłe kwiaty, zimuje w świetle, w 15 st z ograniczonym podlewaniem, lubi żyzne, przepuszczalne gleby z drobnym żwirem i perlitem, pędy z korzeniami przybyszowymi oddzielamy od rośliny matecznej i przesadzamy

Oliwnik ma jadalne podobne do moreli oliwek, omszone jak morela, owocuje po 5 latach od posadzenia, en i inne oliwniki wytrzymują wszystkie warunki oprócz przelania i zbyt wilgotnej ziemi, kolce zanikają z wiekiem

Nerecznica samcza lubi półcień, wilgotne gleby, odpowiednia wilgotność sprawia, że żyje w słońcu, mrozoodporna paproć

Kuflik krzew z kwiatami jak wyciory do butelek, lubi światło, przycinanie pędów o 1/3 celem zagęszczenia, w doniczce lubi okno południowe i południowo-zachodnie, latem wynosimy na zewnątrz w słoneczne miejsce, na zimę do jasnego pomieszczenia z 6-8 st, przez 3 miesiące podlewamy tylko tyle, by ziemia nie przeschła, w czasie kwitnienia podlewamy mocno, w resztę roku umiarkowanie

Sosna lubi słońce, lekkie, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne gleby, odporne na susze, mróz, zanieczyszczenie, wrażliwe na przelanie gleby

Lawenda lubi słońce, ciepło, południowe, przewiewne stanowisko, sadzimy co 30-40 cm, lubi dobrze zdrenowane, przepuszczalne wapienne gleby, słabo przepuszczalne drenujemy kpiąc dołki i wypełniając dna potłuczonymi doniczkami

Gloksynia lubi dużo rozproszonego światła, latem podlewamy 2-3 razy w tygodniu do podstawki, jesienią stopniowo ograniczamy podlewanie, kiedy liście zaschną nie podlewamy, zimujemy ją w suchym, przewiewnym pokoju, na przełomie lutego i marca rusza wegetacja, wnosimy ja do domu, podlewamy, sadząc wierzchołek bulwy musi być na powierzchni gruntu, rozmnażamy z sadzonek liściowych lub tniemy bulwę na kawałki z wierzchołkami wzrostu, w ogrodzie lubi słońce, jasne, osłonięte do wiatru miejsca, wapienne, zdrenowane, przepuszczalne żyzne gleby, na zimę ściółkujemy, lubi południowe stanowiska

Dimorfoteka jednoroczna roślina lubi lekkie, przepuszczalne, próchnicze gleby, nawożenie, pomarańczowa, złotokwiat osiąga 30-40 cm, lubi przepuszczalne, żyzne, próchnicze, obojętne do lekko zasadowych, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, w cieniu, deszczu stula kwiaty, nie lubi zimna i długich opadów, usuwamy przekwitłe kwiaty, dimorfoteki wysiewamy do gruntu na przełomie kwietnia i maja, pod osłonami w marcu, siewki pikujemy w maju

Morwa lubi żyzne, obojętne gleby, na początku podlewamy, potem odporna na suszę, lubi słońce, toleruje półcień, morwa czarna nadaje się do cieplejszych regionów, biała wszędzie

chmiel lubi żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne gleby, lekko kwaśne do obojętnych, słońce i półcień, osłonięte do wiatru miejsce, mrozoodporny, nowe pędy kłącze wypuszcza co roku, lubi podpory, siejemy nasiona, pobieramy pędowe sadzonki, dzielimy kłącze, co 2 tygodnie dajemy wieloskładnikowy nawóz, jesienią ścinamy 10 cm nad ziemią

Kolcorośl lubi południowe, nasłonecznione stoki, ciepło, słońce, znosi suszę, wrażliwy na mróz, zimno, cień, pnącze potrzebuje podpór, co roku przesadzamy do dobrze przepuszczalnej świeżej ziemi, nie przelewamy, doniczkę na zimę wnosimy do domu

Celozja jednoroczna roślina lubi żyzne, przepuszczalne, lekkie, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, półcień, zaciszne, osłonięte od wiatru miejsca, odporna na suszę, kwitnie na biało, różowo, czerwono, bordowo, żółto, fioletowo, wielobarwnie, na początku maja wysiewamy nasiona do inspektu, w maju lub czerwcu sadzimy na miejsce stałe, co tydzień nawozimy w czasie kwitnienia

Pokrzywiec, kocie ogony lubi ciepło, zamiera poniżej 16 st, światło, stale lekko wilgotną glebę, wilgotne powietrze, rozproszone, jasne światło, żyzną, próchniczą, lekko kwaśną glebę, latem balkon wschodni lub zachodni, zima w ciepłym pomieszczeniu-potrzebuje światła i wilgoci, jasnej łazienki, okna kwiatowego, oranżerię, z dala od grzejnika w pobliżu nawilżacza, latem regularnie dokarmiamy nawozem dla roślin kwitnących, usuwamy zwiędłe kwiatostany, można uszczykiwać wierzchołki

Trybula ogrodowa od końca marca siejemy do gruntu nasiona z piaskiem, odległość między roślinami to 10-15 cm, lubi żyzne, przepuszczalne, świeżo uprawiane gleby, półcień, nadaje się na balkon, zbieramy 10 cm listki 7-8 tygodni po posianiu

Irezyna Herbsta ma czerwone pędy i ogonki liściowe, lubi jasne, rozproszone światło, przepuszczalne, trzymające wilgoć gleby, drenaż na dnie doniczki, od wiosny do jesieni co 14 dni nawozimy nawozem dla roślin dla roślin o ozdobnych liściach, latem lubi temperaturę pokojową, zimą 16 st, lubi wilgotne powietrze, wiosna rozmnażamy przez ukorzenienie pędów

Aster chiński lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne gleby umiarkowanie wilgotne, słońce, półcień, kwitnie na biało, kremowo, żółto, pomarańczowo, łososiowo, różowo, czerwono, niebiesko, fioletowo, przed sadzeniem ziemię nawozimy nawozami organicznymi lub obornikiem, źle znosi suszę, nie sadzimy 2 razy w tym samym miejscu

Zatrwian nasiona siejemy w marcu do skrzynek, pikujemy do doniczek, siewki lubią 22 st, po przepikowaniu 12-15 st, w gruncie lubią słońce, lekkie, przepuszczalne, wapienne, słabo wilgotne gleby, nie lubią nawożenia, ciężkich, podmokłych gleb, wolą ubogie ziemie, zatrwian wrębny lubi próchnicze, przepuszczalne, umiarkowanie suche gleby, słońce, kwitnie na biało, żółto, różowo, fioletowo, niebiesko, czerwono, radzi sobie na cięższych, gliniastych glebach, w marcu w inspekcie lub domu siejemy nasiona, rozsadę sadzimy do ziemi w 2 połowie maja w rozstawie 30x30 cm, w suszę podlewamy, plewimy w sezonie

Episcia cupreata roślina doniczkowa ma jasno unerwione liście, lubi 18-25 st, wilgotność powietrza ponad 50%, nadaje się do widnej kuchni, nie lubi zraszania liści, lubi dobrze przepuszczalne, wilgotne gleby z perlitem i piaskiem, podlewamy, ziemia nie może przeschnąć, można zanurzyć w przefiltrowanej i dostanej wodzie doniczkę na kilkanaście minut, 1-2 w miesiącu nawozimy nawozem NPK, rozłogi korzeniowe ukorzeniamy w glebie lub wodzie, można uzyskać sadzonki liściowe

Widliczka Kraussa płożąca, ma 5-10 cm, miewa przebarwione liście, Martensa ma 10-30 cm, jest wzniesiona, ma barwne odmiany, rośliny doniczkowe, lubią bardzo wilgotne powietrze, można uprawiać w szklanych naczyniach, lubi 80% wilgotności, 20-25 st, zimą może mieć chłodniej, dobrze jej w ciepłych kuchniach, codziennie trzeba ją zraszać, musi mieć stale wilgotną glebę, woda nie może zalegać w doniczce i podstawce, podlewamy przegotowaną lub odstaną wodą w temperaturze pokojowej, lubi przepuszczalną glebę z perlitem lub żwirkiem, od wiosny do jesieni dajemy pół dawki płynnego nawozu dla roślin o zielonych liściach, lubi światło rozproszone

jaśmin lekarski lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne gleby, obojętne, stale umiarkowanie wilgotne, słońce, ma białe, pojedyncze, lejkowate kwiaty, kwitnie od lata do wczesnej jesieni, roślina doniczkowa, musi mieć podpory, dużo światła, latem temperaturę pokojową, zimą chłodniej, ale nie mniej niż 7 st, lubi zraszanie liście, w czasie kwitnienia dajemy rozwodnione nawozy wieloskładnikowe, przycinamy po kwitnieniu, jaśmin nagokwiatowy lubi słońce, półcień, osłonięte od wiatru miejsca, wiosną po kwitnieniu tniemy, pnącze kwitnie na żółto od stycznia do października, do cieplejszych regionów, jaśmin gwiazdkowy krzew o białych kwiatach, lubi jasne, osłonięte od wiatru miejsca, lekki cień, żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, obojętne do zasadowych gleby, osłony na zimę, podpory, nadaje się na taras, ogółem jaśminy lubią rozproszone światło, odlewanie w czasie kwitnienia, ograniczone w czasie spoczynku, zraszanie liści

jaśminowiec krzew z białymi kwiatami półpełnymi lub pełnymi, lubi słońce i półcień, woli gleby umiarkowanie wilgotne, gliniaste, lekko kwaśne do lekko zasadowych, ale toleruje inne gleby, sadzimy pojedynczo lub w grupach

klon zwyczajny lubi słońce, półcień, nie toleruje gleb podmokłych i kamienistych, na piaszczystych potrzebuje nawozu, resztę lubi, mrozoodporny, odporny na wiatr i zanieczyszczenia, źle znosi zasolenie podłoża, młode podlewamy, starszych nie trzeba, wczesną wiosna lub jesienią sadzimy sadzonki

Krwawnik lubi żyzne, umiarkowanie żyzne, przepuszczalne, suche gleby, słońce, ale toleruje półcień, odczyn gleby obojętny lub lekko zasadowy, nie lubi gleb kwaśnych i gliniastych, w żyznym, próchniczym, wilgotnym podłożu tworzy części zielone zamiast kwiatów, mrozoodporny, odporny na szkodniki, suszę, ubogie gleby, sadzonki sadzimy jesienią lub wczesną wiosną 20 x20 cm, nasiona wysiewamy w maju-czerwcu do inspektu, kiełkują po 5-10 dniach, na miejsca stałe dajemy je na przełomie września i października, kwitnie w 2 roku po posadzeniu, 2-3 razy wiosną i początkiem kwitnienia dajemy nisko azotowy nawóz

Pokrzywa lubi żyzne, wilgotne miejsca i cień, lubi azotowe gleby, nasion siejemy do ziemi, można podzielić kępy, uprawiana na ziele i sałatkę

wierzbówka kiprzyca lubi żyzne, próchnicze, zasobne w azot, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, ma różowe kwiaty w gronach, mrozoodporna, rozmnażamy z nasion i odrostów korzeniowych, które odcinamy ostrym nożem i sadzimy w nowe miejsce

Epidendrum lubi światło rozproszone, jasne, 24-27 st, latem można wystawić na zewnątrz, umiarkowanie żyzne, przepuszczalne gleby, gruby drenaż, podlewamy gdy gleba lekko przeschnie, nie lubi niedoboru i nadmiaru wody, co 2-3 tygodnie nawozimy bardzo rozcieńczonym nawozem dla storczyków, latem lubi 80-85% wilgotności powietrza, 70% zimą, dobrze mu w miniszklarni

Głóg dwuszyjkowy nisko rozgałęzione, niskie drzewo, ma pełne, kwiaty w kulistych gronach, miododajny, lubi słońce, umiarkowanie wilgotne, żyzne, obojętne gleby, mrozoodporny

Mikołajek lubią słońce, suche miejsce, słabe, ubogie, przepuszczalne, piaszczyste gleby, nie znoszą nadmiaru wilgoci, odporne na mróz, zasolenie gleby i powietrza i suszę, nie lubią przesadzania, po zbiorze od razu siejemy nasiona do gruntu

syningia ogrodowa, gloksynia kwitnie od maja do września na różowo, fioletowo, czerwono, biało, bukwy zimujemy w 10-15 st w suchym podłożu lub wyjmujemy z doniczki, czyścimy, pod koniec lutego umieszczamy bulwy w doniczce o 16 cm średnicy, przykrywamy 2 cm ziemi, podlewamy podstawkę letnią, przegotowaną, miękką wodą, lubi wilgotne powietrze, nie lubi zraszania, po przekwitnięciu zasycha, najlepsza jest ziemia uniwersalna z perlitem, kom postem i torfem, raz w tygodniu nawozimy nawozem fosforowo-potasowym, lubi jasne, rozproszone światło, najlepiej jej na wschodnim i zachodnim parapecie w 20-25 st, nie lubi przeciągów i zmian temperatury

Tawuła krzew lubi żyzne, świeże, przepuszczalne, lekko wilgotne gleby, słońce i półcień, źle znosi susze i zasadowe gleby, młode podlewamy, lubi cięcie i nawożenie, rozmnażamy z sadzonek, ma białe, purpurowe kwiaty w gronach, baldachach lub baldachogronach

Pęcherznica kalinolistna ma białe, różowobiałe kwiaty, lubi słońce, żyzne gleby, toleruje półcień i jałowe ziemie, mrozoodporna, jesienią przed posadzeniem przekopujemy i obornikujemy lub kompostujemy, wiosną glebę spulchniamy, dopóki się nie przyjmie podlewamy, sadzimy na tej samej głębokości, na której rosły w szkółce, zasypujemy, udeptujemy ziemię, podlewamy, można sadzić w jednej linii od sznurka, lubi przestrzeń, po przekwitnięciu na przełomie lipca i sierpnia obcinamy 1/3 gałęzi i wycinamy stare, chore, połamane gałęzie

Werbena jednoroczna, doniczkowa lub ogrodowa, ma ząbkowane liście, kolorowe kwiaty, nigdy żółte, kwitnie od maja do przymrozków, kuliste lub płaskie kwiatostany, lubi słońce i ciepło, toleruje wiatr i deszcz, lubi żyzne, próchnicze, lekko kwaśne, dobrze przepuszczalne gleby, południowe miejsce, do doniczek ziemię kwiatową, wrażliwa na mróz, sadzimy i wynosimy na zewnątrz po 15 maja, doniczki i pojemniki potrzebują drenażu, regularnie podlewamy, nawozimy, w upał 1 roślina potrzebuje 1,5 l wody dziennie, wylewamy nadmiar wody, ziemia ma być lekko wilgotna, usuwamy zwiędłe kwiatostany, co tydzień dajemy płynny nawóz

Komarnica, komarzyca lubi słońce, światło, parapety zachodnie i południowe, co najmniej 18 st, ziemia musi być stale lekko wilgotna, zimuje w 14 st mniej podlewana i nawożona, lubi przepuszczalne, zasobne w składniki pokarmowe gleby, może być ziemia dla kwiatów z kompostem ogrodowym lub liściowym, do gruntu sadzimy co 20 cm po 15 maja, do skrzynek też, skrzynki muszą mieć drenaż i otwory odpływowe, regularnie, obficie podlewamy, od maja do końca sierpnia nawozimy co 2 tygodnie nawozem z wodą w czasie podlewania, po przesadzeniu i zakupie zaczynamy nawozić po 6 tygodniach

Glediczia trójcieniowa, igliczna, trójigliczna ma 20 m wysokości, ciernie do 20 cm długości, drzewo, ma pierzaste liście, zielonkawe kwiaty w gronach, spłaszczone strąki, lubi słońce, półcień i cień, woli żyzne, gliniasto-piaszczyste gleby lekko kwaśne do lekko zasadowych, odporna na zanieczyszczenia, sadzimy wiosna lub jesienią, nawozimy tylko przy jałowych glebach niskoazotowymi nawozami, podlewamy młode drzewka w pierwszych tygodniach po posadzeniu, starsze w wyjątkowe susze, ściółkujemy w pierwszych latach uprawy przed mrozem i chwastami

Iksora szkarłatna doniczkowa roślina do 50-80 cm wysokości, ma czerwone, różowe, pomarańczowe kwiaty w baldachach, rozmnażamy przez odkłady powietrzne, sadzonki pędowe i wierzchołkowe od marca do sierpnia w 23-25 st, tniemy w marcu, roślina lubi rozproszone światło zza firanki, przez cały rok co najmniej 18 st, żyzną, przepuszczalną glebę pH 5-5,5, co roku wiosną przesadzamy, dno doniczki ma mieć keramzyt, wierzch przysypujemy korą, umiarkowanie podlewamy odfiltrowaną wodą, zima zraszamy, nie znosi wysokiego pH, co 2 tygodnie od marca do sierpnia nawozimy nawozami dla kwasolubnych

Choina kanadyjska ma 1-3 m szerokości i 1-5 m wysokości, ma różne kształty, w maju małe szyszeczki, toleruje kwaśne i obojętne ziemie, starsze choiny źle znoszą przesadzanie, umiarkowanie podlewamy, lubi wilgotną glebę i powietrze, lubi cień i półcień, wilgotne, zacienione, mgielne, chłodne ogrody nad stawami, przed zimą podlewamy, mrozoodporna, w marcu kwietniu tniemy, dobrze znosi cięcie, odporna na choroby i szkodniki

hibiskus lubi słońce, osłonięte miejsce, sadzimy po przymrozkach, w doniczce trzymamy w szklarni, lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne gleby lekko kwaśne do zasadowych, nie lubi słabych, suchych, podmokłych ziem, lubi wilgotne powietrze, w doniczce nawilżamy je, w lecie spryskujemy oprócz kwiatów, raz w sezonie dajemy nawozy długo działające lub dla kwitnących roślin, w grodzie okrywamy na zimę gałązkami iglaków, wiosna można przyciąć, w doniczce przecieramy ściereczką liście z kurzu, młode przesadzamy co roku, starsze co kilka lat, w maju lub czerwcu rozmnażamy ze zdrewniałych wierzchołków, ukorzenia się przy dużej wilgotności powietrza i w ziemi o 25 st, można przykryć sadzonki folią

Fuksja na balkonie potrzebuje żyzne, wilgotnej ziemi, rozproszonego światła, podlewania i regularnego nawożenia co 2 tygodnie nawozem wieloskładnikowym dla roślin kwitnących, najlepsza ziemia torfowa, próchnicza o pH 6-6,5, lubi osłonięte o wiatru miejsce, cień i półcień, wilgotne powietrze, wrażliwa na przesuszenie gleby, przed przymrozkami zabieramy do jasnego pokoju z 8-10 st i ograniczamy podlewanie, wcześniej obcinamy 1,3 pędów, wiosną przenosimy do jasnego pokoju z temperaturą pokojową i zaczynamy normalnie podlewać, po 15 maja wynosimy na balkon

Buraki-nasiona kiełkują w 8 st, siejemy od początku kwietnia do połowy czerwca, przerywamy siewki, nie uprawiamy po burakach i szpinaku, lubi słońce, piaszczysto-gliniaste, przepuszczalne gleby-mady, lessy, czarnoziemy, pH 6-7,5, nie lubi kwaśnych ziem, ponadto ogórki, dynie, cukinie, kabaczki, melony

Rośliny doniczkowe bywaj trujące, a zwierzęta lubią podgryzać zielone części roślin, dlatego mają w domu psa lub kota warto wybrać przyjazne dla nich rośliny. Bezpieczne są

Apidistra wyniosła lubi lekko wilgotną glebę, podlewamy regolarnie, latem 1-2 razy w tygodniu zimą co 7-14 dni, nawilżamy powietrze nawilżaczem lub wodą i kamykami w podstawce, lubi luźne, żyzne, przepuszczalne gleby lekko kwaśne do obojętnych z domieszką liści i piasku, rozproszone światło do cienia, co miesiąc dajemy rozcieńzone dawki nawozów dla roślin o ozdobnych liściach, przesadzmy gdy korzenie przerastają otwory w doniczce wiosną, dzielimy kłącza na części z 3-4 liścmi każda

Fiołek afrykański, sępolia fiołkowa lubi ciepło, słońce, ale nie bezpośrednie nasłonecznienie, toleruje cień i półcień, podlewamy miękką wodą w temperaturze pokojowej, lubi wilgotne powietrze, między podlewaniami ziemia musi przeschnąć, podłoże to ziemia liściowa, torf i piasek w proporcjach 1:1:1 lub lekka ziemia torf i perlit w proporcjach 1:1:1, ma omszone nerkowate liście i barwne kwiaty

Kamelia japońska lubi lekkie, żyzne, próchnicze gleby, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne, półcień, kwitnie na biało, różowo, czerwono, ma duże skórzaste liście, lubi jasne osłonięte miejsca,, może być ziemia ogrodowa z torfem, umiarkowanie podlewamy, w czasie kwitnienia słabiej, lubi zraszanie, w czasie kwitnienia nawozimy, najlepiej je na balkonie, jesienią przycinamy, wnosimy do pokoju o temperaturze 6-12 st, co 3 lata przesadzamy, wiosna przed wyniesieniem hartujemy

Gloksynia kwitnie od maja do września na różowo, fioletowo, czerwono, biało, bukwy zimujemy w 10-15 st w suchym podłożu lub wyjmujemy z doniczki, czyścimy, pod koniec lutego umieszczamy bulwy w doniczce o 16 cm średnicy, przykrywamy 2 cm ziemi, podlewamy podstawkę letnią, przegotowaną, miękką wodą, lubi wilgotne powietrze, nie lubi zraszania, po przekwitnięciu zasycha, najlepsza jest ziemia uniwersalna z perlitem, kom postem i torfem, raz w tygodniu nawozimy nawozem fosforowo-potasowym, lubi jasne, rozproszone światło, najlepiej jej na wschodnim i zachodnim parapecie w 20-25 st, nie lubi przeciągów i zmian temperatury

Skrętnik ma lejkowate, dzwonkowate białe, fioletowe, niebieskie, różowe, purpurowe kwiaty pojedyncze, całobrzegie, omszone liście kwitnie od czerwca do września, lubi żyzne, lekkie, przepuszczalne gleby, półcień, umiarkowanie wilgotną ziemię, najlepsza ogrodowa ziemia z torfem, lubi wilgotne powietrze bez zraszania i temperaturę 18-20 st, 2-3 razy w tygodniu latem podlewamy umiarkowanie lub obficie, co 1-2 tygodnie dajemy niskoazotowy rozcieńczony nawóz, wiosna przesadzamy do większych doniczek, można zrobić sadzonki tnąc liść na pół wzdłuż nerwu głównego i wysiać nasiona

Eszynantus lubi 22-25 st, półcień, dużą wilgotność powietrza, latem nie dopuszczamy do przeschnięcia ziemi, zasilamy nawozami dla roślin doniczkowych, lubi przepuszczalne, pulchne gleby torfowe z piaskiem lub uniwersalną ziemią dla roślin doniczkowych, rozproszone światło, przesadzamy wiosną, rozmnażamy przez sadzonki, muszą mieć ciepło i wilgoć, można sadzić kilka w 1 doniczce, zimą obniżamy lekko temperaturę i ograniczamy podlewanie

Phalaenopsis, fanelopsis po przekwitnięciu musi odpocząć od 2 dni do tygodnia bez wody, ma grube, skórzaste liście, białe, żółte, kremowe, różowe, fioletowe, purpurowe, dwukolorowe, nakrapiane, prążkowane kwiaty, kwitnie od kilku tygodni do kilku miesięcy, lubi ciepło, jasne, rozproszone światło, schodni parapet, w dzień lubi 21-29 stopni, w nocy 15-21, nie lubi przeciągów i źródeł ciepła, kiedy ziemia przeschnie doniczkę zanurzamy na 5 minut w odstanej wodzie w temperaturze pokojowej pozwalamy odcieknąć wodzie, od marca do października nawozimy co 2 tygodnie nawozem dla storczyków, zimą zraszamy roślinę

Cattleya, katleja lubi jasne, rozproszone światło, wschodnie stanowisko, postawione obok naczynie z wodą od marca do października nawilży powietrze obok katlei, nie lubi przeciągów, latem może stać na zewnątrz, nocą temperatura musi być 5 st niższa niż w dzień, lubi lekkie, przepuszczalne podłoże dla storczyków lub mieszankę kory sosnowej mchu i torfu, podlewamy miękką wodą kiedy ziemia przeschnie co 7-10 dni, zimą ma spoczynek, mniej podlewamy, obniżamy temperaturę, nie nawozimy, nawozimy połową dawki nawozu dla storczyków co drugie nawożenie lub 1/4 za każdym razem, przesadzamy co kilka lat, można rozdzielić roślinę, każda potomna musi mieć 3 pseudobulwy, ma długie liście, fioletowe, różowe, białe, pomarańczowe, czerwone, wielobarwne kwiaty z żółtymi środkami

Dendrobium ma zgrubiałe łodygi, skórzaste, lancetowate liście, różnokolorowe kwiaty, lubi od maja do jesieni 18-22 stopnie, chłodne, przewiewne, jasne, ale nie nasłonecznione miejsce, może być w ogrodzie, podlewamy co 5-7 dni, nawilżamy powietrze lub trzymamy w pobliżu oczka wodnego lub stawu, nawozimy, zima trzymamy w jasnym pomieszczeniu z 10-12 st w dzień i 8-10 w nocy, nie nawozimy, rzadko podlewamy, w lutym przenosimy do domu, w chłodne jasne miejsce, podlewamy, zakwitnie w lutym lub marcu, potrzebuje podłoża dla storczyków, kory, mchu, łupin kokosa, rozmnażamy wtedy, gdy sadzonki maja po 3-4 pseudobulwy, różne gatunki mogą mieć różne potrzeby np. dendrobium szlachetne lubi powyższe warunki Dendrobium nobile lubi cały rok 18-24 stopnie i kitnie od wiosny do jesieni, wymagania cieplne różnych gatunków są różne, większość latem lubi 20-25 st, zimą 10-18, podłoże musi być stale lekko wilgotne, lekko kwaśne, co 2 tygodnie w sezonie nawozimy połową dawki nawozu dla storczyków, przesadzamy co 2-3 lata, kwitnie od marca do sierpnia, czasem wytwarza potomne roślinki, które można przesadzić do nowych doniczek

Pilea, pieniążek ma duże, okrągłe, ogonkowe, ciemnozielone, kutnerowate liście, zdrewniały pęd, lubi wilgotne powietrze, żyzne, wilgotne, przepuszczalne, lekko kwaśne podłoże, słońce, latem 20-25 st, przez resztę roku 18-20, toleruje okresową suszę, nie znosi zalania, lubi ziemię dla roślin kwiatowych, lubi spryskiwanie liści, nie znosi zimna, musi mieć jasne, rozproszone światło, przed podlaniem ziemia musi przeschnąć

Peperomia lubi cień lub słabe światło rozproszone, temperaturę 20-25 st, zimą chłodniej o kilka stopni – 14-19, w 8 stopniach marznie, podlewamy, gdy ziemia przeschnie, lubi lekko kwaśną glebę dla roślin doniczkowych lub mieszankę torfu z piaskiem, sadzimy ją w płaskich naczyniach, rozsadzamy wiosną roślinę do doniczek w piaskiem i torfem, trzymamy w ciepłych, wilgotnych miejscach, lubi wilgotność powietrza, możemy brać 10 cm sadzonki, ziemia dla sadzonek ma mieć 70% piasku, 30% torfu, przykrywamy je folią, można liście oderwać, włożyć ogonek do ziemi, całość przykryć folią, rozsadzamy, gdy pojawią się nowe listki, nadaje się do szklarenek

Kalatea roślina o ozdobnych, kolorowych liściach, najlepiej się czuje na wschodnim parapecie, lubi rozproszone światło, dobrze przepuszczalną, lekko kwaśną, próchniczą, zdrenowaną glebę, na dnie musi być warstwa keramzytu, wilgotne powietrze, spryskiwanie liści letnią, odstaną wodą, temperaturę 18-25 st, podlewanie 2 razy w tygodniu w sezonie, zimą co tydzień, od wiosny do jesieni nawozimy biohumusem lub połową zalecanej dawki nawozu dla roślin doniczkowych o ozdobnych liściach, nie lubi przeciągów, są gatunki

Maranta zależnie od gatunku ma jajowate, zakończone kończykiem liście z jasnozielonym żebrowaniem i czerwonym nerwem głównym lub zielone z ciemnymi plamami, liście maranty są duże, plamiste, żebrowane, kilkukolorowe, lubi lekko kwaśne, żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne podłoże, lubi zraszanie, wilgotną glebę i powietrze, podlewamy przegotowaną, letnią, odstaną wodą, by ziemia była lekko wilgotna, nie lubi przeciągów i zbyt mokrej gleby

Gynura ma 40-50 cm wysokości, lancetowate, podłużne, nieregularnie ząbkowane liście, są ciemnozielone z fioletowymi żyłkami, cała roślina ma fioletowe włoski, kwiaty zebrane w pomarańczowe kwiatostany, lubi jasne stanowisko, rozproszone światło, kwaśne, stale lekko wilgotne podłoże, uniwersalna ziemię mieszamy z kwaśnym torfem, podlewamy przegotowaną odstaną wodą, gdy ziemia przeschnie, latem co tydzień nawozimy nawozem dla roślin doniczkowych, zimą co 2 tygodnie, używamy połowy zalecanej dawki

Soleirolia rozesłana ma drobne zwisające nitkowate pędy do 50 cm długości z okrągłymi małymi listkami, tworzy poduszeczkowate kępki, lubi rozproszone jasne światło, temperatury ok 18 st, potrzebuje wilgotnej ziemi, nie toleruje zastoin wody, co 2 tygodnie dajemy nawóz dla roślin zielonych, zima podlewamy, gdy ziemia przeschnie, trzymamy w 5-10 st w czasie spoczynku, wiosna przesadzamy do nowej ziemi, lubi uniwersalna ziemię dla roślin doniczkowych, ma różowe łodygi

Afelandra ma duże, owalne lub eliptyczne ciemnozielone liście z jasnym-kremowym lub żółtawym żyłkowaniem i żółte kwiaty, dorasta do 20 cm, lubi jasne, rozproszone światło np. Przez firankę, lubi 20-24 st, zimuje w 15-18 st, ziemia musi być stale lekko wilgotna, liście zraszamy miękką, odstaną wodą można postawić obok miskę z wodą, w zimie ograniczamy podlewanie, od marca do sierpnia dajemy co 2 tygodnie płynny nawóz mineralny dla roślin doniczkowych, roślinę przycinamy, jesienią ograniczamy podlewanie i obniżamy temperaturę do 17 st, w lutym przycinamy na 15 cm, zostawiamy 3-5 silnych pędów, przesadzamy do większych doniczek i nowej ziemi uniwersalnej dla roślin doniczkowych, dno musi mieć cienki drenaż z keramzytu lub kamyczków, w kwietniu pobieramy sadzonki wycinając młode pędy, ukorzeniamy w wodzie lub w piasku o 20 st, szkodzi jej przeciąg

niedośpian lubi jasne rozproszone światło, stale umiarkowanie wilgotne lekko kwaśne gleby, ma ciemnozielone, białozielone jasno różowe liście, latem wydaje fioletowe kwiaty, przez cały rok musi mieć 18-22 st, zraszanie, nawilżacze powietrza i podstawki z wodą, latem obficie podlewamy 3-4 razy w tygodniu, zimą 2 razy w tygodniu, wiosną i latem nawozimy niskoazotowym nawozem połową dawki zalecanej, wiosną ukorzeniamy sadzonki wierzchołkowe w wilgotnym torfie pod szkłem, najlepiej mu na północnych oknach

Fitonia lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne gleby lekko kwaśne i obojętne, umiarkowanie wilgotną ziemię, półcień, ma 15 cm wysokości, włoski, delikatne łodygi, krótkie, grube ogonki liściowe, liście są jajowate, ciemnozielone z jasnymi nerwami, nerwy są białe, pomarańczowe, różowe, czerwone, żółte, jasno zielone, minimalna temperatura zimą to 16 st, dobrze czuje się w domach, podlewamy regularnie, raz w miesiącu dajemy nawóz dla roślin o zielonych liściach, można ciąć pędy

Fatsja japońska ma duże dłoniaste liście do 40 cm średnicy, trzeba ją przycinać, czasem daje kremowe kwiaty, toleruje cień, lubi światło rozproszone, zakres temperatur to 10-25 st, najlepiej lubi 18-20, w sezonie grzewczym trzeba zraszać liście i wietrzyć roślinę, lubi uniwersalną ziemie dla roślin doniczkowych, musi być stale lekko wilgotna nie lubi suszy i mokrej ziemi, od kwietnia do sierpnia podlewamy 2 razy w tygodniu, przed podlaniem 1-2 cm podłoża musi przeschnąć, od września do marca podlewamy raz na 2 tygodnie, od kwietnia do sierpnia dodajemy nawóz płynny dla roślin zielonych do podlewania, formę podstawową można uprawiać w ogrodzie, na zimę kopczykujemy i okrywamy agrowłókniną, sadzimy pod ściana lub żywopłotem w półcieniu, w ziemi lekko kwaśnej zmieszanej z kompostem, przed posadzeniem przez 2-3 tygodnie w dzień wynosimy doniczkę na noc wnosimy do domu, jeśli grozi mroźna zima, a temperatury spadną poniżej -7 st we wrześniu trzeba wykopać na zimę i zimować w jasnym pokoju w 8-10 st, na zimę liście opadają

Aspidistra wyniosła ma jajowate, krótkoogonkowe liście, lubi każde warunki świetlne, nie lubi bezpośredniego słońca, lubi przepuszczalne podłoże, uniwersalną glebę mieszamy w perlitem i korą, latem podlewamy 2 razy w tygodniu, zimą 1, nawozimy 2 razy w miesiącu płynnym nawozem dla roślin zielonych, lubi 10-15 st, ale toleruje temperaturę pokojową, lubi ciasne doniczki, nie nabłyszczmy liści

Cissus pnącze dorasta do 3,5 m, ma liście z 3 ząbkowanych listków, lubi jasne światło rozproszone, nie lubi cienia, lubi temperatury powyżej 10 st, podlewamy umiarkowanie latem, oszczędnie zimą, zraszamy liście, od marca do sierpnia nawozimy co 14 dni nawozem dla roślin zielonych, młode przesadzamy co rok, starsze co 2 lata, młodym uszczykujemy wierzchołki by się rozkrzewiały, wiosna ukorzeniamy wierzchołki pędów z 2 liśćmi

Neoregalia ma rurkowatą rozetę liści z wgłębieniem na wodę, liście są ząbkowane, w środku mają różne kolory, białe, kremowe, różowe, fioletowe, z zewnątrz zielone, liście są prążkowane, latem ze środka rozety wyrastają kwiaty, lubi ciepłe, jasne stanowiska i półcień, wiosną i latem 25 st, zimą 18, nie może stać przy grzejnikach, piecach ani w słońcu, potrzebuje nawilżacza powietrza lub zraszania mgiełką przegotowanej letniej wody, lubi żyzne przepuszczalne podłoże, można użyć ziemi uniwersalnej lub zmieszać ziemię ogrodniczą z torfem, drobną korą i żwirem, doniczka musi mieć drenaż z keramzytu i żwiru i odpływy, ziemia musi być stale lekko wilgotna, podlewamy miękką, odstaną wodą, gdy wierzchnia warstwa ziemi przeschnie, od wiosny d jesieni utrzymujemy wodę w rozecie i wymieniamy na nową, w czasie wegetacji płynny nawóz dla roślin zielonych rozcieńczony wodą wlewamy do lejka w środku rozety, wiosna lub latem rozmnażamy z bocznych odrostów

Echmea wstęgowana lubi lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne, lekkie gleby, półcień, wodę wlewamy do rozety liściowej, latem lubi 22-26 stopni, zimą od 16 wzwyż, po kliku sezonach zastępujemy ja odrostem korzeniowym, ma rozetę dużych liści, po kilku latach wyrasta z niej gwiazdkowaty kwiatostan na łodydze

Bromelia lubi rozproszone jasne światło, wilgotne podłoże, ma duże liście, na łodydze kwiatonośnej kolorowe przylistki, lubi ciepło, latem 22-24 st, zimą 18-20, nie lubi przeciągów i zimna, podlewamy odstaną miękka wodą lejąc ją do wnętrza rozety

Skrytokwiat ma 10-20 cm wysokości i kilkanaście szerokości, zależnie od gatunku liście są paskowane, różowe, czerwone, obrzeżone kontrastowo, prążkowane, drobne, trójpłatkowe kwiaty ukryte są wśród liści, po zakwitnięciu roślina zamiera, ale wydaje potomne rozetki, są rozłogowe gatunki, wszystkie gatunki lubią słońce, ciepło, jedne wolą półcień i wilgoć, inne słońce i sucho, popularne są skrytokwiat Cryptanthus bivittatus ma 15-30 cm średnicy i wysokości, ząbkowane, pofałdowane lancetowate liście tworzą gwiaździstą rozetę, mają różne kolory, lubi przepuszczalne, żyzne, lekkie, umiarkowanie wilgotne gleby, jasne, rozproszone światło, przez cały rok 19-22 st, wilgotne powietrze, lubi zraszanie i nawilżacze, skrytokwiat Fostera ma 20-30 cm wysokości, szerokie, ciemnozielone, lancetowate liście, mogą być bordowe z jasnymi prążkami, lubi wilgotne powietrze, słońce i półcień, 22-24 st przez cały rok, bezłodygowy ma żółte brzegi ząbkowanych, lancetowatych liści, bromeliowaty ma paskowane, lancetowate liście i krótki pieniek, łatwo ukorzenić potomne rozetki

Guzmania ma czerwony, pomarańczowy lub żółty szyszkowaty kwiatostan, ma 40-60 wysokości, lubi ciepłe, wilgotne powietrze, podlewamy co tydzień kiedy gleba przeschnie, rozeta zasycha, ale pojawiają się potomne, kiedy przekwita i rozetki potomne mają korzenie oddzielamy je od matecznej guzmanii i sadzimy w przepuszczalnym podłożu, przykrywamy folią, kwitną po 3 latach, lato może spędzić na zewnątrz nawożona dla kwiatowych roślin co 2 tygodnie, podlewamy regularnie, w deszcz zdejmujemy podstawkę, gdy są przymrozki wnosimy do domu, ustawiamy w jasnym miejscu i utrzymujemy stale lekko wilgotną glebę, lubi światło rozproszone, 18-22 st latem, 15-18 zimą, lekkie, napowietrzone gleby, zraszamy liście miękką wodą, na zimę kładziemy doniczkę na podstawce z wodą i kamieniami, by dno doniczki nie dotykało wody, którą regularnie dolewamy, gleba to mieszanka dla storczyków z piaskiem i torfowcem, na dnie keramzyt lub tłuczona ceramika, 2-3 razy w tygodniu podlewamy miękka odstaną wodą, gdy wierzchnia warstwa jest sucha, zimą 1 raz w tygodniu, w upalne dni wlewamy 2, 5 cm wody do rozety, co 3 dni wymieniamy, od 21 st w dół nie nalewamy wody do rozety, kwitnące mniej podlewamy, nie trzeba nawozić

oplątwa ma rozgałęzione, zielone pędy, rurkowate kwiaty, wystarczy kawałek kory lub drewna zwilżany wodą, rozmnażamy przez podział pędu, lubi rozproszone światło, wilgotne powietrze, latem 18-24 st, zimą 15, dwa razy w tygodniu zraszamy przegotowaną, kilka dni odstaną wodą lub deszczówką, nadmiar wody usuwamy odwracając roślinę, można raz na 4 tygodnie zanurzyć ją w wodzie, by się napiła, dzięki korzeniom powietrznym pobiera wodę i biogeny z powietrza, 2 razy w miesiącu zasilamy płynnym nawozem dla roślin kwitnących w czasie podlewania, używamy najmniejszej dawki

Nefrolepis lubi cień i półcień, wilgotne powietrze, trzeba ją zraszać w upały i w sezonie grzewczym,latem lubi temperaturę pokojową, zimą 1618 st, lubi przepuszczalne, lekkie, próchnicze podłoże, lekko kwaśne, podłoże dla paproci mieszamy z piaskiem, podłoże musi być stale lekko wilgotne, podlewamy miękką, odstaną wodą, od wiosny do końca lata nawozimy połową dawki dla roślin o zielonych liściach

Orliczka ma 30-45 cm wysokości, pierzaste, mono powcinane liście ze srebrnymi paskami i sztywnymi ogonkami, mniejsze liście są płonne, większe zarodnionośne, lubi cień i półcień, temperaturę 20-21 st, zimą 13 i więcej, lubi zamgławianie, zraszanie, wilgotne powietrze, podstawkę z wodą i kamykami, torfowe, przepuszczalne, lekko kwaśne podłoże, może być ziemia dla paproci, musi być stale lekko wilgotne, latem podlewamy miękką odstaną wodą 3-4 razy w tygodniu, zimą 2-3, od wiosny do jesieni nawozimy 1 na 2 tygodnie płynnym nawozem dla paproci

Dawalia ma owłosione, srebrnobrązowe kłącze, lubi rozproszone światło, wilgotne powietrze, ziemię dla paproci zmieszaną z potłuczona korą lub wernikulitem, nawozimy nawozem dla paproci lub biohumusem, temperatury dla niej to ponad 18 st, nie lubi zraszania, doniczkę wkładamy do podstawki z torfem i mchem, lubi mieszankę ziemi liściowej, przekompostowanej kory, torfu, węgla drzewnego i torfowca lub torf z gliną i gruboziarnistym piaskiem, nie lubi przesadzania, nie trzeba jej nawozić, można wiosną zasilić, wiosną można rozmnożyć przez ukorzenienie kawałków kłącza z młodymi listkami

Płaskia, łosie rogi to paproć z ułożonymi dachówkowato płonnymi liśćmi, które są podstawą dla wciętych, języczkowatych liści z zarodniami na brzegach, lubi rozproszone światło, latem 25 stopni, zimą ponad 10, zraszamy ją 2 razy w tygodniu, co dwa tygodnie nawozimy latem płynnymi nawozami, doniczkę za nurzamy w wodzie na 15 minut lub podlewamy zimną wodą, podlewamy kiedy ziemia przeschnie, można uprawiać na kawałku drewna, kory lub w torfie z piaskiem w doniczce

Asplenium zanokcica ma liczne, sztywne, łukowato wygięte liście, lubi wschodnie, północno-zachodnie, północne okna, umiarkowanie podlewamy odstaną wodą, gdy wierzchnia warstwa ziemi przesycha, podłoże ma być stale lekko wilgotne, lubi wilgotne powietrze, zraszamy często, zwłaszcza zimą, można położyć doniczkę na podstawce z woda i kamykami, by otwory odpływowe nie dotykały lustra wody, liście oczyszczamy wilgotną ściereczką lub spłukujemy letnią wodą pod prysznicem, nawozimy pół dawki nawozu dla roślin o ozdobnych liściach lub nawozami dla paproci, lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne gleby lub podłoże dla paproci, na dnie ma być kilka cm drenażu-keramzytu, żwirku, kamyków, wiosną co 2-3 lata, gdy korzenie wypełnią doniczkę przesadzamy do doniczki większej o 1-2 rozmiary

flebodium lubi próchnicze, przepuszczalne wilgotne lub umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, osiąga 50 cm, ma pierzaste, długoogonkowe liście, kubki zarodnionośne są po obu stronach nerwu, ma długie pełzające kłącze, lubi wilgotne powietrze, stale lekko wilgotne podłoże, nie znosi suszy i przelania, podlewamy umiarkowanie i często, wodę lejemy do podstawek, lubi dużo rozproszonego światła, latem 20-24 st, zimą 14-16 st, przesadzamy co roku do większych doniczek

Daktylowiec kanadyjski palma o sztywnych, pierzastych liściach, lubi słońce, latem wynosimy na zewnątrz stopniowo przyzwyczajając do słońca, lubi osłonięte miejsce, zimuje w 10-15 st w jasnym pomieszczeniu, latem podlewamy letnią odstaną wodą 203 razy w tygodniu, zimą gdy wierzchnia warstwa ziemi przeschnie, lubi zraszanie i wilgotne powietrze, młode przesadzamy co 2 lata, starsze rzadziej, lubi ciężkie, próchnicze gleby o pH 5,7-6,8

Areka lubi przepuszczalne, żyzne gleby wilgotne i umiarkowanie wilgotne, słońce, wilgotne powietrze i zraszanie, w donicy dorasta do 2 m, pierzaste zielone liście na długich łodygach z czasem zginają się łuk, ma głębokie korzenie, lubi temperatury ponad 20 st, nie znosi zimna poniżej 16 st, nie ma okresu spoczynku w domu

Chamedora wytworna, palma koralowa lubi żyzne, próchnicze, świeże, obojętne, przepuszczalne gleby umiarkowanie wilgotne, półcień, w doniczce dorasta do 1-1,5 m, wypuszcza 2-3 liście rocznie, są parzystopierzaste, zwisające na końcach, mają długie, sztywne ogonki, przez cały rok potrzebuje 18-22 st

Howea, kencja ma duże pierzaste liście, dorasta do 2,5 m i dożywa 40 lat, potrzebuje dużej, masywnej, stabilnej donicy, kwaśnej gleby dla palm lub mieszanki piasku z kompostem w stosunku 1:1, przesadzamy, gdy korzenie wychodzą z donicy, ziemia musi być stale lekko wilgotna, nie przelewamy, podlewamy ciepła wodą, nawozimy 1-2 w miesiącu wg instrukcji, przycinamy suche części liście, przez cały rok dbamy o nią tak samo, temperatura nie może spadać poniżej 18 st, ziemia musi być stale lekko wilgotna

Szorstkowiec Fortunego ma duże, wachlarzowate, pierzaste liście, dorasta do 2,5 m, lubi światło rozproszone, wytrzymuje do -17 st, ale szkodzi mu wiatr i mróz, zimujemy go w jasnym ogrzewanym pokoju, w nieogrzewanym owijamy korzenie agrowłókniną, nie lubi przeciągów i ostrego słońca, najlepiej mu w temperaturze 18-25 st, zimuje w 10-12 st, obcinamy uszkodzone i martwe liście, podlewamy wodą destylowaną wtedy, gdy 304 cm gleby wyschnie, nie znosi chloru, liście przecieramy wilgotną szmatką, powietrze nawilżamy pojemnikami z wodą lub nawilżaczami, od sierpnia do kwietnia nawozimy 1 na 3 tygodnie nawozem dla palm lub roślin o zielonych liściach, podlewamy biohumusem na przemian z nawozem mineralnym, młode przesadzamy wiosną co roku, starsze co 3-4 lata, lepiej wymieniać co roku 5 cm górnej warstwy gleby, lubi żyzne, przepuszczalne gleby o pH 5,6-7,5, można zmieszać humus, kompost i ziemię liściową z perlitem lub grubym piaskiem w stosunku 1:1:1:1, nadaje się ziemia dla palm, na dnie doniczki ma być gruba warstwa drenażu z keramzytu lub potłuczonych glinianych naczyń, przesadzonego silnie podlewamy, zostawiamy w cieniu na kilka dni, przez 4-6 tygodni nie nawozimy

Opuncja lubi jasne miejsce, słońce, podłoże dla kaktusów z drenażem ze żwirku lub perlitu, w czasie wegetacji nawozimy nawozem dla kaktusów, odporna na suszę, nie znosi nadmiaru wody, wtedy gnije, po zakupie od razu sadzimy do nowej doniczki z gleba dla kaktusów, przesadzamy wiosną i latem, zimą podlewamy co 4-8 tygodni, latem częściej, podlewamy kiedy człony się obkurczają

Mamilaria lubi słońce, silne wietrzenie, latem silnie podlewamy i nawozimy, zima nie podlewamy, trzymamy w jasnym pokoju w 6-8 st, lubi przepuszczalne gleby, ziemię dla kaktusów mieszamy z domieszką gruboziarnistego piasku, na dnie ma by drenaż-keramzyt lub gruby żwirek, kwitnie wiosną i latem, kolce mogą poranić ciało ludzi i zwierząt, ale nie truje, pokrój wydłużony

Echinopsis lubi lekkie przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste lub piaszczyste gleby, pH lekko kwaśne do obojętnego, umiarkowanie suche, słońce, ma duże, pachnące lejkowate, białe, różowe, czerwone kwiaty, pokrój kulisty, kwiaty wyrastają z żeber na kilka dni, kaktusy lubią regularne, słabe podlewanie, 2-3 razy nawozimy w czasie wegetacji rozcieńczonym nawozem dla kaktusów i sukulentów, lato spędza na zewnątrz, zimuje w pokoju do 10 st, zima nie podlewamy, rozmnażamy przez odrywanie odrostów lub z nasion

Cefalocereus, głowa starca lubi piaszczyste, przepuszczalne, lekko kwaśne gleby, światło, słońce, umiarkowanie suchą ziemię, od wiosny do jesieni 22 st, zimą mniej, rzadko podlewamy, można zastąpić zmgławianiem, zimą rzadziej, kiedy się marszczy, przelany umiera, 2-3 razy w roku nawozimy nawozem dla sukulentów, kolumnowy kaktus z długimi szarymi włosami, nasiona wysiewamy na piaszczyste podłoże, trzymamy doniczkę w 24-26 st w dużej wilgotności powietrza

Hylocereus undatus, pitaja kwiaty maja 20-30 cm średnicy, kwitnie nocą, kwiat żyje 1 noc, nieotwarte pąki kwiatowe są jadalne po ugotowaniu, kwiat ma białe płatki, zielone działki, po zakupie przesadzamy do doniczki z ziemią dla sukulentów, lubi mało żyzne gleby z dobrym drenażem, umiarkowane podlewanie, toleruje długą suszę, przez cały rok musi mieć ponad 15 st, przesadzamy wiosną i latem, zimą podlewamy co 4-8 tygodni

Litopsy mają 2 liście przypominające kamienie, wszystkie lubią słońce, zimą 15-16 st, latem ciepło, suszę, ale można zapewnić okresowo większą wilgotność powietrza, podlewamy bardzo rzadko, ceramiczne, głębokie na 8 cm doniczki z odpływami, piaszczystą, ubogą, przepuszczalną glebę, 70% piaski i żwiru, przesadzać można przez cały rok, podlewamy kilka dni po przesadzeniu, podlewamy gdy ziemia przeschnie, od przełomu marca i kwietnia, kiedy wypuszczają nowe liście podlewamy, następny raz, gdy ziemia jest sucha, młode podlewamy częściej, podlewamy rzadko, ale solidnie, zima nie podlewamy, nawozimy połową zalecanej dawki nawozu dla kaktusów i sukulentów, litopsy wysiewamy z nasion

Haworsja lubi umiarkowane podlewanie, jasne rozproszone światło, latem 18-24 st, zimą 14-16, najlepsza jest ziemia dla kaktusów i nawozy dla kaktusów w czasie wzrostu, sadzonkę odrywamy, przesuszamy, sadzimy do nowej doniczki i po kilku dniach podlewamy

Eszeweria lubi umiarkowane podlewanie, słońce, ciepło, od 20 do 24 stopni, podlewamy podłoże lub lejemy wodę do podstawki bez moczenia liści, lubi podłoże dla kaktusów, ziemia musi być przepuszczalna, od marca do sierpnia co 3 tygodnie nawozimy nawozem dla kaktusów, zimą nie nawozimy, słabo podlewamy-jak ziemia wyschnie, kiedy wypuści nowe pąki zaczynamy podlewać, zimujemy w temperaturze ok. 10 st. rozetki można odrywać, wkładać do wody aż wypuszczą korzonki i sadzić do ziemi

kaktus wielkanocny lubi ciepłe, jasne stanowisko, temperatura 18-22 stopnie, światło rozproszone, stale lekką wilgotną glebę, wilgotne powietrze, po przekwitnięciu trzymamy go 6-8 tygodni w 15 st, jako okres spoczynku, potem przenosimy do ciepła, wiosną rozmnażamy, odrywamy człony łodygi,muszą mieć kilka cm, po wyschnięciu rany wkładamy do wody lub wilgotnego podłoża, kiedy wyjdą korzenie dajemy do mieszanki torfu z piaskiem

Szlumbergera, grudnik potrzebuje silnego, rozproszonego światła, dobrze rośnie w temp. 18-20 st. C, od sierpnia do października potrzebuje temp. 12-15 st. C, nie może spaść poniżej 10 st., potrzebuje średnio przepuszczalnej ziemi, w czasie kwitnienia podlewamy co 3-4 tygodnie, nawozimy co 4 tygodnie nawozem płynnym dla roślin doniczkowym, przesadzamy co 3 lata, rozmnażając grudnika odrywamy człony pędu i stawiamy w wilgotnym piasku lub piasku z torfem, po zakupie grudnika trzeba go przesadzić do większej doniczki i zostawić w jednym miejscu, ciepłym i jasnym żeby się przyzwyczaił, inaczej może stracić pąki, lubi przepuszczalną lekko kwaśną glebę, najlepiej podłoże dla kaktusów

Stapelia ma duży, mięsisty, gwiazdkowaty kwiat, nie każdy śmierdzi, lubi słoneczne, ciepłe, przewiewne miejsce, nie znosi cienia, zimuje w 12 st, kwietnie do sierpnia do października, ale może kwitnąć o każdej porze, lubi przepuszczalne gleby, dobre są mieszanki piasku i żwiru, 1 na 2 tygodnie można nawozić nawozem dla kaktusów, podłoże utrzymujemy umiarkowanie wilgotne, nie mokre i nie suche, zimą podlewamy słabiej, za silnie podlewana gnije

nolina wygięta lubi przepuszczalne, lekko kwaśne gleby umiarkowanie suche, słońce, rośnie wolno, ma zgrubiałą nasadę łodygi, która gromadzi wodę, na szczycie kępę trawiastych liści, wolno rośnie z wyjściowych 30-60 cm dorasta do 2 m po kilkunastu latach, musi mieć 20-25 st, podlewamy rzadko, tak by ziemia nasiąkła wodą, między odlewaniami pozwalamy jej przeschnąć, gleba musi mieć drenaż, od wiosny do jesieni nawozimy niskoazotowymi nawozami

bambusy rodzaj Bambusa po przyniesieniu ze sklepu trzymamy w ciepłym pokoju, nie podlewamy przez jakiś czas, gdy gubi liście ograniczamy podlewanie, lubi żyzne, przepuszczalne, trzymające wilgoć podłoże, można użyć ziemi do kwiatów doniczkowych z 25% keramzytu lub perlitu, można dać ziemie uniwersalną z 1/3 torfu i perlitem, z pokruszonego styropianu robimy drenaż, styropian ma mieć 1-4 cm3, drenaż grubość 5-10 cm, donica ma być szeroka i płytka, lubi spryskiwanie, wystawianie na deszcz, nie znosi za mokrej i za suchej ziemi, donica musi mieć odpływy, w 20 st podlewamy co 3-4 dni, wilgotność sprawdzamy zanurzając w ziemi palec

cibora ma trawiaste liście w okółku na szczycie łodygi, lubią ciepłe, jasne, nie bezpośrednio nasłonecznione miejsca, w czasie wegetacji 25 st, w stanie spoczynku zimą 7-10, szkodzi jej suche powietrze, lubi mieszankę uniwersalnej ziemi z torfem i piaskiem w stosunku 2:1;1, można dodać węgla drzewnego, lubi wilgotną glebę, trzeba zadbać i podlewanie

zielistka lubi jasne stanowiska, nie bezpośrednio nasłonecznione, żyzne, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne podłoże, temperatury 18-20 st, lubi zraszanie przegotowaną, ciepłą wodą, podlewamy, gdy ziemia przeschnie, co tydzień nawozimy nawozem dla roślin zielonych, stosując 1/4 zalecanej dawki

Nefroleptis paproć z piuropuszem pierzastych liści, lubi dużo rozproszonego światła, znosi cień i półcień, potrzebuje dużej wilgotności powietrza, zraszania, zamgławiania, latem lubi temperaturę pokojową, zimą 16-18 st, lubi glebę dla roślin wilgociolubnych z 30% wysokiego kwaśnego torfu i perlitu, podlewamy odstaną miękka woda w temperaturze pokojowej, od wiosny do końca lata dajemy pół dawki nawozu dla roślin z zielonymi liśćmi

Maranta lubi jasne, rozproszone światło, żyzne, przepuszczalne, lekko wilgotne, lekko kwaśne gleby, w tym uniwersalną glebę dla doniczkowców z perlitem w stosunku 1:1, podlewamy odstaną, letnią, przegotowana wodą, lubi duża wilgotność powietrza, potrzebuje zraszania, nie znosi zalanego podłoża i przeciągów, ma ozdobne, barwne liście

Asparagus ma pierzaste gałęziaki, lubi jasne, rozproszone światło, latem 20-23 st, zimą chłodniejsze, jasne miejsce, w temperaturze pokojowej zraszamy go, lubi przepuszczalne, żyzne, lekko kwaśne podłoże, podlewamy, gdy wierzchnia warstwa ziemi przeschnie, przesuszenie korzeni daje żółknięcie liści, wtedy podlewamy i czekamy na nowe gałęziaki, co tydzień dajemy pół dawki nawozu dla roślin z zielonymi liśćmi

Stefanotis bukietowy pnącze ma duże, owalne liście i białe kwiaty, lubi przepuszczalną glebę o pH 6-6,5 jak mieszanka ziemi liściowej i darniowej lub ziemi doniczkowej z piaskiem, co 1-2lata wiosną przesadzamy rośliny, na dnie doniczki dajemy drenaż, starszym uzupełniamy wierzchnią warstwę gleby, wycinamy rozrośnięte, wyłysiałe pędy, lubi rozproszone światło, przestrzeń, latem 20 st, zimą 12-14 st, nie lubi przeciągów, od marca do końca września podłoże ma być stale lekko wilgotne, często, mocno podlewamy miękka, letnią wodą, latem zraszamy liście, wycieramy z nich kurz, poza wegetacją podłoże utrzymujemy lekko wilgotne przez cały czas, od kwietnia do września dajemy 1/2-1/3 niskoazotowego nawozu co 2 tygodnie, kiedy temperatura osiągnie 20 st ukorzeniamy sadzonki zdrewniałe, kawałek pędu ma mieć 4 liście, podłoże z piasku i perlitu, ukorzeniają się 1-2 miesiące

Psy i koty też chorują na te same choroby co ludzie, nerki, stawy, serce, reumatyzm, nowotwory, jako drapieżniki potrafią długo ukrywać ból i złe samopoczucie, często kiedy nie są w stanie wytrzymać choroba jest już bardzo zaawansowana, dlatego tak jak my trzeba je badać. Morfologia o biochemia krwi, ciśnienie, cukier, badanie moczu to obowiązek każdego pana. Zwierzęta badamy co roku lub wg zaleceń weterynarza, szczególnie to ważne u starszych zwierząt po 7 roku życia, na badanie krwi trzeba przyjść na czczo, ostatni posiłek pupil mus zjeść 8 godzin przed badaniem, mocz najlepiej pobrać u weterynarza, trzeba kupić specjalny żwirek i szybko przewieźć mocz na miejsce. Poszczególne parametry są różne dla psów i kotów. Główne parametry to mocznik, kreatynina, potas sprawdzające stan nerek, podwyższone oznaczają przewlekłe choroby nerek, ALT, GGT, AST, GLDH, ALP, ALB GLOB, GLU, BIL sprawdzają kondycję wątroby, podwyższone to uszkodzenia komórek wątroby, ASPAT wątroby, serca, trzustki, jelit. ALB to białka tworzone w wątrobie transportują substancje odżywcze, GLOB pełnia funkcje obronne, podwyższona bilirubina BIL świadczy o żółtaczce, ALP to fosfataza zasadowa, zwiększona świadczy o zespole Cushinga, chorobach jelit, wątroby, kości, nowotworach, za dużo białka całkowitego oznacza stany zapalne i przewlekłe choroby. Zwiększony poziom glukozy GLU oznacza cukrzycę, choroby trzustki, nadczynność kory nadnerczy, hipoglikemia oznacza chorobę Addisona, posocznicę, wstrząs i inne choroby, u szczeniąt oznaczać może pasożyty. Pasożyty wykrywamy z próbek kału z 3 kolejnych dni. Morfologia to liczba białych i czerwonych krwinek, budowa jąder i komórek. Za dużo erytrocytów może oznaczać nowotwory, niewydolność układu krwiotwórczego, odwodnienie, za mało to anemia, krwotok, choroby nerek i szpiku, pasożyty. Sprawdzamy ilość hemoglobiny, za dużo to czerwienica, za mało niedokrwistość. Sprawdzamy stan trombocytów i krzepnięcie. Warto od czasu do czasu zrobić zwierzętom USG [https://stoppasozytom.pl/artykuly/badania-laboratoryjne-u-psow-i-kotow-co-warto-wiedziec] Zwierzęta trzeba badać tak jak siebie badamy. Zależnie od wyniku stosujemy się do zaleceń weterynarza i działamy dalej zależnie do tego co powie. Życzę zdrowia Wam i Waszym zwierzętom, pokoju, oby Nowy Rok zakończył wojnę. Zdrowych, spokojnych Świąt.

Tym razem będzie o społecznych problemach. Pierwszy to bieda zmuszająca ludzi do oddawania zwierząt do schronisk, zwierzę też ma uczucia, za to nie rozumie co się dzieje, zwierzę oddane do schroniska czuje się porzucone, znajduje się w gorszych warunkach niż w domu, musi znosić obecność innych zwierząt, których nie zna i nie wie kiedy pan wróci, ale ciągle ma nadzieję, cierpi potrójnie, ras bo nie ma ukochanych ludzi, dwa warunki są gorsze, boksy przepełnione, trzy nie rozumie co się dzieje, nie wie, że jest inflacja, drożyzna, nie można mu tego wytłumaczyć, to tak jak porzucenie kilkuletniego dziecka. Małe kotki i pieski, których odporność nie jest wykształcona spotykają w schronisku inne koty, zarażają się od nich chorobami, które są śmiertelne, tak samo koty i psy będące jedynymi zwierzakami tracą odporność, stykają się z nowymi patogenami i również chorują, tak samo seniorzy, których odporność już wysiadła są narażone na zarażanie się od innych zwierząt wszelkimi chorobami. Zwierzęta domowe przyzwyczajone do odpowiednich warunków higieny maja słabą odporność, w schronisku chorują jak dzieci w przedszkolu, tylko, że dla zwierząt te choroby są śmiertelne. Pamiętajmy, że w schroniskach są fatalne warunki, zimno, zwierzę przebywające dotąd w domu nie maa odpowiedniego podszerstka, by to przetrwać, jest zmiana karmy, a sama tęsknota i stres powodują zanik apetytu. Kotu po 3-dniowej głodówce wysiada wątroba, porzucony pies może umrzeć na zawał. Schroniska też muszą opłacić prąd, ogrzewanie, karmę, leki, koce, już i tak są przepełnione. A co gdy ktoś naprawdę nie ma pieniędzy? Gdzie są odpowiednie fundusze? Powinien być fundusz dla zwierząt, żeby tym najuboższym pokryć część kosztów karmy i opieki weterynaryjnej. Powinno się pokrywać koszty kastracji i sterylizacji, by nie pogłębiać bezdomności u zwierząt. Powinien być fundusz pomagający schroniskom, które w większości żyją z datków, na które ludzi coraz mniej stać. Pomoc dla domów tymczasowych, schronisk, właścicieli nie musiałaby oznaczać pieniędzy, a bony na karmę, leki weterynaryjne, zabiegi, koce, pokrycie kosztów kastracji i sterylizacji, badań lekarskich. Jeśli już ktoś naprawdę nie może zaopiekować się pupilem to najlepiej znaleźć mu dom wśród znajomych lub rodziny, są też osoby zajmujące się zwierzętami z powołania, czyli właściciele domów tymczasowych, oczywiście bywa, że ktoś prowadzi taki dom, by zarobić, dlatego trzeba sprawdzić, osoba pomagająca zwierzętom z powołania zwykle większość wydatków finansuje sama, resztę z gminy, sporadycznie prosi o pomoc ludzi, ale to nie jest reguła, trzeba oddać zwierze komuś zaufanemu z kim mamy kontakt. My możemy pomóc bezdomnym zwierzętom wystawiając ciepłą wodę, karmę, budując kotom domki, można kogoś przygarnąć nie jako prezent, ale jako przyjaciela. Warto by na czas kryzysu zdjąć obowiązek podatku za psy.

Kolejny problem to porzucone zwierzęta, takim możemy pomóc karmiąc, wpuszczając do piwnic, uchylając okienka, wpuszczając do przedpokoju czy garażu, bywa, że pies czy kot z nami zostanie.

Pamiętajmy o ludziach bezdomnych, można dzielić się jedzeniem w jadłodzielniach, dajemy dobre jedzenie, w terminie przydatności do spożycia, można dawać gotowe posiłki w lodówkach jak pierogi, knedle, kartacze. Problemem są kary za zbieranie wyrzuconego jedzenia przez sklepy. O ile jedzenie przeterminowanych, spleśniałych produktów może spowodować zatrucie, a nawet jeśli nic się nie stanie to długotrwałe przyjmowanie toksyn bakteryjnych i pleśniowych może uszkodzić trzustkę, wątrobę, nerki, a to droga do niewydolności nerek, marskości wątroby, cukrzycy, problemów z wydzielaniem glukagonu, o tyle wyrzucana jest czasami dobra żywność np. pośród kilku zgniłych owoców i warzyw są też zdrowe okazy, obok przeterminowanych rzeczy są dobre, ale nie sprzedane danego dnia. Wyrzuca się też niesprzedane w danym dniu pieczywo i towary odłożone nie na miejsce np. nabiał spoza lodówki, a przecież kilka godzin w cieple go nie zepsuje. A można dobrą żywność oddać do jadłodzielni, stołówek dla bezdomnych, domów dziecka. Lekko przeterminowane mięso, ale dobre, nieprzyprawione i niesolone można dać do schronisk dla zwierząt, pH w żołądkach psów i kotów wynosi 1, ich żołądki neutralizują jad kiełbasiany i inne toksyny, to mięsożercy, którzy w przyrodzie jedzą nadgniłe mięso, a i tak bezdomne psy i koty oraz wychodzące stołują się na przysklepowych śmietnikach. Tak samo można oddać niesprzedaną karmę. Na razie tylko duże sklepy o powierzchni powyżej 400 m2 muszą oddawać jedzenie organizacjom pomocowym, ale mniejsze wyrzucają dalej. Sieć Dino oddaje niesprzedaną żywność Fundacji Dino-Najbliżej Ciebie. Tesco przekazuje Caritasowi i innych organizacji pomocowych. Gdyby tak przestano karać za zabieranie jedzenia ze śmietnika, które i tak jest do wyrzucenia, to najbiedniejsi byliby w stanie wyżywić swoich pupili i siebie, także ludzie bezdomni mogliby legalnie coś znaleźć, w końcu freeganie się tak żywią, pamiętajmy, że żeby uszkodzić trzustkę czy wątrobę trzeba latami jeść zepsute jedzenie, a w ogóle bez jedzenia człowiek ze zdrową trzustką i sprawnymi receptorami dla insuliny i glukagonu może żyć 2 miesiące, cukrzycą i innymi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej od kilku godzin do kilku dni. Jedzenie to jedna z podstawowych potrzeb i jest nam niezbędne. Przy obecnej drożyźnie wielu pozostanie tylko freeganizm, polecam zabieranie jedzenia dla zwierząt, jeśli nie stać kogoś na ich wyżywienie, psy trawią skrobię, więc mogą jeść ryż, makarony, ziemniaki, ale z dodatkiem mięsa, koty potrzebują mięsa. Tu jest taka wada, że czasem jedzenie z supermarketu przeznaczone dla ludzi szkodzi psom i kotom przyzwyczajonym do karmy lub innych pokarmów-gotowanego specjalnie dla nich mięsa itd. Najlepiej by było wystawić lodówkę i półki przed sklep i zostawić dobre, zdatne do spożycia jedzenie, które można by wyrzucić, zatrudnienie sortowaczy to danie ludziom miejsc pracy. Pamiętajmy, że marnotrawstwo, czyli wyrzucanie dobrego jedzenia to grzech, podobnie jak wyrzucanie chleba i pieczywa, które jest dobre, tylko nie tak świeże jak jednodniowe.

Dobrze też zostawić obecne i sadzić nowe drzewa i krzewy owocowe w parkach, na osiedlowych podwórkach i skwerkach, takie owoce to wartościowe jedzenie dla ludzi, ludzie mogą jeść też po przemrożeniu jarzębinę, tarninę, głóg, kalinę, dziką różę, na surowo liście mniszka, pokrzywy, ziele jasnoty, komosy białej

Na podstawie książki Zioła i ich zastosowanie Barbary Kluźnickiej i Marii Dziak Państwowego Związku Wydawnictw Lekarskich, 1979 r,

mydlnica trwałą kuzynka goździka, białe lub różowe kwiaty na szczycie łodygi, pachną migdałowo, rośnie na miedzach, przydrożach,, nieużytkach, nad potokami, w zaroślach, obok zabudowań, złamany potarty korzeń pieni się, lubi słońce, półcień, każdą glebę, wysiewamy nasiona do gruntu, można rozmnożyć z rozłogów, rozłogi kopiemy, tniemy na 10-15 cm kawałki, obcinamy długie korzenie i część łodyg, sadzimy je w rzędach co 40 cm, zbieramy z upraw, jesienią i wczesną wiosną kopiemy korzenie, czyścimy z ziemi i małych korzonków, płuczemy w bieżącej wodzie, kroimy, suszymy na słońcu lub w pokoju do 40 st, korzeń zwiększa wydzielanie śluzu w oskrzelach, wyksztuśny, leczy ostre i przewlekłe nieżyty oskrzeli z utrudnionym odksztuszaniem, odwar łyżka rozdrobnionych korzeni na szklankę wrzątku, gotujemy 5 minut, cedzimy, pijemy 1-3 razy dziennie po łyżce, odwar z dodatkiem anyżu łyżka korzeni mydlnicy i łyżeczka owoców anyżu na szklankę wrzątku, gotujemy 5 minut, cedzimy, pijemy 1-3 razy dziennie po łyżce, odwar do użytku zewnętrznego 2 łyżki korzeni na szklankę wrzątku, gotujemy 5 minut, cedzimy, do okładów, odwar łuzy do prania jedwabiu i bawełny, przedawkowany podrażnia żołądek i daje wymioty

Nagietek ozdobny ma pomarańczowe kwiaty zebrane w koszyczki, jednoroczny, na przełomie marca i kwietnia siejemy nasionka, zasypujemy je ziemią na 1-1,5 cm, lubi słońce, tolerancyjny dla gleby, kwiaty zbieramy w pełni rozkwitu, w suchy, słoneczny dzień zrywamy całe koszyczki, wyskubujemy kwiaty, suszymy je w cieniu cienką warstwą, na słońcu tracą barwę i właściwości, kwiaty bez kielicha są przeciwzapalne, przyspieszają ziarninowanie i gojenie ran, są przeciwskurczowe, leczą trudno gojące się rany, ropne rany, wykwity skórne, oparzenia, odmrożenia, stłuczenia, liszaje, miejsca ukąszeń owadów, stany zapalne błon śluzowych pochwy, jamy ustnej, spojówek, doustnie napar leczy skurcze i skurcze układu pokarmowego, owrzodzenia żołądka, jelit, bolesne nieregularne miesiączki po konsultacji z lekarzem, napar łyżka płatków na szklankę wrzątku parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2 razy dziennie po pół szklanki, napar z dodatkiem rumianku po łyżce koszyczków rumianku i płatków nagietka na szklankę wrzątku parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po pół szklanki, odwar do okładów 4 łyżki płatków na szklankę zimnej wody, gotujemy 20 minut, cedzimy, okładamy rany pod ceratką, kwiaty to przyprawa, liście warzywo, kiedy o 9 rano płatki leżą równolegle do ziemi nie będzie deszczu, miododajny, płatki barwią sery i masło

Nostrzyk żółty pachnąca roślina osiąga 1 m, drobne żółte kwiaty zebrane w grona, na rośnie na polach, przydrożach, łąkach, zboczach w nasłonecznionych miejscach, kwitnie od lipca do października, w czasie kwitnienia ścinamy wierzchołki w miejscu rozgałęzienia, suszymy w cieniu, w czasie suszenia nostrzyk nabiera zapachu siana, po wysuszeniu odsiewamy na sicie grubsze gałązki, ziele zwęża naczynia krwionośne, zwiększa napięcie mięśni gładkich naczyń, przeciwzapalny, przyspiesza gojenie ran, leczy stany zapalne skóry, zmiękcza,oczyszcza rany, czyraki, ropnie, podnosi ciśnienie, odwar pół łyżki ziela na szklankę wody o temperaturze pokojowej, pół godziny często mieszając ogrzewamy bez wrzenia, cedzimy, do okładów, przymoczek, przemywań, kataplazm 2 łyżki ziela na szklankę wrzątku, rozparzone ziele rozkładamy na płótnie, przykładamy do ran, można dodać korzenie żywokostu, koszyczki rumianku,kwiat nagietka, miododajny, składnik kosmetyków, aromatyzuje tytoń

Perz chwast polny ze zbóż i ogrodów, rozgałęzione kłącza osiągają15 m długości, wczesną wiosna lub jesienią zbieramy z pół kłącze, usuwamy korzenie i łuskowate pochewki liściowe, myjemy je, suszymy na słońcu lub w ciepłym pokoju, trzymamy w lnianych woreczkach, kłącze jest moczopędne, reguluje przemianę materii, leczy stany zapalne układu moczowego z obrzękami, kamicę nerkową, pęcherzowa, zaburzenia trawienia, przemiany materii, okłady na choroby skóry i lewatywy na zaparcia, napar łyżka ziela na szklankę wrzątku parzymy 10 minut pod przykryciem, pijemy 2-4 razy dziennie po szklance, piwo z perzu wysuszony perz kroimy na małe części, gotujemy z chmielem i drożdżami, pijemy po szklance 2-4 razy dziennie

Pietruszka dwuletnie warzywo, korzeń ma flawonoidy, śluzy, cukry, korzeń i owoce są moczopędne, hamują nadmierną perystaltykę, leczą choroby pęcherza moczowego i dróg moczowych, obrzęki, wzdęcia, utratę apetytu, zaburzenia trawienia, odwar z korzeni i owoców łyżka korzeni lub pół łyżki owoców na szklankę zimnej wody, utrzymujemy w stanie bliskim wrzenia, cedzimy, pijemy 2 razy dziennie po szklance, owoce są silniejsze, nie stosujemy w ciąży

Pięciornik gęsi, srebrnik dolna strona liści srebrzyście owłosiona, drobne, złotożółte, 5-płatkowe kwiaty, kwitnie całe lato, rośnie na łąkach, przydrożach, piaszczystych i wilgotnych brzegach rzek, w czasie kwitnienia ścinamy tuż nad ziemia roślinę, czyścimy, suszymy w cieniu w przewiewnym miejscu, ziele jest żółciopędne, przeciwskurczowe, pobudza czynność żołądka, jest w mieszankach ziołowych, leczy choroby układu pokarmowego z brakiem apetytu, niedostatecznym wydzielaniem soku żołądkowego, wzdęcia, koli jelitowe, wątrobowe, bolesne miesiączki po konsultacji z lekarzem, okłady z liści leczą bóle skurczowe, odwar łyżka ziela na szklankę wody, 30 minut ogrzewamy pod przykryciem, cedzimy, pijemy po szklance 2 razy dziennie, odwar z mniszkiem łyżka ziela pięciornika i łyżeczka korzenia mniszka na szklankę wody, 30 minut ogrzewamy pod przykryciem, cedzimy, pijemy po szklance 2 razy dziennie

Pięciornik kurze ziele rośnie w lasach, zaroślach, na łąkach, torfowiskach, liście przypominają kurze stopy, kwiaty mają 4 żółte płatki, każdy z czerwona plamką, łodyga rozgałęziona, ulistniona, ciemnobrązowe kłącze, w środku czerwone, w ogrodach lubi bardzo wilgotną glebę, rozmnażamy z nasion lub przesadzamy dzikie, kłącza zbieramy jesienią, odrzucamy łodygi, kłącza myjemy twardą szczotką i kroimy na kawałki, suszymy w 50 st, kłącze jest ściągające, przeciwbiegunkowe, bakteriostatyczne, zapierające, hamuje drobne krwawienia, leczy przewlekłe choroby układu pokarmowego i biegunki po konsultacji z lekarzem, zewnętrznie do płukanek, okładów, przymoczek, pędzlowań jamy ustnej, na żylaki odbytu, zapalenia dziąseł, jamy ustnej, gardła, trudno gojące się rany, opryszczkę, odwar łyżka kłącza na szklankę wody, ogrzewamy 30 minut bez wrzenia, cedzimy, pijemy 3-5 razy dziennie po pół szklanki, napar z rumiankiem po łyżce kłącza kurzyśladu i koszyczków rumianku na szklankę wody, ogrzewamy 30 minut bez wrzenia, cedzimy, pijemy 3-5 razy dziennie po pół szklanki, odwar do użytku zewnętrznego 3 łyżki kłącza na szklankę letniej wody gotujemy 15 minut, przykładamy na chore miejsca, w przewlekłych biegunkach można jeść 3 razy dziennie po pół grama proszku z kłącza

Podbiał kwitnie w marcu, pierwsze są łodygi z koszyczkami i łuskowatymi liśćmi, żółte kwiaty w koszyczkach, po przekwitnięciu jest puch, owocostan podobny do mniszka, po przekwitnięciu są długoogonkowe liście, są sercowate, górą ciemnozielone, dołem białoszare od wielu włosków, kwiaty zamykają się na noc, rośnie na brzegach wód, polach, łąkach, w wilgotnych zaroślach, na pogorzeliskach, w lasach, głównie na gliniastym podłożu, można przesadzić z rozmnożenia podziemnych części do ogrodu, pędy dzielimy na kawałki z kilkoma korzonkami, wiosna zbieramy liście dopóki nie maja brunatnych plam, w pogodne, bezdeszczowe dni zrywamy liście bez ogonków, osypujemy ziemię, układamy w koszyczkach, pojedynczą warstwę suszymy w temperaturze pokojowej lub do 40 st, potem usuwamy sczerniałe i pokryte rdzą liście, trzymamy w szczelnie zamkniętych naczyniach, liście są osłaniające, wyksztuśne, przeciwkaszlowe, leczą choroby górnych dróg oddechowych,nieżyt gardła i oskrzeli, uporczywe napady kaszlu, przewlekłe choroby układu oddechowego, odwar pół łyżki na szklankę wody o temperaturze pokojowej, pół godziny ogrzewamy pod przykryciem, cedzimy, pijemy po pół szklanki 2-4 razy dziennie, odwar z dodatkiem rumianku po łyżce liści podbiału i kwiatów rumianku na szklankę wody o temperaturze pokojowej, pół godziny ogrzewamy pod przykryciem, cedzimy, pijemy po pół szklanki 2-4 razy dziennie

Pokrzywa rośnie w zaroślach, na nieużytkach, przydrożach, liście i łodyga mają parzące włoski, od maja do września w suchy pogodny dzień ścinamy rośliny i zostawiamy w suchym miejscu w cieniu by przestała parzyć potem rozkładamy cienką warstwą w dobrze przewiewnym miejscu, suche ziele osmykujemy, liść jest moczopędny, przeciwbiegunkowy, przeciwgośćcowy, wzmacniający, hamuje krwawienia, korzeń ściągający, doustnie liście leczą biegunki, żylaki odbytu, bóle, mięśni, stawów, awitaminozy w porozumieniu z lekarzem, do płukania stanów zapalnych jamy ustnej, pochwy, bóli mięśni i stawów, okłady na czyraki w porozumieniu z lekarzem, napar 2 łyżki suszonych liści na szklankę wrzątku, parzymy 10 minut, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po szklance między posiłkami lub stosujemy zewnętrznie, sok młode pędy wiosennej pokrzywy miażdżymy, wyciskamy sok, przez 2 tygodnie codziennie pijemy pół szklanki na wiosenne wzmocnienie, młode liście jemy jak szpinak, surowe to pasza dla kur, latem świeże liście, zima surowe poprawiają nośność jaj

Porzeczka czarna rośnie w wilgotnych lasach, bagnistych zaroślach, w ogrodach,tylko w ogrodach zbieramy młode liście, z każdego krzaka do 1/3 liści, suszymy je cienką warstwą w cieniu, bo łatwo się zaparzają, wyrzucamy porażone rdzą liście i gałązki, owoce zbieramy dojrzałe, suszymy w cieple, owoce mają cukry, witaminę C, kwasy organiczne, liście i owoce są moczopędne, napotne, przeciwreumatyczne, ściągające, leczą przeziębienia z gorączką, reumatyzm pomocniczo, okłady na trudno gojące się rany, napar z liści łyżka liści na szklankę wrzątku parzymy 10 minut pod przykryciem, pijemy 2-3 razy dziennie po szklance na gorączkę, odwar z dodatkiem kory wierzby łyżka liści porzeczki i łyżeczka kory wierzby na szklankę zimnej wody, gotujemy 10 minut, cedzimy, pijemy szklankę 2-3 razy dziennie, odwar do użytku zewnętrznego 5-8 dkg suszonych liści na litr wody ogrzewamy bez wrzenia pół godziny na wolnym ogniu, cedzimy przez gazę, ciepłym odwarem nasycamy gazę, przykładamy do ran żylakowych, sok z owoców 3 razy dziennie po pół szklanki, owoce są do wyrobu soków, dżemów, win

Poziomka stale owocująca bylina nizin o gór, rośnie na polanach, suchych zboczach, w zaroślach, w ogrodach, liście zbieramy dokąd nie zaczynają żółknąć, zrywamy je bez ogonków układamy w 5 cm warstwach, suszymy w cieniu na zewnątrz, ziele ścinamy tuz nad ziemią przed dojrzeniem owoców, suszymy tak jak liście, owoce zbieramy w pogodny dzień suszymy w cieple, wszystko przechowujemy w półszczelnych opakowaniach, owoce maja flawonoidy, witaminę C, liście i owoce są moczopędne i ściągające, pomocniczo leczą miażdżycę, nadciśnienie, kamicę nerkową, pęcherzową zaburzenia przemiany materii, podagrę, zewnętrznie krosty, wykwity, mogą uczulać, napar łyżka liści na szklankę wrzątku, parzymy 10 minut, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po szklance, napar z dodatkiem brusznicy i czarnej porzeczki 100 g liści poziomki, po 50 g liści brusznicy i porzeczki, łyżka ziół na szklankę wrzątku, pijemy po szklance naparu w kamicy nerkowej

Prawoślaz osiąga 1,5 m, uprawiany i dziki, duże, różowe kwiaty na wierzchołku łodygi, duże, dłoniaste liście podobne do klonowych, gruby, krótki biały korzeń z żółtą skórką ma drobne korzonki, lubi głębokie dobrze nawożone i nawilżone gleby, słońce, nie lubi ciężkich gleb, nasiona siejemy do gruntu wczesną wiosną z nasionami innej rośliny np. sałaty, można rozmnażać na inne sposoby, ale siew daje najlepszy korzeń, korzenie zbieramy z dwuletnich roślin, przed wykopaniem ścinamy 10-15 cm nad ziemią ziele, odcinamy części łodygowe i drobne korzonki, wycinamy miejsca uszkodzone, oczka, nierdzewnym nożem usuwamy skórkę, kroimy wzdłuż na kilka części od razu suszymy w cieple, liście ok, 1/3 z rośliny zbieramy z kielichami, liście suszymy na powietrzu, kwiaty suszymy w cieple, przechowujemy w suchym miejscu w zamkniętym opakowaniu, korzeń i liście są przeciwkaszlowe, wyksztuśne, osłaniające, leczą stany zapalne układu pokarmowego, uszkodzenia nabłonków, wrzody żołądka, zaparcia, podrażnienia, nadkwaśność, choroby górnych oddechowych, gardła, oskrzeli z kaszlem i flegmą, zewnętrznie czyraki, rany, wrzody, ropne zapalenie powiek, w zaparciach u dzieci na lewatywy, macerat łyżka liści lub korzeni na szklankę przegotowanej letniej wody, odstawiamy na 30 minut, cedzimy, pijemy kilka razy dziennie łyżkę, kataplazm 2 łyżki liści lub korzeni na pół szklanki wrzątku na ciepłe okłady pod gazą lub ceratką

Rdest ostrogorzki jednoroczny o ostrogorzkim smaki, tworzy gęste skupienia w mokrych rowach, nad brzegami wód, w wilgotnych lasach i zaroślach, kwiaty to zielonoróżowy kłos, prosta czerwonawa łodyga, mylony z rdestem plamistym, który ma różowe prosto wzniesione kwiaty, ciemne plamy na liściach, nie jest gorzki, ziele ostrogorzkiego zbieramy w lipcu i sierpniu ścinając zielone ulistnione pędy z kwiatami w połowie rośliny, odcinamy żółte liście i boczne łodygi, suszymy na zewnątrz w cieniu lub w 30 st w suszarni, suszony do użycia nadaje się rok, ziele jest przeciwkrwotoczne, w porozumieniu z lekarzem na krwawienia maciczne, biegunki, nie stosujemy podczas zapalenia nerek i śluzówek układu pokarmowego, odwar łyżka ziela na szklankę wody w temperaturze pokojowej, ogrzewamy 30 minut bez wrzenia, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie pom1/4 szklanki

Rdest ptasi płożący z drobnymi różowymi kwiateczkami, ma małe wydłużone listki, kwitnie od czerwca do października, bywa porażony grzybem w postaci białych plam na liściach wtedy nie zbieramy, rośnie na łąkach, przydrożach, polach, toleruje nieurodzajne suche gleby, liście maja różny kształt zależnie od miejsca występowania, lubią go kury, gęsi, kaczki, zbieramy jesienią z piaszczystych miejsc, gdzie jest bujny niepodeptany, zdrową roślinę ścinamy na 5 cm nad ziemią, otrzepujemy, układamy w koszach, suszymy w cieniu na zewnątrz warstwą do 10 cm grubości, ziele jest moczopędne, ściągające, reguluje przemianę materii, polecany seniorom w przewlekłych stanach zapalnych dróg moczowych, skąpomoczu, reumatyzmie, skazie moczanowej, dnie, uzupełniający w leczeniu gruźlicy, miażdżycy, nieżytów żołądka i jelit, zwiększa odporność, okłady i przymoczki na rany i uszkodzenia skóry, napar łyżka ziela na szklankę wrzątku, parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po szklance, odwar z kruszyną łyżkę ziela rdestu i łyżeczkę kruszyny na szklankę zimnej wody, gotujemy 10 minut, cedzimy, pijemy szklankę 2-3 razy dziennie

Róża dzika, polna, rozłogowa kolczasty krzew między, przydroży, zarośli, sadzony na żywopłot, różowe lub białe pachnące kwiaty, czerwone owłosione owoce dojrzewają końcem września i w październiku, zbieramy niedojrzałe w sierpniu i wrześniu, gdy są czerwone lub schnące przed przymrozkami, ale mają mniej witaminy C, szybko suszymy do 50 st, owoce maja dużo witaminy C, B1, B2, K, flawonoidy, karotenoidy, są moczopędne, żółciopędne, wzmacniające, przeciwszkorbutowe, zwiększają przepływ żółci w drogach żółciowych, łagodzą bezsenność, nerwowość, wzmacniają dzieci i seniorów, napar łyżka owoców na szklankę wrzątku, parzymy 5 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie szklankę można dodać łyżkę soku malinowego, odwar łyżka owoców na 2 szklanki wody, gotujemy 5 minut, cedzimy, ostawiamy na 12 godzin, pijemy 3-5 razy dziennie po pół szklanki, nalewka 50 dkg owoców i 25 dkg cukru zalewamy litrem mocnego wina lub wódki, odstawiamy na tydzień w ciepłe miejsce, zlewamy, cedzimy, pijemy 1-2 kieliszki dla seniorów i osłabionych ludzi, owoce to surowiec na soki, dżemy, wina, preparaty witaminowe i wzmacniające, liście na herbatki

Rumian szlachetny trwała pachnąca roślina ma białe brzeżne kwiaty i żółte środkowe, roślina ozdobna, kwiaty języczkowe są wiatropędne, rozkurczające, pobudzają pracę żołądka, leczą zaburzenia żoładkowo-jelitowe, wzdęcia, niestrawność na tle nerwowym, kolki jelitowe, brak apetytu, zewnętrznie na stany zapalne skóry i błon śluzowych do przemywań, okładów, nasiadówek, napar 4 łyżki kwiatów na 2 szklanki wrzątku, parzymy, cedzimy, ciepły pijemy 2 razy dziennie lub stosujemy zewnętrznie

rumianek prosta rozgałęziona łodyga, delikatne pierzaste liście, koszyczek ma żółte środkowe kwiaty na główce i okalające je białe języczkowe, kwiaty pachną, dno koszyczka jest puste, rośnie na polach, łąkach, rumowiskach, ugorach, przy drogach, na łąkach, uprawiany w celach leczniczych, kwitnie od maja do pierwszych przymrozków, siejemy go wiosną lub końcem lata, tolerancyjny dla gleby, jednoroczny, lubi słońca, sieje się go w gliniastych wapiennych glebach, najlepiej siać go wiosną i przerywać co 30 cm, zbieramy co 2 dni w pogodne popołudnie dojrzałe koszyczki, białe kwiaty maja być rozwarte, nie zwisłe i nie zamknięte, suszymy pojedyncza warstwą na matach i sitach na strychach i w szopach, trzymamy w suchym i przewiewnym miejscu, koszyczki są przeciwzapalne,odkażające, rozkurczowe,wiatropędne, w okładach i przymoczkach leczą stany zapalne skóry, pęknięcia odbytu, uszkodzenia skóry, trudno gojące się rany, zapalenie spojówek, odmrożenia, oparzenia, upławy, rzęsistek, zapalenie warg sromowych, do płukania ust i gardła w zapaleniu gardła, jamy ustnej, dziąseł, anginie, z dodatkiem soli na obrzęki nóg, doustnie skurcze żołądka, jelit, nieżyty, przewlekłe zapalenie nerek i pęcherza moczowego, bolesne miesiączki, alergie, katar siewny, zapalenie spojówek, kolki u niemowląt, napar łyżka kwiatów na szklankę wrzątku parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po szklance do zużycia w 3 dni, napar z miętą po łyżce kwiatów rumianku i liści mięty na szklankę wrzątku parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po szklance do zużycia w 3 dni, kataplazm 4 łyżki na pół szklanki wrzątku, rozparzone owijamy w płótno i przykładamy na chore miejsce, nalewka do płukania, okładów, przymoczek 2 łyżki kwiatów na szklankę spirytusu, odstawiamy na 14 dni, przesączamy, 1-2 łyżeczki na szklankę wody do użytku zewnętrznego doustnie po 30 kropli 2-4 razy dziennie

Ruta szarozielona, aromatyczna, osiąga 70 cm, ,a pierzaste liście z drobniejszych listków, na liściach są zbiorniki olejku eterycznego, żółte kwiaty w gronach, kwitnie w lipcu i sierpniu, lubi słońce, ciepło, żyzne, wapienne gleby, nasiona siejemy w kwietniu do skrzynki sadzonki podrośnięte sadzimy na miejsce stałe, w pogodny dzień wczesnym rankiem przed zakwitnięciem lub w rękawiczkach po przekwitnięciu ścinamy szczyty pędów, suszymy w cieniu i przewiewie, osmykujemy liście, odrzucamy łodygi, trzymamy w potrójnych papierowych torbach, świeża ruta uczula, łagodzi odczyn okład ze świeżych kwiatów nagietka lub maść tranowa, liście rozkurczają, uspokajaj, kurczą macicę, nie dla ciężarnych, leczą skurcze pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, ułatwia przepływ żółci, stany zapalne dróg moczowych, miażdżycę u seniorów, zmniejszone wydzielone soku żołądkowego, można się zatruć, napa łyżeczka ziela na szklankę wrzątku, parzymy pod przykryciem 20 minut, pijemy szklankę 2 razy dziennie, napar z dziurawcem po łyżeczce liści ruty i ziela dziurawca na szklankę wrzątku, parzymy pod przykryciem 20 minut, pijemy szklankę 2 razy dziennie

Serdecznik ma różowe kwiaty, cętkowaną, purpurowobiałą wargę z żółtawym odcieniem, pusta, ciemnofiołkowa łodyga, głęboko powcinane naprzeciwległe liście spodem szare, roślina pachnie, rośnie pod płotami, na śmietnikach, rumowiskach, w zaniedbanych parkach, ogrodach, na brzegach lasów, początkiem kwitnienia zbieramy bez mączniaka ścinając wierzchołki do 25 cm i liście nad ziemią, suszymy na zewnątrz, usuwamy zżółkłe liście i grube łodygi, trzymamy w kilkuwarstwowych torebkach papierowych, ziele nasercowe, uspokajające, leczy łagodne choroby sercowo-naczyniowe seniorów, szybkie męczenie się, kołatanie serca, przyspieszenie akcji serca, nadmierną pobudliwość nerwową w menopauzie, napar łyżka ziela na szklankę wrzątku, parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2 razy dziennie po szklance, napar z głogiem łyżka ziela serdecznika i łyżeczka kwiatów głogu na szklankę wrzątku, parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2 razy dziennie po szklance

skrzyp polny rośnie na podmokłych łąkach, polach, brzegach lasów, ugorach, przypomina malutkie choinki, sztywne, puste, szorstkie łodygi, zgniecione skrzypią, zbieramy końcem czerwca i w lipcu w pogodny dzień jasnozielone skrzypy bez brunatnych plam, ścinamy je 10 cm nad ziemią, suszymy w cieniu, trzymamy w suchych przewiewnych miejscach, płonne pędy są moczopędne, mają biogeny, pomocnicze w miażdżycy, gruźlicy, kamicy nerkowej i pęcherzowej, u seniorów uzupełnia biogeny, odwar 2 łyżki ziela na 2 szklanki wody, gotujemy 15 minut, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po szklance, odwar z dodatkiem liści poziomek 2 łyżki ziela skrzypu i łyżka ziela poziomek na 2 szklanki wody, gotujemy 15 minut, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po szklance, można pic świeży sok

Słonecznik osiąga 2, 5 m, ma szerokie sercowate liście, białe kwiaty rurkowe i żółte pomarańczowe, jednoroczny, koszyczek ma 70 cm, kwiaty są przeciwgorączkowe, pobudzają apetyt, zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, leczą niedobór soku żołądkowego, leczą przeziębienia, stłuczenia, krwiaki, nadżerki naskórka, nalewka spirytusowa 5 łyżek świeżych kwiatów języczkowych na 0,5 szklanki spirytusu, odstawiamy na 2 tygodnie w chłodne ciemne miejsce, wyciskamy,pijemy 3 razy dziennie, po 30 kropli w chłodnej wodzie, olej jest jadalny,kosmetyczny, techniczny, jadalne nasiona

Sosna osiąga 40 m, wykorzystujemy drzewa przeznaczone do ścięcia, zbieramy pączki i wierzchołki pędów, na bocznych starych pędach są pojedyncze pączki, na młodych drzewkach na głównym pędzie i bocznych pączki są zebrane w koronki na wierzchołkach, koronkę tworzy zwykle 5 pączków w okółku i 1 w środku, pączki i koronki zbieramy zima, ale najlepiej wczesną wiosną, koronę ścinamy tuż przy nasadzie, wiosną z pączków są młode pędy, pączki mają witaminę C, tuż pod nasadą wycinamy 5-centymetrowe pędy z łuseczkami i żywicą, surowiec suszymy w pomieszczeniach w 35 st cienka warstwą, pączki tegorocznych pędów zbieramy latem, suszymy jak wyżej, pączki, pędy i wierzchołki, pączki są napotne, wyksztuśne, moczopędne, reszta wyksztuśna, przeciwskurczowa, antyseptyczna, leczą przeziębienia i choroby górnych dróg oddechowych u dzieci i seniorów, nalewki i odwary do kąpieli oczyszczają i odświeżają skórę, nalewka 100 g pączków lub młodych pędów na litr białego wina, pijemy kieliszek 3 razy dziennie na wiosenne zaburzenia przemiany materii, syrop 60 g zmiażdżonych pączków na 50 g wódki, zalewamy na godzinę, zalewamy ;itrem wrzątku, po 6 godzinach dajemy tyle samo cukru, cedzimy, gotujemy do uzyskania syropu, pijemy 4-5 łyżek dziennie, odwar 60 pączków lub igieł na litr wody, gotujemy do inhalacji, drewno to surowiec opałowy i meblarski, z korzeni mamy terpentynę, kalafonie, smołę, z igliwia olejek, ugotowane w alkalicznej wodzie i suszone igły są materacach dla ludzi z reumatyzmem, woda leczy reumatyzm i podagrę

Szakłak ciernisty krzew z drobnymi zielonkawymi kwiatami, kwitnie w maju i czerwcu, owoce to czarne, w środku zielone jagody, jajowate, ząbkowane liście, rośnie w zaroślach, lasach, na zboczach, wczesna wiosną z kilkuletnich gałązek zbieramy korę, suszymy na powietrzu 10-15 cm warstwy często przewracając, oczyszczamy suchą korę, wkładamy do worków, które trzymamy w przewiewnym miejscu, dojrzałe owoce zbieramy, suszymy w cieple pojedyncza warstwą, czyścimy, surowce trzymamy w półszczelnych opakowaniach, łatwo chłoną wilgoć, owoce maja biogeny i cukry, kora przeczyszcza jest łagodnie żółciopędna, leczy długotrwałe zaparcia, osłabiona perystaltykę, odwar 2 łyżki owoców na szklankę wrzątku, parzymy pod przykryciem 10 minut, pijemy szklankę przed snem, łyżeczka rozdrobnionych owoców z miodem lub śliwkowymi powidłami jedzona przed snem

Szałwia kilkuletnia rozgałęziona krzewinka dorastająca do 60 cm, ma duże fiołkowe kwiaty i szarozielone kosmate liście o zapachu kamfory, wrażliwa na mróz, lubi słońce, osłonięte miejsca, średnio wilgotne, wapienne, żyzne gleby, nasionka wysiewamy w marcu do skrzynek, w inspektach sadzimy zielone pędy wierzchołkowe lub wiosną rozsadzamy kępki, na zimę okrywamy, liście zbieramy z roślin tegorocznych jesienią, w 2 roku w maju i czerwcu przed zakwitnięciem i od września do przymrozków, zawsze w pogodne dni od razu po wyschnięciu rosy, suszymy cienką warstwę do 35 st, trzymamy w woreczkach w suchym pomieszczeniu, liście są antyseptyczne, przeciwzapalne, osłaniające, przeciwcukrzycowe, zwiększają krwawienia miesięczne, pobudzają wydzielanie soku żołądkowego, regulują perystaltykę, łagodzą wzdęcia, bóle brzucha, hamują biegunki, lecz zaburzenia miesiączkowe, nadmierne pocenie, odwary są przeciwcukrzycowe, do płukania ust i gardła w stanach zapalnych, ropniu dziąseł, okłady na trudno gojące się rany, napar łyżka liści na szklankę wrzątku, parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2-4 razy dziennie po pół szklanki, napar z rumiankiem po łyżce liści szałwii i koszyczków rumianku na szklankę wrzątku, parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy 2-4 razy dziennie po pół szklanki, napar do użytku zewnętrznego 2 łyżki szałwii na szklankę wrzątku parzymy pod przykryciem 10 minut, cedzimy do okładów i płukania

Świetlik łąkowy roczna silnie rozgałęziona roślina, ma małe, ciemne ząbkowane liście, białe kwiaty z fioletowymi żyłkami i żółta plamka na dolnym płatku, kwiat wygląda jak otwarte wargi, na tle zieleni jak świetlik lub świeczka, rośnie na wzgórzach, łąkach, pastwiskach, w zaroślach i rzadkich lasach, półpasożyt niektórych roślin łąkowych, ziele zbieramy w czerwcu i lipcu w pełni rozkwitu, ścinamy roślinę tuż pod rozgałęzieniem, nie łamiemy, nie gnieciemy, zbieramy suche okazy, suszmy w 30 st lub w przewiewie, wysuszony i oczyszczony trzymamy w potrójnych papierowych torbach, ziele i kwiaty są przeciwzapalne i ściągające, leczy zapalenia spojówek, światłowstręt, nadmierne łzawienie, szybkie męczenie oczu jako przemywania i okłady, odwar łyżka ziela na szklankę letniej wody, mieszamy, podgrzewamy przez 30 minut pod przykryciem bez wrzenia, cedzimy, pijemy 2 razy dziennie po pół szklanki, kataplazm 4 łyżki ziela na szklankę wrzątku, rozparzone ziele zawijamy w płótno do okładów, płuczemy odwarem po odcedzeniu

tasznik pospolity chwast pastwisk, pól, ugorów, spod płotów, wiosna wypuszcza rozetę liści, potem łodygę do 50 cm, kwiaty drobne białe na szczycie łodygi, owocki sercowate o kształcie toreb pasterzy, ziele zbieramy początkiem kwitnienia w kwietniu i maju ścinamy tuz nad ziemią z rozetami, czyścimy suszymy na zewnątrz w cieniu lub do 30 st, składnik zup, sałatek, jarzyn, ziele jest przeciwkrwotoczne, leczy długie,obfite miesiączki po konsultacji z lekarzem, pomocniczo w krwawieniach z nosa, leki robimy na zimno, macerat łyżka ziela na szklankę letniej wody, odstawiamy na 5 godzin, cedzimy, pijemy 3-5 razy dziennie po szklance, wyciąg z krwawnikiem po łyżce ziela tasznika i krwawnika na szklankę letniej wody, odstawiamy na 5 godzin, cedzimy, pijemy 3-5 razy dziennie po szklance, sok 10 dg świeżego ziela miażdżymy lub miksujemy, pijemy łyżkę stołowa wyciśniętego soku 2-3 razy dziennie

Tatarak trwała roślina o grubych, czołgających się, rozgałęzionych kłączach, kwiatostan to kolba, porasta brzegi wód, jezior, rzek, stawów, podmokłe łąki, kłącze zbieramy wiosną, wyciągamy z wody, odcinamy nadgniłe i nadziemne części, płuczemy, układamy do osuszenia, korujemy, skroimy suszymy w temperaturze do 40 st lub na słońcu, kłącze silnie pachnie, ma gorzki smak, jest moczopędne, reguluje wydzielanie soków trawiennych, pobudza apetyt, jest ściągające, przeciwzapalne, leczy przewlekłe choroby układu pokarmowego, niestrawność, nadkwasotę, nieżyt żołądka, owrzodzenia żołądka, płuczemy usta i gardło w stanach zapalnych, ściągające, łagodzi ból zębów, napar łyżkę kłącza na szklankę wrzątku, parzymy 10 minut pod przykryciem, cedzimy, pijemy2-3 dziennie przed jedzeniem po pół szklanki, żucie kłącza łagodzi ból zębów, składnik kosmetyków, likierów, podkładka do pieczenia chleba, zdobimy nim wnętrza domów na Zielone Świątki

Topola czarna drzewo o 15-30 m wysokości, kora ciemnobrunatna, luźna rozpostarta korona, szerokie liście, owoc to torebka otwierająca się 2 klapami, porasta brzegi wód, liściaste lasy, sadzona, pączki zbieramy wczesna wiosną gdy zaczynają pęcznieć po ścięciu gałęzi, suszymy pojedynczą warstwę w temp. do 30 st, pączki są moczopędne, napotne, odkażające, leczą stany zapalne dróg moczowych, skazę moczanową, zwiększają wydzielanie moczu, obniżają poziom kwasu moczowego we krwi, u osób w podeszłym wieku łagodzą przewlekłą chorobę reumatyczną, zewnętrznie przyspieszają gojenie, leczą stany zapalne skóry, żylaki odbytu, napar 15-30 g pączków na litr wrzątku lub wrzącego słodkiego wina, po 30 minutach cedzimy, pijemy 1-3 szklanki dziennie, zewnętrznie zmiażdżone pączki przykładamy do chorych miejsc, z drewna robi się zapałki, celulozę, używane jest w stolarstwie, odwar z pączków barwi wełnę na żółto

Tymianek uprawiany na południu Polski, inaczej przemarza, rośnie na leśnych polanach, wyrębach, w suchych rowach, siejemy nasionka do gruntu lub inspektu, ładnie pachnie ma małe lilioworóżowe kwiaty na szczycie owłosionej szarej łodygi, drobne liście mają podwinięte do góry brzegi, na początku kwitnienia ścinamy części szczytowe 5 cm nad ziemią, suszymy w przewiewnym miejscu, ziele jest wyksztuśne, ściągające, odkażające, pobudza wydzielanie śluzu w oskrzelach, ułatwia odksztuszanie, łagodzi napady kaszlu, leczy choroby górnych dróg oddechowych, zewnętrznie do płukania jamy ustnej i gardła w anginie, napar łyżka ziela na szklankę wrzątku, parzymy pod przykryciem 10 minut, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po kieliszku lub płuczemy jamę ustną, napar z anyżem łyżka ziela tymianku i łyżeczka owoców anyżu na szklankę wrzątku, parzymy pod przykryciem 10 minut, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po kieliszku lub płuczemy jamę ustną, przyprawa olejek aromatyzuje jedzenie i kosmetyki

Tysiącznik mała roślinka między, łąk, przydroży, ma małe różowe kwiateczki na szczycie łodygi, kwitnie od lipca do września, dwuletni, w 1 roku wydaje różyczkę liści, w 2 łodygę z małymi listkami, kwiaty i owoce, siejemy go zaraz po dojrzeniu nasion w słonecznym miejscu o średniej wilgotności, nasiona mieszamy z piaskiem, siejemy do wilgotnego, ugniecionego gruntu z próchnicą, nasion nie przysypujemy ziemią, tylko przykrywamy jedliną, by nie wywiał ich wiatr, w naturze chroniony, na początku kwitnienia zanim dolne liście zaczną żółknąć zbieramy ziele ścinając z różyczkami nad ziemią, suszymy i przechowujemy zawieszone w pęczkach, ziele zwiększa wydzielanie soków żołądkowych, śliny, zwiększa apetyt, krótkotrwale obniża ciśnienie krwi, leczy choroby żołądka z niedoborem soku żołądkowego, brak apetytu, pomocniczo kamicę żółciową, napar łyżka ziela na szklankę wrzątku, 10 minut parzymy pod przykryciem, cedzimy, pijemy szklankę 2 razy dziennie

Wierzby biała, krucha, pięciopręcikowa drzewa i krzewy z wilgotnych lasów, znad brzegów wód i przydroży, korę zbieramy kiedy tylko ruszą soki, ścinamy pędy o 2 cm średnicy z odciętych gałęzi, ściągamy korę, suszymy na słońcu, kora ma przeciwgorączkową salicylinę, jest przeciwreumatyczna, przeciwbólowa, odkażająca, ściągająca, leczy gorączkę, reumatyczne choroby, bóle stawów, mięśni, migrenę, bezsenność, nieżyty jelit, biegunki, zewnętrznie trudno gojące się rany, bakteryjne zakażenia skóry, nadmierne pocenie się nóg, odwar łyżka kory na szklankę wrzątku, gotujemy 10 minut, cedzimy, pijemy 2-3 razy dziennie po szklance lub do okładów,. Kąpieli stóp, odwar z malinami, po łyżce kory wierzby i owoców malin na szklankę wrzątku, gotujemy 10 minut, cedzimy, pijemy 2-5 razy dziennie po pół szklanki, gałązki wykorzystuje się w wikliniarstwie i koszykarstwie, łyko służy do wyrobu sznurów, odwary zależnie od wierzby barwią tkaniny na różne tkaniny

żywokost wysoka, szorstko owłosiona roślina, ma duże liście, dzwonkowate, zwisające, fioletowe, różowe lub białe kwiaty zebrane w sierpiki, rośnie na wilgotnych łąkach, brzegach wód, w rowach, jest uprawiany, wieloletni, lubi słońce i półcień, lekkie, bardzo urodzajne, wilgotne gleby, rozmnażamy z kawałków korzeni, sadzimy je na głębokości 5-7 cm, korzeń zbieramy wczesną wiosna lub jesienią, po wykopaniu myjemy, usuwamy nadgniłe, sczerniałe i uszkodzone korzenie, suszymy w temperaturze do 50 st, przechowujemy w suchym pokoju w półszczelnym opakowaniu, korzeń przyspiesza gojenie i ziarninowanie ran, zwiększa liczbę białych krwinek, osłania śluzówkę oskrzeli, leczy choroby układu pokarmowego-owrzodzenia żołądka, jelit, górnych dróg oddechowych, uporczywy kaszel, zewnętrznie owrzodzenia skóry, źle gojące się rany, oparzenia, odmrożenia, pomocniczo zapalenie szpiku, odwar łyżeczka sproszkowanych korzeni na szklankę wody, gotujemy 15 minut, pijemy 3-5 razy dziennie po pół szklanki, odwar do użytku zewnętrznego 2 łyżki korzeni na pół szklanki wrzątku, zagotowujemy, zawijamy w płótno, przykładamy na chore miejsca,m zmieniamy okład 2 razy dziennie, młode pędy i liście są jadalne, cenna pasza dla bydła, u młodego bydła pobudza wzrost