biologia i ochrona przyrody

Rzęsa drobna Lemna minor okrągłe, spłaszczone pędy, rozmnaża sie przez fragmentacje pędów, zredukowane, jednopłciowe kwiaty żeński ma 1 słupek, męski 2 pręciki, owoce sa suche, niepękające, roslina akwariowa.
Spirodela wielokorzeniowa Spirodela polyrrhiza długie, biaęł korzenie, okrągłe, płaskie pędy, zredukowane kwiaty.
rzęść wiosenna Callitriche palustris pędy rozgaęłzione, pływające liście owalne, lekko zaostrzone zebrane w rozetę, zanurzone odwrotnie jajowate, po 2 w okółku, drobne, nitkowate korzenie, zredukowane kwiaty.
Grążel żółty Nuphar luteum długie, czołgająće się rozgaęłzione kłącze, ma blizny po opadłych liściach, pływająće, długoogonkowe liście, owalne, nasady głeboko wcięte, sercowate, żółte kwiaty z 5 działkami i wieloma pąłtkami, trójkanciaste szypułki, owoce to butelkowate torebki, roslina ozdobna, nadaje się na oczka wodne, można nią karmic świnie.
Grzybinie białe Nymphaea alba walcowate kłącza, liście okrągłe, nasady głeboko wcięte, sercowate, długoogonkowe, kwiaty białe, wielopłatkowe, żółte pręciki spiralnie ułozone w okół słupka, żółe, płaskie znamie słupka, owoc zielony, kulisty, grube, pełzające kłącze. Roślina ozdobna, nadaje sie do oczek wodnych i stawów, lecznicza, korzeń leczy choroby macicy, uspakaja, reguluje pracę serca.
Żabiściek pływający Hydrocharis morsus-ranae krótki, gruby pęd, długie, proste korzenie, liście rozety nerkowate, długoogonkowe, nasady sercowate, białe, trójpłatkowe kwiaty, mają kilka pręcików w 4 okółkach, słupoek dzieli sie w połowie długości.
Strzałka wodna Sagittaria sagittifolia krótki pęd wyrasta z podwodnej bulwy, tak jak rozlogi, liście podwodne sa taśmowate, nawodne okrągłe, łodygowe strzałkowate, mają 3 lancetowate odcinki, 2 są po bokach ogonka, białę, trójpłatkowe kwiaty, płatki są szerokie, nasady są wąskie, fioletowe, kilka pręcików, otacza słupek, kwiaty zebrane są w wiechę, roslina ozdobna, nadaje sie do oczek wodnych.
Pałka wąskolistna Typha angustifolia prosta, sztywna, walcowata łodyga, pełzające kąłcze, lancetowate, dlugie, równoległe do łodygi, rynienkowato zwinięte liście, drobne kwiaty zebrane w brązowe, walcowate kolby, u góry są męskie, u dołu żeńskie, owoce to jednonasienne orzeszki.
Żabieniec babka wodna Alisma plantaga-aquatica kłącza zgrubiałe, łodyga wzniesiona, długoogonkowe liście tworzą rozety nad powierzchnia wody, są języczkowate, zaostrzone, drobne, białe, obupłciowe kwiaty zebrane są w wiechy, szypułki sa długie, kielich ma 3 działki, korona 3 płatki, szyjka słupka dłuższa od zalązni.
Żabieniec trawolistny Alisma gramineum krótkie kłacze, wąskie, języczkowate, długie liście na długich ogonkach, zebrane są w rozetę, drobne, białe kwiatuszki z 3 okrągłymi płatkami zabrane są w wiechy na długich szypułkach.
Łączeń baldaszkowaty Butomus umbellatus gruba, pozioma łodyga, liście sztywne, trójkanciaste, równowąskie liście, białoróżowy okwiat z 3 trójkątnych działek i 3 jajowatych, jasnoróżowych płatków w 2 okółkach, 9 pręcików, 6 zrosniętych u podstawy słupków, owoce to mieszki z dzióbkiem.
jeżogłówka gałęzista Sparganium erectum rozgaęłziona, pełzająca lodyga z rozłogami i bulwkami, ulistnienie skrętoległe, równiowąskie liście obejmują lodyge nasadami, są trójkanciaste, zaostrzone, widać linię grzbietową, kwiaty zebrane w główki zebrane skrętolegle w klosy, kwiaty żeńskie mają białe kolce, męskie sa ciemne, pojedyncze kwiaty niepozorne, owoce to pestkowce.
Zilenice Chlorophyta to jedno lub wielokomórkowe glony, w jeziorach maja najczęściej postać nitek np. Skrętnice Spirogyra sp. rząd sześciennych komórek ze spiralnym chloroplastem, tworzy na powierzchni wody korzuch, chlorella np. chlorella zwyczajna Chlorella vulgaris jednokomórkowy, okrągły glon z wieloma chloroplastami. zielenice nitkowate zakotwiczone w dnie przypominają włosy.
Sinice Cyanobacteria to fotosyntetyzujące bakterie, tworzą zielone osady na kamieniach, zabarwiają wodę na zielono,zwykle ich wzrost jest utrzymywany na stałym poziomie przez inne orgnizmy, po których zaniku namnażają się bez ograniczeń w dzień, a obumierają w nocy.
Sit alpejski Juncus alpinus podziemne, gęsto ukorzenione kłącze, podługowate liście, podsadki lancetowate, kwiaty zebrane w groniaste wiechy, kwiatki wrzecionowate, brązowe.
Sit bałtycki Juncus balticus proste, sztywne łodygi, liście podługowate, wzniesione w górę, brązowe, podługowate kwiaty zebrane w wiechy w kątach liści.
Sit błotny Juncus tenageia nitkowate korzenie, proste łodygi tworzą luźne kępy, liście długie, wąskie, podługowate, kwiaty zebrane w główki w kątach liści i na szczytach łodyg.
Sit chudy Juncus tenuis miękkie, długie, cienkie łodygi, płaskie, pochwiaste, podługowate liście, drobne kwiatyy zebrane w kliste główki, zebrae w szczytowe wiechy, u podstawy jest przysadka dłuższa od okwiatu, owoce to odwrotnie jajowate torebki z dzióbkami.
Sit cienki Juncus filiformis cienkie, wiotkie łodygi, u nasady otulone pochwami liściowymi, z kąłcza wyrastają nitkowate, rozgaęłzione korzenie, cienkie, długie liście, kwiaty zebrane w pęczki są drobne, u nasady rosnie długa podsadka, owoc to tępa, żółta, jajowata, szeroka torebka, nasiona są kuliste, drobne, brnatne.
Sit czarny Juncus atratus prosta, sztywna łodyga, liście lancetowate, długie, kwiaty zebrane w główki, zebrane w wiechy, są drobne i cienkie, owoce to torebki.
Sit członowaty Juncus articulatus gęsty, wiązkowy system korzeniowy, łodyga kolankowata, pełzające kłącze, liście szydlaste, długie, cienkie, kwiaty zebrane w główki, zebrane w rozrzutki, krótka podsadka, kwiat drobny, Listki okwiatu jednakowe, ostre, owoc to jajowata, błyszcząca, czerwonobrunatna torebka z krótkim, ostrym dzióbkiem na czubku, nasiona brunatne podłużnie siatkowane.
Sit drobny Juncus bulbosus łodyga prosta, pokładająca się tworzy kępki, liśćie lancetowate, ostre, długie, czerwone, owalne kwiaty zebrane w główki zebrane w rozrzutkę. Sit dwudzielny Juncus bufonius krótkie łodygi, liście podługowate, płaskie, szczeciniaste, drobne kwiat zebrane w sierpiki, zebrane w rozrzutki.
Sit Gerarda Juncus gerardi proste łodygi, liście skierowane w górę, podługowate, drobne, brunatne kwiat zebrane w wiechy, długa, lacetowata podsadka.
Sit malenki Juncus minutulus luźne kępy, pogięte łodygi, liście lancetowate i podłgowate, kwiaty drobne, owalne, zebrane w jednobocze grona.
Sit ostrokwiatowy Juncus acutiflorus czołgająće kłącze, łodgi mają kolanka, szydlaste liście, blaszki obłe, płaskie, wygięte, główki zebrane w wiechotkowatą rozrzutkę, krókie podsadki, listki okwiatu krótkie ostre, nierówne, wewnętrzne dłuższe, ościste i odgięte, owoc to jajowata torebka z dzióbkiem.
Sit rozpierzchły Juncus effusus gęsta wiązka korzeni, łodyga szydlasta otulona pochwami, liście szydlaste, długie, drobe, brunatne kwiaty zebrane w wiechotkę szczytową, owoc to odwrotnie jajowata, wklęsła torebka z małym dzióbkiem na środku, błyszcząca.
Sit siny Juncus inflexus gęsta wiązka korzeni, łodyga szydlasta, żeberkowana, otulona łuskowatymi, czarnobrunatnymi i błyszczącymi pochwami, liście szydlaste, mały, rdzawy okwiat z kilkoma precikami zebrane, rozpierzchłe, szczytowe wierzchotki, owoce to jajowate torebki z dzióbkiem.
Sit skucina Juncus trifidus gęste kępki, łodyga cieka, bezlistna, pod kwiatostanem ma maleńkie, szydlaste podsadki, nasady łodyg okryte są pochwiastymi, o żółtym zabarwieniu łuskami, liście wąskie, rynienkowato zwinięte i szydlasto zakończone, osłonięte żółtymi łuskami, kwiatki wyrastają na bardzo krótkich szypułkach przy łodydze, w kątach niektórych podsadek, okwiat niezróżnicowany, złożony z 6 jednakowych działek brunatnego kolor, jeden słupek z długą wystającą poza okwiat szyjką i trzema piórkowatymi znamionami, 6 pręcików z bardzo dużymi, żółtymi pylnikami, owoce to torebki.
Sit skupiony Juncus conglomeratus gęste kępki, wiązka korzeni szydlaste, otulone łuskowatymi, brunatnymi pochwami, pod kwiatostanem są żeberkowane, liście odziomkowe, szydlaste, kwiatostan to kulista wierzchotka szczytowa, u nasady wyrasta jako przedłużenie łodygi przysadka,  rdzawy okwiat, owoc to jajowata torebka z małym dzióbkiem, nasiona ciemnobrunatne, jajowato podłużne, bokiem spłaszczone, na końcu zaostrzone, matowe.
Sit sztywny Juncus squarrosus sztywna, twarda łodyga tworząca gęste, zbite kępy, liśćie odziomkowe, sztywne, grube, szydłowate, u nasady z pochwami z dwoma uszkami, kwiatostan szczytowy, przerywany, ze skupionych pojedynczych kwiatów, podsadka krótsza od kwiatostanu, listki okwiatu niezróżnicowane, jajowate, tępe, brunatne z białym obrzeżeniem, owoc to sucha, jajowata torebka, tępa, z drobnym ząbkiem na szczycie, trójkomorowa, podłużne, brunatne nasiona.
Sit ściśniony Juncus compressus płożące kłącze, szarozielona, spłaszczona łodyga z 1 liściem po środku, liście podługowate, odziomkowe, rynienkowate, kwiatki obpłciowe, działki okwiatu tępe, szeroko obrzeżone, barwy jasnobrunatnej z zielonym grzbietem, długie podsadki, owoc to kulista, jasnobrunatna torebka, dłuższa od działek okwiatu.
Sit tępokwiatowy Juncus subnodulosus prosta łodyga, liście lancetowate, szerokie, długie, czerwone, długie, kwiatki zebrane w rozłorzystą wiechotkę, owoce to torebki.
Sit trójłuskowy Juncus triglumis łodyga krótka, szeroka prosta, pokryta długimi pochwami, liście lancetowate, cienkie, kwiatki zebrane w główki, duże, czerwone listki okwiatu, owoce to torebki.
Sit żabi Juncus ranarius giętkie, leżące łodygi rozchodzą się promieniście od środka, leżące liście sa szydlaste, podłużne kwiatki zebrane są w brązowe głowki zebrane w groniaste wiechy, owoce to torebki.
Juncus planifolius wiązkowy system korzeniowy, krótkie, lancetowate liście, brązowe, małe kwiatki zebrane są w główki zebrane w wieszki, owoce to torebki.
Bezkręgowce z jezior:
Błotniarka stawowa Lymnaea stagnalis głowa z trójkątnymi czułkami, otwór gębowy ma radulę, tarkę służacą do rozdrabniania pokarmu, długi worek trzewiowy, długa, beżowa muszla, może być w różnych odcieniach brązu lub czarna, noga jest płaska.
Rozdętka pospolita Physa fontinalis mała, przezroczysto beżowo perłowa muszla, prawie owalna.
Rozdętka Physa gyrina mała prześwitująca, spłąszczona, okrągła muszla w ciemne plamki.
Zatoczek rogowy Planorbarius corneus biała, kremowa lub ciemna, skręcona w jednej płaszczyźnie, okrągła płaska muszla, ciało ceglaste.
Zatoczek pospolity Planorbis planorbis płaska, zwinięta w jednej płaszczyźnie muszla, biała lub b rązowa, widać pierścienie przyrostu.
Zatoczek lśniący Segmentina nitida brunatna, przezroczysta muszla, splaszczona od spodu, noga z przodu okrągła z tyłu ostra, czułki nitkowate.
Zatoczek ostrokrawędzisty Anisus vortex jasna beżowa muszla, jest płaska, okrągła, przezroczysta.
Zatoczek łamliwy Anisus vorticulus przezroczysta, błyszcząca, cienka, płąska, okrągłą muszla.
Żyworódka rzeczna Viviparus viviparus brązowa, wysoka, szeroka, zwężona ku górze, zaostrzona muszla ma podłużne ciemne pasy.
SZczeżuja wielka Anadonta cygnea żóła muszla w czarne plamy, jest jajowata, ma przy zamku płaski talerzyk.
Szczeżuja pospolita Anodonta anatina czarna, wachlarzowata, matowa muszla.
Szczeżuja spłąszczona Pseudanodonta complanata brunatna, błyszcząćca muszla, z jednej strony jest bardziej rozrośnięta.
Szczeżuja chińska Sinanodonta woodiana jajowata, brąwzowa muszla w ciemniejsze, poziome pasy.
Stójka malarska Unio pictorum podłużna, jasna, żółta  muszla w ciemniejsze poziome pasy.
Stójka gruboskorupowa Unio crassus brunatna, okrągława, wydłużona muszla przy zamku brązowa i wypukła, widać pierścienie przyrostu.
Stójka zaostrzona Unio tumidus wydłużone z jednej strony, podłużne, brązowe, błyszczące muszle.
Rak rzeczny Astacus astacus ma głowę tułów i odwłok, przy głowie ma wyrostek, rostrum, oczy na słupkach poruszają się niezależnie od siebie, szczypce są krótkie i grube, skrzela pod pancerzem, odwłok ma 7 segmentów, ostatni, telson jest wachlarzowaty.
Rak błotny Astacus leptodactylus żółty kolor w brązowe kropki, długie, cienkie szczypce, karapaks ma kolce.
Płoszczyca szara Nepa cinerea płaskie ciało podobne do uschniętego liścia ma na końcu odwłoka rurkę oddechową, ciało rozszerza się ku końcowi, grzbiet brązowy, spód żółty, wierzch odwłoka czerwony, skrzdłą szare.
Topielica Ranatra linearis długie, cienkie ciało z rurką oddechową na końcu odwłoka, ma wąskie skrzydłą, cienkie, długie czułki.
Pijawka lekarska Hirudo medicinalis cylindryczne, brązowe ciało z czerwonymi pasami, jest spłąszczone grzbietobrzusznie, na stronie brzusznej są plamki, otwór gębowy to ssawka. Pijawka pomaga przy zakrzepicy, nadciśnieniu, poprawia krążenie po ponownym przyszyciu kończyn, oparzeniach i odmrożeniach.
Pijawka rybia Piscicola geometra wąskie, cylindryczne ciało, ma 2 przyssaki, segmenty są wyraźne, kolor zielony lub żółty, na grzbiecie ma brunatne plamki, zprzodu są 2 pary oczu.

Kalatea to doniczkowa roślina o ozdobnych, kolorowych liściach, najlepiej się czuje na wschodnim parapecie, lubi rozproszone światło, dobrze przepuszczalną, lekko kwaśną, próchniczą, zdrenowaną glebę, na dnie musi być warstwa keramzytu, wilgotne powietrze, spryskiwanie liści letnią, odstaną wodą, temperaturę 18-25 st, podlewanie 2 razy w tygodniu w sezonie, zimą co tydzień, od wiosny do jesieni nawozimy biohumusem lub połową zalecanej dawki nawozu dla roślin doniczkowych o ozdobnych liściach, nie lubi przeciągów, są gatunki:

kalatea pasiasta dorasta do 60 cm wysokości, ma podłużne, zaostrzone liście z ciemnym nerwem i obrzeżami oraz jasnymi ukośnymi paseczkami idącymi od nerwu, odmiana sanderiana ma spód liści fioletowy, wierzch ciemnozielony z jasnozielonymi naprzemiennymi paseczkami

kalatea lancetolistna ma lancetowate liście, tworzy zwartą kępę, aksamitna, zielona blaszka liściowa ma naprzemienne ciemno ciemnozielone owalne plamki wzdłuż nerwu głównego, spód liścia jest purpurowo-czerwony

kalatea makoya dorasta do 50 cm wysokości, ma owalne, długoogonkowe, wzniesione liście, ogonki liściowe są cienkie, blaszka liściowa jasnozielona, żyłkowana z ciemnozielonymi, jajowatymi plamkami, na spodzie plamki są fioletowoczerwone

medalion ma szerokie, owalne liście wyrastające z czerwonawych pędów, srebrno zielony wierzch blaszki liściowej ma wzór z różnych odcieni zieleni, spód jest ciemno purpurowy z jasno różowym deseniem, górne licie składają się na noc

kalatea różowokropkowana jest kępiasta, ma szeroko owalne liście z e wzorem w kolorze zależnie od odmiany, od jasnoróżowego do purpurowego, odmiana rosa ma ciemnozieloną blaszkę z różowa obwódką i różowym rumieńcem, odmiana black lipstic ma ciemnozielone liście z jasnoróżowym wzorkiem.

Kałamarnice mają woreczek czernidłowy zbudowany z gruczołu czernidłowego oraz jego przewodu zakończonego zwieraczem, gruczoł wytwarza sepię, czyli atrament i śluz, uchodzi on do ampuli, która uchodzi do odbytu. W czasie zagrożenia wytwarza dużo atramentu, którym w chwili zagrożenia pryska w napastnika, by go oślepić. Sepia otacza kałamarnicę chmurą, która sprawia, że jest ona niewidoczna dla drapieżnika i może uciec. Sepia zawiera głównie melaninę oraz peptydoglikany, aminokwasy, katecholaminy i jony metali. Wykorzystywana jest do barwienia jedzenia, produkcji atramentu, piór i kredek oraz barwienia kosmetyków, ubrań, produkcji tuszu kreślarskiego.

Typy muszli: ortokonowy, prosta muszla, taka sama z obu stron u łodzików; cyrtokonowy, czyli zgięty, dzieli się na endogastryczny,gdy strona brzuszna jest po wklęsłej stronie muszli i egzogastryczny, gdy brzuszna strona jest po wypukłej stronie muszli; gyrokonowy, gdy muszla jest zwinięta, ale zwoje nie przylegają do siebie; planispiralny, czyli zwinięty w jednej płaszczyźnie, dzieli się na ewolutny, gdy zwoje nie obejmują się, konwolutny, gdy następny zwój obejmuje częściowo zwój poprzedni, inwolutny, gdy następny obejmuje całkowicie poprzedni zwój, trochokonowy, gdy stożkowato muszla zwinięta. Muszle mogą być niejednorodne (aberantne). Muszla ma warstwy, płaszcz robi warstwę konchiolinową periostrakum, jest na zewnątrz, mezostrakum jest z aragonitu lub kalcytu w środku i najbardziej w środku jest warstwa perłowa hipostrakum z małych blaszek węglanu wapnia.

Był wpis o ekologicznych ogródkach, jednak na takie potrzeba dużo miejsca, niezależnie od pory roku i metrażumożna uprawiać kiełki, oczywiście najlepsze są uprawiane w ziemi, ale równie dobrze mozna je uprawiać na mokrej gazie, ligninie czy wacie. Kiełek to młoda roslinka, zwykle w stadium siewki, czyli jeszcze z liścieniami. Kiełki wysiewa sie z nasion, muszą mieć wilgoć i światło. Jadalne są kiełki:
Lucerny siwnej Medicago sativa mają owalne, ciemnozielone liścienie i długą, białą łodygę, nasiona lucerny są brązowe, owalne, kiełki mają witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E, biogeny: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, krzem, cynk, sód, miedź, mangan, siarka, selen, fitoestrogeny, beta karoten, lecytynę, chlorofil, białko, saponiny i błonnik.
Brokuł Brassica oleracea var. italica długie łodyżki, okrągławe liścienie, małe brązowe, okrągłe nasiona, ma witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E, K, biogeny Ca, Fe, Mg, P, K, Zn, Mn, Se, błonnik, karoten, kwasy omega 3, chlorofil, luteinę i inne przeciwutleniacze, koenzym Q10, białko.
Burak ćwikłowy Beta vulgaris brazowe, kanciaste nasiona, czerwone łodyżki, języczkowate, jasnozielone, podłuzne liścienie, ma witaminy: A, B1, B2, B6, B9, C, biogeny: wapń, żelazo, magnez, potas, mangan, miedź, kobalt, błonnik, białko, betacyjaninę, chlorofil.
Cebula Allium cepa czarne, trójkątne nasiona, białe, długie łodyżki, podługowate liścienie, ma witaminy: A, B, C, E, biogeny: wapń, żelazo, magnez, cynk, potas, fosfor, fluor, mangan, selen, siarkę, karoten, chlorofil, białko.
Fasola adzuki Vigna angularis czerwonofioletowe, owalne nasiona, długie, białe łodyżki, łezkowate liścienie, ma witaminy:  A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, biogeny: wapń, żelazo, magnez, cynk, potas, mangan, fosfor, miedź, selen, fitosterole, błonnik, białko, chlorofil.
Fasola mung Vigna radiata Zielone, okrągławe nasiona, białę łodyżki, masywne, zgniłozielone, podłużne liścienie, ma witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E, K, biogeny: wapń, magnez, fosfor, żelazo, potas, cynk, jod, mangan, lit, selen, miedź, błonnik, karoten, białko, chlorofil.
Gorczyca biała Sinapis alba bezowe, okrągłe, dorbne nasionka, białę długie łodyzki, okrągłe liścienie, ma witaminy: A, B1, B3, C, E, K, biogeny: wapń, żelazo, magnez, cynk, potas, fosfor, selen, mangan, miedź, białko, karoten,l chlorofil, kwasy omega 3, przeciwutleniacze, synalbinę, chlorofil.
Kapusta warzywna Brassica oleracea czarnobrunatne, okrągłe, małe nasionka, czerwone, długie łodyzki, sercowate liścienie, ma witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E, K, biogeny: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, cynk, selen, białko, chlorofil, beta karoten, chlorofil.
Koniczyna czerwona (łąkowa) Trifolium pratense owalne, drobne, zielone nasionka, długie łodyzki, jasnozielone, owalne liscienie, ma witaminy: A, B1, B5, B6, C, E, K, biogeny: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, cynk, sód, miedź, mangan, selen, fitoestrogeny, białko, saponiny, flawonoidy, chlorofil, aminokwasy, błonnik, karoten, białko i glikozydy.
Kozieradka pospolita Trigonella foenum-graecum żółtobrązowe, kamyczkowate nasionka, białe łodyżki, owalne, podłużne liścienie, ma witaminy: A, B1, B2, B3, B5, C, biogeny, siarke, wapń, żelazo, cynk, potas, fosfor, lecytynę, flawonoidy, saponiny, białko, chlorofil.
Rzerzucha siewna (pieprzyca) Lepidium sativum sierpowate, ceglaste nasionka, zielono-białe, proste łodyzki, owalne liścienie, ma witaminy: A, B1, B2, B3, B9, C, K, biogeny: wapń, żelazo, fosfor, cynk, mangan, magnez, potas, jod, olejki eteryczne i białko, chlorofil.
Pszenica zwyczajna Triticum aestivum złote, owalne ziarniaki, cienkie, białe łodyżki, podłużny, lancetowaty liścień, ma witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E, biogeny: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, selen, mangan, jod, miedź, cynk, krzem, molibden, błonnik, białko, amigdaline, kiedys była uznawana za truciznę dziś zauważa się jej rolę w zapobieganiu nowotworom, chlorofil.
Rzodkiewka siewna Raphanus sativus okrągławe, lekko spłąszczone, brązowo-bezowe nasionka, białe, zgięte łodyżki, okrągłe, tarczowate liścienie, ma witaminy: A, B1, B2, B3, C, E, biogeny: wapń, żelazo, magnez, cynk, siarka, potas, fosfor, miedź, mangan oraz białko, chlorofil, inozytol, PABA.
Kalarepa Brassica oleracea var. gongylodes brązowe, sercowate nasiona, czerwona, długa, prosta łodyżka, ciemno zielone, serduszkowate liścienie, ma witaminy: C, K, gr. B, biogeny: fosfor, magnes, wapń, beta karoten, chlorofil.
Słonecznik zwyczajny Helianthus annuus biało-szare, podłuzne, lekko zaostrzone nasiona, proste, zielone łodyzki, jajowate, grube, jasno zielone liścienie, ma witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, C, D, E, K, biogeny: wapń, żelazo, fosfor, cynk, miedź, fosfor, magnez, potas, kobalt, fluor, jod, mangan, selen, sód, krzem oraz koenzym Q 10, nienasycone kwasy tłuszczowe, saponiny, albuminy, lecytynę, betainy, taniny, pektyny, inozytol, PABA, lignany, kwas pangamowy, białko, chlorofil.
Soczewica jadalna Lens culinaris zielone, spałszczone, okragłe, zaostrzone nasiona, pogięte, długie, białe łodyzki, okrągłe, zielone, masywne, grube liścienie, ma witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, K, biogeny: wapń żelazo, fosfor, cynk, miedź, magnez, potas, bor-B5 pomaga utrzymać gospodarkę wapniową organizmu, molibden, selen, sód, siarkę oraz koenzym Q10, błonnik, amigdalinę, lignany, kwas pangamowy, inozytol, PABA, lecytyna, białko i beta karoten, chlorofil.
Soja warzywna Glycine max bezowe, okragłe nasiona, długie, lekko falujące, bezowo-białe łodyzki, owalne, zwęzone ku końcom, masywne liścienie, ma witaminy: , B1, B2, B5, B9, C, E, K, biogeny: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, miedź, mangan oraz fitoestrogeny, błonnik, białko, lecytyne, chlorofil [http://www.kielki.info/index.php].

Kastracja i sterylizacja polegają na pozbawieniu możliwości rozmnażania zwierząt domowych, polega na usuwaniu narządów rozrodczych. Jest to ingerencja medyczna, która może powodować powikłania np. zakażenia, jednak prawidłowa opieka weterynaryjna i domowa minimalizują ryzyko. Z biologicznego punktu widzenia jedna ingerencja chirurgiczna mniej obciąża organzim od wielokrotnej ciąży i połogu. Z jeden strony usunięcie gonad powoduje zmianę gospodarki hormonalnej i stan podobny do naszej menopauzy i andropauzy, zwierzę staje się podatne na choroby układu krążenia. Można je wyeliminować odpowiednią dietą, dawką ruchu. Nieposiadanie potomstwa u samic może być przyczyną nowotworów przydatków, jednak wystarczy dopuścić do pierwszej ciąży. Gdyby wszystkie zwierzęta zostały pozbawione możliwości rozmnażania, wyginęły by dane gatunki, dlatego warto prowadzić świadomy rozród. To my decydujemy, kiedy dopuszczamy zwierzęta do godów. Zaletą sterylizacji jest fakt, że ciążą bardzo obciąża organizm samicy, a suki i kotki mogą mieć kilka miotów w roku, wielokrotne ciąże i porody mocno nadszarpują ich zdrowie, powikłania są te same co u ludzi. Kotki w czasie rui uprawiają miłość z każdym napotkanym kocurem, żeby ochronić dzieci przed potencjalnym zjedzeniem (kocur pamięta partnerkę i myśli, że jej dzieci są jego). Wielu partnerów to ryzyko zarażenia chorobami wenerycznymi oraz FIV i FeLV, to dotyczy kotki i kocury, tak samo jest u psów, które również mają wielu partnerów i są narażone na różne choroby. Niewychodzące koty i psy na zagrodzonych podwórkach w czasie rui i cieczki bardzo się męczą. Kiedy czują potrzebę, której nie mogą zrealizować bardzo cierpią, pozbawienie gonad powoduje pozbawienie instynktu rozrodczego o potrzeb seksualnych, dzięki czemu zwierzęta mają komfort psychiczny. Niewykastrowane zwierzęta mogą atakować te wykastrowane, dobrze by było, gdyby ludzie swoje kastrowali i sterylizowali. Kastracja i sterylizacja eliminuje oznaczanie terenów u kotów i zmniejsza u psów. Niewykastrowane samce walczą o samice, zostają ranne, gryzą się, zarażają chorobami przenoszonymi przez krew. Rany mogą być wrotami zakażenia dla bakterii, wirusów i grzybów, może dojść do posocznicy. Niekontrolowany rozród to niechciane młode, wolnożyjące kocięta często nie dożywają roku, ludzie często wyrzucają kotki lub pieski albo oddają byle komu, kto nie umie się nimi zająć. Kontrolowany rozród to mniejszy miot, mniej bezdomnych zwierząt, większy procent zwierząt oddanych w dobre, sprawdzone ręce ludzi, którzy umieją się nimi zająć i mają odpowiednie warunki. Prościej znaleźć dobry dom dla kilku kotków czy piesków niż dla kilkudziesięciu. Odpowiednio prowadzone psy i koty żyją ok 20 lat. Kastracja i sterylizacja to prewencja nielegalnych hodowli, gdzie zwierzęta żyją w szkodliwych dla nich warunkach. Brak cieczki u suki to spadek ryzyka pogryzienia człowieka przez psa – psy nie gromadzą się w jednym miejscu i nie są podenerwowane. Pierwsza ciąża młodej samiczki minimalizuje ryzyko nowotworów kobiecych, wystarczy jedna, dwie, potem można ją wysterylizować, tak samo można dopuścić młodego samczego do niej i go wykastrować.