biologia i ochrona przyrody

Kiedy wprowadzono obostrzenia w związku z lockdownem, okazało się, że wcześniej ruch uliczny i kolejowy zagłuszał pracę sejsmografów, czyli zagłuszał słabe drgania sejsmiczne. Wiadomo, że ruch uliczny powoduje drgania, czasem tak silne, że drżą talerze, bibeloty na półkach i okna, teraz okazało się, że drgania antropogeniczne bywają silniejsze od tych naturalnych. Pytanie jaki to ma wpływ na przyrodę? Trzęsienia ziemi są większym zagrożeniem dla żywych organizmów i mienia niż wichury, powodzie, grady i burze. Ruch tektoniczny trwa cały czas, tak jak ruchy kontynentów, trzęsienia ziemi są naturalne dla Ziemi, pytanie czy ruch uliczny ma na nie wpływ. Fale rozchodzące się w ośrodku (skała macierzysta, grunt) mogą się wzmacniać lub wyciszać zależnie od kierunku fali. Fale celowo generowane o odpowiedniej długości, częstotliwości, promieniu, kierunku mogłyby wyciszać wstrząsy sejsmiczne, ale fale generowane przez ruch lądowy są chaotyczne, mają różne parametry, tak samo jak fale sejsmiczne na danym terenie. Rozedrgana skorupa ziemska może być bardziej podatna na trzęsienia ziemi (kiedy kierunki fali są takie same), niestabilny grunt jest bardziej podatny na osuwiska i uskoki, może nie od razu, ale podczas długotrwałych drgań. Szum sejsmiczny obniżył się nawet o połowę w miejscach, gdzie było największe natężenie ruchu. Wyciszenie sięga setek metrów w głąb ziemi i wiele km od miejsc, które wcześniej generowały takie wstrząsy. Szum sejsmiczny to fale akustyczne wywołane drganiami skorupy ziemskiej o częstotliwościach na granicy słyszalności i poniżej albo drgania skorupy ziemskiej na granicy wyczuwalności i nie wyczuwalne dla ludzi. Dodatkowe przyczyny to ograniczenie budów na dużą skalę. Działalność człowieka może przyczyniać się do powstawania trzęsień ziemi, przynajmniej tych słabych, ale mogących uszkodzić budynki, może również udawać te słabsze. Czy trzeba poszerzyć pojęcie indukowanych trzęsień ziemi, przynajmniej tych o małych magnitudach (magnituda to logarytm dziesiętny maksymalnej amplitudy znormalizowanego zapisu fali sejsmicznej)? Potrzeba dalszych badań, czas lockdownu jest zbyt krótki by ocenić to w praktyce, ale w teorii ruch śródlądowy może mieć wpływ na trzęsienia ziemi

Szuwar wąskopałkowy wolne lub wolnopływające wody, litoral jezior i starorzecza, najdalej wysunięty w głąb toni wodnej szuwar, dominuje pałka wąskolistna Typha angustifoliae prosta wzniesiona, sztywna, walcowata łodyga, długie, zielone, wzniesione, rynienkowate liście, jednopienna roślina rozdzielnopłciowa, kolby męskie wyżej, żeńskie niżej, owoce to jednonasienne orzeszki, roślina ozdobna, poza nią są tatarak zwyczajny, sitowiec nadmorski, łączeń baldaszkowy, kropidło wodne, rzepicha ziemnowodna, strzałka wodna, oczeret jeziorny, jeżogłówka pojędyncza i gałęzista, żabieniec babka wodna, ponikło błotne, skrzyp bagienny, manna mielec, trzcina pospolita, szczaw lancetowaty, marek szerokolistny, pałka szerokolistna, oczeret Tabernemontana, rzęsa drobna, rzęsa trójrowkowa, żabiściek pływający, rdestnica pływająca i

grążel żółty Nuphar luteum długie, czołgające się rozgałęzione kłącze, ma blizny po opadłych liściach, pływająće, długoogonkowe liście, owalne, nasady głęboko wcięte, sercowate, żółte kwiaty z 5 działkami i wieloma pąłtkami, trójkanciaste szypułki, owoce to butelkowate torebki, roslina ozdobna, nadaje się na oczka wodne, można nią karmic świnie.

Szuwar tatarakowy porasta płytkie wody stojące i cieki środowisk synantropijnych, gaunki to tatarak zwyczajny, sitowiec nadmorski, łączeń baldaszkowaty, kropidło wodne, rzepicha ziemnowodna, strzałka wodna, oczeret jeziorny, jeżogłówka pojedyncza i gałęzista, żabieniec babka wodna, ponikło błotne, skrzyp bagienny, trzcina pospolita, szczaw lancetowaty, oczeret Tubarnemontana, marek szerokolistny, pałka szerokolistna, rzęsa drobna, turzyca dzióbkowata Carex rostrata łodyga prosto wzniesiona, gładka, są rozłogi, liście sine, długie, cienkie, zgięte łukowato, podsadki mają krótkie pochwy są dłuższe od kłosów, kwiaty zebrane w kłosy meskie, są szczytowe, wąskie, wałeczkowwate, wzniesione, żeńskie są jajowate, krótkei, żółte, przysadki jajowate, zaostrzone, brunatne, pęcherzyki mają krótki dzióbek z rozwartymi ząbkami, słupek ma 3 znamiona, owoce to orzeszki.

Szuwar trzcinowy stojące lub wolnopłynące wody, wody żyzne, duża ilość roślin, dominuje trzcina pospolita, pozosttałe gatunki to żabieniec babka wodna, ponikło blotne, skrzyp bagienny, manna mielec, szczaw lancetowaty, oczeret Tunbernemontana, marek szerokolisttny, płaka szerokolisna, rzęsa drobna i trójrowkowa, żabiściek pływający, grążel żółty, oczeret jeziorny Szuwar jeżogłówki gałęzistej porasta płytkie cieki i zbiorniki wodne, litoral, gdzie dominuje jeżogłówka, reszta gatunków jak w powyższym, szuwar przęstki pospolitej, wolnopłynące cieki, płytkie wody porasta dominuje przęstka pospolita sztywna wzniesiona, prosta lub rozgałęziona łodyga, liście okółkowe równowąskie, drobne, zielone kwiaty w kątach liści, pozostałe gatunki jak wyżej oraz bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata prosta, naga łodyga, ulistnienie skrętoległe, całobrzegie, lancetowate liście wyrastają po 3 na długich ogonkach. Białe kwiaty zebrane są w grona na długich szypułkach, pięciodziałkowy, dzwonkowaty kielich, pięciopłatkowa korona, płatki sa wewnątrz owłosione, znamię słupka dwudzielne, owoce to kuliste torebki, roslina lecznicza, liście pomagają przy szkorbucie, migrenach, nerwicach, anemii, krzywicy, reumatyzmie, osłabieniu, pasożytach, pobudzają wydzielanie soku żołądkowego. Szuwar strzałki wodnej i jeżogłówki pojedynczej,wody w pobliżu typowo wodnych siedlisk, domimują dwa gatunki od, których jest nazwa reszta jak w trzcinowym, szuwar ponikła blotnego, które dominuje, porasta starorzecza, rośliny jak w trzcinowym, szuwar skrzypowy, dominuje skrzyp bagienny, reszta roślin jak wyżej, porastapłytkie rzeki i jeziora. Szuwar mannowy, dominuje manna mielec, wysychające okresowo cieki i jeziora, szuwar trawiasty, oprócz gatunków jak w powyższych szuwarach są:

mozga trzcinowata Phalaris arundinacea rozłogi, pędy płonne i generatywne, źdźbło gładkie, grube, stywne, liście szorstkie, równowąskie, maja krótkie, poszarpane języczki, kwiaty czerwone, zebrane w klapowane wiechy, kłoski gęsto ułożone na gałązkach, wrzecionowate, owoce to oplewione ziarniaki, plewki są owłosione, roslina pastewna i energetyczna.

Turzyca zaostrzona Carex acuta pełzające kłącze i podziemne rozłogi, liście z weirzchu zielone i błyszcząće, od spodu szarawe i matowe, podługowate, długie, wąskie, wyższe od łodygi, pochwy jasnobrunatne, postrzępione, kwiaty zebrane w kłosy, szczytowe męskie, długie, cienkie, palczaste, 3 pręciki w kwiecie, dolne, długie, szypułkowe, zwisające, szypulkowe kwiaty żeńskie, szypułki krótkie, słupek ma 2 znamiona, przysadki lancetowate, zaostrzone, dłuższe od pęcherzyków, męskie kwiaty mają dłuższe przysadki, podsadki liściowate, większe od kwiatostanu, owoc to odwrotnie jajowaty, ukryty w pęcherzyku, brązowy orzeszk, pęcherzyk eliptyczny, zielony, potem brązowy, ma brodawki, nerwy i krótki dzióbek.

Przytulia błotna Galium palustre łodyga wiotka, pokładająca się, liście podługowate, okółkowe, 4-krotne, białe kwiaty zebrane w wiechy szczytowe, pylniki czerwone, owoce to brodawkowane rozłupnie.

Kosaciec żółty Iris pseudacorus łodyga prosta, obła na przekroju, wzniesiona, rozgałęziona, zaostrzone, równowąskie liście pochwami obejmują lodygę, żółte, szypułkowe kwiatyz 6 działkami, 3 działki lancetowate, 3 duże, słupek z trójkomorowa zalążnią, znamię trójdzielne, 3 pręciki, owoce to trójkomorowe, graniaste torebki, roślina ozdobna.

Spirodela wielokorzeniowa Spirodela polyrhiza długie, rozgałęzione korzenie, okrągławe liście, zredukowane kwiaty, oowoce to orzeszki.

Mamy szuwary wielkoturzycowe, tu jest szuwar kosaćcowy, porastają go turzyce, kosaciec żółty dominuje, pporasta tereny przejściowe między wodą a lądem, rosną tu Szalej jadowity Cicuta virosa naga,m dęta, rozgałęziona łodyga, liście pierzastosieczne, piłkowane, odcinki lancetowate, dęte ogonki i pochwy liściowe, baldachy złożone z baldaszków, wiele szczeciniastych pokrywek, białe wkiaty, kielich ząbkowany, owoc to kulista rozłupnia, rozłupki mają 5 żeberek. kłącze kuliste, rośnie w rowach, na torfowiskach.

Kłoć wiechowata Cladium mariscus kwiaty zebrane w wiechy szczytowe, proste łodygi, dlugie, stojące liście, ostre, cienkie, owoce to jajowate orzeszki z dzióbkami

tojeść bukietowa Lysimachia thyrsiflora prosta łodyga, liście jasnozielone, naprzemianległe, lancetowate, drobne kwiaty, pręciki dłuższe od płatków, kwiaty 7-krotne, wyrastające w kątach liści, zebrane w grona Płatki korony jasnożółte, tępe, górą czarno kropkowana, roślina ozdobna,

Kropidło piszczałkowate Oenanthe fistulosa słabo rozgałęziona łodyga, liście peirzaste, odcinki całobrzegie, białe kwiaty w baldachach, kolczaste owoce

gorysz błotny Peucedanum palustre łodyga wzniesiona, rozgałęziona w górnej części, dęta, głęboko bruzdowana, liście 2–3-krotnie pierzaste, złożone z wąskojajowatych lub lancetowatych całobrzegich odcinków, białe kwiaty w baldachach zlożonych, okrągłe, czerwonobrunatne i szerokooskrzydlone owocki

Wiechlina błotna Poa palustris luźne kępy, proste źdźblo, lancetowate liście maja 1 nerw i 2 rowki po jego bokach, języczek dlugi, pochwa otwarta do połowy, kwiaty zebrane w rozpierzchłe wiechy, kłoski są drobne, owalne, owoce to szare, oplewione ziarniaki, plewki owlosione. Roślina pastewna i łąkowa.

Jaskier wielki Ranunculus lingua grube kłącze, wzniesiona łodyga, owłosiona, liście odziomkowe lancetowate, łodygowe też, ale węższe, żółte, 5-krotne talerzykowate kwiaty, owoce zbiorowe z orzeszkami

Tarczyca pospolita Scutellaria galericulata wzniesiona, prosta, ulistnienie nakrzyżległe, liście podłużnie lancetowate z sercowatą nasadą i karbowane , kwiaty grzbieciste, fioletowo niebieskie, krótkoszypułkowe, rosna wkątach liści, rurka zgięta,kielich spłaszczony

pozostałe gatunki jak wyżej

Szuwar turzycy prosowej porasta podmokłe siedliska lądowe, dominują turzyce, poza nimi szalej jadowity, kłoć wiechowata, przytulia błotna, kosaciec żółty, tojeść bukietowa, kropidło piszczałkowate, gorysz błotny, mozga trzcinowata, wiechlina błotna, jaskier wielki, tarczyca pospolita, żabieniec babka wodna, ponikło błotne, skrzyp bagienny, manna mielec, trzcina pospolita, szczaw lancetowaty, oczeret Tunrenemontana, marek szerokolistny, pałka szerokolistna, przytulia błotna, tojeśc pospolita

Krwawnica pospolita Lythrum salicaria prosta, kanciasta, owłosiona, rozgaęłziona łodyga, ulistnienie naprzeciwległe, liście rozety są sercowate, owłosione na nerwach, łodygowe są lancetowate, górne leża skrętolegle, podsadki sa małe, kwiaty są fioletowe, okółkowe, zebrane w grona, długie działki kieliszka, krótkie działki kielicha, 6 działke i płatków, 12 pręcików, kilich owłosiony, owoce to torebki, roslina miododajna, ozdobna i lecznicza, ziele rozszerza naczynia krwionośne, działa przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie.

Tojeść pospolita Lysimachia vulgariskrótko owłosiona górą omszona i rozgałęziona, tępokanciasta łodyga, liście podłużne jajowate, naprzeciwległe  ogruczolone, kwiaty złote, na długich szypulkach zebrane w wiechy, owoce to orebki, ziele lecznicze, działa przeciwzapalne, przeciwgorączkowo, moczopędnie, roślina ozdobna

Karbieniec pospolity Lycopus europaeus pełzające kłącze z rozłogami, wzniesiona, rozgałęziona łodyga, ulistnienie nakrzyżległe, liście eliptyczne, pierzastodzielne, ząbkowane, kwiaty w okółkach rosną w kątach liści, korona biała z czerwonymi plamkami, podzielona na kilka łatek, owłosiona rurka gardzieli, kielich ma 5 ząbkowanych działek, 2 pręciki i 2 prątniczki. Roslina lecznicza, ziele obniża wydzielanie tyroksyny, reguluje gospodarkę jodem, leczy nadczynnośc tarczycy.

Wierzbownica błotna Epilobium palustre rozgałęzione rozlogi, łodyga pojedyncza lub rozgałęziona, liście równowąskolancetowate, naprzeciwległe, całobrzegie lub odległe i słabo ząbkowane drobne, różwe kwiaty zerbane w szczytowe, sercowato wycięte grono, owoce to torebki, nitkowate rozłogi.

Szuwar turzycy błotnej porasta siedliska łakowe porastaące brzego rzek i jezior, dominuje turzyca błotna Carex acutiformis łodyga sztywno wzniesiona, trójkanciasta, na dole sa same pochwy bez liści, liście podługowte, cienkie, dlugie, szorstkie, przysadki kwiatostanu podobne do lisci, kwiaty zebrane w wiechowate kwiatostane złozone z naprzemianlegle ułozonych kłosów, górne mają kwiaty meskie, do,lne żeńskie, plewy są brunatne, zielone, skośnie odstające pęcherzyki z dzióbkiem, słupek ma 3 znamiona, owoce to orzeszki. Pozostałe gatunki to inne turzyce, przytulia błotna, szalej jadowity, kłoć wiechowata, tojeśc bukietowa, kosaciec żółty, kropidło piszczałkowe, mozga trzcinowata, gorysz błotny, jaskier wielki, tarczyca pospolita, tojeść pospolita, rzęsa drobna, krwawnica pospolita

Wiechlina błotna Poa palustris luźne kępy, proste źdźblo, lancetowate liście maja 1 nerw i 2 rowki po jego bokach, języczek dlugi, pochwa otwarta do połowy, kwiaty zebrane w rozpierzchłe wiechy, kłoski są drobne, owalne, owoce to szare, oplewione ziarniaki, plewki owlosione. Roślina pastewna i łąkowa.

Psianka słodkogórz Solanum dulcamara rozesłana lub pnąca, w górze zielna, w dole zdrewniała łodyga, ogonkowe, sercowate liscie, szczytowe, zwisłe, fioletowe, trąbkowate kwiaty, owoce to jagody, roślina lecznicza, pędy lecza zapalenie oskrzeli, żółtaczkę, reumatyzm.

Siedmiopalecznik błotnyComarum palustre łodyga wzniesiona słabo rozgałęziona, liście sztywne, pierzaste, listki lancetowate, purpurowe, ciemne kwiaty, działki dłuższe od płatków, listki okwiatu lancetowate.

Szuwar turzycy zaostrzonej to siedliska łąkowe, inaczej łąka turzycowa, dominuje turzyca zaostrzona Carex acuta pełzające kłącze i podziemne rozłogi, liście z weirzchu zielone i błyszcząće, od spodu szarawe i matowe, podługowate, długie, wąskie, wyższe od łodygi, pochwy jasnobrunatne, postrzępione, kwiaty zebrane w kłosy, szczytowe męskie, długie, cienkie, palczaste, 3 pręciki w kwiecie, dolne, długie, szypulkowe, zwisające, szypulkowe kwiaty żeńskie, szypułki krótkie, słupek ma 2 znamiona, przysadki lancetowate, zaostrzone, dłuższe od pęcherzyków, męskie kwiaty mają dłuższe przysadki, podsadki liściowate, większe od kwiatostanu, owoc to odwrotnie jajowaty, ukryty w pęcherzyku, brązowy orzeszk, pęcherzyk eliptyczny, zielony, potem brązowy, ma brodawki, nerwy i krótki dzióbek, postałe gatunki jak wyżej i szczaw lancetowaty, manna mielec, marek szerokolistny, żabieniec babka wodna, bobrek trójlistkowy, nieć błotna, kaczeniec Caltha palustris buklwiaste kłącze, rozgałęziona, naga, gruba, pusta łodyga, nerkowate, karbowane liście, odziomkowe długoogonkowe, łodygowe siedzące, żółte, pięciopłatkowe kwiaty z wieloma pręcikami i kilkoma słupkami są na szczytach łodyg, owoce złożone z mieszków-wielomieszki, mają dzióbki, roślina ozdobna, miododajna, wzkaźnik wilgotności gleb. Kwiaty dają żółty barwnik.

Tojeść rozesłana łodyga ukorzenia się w węzłach, naga, czterokanciasta, gęsto ulistniona na całej długości, całobrzegie, naprzeciwległe, okrągławe, tępe liście ułozone w jednej linii z łodygą, działki kielicha sercowato-jajowate, zrosłe, dwa razy krótsze od płatków, korona żółta, zrosłopłatkowa, 5-krotna, 5 pręcików, 1 slupek, owoc to torebka pękająca 5 klapami, roślina ozdobna, lecznica ziele ma działanie ściągające, odkażające, przeciwbiegunkowe i przeciwreumatyczne, leczy wewnętrzne krawienia

Rdest ziemnowodny Persicaria amphibia u formy wodnej łodyga gruba, dęta, słabo rozgałęziona, naga, korzenie przybyszowe i liście wyrastają z węzłów, u ladowej, owłosiona, rozgałeziona, w górze ogruczolona, ulistnienie skrętoległe, u pływających liście całobrzegie, lencetowate, owłosione, na cienkich ogonkach, nasada zaokrąglona. Lądowe sztywne i krókie ogonki liściowe, liście lancetowate, brzegi szczeciniaste, nasady klinowate. Gatka przlega do łodygi, wodny ma wosk, lądowy włoski.Szczytowe kwiatostany wyrastaja w kątach liści. Czerwonawy okwiat z 5 zrosniętych do połowy listków, kwiaty rózonosłupkowe, obupłciowe, dzwonkowate z 4 pręcikami lub żeńskie. Pomarańczowe miodniki, dwie szyjki słupka, zalążnia jednokomorowa, znamiona kuliste, owoce to brązowe, soczewkowate orzeszki. Roślina lecznicza, ziele leczy przeziębienia, bóle brzucha, reumatyzm, owrzodzenia jamy ustniej i łagodzi ból, roslina ozdobna, jadalna, je się młode pędy i owoce, roslina paszowa, rosnie na terenach podmokłych i zalewowych.

Szuwar z turzycą sztywną rośnie na brzegach zbiorników wodnych i zarasta zbiornki, dominuje Turzyca sztywna Carex elata lodyga trójkanciasta, sztywna, u dołu ulistniona, tworzy zwarte kępy, liście długie, wąskie, zaostrzone, krawędzie wąskie, cienkie, podługowate, żółtawe, sieciowato porozrywane pochwy liściowe, kwiaty zebrane w kłosy, kilka wałeczkowatych, cienkich, szczytowych męskich, kiklka długich, walcowatych, żeńskich, 1 słupek z 2 znamionami, przysadki lancetowate, krótsze od pęcherzyków, mają jasną smugę na środku, krótkie, szczeciniaste podsadki, dolna listkowata, owoce to soczewkowate orzeszki ukryte w jajowatych pecherzykach, pęcherzyki mją dzióbki, owoce leża dachówkowato w owocostanie, reszta gatunków jak w pozostałych szuwarach turzycowych.

Szuwar mozgowy zajmuje płtkie wody i podmokłe środowiska lądowe, dominuje mozga rzcinowata, pozostałe gatunki jak wyżej oraz niezapominajka błotna Myosotis scorpioides cienkie, pełzające, podziemne kłącze, płożąca, owłosiona, kanciasta łodyga, liście lancetowate, owłosione, siedzące, kwiaty niebieskie, baiłe, 5-działkowe kwiaty, 5 szerokich płateczków, kwiaty białe lub niebieskie, owoc to rozłupnia.

Jaskier rozłogowy Ranunculus repens pęd wyrasta z kłacza, łodyga czołgająca się, ma nadziemne rozłogi zakorzeniająće się u nasad liści. Trójklapowe liście są nierególarnie ząbkowane, dzielą się na trójdzielne odcinki. Środkowy odcinek ma ogonek, boczne nie. Żółte, błyszczące, promieniste kwiaty rosna na długich, bruzdkowanych szypułkach. Mają 5 płatków i działek, i spiralnie ułozone wiele pręcików i słupków. przedsłupność, roślina ozdobna, rosnie na łakach, polach, brzegach rzek, podwórkach, w rowach.

Żywokost lekarski Symphytum officinale łodyga owłsiona, wzniesiona, pusta, kanciasta, ulistnienie skrętoległe, liście długie, lancetowate, całobrzegie, siedzące, owłosione, o widocznej nerwacji. Kwiaty są krótkoszypułkowe, fioletowe, zebrane w sierpiki, trwały, dzwonkowaty, zrosłodziałkowy kielich, dzwonkowata korona ma w gardzieli owłosione wyrostki, osklepki, 5 równych osklepkom pręcików jest przyrośniętych do korony. Zalążna czterodzielna, szyjka słupka wystaje poza koronę. Owoc to rozłepnia z 4 pomarzczonyuchn rozłupek. Gruby, silnie rozgałęziony korzeń. Roslina lecznicza, korzeń działa ściągająco, powlekająco i regenerująco na śluzówkę przewodu pokarmowego, regeneruje ja i jej unaczynienie, leczy wrzody żoładka i stany zapalne w przewodzie pokarmowym, leczy rany, wzmacnia odpornośc, przyspiesza zrastanie złamań. Rośnie na polach, miedzach, przydrożach, podwórkach, w ogrodach, na łąkach, ugorach.

Szuwary nad wodami płynącymi to szuwar z manną jadalną, manną fałdowaną dominuje manna fałdowana, pozostałe gatunki jak wyżej oraz rukiew wodna Nasturtium officinale łodyga ukorzenia się w węzłach, pokładająca się lub wzniesiona, kanciasta, rozgałęziona, wewnątrz pusta liście nieparzystopierzastozłożone, listki lancetowaty, szczytowy ma ogonek, brzegi piłkowane lub karbowane, kwiaty białe typowe dla krzyżowych, owoce to łuszcyzny z wypułkymi klapkami

Potocznik wąskolistny Berula erecta łodyga obła, bruzdowana z rozłogami, liście pojedyncze pierzaste, dolne jajowate, górne lancetowate, trojkątny ostatni odcinek, białe kwiaty w baldachach, owoce okrągłe,

trędownik oskrzydlony Scrophularia umbrosa krótkie pełzające kłącze bez bulw, naga, ostra wznosząca się łodyga, liście jajowate lub lancetowate, piłkowane ogonki oskrzydlone, kwiaty purpurowe, 5 działek, 5 płatków zebrane w wiechy, 4 pręciki, prątniczek odwrotnie sercowaty, owoce to jajowate torebki

Przetacznik bobowniczek Veronica beccabunga podnosząca się łodyga, ma jajowate liście na krótkich ogonkach. Niebieskie kwiaty zebrane są w grona w kątach liści, płatki są zaostrzone. Roślina jadalna, ma dużo witaminy C, nadaje się na surówki. Roślina ozdobna. Rośnie na brzegach rzek i zbiorników wodnych, w rowach melioracyjnych.

Przetacznik bobownik Veronica anagalis-aquatica łodyga mocna gruba 4-kanciasta pusta, lancetowate liście obejmują nasadami łodygę, nasady sercowate, brzegi ząbkowane, fioletowe kwiaty wyrastają w kątach liści, działki ostre, kwiaty zebrane w grona, cała roślina owłosiona, owoc to okrągła wydęta torebka

Jeżogłówka zapoznana Sparganium neglectum lancetowate, skrętoległe liście, prosta łodyga, kwiaty zebrane w skrętoległe główki.

Szuwar rukwiowy gdzie dominuje rukiew

Manna fałdowana Glyceria plicata źdźbło proste, liście krótkie, pochwiaste, lancetowate, ulistnienie naprzeciwległe, kwiaty zebrane w trójkątne wiechy, gałązki tworzą groniaste kłosy pokryte przylegającymi kłoskami, owoce to ziarniaki.

Manna jadalna Glyceria fluitans źdźbło pokłada się i ukorzenia w pędach, są nadziemne i podziemne rozłogi, nagie, zamknięte, bruzdkowane pochwy liściowe, szpiczasty języczek liściowy, liście podługowate, bruzdkowane, szorstkie, kwiaty zebrane w jednostronną, cieniutką wiechę, owoce to ziarniaki. Roslina pastewna.

350 mln lat temu Górny Śląsk leżał w delcie rzeki okresowo zalewanej przez morze, potem zmienił się w równinę poprzecinaną rzekami, śląskie ziemie były podmokłe i tropikalne. Nie było wtedy ptaków, ssaków ani gadów. Las zamieszkiwały duże ważki, wije, karaczany, szarańczaki i inne owady oraz płazy. Las porastały skrzypy drzewiaste, widłaki drzewiaste i paprotniki drzewiaste, wysokie temperatury, bujna roślinność i wegetacja sprawiały, że obumarłe szczątki roślin nie zostawały przerobione na kompost przez faunę, tylko opadały na dno bagien, gdzie zmieniały się w torf, z którego powstał węgiel.

Lepidodendron, łuskodrzew i Sigillaria to widłaki, z których powstał węgiel, łuskodrzew miał ponad 30 m wysokości i 2 m średnicy, jego pusty w środku pień rozgałęział się na dwa konary, one rozdzielały się na coraz mniejsze gałązki, na końcu których były szyszkowate kłosy zarodnionośne strobile, cały pień i gałęzie porastały liście, romboidalne, łuskowate ze zbudowanymi z miękiszu języczkami, ligulami, którymi pobierały wodę z deszczu, każdy liść był oparty na wybrzuszeniu-poduszeczce. Lepidodendron miał dwa rodzaje korzeni, poziome na powierzchni bagna i pod wodą stygmarie pełniące funkcje kłącza i apendyksy, czyli korzenie właściwe, które czasem opadały zostawiając blizny. Sigillarie, pieczęciowce, pieczątkowce miały 20-metrowe pnie zakończone pióropuszem liści, niektóre gatunki rozgałęziały się na 2 lub 4 konary, liście miały metr średnicy, spomiędzy nich wyrastały kłosy, poduszki liściowe były mniejsze lub ich nie było, po opadniętych liściach zostawały blizny.

Skrzypy miały formy krzaczaste i drzewiaste, kalamity osiągały 20 m, pusta w środku, członowana łodyga miała żebra, dzieliła się na węzły i międzywęźla, wąskie liście otaczały łodygę, korzenie były sznurowate, nieregularnie rozgałęzione, zależnie od gatunku pojedyncze lub w wiązkach.

Paprocie zarodnikowe były w pełnym rozwoju, pojawiły się nasienne, miały formy ziele i kilkumetrowe drzewiaste, zależnie od gatunku liście były proste lub złożone, mocno unerwione, paprocie nasienne były podobne do dzisiejszych roślin nagonasiennych.

Do dziś na hałdach na obszarach pogórniczych znajdujemy odciski liści, łodyg, kłosów, skamieniałe nasiona paproci, więc górnictwo ma znaczenie dla paleobotaniki i poznawania historii naturalnej, można także znaleźć odciski w węglu.

https://www.jednaziemia.pl/planeta-dzieje/31-dzieje/3794-350-milionow-lat-temu-tropikalna-puszczy-na-slasku.html

Szuwary to zbiorowisko roślinne helofitów, czyli roślin ziemnowodnych porastających brzegi rzek, jezior i stawów, tworzy je roślinność bagienna. Szuwary tworzą roślinność bagienną. Wyróżniamy szuwary właściwe wysokie i niskoturzycowe. Oba typy dzielą się na kilka podtypów z określonym składem gatunkowym. Szuwar wysoki dzieli się na szuwar oczeretowy porastający wody wolnopłynące lub stojące, starorzecza i litoral jezior, lubi wody żyzne zeutrofizowane. Rośliny to

Oczeret jeziorny Schoenoplectus lacustris łodyga sztywna obła, gąbczasta w środku, rurkowata, kłącze ma korzenie przybyszowe, twarde, zdrewniałe, proste, liście odziomkowe, równowąskie,pochwy liściowe czerwone, kwiaty zebrane w kłosy, rynienkowate, szydlaste podsadki, przysadki piłkowane i jajowate, owoce to trójkanciaste orzeszki.

Tatarak zwyczajny Acorus calamus podziemne, czołgające kłącze, proste, pojedyncze łodygi, podługowate liście rozety, żółtozielone, obupłciowe kwiaty zebrane w kolby, wąskie, łuseczkowate, odwrotnie jajowate działki, na szczycie zaostrzone i kapturkowate, 6 pręcików z długimi nitkami i kremowymi pylnikami, 1 trójkomorowy i trójkanciasty słupek, znamię siedzące i gąbczaste, owoce to czerwone jagody, roślina lecznicza, wzmacnia struny głosowe, leczy gruźlicę, bóle zębów, choroby układu pokarmowego, oparzenia, obrzęki, koklusz, choroby kobiece, trąd, owrzodzenia, poprawia pamięć, roślina ozdobna i jadalna, przyprawa do kompotów, likierów, herbat, sałatek, ciast, budyniów, alkoholi.

Sitowiec nadmorski Bolboschoenus maritimus trójkanciasta do połowy ulistniona łodyga,rynienkowate, ostre liście, kwiaty zebrane w rozrzutki, podsadki liściowate, większe od kwiatostanu, siedzące szczytowe rozrzutki, przysadki brunatne, ościste, wycięte, owoce spłaszczone

łączeń baldaszkowy Butomus umbellatus poziome kłącze, włókniste korzenie, liście wyrastają w 2 rzędach na szczycie kłącza, długie, cienkie, pływające lub zniesione, łodyga obła, kwiaty zebrane w baldach, obupłciowe, działki duże, różowe, trójkątne, mniejsze różowe płatki, pręciki otaczają słupek, owce to jajowate mieszki

Kropidło wodne Oenanthe aquatica łodyga rozgałęziona, bruzdkowana, cienkie korzenie, kłącza i rozłogi, liście wielokrotnie pierzaste, odcinki podzielone na nitkowate łatki, białe kwiaty zebrane w baldachy złożone, owoce to jajowate rozłupnie.

Rzepicha ziemnowodna Rorippa amphibia dęta, bruzdkowana, płożąca, rozgałęziająca się, ukorzeniająca się łodyga, liście podwodne są nitkowate, rozgałęzione, nadwodne są pierzastodzielne z równowąskimi odcinkami. Żółte kwiaty na długich szypułkach, zebrane są w grona na szczytach pędów. Płatki dłuższe od działek. Owoc to elipsoidalna łuszczyna, rośnie w oczkach, wodnych, starorzeczach, rowach.

Strzałka wodna Sagittaria sagittifolia łodyga i rozłogi wyrastają z bulwy, podwodne liście są długie, siateczkowate, nawodne jajowate, nadwodne strzałkowate, heterostylia jest czyli 3 rodzaje liści, kwiaty białe, trzypłatkowe, zebrane w wiechę, płatki wolne, roslina ozodbna, bulwy jadalne po ugotowaniu

jeżogłówka gałęzista Sparganium erectum rozgałęziona, pełzająca łodyga z rozłogami i bulwkami, ulistnienie skrętoległe, równowąskie liście obejmują łodyge nasadami, są trójkanciaste, zaostrzone, widać linię grzbietową, kwiaty zebrane w główki zebrane skrętolegle w kłosy, kwiaty żeńskie mają białe kolce, męskie są ciemne, pojedyncze kwiaty niepozorne, owoce to pestkowce.

Jeżogłówka pojedyncza Sparganium emersum wysokie, proste łodygi, sztywne, lancetowate liście, pływające są trójkątne, białe kwiaty zebrane w skrętoległe główki.

Żabieniec babka wodna Alisma plantaga-aquatica kłącza zgrubiałe, łodyga wzniesiona, długoogonkowe liście tworzą rozety nad powierzchnia wody, są języczkowate, zaostrzone, drobne, białe, obupłciowe kwiaty zebrane są w wiechy, szypułki są długie, kielich ma 3 działki, korona 3 płatki, szyjka słupka dłuższa od zalążni.

Ponikło błotne Eleocharis palustris tworzy rozłogi, obła łodyga, liście zredukowane do samych pochw, kwiaty obupłciowe zebrane w kłosy, owoce to orzeszki z dzióbkami

Skrzyp bagienny Equisetum fluviatile wysoka, prążkowana, rozgałęziona łodyga z przewodem powietrznym, ulistnienie okółkowe, liście ząbkowate, pochwy otulają węzły, jajowate zarodnie są na szczycie zielonych pędów zarodnionośnych, liście tych pędów są małe, pękate i ustawione ku górze, kłącze ma przewód powietrzny.

manna mielec Glyceria maxima luźne kepy, pełzające rozłogi, źdźbło proste, rynienkowato bruzdowane, są długie pędy wegetatywne, liście lancetowate, krótki, podparty języczek, pochwy klinowate, widać nerwy i przegrody kanałów powietrznych, kwiaty zebrane w rozłożyste wiechy, rozgałęzione na mniejsze wiechy, rozgałęzione na kłosy z długimi kłoskami, owoce to oplewione ziarniaki, korzenie przybyszowe wyrastają z kłączy, roślina nadaje się na łąki.

Trzcina pospolita Phragmites australis sztywne, nagie, wielokolankowe źdźbło, duże, lancetowate, ostro zakończone liście otaczają pochwami międzywęźla, kwiaty zebrane w rozpierzchłe zwisające wiechy, kłoski dolne są męskie, reszta obupłciowa, górne mają owłosione szypułki, kłoski są długie, owoce to ziarniaki, źdźbła używa się do wyrobu mat, krycia dachów, roślina stosowana w oczyszczalniach ścieków i chroni przed erozją wodną, słoma służy za podściółkę dla zwierząt, kwiaty są wykorzystywane we zdobnictwie. 

Grążel żółty Nuphar luteum długie, czołgające się rozgałęzione kłącze, ma blizny po opadłych liściach, pływające, długoogonkowe liście, owalne, nasady głęboko wcięte, sercowate, żółte kwiaty z 5 działkami i wieloma płatkami, trójkanciaste szypułki, owoce to butelkowate torebki, roślina ozdobna, nadaje się na oczka wodne, można nią karmić świnie.
Grzybienie białe Nymphaea alba walcowate kłącza, liście okrągłe, nasady głęboko wcięte, sercowate, długoogonkowe, kwiaty białe, wielopłatkowe, żółte pręciki spiralnie ułożone w okół słupka, żółte, płaskie znamię słupka, owoc zielony, kulisty, grube, pełzające kłącze. Roślina ozdobna, nadaje się do oczek wodnych i stawów, lecznicza, korzeń leczy choroby macicy, uspakaja, reguluje pracę serca.

Rdestnica pływająca Potamogeton natans rozgałęziona łodyga, podwodne liście rozgałęzione, cienkie, nitkowate, pływające duże, owalne, końce lekko zaostrzone, ogonki są długie, drobne, zielonkawe kwiaty zebrane w kłosy na długiej szypułce.

Rdestnica połyskująca Potamogeton lucens silnie rozgałęzione, pływające pędy, liście wrzecionowate, zaostrzone u nasady i na końcu, krótkoogonkowe, kwiaty zebrane w kłosy.

Rzęsa drobna Lemna minor okrągłe, spłaszczone pędy, rozmnaża się przez fragmentacje pędów, zredukowane, jednopłciowe kwiaty żeński ma 1 słupek, męski 2 pręciki, owoce są suche, niepękające, roślina akwariowa.

Szczaw lancetowaty Rumex hydrolapathum łodyga wzniesiona, rozgałęziona, liście lancetowate, całobrzegie, nasady klinowate, kwiaty zebrane w wzniesione wiechy, zewnętrzne listki okwiatu są przylegające, wewnętrzne ostro zakończone. Z korzenia pozyskuje się żółty barwnik, roślina ozdobna i lecznicza, korzeń działa przeciwbiegunkowo, bakteriostatycznie, ściągająco, leczy biegunki, czerwonkę, wrzody, rany. Rośnie na przydrożach, brzegach rzek i stawów

Marek szerokolistny Sium latifolium łodyga pusta, rozgałęziona, liście pierzaste, ząbkowane, odcinki lancetowate, kwiaty zebrane w baldachy złożone mają kilka pokryw i pokrywek, owoce są żeberkowane.

Oczeret Tabernemontana Schoenoplectus tabernaemontani obła, górą płaska łodyga, liście z brunatnymi pochwami i podsadki brunatne większe od kwiatostanów, kwiaty zebrane w rozrzutki, roślina ozdobna

Pałka szerokolistna kłącze pełzające, łodyga prosta, liście równowąskie, zaostrzone, pochwa spiralna, kwiaty zebrane w kłosy, kłosy męskie z kilkoma przysadkami i żeńskie bez są na jednej roślinie, owoce, owoce to jednonasienne orzeszki, cała roślina jadalna, kłącza jemy na surowo, z liście można robić maty, plecionki i papier, z owoców robi się okłady na rany.

Szuwar szerokopałkowy wody płytkie stojące lub wolnopłynące, starorzecza i litoral rzek, zbiorniki śródpólne, wody obojętne, dominuje pałka szerokolistna, pozostałe gatunki to tatarak zwyczajny, sitowiec nadmorski, łączeń baldaszkowy, kropidło wodne, rzepicha ziemnowodna, strzałka wodna, oczeret jeziorny,jezogłówka pojedyncza i gałęzista, żabieniec babka wodna, ponikło błotne, skrzyp bagienny, manna mielec, trzcina pospolita, szczaw lancetowaty oczeret Tabernemontana, marek szerokolistn, rzęsa drobna,

rzęsa trójrowkowa Lemna trisulca płąskie, trójdzielne pędy podzielne na lancetowate człony, 1 korzeń, męskie kwiaty maja tylko 1 pręcik, żeńskie 1 słupek, owoce podobne do mieszków.

Żabiściek pływający  Hydrocharis morsus-ranae duże, sercowate, tępo zakończone liście rozety mają przy wiązkach przewodzących przestwory powietrzne, pływają po powierzchni wody, kwiaty szypułkowe, białe, trójpłatkowe, maja kilka lub kilkanaście pręcików w 4 okółkach, słupek podzielony do połowy długości, korzenie nitkowate i ogonki liściowe sa pod wodą.

Krwawnica pospolita Lythrum salicaria prosta, kanciasta, owłosiona, rozgałęziona łodyga, ulistnienie naprzeciwległe, liście rozety są sercowate, owłosione na nerwach, łodygowe są lancetowate, górne leżą skrętolegle, podsadki są małe, kwiaty są fioletowe, okółkowe, zebrane w grona, długie działki kieliszka, krótkie działki kielicha, 6 działke i płatków, 12 pręcików, kilich owłosiony, owoce to torebki, roślina miododajna, ozdobna i lecznicza, ziele rozszerza naczynia krwionośne, działa przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie.