biologia i ochrona przyrody

Chaber driakiewnik Centaurea scabiosa ma rozgałęzioną, cienką łodygę, pierzastosieczne całobrzegie lub ząbkowane liście zakończone ostką. Kwiatostany to duże, kuliste koszyczki, okrywa kwiatostanowa ma gładkie łuski. Brzeżne kwiateczki lejkowate, środkowe rurkowate. 5 pręcików zrośniętych w rurkę i słupekdolne. Owoc toniełupka z puchem kielichowym. Roslina miododajna. Rosnie w polach, na miedzach, przydrożach.
Czarcikęs łąkowy Succisa pratensis ma wzniesioną, rozgałęziającą się łodygę, od dołu jest naga, u góry owłosiona. Ma krótkie, podziemne kłącze. Ulistnienie jest eliptyczne, liście są całobrzegie lub piłkowane, podługowate lub lancetowate. U dołu ogonkowe, u góry siedzące. Półokrągły koszyczek z fioletowych, trąbkowatych kwiatów, wąskie, lancetowate plewinki tworzą przysadki, zrosłopłatkowy kielich dzieli się na 4 płatki. Ma dwukrotny słupek i 4 pręciki. Owoc to czterokanciasty, owłosiony orzeszek. Rośnie na polach, łakach, przydrożach.
Czarnuszka siewna Nigella sativa łodyga jest rozgałęziona, liście podwójnie pierzastosieczne, podzielone na równowąskie odcinki. Kwiaty wyrastają na szczytach pędów. biały kielich z błekitnym unerwieniem. Działki okwiatu są szerokie i jajowate. Miodniki osadzone są na trzonkach. owocostany to zrośnięte mieszki, mają czarne nasiona. Nasiona są przyprawą do pieczywa, roslina ozdobna i lecznicza, odwar pomaga przy trądziku, grzybicy, chorobach wątroby i oskrzeli. Rośnie na polach, przydrożach, miedzach.
Dziurawiec zwyczajny Hypericum perforatum z rozrośniętego kłącza wyrastają pędy płone i kwiatonośne, łodyga u góry rozgałęzia się, u dołu drewnieje, jest naga, pełna, ma wiele gruczołków i 2 podłużne listwy, ulistnienie naprzeciwległe, liście nagie, siedzące, równowąskie lub eliptyczne, blaszka liściowa ma na brzegu zbiorniki olejków eterycznych i cała pokryta jest gruczolkami. Kwiatostan to baldachogrono, kwiaty szypulkowe, żółte, osadzone w kątach naprzeciwległych przysadek, działki są lancetowate i ogróczolone, 5 płatków, dużo pręcików. Owoc to wielonasienna torebka, nasiona czarne, kropkowane. Roslina lecznicza, ziele pomaga przy bólach brzucha, działa żółciotwórczo i żółciopędnie, uspakaja, łagodzi objawy depresji. Rośnie w polach, na łakach, miedzach, przydrożach.
Jaskier ostry Ranunculus acris łodyga wzniesiona, rozgałęziona, miękko owłosiona, liście na dlugich ogonkach, dłoniastosieczne, okrągłe, złożone z podługowatych, ząbkowanych odcinków, liście łodygowe są mniejsze i mniej podzielone. Kwiaty żółte, promieniste, mają 5 działek i 5 płatków, wiele słupków i pręcików jest spiralnie ułożone, z kłącza wyrastaja grube korzenie. Przedsłupność, roslina lecznicza, wywar z liści pomaga na wypryski. Roslina ozdobna. Rosnie na polach, podwórkach, łąkach, w lasach i miedzach.
Jaskier polny Ranunculus arvensis łodyga wzniesiona, liście odziomkowe są niepodzielne, łopadkowate, ząbkowane na szczycie, łodygowe dolne są trójdzielne na równowąskie odcinki, górne podwójnie trójdzielne o wrębnych odcinkach. Kwiaty żółte, pięciokrotne, promieniste, na długich, owłosionych szypułkach, w czasie kwiatnienia odginają się, wiele słupków i pręcików. Miodniki z zastawkami. Owoce mają długie, zakrzywione dziobki, zebrane są w owocostan. Rośnie na plach, miedzach, przydrożach, ugorach, podwórkach, działkach.
Jaskier rozłogowy Ranunculus repens pęd wyrasta z kłacza, łodyga czołgająca się, ma nadziemne rozłogi zakorzeniająće się u nasad liści. Trójklapowe liście są nierególarnie ząbkowane, dzielą się na trójdzielne odcinki. Środkowy odcinek ma ogonek, boczne nie. Żółte, błyszczące, promieniste kwiaty rosna na długich, bruzdkowanych szypułkach. Mają 5 płatków i działek, i spiralnie ułozone wiele pręcików i słupków. przedsłupność, roslina ozdobna, rosnie na łakach, polach, brzegach rzek, podwórkach, w rowach.
Driakiew gołębia Scabiosa columbaria łodyga wznieisona i rozgałęziona, najniższe liście łopatkowate i ząbkowane, łodygowe pierzastodzielne na wąskie odcinki. Kwiatostany to główki, kwiaty szypułkowe, fioletowe, wewnętzne lejkowate, zewnętrzne dzwonkowate. Roślina ozdobna, rosnie na murawach i w zaroslach.
Driakiew żółtawa Scabiosa ochroleuca łodyga wzniesiona, rozgałęziająca się, owłosiona, liście łodygowe pierastosieczne na równowąskie odcinki, owłosione, liście różyczkowe lirowate, pilkowane lub karbowane. Kwiatostan to główka, listki okrywy są omszone, żółtawe, grzbieciste, bezwonne, pięciokrotne kwiateczki, brzeżne kwiaty większe, maja kielichowaty kształt, rośnie w zaroślach, na murawach i przydrożach.
Krwawnik pospolity Achillea millefolium łodyga lekko rozgałęziona, liście ciemnozielone, wąskie, lancetowate, potrójnie pierzaste, odziomkowe ogonkowe, łodygowe siedzące i mniejsze, kwiaty zebrane są w koszyczki, zebrane w baldachogrono, w koszyczku jest 5 żeńskich języczkowych i środkowych, rurkowych, obupłciowych kwiatów, sa białe lub różówe, owoc to spłaszczona, srebrzsta, wąsko oskrzydlona niełupka, kłacze ma węzły, tworzy wiele rozet liści i łodyg, jest białe. Roslina lecznicza, kwiaty i ziele działaja przeciwzapalnie, bakteriostatycznie, przeciwkrwotoczne i rozkurczowe, wspomaga wydzielanie kwasu żołądkowego i żółci, pomaga na rany, choroby błon śluzowych i układu pokarmowego, krwotoki, przyprawa, młode liście nadaja sie do sałatek i zup. Roslina ozdobna. rosnie na polach, miedzach, łakach, nieużytkach, przydrożach, podwókach, w ogródkach.
Kurzyślad błekitny Anagallis foemina łodyga płożąca, ulistnienie naprzeciwległe, liście jajowate, kwiaty niebieskie, pięciołatkowe, osadzone w kątach liści, płatki ząbkowane. Rośnie na polach i miedzach.
Kurzyślad polny Anagallis arvensis łodyga rozgałęziona, czterokanciasta, płożąca, ukorzenia się, ulistnienie naprzeciwległe lub okółkowe, liście siedzące, jajowate, ogróczolone, kwiaty szypułkowe wyrastaja w kątach liści, są niebieskie lub czerwone, płatki sa karbowane, ogróczolone, działki lancetowate i całobrzegie, krótsze od korony, pręciki przyrastaja dow wnętrza kwiatu, owoc to torebka z wieczkiem, korzeń jest bardzo rozgałęziony, roslian lecznicza, pomaga w zaburzeniach psychicznych. Rosnie na polach, przydrożach, nieużytkach.
Lepnica dwudzielna Silene dichotoma pojedyncza, prosta łodyga, liście równowąskie, po kilka w okółkach, łodyga rozgałęzia się na szczycie, rozgałezienia porastają rzędy kwiatów o białych, trójkątnych płatkach, podzielonych na 2 podługowate odcinki. Rosnie na polach, łakach, miedzach, przydrożach.
Lepnica francuska Silene gallica łodyga rozgałęziona, brązowa, liście jajowate, po dwa w okółkach, ulistnienie naprzeciwległe, kwiaty różowe, pięciopłtkowe, płatki sercowato wcięte, kilka kwiatów wyrasta w górze łodygi. Rośnie na polach, łakach, miedzach, nieużytkach.
Lepnica rozdęta Silene vulgaris łodyga wzniesiona, rozgałęziona, naga, liście są eliptyczne i zaostrzone, kwiaty zebrane w wiechotki, płatki korony sa białe, dwudzielne, gładki, zielono-niebieski, ząbkowany, gruby kielich, owoc to torebka na luźnym trzonku, wyrasta z kielicha. Roslina pastewa, rosnie na polach, łakch, miedzach.
Lepnica smukła Silene conica jest cała gęsto owłosiona, jednonerwowe, równowąskie, zaostrone, liście, dolne rozgałeziaja sie łopatkowato. Obupłciowe kwiaty mają długie szypułki, zebrane są w dwuramienne wiechotki, cylindryczny, gruczołkowo owłosiony, zrosłodziałkowy kielich, 10 pręcików ma gruczołowo owłosione nitki, 1 słupek, płatki korony sa białe, jest przykoronek-łuski z przeksztalconych płatków, owoc to jajowata torebka z szarymi, nerkowatymi, bruzdkowanymi nasionami. Rosnie na polach, przydrożach, miedzach.
Lucerna nerkowata Medicago lupulina rozgałęziona, płożąca łodyga, palowy system korzeniowy, korzeń główny ma wiele rozgałęzień. Liście trójlistkowe, złozone z odwrotnie jajowatych, od spodu owłosionych listków, ząbkowanych na szczytach. Żółte kwiaty motylkowe zebrane są w główki. Owoc to nerkowaty, czarny, skręcony strąk, nasiona sa żółte, jajowate. Roslina pastewna, rośnie na polach i miedzach.
Lucerna sierpowata Medicago falcata łodyga rozgałeziona, płożąca, owłosiona, liście trójlistkowe, listki owłosione, odwrotnie jajowate, na szczycie zabkowane, żółte kwiaty o szydlastych działkach kielicha zebrane są w grona na szczytach pędów. Palowy system korzeniowy, korzeń rozgałęziony i długi. Owoc to strąk wygięty w sierp, nasiona sa owalne i brunatne. Rosnie na polach, miedzach, przydrożach, podwókach, ugorach.
Lucerna siewna Medicago sativa łodyga prosta, wzniesiona, silnie rozgałęziona, liście złożone z trzech owalnych, zaostrzonych, ząbkowanych na szczycie listków, fioletowe, motylkowe kwiaty zebrane są w wydzłuzone główki. Owoc to brunatny, skręcony strąk, z drobnymi, jasnobrązowymi nasionami. Roślina pastewna, rosnie na polach, miedzach, łakach, podwókach, ugorach.
Łoboda błyszcząca Atriplex nitens obła, bruzdkowana, rozgałeziona łodyga, liście trójkątne, ząbkowane, od spodu owłosione, ogonkowe, kwiaty sa pięciokrotne, zebrane w kłąbiki, kwiaty żeńskie mają 5 listkowy okwiat, słupki sa spłaszczone, reszta ma 2 całobrzegie podkwiatki, żeńskie nie mają, żenskie mają okwiat meskie nie, tworzą razem obupłciowy kłąbik. Palowy system korzeniowy, owoce to orzeszki, rosnie na polach, miedzach, ugorach.
Łoboda rozłożysta Atriplex patula łodyga rozgałeziona, liście rombowate lub eliptyczne, widać nerwy boczne, ulistnienie naprzeciwległe, kwiaty mają romboidalne podkwiatki z bocznymi rogami, drobne kwiaty sa rozdzielnopłciowe, zebrane są w kłabiki, które zebrane są w kłosy. Rosnie na podwórkach, murawach, w ogródkach, w polach i na miedzach.
Łoczyga pospolita Lapsana communis łodyga wzniesiona, w górze wiechowato się rozgałęzia, jest owłosiona, liście lirowate, pierzastodzielne, górne jajowate, wzrosłe, ząbkowane, najwyższe całobrzegie, żółte, języczkowe kwiaty zebrane są w koszyczki na szczycie łodygi. Owoc to zielone, żeberkowane niełupki z pappusem-łuskami lub włoskami powstałymi z przekształconego kielicha. Rosnie na przydrożach, polach, miedzach, podwórkach, w ogródkach.
Łopian wiekszy Arctium lappa gruby, mięsisty, rozgałęziony korzeń, gruba, wzniesiona, mocno rozgałęziona łodyga, sercowate liście z ząbkowanymi brzegami, liście rozety sa większe niż lodygowe. Kwiaty zebrane sa w koszyczki, te zebrane są w wiechy, koszyczki maja dlugie szypułki i zielone, haczykowate łuski okrywy, w środku okrywy są plewinki-łuseczki wyrastające z dna okrywy, kwiaty są fioletowe, owoc to niełupka. roslina lecznicza, korzenie działają napotnie, moczopędnie, grzybobójczo, bakteriobójczo, leczy choroby układu pokarmowego, wątroby, pęcherza óżłciowego, dróg moczowych, łupieżu, tradziku, świądzie czyrakach. Roslina jadalna, korzeń, łodygi i ogonki liściowe są jadalne, rosnie na podwórkach, przydrożach, polach, miedzach, nieużytkach, łakach.
Łubin trwały Lupinus polyphyllus prosta, wzniesiona łodyga, dłoniastodzielne liście z lancetowatych listków. /kwiatostan to grono na szczycie łodygi, kwiaty grzbieciste, fioletowe, w środku jest biały żagielek, górna warga calobrzega. 10 pręcików zrosnięte jest w rurkę w okół słupka. Owoc to owłosiony strąk z eliptycznymi plamistymi nasionami. Roslina ozdobna, pastewna, na makę i pokarm dzikich zwierząt. Rosnie na łakach, polanach, przy lasach i nieuzytkach.
Mak piaskowy Papaver argemone łodyga wzniesiona, owłosiona, rozgałeziona, liście owłosione, pierzastodzielne na jajowate, ząbkowane odcinki, dolne ogonkowe, góne siedzące. Kwiaty pojedyncze, sa na długich szypułkach, płatki są czerwone, u nasady czarne, nie dotykają się, nagi słupek, zgurbiałe pręciki. Owoc to maczugowata, owłosiona, żeberkowana torebka. Roslina lecznicza, napar z kwiatów uspakaja, usupia, działa prziciwbólowo. Rosnie na polach, miedzach, przydrożach.
Mak polny Papaver rhoeas łodyga kanciasta, owłosiona, może się rozgałęziać, liście pierzastosieczne, ząbkowane, liście rozety i dolne ogonkowe, góne łodygowe siedzące, ulistnienie skrętoległe, kwiaty na długich, owłosionych szypułach wyrastaja z kąta liści, kielich jest dwudziałkowy i owłosiony, w trakcie rozkwitu działki odpadają, czerwona korona jest czteropłatkowa, u nasady czarna, słupek pojedynczy, wiele pręcików, owoc to naga, jajowata torebka, makówka, roslina lecznicza, płatki leczą kaszel i biegunki, rosnie na polach, przydrożach, miedzach.
Mak wątpliwy Papaver dubium łodyga prosta, owlosiona, wzniesiona, liście owłosione, podwójnie lub pojedynczo pierzastodzielne, kwiaty czerwone, pręciki sa fioletowe, słupek nagi, szypułka owłosiona, 4 jasnoczerwone płatki, owoc to naga, żebrowana, maczugowata makówka, torebka. Rosnie na przydrożach, nieużytkach, miedzach.
Mietlica biaława Agrostis gigantea łodygi sa długie, rosna w kepach, maja lancetowate, liście z otwartymi pochwami liściowymi i długimi języczkami, kwiatostasn to wiecha, jest po 1 kwiatku przy długim, białym kłosku. Owoc to brunatny, ziarniak, ma pędy, ukorzenia się, tworzy rozlogi, roslina pastewna, rosnie na łęgach, polach, miedzsch, przydrożach, nieużytkach.
Mietlica rozłogowa Agrostis stolonifera łodyga nierozgałziona, pochwy liściowe otwarte, języczek długi i ostry, lancetowate, bruzdkowane liście, fioletowe kwiaty są po jednym w kłosku, kłoski zebrane sa w wiechę. Owoc to ziarniak ma długie, płożace pędy, ukorzeniają się w węzłach. Rosnie na mokrych łakch, brzegach wód.
Mietlica pospolita Agrostis capillaris wydłużone, zygzakowate pędy płonne, proste pędy kwiatonośne, ma rozłogi, ukorzenia się, krótkie języczki, liście sa lancetowate, kwiat to czerwona wiecha, kłoski są na końcach głązek, nie maja ości, gałązki wiechy sa cienkie i gładkie, odstaja we wszystkie strony, plewy są długie i ostre, górne krótsze od dolnych. Rosnie na łakach, miedzach, przydrożach, podwórkach, nieużytkach.
Niecierpek pospolity Impatiens noli-tangere łodyga naga, rozgałęziona u góry, w węzłach gruba, liście jajowate, ząbkowane, ulistnienie skrętoległe, żółte kwiaty zebrane są w kilkukwiatowe grona, z tyłu maja zagiętą ostrogę z przekształconej działki kielicha, reszta działek jest mała, kielich trójdzialkowy, korona ma 5 płetków, po 2 zrośnięte parami, 1 wolny, słupek ma pięciołatkowe znamię, 5 pręcików jest zrośniete, sercowate pylniki, owoc to naga, pękająca, lancetowata torebka. roślina lecznicza, odwar przeczyszcza, działa moczopędnie. Rośnie w lasach, łegach, na brzegach rzek, zaroślach, na podwórkach.
Niezapominajka pagórkowa Myosotis ramosissima łodyga słaborozgałęziona, lirowate liście rozety zwężąją się w szerokie ogonki, liście odygowe są siedząće i jajowate, niebieskie, pięciopłatkowe kwiaty zebrane w sierpiki na szczytach pędów, gardziel żółta, kielich tworzy rurkę. Owoc to jasnobrązowa rozłupnia. Rośnie na polach, miedzach, przydrożąch, ugorach, podwórkach.
Niezapominajka piaskowa Myosotis stricta łodyga rozgałęziona, owlosiona, w dole łodygi sa lancetowate, siedzące liście, w górze łodygi są po dwa jajowate, siedzące liście w okółkach, jajowate licie rozety, wszystkie liście owłosione. Kwiaty zebrane w sierpiki na szczytach pędów, sa pięciopłatkowe, niebieskie, drobne, z jasnymi gardzielami, kielich tworzy rurkę.
Niezapominajka polna Myosotis arvensis łodyga nierozgałeziona, brązowa, owalne liście odziomkowe tworzą rozetę, łodygowe są siedzące i lancetowate. Niebieskie kwiaty zebrane są w sierpik, rąbek korony wklęsły, szypułki kwiatowe wzniesione, owłosiony, bezlistny kielich. Owoc to rozłupnia na szypułce. Rośnie na polach, miedzach, przydrożach, w zarolach.

Oset kędzierzawy Carduus crispus łodyga prosta, wzniesiona, rozgałęziona, kolczasto oskrzydlona i kutnerowata, liście pierzastodzielne, podługowate, owłosione, brzegi kolczaste, kwiaty zebrane we fioletowe koszyczki, grube okrywy kwiatowe, siedzące koszyczki wyrastaja po 3 na szczytach pędów, pappus ma pojedyncze włoski, owoc to niełupka. Rośnie na miedzach, przydrożach, zboczach, w zaroślach.
Oset zwisły Carduus nutans wzniesiona, kutnerowata łodyga, liście pierzastosieczne, odcinki kolczaste, trójkątne, liście siedzące i oskrzydlone, fioletowe kwiaty na długich szypułkach, łuski okrywy mają kolce. Owoc to niełupka z puchem kielichowym, rosnie na nieużytkach, przydrożach, pastwiskach, wysypiskach, w zaroślach.
Oset nastroszony Carduus acanthoides łodyga prosta, wzniesiona, kolczasto oskrzydlona, liście pierzastodzielne, brzegi blaszki liściowej kolczyste, jajowate koszyczki rosną na oskrzydlonych szypułkach, listki okrywy odstające, dno kwiatowe ma plewinki, rurkowate, purpurowe, przedprątne, dwuwargowe, owadopylne kwiaty, niełupka z pierścieniem puchu kielichowego. Rosnie na ugorach, przydrożach, przy lasach.
Ostrożeń krótkołodygowy / bezłodygowy Cirsium acaule bardzo krótka łodyga, liście pierzastosieczno-lancetowate o jajowatych odcinkach, kolczaste, ogonkowe, na spodzie mają szczeciniasto owłosione nerwy, fioletowe, rurkowate kwiaty zebrane są w jajowaty koszyczek, listki okrywy są kolczasto zakończone, górna część korony dzieli się na 5 łatek, owoc to niełupka z puchem kielichowym, rośnie na łąkach, murawach, obrzeżach lasów.
Ostrożeń błotny Cirsium palustre łodyga jest prosta, kolczasta, nierozgałeziona, liście rozety są pierzastosieczne, mają dwudzielne odcinki, na wierzchu nagie, od spodu kutnerowate, brzegi blaszek liściowych sa kolczaste, jajowate koszyczki z pajęczynowato osnuta okrywą, listki okrywy mają kolce, rurkowe, obupłciowe, fioletowe kwiaty, owoc niełupka z puchem kielichowym, rośnie na polach, łakach, miedzach, przydrożach, podwórkach, w ogrodach.
Ostrożeń lancetowaty Cirsium vulgare łodyga wzniesiona, rozgałeziona, kolczysta, liście pierzastodzielne, jajowate odcinki dzielą się na kilka łatek, od spodu owłosione, brzegi kolczaste, kwiaty rurkowe, fioletowe z kolczastymi listkami okrywy, zebrane sa w koszyczki, które zebrane są w grona. Rośnie na polach, miedzach, przydrożach, podwórkach, w ogródkach.
Ostrożeń łąkowy Cirsium rivulare łodyga wzniesiona, nierozgałęziona, pajenczynowato owłosiona, kolczasta, pod koszyczkiem naga, liście pierastosieczne, dolne jajowato-pierzastosieczne, ogonkowe, ogonek oskrzydlony, śrdkowe siedzące o sercowatej nasadzie, górne lancetowato-pierzstosieczne, liście rozety zatokowo-klapowate, rurkowe, obupłciowe kwiaty zebrane są w jajowate koszyczki z kolczastymi listkami okrywy, okrywa pajenczynowato osnuta, owoc to niełupka z puchem kielichowym, pod ziemią ma szerokie kłącze, pączki zimujące na powierzchni ziemi. Roślina lecznicza, można leczyć nią żylaki, rośnie na polach, łakach, miedzach, nieużytkach, ugorach, w ogródkach.
Ostrożeń polny Cirsium arvense obła, kanciasta, kolczasta, rozgałęziona, pajenczynowato owłosiona łodyga, liście wydłużone, pierzastowrębne lub pierzastosieczne, kolczaste, z wierzchu nagei, z dołu kutnerowate, dolne ogonkowe, górne siedzące, liścienie odwrotnie jajowate, długie, na krótkich ogonkach, siewka ma ulistnienie skrętoległe, fioletowe, rurkowate kwiaty w koszyczkach, korona pięciopłatkowa, krósza od puchu kielichowego, roslina dwupienna, pręciki mają długie nitki, owoc to niełupka z puchem kielichowym, silnie rozgałęziony korzeń, roslina pastewna. Roślina barwierska, barwi jedwab na fioletowo. Rosnie na polach, miedzach, łakach, ugorach, przydrożach.
Ostrożeń warzywny Cirsium oleraceum gruba, pusta, prosta, rozgałęziona łodyga, ulistnienie skrętoległe, liście owłosione, dolne nieparzystopierzastodzielne o lirowatym lub eliptycznym kształcie, odcinki są ząbkowane, górne obejmują nasadą łodygę, jajowate koszyczki wyrastają na szczycie łodygi na krótkich szypułkach, otaczają je zielone podsadki, okrywa-skupienie podsadek, jest pajenczynowato zasnuta, ma łuski z krótkimi kolcami, rurkowate, żółte kwiaty maja owłosione nitki pręcików. Owoc to niełupka z puchem kielichowym, walcowate poziome kłącze, z którego wyrastają nitkowate korzenie. Przedprątnośc, roślina miododajna, lecznicza, ziele działa przeciwzapalnie, moczopędnie, leczy gościec. Roślina jadalna, kłącza i całe młode rosliny to warzywo, rośnie w zaroślach, na łakach, polach, miedzach, nieużytkach, brzegach rowów, przydrożach.
Ostróżęczka polna Consolida regalis wzniesiona, rozgałęziona łodyga, nitkowate, potrójnie rozgałęzione liśćie, składające się z długich, nitkowatych łatek, niebieskie, grzbieciste, szypułkowe kwiaty zebrane są w grona, kielich ma 5 jajowatych działek, góna tworzy skierowaną do tyłu, zgiętą ostroge, korona ma 2 zrośnięte płatki zakończone ostrogą, przysadki krósze od szypułek. Owoc to spłaszczony mieszek z brunatnymi nasionami, roślina lecznicza, niszczy wszy, roslina barwierska, barwi na niebiesko. Rośnie na polach i miedzach.
Owies głuchy Avena fatua proste, okrągłe źdźbło, podługowate, brusdkowane liście, zwisające, szypułkowe kwiaty zebrane w wiechy na szczytach źdźbeł, ości mają trójkwiatowe kłoski, wiecha jest rozgałeziona. Owoc to ziarniak, rosnie na polach, na łakach, przydrożach, miedzach.
Owies szorstki Avena strigosa źdźbło długie, pogięte, podługowate, ostro zakończone liście, zwisające kłoski zebrane w wiechę na szczycie źdźbła, wiecha rozgałęzia się, dolne rozgałezienia rozgałęziają się na 3 gałązki, kłoski zielone, maja długie plewy. owoc to ziarniak, rośnie na polach, łakach, przydrożach, miedzach.
Perz właściwy Elymus repens nagie, gładkie źdźbła, ulistnienie skrętoległe, liście równowąskie, zielone, otwarte pochwy liściowe, młode owłosione, stare nagie, u nasady liści są ostrogi, którymi obejmują łodyge, języczek ząbkowany, kwiaty zebrane są w jajowate, spłaszczone kilkukwiatowe kłoski, które są zebrane w kłosy w dwóch szeregach. Dwie lancetowate plewy, dolna ma oś. Owoc to równowąski, żółty, oplewiony ziarniak. Jasne kłącze ma wiele rozłogów. Roslina jadalna, ziarniaki sa jadalne, paszowe, ziarniaki nadają się na paszę, rosliuna lecznicza, kłącze działa przecwibakteryjnie, moczopędnie, żółóciopędnie, przeczyszcza, czyści krew leczy reumatyzm, trądzik, dnę mloczanową, kamicę żółciową, zatrucia pokarmowe, hemoroidy, nieżyty gónych dróg oddechowych. Robiono z niego miotły i szczotki. Rosnie na polach, podwórkach, łakach, miedzach, przydrożach, podwórkach.
Przytulia czepna Galium aparine czteroknciasta, rozgałęziona, leżąca łodyga z haczykowatymi włoskami, którymi czepia się innych roslin. Ma owłosione węzły, liście są podługowate, całobrzegie, haczykowato owłosione, jednonerwowe. Kwiaty wyrastają na szypułkach w kątach liści, zebrane są w wiechotki, kielich jest zrosły, ma 2 części, korona ma 4 wolne, białe płatki, 4 pręciki z pylnikami, dwuczęściowy słupek. Owoc to z 2 owłosionych rozłupek, zoochoria, rośnie na polach, miedzach, przydrożach, w ogródkach.
Przytulia fałszywa Galium spurium czterokanciasta, powyginana łodyga, kilka odwrotnie jajowatych, całobrzegich, wąskich liści w okółkach, liście i łodyga są ciemnozielone, matowe, haczykowato owłosione. Czteropłatkowe, białe kwiaty zebrane są w wiechotki, kwiaty maja 4 wolne, białe płatki. Rosnie na polach, miedzach, podwórkach, przydrożach.
Przytulia pospolita Galium mollugo cienka, naga, dołem pokładająca się, górą wzniesiona, czterokanciasta, rozgałęziona łodyga, nagie, lancetowate, całobrzegie, okółkowe, lancetowate liście. Z kątów liści wyrastają po 2 duże wiechotki, małe, białe kwiaty są zrosłopłatkowe, korona ma rurkę i 4 ząbki. Słupek dolny, ma dwie szyjki z główkowatymi znamionami, 4 pręciki przyrośniete do korony. Rozłupnia rozpada się na 2 rozłupki. Pod ziemią jest kłącze znitkowatymi rozłogami, roslina miododajna, nektar robi dno kwiatowe, rosnie na łakach, w zaroślach, przy polnych drogach.
Przytulia trójdrożna Galium tricorne podziemne, rozgałęzione kłacze, rozgełęziona, czterokanciasta łodyga, na kątach ma haczykowate włoski, liście też mają włoski na brzegach, są okółkowe, całobrzegie, lancetowate, białe kwiaty wyrastają w kątach liści w okółkach, korona zrosła w rurkę, ma 4 ząbki. Rośnie na polach, miedzach, przydrożach.
Przytulia wielkoowocowa Galium verrucosum łodyga czterokanciasta, owłosiona, liście całobrzegie, odwrotnie jajowate, ostro zakończone, owłosione, w okółkach, drobne, białe, zrosłopłatkowe kwiaty, 4 płatki tworzą długą rurkę i długie ząbki

U nas granice fenologiczne i klimatyczne są dośc płynne, pierwsze wynikaja z drugich, drugie zależą od frontów atmosferycznych przepłwających przez nasz kraj, tak więc trudno określić granicę wiosny i lata, w przybliżeniu można stwierdzić, że to czerwiec z przesunięciami w jedną lub drugą stronę zaleznie od roku. Czerwiec przypada na pełnię wiosny i wczesne lato, gdzie kwitną:
Kasztanowiec zwyczajny Aesculus hippocastanum drzewo z gęstą, cylindryczna koroną, szarą, łuszczącą się korą, białe kwiaty z czerwonymi plamkami u nasad płatków zebrane są w wiechy, owoce to torebki, zielone, kolczaste, mają 1-3 nasiona, pokarm jeleni, saren, dzików, roslina lecznicza działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, rozkurczająco, przeciwkrwotocznie, uszczelnia naczynia krwionośne, leczy hemoroidy, obrżeki nóg, zylaki, bóle krzyża i bioder, stosowany przy  przy hemoroidach i żylakach, zaburzeniach krążenia krwi, zapaleniu żył, miażdżycy, stanach zapalnych wątroby, przy odmrożeniach, obrzękach i puchlinie wodnej, krwiakach, skurczach, zapaleniu ścięgien, dolegliwościach okresu przekwitania, zakrzepach, zastojach żylnych, przepuszczalnościa naczyń, stanach zapalnych żółdądka i jelit, roslina kosmetyncz na kremy, maseczki, szampony, roslina ozdobna, z drewna robi sie meble, z kory barwniki do tkanin, z nasion pasze dla zwierząt.
Lilak zwyczajny Syringa vulgaris jajowate, zielone liście, kora brązowa, fioletowe, białe, rózowe, purpurowe kwiaty zwykle pięciopłatkowe zebrane w wiechy, owoce to kuliste i czarne pestkowce, roslina ozdobna, kwiaty są jadalne dla ludzi, owoce dla zwierząt.
Głóg dwuszyjkowy Crataegus laevigata szara kora, gałezie splątane, pojedyncze, odwrotnie jajowate, karbowane, ogonkowe liście z duzymi przysadkami, białe, pięciodziałkowe i pięciopłatkowe kwiaty zebrane są w baldachogrona, wiele pręcików i 1 dwuszyjkowy słupek, owoce to czewrwone szupinki. Roslina jadalna, owoce nadają się na wina, nalewki, przetwory, dżemy, herbatki itd, roslina ozdobna i lecznicza, rozkurcza naczynia wieńcowe, leczy nadciśnienie i uspakaja. owoce to pokarm dla ludzi i ptaków.
Głóg jednoszyjkowy Crataegus monogyna szara kora, gałęzie z kolcami, pierzastosieczne, całobrzegie liście, szczyty maja ząbkowane, głęboko wcięte przylistki, pięciopłatkowe, białer kwiaty o okrąglych płatkach, zrosniętych w rurkę działkach zebrane są w baldachogrona, owoce to kuliste, czerwone szupinki z jedną pestka, roslina jadalna, owoce je się na surowo, nadają się na przetwory, roslina ozdobna i lecznicza, rozkurcza naczynia krwionośne, leczy nadcisnienie i uspakaja. Owoce to pokarm dla ludzi i ptaków.
Głóg nierównoząbkowy Crataegus ×subsphaericea czerwonawa kora, liście pierzastodzielne, odcinki tępe, białe, pięciopłatkowe kwiaty zebrane w baldachogrona, owoce to czerwone szupinki. Owoce to pokarm zwierząt.
Głóg odgiętodziałkowy Crataeguds rhipidophylla kora szara, liście piłkowane, zaostrzone, dłoniastosieczne, wydłużone, odcinki ostre, przylistki zabkowane, płaskie, białe, pięciopłatkowe kwiaty zebrane w wiechy, owoce to czerwone szupinki. owoce to pokarm zwierzat.
Głóg wachlarzowaty Crataegus flabellata kora jasnobrązowa, liście ząbkowane, jajowate, zaostrzone, ogonkowe, kwiaty białę, pięciopłatkowe, zebrane w baldachogrona, owoce to czerwone szupinki. Owoce to pokarm dla zwierząt.
Głóg wielkoowocowy drzewo o jasnobrązowej korze, eliptycznych, trójdzielnych, ogonkowych, ząbkowanych liściach, pięciopłatkowych, białych kwiatach zebranych w bakldachogrona i czerwonych, owalnych szupinkach. roslina lecznicza, objiża ciśnienie krwi, działa przeciwmiażdżycowo, przecizakrzepowo, rozurcza naczynia wieńcowe.
Bez czarny Sambucus nigra zielona kora z wiekiem szarzeje, widać na niej przetchlinki, czerwone pączki, nieparzystodzielne liście mają eliptyczne, zaostrzone odcinki, mogą mieć nitkowate przylistki, białe, pięciopłatkowe kwiaty z 1 słupkiem i 5 pręcikami zebrane są w płaskie baldachogrona, owoce to czarne pestkowce, są jajowate, rpslina lecznicza, kwiaty działaja przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo, napotnie, wyksztusnie, moczopędnie, leczą gorączke i biegunki, zapalanie spojówek, owoce nadają się do spozycia po przetworzeniu np. jako herbatki, konfitury itd. Roslina ozdobna.
Ligustr pospolity Ligustrum vulgare liście podługowate, krótkoogokowe, całobrzegie, małe, białe, zrosłopłatkowe kwiaty zebrane w wiechy, rurka dluższa od kielicha, owoce to czarne pestkowce, roslina ozdobna.
Ligustr jajowatolistny Ligustrum ovalifolium liście jajowate, krótkoogonkowe, kwiaty białe, małe, zrosłopłatkowe zebrane w wiechy, owoce to pestkowce, roslina ozdobna. 
Ligustr tępolistny Ligustrum obtusifolium liście długie, jajowate, prawie siedzące, drobne, białe, zrosłopłatkowe kwiaty o długich rurkach zebrane są w wiechy, owoce to pestkowce, roslina ozdobna.
Robinia pseudoakacja Robinia pseudoacacia pień nisko rozwidla się na grube konary, ciemna, popękana kora, liściom towarzyszą po 2 ciernie-przekształcone przylistki, palowy system korzeniowy z odroślami, ulistnienie skrętoległe, liście nieparzystopierzastodzielne, zaokrąglone, jajowate liście, od spodu są szaro-zielone, kwiaty są motylkowe, nażagielku jest żółta plamka, 9 zrośniętych pręcików, 1 wolny, białe kwiaty zebrane są w grona, przedsłuponość, owoce to nagie, gładkie, spłaszczone strąki, nasiona są nerkowate. Roslina ozdobna, lecznicza, kwiaty moczopędnie, żółciopędnie, przeciwzapalnie, pomagają w chorobach dróg moczowych, wspomagają regerację nerek, poprawiają krążenie i trawienie, kwiaty są jadalne, nadają się do spożycia zapiczone w cieście naleśnikowym.
Narcyz trąbkowy Narcissus pseudonarcissus pojedyncze, białe kwiaty na szczycie łodygi kwiatonośnej, liście języczkowate, wąskie,  odziomkowe, kwiat żółty, gwiazdkowaty okwiat, przykoronek w kształcie dzwonka, owoce to torebki, roslina ozdobna.
Narcyz żonkil Narcissus jonquilla pojedyncze żółte kwiaty z żółtym dzwoneczkowatym przykoronkiem na szczycie lodygi kwiatonośnej, podłużne, języczkowate liście, roslina ozdobna.
Jarząb brekinia Sorbus torminalis gęsta, szeroka korona, oliwkowy pień, najpierw omszony, potem nagi. Zielone, nagie paki, szczytowe są większe. Liście dłoniastodzielne, wydłuzone, piłkowane, jaśniejsze od spodu, ogonkowe, o sercowatych lub okrągłych nasadach. białe kwiaty zebrane są w podbaldachy. Palowy system korzeniowy, owoce to eliptyczne owoce pozorne z dwoma nasionami. pokarm ptaków.
Jarząb grecki Sorbus graeca szara kora, jajowate, ząbkowane, ogonkowe, z wierzchu błyszczące liście, pięciopłatkowe, białe kwiaty zebrane są w wiechy, owoce pozorne są czerwone i okrągłe.
Jarząb mączny Sorbus aria wiele pni, szara, bruzdkowana kora, gałazki owłosione, jajowate, kutnerowate od spodu liście, cała blaszka fofałdowana, białe kwiaty o 5 długich płatkach zebrane są w wiechy. Płatki sa od spodu owłoisone. czerwony owoc pozotny-powstaje z innych częsci kwiatu niż ze ścian zalążni. Pokarm ptaków.
Jarząb karpacki Sorbus carpatica brązowa, gładka kora, eliptyczne, błyszczące, zaostrzone liście, zabkowane liście, czerwone, owalne owoce pozorne, białe kwiaty zebrane w wiechy. Pokarm ptaków.
Jarząb nieszypułkowy Sorbus chamaemespilus młode pędy sa owłosione, liście jajowate, zaostrzone, piłkowane, pięcxiopłatkowe kwiaty zebrane są w baldachogrona, czerwony owoc pozorny, po przemrożeniu jadalny dla ludzi. Pokarm ptaków.
Jarząb pospolity Sorbus aucuparia młode pędy są owłosione, pączki stozkowate, ulistnienie skrętoległe, liścioe nieparzystopierzaste, listki jajowate, pięciopłatkowe, pięciodziałkowe, trzójsłupkowe, wielopręcikowe kwiaty zerbane sa w podbaldachy. Czerwone owoce pozorne. Roslina jadalna, owoce je się po, przemrożeniu, nadaja się na przetwory i nalewki, pokarm ptaków, roslina ozdobna, lecznicza, owoce pomagaja na biegunki, choropby wątroby i pęcherzyka żółciowego, dobrze działają na błony sluzowe i układ pokarmowy.
Jarząb sudecki Sorbus sudetica kora brązowa, pomarszczona, liście odwrotnie jajowate, drobne, białe, pięciopłatkowe kwiaty zebrane są w podbaldachy, czerwone, kuliste owoce pozorne.
Jarząb szwecki Sorbus intermedia szeroka korona, młode pędy filcowato owłosione, zielone lub brązowe paki, liście odwrotnie jajowate, piłkowane, od spodu filcowato owłosione, owłosione wiechy z białych kwiatów, pomarańczowe, okrągłe owoce pozorne. Roslina ozdobna.
Żyto zwyczajne Secale cereale jak się zasieje z upraw do stanu dizkiego, źdźblo długie, wzniesione, płytki system korzeniowy, długie, podługowate liście o otwartych pochwach, kwiaty zebrane w kłosy zlozone, kłski sa krótkie, wrzecionowate, przylegają do siebie i do osadki, całośc przypomina warkocz, ostki długie, ostre, dwukwiatowe, skierowane do góry, owoce to ziarniaki bez plew. Roslina pastewna, z ziela robi się słomę na podściółkę dla zwierząt gospodarczych i psów w budach, zile służy jako pasza, z ziarna robi sie mąkę służacą do produkcji pieczywa i alkoholu, wódki zytniej.
Pszenica szorstka Triticum turgidum źdźbło przy kwiatostanie łukowato zgięte, liście podługowate, kwiaty zebrane w kłosy, kłoski przylegają do si, są liczne, wrzecionowate, ości są długie, ostre, skierowane w górę, długie, owoce to ziarniaki.
Gwiazdnica gajowa Stellaria nemorum wzniesiona, krucha łodyga, obła na przekroju, w górze gruczołowato owlosiona, cienkie i długie rozłogi, łuskowate pędy ukorzeniają się, jajowate liście z nasadami sercowatymi, dolne maja krótkie ogonki, górne siedzące, ulistnienie naprzeciwległe, białe kwiaty, płatki głęboko wycięte, 2 razy mniejsze działki, kwiaty zebrane w wierzchotki dwuramienne, słopek górny z trójdzielnym znamieniem, owoce to wielonasienne torebki pekające 6 klapami u nasady.
Bodziszek łąkowy Geranium pratense ma wznoszącą, rozgałęzioną, pokrytą włoskami gruczołowymi łodygę, pod ziemią jest krótkie kłącze. Liście nerkowate, pierzastodzielne, z wąskich odcinków,liście odziomkowe długoogonkowe, w środkowej części łodygi krótkoogonkowe, u góry siedzące. Wszystkie liście gruczołowato owłosione. Kwiaty wyrastają po 2 na szczycie i w rozgałęzieniach łodygi, kielich ma 5 ostrozakończonych działek, korona  5 dużych jajowatych niebieskich lub fioletowych płatków, które są orzęsione u nasady. W środku kwiatu pojedynczy słupek z pięciodzielnym znamieniem i wydłużoną szyjką oraz 10 pręcików w dwu okółkach. Nitki pręcików mają nasady trójkątne i rozszerzone. Miodniki znajdują się u nasady pręcików zewnętrznego okółka. Owoc to rozłupniazakończona dziobkiem. Rozłupki są gruczołowato owłosione. Roślina lecznicza, działa sciągająco. Rośnie w rowach, zaroślach, przydrożach.
Bodziszek drobny Geranium pusillum ma wzniesioną, owłosioną, ogróczoloną łodygę. Ma owłosione, ogonkowe, dłoniastodzielne liście. Pojedyncze kwiaty na długich szypułkach, działki kielicha z krótką ością, mają 10 pręcików. Płatki słabo wycięte, różowopurpurowe, dłuższe od działek kielicha i orzęsione u nasady. Owoce togładkie rozłupki z 4 nasionami. Rosnie na polach, przydrożach, podwórkach, murawach.
Chaber łąkowy Centaurea jacea ma prostą, kanciastą łodygę, prostą lub rozgałęzioną. Odziomkowe liście tworzą rozetę, są ogonkowe, lancetowate lub jajowate, pierzasto powcinane, łodygowe są siedzące, całobrzegie, lancetowate. Kwiatostan to koszyczek z jajowatą okrywą, listki okrywy są okrągławe, brunatne, całobrzegie lub postrzępione. Pojedyncze kwiateczki są fioletowe, rurkowate, brzeżne są płonne, w środku obupłciowe. Dotyk owada powoduje podniesienie pręcików. Owoc to odwrotnie jajowata niełupka. Roślina miododajna. Rosnie na łąkach, brzegach lasów, miedzach, przydrożach.
Chaber bławatek Centaurea cyanus ma prostą, owłosioną, rozgałęzioną łodygę. Ulistnienie skrętoległe, dolne liście ogonkowe, równowąskie, ząbkowane. Górne siedząceo niepodzielnej blaszce liściowej. Kwiatostany to koszyczki w podłużnej okrywie. Brzegi listków okrywy są piłkowane. Kwiateczki rurkowate, niebieskie, pięciopłatkowe, maja 5pręcików i słupek dolny z 2 owocolistków, kwiaty brzeżne są większe, mają brzegi płatków podzielone na 3 części. Owoc to niełupka z puchem. Napar pomaga na zapalenie spojówek, w kamicy nerkowej i chorobach nerek, zewnętrznie przy ranach i owrzodzeniach. Roslina ozdobna, miododajna i barwierska. Rośnie na łąkach, przydrożach, w polach, na miedzach.

Teraz gdy brak prawdziwych kwiatów, chyba, że doniczkowych, możemy sami zrobić je z kawałków kolorowego papieru, materiału, tektury, plastiku, folii itd. Wystarczy odpowiednio pociąć papier czy materiał i zwinąć. Tak powstają róże, tulipany, dalie, astry, kwiaty wisni czy jabłoni, papier może być kolorowy lub pomalowany kredkami, pisakami, farbkami, wtedy trzeba utrwalić bezbarwnym lakierem, nie tylko ochorni on kolor, ale i sam papier. Skarwki papieru, zwężające się ku końcowi zwijamy od najszerszej części, kierując najcieńszy koniec do środka powstaje róża lub tulipan, zależnie jak ciasno je zwiniemy, można krawędź paska wystającą na zewnątrz pociąć w ząbki lub fale. To samo mozna zrobić z folią, skrawkami materiału. Papier/folia/materiał pocięte w kółka lub elipsy zszyte lub sklejone środkami utworzą kwiaty talezykowate np. jabłoni, śliwek, wiśni, gruszy, jaskrów, pięciornika. środek kwiatu można zrobić ze sztucznej perełki, kryształku Swarowskiego, złotka po cukierku itd. Chabry robimy wycinając ząbkowane na rozszerzonej części skrawki materiału czy papieru zwijamy je i spąłszczamy aż powstanie kwiat brzeżny, zszywamy je końcami, na środku przyczepiamy zwinięte w rurki kawałki papieru, astry, mniszki, stokrotki robimy zwijając papier w rurki, kwiaty środkowe są ciasniej zwinięte i żółte, brzeżne są luźniej zwinięte, kolorowe, spłaszczone. Maki robimy tak jak kwiaty jabłoni, tylko płatki odchylami i części, którymi je łączymy malujemy na czarno. Kalię czy anturium robimy wycinając łezkowaty, zaostrzony fragment papieru i przyczepiamy do nasamy zwinięty w rurkę pasek papieru z przyklejonymi papierowymi kuleczkami. Kwiaty przypinamy do drutu owiniętego papierem czy materiałem lub pomalowanego. Tak samo wycinamy liście i mocujemy do druta, także plastikowe łyżeczki bez rączek zlepiamy w kwiat, możemy to zrobić z muszelkami małży, łupinkami orzechów, pociętymi według łusek szyszkami itd. Takie kwiaty można też szpilkami przyczepić do okrągłej, podłużnej, czy jakiejkolwiek gąbki lub pianki florystycznej robiąc drzewa, krzewy, klomby, rabatki, bukiety, stroiki. Takie kwiaty na pewno poprawią nam humor w długie, mroczne wieczory. Można wykorzystać papier pakowny po prezentach czy przesyłkach, stare gazety, kolorowy papier, kolorową bibułę, stare zeszyty, plastikowe łyżeczki, pocięte opakowania po jogurtach, smietanie, plastikowe butelki, fragmenty materiału pozostałe po przeróbce ubrań itd. Tekst napisałam samodzielnie bez źródeł, ale jeśli potrzebujecie bardziej szczegółowych instrukcji lub obrazków odsyłam do linków:
http://zszywka.pl/u/noja/kwiaty-z-papieru-i-nie-tylko-85643.html
http://stylowi.pl/emil/139391/kwiaty-z-papieru
http://www.tipy.pl/artykul_2224,jak-zrobic-kwiat-z-papieru%C2%B7.html
http://handmadekursytutoriale.blogspot.com/2014/01/proste-kwiaty-z-papieru.html

Często zdaża się, że zwierzęta jednego gatunku przygarną i wykarmiają młode innego gatunku np. suka tygryski, swinia pieski itd. często takie zwierzęce matki mją swoje potowstwo i cudzie dzieci karmia przy okazji, ale nie zawsze, czasem sam instynkt powoduje wydzielanie mleka. żeby to wyjaśnic trzeba najpierw opisać proces laktacji w zwyczajnych warunkach, czyli kiedy matka rodzi dziecko.
żeby samica była zdolna rodzic u wykarmic młde musi najpierw dojrzeć płciowo, jednym z procesów dojrzewania jest mamogeneza, czyli wzrost i rozwój gruczolu mlekowego, rozpoczyna się w okresie zycia plodowego samiczki, jeśli nie wyszktalcą się jądra i androgeny nie zatrzymuja procesu, estrogeny stymuluja go. Po urodzeniu jest powolny rozwój młodego organizmu do osiągnięcia dojrzałości, u dziewcząt to uformowanie układu zrazikowo-pecherzykowego, u gryzoni przewodów mlekonosnych, u przeżuwaczy także rozwój tkanki tłuszczowej. Folikulostymulina FSH, hormon przysadkowy kontroluje rozwój pęcherzyka jajnikowego, następstwem jest wydzielanie hormonów jajnikowych oraz wpływ na rozwój gruczołów mlecznych. Hormon luteinizujący LH, równiez hormon przysadki odpowiada za peknięcie pęcherzyka Graffa, czyli owulację, luteinizuje ciałko żółte, odpowiada za przekształcenie komórek ziarnistych w komórki luteinowe, które robia progesteron, prolaktyna PRL wpływa na sekrecje gruczołów mlecznych. Hormony płciowe: estrogeny stymuluja rozwój przewodów mlekonosnych, progesteron pęcherzyków mlekotwórczych.
Laktogeneza to wszystkie procesy prowadzące do powstania mleka. Prolaktyna indukuje synteże mRNA białek budujących mleko, przyspiesza translacje, zwiększa aktywnośc lipazy lipoproteinowej i stymuluje syntezę kwasów tłuszczowych w mleku. Jej receptory mają komórki budujące gruczoł mleczny i błony komórkowe rkopli tłuszczu mleka, u gryzoniu insulina wpływa na tworzenie receptora glikokortykoidów w gruczole mlecznym. glikokortykoidy regulują poziom receptora dla prolaktyny, są potrzebne przy aktywacji cyklazy adenylowej przez prolaktynę i insulinę, regulują połączenie rybosomów z bł. siateczki endoplazmatycznej. Progesteron hamuje syntezę a-laktoalbuminy, białka mleka, poraża syntezę laktozy, hamuje syntezę kazeinowego mRNA i obniża poziom receptorowych dla prolaktyny. w czasie ciązy estrogeny hamują uwalnianie PRL, pod koniec ciąży ich aktywnośc pada, rzut PRL daje laktację.
Laktopoeza polega na utrzymaniu wytwarzania mleka. Podwzgórze uwalnia tyreoliberynę TRH, płynie naczyniami układu wrotnego przysadkprzysadki do przysadkie, ona wytwarza hormon tyreotropowy TSH, on wpływa na gruczoł tarczowy, który wydziela tyroksyne i trójjodotyronine, one przyspieszaja metabolizm, podnosza cisnienie krwi, oddychanie, tetno, krew szybciej dociera do gruczołu mlecznego, sprawniej go odżywia i zaopatrza w składniki niezbędne do produkcji mleka, hormon adrenokortykotropowy ACTH stymuluje wydzielanie kortyzonu i androgenów, przyspiesza metabolizm i zwiększa odżywienie piersi, hormon wzrostu GH pobudza syntezę białek w tym białek produkujacych mleko, oraz rozrost gruczołów mlecznych, pobudza biosyntezę somatomedyny, która usporawnia transport aminokwasów i translację. Oksytocyna wytwarzana w jądrze przykomorowym i nadwzorkowym podwzgórza, neuronami idzie do tylnego płata przysadki, estrogeny stymuluja jej wydzielanie, progesteron hamuje, podrażneinie mechanoreceptorów sutka w czasie ssania stymuluje jej wydzielanie, ułatwiając wydzielanie mleka.
Prolaktyna i oksytocyna OT wpływają też na instynkt macierzyński, więzy społęczne, depresja poporodowa to również niedobór tych hormonów. Czasem silna więź emocjonalna i kontakt z młodymi powoduje wydzielanie oksytocyny, ona wzmacnia instynkt macierzyński. Stymulacja sutków pobudza wydzielanie PRL, która pobudza synteze mleka. Stymulacja laktacji polega na pobudzaniu sutka przez ssanie i kontakt przyszywanej matki z maluchem, podrażanianie mechanoreceptorów powoduje wydzielanie PRL i OT co wpływa na gruczoł mleczny. Instynkt maicerzyński to wrodzona skłonnośc do ochrony i pielęgnacji młodych, zwierzęta wyczuwają kiedy osobnik jest młody po zapachu. Niewyczuwalne dla nas feromony informują zwierzę, a także podświadomie i nas kiedy osobnik jest mlodociany i należy go chronić. U zwierząt feromony mlodocianych powdują instynkt macierzyński. Samica pragnie opikować sie młodymi, one szukaja sutka. Ssąc stymulują laktację