Archiwum listopad 2021


lis 17 2021 uprawa drzew
Komentarze (0)

Lipa drobnolistna lubi przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste, zasobne gleby, słonce i półcień, w pojemniku można sadzić przez cały sezon, bryłę korzeniową jesienią lub wiosną, lubi przycinanie, toleruje zanieczyszczenie

Lipa szerokolistna lubi żyzne, świeże, wilgotne, głębokie gleby wapienne, ciepło, nie lubi zasolenia gleby, suszy, upałów, odporna na mróz, lubi cięcie

Olcha biała i czarna lubi podmokłe gleby, nie mogą być wapienne, lubi słońce i cień, pH gleby to 4,5-7,3,może mieć torf, żwir, piasek, musi mieć dużo miejsca, sadzimy ją po przymrozkach wiosną, poprawa gleby to zmiana pH i nawilżenie, chyba, że gleba ma odpowiednie pH i wilgotność, olchy sadzimy co 6 m, dołek z korzeniami musi być zasypany 60-70 cm ziemi, w suche dni olchę podlewamy jeśli gleba jest sucha, młode, ponad 3-lenie olchy przycinamy w bezmroźne, wiosenne dni

Topola biała lubi gleby żyzne, wilgotne, słońce i lekki cień, najlepiej rozmnaża się przez sadzonki zdrewniałe, nasiona nie zawsze się przyjmują

Topola czarna lubi słońce, ciepło, żyzne, próchnicze, przepuszczalne, wilgotne i umiarkowanie wilgotne, obojętne lub lekko kwaśne gleby, ciepłe miejsca, słońce, odporna na mróz i zanieczyszczenia, wrażliwa na suszę, rozmnażamy przez nasiona, odrosty pędowe i sadzonki korzeniowe

Osika tolerancyjna dla gleby, lubi lekko kwaśne o obojętne, słońce, gleby umiarkowanie wilgotne i umiarkowanie suche, odporna na mróz, suszę, zanieczyszczenia, szkodniki, nie lubi podmokłych gleb i cienia, rozmnażamy z nasion i odrostów korzeniowych

Jesion lubi żyzne, wilgotne gleby, młode lubią cień, starsze słońce, odporny na zanieczyszczenia

Jawor lubi słońce i półcień, odporny na wiatr i mrozy, lubi gleby średnio żyzne, średnio wilgotne, przepuszczalne,odporny na susze i zanieczyszczenie, nie lubi gleb podmokłych i suchych, sadzimy go wiosną lub jesienią, młode jawory podlewamy, warto wokół pnia wyściółkować ziemię, na ubogich glebach nawozimy

Klon pospolity lubi słońce i półcień, każdą glebę oprócz podmokłych i kamienistych, mrozoodporny, młode okazy podlewamy, na piaszczystych glebach nawozimy nawozami organicznymi, sadzonki bezlistne sadzimy wczesną wiosną lub jesienią

Klon polny lubi słońce i lekki cień, żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, lekko zasadowe gleby, toleruje suche i kwaśne ziemie, nie lubi mokrej ziemi i cienia, lubi wapienne gleby, przystosuje się do piaszczystych, kamienistych, gliniastych, przycinamy pod koniec sierpnia, pierwsze cięcie przeprowadzamy w roku posadzenia, trzeba go nawozić i podlewać

Klon jesionolistny lubi słońce i cień, odporny na upał, mróz, choroby, suszę, toleruje większość gleb ogrodowych i większość krajowych warunków wodnych gleby, lubi przycinanie

Platan klonolistny lubi żyzne, piaszczysto-gliniaste gleby, słońce, ciepłe, osłonięte od wiatru miejsce, nie lubi gleb podmokłych, ciężkich, okresowo zalewanych, zaskorupiających się, kilkuletnie platany trzeba zabezpieczać przed mrozem, starsze są mrozoodporne, sadzimy go wiosną, odporny na zanieczyszczenia i zasolenie, lubi cięcie, nie lubi suszy, trzeba go podlewać

Grab pospolity lubi żyzne, próchnicze, świeże, piaszczysto-gliniaste, wapienne, zasadowe, wilgotne i umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, cień i półcień, nie lubi gleb podmokłych, na słabszych glebach nawozimy co kilka lat kompostem, rozmnażamy z odrostów korzeniowych, nasiona potrzebują 4-6 miesięcy stratyfikacji

Wiąz lubi ciepłe, lekko zacienione lub słoneczne miejsca, przepuszczalne, próchnicze, piaszczyste, umiarkowanie wilgotne gleby

Buk lubi świeże, żyzne, piaszczysto-gliniaste lub gliniaste gleby, nie lubi wapiennych i zalewowych, lubi wilgotne powietrze, szkodzą mu majowe przymrozki, lubi słońce, toleruje cień, od czerwca podlewamy

Dąb bezszypułkowy lubi gliniaste, piaszczysto-gliniaste gleby, obojętne, lekko zasadowe, słońce, żyzne, umiarkowanie wilgotne, znosi cień, musi mieć miejsce osłonięte, ciepłe, zaciszne, nie narażone na mróz i wiatr, sadzimy go jesienią i wiosna, podlewamy, nawozimy nawozami organicznymi, ściółkujemy

Dąb szypułkowy lubi żyzne, gliniaste, obojętne lub lekko zasadowe, umiarkowanie wilgotne, zasobne w składniki pokarmowe gleby, sadzimy wiosną i jesienią, przez pierwsze lata podlewamy, nawozimy organicznymi nawozami, dobrze znosi zasolenie gleby, na zimę bielimy pnie starszych dębów, wrażliwy na pęknięcia mrozowe

Brzoza lubi żyzne, lekko kwaśne, umiarkowanie wilgotne podłoże, toleruje suchsze, lubi słońce, odporna na zimno, karłowata potrzebuje lepszych gleb, nie potrzebuje cięcia, jeśli już to pod koniec zimy lub latem, inaczej wydziela dużo soku, młode wierzby trzeba podlewać, nie potrzebuje nawożenia, starsze są odporne na suszę, brodawkowata urośnie na każdej glebie

Wierzba, witwa, łoza, iwa, płacząca, biała, lubi słońce, toleruje półcień, podlewamy młode roślinki, przed posadzeniem przekopujemy i kompostujemy glebę, wierzby sadzimy co 10 cm, agrowłókniną przykrywamy glebę, by ograniczyć chwasty, lubi żyzne, wilgotne, obojętne gleby

Orzech lubi żyzne, głębokie, przepuszczalne, zasadowe, wapienne, świeże, umiarkowanie wilgotne gleby, nie lubi podmokłej ziemi, ciężkich i zwięzłych, lubi słońce i ciepło, regeneruje się po zimowych uszkodzeniach,ale szkodą mu majowe przymrozki, lubi stanowisko zachodnie, południowo-zachodnie i północno-zachodnie, toleruje półcień, sadzimy jesienią, sadzonki na zime kopczykujemy i osłaniamy na zimę, podlewamy w suszę

Kasztanowiec lubi słońce i półcień, żyzne, przepuszczalne, zasobne w składniki pokarmowe gleby umiarkowanie wilgotne, młode trzeba osłaniać przed mrozem, starsze są mrozoodporne, odporny na zanieczyszczenia, trzeba podlewać w czasie suszy, można wysiać nasiona, szczepić lub kupić gotowe sadzonki, na ubogich glebach np. piaszczystych trzeba nawozić nawozami organicznymi

Robinia akacjowa ma małe wymagania glebowe, lubi świeże, ubogie, piaszczysto-gliniaste gleby, umiarkowanie suche i suche, słońce i półcień, woli słońce, pod nią sadzimy azotolubne azoty, wysusza ziemię i dodaje do niej azot

 

lis 15 2021 Uprawa żywopłotu
Komentarze (0)

Żywopłot daje prywatność, tlen, ogranicza hałas i zanieczyszczenia, wybierając odpowiednie rośliny trzeba sprawdzić jaką mamy glebę i wybierać pod nią lub wymienić warstwę gleby, co jest trudne, najzdrowsze rośliny rosną w przyjaznym im środowisku, każdy rejon ma inne gleby, inne stosunki wodne, inne nasłonecznienie, temperaturę, więc trzeba kierować się tymi parametrami wybierając rośliny na żywopłot. Żywopłot trzeba przycinać i formować, sadząc roślinki trzeba zadbać o odpowiednią odległość, by nie podbierały sobie wody i nutrientów z gleby. Na zywopłoty nadają się:

Świerk serbski lubi słońce, ciężkie, zasobne w składniki pokarmowe, zasadowe gleby, ściółkowanie, odporny na mróz i zanieczyszczenia, podlewamy, nawozimy nawozami organicznymi, szczególnie w pierwszych latach uprawy

Świerk pospolity lubi słońce, żyzne, próchnicze, świeże, piaszczysto-gliniaste, lekko wilgotne gleby, wilgotne powietrze, nie lubi cienia i zanieczyszczeń

Świerk kłujący lubi słońce, odporny na zimno,suszę i zanieczyszczenia, lubi każdą glebę, toleruje piaszczyste gleby, wrażliwy na cień, rozmnażamy przez szczepienie

Żywotnik zachodni lubi wapienne, bardzo wilgotne gleby, wilgotne powietrze,słońce, nie lubi cienia, wysiewamy go z nasion, które zbieramy na przełomie października i listopada, wysiewamy w kwietniu, można pobrać sadzonki, wkopujemy je pod szkłem w bardzo wilgotnej ziemi, sadzimy wczesna wiosna lub latem, wrażliwy na zanieczyszczenia

Żywotnik olbrzymi sadzimy go co 70 cm, lubi żyzne, piaszczysto-gliniaste gleby, próchnicze, ogrodowe, nie lubi suchych, podlewanie, słońce i półcień

Cis pośredni sadzimy sadzonki na glebach wapiennych, przepuszczalnych, żyznych, wilgotnych, lubi słońce i półcień, nie lubi suchych ani podmokłych gleb

Cis pospolity lubi żyzne, ogrodowe gleby, od lekko kwaśnych do zasadowych, wilgotne, słońce i cień, mrozoodporny, przycinamy w marcu i kwietniu

Grab pospolity lubi żyzne, próchnicze, świeże, piaszczysto-gliniaste, wapienne, zasadowe, wilgotne i umiarkowanie wilgotne gleby, słońce, cień i półcień, nie lubi gleb podmokłych, na słabszych glebach nawozimy co kilka lat kompostem, rozmnażamy z odrostów korzeniowych, nasiona potrzebują 4-6 miesięcy stratyfikacji

Buk lubi świeże, żyzne, piaszczysto-gliniaste lub gliniaste gleby, nie lubi wapiennych i zalewowych, lubi wilgotne powietrze, nie znosi mrozów, lubi słońce, toleruje cień, od czerwca podlewamy

Wierzba lubi słońce, toleruje półcień, podlewamy młode roślinki, przed posadzeniem przekopujemy i kompostujemy glebę, wierzby sadzimy co 10 cm, agrowłókniną przykrywamy glebę, by ograniczyć chwasty, lubi żyzne, wilgotne, obojętne gleby

Bukszpan tolerancyjny co do gleby i światła

Ligustr lubi słońce i półcień, lubi przepuszczalne i lekko wilgotne gleby, odporny na zanieczyszczenia, susze i mróz

Ostrokrzew lubi cień, półcień, przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste, kwaśne gleby wilgotne, mrozoodporny

Wiąz lubi ciepłe, lekko zacienione lub słoneczne miejsca, przepuszczalne, próchnicze, piaszczyste, umiarkowanie wilgotne gleby

Dodatkowo można uprawiać wiele iglaków https://biologiaiochronaprzyrody.blogi.pl/wpis,ozdobne-iglaki.html https://biologiaiochronaprzyrody.blogi.pl/wpis,ogrodowe-iglaki.html

Drzewa i krzewy liściaste sadzimy w październiku po opadnięciu liści lub wiosną przed zawiązaniem pączków, lepiej sadzić jesienią, szczególnie na glebach lekkich, na ciężkich i wilgotnych lepiej wiosną, liściaste sadzimy bez gleby, w której rosły w doniczkach, iglaki sadzimy z bryłą korzeniową na przełomie sierpnia i września, świerki, jałowce, cisy, żywotniki sadzimy do połowy maja, rośliny z pojemników od kwietnia do października przez cały sezon. Żyzną, wypieloną glebę przekopujemy na 50-70 cm, nieuprawianą 2 razy głębiej, wierzchnią warstwę gleby odkładamy na bok i spulchniamy środek, usuwamy kamienie, korzenie, kłącza, śmieci, wierzchnią warstwę gleby mieszamy z kompostem lub odkwaszonym torfem w stosunku 2-3 części gleby, 1 nawozu, jeśli mamy glebę gliniastą na 3 części gleby, dajemy 1 piasku. Rośliny liściaste po posadzeniu wiosną przycinamy, jesienią czekamy do wiosny, iglaki i rośliny zimozielone tniemy za rok w lipcu lub sierpniu. Rozgałęzione osobniki tniemy 30-40 cm nad ziemią, nierozgałęzione 10 cm nad ziemią. Silnie rozgałęzione zimozielone roślinki tniemy po kilku latach od posadzenia, modrzewie i choinę kanadyjską tniemy w pierwszym roku. Żywopłot potrzebuje nawożenia, podlewania, zachowania odległości między roślinami. Jeśli odległość musi mieć 60-70 cm sadzimy je do osobnych dołków, za duże korzenie przycinamy, mają luźno układać się w dołku, zasypujemy je ziemią, wokół pnia robimy dołek na wodę, w rzęach sadzimy te, które silnie przycinamy [https://muratordom.pl/ogrod/rosliny/zakladamy-zywoplot-aa-CqSU-jLEq-dsnw.html]

lis 11 2021 Kopalnie jako schrony
Komentarze (0)

Kiedyś nastanie wielka epoka lodowcowa, jest możliwość uderzenia meteorytu lub wybuchu superwulkanu, które spowodują zasłonięcie słońca przez popiół i odcięcie jego promieni. Ludzkość czeka głód i zagłada, zamarznięcie gleby i wody uniemożliwi wydobycie i transport paliw kopalnych koniecznych do utrzymania w domach ciepła. Schrony bez ogrzewania tez nie pomogą. Jednak jest nadzieja. Wnętrze Ziemi jest ciepłe niezależnie od Słońca, im bliżej jądra tym cieplej. W kopalniach temperatura sięga do 40 st, nie jest to dużo, w Brazylii czy Republice Konga, temperatury rzędu 37 stopni są przez cały rok, podobnie jak latem w Egipcie. Ludzie tam mieszkają i nie potrzebują ciężkiego budownictwa, ciężkich ubrań, ogrzewania, dostęp do świeżych warzyw i owoców mają przez cały rok, także przez cały rok mogą uprawiać rośliny jadalne i pastewne oraz wypasać zwierzęta gospodarcze.

Kopalnie zapewnią ludziom ciepło. Problemem będzie metan, który obecnie jest zagrożeniem dla górników. W kopalniach żyją bakterie metanotrofy, które utleniają metan do związków organicznych, z których czerpią budulec i energię. Poprzez stworzenie dodatkowych kolonii bakterii można redukować poziom metanu. Powstały z ich metabolizmu CO2 mogą wykorzystać glony i rośliny w doniczkach, które wytworzyłyby tlen potrzebny dla mieszkańców kopalni. Kopalnie to idealne schrony, których nie trzeba ogrzewać. Bakterie mogłyby zredukować metan, co ważne jest także teraz, by zmniejszyć ryzyko wybuchów podczas pracy górników. Glony i rośliny podniosłyby poziom tlenu, w takiej temperaturze można uprawiać rośliny tropikalne, o wydajniejszej fotosyntezie C4 oraz nasze rośliny C3, u nas też bywały lata, w których temperatury sięgały 36 stopni w słońcu. Rośliny byłyby pokarmem dla ludzi, pokarmy mięsne przechowywano by w zamrażarkach, elektryczność zapewniłaby geotermia. Lampy UV zapewniłyby ludziom witaminę D. Można by przeżyć tak kilkadziesiąt lat. Oczywiście podczas erupcji Yellowstone Ameryka zostałaby zniszczona, a podziemne schrony nie chronią przed lawą, ale Europa, Azja i Afryka nadawałyby się do życia, odwrotnie, gdyby wybuchł superwulkanu w Europie, można by było żyć na innych kontynentach. Dlatego potrzebujemy kopalni, im więcej kopalń tym więcej ludzi może zejść pod ziemię i przeżyć. Można tam wziąć zwierzęta, domowe i dzikie, można uprawiać dowolne rośliny i magazynować nasiona, zarodniki, uprawiać jadalne, niejadalne i trujące grzyby-trujące, by odtworzyć ekosystemy, kiedy pył opadnie lub temperatura wzrośnie. W doniczkach i skrzynkach można uprawiać warzywa, owoce, nawet drzewka i krzewy niczym w szklarniach ogrodów botanicznych. Kopalnie mogą stanowić miejsce przetrwania ludzi i innych organizmów. Trzeba jak najszybciej rozpocząć badania nad metanotrofami, nawet jeśli nic się nie wydarzy to można zwiększyć bezpieczeństwo górników poprzez redukcje metanu. Potrzeba nowych kopalni nie tylko ze względu na rosnące zapotrzebowanie na energię, teraz nawet ogrzewanie domu zależy od dostaw prądu, ale także ze względu na nasze przetrwanie jako ludzkości i ekosystemu.

Epokę lodowcową i zimę wulkaniczną możemy przeżyć też pod wodą, jak Jacques-Yves Cousteau, który przeżył 30 dni w podwodnej bazie w ramach projektu Pecontinental II.

lis 11 2021 metanotrofy
Komentarze (0)

Opiszę teraz metanotrofy na podstawie pracy pt Przemiany metanu w środowiskach torfowych Zofii Stępniewskiej, Weroniki Goraj i Agnieszki Kuźniar z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II, Instytutu Biotechnologii, Katedry Biochemii i Chemii Środowiska na mocy prawa cytatu. Zanim dojdę do opisywania utleniania metanu powiem tylko, że nie tylko torfowiska robią metan, ale dają go też wulkany, trzęsienia Ziemi, naturalne pożary lasów, uskoki, rozkład martwej materii organicznej i procesy trawienne. W przepływie metanu do atmosfery biorą udział rośliny poprzez wchłanianie w strefie włośnikowej metanu i transport poprzez miękisz powietrzny i jego wydalenie przez szparki, metan dostaje się do powietrza przez przepływ wywołany gradientem stężeń między powietrzem zawartym w glebie a atmosferą na drodze osmozy i przez uwolnienie pęcherzyków metanu przez różnice ciśnień, wilgotności i temperatury powstał wskutek zwiększonej wilgotności gleby, deszczu, zraszania. Obecny w przyrodzie metan utleniają metanotrofy, tlenowe baterie gram-ujemne, żyjące w napowietrzonej warstwie gleby, w strefie włośnikowej roślin, w tkankach roślinnych, rośliny mogą być miejscem zamieszkania metanotrofów, pomagają im przez produkcję metanu, transport tlenu do ryzosfery, uwalnianie związków węgla do ryzosfery i poprzez obecność miękiszu powietrznego. Wydzielane przez bakterie związki węgla są pokarmem dla bakterii odpowiedzialnych za metanogenezę, powstały w wyniku ich metabolizmu metan jest pokarmem dla metanotrofów. Miękisz powietrzny, aerenchyma jest w korzeniach i łodygach wielu roślin, rośliny mają też kanały przewietrzające, gdzie obok powietrza są inne gazy pobrane z atmosfery, zawarty w nich metan wykorzystują metanotrofy. Miękisz powietrzny zaopatruje w tlen rośliny rosnące tam, gdzie go mało np. na bagnach. Metanotrofy należą dfo metylotrofów, żyją w gorących źródłach, wodzie morskiej i słodkiej, na bagnach, w glebie, w kopalniach, jaskiniach.

Za utlenianie metanu odpowiada monooksydaza metanowa, która ma 2 formy, obecna w cytozolu sMMO i związaną z błoną komórkową pMMO. sMMO działa kiedy w środowisku jest mało miedzi, bierze udział w biotransformacji i bioremediacji alkanów alifatycznych i aromatycznych, pMMO jest aktywny przy dużym stężeniu miedzi, utlenia alkany mające ponad 5 atomów węgla. Obie monooksygeazy mogą być jednocześnie w komórce. Utlenianie metanu rośnie wraz z temperaturą, badania prowadzono w zakresie 10-30 stopni, a maleje wraz ze wzrostem stężenia metanu przez wyczerpanie tlenu. Najlepsze wyniki dało stężenie 10% metanu w temperaturze 30 st. Metanotrofy są aktywniejsze, żywotniejsze i jest ich więcej kiedy jest więcej roślin, one potrzebują roślin, rośliny stymulują metanotrofię Metantrofy najaktywniejsze są wiosną, latem są aktywne, jesienią spada ich aktywność.

Metanotrofy utleniaja metan do formaldehydu, który wchodzi w szlak seryny, charakterystyczny dla metanotrofów II typu, Alphaproteobacteria lub w szlak rybulozofosforanowy, charakterystyczny dla metanotrofów I typu, Gammaproteobacteria. Utlenianie metanu należy do metylotrofii, czyli wykorzystywania jednowęglowych związków do produkcji związków organicznych budulcowych i energii. W osadach dna morskiego są beztlenowe metanotrofy,

Znając właściwości metanotrofów i wiedząc co im służy możemy zasiać je w kopalniach, które już napowietrzamy, co spowoduje obniżenie zawartości metanu, który stanowi zagrożenie dla górników, a w przyszłości pozwoli przerobić kopalnie na schrony.

lis 07 2021 Kominy hydrotermalne
Komentarze (0)

Kominy hydrotermalne znajdują się w strefie subdukcji, ryftu, rozchodzenia się kontynentów i palm gorąca na głębokości 1000-4000 m. Kominy powstają w ten sposób, że zimna woda o temperaturze 2 st przenika przez pory w skalne do miejsc, gdzie nagrzewa się od magmy do ponad 400 st, spada jej pH do 2,8, następuje ługowanie metali Fe, Mn, Cu, Li, K, Rb, Ca, Ba. Gorąca woda wypływa porami ponad dno morza, gdzie strumień się ochładza, zawarte w nim pierwiastki osadzają się wokół tworząc czarne, żółte lub białe kominy, powstaje anhydryt, który je wyściela. Anhydryt powstaje przez reakcje wapnia z siarczanami zawartymi w morskiej wodzie. Wytwarza się też chalkopiryt, wokół kominów osadzają się miedź, żelazo i cynk. W pobliżu kominów powstają polimetaliczne rudy siarczkowe z zawartymi w nich metalami miedzi, cynku, żelaza, ołowiu, złota, srebra. Kominy są na głębokości 1000-4000 m. wokół kominów są rudy galeny, pirytu, chalkopiritu, sfalerytu, są krzemiany i siarczany. Najwięcej polimetalicznych rud siarczkowych jest na Pacyfiku, 65% w obrębie grzbietów śródoceanicznych, 12% wzdłuż łuków wulkanicznych, 1% w pobliżu plam ciepła. Najwięcej takich złóż powstaje w miejscach grzbietów oceanicznych, kiedy kontynenty wolno się rozchodzą złoża tworzą się szybko, jest ich dużo, ale są rzadko rozmieszczone, kiedy kontynenty szybko się rozchodzą złoża są zagęszczone, ale jest ich mniej.

Łuki wulkaniczne i baseny załukowe powstają w strefie subdukcji skorupy oceanicznej na konwergentnych granicach płyt tektonicznych, mają one charakterystyczny skład chemiczny skał i wody oraz zmiany w tym składzie kiedy woda przesiąka przez dno i wraca nagrzana, są tu złoża cynku, ołowiu, arsenu, antymonu, złota, srebra, baru, a mogą nie mieć metali, zależy to budowy petrologicznej podłoża, czy ma bazalt, andezyt, reolit, dacyt, od składników magmy i głębokości basenu, gdzie powstają złoża. Łuki wulkaniczne powstają w wyniku konwergencji 2 płyt, są wytworem uwolnionej magmy związanym z subdukcją płyty oceanicznej. Na głębokości 1600 m są złoża SMS,wypływające z czarnych kominów fumarole są kwaśne, są tu chalkopiryt, sfaleryt, baryt, w innym miejscu są sfaleryty, galeny, piryty, baryty, anhydryty, mające dużo złota i miedzi, ale średnie ilości srebra. Baseny załukowe również mają złoża SMS, bazalty, andezyty, dacyty, andezyty bazaltowe, złoto, rubid, pallad, iryd.

W kominach są też wulkanogeniczne rudy siarczkowe VMS, na lądzie są te rudy z czasów archaiku, powstały na granicach konwergencji dywergencji dna oceanu. Mają miedź, cynk, ołów, złoto, srebro, kobalt, nikiel, mangan. Są 3 typy złóż: cypryjskie są obecnie na grzbietach śródoceanicznych i basenach załukowych, mają piryt, chalkopiryt, sfaleryt i chromit, są stadia młodociane, dojrzałe i terminalne, skały to gabro, harzburgit, bazalt, sekwencje ofiolitowe, są na Morzu Śródziemnym, temperatura wody to 300-350 st, dominują miedź i cynk; Kuroko są w dojrzałych lukach wulkanicznych i w basenach załukowych, mają chloryt, kwarc, serycyt, są w stadium embrionalnym, schylkowym i terminalnym, są w Japonii na Fuji, w Australii Tasmanii i w kratonie Pilbarze, woda wypływa w depresji dna, wzdłuz krawędzi ryolitów, dominują miedź, cynk, ołów; Besshi są w młodych lukach wulkanicznych, mają muskowit, piryt, chalkopiryt, sfaleryt, magnetyt, hematyt, są w stadium schyłkowym, skały to bazalty i ryolity, są wokół Japonii, dominuje miedź i kobalt. Są tu wysokie temperatury wody, brak światła, siarczki siarczany oraz ekosystemy oparte na chemosyntezie. I ze względu na nie nie warto eksploatować tamtejszych złóż. Obecnie znamy 500 gatunków tamtejszych zwierząt. Co miesiąc odkrywamy 2 nowe. Podstawą ekosystemu są bakterie termofile metanowe, utleniają one proste związki nieorganiczne i metan, z których robią związki organiczne i energię, bakterie te jedzą inne organizmy, a omułki i rurkoczulkowce żyją z nimi w symbiozie. Inne gatunki to krewetki, wieloszczety i inne pierścienice, ślimaki, małże. Rurkoczułkowce Rifta pachyptila mają domki, czyli chitynowe rurki, w których żyją przytwierdzone do dnia, nie mają układu pokarmowego, bakterie zamieszkują trofosomy, czyli organy, które są schronieniem dla bakterii zdolnym wchłaniać wytworzone przez nie związki organiczne, bakterie zamieszkujące trofosomy wytwarzają pokarm, z którego korzystają rurkoczułkowce. Trofosomy chronią bakterie. Hemoglobina rurkoczułkowców wiąże tlen i siarczki, które pozwala wydalić z organizmów. Małż Caliptogena magnifica jest cudzożywny, ale korzysta też z metabolitów bakterii, podobnie jak krewetka Rimicaris exoculata, która dodatkowo zamiast oczu ma skupione wiele organów ocznych z dużą ilością barwników wzrokowych, dzięki którym widzi w podczerwieni. Bakterie i warunki wokół kominów są podobne do tych, które były w czasach, gdy na Ziemi powstawało życie. Są to tereny cenne dla przyrodników i geologów, mogą dać odpowiedź na pytanie jak powstało życie, pokazać procesy powstawania skał, a każdy obecny tam organizm chce żyć, tak samo jak organizmy powierzchniowe.

Na podstawie pracy Kominy hydrotermalne różnych środowisk geotektonicznych – ekonomiczny zysk czy bogactwo życia? Weroniki Patuły z Wydziału Oceanografii i Geografii z instytutu Oceanografii i dr Ewy Szymczak z Instytutu Oceanografii, Zakładu Geologii Morza - https://tutee.ug.edu.pl/wp-content/uploads/2017/02/6_Kominy-hydrotermalne-r%C3%B3%C5%BCnych-%C5%9Brodowisk-geotektonicznych-%E2%80%93-ekonomiczny-zysk-czy-bogactwo-%C5%BCycia-1.pdf