biologia i ochrona przyrody

Spacer to uniwersalna forma ruchu, dla każdego, można chodzić o kulach, o lasce, o balkoniku, każdy w swoim tempie, jak ktoś chce się zatrzymać zatrzymuje się, jak chce iść idzie. Spacer to sport dla każdego bez względu na wiek i stan zdrowia. A sport dla zdrowia jest bardzo ważny.

Ruch pozwala utrzymać równowagę węglowodanową, sprzyja wydzielaniu insuliny, zwiększa insulinowrażliwość, co pozwala obniżyć za wysoki poziom cukru, glukagonu, który podnosi poziom cukru, kiedy ten jest za niski, czyli pozwala utrzymać cukier na prawidłowym poziomie. Ruch spala nadmiar kalorii, pozwala wykorzystać trójglicerydy, kwasy tłuszczowe i cholesterol, które zostają strawione w mitochondriach zamiast krążyć we krwi i odkładać się w naczyniach. Ruch zmniejsza odkładanie blaszki miażdżycowej.

Sport rozwija siłę i wytrzymałość mięśni, zwiększa wydolność organizmu, reguluje ciśnienie tętnicze, które podczas sportu rośnie, potem opada, pod wpływem ruchu zwiększa się elastyczność naczyń i łatwiej otrzymać prawidłowe ciśnienie krwi. Ruch wzmacnia serce, poprawia jego wytrzymałość i ogólną kondycję organizmu.

Ruch poprawia kondycje płuc, dotlenia, oddechy się pogłębiają, drogi oddechowe rozszerzają, nawet przy katarze lepiej oddychamy podczas chodzenia. Całe ciało dostaje więcej tlenu. Nawet zdrowy człowiek, kiedy jest unieruchomiony dostaje zapalenia płuc, ruch pozwala pozbyć się śluzu zalegającego w drogach oddechowych. Sport rozwija mięśnie, w tym oddechowe.

Sport aktywuje wydzielanie endorfin, światło słoneczne zapobiega depresji, zmniejszają się stany lękowe, poprawia się humor, ruch to pożyteczna forma spędzania wolnego czasu.

Wielu Seniorów jeździ na rowerach, biega, są w lepszej kondycji niż ich rówieśnicy, więc powinni kontynuować tę aktywności, jeśli zdrowie im pozwoli, by jak najdłużej zachować zdrowie i sprawność, to najważniejsze, by jak najdłużej byś zdrowym.

Ruch poprawia perystaltykę jelit, chroni przed zaparciami, hemoroidami, nowotworami jelit oraz łagodzi żylaki podudzi, chroni przed zakrzepami, podczas chodzenia mięśnie przepychają krew w żyłach wyżej.

Dobrą formą ruchu jest praca na działce i w ogródku, ale nie każdy je ma. Dobrze wybrać się do parku lub lasu, tam jest zieleń, śpiewają ptaki, już przylatują do nas z Północy ptaki zimujące w Polsce. Spacer to kontakt z przyrodą, której potrzebujemy. Codzienny ruch łagodzi wiele chorób, wielu zapobiega, chroni przed nadwagą, pozwala schudnąć, pozwala utrzymać organizm w dobrej kondycji. Ruch wzmacnia odporność. 1-2 godziny ruchu dziennie zmniejsza ryzyko chorób układu oddechowego o 1/3. Ćwiczenia muszą być umiarkowane, jak spacer. Ruch zatrzymuje starzenie.

W tym celu warto pozostawić fitness kluby i siłownie, które również przysługują się zdrowiu. Wysiłek na siłowni również korzystnie działa na serce, płuca, naczynia krwionośne, układ odpornościowy, psychikę. Zachowanie obecnej kondycji jest ważne dla każdego, a wykluczanie kogokolwiek z prawa korzystania z siłowni czy fitness klubu to dyskryminacja. Co prawda nie każdy ma takie same możliwości fizyczne, ale instruktorzy i trenerzy potrafią dobrać trening do czyjegoś wieku i stanu zdrowia.

Latem i wiosną kilkugodzinny spacer stymuluje syntezę skórną witaminy D. Dobre są też ćwiczenia na świeżym powietrzu np. w parkach.

Tym razem napiszę o rybach, które żyją w naszych rzekach. Dawniej było ich dużo, dziś musimy zadbać o rzeki, żeby przywrócić ich dawną formę.

Szczupak pospolity Esox lucius spłaszczone dwubocznie ciało, długa głowa, łuski małe i owalne, linia boczna dobrze rozwinięta, płetwa grzbietowa z tyłu, 3 pary płetw brzusznych, ostatnia kwadratowa, 2 pierwsze trójkątne, wszystkie płetwy żółte.
Sandacz pospolity Sander lucioperca długie ciało, mała głowa, zaostrzona, otwór gębowy sięga oczu. Duże oczy swiecą w ciemności, płetwy grzbietowe oddalone od siebie, podłużne, grzbiet brązowy, boki srebrne, wszystkie płetwy żółte.
Okoń pospolty Perca fluviatilis ciało spłaszczone, łuski małe, 1 płetwa grzbietowa z czarna plama, 2 zielona, ciało żółte w czarne paski, płetwy sa zółte.
Sum pospolity Silurus glanis długie, bezłuskie, spłaszczone grzbietobrzusznie ciało, ciemny grzbiet, białawy brzuch, tępa głowa, na górnej szczęce sa 2 długie, na dolnej 4 krótkie wąsy, małe oczy, nozdrza maja rurki.
Boleń pospolity Leuciscus aspius srebrne, dlugie, spłaszczone dwubocznie ciało, strona brzuszna biaława, boki jaśniejsze od grzbietu, głowa szpiczasta, piersiowe, brzuszne i oodbytowa płetwy sa czerwonawe, reszta niebieskawa.
Kleń pospolity Squalius cephalus górna połowa ciemnoszara, dolna jasnoszara, spłaszczony dwubocznie, płetwy brzuszne czerwone, reszta szara.
Lipień pospolity Thymallus thymallus długie, smukłe, lekko spłaszczone dwubocznie ciało, boki i płetwy boczne żółe, grzbiet czarnawy, brzuch jasnobrązowy. Ciemne smugi po bokach, samiec jaskrawy w okresie godowym.
Pstrąk potokowy Salmo trutta płetwy boczne zielonkawe, ciało ma czerwone i czarne kropki, zóły brzuch, niebieskie plamy po bokach, wierzch ciała zielony.
Pstrąg tęczowy Oncorhynchus mykiss srebrne boki, niebieskawy grzbiet, rózowa plama wzdłóż linni bocznej. Płetwy rózowe, grzbietowe ciemniejsze.
Pstrąg źródlany Salvelinus fontinalis zielony grzbiet, boki w zielone, żótłe i czerwone plamki, płetwa odbytowa, piersiowa i brzuszna są pomarańczowe, podbrzusze pomarańczowe.
Wzdręga pospolita Scardinius erythrophthalmus osry kil pomiędzy płetwą odbytową a piersiowymi, grzbietowa w tyle, mocno wystaje do góry, jest kwadratowa, płetwy pomarańczowe, ciało srebrzyste.
Brzana pospolita Barbus barbus długa ryba, płetwy grzbietowe, brzuszne, odbytowe sa małe, przylegają do ciała, grzbiet oliwkowy, boki szare, brzuch biały. Głowa szpiczasta. 2 pary wąsikó przy otworze gębowym.
Leszcz pospolity Abramis brama spłaszczona dwuboczni, żółta ryba, grzbiet czarny, boki złote, brzuch jasny, płetwy ciemne, duże, okrągławe ciało, mała główka.
Karp pospolity Cyprinus carpio długa płetwa grzbietowa z uwypukleniem z przodu, 2 pary wąsików przy otworze gębowym, ciało okrągłe w przekroju, grzbiet ciemnozielony, boki szare, parzyste płetwy niebieskie, nieparzyste czerwone.
Amur biały Ctenopharyngodon idella gatunek hodowlany, tepy pysk, ciało okrągłe na przekroju, białe, długie, wrzecionowate.
Płoć pospolita Rutilus rutilus krótkie, spłaszczone dwubocznie ciało, króka głowa, mały otwór gębowy, grzbiet ciemny, boki srebrzyste, brzuch biały, brązowy lub niebieski, płetwy piersiowe sięgają brzusznych, płetwy grzbietowa i ogonowa czarne, reszta czerwone, oko ma czerwoną tęczówkę.
Krąb pospolity Blicca bjoerkna zaokrąglone, spłaszczone dwubocznie ciało, duże łuski, grzbiet niebieskawy lub czerwonawy, boki srebrne, brzuch różowy, płetwy czerwono-szare.
Lin pospolity Tinca tinca ciało krępe, okrągłe na przekroju, drobne łuski, ciało pokryte śluzem, samce maja grubsze płetwy buszne, sięgają u nich odbytu, wszystkie płetwy okrągławe, ciemnoszare, grzbiet szarozielony, boki oliwkowe, czerwona tęczówka oka.
Tołpyga biała Hypophthalmichthys molitrix gatunek hodowlany, krępe, długie, społaszczone dwubocznie ciało, grzbiet ciemnoszary, boki szare, brzuch jasnoszary, łuski drobne, pomiędzy płetwami piersiowymi i odbytową jest kil-zaostrzona krawędź ciała.
Tołpyga pstra Hypophthalmichthys nobilis gatunek hodowlany, długie, dwubocznie społaszczone ciało, mała głowa, drobne płetwy, piersiowe sa długie, jajowate, płetwy brunatne, ciało brązowe, grzbiet ciemny, boki jaśniejsze, brzuch jasny.
Ukleja pospolita Alburnus alburnus długie, spłąszczone dwubocznie ciało, łuski srebrne, brzuch biały, boki jasniejsze od grzbietu, duże oczy, mały otwór gębowy, płętwy grzbietowa i ogonowa szaro-żółe, reszta żółte.
Jaź pospolity Leuciscus idus ciało spłaszczone dwubocznie, mała głowa, mały otwór gębowy, duze oczy, grzbiet szaroniebieski lub szarozielony, boki srebrne, brzuch biały, płetwy grzbietowa, ogonowa i odbytowa są szare, reszta czerwona.
Karaś pospolity Carassius carassius duże łuski, ciało krótkie, dwubocznie spłaszczone, długa płetwa grzbietowa, mała głowa, mały otwór gebowy, grzbiet i boki brunatno-zielone, brzuch biały, czerwone płetwy brzuszne i piersiowe.
Piskorz pospolity Misgurnus fossilis długie, walcowate, dwubocznie spłaszczone ciało, 4 wąsiki na górnej szczęce, 2 po bokach otworu gębowego, 2 na dolnej, małe łuski, płetwa ogonowa zaokrąglona, samce mają dłuższe płetwy piersiowe, ryba dwudyszna, oddycha powietrzem przy pomocy jelita, na lądzie gwożdże, głowa i grzbiet brązowe, brzuch i boki żółte, boki mają ciemną smugę, brzuch ciemne plamki. Ciemnożółe płetwy maja ciemne plamki.
Świnka pospolita Chondrostoma nasus długie ciało o owalnym przekroju, płetwa ogonowa ma kształt księżyca, grzbietowa i brzuszna są w 1 linii, grzbiet szarozielony, boki jaśniejsze, brzuch biały lub żółty, płetwy parzyste i odbytowa są czerwone, ogonowa brunatna, wpada w czerwień.  

Ryneczki są bezpieczniejsze od supermarketów. Wydaje się, że w cieple wirusy giną, a w sklepach jest ciepło, zimno na powietrzu przedluża ich życie. Ale w zarazki w zamknięciu mają większe zagęszczenie niż na zewnątrz, gdzie jest wiatr, niby roznosi je dalej, ale ich ilość na litr powietrza maleje,spada prawdopodobieństwo wciągnięcia go do dróg oddechowych, a małe ilości wirusów organizm może zwalczyć. Supermarkety mają małe lady, jes bliska odległość między sprzedawcą a kupującym, na rynkach jest dużalada i większy dystans, nazewnątrz, łatwiej utrzymac odległość między klientami. W supermarkecie ludzie dotykają warzyw i owoców na bazarze można ustawić je tak, by tylko sprzedawca i klient mogli ich dotknąć, to zmniejszy liczbę zakażeń, dany owoc i warzywo dotkną dwie osoby, klient i sprzedawca, to zmniejszy także ryzyko zakażenia pasożytami układu pokarmowego np.owsikami i bakteriami kałowymi. Warzywa i owoce to dla nas podstawa diety, potrzebujemy ich, to witaminy,biogeny,cukry, aminokwasy, przeciwutleniacze, na bazarze często są świeże, to dieta pozwala utrzymać całe ciało w tym odporność w odpowiednim stanie,gotowe dania nie zastąpią roślin. Makarony, ryże, kasze to paliwo,ale nie ma potrzebnych do funkcjonowania ciała witamin, biogenów, przeciwutleniaczy, pokarm rosliny to immunostymulanty. Ludzie mieszkający przy drogach,handlujący owocami i warzywami przypodwórkach to jeszcze mniejsze zagrożenie, samochód zatrzymuje się na poboczu, kierowca kupuje i odjeżdża, jedynie kontakt jest ze sprzedawcą, a nie między klientami, tak samo jest jak z kurierami.

Kwiaty doniczkowe są nam niezbędne dla formy psychicznej,normalnie człowiek powinien przebywać na łonie natury,w lesie,parku, na łące, w ogrodzie, kiedy to niemożliwe trzeba ogród zrobić w domu, przez zimę rolnicy uprawili pod sprzedaż wiele kwiatów doniczkowych, które zniszczą się jak ich nie sprzedają, można je sprzedawać tak jak jedzenie,sprzedawca wydaje kwiatek kupującemu, jeden kwiatek dotykają tylko 2 osoby. Potrzebujemy zieleni, opieka nad roślinami w domu pozwoli przetrwać kwarantannę, szybciej zleci czas, wzrok odpocznie od zieleni, podlewanie,przesadzanie, nawożenie wymaga ruchu. Rolnicy nie stracą albo mniej stracą, będą mieli dla rodzin pieniądze.

Natomiast kwiaty,które trzeba dac do gruntu przydadza się na wsi,gdzie domy są daleko od siebie, podwórka duże do przyozdobienia ziemi obok domu i w ogrodzie, praca na świeżym powietrzu, ruch przy sadzeniu, podlewaniu,pieleniu na słońcu działa prozdrowotnie

Chociaż wiele stron internetowych podaje,że samoopalacze są bezpieczne, nie jest to prawda. Samoopalacze zawierają dihydroksyaceton, kttóry reaguje z animokwasami w keratynie nadając im pomarańczowy kolor. W roztworach wodnych DHA izomeryzoje do aldehydu glicerynowego,który rozkłada się po aldehydu mrówkowego i kwasu mrowkowego, tych samych związków chemicznych,które powstają w wyniku metabolizmu metanolu. Skóa sama wytwrza wodę, gruczoły potowe całyczas pracują,więc DHA cały czas izomeryzuje. Żeby ograniczyć rozkład trzebaby rozebranym przebywać w temperaturze 8 st. Kwas mrówkowy i aldehyd mrówkowy są truciznami. Niszczą wzrok,nerki, wątrobę, nerwy. Formaldehyd, czyli aldehyd mrówkowy jest stosowany do konserwacji preparatów biologicznych. Denaturuje białka w tkankach, podrażnia skórę, może kumulowac się w organizmie. Podobnie działakwas mrówkowy (ciekawe, że w obawie przed oparzeniami slonecznymi,dokórych trzeba miećgenetyczne predyspozycje,ludzie narażają się na oparzenia chemiczne). Formaldehyd paruje w 19,5 st.ludzie go wdychają, niby małedawki, ale jest to dlugotrwały proces. Przepisy BHP nakazują odzież ochronną do kontaktu z tymi subsancjami. Co ciekawe przed nalożeniem samoopalacza nakazuje się peeling,czyli warstwę kornerocytów, która stanowi mechaniczną barierę żywej tkanki przed patogenami i czynnikami drażniącymi. Usunięcie lub osłabienie tej bariery ułatwia szkodliwym substancjom wnikanie do organizmu. To co rozpuszcza się w organicznych rozpuszczalnikach, rozpuszcza się w tłuszczach i przenika przez skórę do wnętrza ciała. Tzw opalanie natryskowe uszkadza drogi oddechowe, może dać atak astmy, temperatura w kabinach do natrysków ma ok.25st. Opary kwasu mrówkowego z rozlożonego DHA podrażaniają gardło, drogi oddechowe, płuca, jame ustną, skórę, oczy, podobnie podrażaniają opary formaldehydu. Ten powoduje twardnienie,pękanie skóry. Doatkowo toksyny mogą powodować problemy z zajściem w ciążę i utrzymanie jej. Dużo zdrowsze jest jedzenie marchwiu, picie soku z marchwi, naturalne opalanie, gdzie naskórek grubnie dając lepszą barierę przed patogenami, toksynami i alergenami,powstaje melanina,która wystarczy na kilka miesięcy i działa jako wymiennik jonów metali cięzkich sama pełniąc deksykująca rolę, melanina neutralizuje centra aktywne toksyn,zanim przenikną do krwi. Słońce to witamina D i regulujący cisnienie krwi tlenek azotu. Co ciekawe 99% ludzi urodzonych w danej strefie geograficznej nie ma szans się oparzyc,chyba, że wyjedzie na południe. Jak ktos nie ma czasu się opalać lub jego skóra nie tworzy melaniny może kapać się w naparze z kory dębu lub robić okłady z łupin orzecha włoskiego.

Typy siedlisk wyżynnych i pogórskich.
Bór mieszany wyżyny świeży, porasta wierzchowiny i góną częśc stoków, w drzewostanie są brzozy, dęby, sosny, jodły, w runie sa kosmatka gajowa Luzula luzuloides, fiołek lesny, turzyca palczasta Carex digitata, żurawiec falistolistny Atrichum undulatum, widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum, jastrzębiec leśny Hieracium murorum, wietlica samicza Athyrium filix-femina, przytulinka wiosenn Cruciata glabra, jeżyna gruczołowata Rubus hirtus. 
Bór mieszany wyzynny wilgotny w zagłębieniach wyzyn i wzniesień, rzadki las, wilgotne podłoże, w drzewostanie sa graby, dęby, jodły, buki, w runie kosmatka gajowa, kokoryczka okółkowa Plygonatum verticillatum, jerzyna gruczołowata, starzec Fuchsa Senecio Fuchsii.
Las mieszany wyzynny świeży, rośnie w górnych i środkowych częściach wzniesień, na małych, płaskich wierzchowinach, charakterystyczny dla runa jest przenęt purpurowy Prenanthes purpurea, kosmatka gajowa, starzec Fuchsa, jezyna gruczołowata, w drzewostanie rosną jodły, sony, brzozy, dęby, buki, graby.
Las mieszany wyżynny, w obniżeniach terenu, gdzie zbieraja sie wody, drzewostan stanowią buki, graby, łegi, klony, lipy, jodły, w runie rosnie paprotnik kolczysty Polystichum aculeatum, szałwia lepka Salvia glutinosa, żywiec gruczolowat Cardamine glanduligera, zywiec dziewięciolistny C. enneaphyllos, żywiec cebulkow Dentaria bulbifera, kostrzewa górska Festuca drymeia, kostrzewa leśna Festuca altissima, czerniec gronkowy Actaea spicata.
Las wyzynny mieszany wilgotny, na wilgotnym podłożu, płytko położone wody grun towe, w runie sa kosmatkja gajowa, jeżyna gruczołowata, starzec Fuchsa, kokoryczka okółkowa, w drzewostanie sa dąby, jodły, buki, graby.
Las wyżynny wilgotny, wilgotne połozę, płytkie wody gruntowe, runie sa miesięcznica trwała Lunaria rediviva, języcznik zwyczajny Phtllitis scolopendrium, czartawa drobna Circaea alpina, kostrzewa olbrzymia, gwiazdnica gajowa Stellaria nemorum, czyściec leśny Stachys sylvatica, czosnek niedźwiedzi Allium ursinum, zdrowjóka rutewkowata Isopyrum thalictroides, zawilec żółty Anemone ranunculoides, kokorycz pusta Corydalis cava, drzewostan stanowią dąb, jesion, jawor, jodła.
Las łęgowy wyżynny, w runie jest starzec Fuchsa, starzec gakjowy S. nemorensis, jarzmianka wieksza, tojeść gajowa Lysimachia nemorosum, knieć błotna górska Caltha palustris ssp. latea, świerzabek Chaerophyllum aromaticum, jeżyna popielica Rubus caesius, wilczomlecz migdałolistny Euphorbia amygdaloides, dzięgiel leśny Angelica sylvestris, jarzmianka wieksza, oset lopianowaty Carduus personata, lepiężnik rózowy Petasites hybridus, w drzeostanie sa jesiony, deby, olsze.
Ols jesionowy wyzynny, w runie sa czartawa pośrednia Circaea intermedia, skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia, szczaw gajowy Rumex sanguineus, drzewostan tworzą olsze i jesiony.
Górskie
Bór wysokogóski jest w reglu górnym powyżej 1150 m.n.p.m, próchnica to butwina, drzewostan tworzą świerk i jarzębina, w podszycie jest porzeczka alpejska Ribes alpinum w runie podbiałek alpejski Homogyne alpina, wietlica alpejska Athyrium distentifolium, trzinnik owłosiony Calamagrostis villosa, kosmatka alpejska Luzula alpina.
Bór góski świeży to bardzo ubogie siedlisko jest na kwaśnych skałach magmowych i metamorficznych. W drzewostanie dominuje świerk z domieszka jarząba, w runie są przytulia okrągłolistn Galium rotundifolium, nerecznica szeroka Dryopteris latum, nerecznica krótkoostna Dryopteris carthusiana, trzcinnik owłosiony, siódnaczek leśny Trientalis europaea, borówka czarna Vaccinium myrtillus, śmiałek pogięt Deschampsia flexuosa.
Bór mieszany góski świeży w runie jest fiołek Fuchsa, trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea, jastrzębiec lesny Hieracium murorum, sałatnik leśny Mycelis muralis, podrzeń żebrowiec Blechnum spicant, nerecznica krókookostna, wietlica samicza Athyrium filix-femina, drzewostan to buk, świerk, jodła. 
Bór mieszany góski wilgotny porasta wilgotne, słabo żyzne zasadowe siedliska, w runie rosnie nerecznica szerokolistna Dryopteris dilatata, torfowiec Girgensohna Sphagnum girgensohnii, sit rozpirzchły Juncus effusus, płonnik pospolity Polytriclium commune, drzewostan stanowią świerk i jodła.
Bór mieszany górski bagienny porasta bardzo wilgotne, bagienne tereny w górach, drzewostan to swierk, runo porastaja rosliny bagienne.
Bór górski bagienny ubogie siedlisko regla dolnego i górnego, w drzewostanie dominuje świerk i brzoza, w runie rosliny bagienne.
Bór mieszany górski bagienny w drzewostanie jest świerk, w runie rosliny bagienne siedlisko średnio żyzne słabo wysycone zasadami. Utworzone na piaskach gliniastych i słabogliniastych w miejscach z utrudnionym przepływem wody glebowej, gleby to torf wysoki i przejściowy, w runie jest bagno zwyczajne Ledum palustre, borówka bagienna Vaccinium uliginosum, modrzewnica zwyczajna Andromeda polifolia, wełnianka pochwowata Eriophorum vaginatum, płonnik sztywny Polytrichum strictum, skrzyp leśny Equisetum sylvaticum.
Las mieszany góski świeży, siedlisko żyzna, zasadowe, w reglu dolnym do 500 m, w drzewostanie są jodła, buk i świerk, w runie żurawiec falistolistny Atrichum undulatum, kosmatka gajowa, jeżyna fałdowana Rubus plicatus, malina własiwa Rubus idaeus, turzyca leśna Carex sylvatica, zachyłka trójkątna Gymnocarpium dryopteris, nerecznica samcza Dryopteris filix-mas.
Las mieszany górski wilgotny to żyzne siedlisko średnio wysycone zasadami, jest w reglu dolnym do ok. 660-800 m n.p.m, na cienistych stokach i obniżeniach terenu z zatrzymującą się wodą, w drzewostanie są buki, swierki i jodły, w runie dominują paprocie, cienistka trójkątna, wietlica samicza, nerecznica krótkoostna, starzec Fucha.
Las górski swieży, w runie jest kosmatka olbrzymia Luzula sylvatica, goryczka trójeściowa Gentiana asclepiadea, przenęt purpurowy Prenanthes purpurea, szałwia lepka, żywokost sercowaty Symphytum cordatum, kostrzewa górska Festuca drymeia, żywiec cebulkowy Dentaria bulbifera, żywiec gruczolkowaty D. glandulosa, szczyr trwały Mercurialis perennis, w drzewostanie są buk, jodła, świerk, jawor. 
Las góski wilgotny, drzewostan tworzą swierk, buk, jodła, jawor, runo lepiężnik biały Petasites albus, czosnek niedźwiedzi, kokorycz pusta, modrzyk góski Cicerbita alpina.
Las łęgowy góski jest w reglu dolnym, wzdłóż cieków wodnych, gleby to mady inicjalne z próchnicą murszowata, w runie są szałwia lepka, świerzabek orzęsion Chaerophyllum hirsutum, jarzmianka wieksza Astrantia major, lepiężnik biały Petasites albus i wyłysiały P. kablikianus, drzewostan to olsza, jesion, świerk, brzoza, klon, podszyt to wierzby krzewiaste, kruszyna.
Ols jesionowy góski  na glebach bagiennych murszowych lub na madach bardzo silnie próchnicznych podścielonych piaskami rzecznymi, w drzewsotanie sa olsza i jesion, w runie szczaw gajowy Rumex sanguineus, skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia, rzeżucha gorzka Cardamine amara, karbieniec pospolity Lycopus europaeus, psianka słodkogórz, świeżąbek oręsiony Chaerophyllum temulum, knieć błotna górska, kozłek całolistny Valeriana somplicifolia, pępawa błotna Crepis paludosa, niezapominajka błotna Myosotis palustris.
Typy zbiorowisk trawiastych łaki: tereny trawiaste, niska roslinnośc zielna, są tu
Młaki, łąki podmokłe na terenach zalanych wodą, porosnięte mchami, turzycami Carex sp., sitowatymi Juncaceae, wełniankami Eriophorum.
Murawy kserotermiczne, to tereny suche, gorące, dobrze nasłonecznione, rosną tu babka średnia Plantago media, bylica polna Artemisia campestris, chaber driakiewnik Centaurea scabiosa, czyściec prosty Stachys recta, czyścica drobnokwiatowa Acinos arvensis, dąbrówka kosmata Ajuga genevensis, driakiew wonna Scabiosa canescens, dziewięćsił pospolity Carlina vulgaris, dziewięćsił bezłodygowy Carlina acaulis, dzwonek skupiony Campanula glomerata.
Zmienionnowilgotne łąki trzęślicowe wiosna sa bardzo wilgotne, latem bardzo suche, rosna bukwica zwyczajna Betonica officinalis, turzyca filcowata Carex tomentosa, goździk pyszny Dianthus superbus ssp. superbus, przytulia północna Galium boreale, goryczka wąskolistna Gentiana pneumonanthe, mieczyk dachówkowaty Gladiolus imbricatus, oman wierzbolistny Inula salicina.
Hala górska rośnie ponad piętrem kosówki, w piętrze halnym, rosnie tu dębik ośmiopłatkowy Dryas octopetala, wierzba zielna Salix herbacea, mchy, sit kucina Juncus trifidus, boimka dwurzędowa Oreochloa disticha.