biologia i ochrona przyrody

W Polsce rosną rośliny będące pasożytami całkowitymi, które pobierają asymilaty wodę i sole mineralne od innych roślin oraz półpasożyty pobierające wodę i sole mineralne ale zdolne do fotosyntezy.
Półpasożyty:
Zagorzałek nadbrzeżny Odontites litoralis prosta, wzniesiona łodyga, liście języczkowate, długie, lekko karbowane, ulistnienie naprzeciległe, przysadki fioletowe, lekko karbowane języczkowate, kwiaty fioletowe, dwuwargowe, góna warga zaokrąglona, dolna kilkudzielna, długa rurka, kwiaty w gronach, rosną w katach przysadek, owoc to torebka.
Zagorzałek późny Odontites vernus łodyga rozgałeziona, prosta, gałązki wyrastaja pod kątem prostym i łukowato sie wznoszą, liście lancetowate, siedzące, piłkowane, nasady są zwężone, kwiaty dwuwargowe, różowe, owłosione, dolna warga płaska, górna trójłatkowa, rurki korony sa długie, kwiaty zebrane są w grona, rosną w kątach przysadek, owoce to podłużne torebki.
Zagorzałek wiosenny Odontites verna łodyga rozgałeziona, liście lancetowate, siedzęce, przysadki lancetowate, mają kilka karbów po bokach, kwiaty zebrane w grona jednostronne w katach przysadek, kwiaty są długorurkowe, dwuwargowe, fioletowe, górna warga tarczowata, dolna trójdzielna, odcinki sa proste i zaokrąglone, owoce to torebki.
Zagorzałek żółty Odontites lutea łodyga rozgałęziona, łukowato zgięta w górę, drobne, lancetowate liście o nasadach odwrotnie strzałkowatych, ulistnienie skrętoległe, żółte, dwuwargowe kwiaty zebrane są w grona w katach liści, górna warga owalna, dolna trójdzielna, boczne odcinki sa owalne, środkowy szeroki, owoce to torebki.
Świetlik błękitny Euphrasia coerulea nierozgałęziona łodyga, międzywęźla dłuższe od liści, liście jajowate, tępo ząbkowane, owłosione, kwiaty niebieskie, dolna warga ma żółtą plamkę i ciemne prążki, żółta gardziel, szyjka śłupk odgięta w dół, owoce to torebki z delikatnymi szczecinkami.
Świetlik gajowy, zwarty Euphrasia nemorosa rozgałęziona łodyga, wiele krótkich międzywęźli, liście i przysadki, jajowate, ząbkowane, nagie, kwiaty białe, gorna warga zakońćzona na niebiesko, dolna ma żółtą plamkę i ciemne prążki, owoce to torebki z delikatnymi, prostymi włoskami.
Świetlik Kernera Euphrasia kerneri łodyga prosta, wzniesiona, liście jajowate, ząbkowane, przysadki lancetowate, kwiaty liliowe, dolna warga trójdzielna, każda część ma po 2 ząbki, górna ma fioletowe prązki, po bokach odgałęzień dolnej wargi jest po nfioletowej prędze, owoce to torebki.
Świetlik łąkowy Euphrasia rostkoviana łodyga sztywna, słabo rozgałęziona, ulistnienie naprzeciwległe, liście jajowate, ząbkowane, owłosione, kwiaty grzbieciste, kielich zrosłodziałkowy z 4 działek, płatki białe, żółta plamka na dolnej wardze, górna maleńka, fioletowe żyłki na płateczkach, 1 słupek, 4 dwusilne pręciki, owoce to dwunasienne, jajowate torebki, brunatne, gładkie, błyszczące nasiona, krótkie, ucięte kłacze, roslina lecznicza, ziele działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, pomaga w bakteryjnym i alergicznym zapaleniu spojówek, zespole suchego oka, uszczelnia naczynia krwionosne w oku. 
Świetlik maleńki Euphrasia minima krótka, nierozgałęziona łodyga, szerokie, nerkowate, ząbkowane liście, kwiaty w kątach liści, są fioletowe lub żółte, dolna warga 3-dzielna, środkowy odcinek szeroki, boczne wąskie z kilkoma fioletowymi prążkami, górna całobrzega, parasolowato zgięta, owoce to torebki.
Świetlik nadobny, bezostny Euphrasia picta wzniesiona, bardzo słąbo rozgałęziona łodyga, liście naprzeciwległe, okrągławe, dolne mają nasady klinowate, górne są jajowate, ząbkowane, na dole mają hydatody, ząbkowane przysadki, kwiaty grzbieciste, wargowe, białe, górna warga foletowa z ciemnymi żyłkami, ma żółte plamki, dolna trójdzielna, odcinki równe, wcięte na końcach, owoce to torebki z delikatnymi i prostymi szczecinkami.
Świetlik salzburski Euphrasia salisburgensis proste, rozgałęziona łodygi, liście głeboko ząbkowane, lancetowate, krótkie, przysadki też lancetowate i głęboko ząbkowane, liliowe kwiaty, drobna, na końcu karbowana górna warga odgina się do tyłu, dolna trójdzielna, odcinki dwudzielne na końcach, żółta gardziel, owoce to torebki.
Świetlik tatrzański Euphrasia tatrae prosta, nierozgałęziona łodyga, liście dłoniastodzielne na 3 odcinki, brzegi karbowane, liście owłosione, kwiaty w kątach liści, fioletowe, góna warga jest parasolowato zgięta, tworzy daszek, dolna trójdzielna, końce łątek mają wcięcie i 2 karby, boczne odcinki mają po fioletowym prążku, górna warga gęsto prążkowana, owoce to torebki.
Świetlik wiosenny Euphrasia vernalis prosta łodyga, jajowate, karbowane, owłosione liście, białe, dwuwargowe kwiaty zebrane w grona w kątach liści, góna warga parasolowato zgięta, brzeg odgięty w górę, dolna trójdzielna, odcinki z 2 karbami, boczne mają po fioletowej prędze, owoce to torebki.
Świetlik wyprężony Euphrasia stricta łodyga rozgałęziona, pędy łukowato wzniesione, naprzeciwległe, jajowate liście z ostrymi ząbkami, kwiaty dwuwargowe, białe lub lilabiałe, żółta plama na trójdzielnej, dolenj wardze, końce odgałęzień, amją 2 karby, górna warga jest parasolowato zgięta, owoce to torebki, roslina lecznicza, pomaga w chorobach oczu.
Świetlik wątły Euphrasia micrantha wzniesiona, cienka, delikatna łodyga z wieloma międzywęźlami, liście drobne, jajowate, ząbkowane, gładkie, kwiaty białe lub lila, dwuwargowe, dolna warga ma fioletowe prążki i żółtą plamkę, jest trójdzielna, końce rozgałęzień mają po 2 karby, górna warga parasolowato zgięta, ma fioletową plamę w środku przy wejściu do gardzieli, owoce to torebki z prostymi, delikatnymi szczecinkami.
Szelęznik Borbasa Rhinanthus borbasii łodyga rozgałęziona, okrągła na przekroju, liście lancetowate, ząbkowane, szerokie w nasadach, skrętoległe, siedzące, nasady sercowate, kwiaty zerbane w grona, ząbkowane, jajowate przysadki, kwiaty żółte, dwuwargowe, dolna warga drobniejsza, szeroka rurka korony.
Szelężnik mniejszy Rhinanthus minor wzniesiona, pojedycncza, łodyga może się rozgaęłziać, podługowate, ząbkowate liście, przysadki nagie, ząbkowane, trójkątne, kwiaty grzbieciste, żółte, zebrane w grona, rosna w kątach liści na szczycie łodygi, górna warga podzielona na ząbki przypominające karby, kielich nagi ma brzegi owłosione, dolna warga odstająca.
Szeleżnik większy Rhinanthus serotinus wzniesiona, owłosiona łodyga, nie rozgałęzia się, może rozgaęłziać sie w górze, ulistnienie naprzeciwległe, liście lancetowate, pszysadki trójkatne, nagie, ząbkowane, kwiaty zebrane w kłosy, są zółte, dwuwargowe, nagi, rozdęty kielich, dolna warga zamyka gardziel, wargi mają ząbek na szczycie, górna warga jest długa wyrasta ponad okwiat, słabe korzenie, są przyssawki, owoce to rozdęte torebki.  
Szeleżnik włochaty Rhinanthus alectorolophus prosta, rozgałęziona, owłosiona łodyga, liście podługowate, wowłosione, kwiaty żółe, trójkatne, bladozielone, ząbkowane przysadki, wargi zaokrąglają się przy gardzieli, rurka maczugowato poszerza sie od nasady, owoce to torebki.
Szeleżnik wysokogóski Rhinanthus alpinus proste, rozgałęzione, brunatne łodygi, liście lancetowate, zabkowane, skrętoległe, trójkątne, przechodzące w długie dzióbki, ząbkowane przysadki, kwiaty zebrane w grona w kątach przysadek, są żółe, dwuwargowe, dolna warga ma 3 długie, trójkatne ząbki, góna jest łukowato zgięta, szeroka gardziel, szeroka rurka korony.
Leniec alpejski Thesium alpinum zdrewniałe, podziemne kłącze z cienkimi rozłogami, naga, rozgaęłziona łodyga, liście równowąskie, skrętoległe, nagie, kwiaty rosną w kątach długich podsadek, zebrane są w grona, kwiaty mają po 2 podkwiatki, kwiaty sa białozielonkawe, promiensite, 4 płatki, 4 pręciki, 1 słupek, owoce to kuliste, żeberkowane orzeszki.
Leniec bezpodkwiatkowy Thesium ebracteatum wzniesiona, cienka, rozgałęziona łodyga, liście lancetowate,  białe, 5-płatkowe kwiaty zebrane w grona, mają długie szypułki i lancetowate, długie podsadkami, rosna w kątach przysadek, owoce to długoszypułkowe, kuliste, żeberkowane orzeszki,
Leniec łakowy Thesium pyrenaicum wzniesione, okrągłe na przekroju, rozgałęzione łodygi, równowąskie liście, lancetowate przysadki, po 22 podkwiatki, kwiaty zebrane w grona, są białe, 5-płatkowe, promieniste, szerokie, trójkątne płatki, owoce to żeberkowane orzeszki.
Leniec pospolity Thesium linophyllon wzniesiona, rozgałęziona łodyga wyrasta z kłącza z rozłogami, ulistneienie skrętoległe, liście równowąskie, białe, 5-krotne kwiaty w wiechach, są przysadki, podsadki i podkwiatki, żeberkowate owoce to orzeszki na długich szypułkach.
Jemioła pospolita Viscum album rozgaęłzione łodygi, liście nakrzyżległe, jajowate, podłużne, zamiast korzeni są ssawki, kwiaty małe, zółte, zredukowane, dwupiennośc, owoce to białe, nibyjagody.
Viscum coloratum rozgałęziona, zielona łodyga, nakrzyżległe, jajowate, wąskie liście, żółte, zredukowane kwiaty po 3 w okółku, czerwone nibyjagody.
Bartsja alpejska Bartsia alpina czerwonawa, podnosząca się łodyga z długimi włoskami, rozgałęzione kłącze pokryte łsukami, liście naprzeciwległe, siedzące, jajowate, karbowane brzegi, kwiaty filetowe, grzbieciste, zebrane w grona, 4 działki, 2 wargi korony, góna niepodzielona, dolna ma 3 łatki, kwiaty owłosione, słupek 1 z nitkowatą szyjką, 4 pręciki, owoce to torebki z puchem kielichowym i dzióbkiem.
Gnidosz błotny Pedicularis palustris wzniesiona, prosta, naga, pusta w środku, nierozgałęziona łodyga, liście siedzące, żółtozielone, pierzastodzielne, odcinki karbowane, lancetowate, grzbieciste kwiaty wyrastają w kątach liści, zebrane są w grona, mają długie szypułki, dwuwargowy, pekaty kielich trwały, owłosiona, fioletowa korona, górna warga ma 2 łatki, dolna zamyka wejście do gardzieli, 1 śłupek, 4 dwusilne pręciki, miodniki u podstawy słupka, owoce to okrągłe, dwukomorowe torebki z puchem kielichowym, przyssawkami wrasta w ciało gospodarza.
Gnidosz dwubarwny Pedicularis oederi prosta, wzniesiona, nierozgałęziona łodyga, nasada otoczona łuskami, liście lancetowate, pierzastodzielne, tępo zakończone, podwójniekarbowane, podłuzne odcinki, kwiaty żółte, grzbieciste, 5-dzaiłkowy kielich, działki odginają się, korona żółta, dolna warga ma 3 łatki, górna 2, tworzy dzióbek, jest orzesiona, 4 dwusilne pręciki, owoce to torebki z dzióbkiem.
Gnidosz Hacqueta Pedicularis hacquetii prosta, nierozgałęziona, tępa, wzniesiona, owłosiona, liście pierzastosieczne, piłkowane odcinki, listki lancetowate, liście trójkatne, grzbieciste, krótkoogonkowe kwiaty zebrane sa w kłosy, trójkątne, owłosione działki, korona żółta, dwuwargowa, owoce to torebki.
Gnidosz królewski Pedicularis sceptrum-carolinum naga łodyga, pierzastodzielne, podługowate liście rozety,  listki karbowane, jajowate, zaokrąglone, łodygowe sa elipsoidalne, skrętoległe, karbowane, grzbieciste kwiaty w kłosach, 5 jajowatych, ząbkowanych działek, jasnożółte, rozdęte kwiaty, dolna warga na końcu czerwona.
Gnidosz okazały Pedicularis exaltata duże, jajowate, podługowate lub trójkątne liście pierzastodzielne, nagie, skrętoległe liście, kwiaty skrętoległe grzbieciste, działki całobrzegie, płatki zrośnięte w nagą rurkę. Chroniony.
Gnodosz okółkowy Pedicularis verticillata wzniesiona, nierozgałęziona, płytko ukorzeniona łodyga, ulistnienie naprzeciwległe, liście sa lancetowate, pierzastodzielne, owlane, tępo zakończone, ząbkowane odcinki, liście odziomkowe sa większe, grzbieciste, bardzo krótkoogonkowe, fioletowe, dwuwargowe kwiaty zebrane są w grona, kielich ma 3-5 działek, korona dwuwargowa, górna warga hełmiasta, 4 dwusilne pręciki, 1 słupek, owoce to torebki z eliptycznymi nasionami.
Gnidosz rozesłany Pedicularis sylvatica nierozgałęziona łodyga, w środku prosta, boczne podnoszące sie, siedzące, podługowate liscie i jajowate listki pierzastodzielne, grzbiecioste kwiaty zebrane w grono obejmujące prawie całą łodygę, zrosłodziałkowy, dwuwargowy, rozdęty kielich, purpurowa, długorurukowa korona, góna warga krótsza i odstająca, 1 słupek, 4 dwusilne pręciki, miodniki u nasady słupka, owoce to dwukomorowe, ogrągłe torebki otoczone kielichem, ssawkami wrasta w korzenie gospodarzy.
Gnidosz sudecki Pedicularis sudetica krótkie, walcowate kłącze, zielona, bezlistna łodyga, pierzastodzielne, lancetowate liście, odziomkowe długoogonkowe, łodygowe krótkoogonkowe i skrętoległe, wełnisto owłosione,. zmniejszające sie ku górze przysadki, owoce to dwukomorowe, wielonasienne torebki, cienkie, brunatne korzenie z przyssawkami. 
Przeniec biały Melampyrum saxosum łukowato wzniesiona łodyga, ostre, lancetowate liście, kwiaty grzbieciste, dolna warga biała, górna ma purpurowe prążki, działki ząbkowate.
Pszeniec brodaty Melampyrum barbatum proste, wzniesione, nierozgałęzione łodygi, liście lancetowate, długie liście podkiwatostanowe, kwiaty sa żółe, zebrane w grona w kątach trójkatnych przysadek, kwiaty dwuwargowe, dolna warga dwudzielna, górna niepodzielona.
Pszeniec gajowy Melampyrum nemorosum wzniesiona, dwurzędowo owłosiona łodyga, liście jajowate, zaostrzone, krótkoogonkowe, nakrzyżległe, ząbkowane, górne przysadki fioletowe, kwiaty grzbieciste, dwuwargowe, w kątach przysadek leża, zebrane są w grono, gardziel zamknięta, działki lancetowate, fioletowo-żółte kwiaty, owoce to jajowate torebki.
Pszeniec grzebieniasty Melampyrum cristatum wzniesiona, omszona łodyga, ostre, równowąskie, całobrzegie liście, kwiaty w 4 rzędach tworzą 4-groniasty kwiatostan, rynienkowate, ząbkowane przysadki, na końcahc cąłobrzegie, kwiaty fioletowe, rurka korona dłuższa odkielicha, zrosły kielich z owłosiona rurką.
Pszeniec Herbicha Melampyrum herbichii rozgałęzione, proste łodygi, liście lancetowate, nasady strzałkowate, ogonki krótkie, są podsadki i podkwiatki o kształtach identycznych jak liście ale sa mniejsze od liści, po 2 kwiaty sa żółe, wargowe, rurka rozdęta, górna warga 2-dzielna, dolna 3-dzielna, kwiaty zerbane w jednostronne grona.
Pszeniec leśny Melampyrum sylvaticum wzniesiona, dwurzędowo owłosiona, rozgałeziona lekko łodyga, liście lancetowate, krótkoogonkowe, ostre, całobrzegie przysadki, żółte, grzbieciste kwiaty zebrane w grona, rozwarta korona, górna rurka wysklepiona, owłosiomna, dolna zgięta w dół, działki lancetowate, kielich równy rurce korony lub dłuższy.
Pszeniec polski Melampyrum polonicum rozgałęziona, rozesłana łodyga, liście jajowate, zaostrzone, krótkoogonkowe, okrągłe nasady, fioletowe górne przysatki, dolne zielone kształtem wszystkie przypominaja liście, zółte dwuwargowe kwiaty, cienka rurka korony, gardziel szeroka.
Pszeniec różowy Melampyrum arvense wzniesiona, rozgałęziona łopdyga, liście lancetowate, całobrzegie, siedzące, naprzeciwległe, pierzastodzielne, foletowoczerwone przysadki, dwuwargowa, cienkorurkowa, szerokogardzielowa, rózowa lub żółta, kwiaty są w gronach.
Pszeniec zwyczajny Melampyrum pratense wzniesiona, czterokanciasta łodyga, naga lub słąbo owłosiona, ulistnienie naprzeciwległe, liście lancetowate, całobrzegie, krótkoogonkowe,  przechodzą w przysadki, kwiaty zebrane w szczytowe grona, są ustawione poziomo, dwonkowaty, nagi kielich z 4 działek, korona grzbiecista, żółta, gardziel zamknięta, rurka prosta, owoce to jajowate, nagie, podłużne torebki.
Pasożyty zupełne:
Korzeniówka pospolita Monotropa hypopitys bezzieleniowa roślina, biała łodyga z łuseczkowatymi liśćmi, rozgałęzione kłącze, korzenie nie mają włośników, białe lub żółte liście przylegają do łodygi, kwiatu dzwonkowate, bezbarwne, obupłciowe, jest kielich i korona, działki odstają od korony, są lancetowate, płatki lekko odgięte.
Korzeniówka mniejsza Monotropa hypophegea bezzieleniowa, łuskowate, owalne liście, prosta łodyga, kwiaty w jednostronnym gronie, równoległe do podłoża.
Kanianka amerykańska Cuscuta gronovii pnąca, żółtozielona łodyga z przyssawkami, zredukowane liście jako niepodzielne łuseczki, drobne kwiaty w kulistych pęczkach, owoce to kuliste torebki z kilkoma nasionkami.
Kanianka koniczynowata Cuscuta trifolii nitkowata, bezzieleniowa łodyga z przyssawkami, liście łuseczkowate, kwiaty w drobnych pęczkach. Pasożyt zupełny roślin zielnych, może chyba żyć na drzewach. Pasozyt obligatoryjny.
Kanianka lnowa Cuscuta epilinum pnąca, pojedyncza lub rozgałęziona łodyga, zielonożółta lub rózowawa, lancetowate liście, kwiaty siedzące, drobne, zielone w kulistych kwiatostanach, ostre płatki zrośnięte w rurkę, półkoliste osklepki przylegają do gardzieli, owoce to kuliste torebki z wieczkami.
Kanianka macierzankowata Cuscuta epithymum pnąca łodyga z przyssawkami, zredukowane, łuseczkowate, bezzieleniowe liście, drobne, obupłciowe, promieniste kwiaty w pęczkach, owoce to kilkunasienne torebki, korzenie zanikaja tuż po wykiełkowaniu.
Kanianka polna Cuscuta campestris zielono-żółta lub pomarańczowa łodyga, liście zredukowane do łuseczek, kwiaty w pęczkach, drobne, promieniste, obupłciowe, owoce to torebki.
Kanianka popsolita Cuscuta europaea czerwona, rozgałęziona łodyga, rózowe kwiaty w trąbkowatymi koronami zebrane w główki, owoce to torebki kuliste z wieczkami.
Kanianka wielka Cuscuta lupuliformis pnącze, ma przyssawki, zredukowane, bezzieleniowe łuseczki, kwiaty drobne, obupłciowe, promieniste w pęczkach, owoce to torebki, gł. na wierzbach i krzewach.
Kanianka wonna Cuscuta suaveolensi żółtozielona, rozgałęziona, pnąca roślina, łuseczkowate liscie, białe, promieniste, 5-płatkowe, rurkowate kwiaty.
Cuscuta cesatiana brązowozielone, pnące łodygi, drobne listeczki, kwiaty rurkowate, 5-zabkowe w główkach, owoce to torebki.
Cuscuta australis zgniłozielone, rozgałezione łodygi, łuskowate listki, kwiaty białę, trąbkowate w główkach.
Łuskiewnik różowy Lathraea squamariapodziemne, łuskowate, rozgałęzione kłącze, liście łuskowate, bezzieleniowe, pod ziemią na kłączu, kwiaty na pędzie kwiatowym nadziemnym, grzbieciste kwiaty w gęstych gronach, kielich rurkowaty, różowy, dwuwargowa korona,  na korzeniach drzew i krzewów.
Zaraza alzacka Orobanche alsatica jasnożóła lub rózowa łodyga, groczołowato owłosiona ma łuskowate liście, kwiaty w kątach łuskowatych przysadek zebrane sa w kłosy,długa korona, górna warga ma 2 łatki, dolna 3, owłosiona szyjka słupka, owoce to torebki, kwiaty w gronach.
Zaraza bladokwiatowa Orobanche pallidiflora żółtawa lub czarwonawam, ogróczolona, łuseczkowate liście, kwiaty grzbieciste, jajowate wolne działki kielicha, biała lub żóła ciemno ogróczolona korona, kwiaty w gronach.
Zaraza bluszczowa Orobanche hederae nierozgaęłziona łodyga, zredukowane liście, kwiaty w kłosach korona ma zwężenie i rozszerzenie, jest łukowato zgięta, biała z czerwonymi żyłkami, kwiaty w gronach.
Zaraza błekitnawa Orobanche coerulescens żółtawa, wełniście owłosiona, ogruczolona łodyga, liscie łuseczkowate, kwiaty grzbieciste, działki lancetowate, kłosy jajowate, zgięta, niebieska, przewęzona na środku korona, żółtawa nasada korony i słupek.
Zaraza czerwonawa Orobanche lutea łodyga prosta, zielonkawa, lekko, biało wołosiona, kwiaty grzbieciste, korona lekko rozwarta, łukowato zgięta, równoległe do podłoża, liliowa, dolna warga 2-dzielna, górna 3-dzielna, kwiaty w gronach.
Zaraza drobnokwiatowa Orobanche minor wzniesiona, mięsista, pojedyncza, gruba łodyga, skrętoległe, łuseczkowate, bezzieleniowe liście, kwiaty grzbieciste, siedzące, dwudziałkowe kwiaty, rurka korony długości kielicha, biała, żółto i fioletowo żyłklowana korona, wąska gardziel, owoce to elipsoidalne torebki, kwiaty w gronach.

Rośliny usuwające pleśni to te, które pochłaniają nadmiar wilgoci:

Skrzydłokwiat lubi glebę żyzną, próchniczą, przepuszczalną, lekko kwaśną, umiarkowanie wilgotną, półcień, podlewamy miękką wodą w temperaturze pokojowej, liście wycieramy z kurzu wilgotną ściereczką, można je zraszać miękka wodą, zima mus mieć 16 st.

Storczyki lubią światło rozproszone, wilgotne powietrze co tydzień zanurzamy je w miękkiej, odstanej wodzie w temperaturze pokojowej, czekamy aż nadmiar wody obcieknie, latem lubią 24 st, zimą 18, rozmnażamy w czasie przesadzania rozsadzając bryłę korzeniową z liśćmi

Zielistka lubi jasne stanowiska, nie bezpośrednio nasłonecznione, żyzne, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne podłoże, temperatury 18-20 st, lubi zraszanie przegotowaną, ciepłą wodą, podlewamy, gdy ziemia przeschnie, co tydzień nawozimy nawozem dla roślin zielonych, stosując 1.4 zalecanej dawki

Paprocie lubią cień lub światło rozproszone, wilgoć, ale ziemię nie przelaną, dobrze się czują od północy i wschodu, daleko nasłonecznienia. Nie lubią przestawiania, ruszania, zmiany warunków podlewamy miękka wodą w temperaturze pokojowej, odstaną, młodych, pastorałowato zwiniętych listków nie zalewamy, jesienią i zimą podlewamy słabiej. Przy zbyt suchym powietrzu zraszamy miękka wodą liście. Trzeba utrzymać stale wilgotną glebę, trzymać z daleka od przeciągów i źródeł ciepła, gleba musi być próchnicza, przesadzamy w marcu lub kwietniu co 2 lata, wymagania temperaturowe zależą od gatunku. Większość lubi 20-25 st. C latem i 18-20 zimą

Bluszcz pospolity lubi cień, osłonięte od wiatru miejsca, zasadowe, sale wilgotne gleby, sadzimy go wiosna lub jesienią,przycinamy pędy do 15 cm długości, podlewamy intensywnie po posadzeniu, wiosną nawozimy wolno działającymi mineralnymi nawozami, na zimę warto wnieść do domu

Palmy lubią uniwersalne podłoże z piaskiem lub ziemię dla palm, musi być drenaż, do wiosny do października co 2 tygodnie nawozimy nawozem dla roślin o zdobnych liściach, latem podlewamy 2 razy w tygodniu, zimą raz na 2 tygodnie, lubią światło rozproszone, liście odkurzamy wilgotną ściereczką lub pod letnim prysznicem, młode przesadzamy c roku, starsze co 2-3 lata, najstarszym dosypujemy ziemię

Jest kilka roślin, które obficie owocują i na których owoce utrzymuja się przez całą zimę. W naszej florze jest rokitnik zwyczajny, berberys zwyczajny, jarzębina i inne.
Rokitnik zwyczajny Hippophae rhamnoides rozgaęłziony krzew lub drzewo z młodymi pędami zakończonymi kolcami, mają jajowate miedziane pączki, młode gałązki sa miedziane, starsze szarawe, pędy z cierniami tworzą rozgaęłzienia 2 rzędu, liście sa lancetowate, krótkoogonkowe, srebrzysto omszone, wierzch szarozielony, spód srebrzysty, podwinięte brzegi, roslina dwupienna, kwiaty męskie są zółozielone rosną w pęczkach, żeńskie pojedynczo, owoce to pomarańczowe pestkowce, roslina ozdobna, jadalna, owoce nadaja się na soki, dżemy i przetwory, lecznicza, wzmacnia odpornośc, działa przeciwbólowo, leczy reumatyzm, choroby żoładka, skóry, przeziębienia, leczy konie z robaków, poprawia wygląd ludzkiej skóry, opóźnia starzenie.
Krzewy z rodzaju berberys, u nas występuje berberys pospolity Berberis vulgaris ma kolce, liście są jajowate, ząbkowane, po 3 wyrastają z 1 miejsca, mają długie ogonki, kwiaty są małe, żółe, płatki i działki szerokie, 6 miodników, pręciki odginają się w strone owada pod wpływem dotyku, kwiaty zebrane są w grona, owoce to jajowate jagody, roslina ozdobna, jadalna, owoce nadają się na soki, dżemy, syropy, konfitury i marmolady, lecznicza, korzeń, liście, korę, owoce stosuje sie jako środki lecznicze, liście leczą choroby nerek, dró żółciowych, wątroby, pęcherzyka żółciowego, owoce leczą krwawienia z nosa, choroby bakteryjne i gorączkę.
Jarząb brekinia Sorbus torminalis gęsta, szeroka korona, oliwkowy pień, najpierw omszony, potem nagi. Zielone, nagie paki, szczytowe są większe. Liście dłoniastodzielne, wydłuzone, piłkowane, jaśniejsze od spodu, ogonkowe, o sercowatych lub okrągłych nasadach. białe kwiaty zebrane są w podbaldachy. Palowy system korzeniowy, owoce to eliptyczne owoce pozorne z dwoma nasionami. pokarm ptaków.
Jarząb grecki Sorbus graeca szara kora, jajowate, ząbkowane, ogonkowe, z wierzchu błyszczące liście, pięciopłatkowe, białe kwiaty zebrane są w wiechy, owoce pozorne są czerwone i okrągłe.
Jarząb mączny Sorbus aria wiele pni, szara, bruzdkowana kora, gałazki owłosione, jajowate, kutnerowate od spodu liście, cała blaszka fofałdowana, białe kwiaty o 5 długich płatkach zebrane są w wiechy. Płatki sa od spodu owłoisone. czerwony owoc pozotny-powstaje z innych częsci kwiatu niż ze ścian zalążni. Pokarm ptaków.
Jarząb karpacki Sorbus carpatica brązowa, gładka kora, eliptyczne, błyszczące, zaostrzone liście, zabkowane liście, czerwone, owalne owoce pozorne, białe kwiaty zebrane w wiechy. Pokarm ptaków.
Jarząb nieszypułkowy Sorbus chamaemespilus młode pędy sa owłosione, liście jajowate, zaostrzone, piłkowane, pięcxiopłatkowe kwiaty zebrane są w baldachogrona, czerwony owoc pozorny, po przemrożeniu jadalny dla ludzi. Pokarm ptaków.
Jarząb pospolity Sorbus aucuparia młode pędy są owłosione, pączki stozkowate, ulistnienie skrętoległe, liścioe nieparzystopierzaste, listki jajowate, pięciopłatkowe, pięciodziałkowe, trzójsłupkowe, wielopręcikowe kwiaty zerbane sa w podbaldachy. Czerwone owoce pozorne. Roslina jadalna, owoce je się po, przemrożeniu, nadaja się na przetwory i nalewki, pokarm ptaków, roslina ozdobna, lecznicza, owoce pomagaja na biegunki, choropby wątroby i pęcherzyka żółciowego, dobrze działają na błony sluzowe i układ pokarmowy.
Jarząb sudecki Sorbus sudetica kora brązowa, pomarszczona, liście odwrotnie jajowate, drobne, białe, pięciopłatkowe kwiaty zebrane są w podbaldachy, czerwone, kuliste owoce pozorne.
Jarząb szwecki Sorbus intermedia szeroka korona, młode pędy filcowato owłosione, zielone lub brązowe paki, liście odwrotnie jajowate, piłkowane, od spodu filcowato owłosione, owłosione wiechy z białych kwiatów, pomarańczowe, okrągłe owoce pozorne. Roslina ozdobna.
Irgi, u nas są:
Irga błyszcząca Cotoneaster lucidus krzew o gęstych gałęziach, zaostrzonych, jajowatych, wąskich liściach, latem są ciemnozielone, potem czerwone i żółte, drobne, rózowe, 5-krotne kwiaty, kielich zrosłodziałkowy, ząbki czerwonawe, owoce to czarne i błyszczące jagody, roslina miododajna.
Irga czarna Cotoneaster niger prosty krzew, pojedyncze, całobrzegie, jajowate liście, pod spodem biały kutnerek, drobne, rózowe kwiaty zebrane w grona, dno kwiatowe nagie, działki kielicha owłosione na szczycie, jasnorózowe platki z paznokciami, owoce to drobne, czarne szypinki.
Irga kutnerowata Cotoneaster tomentosus silnie rozgałęziony krzew, eliptyczne lub jajowate, obustronnie owłosione liście, spód omszony, ogonek krótki, promieniste, białe kwiaty, działki kutnerowate, owoce to hipancja, sa czerwone, mączyste, ze wnątrz mają włoski.
Irga pospolita Cotoneaster integerrimus silnie rozgałeziony krzew, luźne gałazki, pojedyncze, całobrzegie, okrągławe, od spodu kutnerowate liście, jesienią stają się żółte lub pomarańczowe, drobne, rózowe kwiaty w gornach,  owoce to drobne, kuliste, czerwone szupinki, w środku są mączyste.
Ognik szkarłatny Pyracantha coccinea roslina uprawiana, krzew o zwisających gałęziach, lancetowate, zimozielone, krótkoogonkowe, piłkowane na brzegach liście, białe, drobne kwiaty w podbaldachach, kuliste, czerwone owoce, roslina ozdobna.

Rośliny w mojej okolicy można podzielić na roślinność zielną, czyli łąki, przydroża, miedze, pola uprawne i zaroślową, która porosła dawne, nieuprawiane od lat pola na pagórkach, na które nie wjadą traktory. Formacje zieleń to trawy, tymotka, rajgras, kupkówka, chwastnica, perz, wiechlina, mozga, trzciny na terenach podmokłych i rośliny zielne dwuliścienne: babka lancetowata i wielka, rdest ptasi, kolankowaty, powojowaty, powój, dziurawiec, dziewanna, nawłoć, wrotycz, ostrożeń polny, starzec, przymiotno, oman, jaskry, ziarnopłon, fiołki, przetacznik perski, polny, ożankowy, różyczkowaty, pokrzywy, jasnoty biała, różowa, purpurowa, plamista, komosa, łoboda, bylica, lepnica, krwawnik, chabry łąkowe i bławatki, maki, glistnik dymnice, żywokost, żmijowiec, cykoria, jastrzębiec, bodziszki łąkowy, drobny, cuchnący, okrągłolistny, wilczomlecz sosnka, komonica, koniczyna biała, białoróżowa, polna, łąkowa, lucerna, cieciorka, wyka ptasia i polna, nostrzyk, groszek łąkowy i polny, przytulia czepna, pospolita, łąkowa, psianka, miechunka, dziurawiec, wiesiołek, dziewanna, niecierpki pospolite, gruczołowate, barszcz pospolity i Sosnowskiego, podagrycznik, szczwoł, szczawik zajęczy i żółty, szczaw, chrzan, gorczyca polna, tobołki polne, tasznik, łuskiewnik, rzeżucha łąkowa, stulicha psia, poziewnik szorstki, miękkowłosy, pstry, szanta, głowienka, mięta, żółtlica, łoczyga, rogownica, gwiazdnica, lepnica, mydlnica lekarska, łopian, podbiał, mlecze, mniszek lekarski, rumian psi i żółty, rumianek, maruna, złocień, bluszczyk kurdybanek, wierzbówki, dąbrówki, stokrotki, poziomki, len pospolity, świerzbnica, driakiew, czarcikęsik, czarcikęs, kurzyślad polny, wierzbownice, ostróżeczki, dzwonki jednostronne, polne, drobne, pięciornik gęsi i kurze ziele, lnice, ślaz zaniedbany. Dodatkowo na miedzach i przy drogach rosną jeżyny, zdarzają się zdziczałe jabłonie, śliwy, mirabelki. Na zadrzewionych lipami, klonami, brzozami, bukami, wierzbami rośnie barwinek pospolity.

W zadrzewieniach są paprotki zwyczajne, w lesie orlica zwyczajna, wietlica samicza, na miedzach i przydrożach skrzyp polny. Jest wiele gatunków mchów, glewików, wątrobowców.

W zaroślach rosną róże psie, różne gatunki głogów, czeremchy, tarnina, leszczyna, kalina koralowa, kruszyna pospolita, wśród nich są brzozy, wiązy, wierzby, graby, olchy, topole, lipy, jesiony, klony, dęby, buki. Drzewa te rosną przy drogach i rzece. Gatunki klonu to pospolity, polny, jawor, jesionolistny, platanolistny. Nad rzeką i przy drogach mamy brzozy, klony, topole biała i czarną, kasztanowce, akacje, jawor, graby, wiązy, jesiony, olchę czarna i białą, ale też śnieguliczkę i leszczynę. Przy polnych drogach są jeżyny, poziomki i rośliny zielne. Pośród zadrzewień i zakrzewień rośnie czarny bez, zdarzają się dzikie lilaki. Na dawnych podwórkach są sosny, jodły, świerki i modrzewie, które nie są charakterystyczne dla niżu. Często zdarzają się orzechy włoskie, pigwy i pigwowce. Na starych podwórkach są przebiśniegi, przylaszczki, pierwiosnki, prymulki, tulipany, krokusy, szafirki, cebulice, śnieżniki. W okolicach lasu z lip, buków, dębów, sosny i jodły są zawilce gajowe i fiołki leśne, wszędzie są psie, wonne i polne. W wielu miejscach w pobliżu podwórek rosną niezapominajki.

Miejscami zarośla zmieniły się w laski brzozowo-wierzbowe z domieszką lipy, buka, olchy, topoli, grabu, wiązu,

Na terenach zalewowych rosną różne gatunki wierzby, głównie łoza, płacząca, uszata, wiciowa, które tworzą kępki jak poduszki, tam też rośnie dużo trzciny, kaczeńce. Dawniej na zboczach wzgórz były dziewięćsiły bezłodygowe, popłocholistne i pospolite, ale straciły siedlisko, kiedy zbocza zarosły krzewami i młodymi drzewkami.

Tu przedstawię rosliny, których kwiaty zmieniaja kolory.
Hortensje mają płodne kwiaty bez słupków i pręcików i płonne bez okwiatu.
Hortensja krzewiasta Hydrangea arborescens krzew ma duże ząbkowane, jajowate liście, 4-płatkowe kwiaty zebrane w główki, sa białe potam zielenieja, płonne kwiaty sa powabnia dla płodnych, płatki owalne, zaostrzone, roslina ozdobna.
Hortensja bukietowa Hydrangea paniculata krzew, duże, jajowate, zaostrzone liście, 4-płatkowe, białe kwiaty zebrane są w wiechy, najpierw sa kremowe, potem purpurowe, płonne kwiaty są powabnią dla płodnych, płatki sa owalne, roslina ozdobna.
Hortensja ogrodowa Hydrangea macrophylla krzew, owalne, skrętoległe liście, płodne kiwaty w srodku, płonne na zewnątrz baldachogrona o kształcie kuli, kwiaty sa białe, na podłożu zasadowym rózowe, na kwaśnym niebieskie, 4 deltoidalne płatki, roslina ozdobna.
Hortensja dębolistna Hydrangea quercifolia nioki krzew, rozmnaża sie przez rozłogi, podłuzne, dłoniastodzielne liście z 5 klapami, białe kwiaty zebrane są w wiechy, początkowo sa białe, starsze rózowe, jesienią brązowe, 4 romboidalne płątki, roslina ozdobna.
Hortensja miekkowłosa Hydrangea heteromalla krzew, fdługie, języczkowate liście, kwiaty białe lub rózowe zebrane w wiechy, płone kwiaty maja 4 owalne płayki, płodne mają widoczne pręciki, roslina ozdobna.
Hortensja piłkowana Hydrangea serrata krzew z drobnymi wrzecionowatymi listkami podobnymi do liści brzozy, kwiaty 4 płatkowe, białe z rózowymi kropeczkami na dolnych płąteczkach, moga być rózowe, niebieskie, fioletowe, lila, kiwaty płodne w środku baldachu, nie mają okwiatu, roslina ozdobna.
Nie zmienia koloru kwiatów hortensja pnąca Hydrangea petiolaris pnącze z liścmi jajowatymi i ząbkowanymi, kwiaty zebrane w baldachy sabiałe, maja 4 owalne płątki, roslina ozodbna.
Lantana pospolita Lantana camara półkrzew, łodyga czterokanciasta z cierniami, liściejajowate, piłkowane, naprzeciwległe, owłosione, kwiaty zebrane w główki, zewnętrzne maja nierówne płątki, środkowe równe, najpierw są żółte, potem pomarąńczowe, starsze czerwone, pieknie wygląda kilka kolorów w 1 kwiatostanie, owoce to czarne pestkowce, roślina ozdobna.
Ciemiernik czerwonawy Helleborus purpurascens gruba, wzniesiona łodyga, masywne kłącze, liście rozety długoogonkowe, dłoniastozłozone z 5 karbowanych, na końcach odcinków, łodygowe mają coraz krótsze odcinki, górne są siedzące, trójklapowe, kształt niższych jest rózny, kwiaty z 5 z zewnątrz fioletowych, w środku liliowych działek, owoce to mieskzi, wyciąg z kłączy był stosowany jako lek nasercowy.
Ciemiernik zielony Helleborus viridis łodyga pojedyncza lub rozgałęziona, liscie z lancetowatych, ząbkownaych odcinków, kwiaty zielone, duże, 5-działkowe, owoce to mieszki.
Ciemiernik biały Helleborus niger dłoniastodzielne liście na lancetowate odcinki, prosta łodyga, kwiaty dzwonkowate, 5 białych podczas owocowania czerwieniejących płatków, owoce to mieszki.
Niezapominajka rózonobarwna Myosotis discolor cała roslina owłosiona, owalne, siedzące liście, kwiaty żółte, białe, niebieskie, rózowe na jednym sierpiku bez podsadek, trąbkowate kwiaty, owoce to rozłupnie.
Niezapominajka błotna Myosotis scorpioides cienkie, pełzające, podziemne kłącze, płożąca, owłosiona, kanciasta łodyga, liście lancetowate, owłosione, siedzące, kwiaty niebieskie, baiłe, 5-działkowe kwiaty, 5 szerokich płateczków, kwiaty białe lub niebieskie, owoc to rozłupnia.
Niezapominajka leśna Myosotis sylvatica rozgałęziona łodyga, długie, jezyczkowate, siedzące liście, kwiaty zebrane w sierpiki, są niebieskie, po przemrożeniu rózowe, 5 płatków, kielich zrośnięty w rurke, owoce to rozłupnie.
Tawuła japońska Spiraea japonica krzew z ajjowatymi, strymi, piłkowanymi liśćmi, kwiaty drobne, białę zebrane w baldachogrona, w wyniku mutacji mogą byc różowe, żółte, czerwone na jednym osobniku.
Wiciokrzew pomorski Lonicera periclymenum pnącze o gładkich, okrągłych pędach, liście naprzeciwległe, krótkoogonkowe, górne siedzące, eliptyczne lub odwrotnie jajowate, po 3 kwiaty w wierzxchotkach wsparte podkwiatkami, grzbiecista, pomarańczowa korona z czasem bieleje, owoce to ciemno czerwone, okrągłe nibyjagody, roslina pastewna, kozy jedza liście, jadalny dla ludzi nektar, lecznicza kwiaty leczą choroby skóry, śledziony, układu oddechowego i wrzody, roślina ozdobna.
Róża żółta Rosa foetida  krzew z szydlastymi kolcami, nieparzystopierzaste liscie, owalne, ząbkowane, głądkie listki, wąskie przylistki, żółte, 5-krotne kwiaty, czerwienieją na słońcu, czerwone owoce pozorne, roślina ozdobna.
Miodunka ćma Pulmonaria obscura kanciasta, gruczołowato owłosiona, lekko rozgałeziona lub nie łodyga, liście odziomkowe, jajowate, tępe, długoogonkowe, ogonki ze skrzydełkami, łodygowe siedzące, lancetowate, kwiaty na krótkich, gruczołkowato owłosionych szypułkach zebrane w dwustronny sierpik, 5 płatkow i działek, młode są czerwone, starsze fioletowawe, owoce to rozłupnia, kwiaty promieniste, mogą być niebieskie, roslina lecznicza, ziele regeneruje układ oddechowy i leczy go, leczy gruxlicę i zapalenie płuc.
Miodunka plamista Pulmonaria officinalis wzniesiona, gruczołowato owłosiona, kanciasta łodyga, liście plamiste, odziomkowe długoogonkowe, jajowate, ostre, łodygowe na dole mają krótkie, oskrzydlkowne ogonki górne sa siedzące, wszystkie jajowate, kwiaty zebrane w sierpiki, mają długie, ogruczolone szypułki, 5 działek i płatków, najpierw kwiaty sa czerwone, potem fioletowe, owoce to rozłupnie, roslina ozdobna i leczniza, ziele regeneruje układ oddechowy leczy zapalenie płuc i gruźlicę.
Wiele gatunków kalii Zantedeschia sp. zmienia po przekwitnięciu kolor kwiatostanów na zielony, kalie mają podziemne kłącze, długoogonkowe, języczkowate, łopatkowate liście i kwiaty zebrane w kolby otoczone liściem podkwiatostanowym jako powabnią, owoce to zielone jagody, roślina jadalna pędy to pasza dla świń, młode liście kalii etiopskiej jadalne są dla ludzi, roślina lecznicza, liście leczą rany, czyraki, oparzenia, artretyzmi reumatyzm, roślina ozdobna. Są tu:
Kalia etiopska Zantedeschia aethiopica grube, podziemne kłącze, strzałkowate lub oszczepowate liście, nasady strzałkowate, trójkątna na przekroju łodyga kwiatonośna, kwiatostan to kolba otoczona białym liściem, owoce to jagody, jadalne liście dla ludzi, pędy dla swin.
Zantedeschia albomaculata łodygi proste, liście długie, oszczepowate, zielone w białe plamki, kwiaty zebrane w żółte kolby otoczone białym liściem, owoce to jagody.
Kalia Eliotta Zantedeschia elliottiana proste łodygi, podziemne kłącze, języczkowate,. duże, ciemnozielone liście, nasady strzałkowate, żółty liśc, otaczający żółty kwiatostan kolbe, środek liścia zwiniętego w rurkę jest czary, owoce to jagody.
Zantedeschia jucunda długie, języczkowate liście ze strzałkowatymi nasadami, długie ogonki, proste łodygi, cytrynowo żółty liść okrywający kolbę z żółtych kwiatów, owoce to jagody.
Zantedeschia odorata prosta łodyga kwiatonośna, długie, języczkowate, zaostrzone li9ście, nasada strzałkowata, dłyugie części strzałki, liść krywający kolbę biały i długi, kolba żółta, owoce to jagody.
Zantedeschia pentlandii długie, długoogonkowe, języczkowate liście, nasady proste, lodygi proste, podziemne kłącze, liść okrywający kolbę jasno żółty, kolba żółta, owoce to jagody.
Kalia Rehmanna Zantedeschia rehmannii języczkowate kwiaty, nasady zaostrzone, końce też, długie ogonki liściowe, podziemne kłącze, prosta łodyga, liśc okrywający kolby rózowy, zwinięty, kolby żółte, owoce to jagody.
Zantedeschia valida języczkowate liście, strzałkowate nasady, długie ogonki, jasno żółte liście okrywające zółte kolby, owoce to jagody.
Krwawnik pospolity Achillea millefolium łodyga owłosiona, wzniesiona, rozgałęziona, lancetowate, podwójnie pierzastodzielne liście, wąskie listki, kwiaty zebrane w koszyczki, zebrane w baldachogrona, 5 żeńskich, brzeżnych, nibyjęzyczkowych kwiatów, w środku są rurkowate, obupłciowe, białe lub różowe, owoce to oskrzydlone niełupki, pe.łzające kłącze, na powierzchni żółte, pod ziemią białe, roślina lecznicza, ziele działa przeciwzapalnie, przeciwkrwotocznie, bakteriotyczne, m leczy hemoroidy, wrzody, rany, roslina ozdobna, przyprawa, wywar stosuje się w kremach i maseczkach.
Kurzyslad polny Anagallis arvensis rozesłana roslina, płoząca, dołem rozgałęziona łodyga, czterokanciasta, płożące pędy się ukorzeniają, ulistnienie naprzeciwległe, jajowate, tępe liście z gruczołkami, długoszypułkowe kwiaty w kątach liści, 5 rdzawoczerwonych, fioletowych lub żywoczerwonyc płatków, lancetowate, całobrzegie działki, żółe główki pręcików na fioletowych nitkach, rozgałeziony korzęń, owoce to torebki z wieczkami.