biologia i ochrona przyrody

Cukier leczy rany, posypanie rany cukrem a następnie założenie opatrunku spowoduje szybsze zagojenie rany. Metodę tę wynalazł Murandu, wykładowca z Uniwersytetu Wolverhamptona, zaobserwował, że posypane cukrem rany goją się szybciej, stąd nazwa-metoda Murandu. Cukier to konserwant, który zapobiega psuciu się jedzenia, dlatego słodzimy przetwory, posypane nim rany są sterylne, dodatkowo cukier wchłania płyny wysiękowe. Cukier biały, czyli sacharoza to dimer glukozy i fruktozy, glukoza to podstawowe paliwo dla komórek, również fruktoza stanowi pokarm dla komórek. W przypadku glukozy w komórkach łączy się z fosforanem powstaje glukozo-6-fosforan, który zostaje zmieniony przez izomerazę fruktozo-6-fosforanową we fruktozo-6-fosforan, fruktoza od razu łączy się z fosforanem we fruktozo-6-fosforan. Glukoza wnika to komórek dzięki receptorom GLUT, każda tkanka ma inny rodzaj receptorów GLUT, skóra ma insulinoniezależny receptor. Żeby sacharoza rozpadła się na glukozę i fruktozę muszą zadziałać enzymy trawienne ze śliny lub sacharaza w jelicie cienkim, na ranie pozostaje sacharoza, która działa bakteriobójczo, nie przenika do krwi, nie podnosi poziomu glukozy w osoczu, dlatego jest bezpieczna dla osób chorych na cukrzycę. Im więcej cukru na ranie tym mniej bakterii się mnoży. Również posypanie ran glukozą wspomaga ich gojenie, glukoza przenika do ich komórek i jest dla nich paliwem, dzięki któremu szybciej się dzielą i zapełniają ubytek tkanki, posypanie rany glukozą nie wpływa na jej stężenie we krwi. Leczenie ran cukrem, sacharozą jest stosowane w weterynarii.

Na temat grzybów krąży wiele mitów, pierwszy to ten, że nie mają wartości odżywczej, otóż grzyby jako organizmy żywe mają w sobie witaminy i biogeny, białka, tłuszcze i cukry, najwięcej mają białek i to z dużą ilością egzogennych aminokwasów, więc nadają się dla wegan, mają mało cukrów prostych, ze złożonych łatwo przyswajalny glikogen, ale w małych ilościach, więc nadają się dla osób z cukrzycą i insulinoopornością oraz mało tłuszczu, dzięki czemu dzięki czemu nadają się dla osób z podwyższonym lipidogramem i hipercholesterolemią oraz osób otyłych i z nadwagą. Za to mają witaminy A, D, E, C, z grupy B2, B3, B5, B9, czyli kwas foliowy potrzebny szczególnie w czasie ciąży i planowania dziecka, biogeny, żelazo, wapń, fosfor, sód, potas, magnez, chlor, mają też przeciwutleniacze i związki przeciwnowotworowe, nawet pozyskuje się z nich leki, włączenie grzybów do diety nie wyleczy raka, ale stanowi jego profilaktykę. Co prawda witaminy A, E i D wchłaniają się w tłuszczach, ale wystarczy odsmażyć grzyby na masełku albo zjeść w sosie na bazie śmietany

Niby grzyby są ciężkostrawne, mają chitynę, hemicelulozy, celulozę, ale pokarmy roślinne też mają hemicelulozy, pektyny, celulozę (liście, łodygi, korzenie, kwiaty), pod kątem strawności i obecności substancji odżywczych grzyby są jak warzywa mają mało kalorii i energii, a dużo witamin, biogenów i innych związków stymulujących metabolizm, najciężej strawne jest czerwone mięso, długo zalega w układzie pokarmowym.

Drugi mit to, że nie nadają się dla dzieci, po pierwsze niemowlęta mają pić mleko mamy i tylko mleko mamy jak najdłużej, z czasem włącza się stałe pokarmy stopniowo od małych ilości do coraz większych. Kiedy dziecko je już normalne posiłki może jeść to samo co dorośli. Mitem jest, że wątroba dzieci nie radzi sobie z grzybami, dawniej dzieci jadły grzyby, sama w wieku 5 lat wcinałam podgrzybki w occie i opieńki oraz pieczarki. Wątroba w czasie rozwoju jak każdy organ musi być stale stymulowana, żeby pracowała jak najlepiej. Dziecięce mięśnie potrzebują ruchu, mózg nauki, układ odpornościowy kontaktu z bakteriami, żeby pracował, a układ pokarmowy różnorodnych pokarmów, kiedy nie wprowadzi się dziecku jakiegoś pokarmu potem organizm tego nie nadrobi i rzeczywiście nie poradzi sobie z danym jedzeniem, tak samo wątroba, są nawet wtórne nietolerancje laktozy i kazeiny wynikające z tego, że po odstawieniu od piersi dzieci przestawały pić mleko. Dzieci, by mogły w przyszłości jeść wszystko muszą zacząć jeść wszystko. Mit o fizjologii dziecka, że wątroba dzieci się nie regeneruje, wątroba regeneruje się przez całe życie, a u dzieci, których komórki szybko się dzielą i różnicują regeneracja przebiega szybciej, szybciej dzieciom zrastają się kości, szybciej się goją rany, tak samo szybciej i sprawniej goi się wątroba i każdy inny narząd. Dużo dzieci jest otyłych, ma cukrzycę, by rosnąć potrzebuje aminokwasów egzogennych, witamin i biogenów, a grzyby to mają, dodatkowo zapobiegają nowotworom. Pamiętajmy o tym, że wrażliwość na mykotoksyny jest cechą genetyczną i gatunkową, to co szkodzi dzieciom szkodzi tak samo dorosłym, a to co jadalne dla dorosłych jadalne i dla dzieci. Jeśli jeden członek rodziny czuje się źle, a wszyscy jedli grzyby każdy kto jadł ten posiłek musi udać się do lekarza, nawet jeśli czuje się dobrze.

Panuje mit, że grzyby obciążają wątrobę. Tłuszcze, białka, nawet nadmiar cukrów są metabolizowane w wątrobie, podczas posiłku trzustka wydziela komplet enzymów trawiennych, natomiast jest jeszcze ktoś kto pomaga nam trawić, bakterie i grzyby jelitowe, które wykorzystują to czego my nie trawimy: chitynę, hemicelulozy, celulozę, pektyny. Większość naszej flory jelitowej zamieszkuje jelito grube, gdzie idzie pokarm, którego my nie wchłaniamy. Obecnie panuje pogląd, że wiele chorób somatycznych i psychicznych wynika z nieprawidłowej flory jelitowej, pokarmy bogato resztkowe jak grzyby i rośliny dbają o tę florę.

Kolejny mit to, że grzyby obciążają wątrobę seniora, jeśli senior ma zdrowy układ pokarmowy, nie ma wirusowego zapalenia wątroby, stłuszczenia wątroby ani alkoholowego uszkodzenia wątroby może grzyby jeść, w przypadku powyższych chorób może jeść małe ilości grzybów np. kilka razu w roku.

Zatrucia grzybami, grzyby są jadalne, trujące albo niejadalne, osobiście uważam, że co nie trujące to jadalne, więc niejadalne dzielę na trujące i jadalne. Zbierając grzyby trzeba je znać, zbierać tylko te dobrze znane, te rozpoznawalne i pamiętajmy o tym, że osobniki jednego gatunku różnią się, a 2 różnych gatunków mogą być podobne. Grzyby tak jak inne pokarmy nie mogą być robaczywe, zapleśniałe, uszkodzone, nadgniłe, najlepiej zbierana z dala od dróg, terenów przemysłowych i miejsc oprysków. Warto kupić atlas grzybów albo klucz do oznaczania gatunków grzybów i zbierać z kluczem. Klucz mykologiczny lub botaniczny to jednorazowy wydatek kilkunastu do kilkudziesięciu złoty, a ratuje życie. Nie zbieramy i nie jemy grzybów, co do których nie jesteśmy pewni. Warto założyć hodowlę, kupić fragment grzybni, stworzyć odpowiednie miejsce i uprawiać m. in. boczniaki. Grzyby w supermarketach są przebadane przez sanepid albo pochodzą z monokulturowych hodowli, gdzie jest tylko jeden gatunek, takie grzyby są bezpieczne dla każdego. W razie podejrzenia zatrucia trzeba natychmiast udać się do lekarza. Niektóre grzyby trujące jak olszówki można przyrządzić poprzez kilkukrotne ugotowanie z każdorazowym wylewaniem wody, gotujemy olszówki, wylewamy wodę, potem drugi raz, trzeci itd. wtedy toksyna się wypłucze.

Absolutnie żaden człowiek nie może jeść grzybów trujących, nieznanych, co do których nie ma pewności oraz grzybów z innych stref geograficznych, nawet, jeśli są podobne do rodzimych mogą mieć inne właściwości.

Wiele roślin uprawianych w domu jest trująca, mając pod opieką dzieci, zwierzęta, seniorów z demencją i chorobą alzheimera oraz osoby niepełnosprawne intelektualnie musimy na nie uważać. Są to

Gwiazda betlejemska ma jajowate, zwężające się ku końcowi liście, szczytowe liście podkwiatostanowe-podsadki zebrane są w rozetę, mogą być czerwone, białe, kremowe, drobne, żółte kwiaty jednopłciowe, męskie mają 1 pręcik, żeńskie 1 słupek, kwiaty zebrane w cyjatium-kwiat żeński otoczony męskimi kwiatami, kwiatostan przypomina okwiat, potrzebuje dobrego, rozproszonego oświetlenia, temp. 18-21 st. źle znosi temp poniżej 12 st. trzeba ją nawozić co 3 tygodnie, podlewać ale nadmiar wody zlewać, gdy roślina się napije, ukorzenia się w torfowej ziemi, do czasu wypuszczenia korzeni trzeba ja wtedy zraszać.

Wilczomlecz lśniący, korona cierniowa cierniste, rozgałęzione pędy, ciernie są duże, liście języczkowate, zaostrzone, nasada okrągła, liść zwęża się ku końcowi, kwiaty talerzykowate różowe lub czerwone zbudowane z drobnych kwiateczków bez okwiatu i 2 liści podkwiatostanowych, takie cyjacja są zebrane w pęczki, latem lubi 20-24 st, zimą 18-20, zimą ograniczamy podlewanie, znosi suszę, latem podlewamy częściej, nie lubi przestawiania, przelania i zimna, lato zniesie na zewnątrz

Kroton trójskrzyn z rodziny wilczomleczowatych to roślina doniczkowa o ozdobnych liściach, liście mają różne kształty i kolory, maja krótkie ogonki, to krzew z rozgałęzionymi pędami, kroton pstry lubi temperaturę 20-25 st latem, 18-20 zimą, jasne rozproszone światło, nie znosi temperatur poniżej 16 st. Musi mieć stale wilgotne podłoże, podlewamy często, ale umiarkowanie, lubi wilgotne powietrze, źle znosi brak i nadmiar światła, suche podłoże, wtedy atakują go szkodniki, ale jest wrażliwy na chemiczne środki ochrony roślin, potrzebuje naturalnych, nie lubi nadmiaru wody w podłożu, podlewamy przegotowaną wodą lub deszczówką. Nawozimy raz na 2 tygodnie nawozem wieloskładnikowym dla roślin doniczkowych lub granulkami łyżka na litr podłożą nawozu długo działającego lub wkładamy w ziemię koreczki. Młode przesadzamy co roku, starsze co 2-3 lata. Gleba musi być przepuszczalna, lekko kwaśna, najlepsza ziemia uniwersalna z torfem. Rozmnażanie tniemy na 15 cm kawałki łodygę bez liści i pąków kwiatowych, wkładamy do letniej, odstanej wody na 3 godziny, potem moczymy w ukorzeniaczu, wkładamy do mieszanki torfu z piaskiem, okładamy w ciepłe miejsce w temp. 22-28 st. w półcieniu, przykrywamy nieszczelnie folią, kiedy ziemia przeschnie podlewamy sadzonki, po kilku tygodniach sadzonki się ukorzenią

Anturium kitnia ma duże, jajowate, zwężone ku końcowi liście, mają długie ogonki, kwiaty to kolby, otacza je skórzasty, czerwony liść podkwiatostanowy o sercowatej nasadzie, liść wygląda jak czerwone, pomarszczone serce, lubi dużą wilgotność powietrza, jasne, rozproszone światło, od 18 do 23 st, przez cały czas, podłoże to ziemia liściasta i podłoże torfowe z kompostem o pH 4,5-5,5, podlewamy przez włożenie na minutę do wody całych korzeni lub podlewamy miękką deszczówką, co 2 tygodnie nawozimy płynnym nawozem, wiosna przesadzamy, wtedy można podzielić roślinę

Diffenbachia ma duże, kolorowe liście, mają różne kształty zależy od gatunku, trzeba czytać nazwy roślin podane na doniczce, liście są duże, lancetowate, sercowate, jajowate, owalne, ogonkowe, zebrane w koronę na szczycie łodygi, lubi światło rozproszone, 15-18 stopni, lubi półcień, nie lubi przeciągów, lubi wilgotne powietrze, kwiaty zebrane w długą kolbę otoczoną liściem podkwiatostanowym, gleba musi być kwaśna, dobra jest mieszanka ziemi uniwersalnej dla roślin doniczkowych z wernikulitem lub mieszanka kompostu, torfu i wernikulitu, ziemia musi być wilgotna, latem podlewamy 2 razy w tygodniu, zimą, by utrzymać wilgoć, nadmiar wody wylewamy z podstawki, od marca do października przy podlewaniu nawozimy płynnym nawozem co 2 tygodnie, stare okazy przycinamy na 10 cm, fragmenty pędy z liśćmi lub bez ukorzeniamy w wodzie i dajemy do nowych doniczek, wiosną przesadzamy roślinę do większej doniczki

Kalia w całości trująca na łodydze kwiatonośnej na kolbę toczoną lejkowatym liściem podkwiatostanowym w różnych kolorach, zależnie od gatunku liście są języczkowate, jajowate lub sercowate, mogą być nakrapiane, zawsze jednak kwiatostan otacza różnokolorowy liść podkwiatostanowy, lubi gleby żyzne, próchnicze, przepuszczalne, przewiewne, obojętne, wilgotne, półcień i słońce, podlewamy 2 razy w tygodniu, w czasie kwitnienia zraszamy liście, nawozimy wtedy nawozem wieloskładnikowym, w kwietniu do lipca ma spoczynek w 13-16 st, potem przenosimy do ciepła, pod koniec września przesadzamy do ziemi inspektowej z torfem, do grudnia trzymamy w 10 st

Monstera dziurawa ma duże głęboko powcinane liście, lubi 20 st, wytrzymuje 15-30, toleruje suszę, kurz, każe podłoże, przesadzamy co 2-3 lata do większej doniczki, doniczka nie może być za dużą, musi mieć keramzyt, podłoże to ziemia dla roślin doniczkowych, przepuszczalna z torfem lub kompostem, perlitem, musi mieć włókna i zręby kokosowe, musi być umiarkowanie wilgotne, lubi granulowane nawozy długo działające i rozproszone światło, sadzonki pobieramy szczytowe z 3 liśćmi, ukorzeniamy je w wodzie lub ziemi, trzymamy w 23-26 st, robimy odkłady, nacinamy pęd, sypiemy do niego ziemi, zabezpieczamy folią, oddzielamy od rośliny matecznej, gdy wypuści korzenie

Filodendron czerwieniejący ma sercowate, różowawe, jasno żyłkowane liście, może mieć zielone, powcinane lub proste, pnący ma sercowate w 2 odcieniach zieleni, postrzępiony ma klapowane liście, młode z 2, starsze z 6 klapami, podwójnie pierzasty ma podwójnie pierzaste, duże, duże zielone liście, lubią wilgotne powietrze, ciepło, ale nie pobliże grzejników, wrażliwe na zimno, półcień, potrzebują stelaży i podpórek, latem muszą mieć 18-25 st, zimą 15-18, gleba musi być żyzna, próchnicza, stale lekko wilgotna o pH 5-6,5, musi mieć keramzyt lub żwir, lubią zwilżanie liści, latem podlewamy 2 razy w tygodniu, jesienią i zimą rzadziej, ziemia nie może przeschnąć, co 3 miesiące dajemy pałeczki z nawozem, zimą i wczesną wiosną odrywamy fragment pędu z dwoma listkami i zgrubieniem, wkładamy do wody, gdy wypuści korzonki sadzimy w ziemi, sadzonkę moczymy w ukorzeniaczu, sadzimy w mieszance torfu z piaskiem, trzymamy w cieple, podlewamy

Psianka paprykowa ma jajowate, języczkowate, pofałdowane liście, białe, gwiazdkowate kwiaty mają 1,5 cm średnicy, czerwone jagody, lubi 10-14 stopni od października do lutego, zimą podlewamy, by ziemia była wilgotna i zraszamy liście, w sezonie lubi 18-22 stopnie, jasne stanowisko, wilgotne, świeże powietrze, co 2 tygodnie nawozimy płynnym nawozem, lubi żyzne podłoże, 2-3 razy w tygodniu podlewamy, zraszamy liście

Papryka roczna ma jajowate, zaostrzone, długoogonkowe liście wyrastają z rozgałęzionych łodyg, to zielna roślina jednoroczna, nasady owalne, kwiaty są małe, owoce to drobne papryczki, kwitną w grudniu, lubi światło, żyzną ziemię, miejsca słoneczne, ciepłe, przewiewne, wilgotną ziemię, latem dobrze czuje się na zewnątrz, lubi temperaturę pokojową, nawozimy raz w tygodniu, jest bardzo ostra, ale to kuzynka papryki jadalnej, wszystkie części oprócz owoców są trujące, owoce można dodawać do potraw

Psianka koralowa ma pomarańczowe, czerwone lub żółte jagody, liście wyrastają z rozgałęzionych łodyg, mają ogonki są języczkowate, karbowane, przypominają liście dębu, kwitnie na biało, lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne, obojętne do lekko kwaśnych, umiarkowanie wilgotne gleby i słońce, podobne wymagania ma psianka pieprzowa ma pomarańczowe, okrągłe jagody podobne do miechunki, ale bez lampionika

Kliwia ma mieczowate liście, mięsiste, ciemnozielone, pomarańczowe, łososiowe, kremowe, żółtozielone kwiaty, zimą lubi 10-15 st i półcień, podlewanie co tydzień wiosną i jesienią podlewanie 2 razy w tygodniu, latem, gdy ziemia przeschnie, podlewamy odstaną wodą, liście przecieramy i odkurzamy, lubi lekko wilgotną glebę, przesadzamy kiedy korzenie wychodzą z doniczki o 2-3 lata, starszym dosypujemy glebę, od marca do lipca nawozimy co tydzień, potem co miesiąc, zimą nie nawozimy

Amarylis, zwartnica, hipeastrum roślina cebulowa, ma podłużne, równowąskie, zaokrąglone liście rozety i kwiaty zebrane naszczycie łodygi kwiatonośnej, kwiaty są lejkowate, różowe, czerwone, białe, łososiowe, doniczka musi mieć 15-20 cm średnicy, cebulka musi wystawać w 1/3 nad ziemię, od czasu pojawienia się pąków obficie podlewamy, lubi jasne rozproszone światło, po przekwitnięciu trzymamy go w jasnym, słonecznym, przewiewnym miejscu, ścinamy łodygi, potem trzymamy przez 8 tygodni w suchym, ciemnym i chłodnym miejscu, 5-8 tygodni przed kwitnieniem wsadzamy do nowej ziemi

Tulipan jest tu wiele gatunków różniących się kolorem kwiatów i liści oraz kształtem płatków, łodyga prosta, sztywna, gładka lub owłosiona, liście podługowate, jajowate, lancetowate lub języczkowate, wszystkie bezogonkowe, kwiaty z 3 wewnętrznych i 3 zewnętrznych listków okwiatu niezróżnicowanych na kielich i koronę, zachodzi w kwiecie zjawisko termonastii, w wyższej temperaturze szybciej rośnie górna strona listków i kwiaty się rozwijają, gdy jest zimno szybciej rośnie dolna strona i kwiaty się stulają, owoce to trójdzielne, trójkomorowe torebki, lubi stanowisko słoneczne,ciepłe,zaciszne, podłoże przepuszczalne,dobrze spulchnione, żyzne, umiarkowanie wilgotne, obojętne lub zasadowe, kompostowane,w połowie września i październiku sadzimy cebulki na głębokości 10-15cm, na spulchnionym, wyplewionym podłożu, im lżejsza gleba tym ciężej, podlewamy tylko w czasie suszy, potrzebne kosze antymyszowe, wymaga kompostowania gleby i przykrywania igliwiem zimą, kwitnie w kwietniu i maju

Narcyz ma cebulę, łodyga kwiatostanowa, podługowate, lekko zaostrzone liście, zrosłe działki maja wolne końce z 6 owalnych białych lub żółtych odcinków i zrosłopłatkowa, walcowata, żółta korona, lubi gleby gliniasto-piaszczyste,lekko kwaśne, wilgotne, dobrze zdrenowane, sadzimy do gruntu na przełomie sierpnia i września na głębokości 6 cm,co 18 cm, można posadzić w grupkach 2-6 cebulek, na zimę okrywamy torfem lub kompostem, co kilka lat wykopujemy, przesuszamy, późnym latem znów sadzimy, sadzimy w koszach lub stosujemy środki odstraszające myszy, w doniczce przed posadzeniem cebulkę trzymamy w ciemności i zimnie przez 2 miesiące, sadzimy, zielone części muszą mieć 10 st. C, kwitnące do 20,po przekwitnięciu usuwamy kwiat z łodygą, po zwiędnięciu liści wykopujemy cebulkę

Draceny pisane zostały we wpisie najpopularniejsze gatunki dracen oraz jak dbać o draceny

Fikus krzewy, zdrewniałe łodygi, liście owalne lub jajowate, różnej wielkości, mogą być zaostrzone, są krótkoogonkowe, łodygi się rozgałęziają, liście są drobne lub skórzaste, lubi rozproszone łagodne światło, temperatury 18-24 st, nie tolerują poniżej 15 st, lubią wilgotne powietrze, zraszanie liści miękką wodą co tydzień, latem nawozimy co 2 tygodnie nawozem dla roślin zielonych, podlewamy dużo, ale gdy gleba przeschnie, liście spryskujemy wodą i odkurzamy szmatką, przesadzamy co roku wiosną lub gdy przestają rosnąć, co znaczy, że doniczka jest za mała

Alokazja, zakleśń ma strzałkowate, zaostrzone, długoogonkowe liście, kwiatostan to kolba, zielone w kremowe żyłkowanie, lubi umiarkowanie wilgotne i żyzne gleby, światło, podlewanie, zraszanie, odkurzanie liści, 18-21 st. od wiosny do jesieni nawozimy co dwa tygodnie, przesadzamy co roku, starszym wymieniamy glebę

Kaladium ma duże, odziomkowe, kolorowe, zaostrzone liście ze strzałkowatymi nasadami, liście mają długie ogonki, liście mogą być zielonobiałe, zielonoczerwone liście, nerwy tworzą rysunki, lubi światło rozproszone, dużą wilgotność powietrza, temperaturę od 20 stopni wzwyż, toleruje cień, nie lubi zraszania liści, doniczka musi mieć podstawkę z kamyczkami, ziemia musi być próchnicza, przepuszczalna z torfem i piaskiem, latem silnie podlewamy, by ziemia była ciągle wilgotna, kiedy roślina traci liście ograniczamy podlewanie stopniowo, zimą nie podlewamy, wtedy ma mieć 16-18 stopni, wiosną przesadzamy do większej doniczki, trzymamy wtedy w jasnym i ciepłym miejscu, w sezonie podlewamy co 3 tygodnie połową dawki nawozu dla roślin o ozdobnych liściach

Oleander pospolity to krzew ma krótkoogonkowe, lancetowate liście, zwężone ku końcom, ma różowe, białe, żółte, łososiowe kwiaty talerzykowate, podobne do kwiatów róży są odmiany pełnokwiatowe, lubi słońce, południowe stanowisko, od wiosny do jesieni podlewamy go wodą w temp. 25-30 st. nie lubi deszczu, wilgotnego powietrza, zraszania, ale lubi mokre korzenie, kiedy stoi na zewnątrz, w podstawce stale musi być woda, od połowy sierpnia ograniczamy podlewanie, zimuje w jasnym pokoju o temp. 2-8 st, wytrzymuje mróz do -5 st.

skrzydłokwiat ma duże owalne, zaostrzone, długoogonkowe liście odziomkowe, nasada zwęża się ku ogonkowi, łodyga kwiatonośna jest prosta, kwiaty zebrane w kolby otoczone białymi liśćmi podkwiatostanowymi, lubi glebę żyzną, próchniczą, przepuszczalną, lekko kwaśną, umiarkowanie wilgotną, półcień, podlewamy miękką wodą w temperaturze pokojowej, liście wycieramy z kurzu wilgotną ściereczką, można je zraszać miękka wodą, zima mus mieć 16 st.

Ołustek Scindapsus rodzaj ma gatunki z ulistnionymi lub wyrastającymi z rozetek łodygami, liśćmi z pochwiastymi ogonkami, w uprawie jest ołustek pstry ma sercowate liście w jasno i ciemnozielony deseń, długie, pnące łodygi oplatające się wokół stelażu, liście mają pochwy, ciemne liście mają jasne plamy, mogą być jasnozielone, żółte, różnokształtne, inna nazwa to epipremnum złociste, lubi rozproszone światło, rośnie do 50 cm rocznie, toleruje cień, potrzebuje drewnianych, pokrytych mchem podpór, lubi temperaturę 21-24 stopnie przez cały rok, wilgotne powietrze, musi być daleko od źródeł ciepła, liście przecieramy z kurzu wilgotną ściereczką i zraszamy roślinę miękką, odstaną wodą 2 razy w tygodniu, latem podlewamy co tydzień, zimą co 2 tygodnie, solidnie podlewamy, potem ziemia musi przeschnąć, co 2-3 lata pobieramy sadzonki pędowe, ukorzenią się w ziemi i wodzie, trzeba zanurzyć je w ukorzeniaczu, nawozimy nawozem dla roślin o zdobnych liściach

Datura, bieluń, brugmansja, trąba anielska, ma trąbkowate kwiaty, żółte, białe, różowe, pomarańczowe, łososiowe, krzew z owalnymi, zaostrzonymi liśćmi ogonkowymi, lubi żyzną, przepuszczalną ziemię, słońce, gleba musi być stale wilgotna, od końca kwietnia do września, co tydzień nawozimy nawozem dla datur lub roślin doniczkowych kwitnących przy podlewaniu, od połowy maja do jesieni może stać na zewnątrz na południowym wschodzie lub południowym zachodzie, solidnie podlewamy ją, w upały rano i wieczorem 2 razy dziennie, przed wyniesieniem na zewnątrz hartujemy ją przy otwartym oknie, przesadzamy wiosną kiedy korzenie wypełnią doniczkę

Bluszcz doniczkowy pnący z dłoniastymi liśćmi, które mają jaśniejsze obwódki i końcową klapkę większą, lubi podłoże wilgotne, nie mokre i nie suche, nawozimy od wiosny do jesieni co tydzień nawozem dla roślin o ozdobnych liściach, pędy skracamy co roku, przesadzamy, gdy korzenie wystają z doniczki, po przesadzeniu nie podlewamy przez pewien czas, pobieramy pomad 10-centymetrowe sadzonki, które moczymy w ukorzeniaczu i dajemy do ziemi i robimy odkłady, pęd odginamy do nowej doniczki, przykładamy folię, trzymamy w 15 st, kiedy wyjdą nowe korzenie odcinamy od rośliny macierzystej, najlepiej lubi 15 st, kiedy cieplej trzeba go zraszać

Cyklamen bylina wyrastająca z bulwy, liście wydłużone, zaostrzone, nasady nerkowate lub sercowate, na liściach są jaśniejsze plamy, kwiaty białe, różowe lub czerwone wyrastają z bulwy na łodyżkach, korzenie wyrastają z bulwy. Doniczkowa roślina ozdobna. lubi półcień, stale lekko wilgotne gleby, lubi chłód od 10 do 15 st, nocą chłodniej, wodę lejemy do podstawki, nadmiar usuwamy, rozmnażamy z nasion

filodendron pokrój i kształt liści zależy od gatunku, najpopularniejsze są postrzępiony, czerwieniejący i podwójnie pierzasty, lubi ciepło, cień lub półcień, wilgotne powietrze, latem lubią 18-25 stopni, zimą 16-18, gleba musi być próchnicza, żyzna, lekko wilgotna, o pH 5-6,5, ziemia musi mieć drenaż ze żwirku lub keramzytu, zimą podlewamy rzadko, od wiosny do jesieni 2 razy w tygodniu, ziemia nie może przeschnąć, raz w tygodniu nawozimy płynnym nawozem dla roślin o ozdobnych liściach, na przedwiośniu, w czasie przycinania pobieramy sadzonki z 2 liśćmi i zgrubieniem, ukorzeniamy w wodzie i sadzimy w glebie lub sadzonki zanurzamy w ukorzeniaczu i dajemy do mieszanki torfu z piaskiem, podlewamy, zraszamy, po kilku tygodniach przesadzamy do żyznego i próchniczego podłoża

Wszystkie psiankowate, wilczomleczowate, amarylkowate i obrazkowate są trujące, w przypadku spożycia trzeba udać się do szpitala lub wezwać pogotowie, w przypadku zwierząt trzeba jak najszybciej zabrać pupila do weterynarza

Wilczomlecz ma drażniący sok, parzy drogi oddechowe, gardło, jamę ustną, przewód pokarmowy, oczy, nie można zacierać sokiem nosa, oczu ani brać go do ust, może uczulać skórę, skrzydłokwiat ma szczawiany wapnia, które są drażniące na śluzówki, mogą uszkodzić oczy, spowodować obrzęk nosa, gardła, przełyku, żołądka, jamy ustnej, tak samo sok z krotonów, ten jeszcze powoduje wymioty i biegunkę, oleander uszkadza serce i układ nerwowy, filodendron daje bóle brzucha, wymioty, uszkodzenia i obrzęki błon śluzowych i oczu, drgawki, porażenie nerwów, sok diffenbachii może oparzyć błony śluzowe dzięki szczawianom wapnia, datura ma alkaloidy porażające nerwy i pracę serca, cyklamen ma saponiny i daje nudności, wymioty, bóle głowy, drgawki, bluszcz ma saponiny, powoduje zaburzenia oddychania, zatrzymanie oddechu, wysypkę, halucynację, wymioty, anturium parzy błony śluzowe dzięki szczawianom wapnia, tulipan ma glikozydy, które mogą zaburzać pracę serca, układu nerwowego, mięśni, układu pokarmowego i oddechowego, narcyz ma likorynę, która działa cytotoksycznie, daje biegunkę, wymioty, bóle brzucha, kalia działa drażniąco na błony śluzowe, podobna do kalii i o podobnym działaniu jest kalijka, amarylis daje bóle brzucha, wymioty, drgawki, alokazja ma drażniący sok, kaladium daje zapalenie jelit, . Drażniący sok może uszkodzić skórę. Jeśli zauważycie u kogoś z rodziny lub zwierzęcia takie objawy lub inne nietypowe np. zaburzenia świadomości, halucynacje, nudności, wymioty, a macie nową roślinkę lub którąś z wymienionych, od razu wezwijcie pogotowie (do ludzi) lub udajcie się na SOR oraz zabierzcie zwierzaka do weterynarza.

Irysy, czyli kosaćce to popularne rośliny ogrodowe oraz dzikie z rodziny kosaćcowatych Iridaceae. Dobrze rosną w każdej ziemi i na każdym stanowisku, kwitną wiosną i latem. Najlepiej czują się w miejscach nasłonecznionych, dobrze rosną także w miejscach półcienistych. Lubią glebę lekką, przepuszczalną i żyzną o obojętnym odczynie [http://www.zielonyogrodek.pl/znoszace-zacienienie/irys-kosaciec]. Większość ma kwiaty zebrane w szczytowe grona, są wyjątkijedno lub dwukwiatowe. Do dzikich przedstawicieli naszej flory należą:
Kosaciec żółty Iris pseudacorus łodyga prosta, obła na przekroju, wzniesiona, rozgałęziona, zaostrzone, równowąskie liście pochwami obejmują lodygę, żółte, szypułkowe kwiatyz 6 działkami, 3 działki lancetowate, 3 duże, słupek z trójkomorowa zalążnią, znamię trójdzielne, 3 pręciki, owoce to trójkomorowe, graniaste torebki, roślina ozdobna.
Kosaciec syberyjski Iris sibirica ma pustą łodygę, 6 równowąskich liści, niebieskie, żyłkowane kwiaty po 2 na 1 pędzie, mają paznokieć, ten gatunek ma wiele ozdobnych odmian ogrodowych. Jednak kosaćce trzeba omowić w innym temacie.
Kosaciec bezlistny Iris aphylla ma szablaste, lancetowate liści, proste łodygi kwiatowe, fioletowe kwiaty wyrastają po 2-3  z łodygi, działki okwiatu wzdłuż nerwu środkowego są szczotkowato owłosione, roślina ściśle chroniona.
optrócz tego są gatunki ogrodowe jak:
Iris bakeriana cienkie, równowąskie, zaostrzone, szablaste liście odziomkowe, płatki cienkie, niebieskie, kwiaty duże, pojedyncze.
Iris xiphium cienkie, długie, równowąskie, trawiaste liście, działki i podsadki, fioletowe kwiaty zebrane w szczytowe grona, płatki mogą być trójkątne lub okrągłe, duże, z żółtymi plamami, wyrastają pokilka na czubku łodyżki.
Iris bracteata żółte płatki, zewnętrzne grubsze, ciemno nakrapiane, środkowe cieńsze, kwiaty na prostych łodygach,wyrastają pokilka na czubku łodyżki, odziomkowe liście szablaste, długie, równowąskie.
Kosacieć bucharski Iris bucharica liście zaostrzone, języczkowate, pochwiasto obejmują łodygę, odchodzą od niej pod kątem, łodygi mogą się rozgałęziać, kwiaty  żółte, zewnętrzne pąłtki ciemniejsze i grubsze.
Iris chrysophylla cienkie, podługowate, delikatne liście odziomkowe i białożółte kwiaty o charakterystycznym dla irysów okwiecie.
Kosaciec grzebieniasty Iris cristata liście grube, języczkowate, kwiaty duże,fioletowe, zewnętrzne płatki mają żółte plamy, kwiaty są duże, rozwarte.
Kosaciec Danforda Iris danfordiae liście jeżyczkowate otulają szeroką łodygę, mała roslinka, kwiaty duże, 3 płatki żółte, szerokie, języczkowate, tępo zakończone, krótkie przysadki, 3 kwiaty wyrastają na szczycie łodygi.
Iris douglasiana cienkie podługowate, zaostrzone liście, proste lodygi kwiatonośne, kwiaty fioletowe lub liliowe, płatki mająpurpurowąplamę  z żółtym środkiem, sa lancetowate podsadki w okółku.
Kosaciec mieczolistny Iris ensata jasne, kutnerowane liście lancetowate, sztywne, kwiaty fioletowe, liliowe, purpurowe lub białe, okwiat zwisający, ma ciemnofioletowy środek.
Iris foetidissima szerokie, lancetowate liście, łodygi kwiatowe z fioletowymi kwiatami z zółtymi środkami lub całe żółte kwiaty.
Iris forresti liście cienkie lancetowate, duże, żółte, purpurowo nakrapiane kwiaty.
kosacieć bródkowy Iris germanica szerokie, lancetowate liście, kwiaty niebieskie, fioletowe lub żółte zebrane w grona na łodydze, płatki szerokie, zaokrąglone, drobne.
Iris fulvala długie, lancetowate liście,cienkie, ciemnofioletowe,cienkie płatki z żółtymi środkami.
Iris histriodioides drobna roślinka ze sztywnymi, zaostrzonymi, języczkowatymi liśćmi i dużymi niebieskimi kwiatami.
Iris innominata drobne kwiaty,cienkie, równowąskie, delikatne liście, duże żółe kwiaty z ciemniejszymi żyłkami.
Iris japonica szerokie, lancetowate, zgięte w dół liście odziomkowe i duże, niebieskie lub białe kwiaty z purpurowożółtymi plamami na poszarpanych, szerokich płatkach.
Iris kamaonensis długie, równowąskie, cienkie liście i dużę, pojedyncze, fioletowe, niebieskie lub białe nakrapiane kwiaty.
Kosaciec gładki Iris laevigata długie, lancetowate proste liście odziomkowe i niebieskie, fioletowe lub białe pojedyncze kwiaty na łodygach.
Iris lactea cienkie równowąskie, zaostrzone liście i niebieskie kwiaty, płatki cienkie z białymi środkami.
Kosaciec mieczowaty Iris latifolia cienkie, skrętoległe, podługowate liście odygowe, łuskowate podsadki, duże, niebieskie wkiaty z żółtobiałymi plamami.
Iris lutescens drobny irys, liście szeroko lancetowate, jasnozielone, kwiaty duże, fioletowe lub żółte, działki zaostrzone, trojkątne.
Iris maackii liście szersze, lancetowate, kwiaty żółte otypowym dla irysów kształcie.
Iris missouriensis niebieskożółe, duże kwiaty, środkowe płatki ciemniejsze, liście podłużne, równowąskie, cienkie.
Iris munzii długie, lancetowate liście, cienkie płatki, kwiaty jasnofioletowobiałe.
kosaciec żółtawy Iris orientalis lancetowate, sztywne liście, podsadki i działki trójkątne, kwiaty duże i żółtobiałe z ciemnymi liniami na płatkach, które rozszerzają się na końcach.
Iris pallida liście jasnozielone, biało obrzezone, szeroko lancetowate, tworzą rozetę, proste lodygi mają niebieskofioletowe kwiaty, działki jajowate, zaostrzone.
Iris pseudacorus sztywne, zielone, lancetowate, długie liście, proste lodygi, podłużne działki, żółta korona.
kosaciec niski Iris pseudacorus grube, podziemne kłacze, lancetowate, długie, cienkie liście, fioletowe kwiaty na nagiej, prostej, długiej łodydze, mogą być zółte lub białe u kultywarów.
Iris purdyi cienkie, podłużne, równowąskie liście, kwiaty duże żółtawe lub fioletowo obrzeżone, działki lancetowate, cienkie, wydłużone.
Kosaciec żyłkowany Iris reticulata liście sztywne, proste, lancetowate,odziomkowe, proste łodygi, kwiaty niebieskofioletowe, zaokrąglone płatki z żółtobiałymi liniami z purpurowymi plamkami.
Iris setosa szerokolancetowate, lekko zaokrąglone liście, proste łodygi, łuskowate podsadki i dzialki, kwiaty fioletowe,ciemne, rozszerzone ku końcowi płatki z białymi plamkami i brzeżkami
Iris tectorum szerokolancetowate, zgięte w łuki liście, fioletowe płątki, zaokrąglone na końcach, dużę, zebrane w grona szczytowe.
Iris tenax cienkie, lancetowatrównowąskie, zaostrzone liście, fioletowe lub białe, ciemniej nakrapiane kwiaty zebrane w szczytowe grona, mają typoe dla irysów kształty.
Iris tingitana długie, języczkowate, lekko zaostrzone liście, leżą blisko łodygi, kwiaty fioletowe, duże z białymi plamami na zewnętrznej stronie płatków i żółymi na wewnętrznej stronie.
Iris thompsonii cienkie liście, są równowąskie, delikatne,, wiotkie, duże, fioletowe kwiaty mają jasniejsze plamki na płatkach, 3 płatki sa większe, 3 mniejsze.
Iris typhifolia sztywne, stojące do góry, cienkie liście,działki i podsadki, równowąskie i zaostrzone, oraz fioletowe, duże kwiaty.
Iris unguicularis drobne, cienkolistne kwiaty, liście są lancetowate, kwiaty duże,fioletowe z żółtobiałymi liniami na plamami na płatkach,kształt kwiatów typowy dla irysów.
Iris variegata sztywne,lancetowate,szersze,bialoobrzeżone liście, kwiaty żółtofioletowobiałe, zewnęrzne płątki zewnętrzne są fioletowe w poprzeczne, białe pasy, wewnętrzne żółte, kwiaty zebrane w szczytowe grona na łodydze.
Iris verna długie, sztywne, języczkowate liście i fiolteowe kwiaty z zółtymi plamami na zewnętrznych płatkach, małe roślinki
Kosaciec wielobarwny Iris versicolor liście równowąskie, długie, lekko zaostrzone, kwiaty fioletowe, z jasnymi, białożółtymiplamami na zewnętrznych płatkach.

Zimowit jesienny kwitnie od sierpnia do września, lubi wilgoć, słońce, zasadową, przepuszczalną, zasobną w składniki pokarmowe glebę, bulwy przybyszowe oddzielamy od macierzystej w czerwcu po zbrązowieniu liści, sadzimy w lipcu i sierpniu na głebokości 12-15 cm, nie lubi częstego rpzesadzania, przed przesadzaniem zaprawiamy je środkiem grzybobójczym,liście ywpuszcza wiosną, łodygę kwiatonośną późnym latem

Kocanki ogrodowe kwitna od lipca do października, lubia przepuszczalne,lekko kwaśne, piaszczysto-próchnicze, wilgotne gleby, słońce, sadzimy od maja do gruntu, w pokoju siejemy do donic w marcu i kwietniu, potrzebuja plewienia

Wrzosy sadzimy w słonecznych miejscach w glebie o pH 3,5-5, sadzimy je wymieniając 15 cm gleby na kwaśny torf, lubia suszę, ze sklepu sadzimy co 20-30 cm, podlewamy malo a często,woda nie może stać w glebie, w doniczce wrzosy ze sklepu przesadzamy, dajemy warstwę keramzytu, na wierzch dajemy korę sosnową, doniczki muszą być szerokie, 15 cm średnicy i płykie, w podstawkach nie może stać woda, lubią słońce,ale nie za ciepło, z dala od kaloryfera muszą stać

Chryzantemy lubią gleby żyzne, przepuszczalne, słoneczne miejsca, sadzimy późna wiosną po przymrozkach, lubia slońce, zasilanie kompostem lub dobrze rozłozonym obornikiem, można przyciąć pęd główny, gdy są pąki kwiatowe co 2 tygodnie nawozimy płynnym nawozem, na zime je przycinamy do 15 cm nad ziemią, można wykopać karpy i przechować w chłodnym, jasnym pokoju, wszystkie doniczkowe wnosimy do domu

Pernetia spiczasta kwitnie od maja do czerwca, ma ozdobne owoce, lubi słońce, półcień, kwaśne,próchnize, umiarkowanie wilgotne gleby,zaciszne miejsce,

Mech koralowy, nertera płożąca, lubi jasne stanowisko,ciepłe, ale nie bezpośrednie słońce, lubi lekko wilgotne podłoże,. Nie lubi podlewania z gory, w czasie kwitnienia temp. 18-20 st,w czasie spoczynku 8-10, wiosnalub w sierpniu przesadzamy do żyznego, próchniczego, przepuszczalnego podłoża z ziemi liściowej, piasku i torfu z warstwą keramzytu, lubi miękką wodę do podlewania, odczyn gleby ma być kwaśny lub obojętny

Ajania lubi cień,od połowy sierpnia wymaga miesiąca 14 godzinnego cienia, lubi słońce,gleba musi być tylko średnio wilgotna, zbieramy sadzonki wierzchołkowe lub rozlogi, zimujemy w chłodnym pokoju

Kapusta ozdobna lubi słońce, umiarkowanie wilgotne, średnio żyzne gleby, nasiona wysiewamy do rozsadników od marca do czerwca, potem zadzimy w odległości 30-50 cm

Piątak lancetowaty kwitnie od czerwca do późnej jesieni, lubi ciepło i słońce, lubi osłonięte od wiatru, wilgotne stanowisko,gleba żyzna,próchnicza, obojętna lub zasadowa, nie lubi kwasnego pH gleby, trzeba zasilac wieloskładnikowymi nawozami i usuwać zwędłe kwiaty, nie znosi temperaur pon 5 st, zimujemy go w temp. 10-15 st. w jasnej piwnicy, w lutym i marcu pobieramy sadzonki wierzchołkowe, ukorzeniamy je w wilgotnej glebie, nadaje się do doniczek, lubi ciepłe,zaciszne miejsce, żyzne,próchnicze gleby, słońce, podlewanie, na południowo-zachodnie balkony

miechunka woli żyzne gleby, lubi wilgotne podłoże i słońce, z nasion wysiewamy na przełomie marca i kwietnia, w maju po przymrozkach kładziemy do ogrodu, trzeba regularnie podlewać

goryczka kwitnie wiosną i latem,lubi lekkie gleby zasadowe, jesienne lubią kwaśne, wszystkie lubią przepuszczalne,zasobne w materię organiczną ziemie, ciężkie gleby rozcieńczamy piaskiem lub drobnym żwirkiem, ubogie zasilamy kompostem, niskie lubia słońce, ale nie za silne, wyższe półcień, nasiona wysiewamy jesienia do stycznia, jeśli w inne pory roku trzymamy 4 tygodnie w lodówce, podczas wiosenno-letniego wysiewu trzeba je wtedy podlewać, sadzonki pobieramy późna wiosną i latem, niskie dzielimy przez podział, letnio-wiosenne po kwitnięciu,jesienne wczesna wiosną

Mrozy (starzec popielny)lubi każdą glebę ogrodową,ale musi mieć słońce, nie lubi nadmiaru wody, szkodzą mu mokre laa, ciężkie,mokre gleby, woli przesuszenie, sadzimy na górce, by woda spływała, wiosną nna przełomie marca i kwietnia robimy wysiew nasion, kładziemy je do ciepłego inspektu, pikujemy dodoniczek, radzi się obciąc wierzchołek pędu, do grunu wsadzamy po przymrozkach,mozna przyciąć pęd główny

Astry są gatunki wiosenne np. alpejski, letnie np. gawędka, jesienne np. nowoangielski,nowobelgijski, krzaczasty, potrzebuja słońca i wilgoci, ale nie zbyt dużego mokra, astry wieloletnie co 2-3 lata w kwietniu lub maju wykopujemy, dzielimy kłącze i przesadzamy w inne miejsce, na zime przykrywamy je gałązkami iglaków

Psianka koralowa lubi słońce, chłód, zimą 10-15 st. pod koniec zimy 0, dużą wilgotność powietrza, stale wilgotne, ale nie mokre podłoże, spryskiwanie wodą liści

Oman wielki lubi słońce i półcień, kwitnie w lipcu i sierpniu, gleby wilogtne i zasobne w składniki pokarmowe, można wysiać z nasion lub sadzonek, rzeba go plewić

Szczeć sukiennicza kwitnie od czerwca, lubi słońce, raz w roku nawozimy ja kompostem,gleby zasadowe lub obojętne, umiarkowanie wilgotne

konwalie (ozdobne owoce) kwitnie w maju, lubi półcień i cień, próchnicze, wilgotne,lekko kwasne gleby, rozsadzamy prze podział kłącza w sierpniu,wykopujemy kępkę, rozdzielamy kępki, wkopujemy w inne miejsca, kepki muszą mieć 20 cm odległości, przepuszczalną glebę, kompostujemy je obornikiem lub liśćmi z lipy i leszczyny

Hortensja lubi żyzne, próchnicze,przepuszczalne,lekkie, wilgotne gleby, nie znoszą gliniastych,ciężkich,zalewowych, lubią słońce i półcień, w czasie wzrostu i kwitnienia nawozimy nawozem do hortensji, w sezonie nawozimy 2-3 razy lub raz na 10 dni nawozem płynnym, najpóźniej pod koniec sierpnia, sadzimy do dołu 2 razy większego od bryły korzeniowej, glebę mieszamy z kwaśnym torfem, po opadnięciu liści usypujemy kopczyk z igliwia lub rozdrobnionej kory, gałęzie związujemy w stożek

żurawki kwitną na przełomie czerwca i lipca, mają dekoracyjne liście, lubią półcień i cień, umiarkowane wilgotne,przepuszczalne gleby, wiosenne nawożenie nawozem mineralnym w granulkach lub 2-3 razy w sezonie płynnym, na zime okrywamy agrowłókniną

https://www.hortorus.pl/popularne-jesienne-kwiaty/

https://zielonyogrodek.pl/ogrod/zakladanie-ogrodu/3741-jesienne-kwiaty-galeria-zdjec