Archiwum sierpień 2021, strona 65


sie 30 2021 Jak odmłodzić stary sad
Komentarze (0)
piękny dom i ogród 

Często spotykamy stare, zaniedbane sady. są one cenne ze względu na obecność starych, niespotykanych już odmian roślin użytkowych m. in. drzew i krzewów. Polska Akademia Nauk oraz Naukowcy z Wydziału Botaniki UJ poszukują takich odmian, zwłaszcza nasion do ocalenia. Stare odmiany to m. in. jabłonie: grochówka, jakubek, kosztela, cesarz Wilhelm, grusze: dobra Ludwika, bergamotka złocista, bera ulmska i biała, śliwy: lubaszka, opal, renkloda zielona, węgierka zwykła, sliwa brzoskwiniowa, czereśnie: buttnera czerwona, czarna póxna, hedelfińska, sercówka nieszawska, przybrodzka, rózowa wielka, wiśnie: goryczka królewska, lubeńska, hortensja, królewska itd.[http://stareodmiany.pl/]. Krzewy to m. in. porzeczki: gigant z Boskoop, biała z Juteborga, rosenthala czarna, lakstona, heros, maliny: kamencid, latbam, progress, rubin, preussen, agretst: biały plenny, biały triumf, czerwony triumf, książę majowy, siewka Maurera, najwcześniejszy żółty, malopolski, sa też byliny jak truskawki: czerwony kapturek, Afryka, klimaks, perła Pragi, Regina [http://stareodmiany.republika.pl/index.html]. Istnieja tez odmiany, dziś już nie wystepujące w uprawach, które można spotkach w starych, zdziczałych sadach.

 

Jak odnowić taki ogród? Przede wszystkim trzeba usunąć wszelkie, niepotrzebne samosiejki konkurujące z drzewami i krzewami o wodę, biogeny i slońce czyli np. głogi, tarniny, brzozy, wierzby itd. Trzeba wyciąć na przełomie marca i lutego stare gałęzie, jedni podają, że wystarczy wyciąć jeden pęd z kilku rozgałęzień łodygi, inni, że trzeba wyciąć wszystkie, nowe gałazki będą miały większe owoce, wychodzące wilki (mlode gałazki, wyrastające z istniejących gałęzi), bedą miały lepszy dostep do światła, obcina się zostawiając trochę starych pędów, na których wyrosną nowe. Tak samo przycinamy krzewy jak porzeczki, maliny, agrest, plewimy krzewy i byliny np. truskawki, jesienią truskawki obcinamy, w marcu wycinamy uschnięte pędy krzewów, obcinamy gałęzie i pędy malin na kilkadziesiąt cm, starsze można obciąć na kilkanaście, odrosną odnowione, troche potrwa zanim porządnie zaowocują. Trzeba usuwac liście, grabic jesienią, starsze drzewa są wrazliwsze na choroby niż młode, liście mozna przerobic na kompost by nawozić nimi roslinki. Warto usunąć chwasty wokół roslin by nie odbierały im wody i związków mineralnych, truskawkom obcinamy liście jesienią do kilku cm nad ziemią. Trzeba je wiosną w kwietniu-maju zasilić nawozem z esklepu ogrodniczego. Na zimę drzewa i krzewy warto ocieplić słoma i wapnem, wiosną zasilic kompostem. Warto przesadzić nowe truskawki z rozłogów w inne miejsce, stare jest wyjałowione przez długotrwałą obecność roslin, które pobrały z niej to czego potrzebowały, zmiana miejsca da dostęp do potrzebnych biogenów, jesienią (wrzesień-pażdziernik) przesadzamy truskawki w inne miejsce. Również stopniowe odmładzanie drzewek przez obcięcie 1 pędu nie kilku naraz u drzew oraz obcięcie kilku pędów krzewu przy ziemi, a reszty niewielkie przycięcie o kilka cm. Przycięte wiosną rosliny moga owocować na przyszly rok [http://mojafirma.infor.pl/nieruchomosci/ogrod/drzewa-i-krzewy/269356,Jak-odmlodzic-starsze-krzewy.html]. Krzewy czerwonych i białych porzeczek przycinamy nisko, nawozimy i kładziemy ściółkę, jeżyny i jeżyno-maliny i ich mieszańce pozbawiamy suchych, zdrewniałych pędów [http://www.zielonyogrodek.pl/jak-odmlodzic-stare-krzewy-owocowe].
sie 30 2021 Drzewko bonsai
Komentarze (0)
piękny dom i ogród 

Czyli opieka nad nim. Dla początkujących dobre są fikusy i pieprzowce, by drzewko zachowało kształt trzeba je przycinać, nie należy ich przelewać ani przesuszać, zaleca sie spryskiwanie drzewka wodą bez klasycznego podlewania, które może doprowadzić do gnicia korzeni, gleba w doniczce musi byćstale wilgotna, ale nie przelana. Takie spryskiwanie zastępuje naturalny deszcz, drzewko przycina się by zachowac kształt i by wypuszczało nowe gałązki, korona gęstnieje, są specjalne nożyczki dla drzewek bonsai, przycina się często, ale po trochu. Potrzebna systematyczność. Drzewka rzadko przesadzamy, mają zwykłe płaskie, płytkie miski z mała ilością ziemi. Ogranicza to rozwój korzeni, drzewko przesadzamy rzadko, rzadziej niż inne rośliny, warto przyciąć korzenie. Drzewka można wychodować z nasion, ale cięzko nadać im oczekiwany kształt, lepiej kupować gotowe [http://regiodom.pl/portal/ogrod/rosliny/bonsai-w-domu-jak-je-pielegnowac?gclid=CL_yps7HiMsCFeTUcgodK_4MJw] 

Większość gatunków dobrze czuje się na parapecie, gdzie przez kilka godzin jest rozproszone światło słoneczne, najlepsza gleba to mieszanka gruboziarnistego piasku, gliny i torfu, nadmiar wody trzeba usuwać z podstawki, w doniczce sa otworki, którymi woda odpływa, większość gatunków podlewać trzeba codziennie. niektóre maja inne wymagania, co powinno pisać na doniczce. Nawożenie polega na podaniu specjalnych nawozów dla bonsai lub nawozów dla określonych gatunków, równiez powinno pisac na etykiecie, nawozy rozpuszczamy w wodzie i podlewamy roztworem roslinę. Nawozimy w czasie podlewania, ale nie za każdym razem, by nie przenawozić [http://www.wymarzonyogrod.pl/rosliny-doniczkowe/rosliny-doniczkowe/drzewka-bonsai-jak-pielegnowac-bonsai-w-domu,65_2441.html]
Do wszystkich roslin mozna dodawać fusy z kawy lub herbaty, po wypiciu naparu resztkę z fusami wlewamy do doniczki, do podlewania mozna używac wody po płukaniu surowego mięsa przed gotowaniem.
Popularny jest fikus tępy Ficus retusa, ma mięsiste, jajowate, krótkoogonkowe, lekko zwężone ku końcowi, zaokrąglone liście, szarobrązowe gałęzie, korzenie są silnie rozgaęłzione, liczne. Lubi jasne, sloneczne, ale nie silnie nasłonecznione stanowiska, temperaturę pow. 15 st. C, potrzebuje częstego podlewania, stale wilgotnego, ale nie bardzo mokrego podłoża, zima nie może stac za blisko kaloryfera, trzeba wycierac z kurzu liście mokra szmatką, nawozimy w sezonie letnim co 2 tygodnie, zimowym co miesiąc, dobrze znosi przesadzanie, łatwo go przenawozic, najlepsze sa nawozy organiczne albo fusy. młodsze okazy przesadzamy gdy bryła korzeniowa wypełni doniczke, starsze co 2-3 lata. Przesadzanie jst konieczne ze względu na format doniczki [http://www.zielonyogrodek.pl/fikus-tepy-moje-pierwsze-drzewko-bonsai].

 

I najważniejsze, czy warto okaleczać roślinkę, czy nie lepiej pozwolić jej rosnąć jakby rosła w przyrodzie, przecież w odpowiednio głębokich doniczkach, przy tej samej pielęgnacji (troche inne przesadzanie) osiągnęłyby inne rozmiary i kształt, ale byłyby bardziej naturalne i zdrowe. Po co je męczyc?
sie 30 2021 Błędne ogniki
Komentarze (0)
przyroda 

Błędne ogniki czyli światła unoszące się nad bagnami, mokradłami i torfowiskami, w mitologii słowiańskie mają mistyczne pochodzenie, w rzeczywistości są to świetliki, robaczków świętojańskich, które błskami światła przywabiaja partnerów rozrodczych, samice niktórych gatunków wysyłają światła przywabiające przedstawicieli innych gatunków, by ich zjeść. Światło powstaje w wyniku rozkładu białka licyferyny przy omocy enzymu lucyferazy. Jesyt to bioluminescencja. Każdy organizm emitujący światło jak ryby głebinowe, glony, małżoraczki, kałamrnice, widłonogi, parzydełkowce, promienice, organizmy planktonowe, bakterie, grzyby, świetliki mają inną konformację lucyferyny i lucyferaz, charakterystyczną dla gatunku. W przypadku bęłdnych ogników liczy się bioluminescencja świetlików. Świetliki są ruchome i widoczne na duże odleglości. Lucyferyna jest w fotocytach, czyli komórkach połozonych części odwłoka pod płtykami pancerza pozbawionymi pigmentu. Są też komórki zawierające kryształki kwasu moczowego, który odbija światło i wzmacnia jego jasność. Badania nad tym porcesem rozpoczął w 1885 r Rahaël Dubois. Samice niektórych gatunków są bezkrzydłe, często jednak świetliki świecą latając lub siedzą na roslinach.

Drugim powodem powstawania błednych ogników jest samozapłon gazów pochodzących z rozkładu martwych szczątków organicznych (fragmentów roslin, liści, szczątków zwierzęcych, rozkłądających się owocników grzybów itd.) np. metanu. O ile świetliki aktywne sa nocą, o tyle zapłon gazów jest w nocy widoczny, za dnia światło słoneczne maskuje śwaitło gazów. Świetliki śweicą na zielono, kolor płomienia gazu zalezy od gazu. Bakterie beztlenowe mogą powodować samozapłon martwych szczątków, któe zwykle mają łatwopalny fosfor (noaturalny składnik mineralny komórek, makroelement), czy siarkę. Na bagnach w wyniku rozkładu powstaje też siarkowodór, fosforowodór, chlorowodór (one też są naturalnym składnikiem atmosfery). Fosfor pali się białym płomieniem.
Na bagnach powstają duże ilości metanu, czyli gazu bagiennego, który moze być wykorzystany jako paliwo, tylko, że same bagna są wartościowe przyrodniczo jako ekosystem hydrofitów, helofitów, torfowców, mszaków, grzybów i zwierząt (bezkręgowców, ptaków), ich istnienie w skali geologicznej jest krótkie, dlatego warto je chronić. Metan pali sie na niebiesko, gazy unosza się w powietrzu, rozgrzane są od niego lżejsze i ida do góry. Czasem ogniki gonia czlowieka, jest to spowodowane ruchami czlowieka, czlowiek idąc porusza powietrze, które porusza cząsteczki danego gazu, gdy czlowiek się zatrzyma ognik tez się zatrzyma. Płomyki są poruszane wiatrem, wtedy mogą wykonywac ruchy niezależnie od ruchów ludzi i zwierząt, które wpływaja na ich ruch tak jak czlowiek. 

 

Czasami ognikiem może byc piorun kulisty, ale do tego wyładowania potrzeba specjalnych warunków tj. burzy. Na epwno są pikne i ciekawe, warte obejrzenia. Nie stanowią zagrożenia dla żywych organizmów, duża wilgotnośc na bagnach zapobiega rozprzestrzenianiu się ognia na rośliny czy ich szczątki. Ogniki sa naturalnym elementem bagien. Świetliki jako owady są ruchome.
sie 30 2021 Jak uspokoić kotkę w rui
Komentarze (0)
codzienność 

Błędne ogniki czyli światła unoszące się nad bagnami, mokradłami i torfowiskami, w mitologii słowiańskie mają mistyczne pochodzenie, w rzeczywistości są to świetliki, robaczków świętojańskich, które błskami światła przywabiaja partnerów rozrodczych, samice niktórych gatunków wysyłają światła przywabiające przedstawicieli innych gatunków, by ich zjeść. Światło powstaje w wyniku rozkładu białka licyferyny przy omocy enzymu lucyferazy. Jesyt to bioluminescencja. Każdy organizm emitujący światło jak ryby głebinowe, glony, małżoraczki, kałamrnice, widłonogi, parzydełkowce, promienice, organizmy planktonowe, bakterie, grzyby, świetliki mają inną konformację lucyferyny i lucyferaz, charakterystyczną dla gatunku. W przypadku bęłdnych ogników liczy się bioluminescencja świetlików. Świetliki są ruchome i widoczne na duże odleglości. Lucyferyna jest w fotocytach, czyli komórkach połozonych części odwłoka pod płtykami pancerza pozbawionymi pigmentu. Są też komórki zawierające kryształki kwasu moczowego, który odbija światło i wzmacnia jego jasność. Badania nad tym porcesem rozpoczął w 1885 r Rahaël Dubois. Samice niektórych gatunków są bezkrzydłe, często jednak świetliki świecą latając lub siedzą na roslinach.

Drugim powodem powstawania błednych ogników jest samozapłon gazów pochodzących z rozkładu martwych szczątków organicznych (fragmentów roslin, liści, szczątków zwierzęcych, rozkłądających się owocników grzybów itd.) np. metanu. O ile świetliki aktywne sa nocą, o tyle zapłon gazów jest w nocy widoczny, za dnia światło słoneczne maskuje śwaitło gazów. Świetliki śweicą na zielono, kolor płomienia gazu zalezy od gazu. Bakterie beztlenowe mogą powodować samozapłon martwych szczątków, któe zwykle mają łatwopalny fosfor (noaturalny składnik mineralny komórek, makroelement), czy siarkę. Na bagnach w wyniku rozkładu powstaje też siarkowodór, fosforowodór, chlorowodór (one też są naturalnym składnikiem atmosfery). Fosfor pali się białym płomieniem.
Na bagnach powstają duże ilości metanu, czyli gazu bagiennego, który moze być wykorzystany jako paliwo, tylko, że same bagna są wartościowe przyrodniczo jako ekosystem hydrofitów, helofitów, torfowców, mszaków, grzybów i zwierząt (bezkręgowców, ptaków), ich istnienie w skali geologicznej jest krótkie, dlatego warto je chronić. Metan pali sie na niebiesko, gazy unosza się w powietrzu, rozgrzane są od niego lżejsze i ida do góry. Czasem ogniki gonia czlowieka, jest to spowodowane ruchami czlowieka, czlowiek idąc porusza powietrze, które porusza cząsteczki danego gazu, gdy czlowiek się zatrzyma ognik tez się zatrzyma. Płomyki są poruszane wiatrem, wtedy mogą wykonywac ruchy niezależnie od ruchów ludzi i zwierząt, które wpływaja na ich ruch tak jak czlowiek. 

 

Czasami ognikiem może byc piorun kulisty, ale do tego wyładowania potrzeba specjalnych warunków tj. burzy. Na epwno są pikne i ciekawe, warte obejrzenia. Nie stanowią zagrożenia dla żywych organizmów, duża wilgotnośc na bagnach zapobiega rozprzestrzenianiu się ognia na rośliny czy ich szczątki. Ogniki sa naturalnym elementem bagien. Świetliki jako owady są ruchome.
sie 30 2021 Pamięć komórkowa
Komentarze (0)
przyroda 

Trudny temat. Zjawisko istnieje jako np. pamięć immunologiczna, gdy makrofagi zmienione w komórki prezentujące antygen są prekursorem powstania linii limfocytów wyspecjalizowanych przeciw konkretnym antygenom, produkcja określonych przeciwciał przeciw danym toksynom np. bakteryjnym czy mikotoksynom. Wiemy, że środowisko zmienia ekspresję genów np. wiemy, że np. ludzie przebywający dużo na słońcu mają więcej enzymów dehydratacyjnych i naprawczych niż ci ukrywający sie przed nim. Takie zmiany ekspresji genów wywołane czynnikami środowiska bada epigenetyka.

Takie zmiany moga być trwałe lub długotrwałe, z czasem zanikają, gdy zmieni się środowisko np. osoba, która najpierw opalała się, a potem przestała z czasem może zmniejszych produkcję tych enzymów, a odpornośc nabyta może zaniknąć np. na gruźlicę, tężca itd. Czasem zmiany utrwalają się w następnych pokoleniach np. odporność szczurów na środki stosowane do deratyzacji.
Typem pamięci komorkowej jest pamięc obszarów mózgu odpowiadających za utraconą kończynę, mimo iż po amputacji nie działają bodźce w tkankach, nie ma tam mięśni ani nerwów, w mózgu pozostaje pamięć o amputowanej kończynie i człowie przez dlugi czas jeszcze ją czuje, nawet wrażenia bolowe. Pamięc komórkowa to też zapotrzebowanie komórek na energię, ludzie przyzwyczajeni do dużych dawek kalorii gorzej znoszą głód niż ludzie jedzący mniej, potrzeba czasu by organizm się przyzwyczaił do zmiany podaży kalorii. Zwiększone tempo metabolizmu u sportowców, które utrzymuje się po zaprzestaniu uprawiania sportu.
Jak to się ma do przeszczepów? Tu nie można zrzucić winy na czynniki genetyczne, gdyż dawcy i biorcy dobierani sa pod tym względem bardo dokładnie. Ale doświadczenie róznych ludzi to tlumaczy, czynniki zewnętrzne na jakie te osoby były narażone wpłynęły na pracę ich komórek, po dokonaniu przeszczepu w przeszczepionym organie cechy wywołane tymi czynnikami pozostały. 
Pamięć to zdolność to gromadzenia i przetwarzania informacji, powstaje w ośrodku pamięci w mózgu, również pewne formy pamięci w komórkach np. pamięc immunologiczna, ale też mechanizmy odporności u roslin, antybiotykooporność bakterii. wiemy, że nie tylko przewodzenie impulsów nerwowych, ale wszelkie połączenia międzykomórkowe odbywają się przy udziale depolaryzacji komórki, przy pomocy pomp jonowych, reakcja komorki do uwolnienie jonów wapnia z siateczki śródplazmatycznej, ucieczka jonów wapnia i potasu z komórki, wniknięcie jonów sodu i chloru do wnętrza, by nastąpiła kolejna depolaryzacja musi byc repolaryzacja, tak jest we wszystkich komórkach.

 

Lekarze są temu zjawisku sceptyczni. Epigenetyka może odpowiedzieć na pytanie o pamięć komórkową czy tkankową np. czy serce osoby przyzwyczajonej do większej liczby jedzenie przeszczepione osobie mniej jedzącej nie będzie domagać się takiej samej liczby kalorii jak za życia dawcy? Czy narząd osoby przyzwyczajonej np. do zimna (przyspieszenie metabolizmu) lub ciepła (zwolnienie) nie zachowa swojego tempa metabolizmu (wiele osób mówi, że można się przyzwyczaic do danych warunków pogodowych, mnie się do zimy nie udało przyzwyczaić przez całe zycie). Czy szpik kostny osoby, która uodporniła się na jakis antygen nie będzie o tym pamiętał po przeszczepie? A obecnośc wirusów, które wplywają na metabolizm komórek? Nie każdy jest patogenny, a niegroźne priony (też są takie, nie wszystkie powodują choroby). One mają wplyw na funkcjonowanie tkanek, wraz z przeszczepem dostaja się do ciała dawcy. Wirusów będących włączonych w DNA czy RNA nie sposób ise pozbyć w czasie kiedy są włączone w materiał genetyczny, a wpływają na syntezę róznych białek.