biologia i ochrona przyrody

Te bakterie można wykorzystać do usuwania plam ropy. Jest kilka takich bakterii. Delsulfovibrio oxyclinae rozkałda węglowodory aromatyczne. Jest beztlenową bakterią redukującą też siarczany, współpracuje z bakteriami z rodzaju Marinobacter sp., która jest fakultatywnym tlenowcem z wody morskiej, rozkłąda ona długołańcuchowe węglowodory. Dużą zdolnośc rozkładania ropy ma gramm-ujemna Alcanivorax borkumensis. Występuje ona w górnych warstwach wód slodkich i slonych. Acinetobacter HO1-N, obligatoryjnie beztlenowa, gramm-ujemna bakteria zamyka heksany w pęcherzykach blonowych, blona komórkowa uwypukla się, otacza heksany, potem pęcherzyk łączy sie z błoną komórkową, heksany ida do wnętrza komórki, gramm-dodatnia pałęczka Nocardia sp. tworzy zewnętrzne pęcherzyki i tubule, to endocytoza. Pałeczka ropy błekitnej Pseudomonas aeruginosa dobrze mnozy się w ropie naftowej i zuzywa ją. Większośc tych bakterii ma hudrofobową powierzchnię komórki ułatwiająca transport ropy.
Główny składnik ropy alkany są absorbowane na 3 sposoby, lekkie cząsteczki rozpuszczalne, mikrokrople i makrokrople. Wchłanianie zależy od bakterii, warunków zewnętrznych i alkanu. Bakterie wydzielają biosurfaktanty, które otaczają krople ropy i są wchłaniane przez bakterie. Najłatwiej degradowane sa liniowe alkany od 10 do 25 atomów węgla, potem gazowe węglowodory: etan, propan, butan, potem drobnołańcuchowe od pentanu do nonanu, potem rozgałezione lańcuchy do 12-węglowych, potem alkeny od 2 do 11 atomów węgla, potem rozgałęzione alkeny, potem cykloalkany, na końcu monomery i polimery, są grupy bakterii ozkłądające te związki, warunki zewnętrzne decydujące o rozkąłdzie ropy to tlen, temperatura, pH i inne potrzebne bakteriom związki.
Szlaki biodegradacji alkanów:
-oksydacja terminalna polega na przyłaczeniu aktywnego tlenu do ostatniego lańcucha alkilowego, powstaje pierwszorzedowy alkohol, tu monooksydaza n-alkanowa dołącza O2 jest alkohol, dehydrogenaza alkoholowa odłącza cząsteczke wodoru powstaje aldehyd, dehydrogenaza aldehydowa zmienia go w kwas tłuszczowy, monooksydaza ω-kwasów tluszcozwych dodaje grupe OH, dehydrgoenaza alkoholowa zmienia grupę hydroksylową w aldehydową, dehydrogenaza aldehydowa tworzy drugą grupę -COOH.
-oksydacja subterminalna to utlenie środkowej gr metylenowej, powstaje alkohol drugorzędowy, monoksydaza subterminalna działa na alkan powastaje drugorzędowy alkohol, na niego działa dehydrogenaza alkoholowa powstaje keton, monooksydaza Baeyer-Villiger daje ester, esteraza hydrolizuje go na kwas tluszczowy i alkohol.
Kwasy karboksylowe wchodzą do metabolizmu batkerii, alkohole oksydacją terminalna zmieniają się w kwasy karboksylowe.
-oksydacja diterminalna ω-oksydacja, to oksydacja obu końców łańcucha węglowego, tu działa monooksygenaza kwasów tłuszczowych utlenia końcowy węgiel, dehydrogenaza alkoholowa i aldehydowa daja kwas dikarboksylowy.
Kwasy tłuszczowe wchodzą do szlaków β-oksydacji, powstaje Acetylo-Co-A.
Utlenianie metanu: monooksygenaza metanowa utlenia go do metanolu, dehydrogenaza metanolowa daje formaldehyd, dehydrogenaza formaldehydowa tworzy kwas mrówkowy, który dehydrogenaza mrówczanowa utlenia do CO2, może on byc wykorzystany do biosyntezy związków organicznych na szlaku rybulozowym lub serynowym. 
Proste łańcuchy są lepiej biodegradalne od rozgałęzionych. Gramm-ujemne pałeczki Achromobacter sp. utleniają 2,2-dimetyloheptan do kwasu 2,2-dimetyloheptanowego, alkan izopreinowy może byc degradowany przez maczugowca Corynebacterium sp., tlenową płeczkę gramm-dodatnią, gramm-dodatnią, bytującą na skórze Brevibacterium sp. Alcanivorax sp. i Nocardia sp. na drodze β-oksydacji lub ω-oksydacji, odłączane są 2 i 3-węglowe związki, dobrze poznane sągramm-dodatnie Rhodococcus sp. rozkłada cykliczne alkany, grupy izopropylowe utleniaja do alkoholi pierwszorzędowych, potem do kwasów organicznych. Reakcje preprowadzają hydroksylazy: m. in. monooksydazy, hydroksylaza hydroksylowa, karboksylowa.Dla Rhodococcus ruber CD1-411 cyklododekan to jedyne źródło węgla.
W warunkach beztlenowych zamiast tlenu jony żelaza i innych metali, CO2, sulfoniany, azotany, bakterie redukujące związki siarki mogące redukować alkany to δ-Proteobakterie, nitryfikujące zdolne do redukcji alkanów to β i γ Proteobakterie. Metan rozkładają kompleksy archeonów i bakterii rozkładających związki siarki, rozkłądaja metan do CO2 i H2, którym utleniająz wiązki siarki, archeony i bakterie pobierają od siebie H2 dyfuzją cząsteczkową. Rozkłądająca związki siarki Desulfococcus sp. utlenia tylko propan i butan, denitryfikacyjna Azoarcus sp. rozkłada 6-8 węglowe związki, 12-20 węglowe rozkłada Desulfobacterium Hdx3.
Utlenianie alkanów jest przez dodanie w subterminalnej pozycji fumaranu, powstaje pochodnia kwasu bursztynowego, łączy się on z koenzymem A, powstaje acylo-Co-A, wchodzi do szlaków beta oksydacji. Może byc kondensacja alkanu do fumaranu.
Monooksydazy przyłączają do organicznych związków O z O2, to monoksydazy (hydroksylazy) alkanowe i monoksydazy Baeyer-Villiger, są 3 typy monooksygenaz:
-metanowe utleniające 1-4 węglowe alkany,
-cytochromowe P450 maja niehemowe żelazo utl. od pentanu do heksadekanu,
-reszta utlenia dłuższe lańcuchy niż 17 C.
Metanowe maja wszystkie tlenowce rozkładające CH4, w blonie mają monooksydazę pMMO z miedzią, gramm-ujemne kokoidalne Methylococcus capsulatus bez miedzi robią rozpuszczoną w cytozolu sMMO, które mają niehemowe żelazo, robią hydroksylacje i epoksydację drobnych węglowodorów, mają hydroksylazę MMO-H, reduktazę MMO-R, białko regulatorowe MMO-B, w centrum aktywnym metan reaguje z O2 powstaje metanol, reduktaza z FAD pobiera e- z NADH, ida one ze zred. flawiny Fe3+ na hydroksylazie, utl MMO-Hox przechodzi w aktywny zred MMO-Hred z Fe2+, który tworzy kompleks z MMO-B, reaguje z tlenem powst. intermdiant Q wiąze alkan, z niego wodór idzie na Q, powst. hydroksylowany intermediant Q i wolny rodnik alkilowy, reaguje on z gr hydroksylową, produkt opuszcza kompleks po redukcji.
pMMO ma hydroksylazę pMMO-H i reduktazę pMMO-R, reduktaza pobiera e- z NADPH+ idą do hydroksylazy lub białkowego mediatora przekazującego je na nią. Gramm-ujemna Pseudomonas butanovora ma trójkomponetną monooksydazę butanową z niehemowym Fe. Reaguje z 2-9 węglowymi alkanami, Gordonia sp. utlenia propan w pozycji beta. Hydroksylazy alkanowe i enzymy zw z cytochromem P450 hydroksyluja alkany 5-16 węglowe, hydroksylaza alkanowa AlkB jest u gramm-ujemnych bakterii Pseudomonas putida GPo1, utlenia C w pozycji alfa, ma niehemowe żelazo, sklada się z hydroksylazy, rubredoksylazy, reduktazy rubredoksydazowej, dodaje tlen do węgla, powoduje powstanie epoksydów i kwasów tłuszczowych, jest w wewnętrznej błonie komórkowe, kompleks tworzy kanał, którym alkan idzie do komórki, przechodząc reaguje z Fe2+, rubredoksydaza przenosi e-, hydroksylaza rubredoksydowa redukuje FAD, e- idą na rubredoksynę. Enzymy pHAs  utleniające alkany to pHA1, są u P. putida, Alcanivorax borkumensis, Marinobacter aquaeolei.  pHA2 rozkładają 5-16 C alkany, tu są Acetinobacter sp. i Pseudomonas fluorescens są tlenowe robią fluorescencyjny barwnik piowerdynę. Są też hemozależne monooksydazy cytochromowe CYPs, są tu monooksydazy kl I maja ferredoksynę Fd, domenę hemową, NADH, zależna reduktazę ferredoksynową z FAD FdR, enzymy te ropzusczalne białka bakteryjne i mitochondrialne. Kl II ma domene hemową i reduktazę z FAD lub FMN, są związane w błona, są u Eucariota. III maja te same związki co II, łączy je polipeptyd, sa rozpuszczone i błonowe, są eukariotyczne i prokariotyczne, IV maja te domeny co I, łaczy je polipeptyd.
Wszystkie monooksydazy potrzebują e- pochodzących z NADH i NADPH do aktywacji O2, e- idą na hem, alkan łaczy się z enzymem, elektrony idą na hem, zred hem przyłącza O2 powstaje intermediat nadtlenkowy, tlen przyjmuje elektron i 2 protony, wiązanie między atomami O2 rozpada się, reaktywny intermediat przyłacza O do alkanu jest kompleks produkt-enzym, produkt sie uwalnia. Hydroksylazy kl I rozkladają węglowodory 5-10 C, są u Acetinobacter sp., Alcanivorax borkumensis, gramm-ujemne tlenowe prątki Sphingomonas sp. Mycobacterium sp. i Oleomonas sagaranensis. Bakterie te mają CYPs i pHAs, Mycobacterium sp. ma HXN-1500 rozkładającą węglowodory 6-11 C, Acetinobacter sp. rozklada węglowodory 10-30 C hydroksylazą z atomem miedzi (II), enzymy podobne do AlkB i monooksydazy cytochromowej rozkładają alkany 10-20 C, monooksydaza flawinowa AlmA rozkłada alkany 20-31 C, monooksydazy Baeyer Villiger BVMOs wprowadzają O2 do łańcucha aldehydów i ketonów, maja flawine jako FAD lub FMN-to grupy prostetyczne lub koenzymy. Te monoksydazy tworzą aktywne intermediaty, zależnie od uprotonowania przyjmują e- lub H+. Bez substratu intermediat rozpada sie na utl. flawinę i H2O2, przy substracie i NAD(P)H jest zred do hydroperoksyflawiny, rozpada sie na utl. flawine i H2O. NAD(P)H redukuje flawinę. BVMOs mają 2 typy, I to jednokomponentowe białka z 2 domenami połączonymi z FAD, FAD to gr prostetyczna, z tym typem przez cały czas reakcji jest zw NAD(P)H, u Acetinobacter sp. jest monooksydaza cykloheksanowa, utlenia cykliczne ketony, są też monooksydaza cyklopentanowa i cyklodekanowa. II typ to białak z 2 podjednostek oksygenazowych i 1 reduktazowej, oksygenzowe łączą substrat z O2, reduktazowa zw z FMN wykorzystuje NADH i NAD(P)H, redukują one flawinę, zred flawina idzie na podjednostke oksygenazową, tu są hydroksylaza alkanowa LadA u Geobacillus thermodenitrificans NG80-2, utl alkany 15-36 C do pierwszorzędowych alkoholi, to lucyfera odp. za rozpad białka lucyferyny dając bioluminescencję [Mikrobiologiczny rozkład alkanów ropopochodnych U. Guzik, D. Wojcieszyńska, M. Krysiak, E. Kaczorek].

Opis opieki w doniczce i w gruncie

Maciejka (lewkonia dwurożna) lubi średnio zyzne gleby ogrodowe, piaszczysto-gliniaste, od lekkokwasnych do lekko zasadowych, pełne słońce, podlewamy od dołu, lubi lekko wilgotne gleby, silny deszcz i wiatr moga polamać, siejemy od końca kwietnia w rzędach co 30 cm, zosawiamy najsielniejsze roslinki co 10 cm

Celozje kwitną od czerwca do października, lubią żyzne, przepuszczalne gleby, umiarkowanie wilgotne, slońce lub półcień, odporne na suszę, ale lubią stale wilgotną glebę, osłonięte, zaciszne miejsce, na początku kwitnienia nawozimy raz w tygodniu, siejemy wiosną, w maju dajemy do inspektu

Heliotrop lubi polodnuiwo-wschodnie lub południo-zachodnie balkony, żyzną, inspektową, regularnie podlewana glebę, półcień, kwitnie przez całe lato,izmuje w 10 s, w jasnym pokoju, do którego przenosimy go późna jesienią,, wysiewamy go z nasion wiosną

Dimorfetka ogorodowa i pomarańczowa lubi lekką,przepuszczalną, próchniczą glebę, musi być nawożona, słońce, umiarkowaną wilgotność gleby, wysiewamy do inspektu lub gruntu na przełomie kwietnia i maja, kwitnie od czerwca do października,koszyczki zamykaja się w nocy igdy zimno

 dziwaczek jalapa kwitnie w lipcu i sierpniu, lubi slońce,wilgotna glebę, żyznę, nawożenie co 2 tygodnie i regularne podlewanie, nasiona siejemy z marcu do ciepłego inspektu, w drugiej polowie maja sadzimy sadzonki do gruntu, bulwy wykpopujemy jesienią, przed posadzeniem dzielimy karpy, rośliny sadzimy w odległości 50x50 m

Gerbera doniczkowa lubi wilgotną glebę i wilgotne powietrze, latem, trzeba nalac wody do podstawki, korzenie nie mogą być długo mokre, po zakupie przesadzamy do większej doniczki, nawozimy nawozami dla surfinii i pelargonii, po przekwitnięciu dajemy do jasnego pokoju z 15 st. C po miesiącu wypuści nowe pąki, usuwamy suche liście i zwiędłe kwiaty, lubi jasne, nie bezpośrednio nasłonecznione miejsca, wrażliwa na chłód i przeciąg, toleruje upały, pH gleby 5,5-6,5, zimuje w temp. 10-12 st w dzień i 8-10 w nocy, latem w dzień lubi 20-25, w nocy 16-18, lubi gleby przepuszczalne, luźne, dobrze napowieczone, nadaje mieszanka ziemi uniwersalnej, kompostowej, torfu, nawozimy co 2 tygodnie,latem zmniejszamy dawkę nawozu o połowę i zraszamy gerberę wodą

Lantana pospolita kwitnie od kwietnia do sierpnia, lubi słońce, wilgotną glebę, żyzną, przepuszczalną, lekko kwaśną, nawozimy raz na tydzień nawozem wieloskładnikowym, zimujemy w 8-14 st. w jadnym pokoju, w listopadzie pobieramy sadzonki pedowe w 20 st.ukorzeniamy je w pojemnikach, przenosimy do 12 cm pojemników z kwaśną, przepuszczalną, żyzna gleba, trzymamy w 16-18 st.

goździki lubia słońce, każdą glebę, umiarkowane nawożenie kompostem, obornikiem lub humusem i podlewanie, rozmnażamy przez nasiona lub rozsadę, podlewamy co 2-3 dni, co roku przesadzamy, kwitną do mrozów, usuwamy zwiedęł kwiaty i liście

Torenia kwitnie przez całe lato, lubi jasne, osłonięte od wiatru stanowiska, rozproszone światło, wilgotne gleby, uprawiamy w skrzynkach,zasilamy, podlewamy, musi być drenaz z wernikulitu lub żwirku akwarystycznego, można zebrać nasiona, wciśnąc w ziemię, jak pojawią się liścienie pikowac, sadzimy w odległości do 10 cm

Ołownik uszkowaty kwintie od końca maja do października, lubi slońce, lekko wilgotne gleby, ciepłe, osłonięte od wiatru stanowiska, gleby zyzne i przepuszczalne, zimujemy w domu, regularnie podlewamy, co kilka tygodni nawozimy nawozami wieloskładnikowymi, usuwamy zwiędłe kwiaty

Nemofila plamista (porcelanka) lubi zyzne, przepuszczalne gleby o pH lekko powyżej 7, słońce lub półcień, kwitnie w maju, lubi umiarkowaną wilgotnośc, nasiona wysiewamy w kwietniudo gruntu lub doniczki

Surfinia (petunia kaskadowa) kwitnie od czerwca do paździenrika, lubi prochnicze, żyzne, lekko kwaśne lub obojętne, przepuszczalne, dobrze spulchnione gleby, półcień i słońce, nawożenie nawozami fosforowo-potasowymi z żelazem, miejsca oslonięte od wiatru i deszczu, podlewanie, na balkon wynosimy po 15 maja, zimujemy w chlodnym pokoju

Pelargonia bluszczolistna kwitnie od maja do października, lubi żyzne gleby, lekko kwaśne, wilgotne, slońce, usuwanie zwiędłych liści i kwiatów, nawozimy co 10 dni, znosi krótka suszę, nie nie przelanie, podlewamy codziennie, ziemia ma być wilgotna, nie mokra, nie zalewamy korzeni, kwiatostany są pojedyncze,półpełne i pełne, zimujemy w 5-8 st, w jasnym pokoju, przed zimą ścinamy 3/4 pędów, w połowie stycznia odcinamy sadzonki, wkładamy do ukorzeniacza, potem do doniczek w przepuszczalnąglebą, pilnujemy stałej wilgotności, wiosna sięukorzenią

Uczep rózgowaty kwitnie od maja do października, lubi słońce,umiarkowaną wilgoć gleby, urodzajne, dobrze spulchnione, od lekko kwaśnego do lekko zasadowego, potrzebuje gleby dla roslin balkonowych, regularnego nawożenia nawozami dla kwitnących roślin balkonowych, podlewania, nie lubi ostrego słońca i upału, na przelomielutego i marca do pojedynczych doniczek na balkonie wysiewamy nasiona, na balkon idzie po 15 maja

Lobelia przylądkowa (stroiczka) i inne lobelie lubi przepuszczalne,próchnicze, ale nie żyzne, piaszczysto-gliniaste gleby, umiarkowanie wilgotne,lekko kwaśne, słońce i półcień, nawożenie wieloskładnikowym nawozem, potrzeba odstraszaczy szkodników, w luytm i marcu wysiewamy do inspektu, w kwieniu i maju do gruntu

Wilec kwitnie od lipca do września,lubi słońce i półcień, umiarkowaną wilgoć, żyzne,wapienne gleby, wysiewamy do gruntu w kiwetniu i pierwszej połowie maja, do doniczek w kwietniu, regularnie zasilamy naozem dla roslin kwitnących

Fuksja kwitnie do jesieni,lubi żyzne, wilgotne podłoże, swiatło rozproszone, regularnie nawozimy nawozem wieloskładnikowym, podlewamy, przeciw owadom spryskujemy wodą z czosnkiem, ząbek na litr, zalany, odstawiony, przed zimą przycinamy 1/3 pędów, zimujemy w jasnym pokoju w 8-10 st, ograniczamy podlewanie, w marcu przenosimy do ciepła, dobrze wygląda w kolorowych doniczkach

Werbena ogrodowa kwitnie od maja do sierpnia, lubi slońce,wilgotną glebę próchniczą, przepuszczalną o pH 6-8, codzienne podlewanie, nawożenie nawozami dla kwitnących roślin, w lutym wysiewamy do skrzynek, trzymamy je w ciepłym, słonecznym miejscu, po 15 maja wsadzamy na balkon lub do gruntu

Petunia wysiewamy nasiona lub sadzimy sadzonki, po 15 maja idzie na balkon, lubi żyzne, próchnicze, przepuszczalne,lekko kwaśne gleby, słońce, nawozimy co tydzień,podlewamy intensywnie, w upały rano i wieczorem, usuwamy zwiędłe kwiaty

Bakopa kwitnie od czerwcaa do września, lubi słońce i półcień, umiarkowaną wilgotność, glebę żyzną, próchnicza,stale wilgotną, przepuszczalną, regularne nawożenie nawozem dla roślin kwitnących, rozmnażamy przez sadzonki pędowe

Begonia wiecznie kwitnąca kwitnie od czerwca do września, lub slońce, słaba wilgoć, glebę próchniczą, lekko kwaśną, przepuszczalną, od stycznia do lutego wciskamy nasiona do ziemi liściowej z torfem i piaskiem, cienioujemy je, podlewamy, utrzymujemy temp. 20-22 st. siewki pikujemy w pojemnikach 1,2-1,5 cm, w kwietniu pikujemy drugi raz,w maju dajemy do torfu, przed wystawieniem na balkon hartujemy, rozstaw w gruncie 15 x 20 cm

Kalibrachoa lubi żyzne, przepuszczalne gleby, zasobne w składniki ożdywcze, umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne, kwitnie od maja do października, lubi słońce lub półcień, podlewamy deszczówką, nawozimy odżywkami dopetuni, pędy przycinamy co 4 tygodnie, nasiona wysiewamy od stycnzia do marca w 18 st.

Powojnik lubi gleby żyzne, próchnicze,wapienne o pH 6-7,lubią umiarkowanie wilgotną glebę, dółmiec ocieniony, góręw słońcu, wielkokwiatowe i pełnokwiatowe lubią słońce, pastelowe północne balkony, nie lubią suszy, suchego powietrza i wiatru, potrzebuje podlewania i corocznego przycinania, ziemie ściółkujemy korą, doniczkę można wkopać do wyłozonego kamykami dołu o wymiarach 60 x 60 x 60 cm

Gazania kwitnie od czerwca do października, lubi żyzne, przepuszczalne gleby, słońce, lekko suchą ziemię, ściółkujemy ją, od czasu do czasu silnie podlewamy, kupujemy gotowe sadzonki, które przesadzamy do doniczek,jednoroczna, można w chłodnym pokoju przezimować

Diaskia lubi słońce, półcień, wilgoć, żyzne, przepuszczalne, lekko wilgotne gleby, regularne nawożenie żelazistymi nawozami, osłonięte przed wiatrem i deszczem stanowiska, kwitnie od czerwca do października, wczesna wiosną wysiewamy nasionado inspektu,

Żeniszek kwitnie od połowy czerwca do mrozów, wysiewamy nasiona w marcu lub w kwietniu do inspektu, po 10 dniach kiełkuje,1cm siewki pikujemy, wsadzamy do doniczki pod koniec maja, lubi słońce i ciepło, żyzne, ciepłe,wilgotne gleby

Bluszcz lubi cień, oslonięte od wiatru miejsca, zasadowe, sale wilgotne gleby, sadzimy go wiosna lub jesienią,przycinamy pędy do 15 cm dlugości, epodlewamy intensywnie po posadzeniu, wiosną nawozimy wolno działającymi mineralnymi nawozami, na zime warto wnieść do domu

Alstromeria sadzimy ja w marcu, doniczka musi mić 5 l, sadzimy kilka po kłączy, lubi gleby próchnicze,lekko kwaśne z warstwą drenażu, przez pierwszy miesiąc musi mieć 8-12 st, potem 16 st, ziemia musi być stale wilgotna, nawozimy od maja do końca kwitnienia nawozem wieloskładnikowym, wysiewamy z nasion w lutym, po 4 tygodniach dajemy do głównej donicy, nie przesadzamy, rozmnażamy z sadzonek kłączowych, zimujemy w 6 st

Dzwonek równolistny lubi chłód do 15 st, ziemia musi być wilgotna, usuwamy zwiędłe kwiaty, kwitnie od marca do październka, od kwietnia do sierpnia nawozimy płynnym nawozem dlaroslin kwitnących, lubi półcień lub rozproszone światlo, lubi zacienione balkony, zimuje w jasnym pokoju w temp. 8-10 st. co 2-3 lata pobieramy sadzonki z pędów wierzcholkowych i rozmnażamy go

Aster nowobelgijski lubi slońce,półcień,umiarkowaną wilgotność, zyzne,próchnicze gleby, kwitnie od końca sierpnia do listtopada, rozmnażamy go przez podział 15 cm rozlogów z korzeniami i częściami naziemnymi, sadzonkujemy w inspekcie, wlipcu dajemy do doniczek

Goździki kwitną do zimy, trzeba je podlewać, latem co 2-3 dni, w upały codziennie, podłoże musi być stale wilgotne, nawozimy nawozem dla roslin doniczkowych i balkonowych, usuwamy zwiędłę kwiaty i liście, co roku przesadzamy do nowych doniczek lub ziemi, lubią przepuszczalną, obojętną, lekko wilgotną glebę, muszą mieć 6 godzin słońca dziennie,wysadzamy w domu 8 tyg przed zakończeniem przymrozków,jak wykiełkują lub przesadzamy do gruntu wykopujemy taki dołek jaki miała donica, sadzonki pędowe z kilkoma zawiązkami liści ukorzeniamy w wilgotnej glebie

hibiskus lubi zacisze,ciepło, słońce, można sadzić w gruncie, ale zabezpieczac na zimę slomalub agrowłókniną, musi być oslonięty od wiatru, gleba żyzna, próchnicza, stale lekko wilgotna, nie toleruje suszy, w sezonie nawozimy wieloskładnikowymi nawozami, w doniczce lubi słońce, żyzną, próchniczą, przepuszczalną glebę lekko kwaśną lub obojętną,latem 22-25 st,zimą mniej, lubi umiarkowane podlewanie i nawożenie, nie lubi częśtego przesadzania, zimna, przeciągów, suchego powiettrza i podłoża, przelania, dużych doniczek

Szczawik trójkątny kwitnie latem, lubi lekko kwaśne podłoże, latem ma mieć ponad 18 st,zimą nie może mieć mniej niż 10, lubi wilgotne podłoże, latem podlewamy go codziennie, nawozimy nawozami wieloskładnikowymi, w gruncie na zimę wykopujemy,ale u nas nadaje się do doniczki, wrazliwa na zimno, ma kruche kłącza, w doniczce jest bezpieczny

hortensja kwitnie latem, wrażliwa na zimno, pąki przemarzają, lubi półcień,nie lubi wiatru, po 15 maja wynosimy ją na balkon, doniczka musi miećotwory, drenaż, żyzną, przepuszczalną, lekko kwaśną ziemię dla rododendronów, podloże ma być stale lekko wilgotne, nawozimy co tydzień płynnym nawozem dla hortensji, nie przycinamy, na zime odrywamy liście,przenosimy do pokoju o temp. 4-8 st, utrzymujemy wilgotnaglebę,w luttym dajemy do pokoju z 15 st, po 15 maja dajemy na balkon,miejsce ma być osłonięte, ciepłe, wiosną wyjmujemy do ogrodu najpierw tylko na dzien, potem na cały czas, chcąc zimować w ogrodzie wkopujemy doniczkę do kopczyka z kory, pędy okrywamy agrowłókniną lub chochołem słomianym, na balkonie styropianem,okrycie zdejmujemy, gdy nie ma już przymrozków

Lewizja kwitnie w maju i czerwcu, lubi półcień,wilgoć, gleby luźne, kamieniste, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne, ubogie w wapń, warto dac na dno kamyki, nie lubi nadmiaru wody i zalegania wody w rozecie liściowej, gnije, w gruncie na zimę otaczamy folią lub szklanym daszkiem przed śniegiem

Lawenda francuska kwitnie od kwietnia do października, lubi żyzne, wapienne, próchnicze, przepuszczalne gleby, słońce, umiarkowaną wilgoć, cieplo, zacisze, na zimę przenosimy do chłodnego pokoju, dalej podlewamy, wrażliwa na mrozy poniżej 8 st.

Margerytka lubi słońce,zasadową lub obojętną,przepuszczalną glebę, wiosna można nawieść granulowanym nawozem, w gruncie kompostować, podlewamy byle ziemia nie wyschła,zwiędłę kwiaty usuwamy, na zimę ścinamy, co kilka la przesadzamy,mozna zabrać na zime do piwnicy, w gruncie okrywamy agrowłókniną, nasiona wysiewamy w czerwcu lub pod koniec lata, podlewamy je umiarkowanie

Niecierpek nowogwinejski kwitnie od maja do września, lubi żyzne,próchnicze gleby, umiarkowana wilgoć, półcień, wrażliwy na zimno, nawozimy co tydzień nawozem do kwitnących roślin

Nemezja kwitnie od wiosny do jesieni, lubi słoneczne,zaciszne, ciepłe stanowiska i żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne gleby od lekko kwaśnych do lekko zasadowych, w kwietniu wysiewamy do inspektów co 15-20 cm, po2 tygodniach kiełkują, rozsady sadzimy w maju, wrażliwe na suszę,regularnie podlewamy, latem rano i wieczorem, glebę ściółkujemy, co10 dni nawozimy nawozem wieloskładnikowym lub fosforowo-potasowym, na zime zanosimy do domu, dając jej odpocząc od kwitnienia w chłodnym pomieszczeniu, w gruncie jednoroczna

Pelargonie kwitną od wiosny do jesieni bluszczolistne lubią lekki półcień i brak silnego wiatru, rabatowe słońce, skrzynka lub doniczka musi mieć ponad 25 cm, lubia glebęo pH 6,2-7,2, podłoże do balkonowych roslin kwitnących z warstwą keramzytu, polewamy do przelania doniczki, w upały rano i wieczorem, po 2-3 tygodniach od posadzenia co 10 dni podczaspodlewania nawozimy nawozem do pelargonii lub roślin kwitnących, bluszczolistne zimujemy w 10-12 st,wielkokwiatowe w 8-10 st w jasnym pomieszczeniu, rozmnażamy przez podział w temp. 20 st.

Osteospermum kwitnie od maja do września,lubi słońce,wilgoć, zaciszne,oslonięte od wiatru miejsce, żyzne, przepuszczalne, piaszczyste gleby, odprona na suszę i przymrozki, można dawać do gruntu z bratkami, umiarkowanie podlewamy, za każdym razem dając wieloskładnikowy nawóz

Scaevola kwitnie od czerwca do października, lubi słońce, próchnicze,przepuszczalne, żyzne, lekko kwasne gleby, podlewamy nawet codziennie, latem nawozimy nawozem wiloskładnikowym, potrzebuje dużo żelaza, stanowisko ma być ciepłe,osłonięte od wiatru, południowy balkon,

Polegantka (sanwitalia rozesłana) kwitnie od czerwca do października,lubi slońce,wilgotne gleby, przepuszczalne i lekko kwaśne, potrzebuje regolarnego podlewania i nawożenia

Tytoń ozdobny lubi słońce,zyzne,przepuszczalne,próchniczepodłoże pomieszane z kompostem, w gruncie jesienią glebę na stanowisku kompostujemy, glebe utrzymujemy stale wilgotną,w doniczce nawozimy nawozem wieloskładnikowym co 2 tygodnie, wysiewamy nasiona, muszą mieć 20 st,by wykiełkowały,pikujemy je, przed posadzeniem do gruntu hartujemy

Część można uprawiać w gruncie, wszystkie na balkonach, muszą mieć podpory już na etapie siewek i sadzonek, delikatne pnącza potrzebują delikatnych podpór, mocne i szybkorosnące solidnych

Chmiel japoński w marcu siejemy do doniczek, po 15 maja do gruntu lub doniczki dajemy na balkon, lubi żyzne, zasobne w substancje odżywcze gleby, podlewanie, nawożenie nawozem uniwersalnym dla roslin kwitnących, słońce lub półcień, jednoroczny

Kardiospermum zielone w marcu i kwietniu wysiewamy do doniczek w szklarence lub ciepłym pokoju, po 15 maja przesadzamy do gruntu lub dajemy na balkon, lubi każdaglebe i słońce, znosi lekki cień, jednoroczny

Fasola wielokwiatowa kwitnie od czerwca do września, lubi słońce, ciepło, przewiewne, dobrze uprawione, zyzne, lekkie, niskoazotowe gleby, wrażliwa na wiatr, suszę iprzelanie, gleba ma być wilgotna, do gruntu wysiewamy po 15 maja, plewimy, podlewamy, w szklarni lub na parapecie można wysiewać w marcu

Wilec kwitnie od lipca do września,lubi słońce i półcień, umiarkowaną wilgoć, żyzne,wapienne gleby, wysiewamy do gruntu w kiwetniu i pierwszej połowie maja, do doniczek w kwietniu, regularnie zasilamy naozem dla roslin kwitnących

Tunbergia oskrzydlona kwitnie od czerwca do października przed przymrozkami zabieramy do domu, trzymamy w jasnym pokoju w 10 st, wiosna przesadzamy do zyznego położa, przycinamy, przenosimy do 15-18 stt, na przęłomie maja i czerwca dajemy na balkon, lubi przepuszczalne, zyzne, dobrze spulchnione gleby, umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne do lekko zasadowego, ziemia dla roślin doniczkowych lub ziemia kompostowa, wiosnalubi słońce, latem półcień, w marcu wysiewamy po 2-3 nasiona, trzymamy w 20 st, gdy mają 3 liście dajemy do osobnych doniczek, na przełomie maja i czerwca dajemy do gruntu, wiosną od południa, latem na wschodzie lub zachodzie trzymamy doniczkę, potrzebuje podpór

Groszek pachnący kwitnie latem, lubi slońce, zyzne, próchnicze, wapienne gleby, głęboko uprawione, wilgotne, o pH 7-7,5, jesienia dajemy bydlęcy obornik, jeśli jest w gruncie, nie lubi chloru, lubi slońce, wysiewamy w kwietniu po 2 nasiona, do ksrzynek w lutym i marcu, do ziemi dajemy wraz z glebą, 15 cm sadzonki przycinamy, by się rozkrzewiły

Nasturcja pnąca kwitnie od lipca do października, wysiewamy w maju, jeśli przesadzamy do gruntu, przesadzamy całą bryłę korzeniową z ziemią, nie lubi przesadzania, można wysiaćwcześniej nasiona, może kwitnąc do mrozów, lubi torfowe doniczki, sadzimy do gruntu z doniczką, w doniczce musi być ziemia kompostowa z torfem i piaskiem, lubi ciepło, stale wilgotne gleby, piaszczysto-gliniaste, żyzne, slońce i osłonięte miesjce, lubi długodziałające nawozy, nie lubi przenawożenia, mokra i sucha

Radochiton kwitnie od czerwca do września, lubi przepuszczalne gleby, umiarkowanie wilgotne, ciepłe, osłonięte miejsca, słońce, średnio zasobne, piaszczysto-próchnicze gleby, wczesna wiosną wysiewamy do doniczek nasiona, po 15 maja idą na balkon, wiosnąi latem nawozimy nawozami dla roślin kwitnących, zimujemy w jasnym,cłodnym pokoju

kobea pnąca kwitnie od lipca do września, lubi przepuszaczlne, średnio zyzne gleby, osłonięte miejsce, słońce, wilgoć, od połowy czerwca nawozimy nawozami fosforowo-potasowymi z minimum azotu, na przelomie lutego i marca nasiona zanurzamy na noc w temp. Pokojowej,potem wciskamy do doniczek, trzymamy je w 20 st, po 15 maja dajemy do gruntu-co 50 cm sadzimy lub na balkon, zimujemy w 8-12 st, wczesniej przycinamy do 15 cm długości, w marcu pobieramy sadzonki, muszą miec 25 st

Winobluszcz pięciolistkowy lubi przepuszczalne gleby, każde warunki świetlne, sadzonki pobieramy na przełomie lata i jesieni, w piaszczystej glebie ukorzeniamy w 13-16 st, latem pobieramy 30 cm sadzonki, w słońcu liście czrwienieja na jesień, trójklapowy lubi slońce,umiarkowanie wilgotne i umiarkowanie żyzne gleby ogrodowe, musi mieć oslonięte miesjce, lubi uszczykiwanie, oba kwitną latem

Bluszcz pospolity lubi cień, oslonięte od wiatru miejsca, zasadowe, sale wilgotne gleby, sadzimy go wiosna lub jesienią,przycinamy pędy do 15 cm dlugości, epodlewamy intensywnie po posadzeniu, wiosną nawozimy wolno działającymi mineralnymi nawozami, na zime warto wnieść do domu

chmiel zwyczajny lubi żyzne, wilgotne, obojętne lub lekko zasadowe gleby, dołem cień, górą słońce, przesadzamy, gdy wypełni doniczkę, nawozimy nawozem dla roślin doniczkowych co 4 tygodnie

Powojnik lubi gleby żyzne, próchnicze,wapienne o pH 6-7,lubią umiarkowanie wilgotną glebę, dółmiec ocieniony, góręw słońcu, wielkokwiatowe i pełnokwiatowe lubią słońce, pastelowe północne balkony, nie lubią suszy, suchego powietrza i wiatru, potrzebuje podlewania i corocznego przycinania, ziemie ściółkujemy korą, doniczkę można wkopać do wyłozonego kamykami dołu o wymiarach 60 x 60 x 60 cm

Azarina w lutym i marcu wysiewamy nasiona po 5 do 12 cm doniczek, trzymamy w 10 st, wykiełkują po 21 dniach,lubia próchnicze,umiarkowanie wilgotne, żyzne gleby, słońce,ciepło, osłonięte miejsca, kwitnie od lipca do października, jest jednoroczna

Mandewilla (dipladenia) i sundawilla lubi ciepłe, słoneczne,oslonięte od wiatru miejsce, żyzne, próchnicze, stale lekko wilgotne, gleby, nie zalewamy, nawozimy latem nawozami wieloskładnikowynmi dla roślin kwitnących, zimujemy w świetle rozproszonym w 18-20 st, przycinamy na przełomie wiosny i zimy, 10 cm sadzonki wkładamy do ciepłego wilgotnego podłoża w ciepłym,jasnym pokoju, można wykorzystać szklarenkę, kwitnie od maja do listopada

Męczennica błękitna kwitnie od czerwcado wrzęsnia, lubi światło rozproszone, wilgoć, żyzne, próchnicze,lekko kwaśne gleby, pod koniec maja wynosimy na zewnątrz, we wrzeeśniu zabieramy do domu, trzymamy w 10 st do marca, nie dopuszczamy do wyschnięcia gleby, w czasie kwitnienia podlewamy, raz na tydzień nawozimy nawozem dla kwitnących roślin, co roku przycinamy do 7 węzła, przesadzamy, sttarszym okazom wymieniamy wierzchnią warstwę gleby, rozmnażamy odcinając 15 cm sadzonki, wkładamy do mieszanki perlitu, piasku i ziemi, przykrywamy folią, podlewamy, często wietrzymy

Bugenwilla gładka lubi żyzne, przepuszczalne, wilgotne gleby, obojętne, nawozzone azotowymi nawozami do roślin kwitnących, zimujemy w suchym, chłodnym miejscu w temp. 5-25 st, usuwamy przekwitłe kwiaty

Psianka koralowa i pieprzowa kwitnie w czerwcu i lipcu, lubi słońce, obfite podlewanie, nawozimy raz na dwa tygodnie, trujące

Ołownik uszkowaty kwintie od końca maja do października, lubi slońce, lekko wilgotne gleby, ciepłe, osłonięte od wiatru stanowiska, gleby zyzne i przepuszczalne, zimujemy w domu, regularnie podlewamy, co kilka tygodni nawozimy nawozami wieloskładnikowymi, usuwamy zwiędłe kwiaty

Pałczatka szrostkawa lubi piaszczysto-gliniaste, lekko kwaśne lub obojętne, przepuszczalne, średniozasobne, gleby,umiarkowanie wilgotne podłoże, miejsca osłonięte od wiatru, deszczu i ciepłe, slońce, kwitnie od maja do października, nasiona wysiewamy w domu do skrzyń w lutym i marcu, na balkon dajemy po 15 maja, nawozimy, podlewamy, odchwaszczamy

Benzyna to mieszanina alifatycznych (łańcuchowych) węglowodorów o liczbie atomów węgla od 5 do 12. Powstaje w wyniku destylacji ropy naftowej,jest jednym z jej składników, powstaje w wyniku rozkładu szczątków organicznych roślin i zwierząt, tak więc jest produktem naturalnym, rafinerie, tylko rozdzielają ropę na jej poszczególne składniki np. naftę, benzynę, wazelinę, które mają zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym, paliwowym i innych. Benzyna destylowana może służyć do odkażania ran, benzyna nie stanowi pożywki dla bakterii, które mogą zainfekować uszkodzone tkanki, strumień cieczy wymywa brud mechanicznie oraz rozpuszcza niektóre zanieczyszczenia dostałe do rany. Benzyna jako rozpuszczalnik pomaga oczyścić ranę, sama słabo reaguje z tkankami więc nie uszkadza ich. Smarowanie ciała benzyną i wystawianie się na słońce przyspiesza opalanie, w ciągu kilku godzin można opalić się tak jak po 2-tygodniowym urlopie na południu Europy. Benzyna skupia promienie słoneczne i przyspiesza również syntezę prekursora witaminy D3 w keratynocytach. Silniejsza wiązka promieni (skupiona) padająca na jednostkę powierzchni skóry zwiększa przemianę 7-hydroksycholesterolu w cholekalcyferol, którego powstaje większa ilość, potem zostaje on przekształcony w witaminę D. Ważne dla osób, które nie trafią z pogodą na urlop albo mieszkają w zimniejszym klimacie albo maja po prostu mało czasu na opalanie. Jeśli dziecko sklei sobie palce klejem przemysłowym, przy pomocy benzyny można je samemu rozkleić, trzymamy dłoń dziecka w pojemniku z benzyną do odklejenia palców. W ten sposób można rozkleić też materię nieożywioną. Można nią zmyć zabrudzenia farb olejnych na armaturze i porcelanie.

Bażant zwyczajny Phasianus colchicus z rzędu grzebiących, z rodziny kurowatych, żyje na terenie Europy i Azji w klimacie umiarkowanym w na terenach otwartych i półotwartych, na polach, miedzach, w zaroślach, na granicy mokradeł, bagien i zboczach gór. Samiec brązowy tułów w ciemne prążki poprzeczne, skrzydła rdzawe i żółte w czarne kropki, czarna, opalizująca na zielono głowa, żółty dziób, czerwona, bezpióra maska, czarny ogon, ona zgniło brązowa w brązowe kropki na wierzchu ciała, pisklak szary z jaśniejszym brzuszkiem, na całym ciele ma ciemniejszy deseń w postaci plamek widoczny na głowie, na brzuchu prawie niewidoczny, brzuszek jasnoszary, wierzch ciemniejszy. Zamieszkuje pola, tereny trawiaste, mokradła, rzeki, ugory, rozlewiska i nieużytki Europy i Azji, zimuje w stadach, w czasie godów samiec przynosi samicy jedzenie, gniazdo chronione w trawach wyścielane puchem i trawami, 1 lęg w roku, samica składa 10-12 jaj, wysiaduje je przez 24-28 dni, je nasiona, owoce, ziarniaki, pąki, owady, mięczaki, gryzonie, płazy, gady, dżdżownice, zielone części roślin, korzonki. Pierzenie dorosłych trwa od czerwca do połowy października. Szata młodociana podobna do szaty samicy, samce uzyskują ją ok. 7 tygodnia życia, dorosłą szatę otrzymuje w 5 miesiącu. W przyjazne pory roku tworzą haremy, gdzie jest jeden samiec i od 2 do 18 samic, zimą samce i samice tworzą stada do 10 osobników tej samej płci. Bażanty jedzą bezkręgowce i drobne kręgowce, nasiona, owoce, zielone części roślin, ziarna traw, zimą owoce i nasiona. Kogut jest chroniony od 1 października do 29 lutego, kura przez cały rok.